NEONATOLOGIA

25.04.2007.

Profilaktyka okresu noworodkowego

Strona 1

1. Podawanie witaminy K

 współczynnik enzymów niezbędnych do syntezy protrombiny czasu

krzepnięcia (II, VII, IX, X)

 brak – zaburzenia krzepliwości krwi
 profilaktyka domięśniowo (i.m.): 0,5 mg / kg m.c.

 powyżej 1500 g – 1 mg / kg m.c.
 poniżej 1500 g – 0.3 mg / kg m.c.

 podajemy wszystkim wcześniakom i noworodkom po porodach zabiegowych

w II godzinie życia

2. Testy przesiewowe:

 fenyloketonuria – wrodzony błąd metaboliczny brak aktywności

hydroksylazy i podwyższenie poziomu fenyloalaniny w osoczu

 objawy kliniczne:

 pojawiają się po 3 miesiącu życia
 opóźnienie rozwoju psychoruchowego
 okresowo wymioty
 drgawki, nadpobudliwość, agresja, drżenie, hipertonia mięśniowa
 wypryski skórne
 mocz ma charakterystyczny „mysi” zapach
 rozjaśnia się karnacja skóry i włosy

 rozpoznanie:

 wykrycie wysokiego poziomu fenyloalaniny w osoczu i

niskiego lub prawidłowego tyrozyny

 test Guthriego – wykrycie w krwi wysokiej zawartości

fenyloalaniny

 leczenie: ograniczenie podaży fenyloalaniny, jest to dieta na całe życie

 wrodzona niedoczynność tarczycy

 częstotliwość 1:4000
 przyczyny:

 wada gruczołu tarczowego
 genetycznie uwarunkowany blok w syntezie hormonów

tarczycy w życiu płodowym

 objawy:

 ujawniają się w 2 – 3 miesiącu życia
 mała ruchliwość
 niechęć do ssania
 wiotkość mięśni brzucha
 zaparcia
 przepuklina pępkowa
 chrypka
 powiększenie języka
 przedłużająca się żółtaczka

 diagnostyka:

 pobranie krwi na bibułkę po 72 godzinach życia
 oznaczenie poziomu TSH: wartości wyższe niż 40 j / ml - podejrzane

 leczenie: tyroksyną

NEONATOLOGIA

25.04.2007.

Profilaktyka okresu noworodkowego

Strona 2

3. Zasady pobierania krwi do badania przesiewowego.

 krew należy pobrać z pięty noworodka między 3 – 6 dobą jego życia
 ze względu na wczesne wypisy dopuszcza się pobranie przed 72 godziną, a po

upływie 48 godzin

 u dzieci pobieramy krew na drugą bibułkę w wieku 14 – 21 dni, które są:

 z niską masą urodzeniową (poniżej 1500 g)
 karmione pozajelitowo
 po transfuzjach

4. Zabieg Credégo

 rzeżączkowe zapalenie spojówek i rogówek oczu jest spowodowane

zakażeniem podczas porodu od chorej matki

 objawy:

 ostre zapalenie spojówek
 obrzęk powiek
 ropotok
 w ciągu kilkunastu godzin może doprowadzić do zajęcia rogówki,

owrzodzenia i ślepoty

 zakrapiany do worka spojówkowego (bezpośrednio po urodzeniu) po 1 kropli

1% azotanu srebra

5. Szczepienie.

Zgodnie z kalendarzem szczepień, w ciągu pierwszych 24 godzin życia, każdy
noworodek powinien być zaszczepiony na:

 WZW – B

 domięśniowo (i.m.)
 nie ma bezwzględnych przeciwwskazań klinicznych do szczepienia
 w przypadku noworodków matek nosicielek antygenu HBs – 1

czasowe podanie immunoglobuliny anty - HBs

 BCG

 śródskórnie (s.c.)
 przeciwwskazanie – schorzenie o ciężkim przebiegu klinicznym
 względne przeciwwskazania:

 masa ciała < 2000 g lub
 wiek ciążowy < 32 tyg.

Jeżeli noworodek nie został zaszczepiony, należy podać szczepionkę po 4 tyg. od
szczepienia przeciw WZW – B jednocześnie z drugą dawką tej ostatniej.

6. Badanie słuchu – przeprowadza się w II lub III dobie życia u noworodków

 u chorych noworodków po ustabilizowaniu stanu klinicznego
 jeśli wynik jest nieprawidłowy, dziecko kierowane jest na badanie kontrolne
 czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu:

 urodzeniowa masa ciała < 1500 g
 wcześniactwo < 32 tyg.
 punktacja w skali Apgar < 5 pkt
 hiperbilirubinemia wymagająca transfuzji wymiennej
 zakażenie z grupy TORCH w okresie ciąży u matki (cytomegalia)
 zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
 niedotlenienie okołoporodowe
 wada słuchu w rodzinie
 wada rozwoju uszu lub części twarzowej czaszki

 leczenie aminoglikozydami (gentamycyny) w okresie noworodkowym

NEONATOLOGIA

25.04.2007.

Profilaktyka okresu noworodkowego

Strona 3

7. Żółtaczki okresu noworodkowego

 wstępują u ok. 60% noworodków donoszonych, u 80% noworodków

urodzonych przedwcześnie

 ujawnia się na skórze gdy stężenie bilirubiny pośredniej w surowicy krwi osiąga

7 mg / dl

 żółtaczka – wyraz zaburzeń adaptacyjnych wątroby

 ma charakter przejściowy granicy stężeń, przy którym można

zaznaczyć jej toksyczność, która doprowadza do uszkodzeń jąder
podkorowych mózgu

 zależy od:

 stopnia dojrzałości noworodka
 czynniki ryzyka
 podstawowego procesu chorobowego

 przyczyny żółtaczek okresu noworodkowego:

 przejściowa niewydolność enzymatyczna wątroby
 przejściowy defekt czynnego transportu (niska podaż kalorii)

bilirubiny do i z hepatocytu

 wzmożony rozpad erytrocytów i zwiększony hematokryt

 rodzaje żółtaczek okresu noworodkowego:

 fizjologiczna

 rozpoznanie – stężenie bilirubiny we krwi 2 – 3 dobą życia

- 6 – 8 mg / dl i nie przekracza do 7 doby 12 mg / dl
- u noworodków karmionych piersią 16 mg / dl

 nasilenie żółtaczki na ciele

- głowa, szyja: 5 mg %
- klatka piersiowa i brzuch do wysokości pępka: 6 – 8 mg %
- pępek → kolana: 9 – 12 mg %
- podudzie i ramiona: 13 – 15 mg %
- ręce i stopy: poniżej 15 mg %

 pokarmu kobiecego
 patologiczne

 przed 36 godziną życia
 stężenie bilirubiny w I dobie życia przekracza 5 mg % / dl
 narastanie bilirubiny jest większe niż 5 mg / dl / dobę i

0,3 mg / dl / h

 stężenie bilirubiny z 15 mg / dl u noworodków karmionych sztucznie
 poniżej 17 mg / dl u karmionych naturalnie
 przyczyny:

- niedotlenienie
- niedojrzałość
- kwasica
- zespoły hemolityczne (Rh, AB0)
- wynaczynienie krwi po urazach okołoporodowych
- policytemia

◦ zakażenia wewnątrzmaciczne
◦ stosowanie niektórych leków przez matkę

w czasie ciąży i porodu
(sulfonamidy, tokolityki, oksytocyna)

◦ rodzinne występowanie żółtaczki

NEONATOLOGIA

25.04.2007.

Profilaktyka okresu noworodkowego

Strona 4

 leczenie żółtaczek: rozważanie zastosowania fototerapii przy stężeniu

bilirubiny całkowitej

 żółtaczka bez ryzyka

 > 12 mg / dl w 24 – 48 godzinie życia
 > 15 mg / dl w 49 – 72 godzinie życia
 > 17 mg / dl powyżej 72 godzin życia

 bezwzględne wskazanie do zastosowania fototerapii

 > 15 mg / dl w 24 – 48 godzinie życia
 > 18 mg / dl w 49 – 72 godzinie życia
 > 20 mg / dl powyżej 72 godzin życia