1

SPOIWA MINERALNE

SPOIWA MINERALNE

SPOIWA MINERALNE

SPOIWA MINERALNE

P O D S TAW O W E P O J Ę C I A

P O D S TAW O W E P O J Ę C I A

P O D S TAW O W E P O J Ę C I A

P O D S TAW O W E P O J Ę C I A

SPOIWO

SPOIWO MINERALNE

MINERALNE

- rozdrobniony materiał skalny, który po zmieszaniu z wodą daje

plastyczny zaczyn, wiąże i twardnieje na skutek reakcji chemicznych

WIĄZANIE

WIĄZANIE SPOIWA

SPOIWA

- proces chemiczny w wyniku, którego spoiwo zmienia stan

skupienia z ciekłego na stały (od kilkunastu minut do kilku godzin)

CZAS

CZAS WIĄZANIA

WIĄZANIA

- jest to przedział czasu od chwili zmieszania spoiwa z wodą lub

roztworem wodnym do utraty przez to spoiwo (mieszaninę) pewnej plastyczności.
Spoiwo traci zdolność do odkształceń plastycznych

TWARDNIENIE

TWARDNIENIE SPOIWA

SPOIWA

- dalszy ciąg procesu wiązania, w którym spoiwo nabiera

wytrzymałości mechanicznej (od kilku do kilkudziesięciu dni a nawet lat)

KONIEC

KONIEC TWARDNIENIA

TWARDNIENIA

- jest to czas, po którym spoiwo staje się na tyle wytrzymałym

mechanicznie materiałem, że może zostać obciążone siłami zewnętrznymi

ZACZYN

ZACZYN

- mieszanina spoiwa z wodą lub roztworem wodnym

ZAPRAWA

ZAPRAWA

- zaczyn + kruszywo drobne

2

P O D S TAW O W E K L A S Y F I K A C J E S P O I W

P O D S TAW O W E K L A S Y F I K A C J E S P O I W

PODZIAŁ SPOIW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ SUROWCA

PODZIAŁ SPOIW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ SUROWCA

CaCO

3

(wapie

ń

)

wapienne

cementowe

CaSO

4

·2H

2

O

(gips)

CaSO

4

(anhydryt)

gipsowe

anhydrytowe

MgCO

3

(magnezyt)

CaCO

3

·MgCO

3

(dolomit)

magnezjowe

R

2

O ·nSiO

2

·kH

2

O

(szkła wodne)

R

2

O -> K

2

O, Na

2

O

krzemianowe

spoiwa mineralne

PODZIAŁ SPOIW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ ŚRODOWISKA, W KTÓRYM WIĄŻĄ

PODZIAŁ SPOIW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ ŚRODOWISKA, W KTÓRYM WIĄŻĄ
I TWARDNIEJĄ

I TWARDNIEJĄ

S

POIWA POWIETRZNE

– wiążą i twardnieją tylko w środowisku powietrznym,

generalnie spoiwa z tej grupy są wrażliwe na działanie wody, wśród nich:

- wapno palone (w bryłkach lub mielone)
- wapno suchogaszone (hydratyzowane)
- wapno pokarbidowe
- spoiwa gipsowe
- spoiwa magnezjowe
- spoiwa krzemianowe

P O D S TAW O W E K L A S Y F I K A C J E S P O I W

P O D S TAW O W E K L A S Y F I K A C J E S P O I W

S

POIWA

HYDRAULICZNE

– wi

ążą

i twardniej

ą

zarówno w

ś

rodowisku

powietrznym jak i wodnym, generalnie po zwi

ą

zaniu s

ą

odporne na działanie

wody, w

ś

ród nich:

- cementy
- wapno hydrauliczne (wymieszane z dodatkami hydraulicznymi np.
aktywna

krzemionka zdolna do wi

ą

zania wapna w

roztworzewodnym)

3

Spoiwa wapienne

Spoiwa wapienne

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

i d e o w y s c h e m a t p r o d u k c j i

i d e o w y s c h e m a t p r o d u k c j i

4

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

c y k l ż y c i a w a p n a

c y k l ż y c i a w a p n a

WAPNO PALONE (niegaszone) - otrzymujemy w bryłkach lub w postaci sproszkowanej.

W zależności od sposobu wypalania uzyskujemy:

WAPNO LEKKO PALONE (niedopalone) – mała gęstość pozorna , duża

powierzchnia właściwa, duża reaktywność

WAPNO OSTRO PALONE (przepalone) – duża gęstość pozorna, mała

powierzchnia właściwa, niska reaktywność

WAPNO GASZONE

CaO + H

2

O → Ca(OH)

2

(reakcja silnie egzotermiczna)

WAPNO HYDRATYZOWANE (suchogaszone) - otrzymujemy przez gaszenie wapna

palonego możliwie najmniejszą ilością wody (wynikającą z zapisu reakcji)

CIASTO WAPIENNE - produkt uzyskany przez gaszenie wapna dużą ilością wody

MLEKO WAPIENNE ; WODĘ WAPIENNĄ

WAPNO POKARBIDOWE - jest produktem ubocznym przy produkcji acetylenu z

karbidu CaC

2

+ H

2

O → C

2

H

2

+ Ca(OH)

2

(karbid poddany działaniu wody)

(acetylen) (wapno pokarbidowe)

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

r o d z a j e w a p n a b u d o w l a n e g o

r o d z a j e w a p n a b u d o w l a n e g o

5

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

r o d z a j e w a p n a w g P N

r o d z a j e w a p n a w g P N -- E N 4 5 9

E N 4 5 9 -- 1

1

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

w i ą z a n i e i t w a r d n i e n i e w a p n a

w i ą z a n i e i t w a r d n i e n i e w a p n a

Procesy

Procesy wiązania

wiązania ii twardnienia

twardnienia wapna

wapna ::

-krystalizacja węglanu wapniowego (karbonatyzacja) zachodząca w
wyniku reakcji wodorotlenku wapniowego z dwutlenkiem węgla z
powietrza w obecności wilgoci.

Ca(OH)

2

+ CO

2

→ CaCO

3

+ H

2

O

-

krystalizacja

wodorotlenku

wapniowego,

odparowanie

wody

powodujące zagęszczenie przesyconego roztworu, a w dalszym ciągu
następuje bardzo powolna krystalizacja Ca(OH)2, kryształy łącząc się
tworzą szkielet krystaliczny.

Twardnienie jest procesem powolnym, długotrwałym sięgającym nawet kilka lat.

6

ZALETY:

ZALETY:

dostępność surowca,

dostępność surowca,

bardzo duże rozdrobnienie

duże rozdrobnienie, powierzchnia właściwa 300

÷

2000 m

2

/kg,

dobra urabialność zapraw oraz zdolność do łączenia się chemicznego z

zdolność do łączenia się chemicznego z

dodatkami hydraulicznymi

dodatkami hydraulicznymi (tworzą spoiwa hydrauliczne),

silna zasadowość

silna zasadowość – wykorzystywana do neutralizacji np. kwaśnych gruntów.
Wapno ma właściwości bakteriobójcze i dezynfekujące, co sprawia że tynki
wapienne zapobiegają rozwojowi pleśni i grzybów,

rysoodporność

rysoodporność – dobra współpraca z podłożem, wapno nie ulega spękaniom
(elastyczność). Odkształcalność zapraw wapiennym jest ceniona przy
restaurowaniu starych zabytkowych budynków,

spoiwa wapienne w środowisku nasyconym parą wodną i o podwyższonej

temp. tworzą z piaskiem trwałe i odporne na działanie wody związki

tworzą z piaskiem trwałe i odporne na działanie wody związki

(krzemiany wapniowe

krzemiany wapniowe).

korzystny wpływ na mikroklimat pomieszczeń (naturalny surowiec, duża

przepuszczalność pary wodnej (oddychanie ścian), korzystne właściwości
cieplne i akustyczne

możliwość recyklingu

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

WADY:

WADY:

niewielka wytrzymałość

niewielka wytrzymałość – zaprawy wapienne dojrzewające w normalnych
warunkach po 90 dniach wytrzymałość na ścianie wynosi około 2 Mpa

mała odporność na działanie wody

mała odporność na działanie wody

energochłonność procesu produkcji

energochłonność procesu produkcji (wypalanie)

niebezpieczne podczas stosowania

niebezpieczne podczas stosowania

, gdy

ż

rozpuszczaj

ą

tkanki ludzkie

powoduj

ą

c trudno goj

ą

ce si

ę

rany (zagro

ż

enie

ś

lepot

ą

wskutek oparze

ń

oczu).

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

7

ZASTOSOWANIE:

ZASTOSOWANIE:

zaprawy murarskie

zaprawy murarskie (w miejscach nie wymagających dużej wytrzymałości,

zaprawy tynkarskie

zaprawy tynkarskie (w miejscach nie narażonych na działanie wody lub

nadmiernie wilgotnych,

stosowany jako dodatek zwiększający urabialność do zapraw ze spoiw

hydraulicznych ,

podstawowy surowiec do produkcji cegieł wapienno

surowiec do produkcji cegieł wapienno--piaskowych

piaskowych, bloczków

silikatowych itp.

S P O I WA WA P I E N N E

S P O I WA WA P I E N N E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

Spoiwa gipsowe

Spoiwa gipsowe

8

SPOIWA

SPOIWA GIPSOWE

GIPSOWE

- wytwarzane przez częściową dehydratację skał gipsowych

(dolina rzeki Nidy, rejon Buska oraz Pińczowa) lub gipsów odpadowych (syntetyczny –
odsiarczanie spali w przemyśle energetycznym

CaSO

4

· 2H

2

O → CaSO

4

· 0,5H

2

O + 1,5H

2

O

SPOIWA ANHYDRYTOWE - otrzymywane w wyniku całkowitej dehydratacji skał
gipsowych lub przeróbki anhydrytu naturalnego

S P O I WA G I P S O W E I A N H Y D RY TO W E

S P O I WA G I P S O W E I A N H Y D RY TO W E

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

i d e o w y s c h e m a t p r o d u k c j i

i d e o w y s c h e m a t p r o d u k c j i

9

PODZIAŁ SPOIW GIPSOWYCH

w zależności od

temperatury wyprażania

temperatury wyprażania

:

gips szybkowiążący -

temp. wyprażania 200

o

C

początek wiązania do 15 min,

gips wolnowiążący -

temp. wyprażania 700

o

C

początek wiązania do około 1,5 godz.

w zależności od

ciśnienia pary wodnej

ciśnienia pary wodnej

w urządzeniach do prażenia:

odmiana

α

αα

α

(niskie ciśnienie) - sieć przestrzenna bardziej zagęszczona,

mniejsza wodożądność, większa wytrzymałość,

odmiana

ββββ

(wysokie ciśnienie) - nieregularna struktura bardziej

zdefektowana

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

r o d z a j e g i p s u

r o d z a j e g i p s u

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

r o d z a j e g i p s u

r o d z a j e g i p s u

10

GIPS SYNTETYCZNY

GIPS SYNTETYCZNY

- uzyskuje się w procesie odsiarczania spalin w energetyce

węglowej.

Metoda wapniowa, w której sorbentem
jest wodorotlenek wapniowy :

SO

3

+ Ca(OH)

2

+ H

2

O → CaSO

4

+ 2H

2

O

siarczan wapnia

Różnice w porównaniu do gipsów naturalnych:

 kształt i wielkość ziaren,

 zawartość wilgoci,

 gęstość nasypowa.

Gips syntetyczny stosowane jest jako regulator czasu wiązania w cementach.

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

r o d z a j e g i p s u

r o d z a j e g i p s u

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

r o d z a j e w g

r o d z a j e w g P N

P N -- B

B 3 0 0 4 1 ,

3 0 0 4 1 , P N

P N -- B

B 3 0 0 4 2

3 0 0 4 2

11

ETAPY PROCESU WI

Ą

ZANIA

ETAPY PROCESU WI

Ą

ZANIA

I etap - rozpuszczanie gipsu w wodzie,

II etap - uwadnianie,

CaSO

4

· 0,5H

2

O + 1,5H

2

O

→

CaSO

4

· 2H

2

O

(siarczanu wapnia półwodnego)

→

(siarczany wapnia dwuwodnego)

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

w i ą z a n i e i t w a r d n i e n i e

w i ą z a n i e i t w a r d n i e n i e

III etap - krystalizacja, tworzenie si

ę

kryształów gipsu dwuwodnego

ZALETY:

krótki czas wiązania i twardnienia,

łatwość produkcji i formowania wyrobów (metoda odlewania),

lekkość - gęstość objętościowa 300 (pianogipsy)

÷

1300 (zaczyny zwykłe)

kg/m

3

w zależności od współczynnika w/g

duża wytrzymałość w stanie suchym,

mrozoodporność,

ognioodporność (materiał niepalny),

dobre właściwości cieplne i dźwiękochłonne (

λ

=0,35

W

/

mK

),

korzystne oddziaływanie na mikroklimat pomieszczeń,

dostępność surowca,

niskie koszty produkcji

możliwość uzyskiwania gładkich powierzchni lub odpowiednich faktur

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

12

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

- w kontakcie z wod

ą

:

- kryształy zostaj

ą

powleczone warstewk

ą

wody,

co obni

ż

a tarcie wewn

ę

trzne,

- kryształy CaSO

4

·2H

2

O s

ą

cz

ęś

ciowo rozpuszczalne

w wodzie,

Przyczyny i konsekwencje braku odporno

ś

ci

na kontakt z wod

ą

Efekt:

obni

ż

enie wytrzymało

ś

ci

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

13

WADY:

gwałtowny

spadek wytrzymałości po zawilgoceniu

spadek wytrzymałości po zawilgoceniu

współczynnik

rozmiękania k = 0,25

÷

0,50

materiał hydrofilny

materiał hydrofilny

- szybkie i duże podciąganie kapilarne, duża

nasiąkliwość (stosowanie dodatków hydrofobowych ogranicza chłonność
wody nie zmniejszając oporu dyfuzyjnego)

korozyjne oddziaływanie na elementy stalowe

korozyjne oddziaływanie na elementy stalowe

( pH =7,0)

pełzanie w stanie zawilgocenia

pełzanie w stanie zawilgocenia

mała odporność na uderzenia

mała odporność na uderzenia

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

–

w ł a ś c i w o ś c i

w ł a ś c i w o ś c i

Zaczyny i zaprawy

•

zaprawy i wyprawy gipsowe,

•

gładź z zaczynów gipsowych modyfikowanych dodatkami

organicznymi,

•

samopoziomujące się podkłady pod podłogi,

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

– z a s t o s o w a n i e

z a s t o s o w a n i e

14

Wyroby prefabrykowane:

•

pustaki ścienne i stropowe,

•

elementy ścianek działowych,

•

płyty kartonowo-gipsowe,

•

galanteria gipsowa

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

– z a s t o s o w a n i e

z a s t o s o w a n i e

ZASTOSOWANIE



płyty gipsowo

płyty gipsowo--kartonowe

kartonowe

Standardowe wymiary płyt

 grubość:

płyty zwykłe – 9,5 ; 12,5 ; 15 mm,

płyty giętkie - 6 lub 6.5 mm

płyty do ścianek masywnych 20 i 25 mm

 szerokość - 1200 lub 1250 mm

 długość - 2 do 3 m (4m)

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

– z a s t o s o w a n i e

z a s t o s o w a n i e

15

ZASTOSOWANIE



płyty gipsowo

płyty gipsowo--kartonowe

kartonowe

A – zwykła
H – o zmniejszonym stopniu wchłaniania wody, w zależności od stopnia wchłaniania

wody klasyfikowane od H1 do H3

E – usztywniające, o zmniejszonym stopniu wchłaniania wody
F – o zwiększonej spójności rdzenia przy działaniu wysokich temperatur
P – do tynkowania
D – o kontrolowanej gęstości
R – o zwiększonej wytrzymałości
I – o zwiększonej twardości powierzchni

S P O I WA G I P S O W E

S P O I WA G I P S O W E –

– z a s t o s o w a n i e

z a s t o s o w a n i e

Spoiwa cementowe

Spoiwa cementowe

16

Cementy s

ą

spoiwami hydraulicznymi

, to znaczy,

ż

e po poł

ą

czeniu z wod

ą

wykazuj

ą

zdolno

ść

do

wi

ą

zania i twardnienia zarówno w powietrzu

jak i w wodzie.

Głównym

produktem

hydratacji

(uwodnienia)

spoiwa s

ą

zwi

ą

zki (hydraty) wykazuj

ą

ce stabilno

ść

zarówno w

ś

rodowisku powietrznym jak

i wodnym.

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

Wapie

ń

Glina

Klinkier

Gips

ew. dodatki mineralne

Cement

Mielenie w młynie kulowym

Rozdrabnianie, homogenizacja
1/ metoda sucha: granulat
2/ metoda mokra: szlam
Wypalanie
piec obrotowy 1450

o

C

główne surowce

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e –

– z a r y s p r o d u kc j i

z a r y s p r o d u kc j i

17

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e –

– z a r y s p r o d u kc j i

z a r y s p r o d u kc j i

K

o

p

a

ln

ia

:

w

a

p

ie

ń

,

g

li

n

a

kruszarka

wst

ę

pna

homogenizacja

dodatki

młyn kulowy

silosy

piec obrotowy

magazyn klinkieru

schładzacz

prekalcynacja

800 – 1000

o

C

młyn

składniki

dodatkowe

ok. 1450

o

C

CO

2

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

Cement portlandzki jako typowe spoiwo cementowe

Cement portlandzki
składa si

ę

w ok. 95% z odpowiednio zmielonego

klinkieru portlandzkiego i ok. 5% dodatku
gipsu jako regulatora wi

ą

zania.

Klinkier portlandzki
powstaje w wyniku wypalenia odpowiednio
przygotowanych surowców w temperaturze ok.
1450

o

C.

Pocz

ą

tki produkcji spoiwa we Francji: Louis Vicat, 1817 r.

Opatentowanie cementu portlandzkiego w Anglii: Joseph Aspdin, 1824 r.

18

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

≈

80% +

≈

20%

kamie

ń

wapienny surowce ilaste (glina)

CaO

Al

2

O

3

; SiO

2

; Fe

2

O

3

; …

Orientacyjny skład surowcowy klinkieru portlandzkiego

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

Skład tlenkowy klinkieru (cementu) portlandzkiego

Oznaczenie

Nazwa

Zawarto

ść

[% m.]

Zakres

Ś

rednio

CaO

tlenek wapnia

60-70

63

Si0

2

krzemionka

18-25

22

Al

2

o

3

tlenek glinu

4-9

7

Fe

2

0

3

tlenek

ż

elaza

1-5

3

MgO

tlenek magnezu

1-5

2

SO

3

trójtlenek siarki

1-3

2

Na

2

0 + K

2

0

tlenek sodu

i potasu (alkalia)

0,5-1,8

0,8

19

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

Wzór chemiczny

Skrót

Nazwa

Wła

ś

ciwo

ś

ci

Zawarto

ść

[% masy]

3CaO·Si0

2

C

3

S

krzemian
trójwapniowy

(alit)

• wysokoaktywny
• wysokokaloryczny

(szybki przyrost

wytrzymało

ś

ci)

35-65

2CaO·Si0

2

C

2

S

krzemian
dwuwapniowy

(belit)

•

ś

rednioaktywny

• niskokaloryczny

(powolny, lecz du

ż

y

przyrost wytrzymało

ś

ci)

15-40

3CaO· Al

2

0

3

C

3

A

glinian
trójwapniowy

(celit)

• bardzo wysoko

aktywny

• wysokokaloryczny
(przyspiesza wi

ą

zanie)

8-12

4CaO ·Al

2

0

3

· Fe

2

0

3

C

4

AF

ż

elazoglinian

czterowapniowy

(braunmilleryt)

• słaboaktywny
•

ś

redniokaloryczny

(mała wytrzymało

ść

)

8-12

Skład mineralogiczny klinkieru (cementu) portlandzkiego

Podstawowe informacje o wi

ą

zaniu cementu

Stwardniały zaczyn cementowy powstaje w wyniku reakcji
chemicznych mi

ę

dzy cementem i wod

ą

(reakcje hydratacji).

Zło

ż

ony proces chemiczny, podczas którego podstawowe składniki

mineralne klinkieru (cementu portlandzkiego)

C

3

S

,

C

2

S

,

C

3

A

i

C

4

AF

reaguj

ą

z wod

ą

tworz

ą

c nowe, nie rozpuszczalne w wodzie zwi

ą

zki

(hydraty).

W najwi

ę

kszym stopniu w rozwoju wytrzymało

ś

ci uczestnicz

ą

C

3

S

i

C

2

S

tworz

ą

c faz

ę

C-S-H (uwodnione krzemiany wapnia)

i

C-H (wodorotlenek wapniowy; portlandyt)

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

20

W du

ż

ym uproszczeniu reakcja hydratacji alitu C

3

S et belitu C

2

S przebiega

nast

ę

puj

ą

co:

C

3

S

lub +

H2O

----> C-S-H + Ca(OH)

2

+ Q

C

2

S

Najwa

ż

niejszymi produktami hydratacji (hydratami) s

ą

uwodnione

krzemiany

wapniowe C-S-H

wyst

ę

puj

ą

ce w postaci tzw.

ż

elu cementowego.

Ż

el ten wpływa na

wi

ę

kszo

ść

wła

ś

ciwo

ś

ci stwardniałego zaczynu cementowego.

Ca(OH)

2

(portlandyt) decyduje o pH, składnik słaby, rozpuszczalny w wodzie.

Reakcja

C

3

A

z wod

ą

jest gwałtowna (wydzielanie du

ż

ych ilo

ś

ci ciepła) i powinna by

ć

kontrolowana przez dodatek (ok. 5% m) gipsu lub anhydrytu. W wyniku uwodnienia
powstaj

ą

siarczanogliniany, najcz

ęś

ciej w postaci

ettringitu(3CaO.Al

2

O

3

.CaSO

4

.31H

2

O).

Podczas reakcji

C

4

AF

z wod

ą

wydziela si

ę

niewiele ciepła. Uwodnienie C

4

AF

w niewielkim stopniu wpływa na rozwój wytrzymało

ś

ci.

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

S p o i w a c e m e n t o w e

Ogólna klasyfikacja cementów powszechnego u

ż

ytku

Oznaczenie

Nazwa

Orientacyjny skład

CEM I

Portlandzkie

klinkier

CEM II

Portlandzkie
z dodatkami

klinkier + 6 do 53% dodatek
(

ż

u

ż

el wielkopiecowy, popioły lotne,

m

ą

czka wapienna, itp.)

CEM III

Hutnicze

klinkier + 36 do 95%

ż

u

ż

la

wielkopiecowego

CEM IV

Pucolanowe

klinkier + 11 do 55% dodatków
pucolanowych

CEM V

Wieloskładnikowe klinkier + 36 do 90%

ż

u

ż

el i dodatek

pucolanowy

Stosowanie dodatków mineralnych, b

ę

d

ą

cych odpadami z innych przemysłów,

umo

ż

liwia obni

ż

enie emisji CO

2

oraz obni

ż

enie energochłonno

ś

ci produkcji.