SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
KATEDRA ANALIZY RYNKÓW I KONKURENCJI
prof. dr hab. Roman Sobiecki
Mikroekonomia I
wykład
SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
KATEDRA ANALIZY RYNKÓW I KONKURENCJI
prof. dr hab. Roman Sobiecki
Mikroekonomia I
wykład
Plan wykładów
1.
Wprowadzenie do przedmiotu
2.
Rynek – cechy i funkcje
3.
Elastyczność popytu i podaży
4.
Teoria wyboru konsumenta
5.
Podstawy teorii przedsiębiorstwa
6.
Podstawowe struktury rynkowe
7.
Podstawy teorii produkcji
8.
Równowaga przedsiębiorstwa w różnych strukturach rynkowych
9.
Rynek czynników produkcji. Rynek pracy
10.
Rynek czynników produkcji. Rynek kapitału i ziemi.
11.
Rynek globalny
Warunki zaliczenia przedmiotu
1.
Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do
egzaminu
2.
Praca audytoryjna dla wszystkich - 17.01 2011 na
wykładzie
3.
Szczegółowe warunki zaliczenia ćwiczeń ustalają
prowadzący ćwiczenia
Wprowadzenie do przedmiotu
1.
Czym zajmuje się ekonomia jako nauka?
2.
Jaki zasób jest rzadki?
3.
Co to są koszty alternatywne i jakie jest ich znaczenie w ekonomii?
4.
Co przedstawia krzywa możliwości produkcyjnych?
5.
Czym różni się ekonomia pozytywna od normatywnej?
6.
Do czego służy model ekonomiczny?
7.
Co oznacza siła nabywcza pieniądza?
8.
Jakie praktyczne znaczenie ma model ekonomiczny?
9.
Jaki jest związek teorii z praktyką?
10.
Obserwacja rzeczywistości
11.
Sformułowanie problemu
12.
Skonstruowanie teorii lub modelu
13.
Weryfikacja teorii na podstawie danych (przyjęcie lub odrzucenie)
2. Cechy i funkcje rynku
Cechy rynku:
Odpłatność
Dobrowolność (wolność)
Ekwiwalentność
Konkurencyjność
Funkcje rynku:
Równoważenie popytu i podaży
Alokacja czynników produkcji (i kierunków inwestowania)
Selekcja podmiotów gospodarczych
3. Podstawowe czynniki produkcji i ich substytucja
1.
Ziemia
2.
Praca i przedsiębiorczość
3.
Kapitał
Substytucja czynników produkcji polega na możliwości
zastępowania jednego przez drugie. Np. praca
kasjerki bankowej (czynnik pracy) zostaje
zastąpiona przez bankomaty (kapitał)
4. Równowaga rynkowa i sposoby jej przywracania
Cena (P)
Krzywa podaży (S)
Krzywa popytu (D)
Nadwyżka
podaży
Niedobór
podaży
Równowaga
Ilość (Q): popytu, podaży
5. Pieniądz i jego siła nabywcza
Pieniądzem może być cokolwiek (rzecz, abstrakt, zapis na
koncie), co jest akceptowane przez podmioty gospodarcze
przy wymianie, oszczędzaniu, inwestowaniu, pomiarze
wartości, gromadzeniu skarbu (pieniądz kruszcowy,
papierowy, bezgotówkowy, w tym tzw. Plastikowy)
Siłą nabywczą pieniądza jest zdolność do nabywania
towarów i usług. Większa siła nabywcza oznacza
możliwości zakupu większej ilości towarów i usług i
odwrotnie. Wzrost cen (inflacja) powoduje spadek siły
nabywczej pieniądza, czyli zmniejszenie jego wartości.
6. Popyt oraz czynniki go kształtujące
Popyt jest to zapotrzebowanie na dany towar lub usługę, po danej cenie,
w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość popytu wpływają
następujące czynniki:
Cena danego towaru lub usługi
Dochód nabywców
Cena towarów substytucyjnych lub komplementarnych
Gusty nabywców
Poziom i struktura cen wszystkich towarów i usług
Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)
Podaż oraz czynniki ją kształtujące
Podaż jest to oferta sprzedaży danego towaru lub usługi, po danej cenie,
w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość podazy wpływają
następujące czynniki:
Popyt na dany towar lub usługę
Cena danego towaru lub usługi
Możliwości wytwórcze producentów
Cena czynników produkcji
Poziom ryzyka
Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)
7. Elastyczność popytu i podaży
Elastyczność popytu (podaży) jest to sposób reakcji popytu
na zmianę czynnika kształtującego popyt (podaży).
Rodzaje elastyczności popytu
Cenowa (sposób reakcji popytu na zmianę ceny, przy
założeniu niezmienności innych czynników popytu)
Dochodowa (sposób reakcji popytu na zmianę dochodu,
przy założeniu niezmienności innych czynników popytu)
Mieszana (sposób reakcji popytu na dany towar lub usługę
na zmianę ceny innego towaru lub usługi , przy założeniu
niezmienności innych czynników popytu)
8. Prosty obieg gospodarczy
9. System podmiotów gospodarczych
1.
Podmioty sfery rzeczowo-pieniężnej (realnej):
•
Przedsiębiorstwa (wytwarzające dobra lub świadczące usługi)
•
Gospodarstwa domowe
2.
Podmioty sfery pieniężnej
•
Bank centralny
•
Banki komercyjne towarzystwa ubezpieczeniowe
•
Fundusze inwestycyjne
•
Giełda papierów wartościowych i biura maklerskie
3. Podmioty sfery regulacji
•
Państwo
•
Samorządy
10. Przychody, koszty, dochody
1
. Przychód – Koszt = Dochód
2. Zysk księgowy = Przychody – Koszty księgowe
3. Zysk ekonomiczny = Przychody – Koszty księgowe –
Koszty alternatywne
4. Źródła finansowania inwestycji
a) fundusz amortyzacji
b) zysk
c) zobowiązania, w tym kredyt bankowy
d) dotacje i inne dopłaty ( w tym z UE)
11. Podstawowe struktury rynkowe, cenobiorca i
cenotwórca
Model konkurencji doskonałej
Konkurencja monopolistyczna
Oligopol
Monopol pełny
Rynki kontestowalne
12. Rynek pracy, mikroekonomiczne kryterium
optymalizacji zatrudnienia
Mikroekonomicznym kryterium optymalizacji
zatrudnienia jest zrównanie krańcowych przychodów
związanych z zatrudnianiem kolejnych pracowników z
krańcowym kosztem pracy. Innymi słowy pracodawca
będzie zwiększał zatrudnienie do momentu kiedy
dodatkowe koszty pracy powstałe z powodu wzrostu
zatrudnienia nie przekroczą dodatkowych
przychodów osiąganych z tytułu wzrostu zatrudnienia.
13. Zaktualizowana cena zasobu
4. Zaktualizowana cena zasobu (np. cena mieszkania) =
roczny dochód osiągany z danego zasobu (czynsz)/ roczna
stopa procentowa lokat długoterminowych (wyrażona
ułamkiem
)
Przykładowe zadanie:
Pan Bronisław Malinowski zamierza sprzedać mieszkanie. Oblicz
jakiej ceny powinien oczekiwać, jeśli miesięczny czynsz netto
(nie wliczając opłat eksploatacyjnych i mediów) za wynajem
tego mieszkania wynosi 2 000 zł, a stopa procentowa
bankowych lokat długoterminowych wynosi 5% w skali
rocznej?
Kluczowe pytania
1.
Jaki zasób jest rzadki?
2.
Co to są koszty alternatywne?
3.
Co przedstawia krzywa możliwości produkcyjnych?
4.
Czym różni się ekonomia pozytywna od normatywnej?
5.
Jakie są źródła danych statystycznych?
6.
W jaki sposób można zaprezentować dane?
1.
tabele
2.
szeregi czasowe
3.
dane przekrojowe
4.
wykresy
5.
wskaźniki
6.
wielkości nominalne i realne
7.
Co oznacza siła nabywcza pieniądza?
Kluczowe pytania
8.
Jaka jest geneza gospodarki wymiennej?
9.
Jakie główne cechy charakteryzują rynek
10.
Na czym polega wypełnianie przez rynek funkcji: równowagi,
selekcji, alokacji?
11.
Co to jest popyt i jakie czynniki wpływają na jego wielkość?
12.
Co to jest podaż i jakie czynniki wpływają na jej wielkość?
13.
Jaki jest warunek równowagi rynkowej i co powoduje
nierównowagę rynkową?
14.
Jaki jest wpływ ceny na przywracanie równowagi rynkowej?
15.
Na czym polega działanie mechanizmu rynkowego jako regulatora
gospodarki?
16.
Jakie są główne problemy rozwoju gospodarki rynkowej w Polsce po
roku 1989?
Kluczowe pytania
17.
Czy gospodarka w Polsce jest wolnorynkowa?
18.
Co to jest rynek globalny?
19.
Jaki jest ekonomiczny sens badania elastyczności popytu i podaży?
20.
Co to jest elastyczność cenowa popytu?
21.
Co to jest elastyczność dochodowa popytu?
22.
Co to jest elastyczność mieszana popytu?
23.
Jaka jest klasyfikacja dóbr?
24.
Czego dotyczy prawo Engla i jakie praktyczne znaczenie ma znajomość
tego prawa?
25.
Czy monopol jest zakazany?
26.
W jaki sposób udowodnić praktyki monopolistyczne?
27.
Czym różni się monopol od monopsonu?
Kluczowe pytania
28.
Jakie przedsiębiorstwo jest cenotwórcą a jakie cenobiorcą?
29.
Jakie jest mikroekonomiczne kryterium optymalizacji zatrudnienia w
przedsiębiorstwie?
30.
Czym różni się przychód od dochodu?
31.
W jaki sposób obliczyć zaktualizowaną cenę zasobu (np.
mieszkania)?