17 listopada 2009

Niebezpieczne igraszki z naszym zdrowiem

To co czytamy dzisiaj na temat genetycznie
modyfikowanej kukurydzy, pomidorów, czy
innych roślin, to głównie informacje o
korzyściach płynących z ich stosowania,
większej wydajności plonów i o
bezpieczeństwie tych sztucznie tworzonych
odmian zarówno dla naszego zdrowia, jak i
środowiska. Trudno jest znaleźć głosy
krytyczne, ponieważ dzisiaj naukowcy mogą
publikować wyniki badań prowadzonych nad
tymi organizmami tylko po otrzymaniu na to
zgody od ich producentów. Ta praktyka
wywołuje coraz więcej protestów jako, że
podważa niezależność i rzetelność naukowej
informacji i musi się skończyć.

Firmy, takie jak Monsanto, Cargill i kilka innych,
zdominowały światowy rynek rolniczy, jako główni dostawcy środków ochrony roślin,
nawozów sztucznych i coraz to innych rodzajów roślin uprawnych, do których
wprowadzono geny pozwalające zwiększyć ich odporność na pestycydy, zawierające silne
toksyny przeciw pasożytom (np. bakteryjny botulizm w kukurydzy Bt), lecz również, jako
biologiczne fabryki syntetyzujące niektóre leki - substancje chemiczne całkowicie obce tym
organizmom. W ciągu następnych 2 lat inwestycja w rynek biotechnologiczny zamierza
wprowadzić rośliny zdolne wytrzymać ekstremalne gorąco i susze.

Niestety nie jest to obecnie możliwe by zweryfikować, czy rośliny te spełniają obietnice ich
producentów, takie jak: wyższa wydajność plonów, odporność na szkodniki, czy zmiany
klimatyczne. Jest to spowodowane tym, że firmy te dały sobie prawo „veta” w przypadku,
gdy chodzi o publiczne udostępnianie informacji z badań dokonanych przez niezależnych
naukowców. One same również ujawniają tylko te dane, które im są wygodne.

Jak donosi w sierpniowym numerze tego roku czasopismo „Scientific American”, aby mieć
dostęp, czy zakupić genetycznie modyfikowane nasiona, kupujący musi podpisać zgodę z
ich producentem na to, co może z nimi robić. Jest to stosowane dla protekcji własności
intelektualnej firmy (wszystkie nowe organizmy są opatentowane), ale musi to mieć pewne
limity, jeżeli pod uwagę wchodzą sprawy naszego zdrowia. Tymczasem Monsanto, Pioneer
i Syngenta zabraniają niezależnym naukowcom używania w badaniach nasion
produkowanych przez te firmy. Pod groźbą sądu, naukowcy ci nie mają prawa testować
nasion w innych warunkach, niż specyfikowane w umowie z producentem, porównywać ich
z nasionami innych firm, a przede wszystkim badać wpływ tych nasion na środowisko i ich
skutki zdrowotne.

Oczywiście dostępnych jest wiele publikacji, dotyczących genetycznie modyfikowanych
roślin, ale tylko takich, które firma zaaprobowała. Entomolog z Cormell University w
Nowym Jorku razem z grupą innych naukowców wystosował ostatnio protest w tej sprawie
do amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (EPA). W liście naukowcy wyrażają głębokie

1

www.StopGMO.org

zaniepokojenie tym, że takie ograniczenia wykluczają możliwości wykonywania legalnych
niezależnych badań testujących te nowe technologie. Opublikowanie, w 1999 roku przez
renomowane brytyjskie czasopismo medyczne „Lancet”, badań naukowych Dr Pusztai z
Rowett Resaerch Institute w Szkocji, wskazujących na negatywne skutki zdrowotne
spożywania genetycznie modyfikowanych ziemniaków, wywołało burzę agresywnych
ataków. Ich celem była publiczna dyskredytacja ekspertyzy Dr Pusztai, cenionego
naukowca o wieloletnim doświadczeniu (około 270 publikacji naukowych) przez
szkalowanie, usunięto go z pracy w Instytucie, jak również ataki na redaktorów „Lancet”
za opublikowanie tych danych. Nie są to niestety przypadki odosobnione, nic dziwnego
więc, że odważnych w mówieniu prawdy nie jest zbyt wielu.

Jak jest to możliwe, że dzisiaj naukowcy mają zabronione prowadzenie badań nad
wytworzonymi sztucznie organizmami, które już są składnikiem naszegopożywienia, czy
też testowania skutków biologicznych i środowiskowych genetycznie modyfikowanych
roślin, których uprawy stanowią coraz większy procent produkcji rolniczej na naszych
ziemiach, czy w naszych ogrodach. Jest to bardzo niebezpieczne. Bezpieczeństwo
żywności, którą spożywamy i środowiska, w którym żyjemy to podstawa naszego zdrowia
i życia, obecnie podporządkowana finansowym interesom korporacji.

Wielu z nas pomyśli, jak jest to możliwe? Gdzie jest prawo i interwencja rządowych
instytucji ustanowionych dla obrony naszych witalnych interesów i finansowanych z
naszych podatków?

Spójrzmy bliżej, jak to funkcjonuje w USA. Firmy takie, jak Monsanto, bronią swojego
monopolu i interesów ekonomicznych przez opłacanie rzeszy lobbystów i nacisk na
polityków, czy też media. W wielu przypadkach funkcjonuje to na zasadzie „drzwi
obrotowych”, gdzie pracownik instytucji rządowej, której podlega działalność danej firmy
może odejść do pracy w tej firmie zwykle na intratne stanowisko, a potem powrócić znów
do pracy w agencji rządowej. Przykładów jest wiele, jak chociażby Michael Taylor, który
jako prawnik pracował w rządowej administracji czuwającej nad bezpieczeństwem
żywności i leków (FDA). Następnie został zatrudniony przez firmę Monsanto, gdzie
pracował nad uzyskaniem pozwolenia przez swojego poprzedniego pracodawcę, czyli rząd,
do stosowania przez tą firmę wołowego hormonu wzrostu uzyskiwanego z genetycznie
zrekombinowanych bakterii (rBGH), dla zwiększenia mleczności krów. Po sukcesie i
uzyskaniu zgody (produkt o nazwie Prosilac) pan Taylor powrócił w 1991 roku na
stanowisko zastępcy komisarza w FDA. Nikt nie przejmuje się faktem, że hormon ten ma
wiele negatywnych skutków ubocznych, włączając w to przyspieszone mnożenie się
komórek rakowych, wiele danych również wskazuje na korelację pomiędzy spożywaniem
mleka i mięsa z rBST traktowanych krów, a rozwojem alergii. W Kalifornii, gdzie mieszkam,
wiele sklepów nie sprzedaje mięsa, czy mleka pochodzącego z takich hodowli i stosowanie
rBST (jak i antybiotyków) w hodowli zwierząt jest obecnie znacznie ograniczane. Po prostu
konsumenci nie chcą takich produktów kupować, co bije ich producentów po kieszeni i
zmusza do szukania innych rozwiązań.

Trudno jest również wątpić w to, że dawny prawnik firmy Monsanto (lata 70-te) a obecnie
sędzia sądu najwyższego USA - Clarence Thomas - będzie całkowicie neutralny w
przypadku spraw związanych z działalnością swojego dawnego pracodawcy. To właśnie on,
będąc prawnikiem w Monsanto, opracowywał podstawy prawne protekcji patentowej dla
ich genetycznie modyfikowanych odmian (GMO). Wdzięczny musi być również były
sekretarz obrony Rumsfeld, dawny zarządca firmy farmaceutycznej Searle, którą korzystnie

2

www.StopGMO.org

sprzedał do Monsanto. Z takimi przyjaciółmi można podbijać cały świat...

Polskie rolnictwo jest jeszcze w zasadzie wolne od GMO i nie zdominowane całkowicie
przez interesy obcych firm . Jednakże, jako członek UE jesteśmy zobowiązani do
podporządkowania się unijnym zasadom polityki rolnej, co wiąże się również z akceptacją
upraw GMO, pomimo oporów społecznych przed ich rozszerzeniem. Środkiem do
intensyfikacji upraw GMO w Polsce jest stopniowa eliminacja małych, niezależnych
gospodarstw, które są nastawione sceptycznie do tej nieprzebadanej biotechnologii i mogą
oprzeć się naciskom jej proponentów. Obrona indywidualnych gospodarstw jest konieczna,
by interesy obcych korporacji nie decydowały o rodzaju i obszarach upraw w Polsce,
stosując ekonomiczny i polityczny szantaż. Obecna sytuacja wymaga niezwłocznego i
zdecydowanego działania ze strony producentów rolnych i uzyskania społecznego poparcia
dla sił politycznych, które będą odważnie bronić interesów polskich rolników i polskiego
społeczeństwa. Tradycja „wozu Drzymały” nie powinna zostać zapomniana na naszych
ziemiach.

Już w 2005 roku czołowe czasopismo dla lekarzy „British Medical Journal” zauważyło, że
akceptacja nacisków ze strony UE na polskie rolnictwo może odwrócić pozytywny trend
poprawy zdrowia, obserwowany w Polsce od 1991 roku, który bezpośrednio wiązał się ze
zmianami polityki rolnej, sprzyjającymi produkcji żywności o walorach zdrowotnych, jak np.
wzrost produkcji olejów roślinnych.

Czekanie działa na naszą niekorzyść, bo pewnych biologicznych skutków nie będzie można
odwrócić. Obecność zmodyfikowanych genów stwierdzono w roślinach odległych nawet o
40-60 km od zasiewów GMO. Odnotowuje się też niszczący ich wpływ (jak również
pestycydów) na populacje pszczół i innych owadów niezbędnych do zapylania roślin. Nasze
wody stają się coraz bardziej trujące dla wodnej flory i fauny, co również potwierdziły
ostatnie badania opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences USA (9
październik 2009), wykazujące obecność toksyn botulinowych pochodzących z upraw
kukurydzy Bt w wodach gruntowych w rejonach środkowo-zachodnich stanów, gdzie te
uprawy dominują.

Dzisiaj mieszkańcy USA i większości krajów Europy zdają sobie sprawę, że już
doświadczamy konsekwencji takiej „kowbojskiej” polityki rolnej, w postaci wzrostu
zachorowań na alergie, wiele chorób chronicznych, jak i ryzyka katastrofy ekologicznej,
której może nie będziemy w stanie odwrócić. Dlatego też stale rośnie zainteresowanie i
popyt na zdrową żywność produkowaną w warunkach ekologicznych. Stwarza to solidne
podstawy do rozwoju ekologicznej produkcji rolnej w naszym kraju, zarówno dla
zachowania i poprawy naszego zdrowia, jak i niezawisłości naszego rolnictwa – w tej
dziedzinie nie powinno być kompromisów.

Dr Aleksandra Niedzwiecki

http://www4pl.dr-rath-foundation.org/newsletter/archiwum/2009_11_nov_17.html

3

www.StopGMO.org