Anna Domagalska

ERC



European Resuscitation Council powstała w
1989 r.



Europejska Rada Resuscytacji opublikowała
aktualne

Wytyczne resuscytacji 2010



www.erc.edu

PRC



Polska Rada Resuscytacji powstała w 2001 r



PRC publikuje i rozpowszechnia kolejne wytyczne
resuscytacji



www.prc.krakow.pl

Łaocuch przeżycia



Graficzne podsumowanie czynności niezbędnych do
skutecznej resuscytacji



Odnosi się do NZK z przyczyn zarówno kardiogennych
jak i oddechowych (asfiksja)



Wczesne rozpoznanie i powiadamianie (112,999)



Wczesny BLS (świadkowie zdarzenia, instrukcje tel)



Wczesna defibrylacja (AED!)



Wczesny ALS (i opieka poresuscytacyjna)

Łaocuch przeżycia

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK)

Są trzy mechanizmy NZK

Rytmy do defibrylacji:



VF/VT bez tętna

Rytmy nie do defibrylacji:



PEA (Pulsless Electrical Activity)



Asystole (asystolia)

Wytyczne ERC 2010 - zmiany



Nacisk na zapobieganie wewnątrzszpitalnemu
zatrzymaniu krążenia



Zwiększony nacisk na dobrą jakość uciskania klatki
piersiowej – jak najkrótsze przerwy (max. 5 sekund), by
zapewnić krytycznie ważny przepływ przez mózg i
mięsień sercowy.



Miejsce ucisku – środek klatki piersiowej (dolna połowa
mostka)



Zmniejszenie znaczenia uderzenia przedsercowego



Nie jest zalecane podawanie leków przez rurkę
intubacyjną



Adrenalina i amiodaron podawane po trzeciej defibrylacji

Wytyczne ERC 2010 - zmiany



Atropina nie jest zalecana do rutynowego podawania w
PEA i asystole.



Zmniejszenie nacisku na wczesną intubację, za wyjątkiem
sytuacji, gdy może być ona wykonana przez dobrze
wyszkoloną osobę.



Zwiększenie nacisku na zastosowanie kapnografii



Zwrócenie uwagi na ultrasonografię



Zwrócenie uwagi na szkody z powodu hiperoksemii –
pożądana saturacja 94-98%



W okresie poresuscytacyjnym utrzymanie glikemii <180%,
stosowanie hipotermii terapeutycznej

BLS

ALS

Defibrylacja



Polega na przejściu przez mięsień sercowy stałego prądu
elektrycznego o energii wywołującej depolaryzację mięśnia i
będącą w stanie przywrócić skoordynowaną aktywność
elektryczną i spontaniczne krążenie.



Napięcie prądu stałego 3000-5000V, energia 150-200-360 J



U dzieci energia 4J/kg



AED (automatyczna defibrylacja zewnętrzna) –
zaawansowana technologicznie metoda wykorzystywana
przez świadków zdarzenia i ratowników. Analiza rytmu
dokonywana jest automatycznie, polecenia wydawane są
głosowo.



Jest kluczowym ogniwem łańcucha przeżycia

Defibrylacja – Wytyczne 2010



Zaleca się unikanie przerw w uciskaniu klatki piersiowej;
zaleca się więc uciskanie podczas ładowania defibrylatora
jak i podjęcie masażu natychmiast po wyładowaniu i
kontynuowanie go przez 2 minuty (do następnej oceny
rytmu)



Przerwa w uciśnięciach związana z defibrylacją nie powinna
być dłuższa niż 5 seku



Istnieje strategia potrójnej defibrylacji (podłączonym
wcześniej defibrylatorem manualnym podczas
zauważonego zatrzymania krążenia w mechanizmie VF/VT
(podczas cewnikowania serca, po operacjach
kardiochirurgicznych)

Defibrylacja



Szanse przeżycia przy opóźnieniu defibrylacji w NZK w
mechanizmie VF/VT z każdą minutą maleją o 10-12%



Obniżenie szans na przeżycie po podjęciu RKO przez
świadków zdarzenia jest nieco wolniejsze (3-4% / min)



Jeśli defibrylację wykona się w czasie pierwszych 3 minut
NZK w VF/VT szanse przeżycia wynoszą 75%



W szpitalach używa się przede wszystkim defibrylatorów
manualnych, AED możliwe do użycia w miejscach, gdzie
niedostępny jest natychmiast defibrylator manualny

Defibrylacja



Defibrylator jednofazowy – energia 360 J



Defibrylator dwufazowy – energia 150-200J



Zaleca się wykonanie defibrylacji w czasie 5-cio
sekundowej przerwy w uciskaniu klatki piersiowej



Po trzeciej defibrylacji należy podać adrenalinę 1 mg i
amiodaron 300 mg



Konieczne może być ogolenie owłosienia na klatce
piersiowej – ale nie powinno to opóźniać wykonanie
defibrylacji



Łyżki mają być mocno przyciśnięte (siłą 8 kg u dorosłego,
5 kg u dziecka)



Na łyżkach metalowych powinien być stosowany materiał
przewodzący

Farmakoterapia NZK

Grupa leków

Wazopresory

Adrenalina

Leki antyarmiczne

Amiodaron
Lidokaina
Magnez

Inne leki

Atropina
Wapń
Bufory

Adrenalina



Stosowana w celu zwiększenia perfuzji mózgowej i
wieńcowej



Działanie alfa-adrenolityczne – naczynioskurczowe



Działanie beta-mimetyczne ino- i chronotropowe



Może powodować wzrost zużycia tlenu przez m. sercowy,
powodować zaburzenia rytmu w okresie poresuscytacyjnym



Po przywróceniu spontanicznego krążenia może wywołać
tachykardię, niedokrwienie m. sercowego, VF/VT

Adrenalina – wskazania,
dawkowanie



Wskazania :

1.

Podstawowy lek resuscytacyjny w każdym
mechanizmie NZK

2.

Leczenie anafilaksji

3.

Lek drugiego rzutu we wstrząsie kardiogennym

•

Dawka 1 mg co 3-5 minut w czasie NZK

•

Ampułki 1mg w 1ml – roztwór 1:1000

Amiodaron



Lek antyarytmiczny stabilizujący błony komórkowe



Wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego i
okres refrakcji w komórkach przedsionków i komór



Zwalnia przewodnictwo przedsionkowo-komorowe



Działania niepożądane: działanie inotropowo ujemne,
obniża ciśnienie tętnicze

Amiodaron



Wskazania:

1.

Oporne na leczenie VF/VT bez tętna

2.

Stabilny hemodynamicznie VT i inne oporne
tachykardie

•

Dawkowanie:

- 300 mg amiodaronu iv. po 3 defibrylacjach; rozcieńczalnik:

5% glukoza 20 ml; następna dawka 150 mg amiodaronu

Lidokaina



Stosowana jako lek antyarymniczny VF/VT tylo wtedy,
gdy amiodaron jest niepdostępny



Stabilizuje błony komórkowe i wydłuża okres refrakcji



Podnosi próg migotania komór



Jest mniej skuteczna przy hipokaliemii i hipomagnezemii



Dawkowanie:

- 100 mg (1-1,5mg/kg) po trzech nieskutecznych

defibrylacjach, jeśli amiodaron jest niedostępny; dawkę
można powtórzyć 50 mg; nie przekraczać dawki 3 mg/kg
w czasie pierwszej godziny

Magnez



Składnik wielu układów enzymatycznych związanych z
ATP



Składnik neurotransmiterów, zmniejsza uwalnianie Ach,
obniża wrażliwość płytki nerwowo-mięśniowej



Prawidłowe stężenie 0,8-1,0 mmol/l



Hipomagnezemia (zwłaszcza przy hipokaliemii) nasila
działanie kardiotoksyczne digoksyny, co może być
przyczyną zaburzeń rytmu i NZK

Magnez



Wskazania:

1 tachyarymie związane z hipomagnezemią (komorowe i

nadkomorowe)

2. Torsades de pointes
3. Zatrucie digoksyną

•

Dawkowanie :

-

2 g dożylnie w ciągu 1-2 minut; dawkę można
powtórzyć po 10-15 minutach

-

W Polsce roztwór 20% siarczanu magnezu

Atropina



Parasympatykolityk, blokuje blokuje działanie
acetylocholiny na receptor muskarynowy



Blokuje wpływ nerwu błędnego na węzeł zatokowo-
przedsionkowy i przedsionkowo-komorowy



Nie zaleca się podawania atropiny w NZK



Wskazania:

-

Bradykardia zatokowa,przedsionkowa i komorowa
powodująca niestabilność hemodynamiczną

* Dawkowanie: 0,5 mg do dawki 3 mg

Wapo w NZK



Podawany z bardzo konkretnych wskazań w PEA

1.

Hiperkaliemia

2.

Hipokalcemia

3.

Zatrucie blokerami kanału wapniowego

•

dawkowanie:

-

10ml 10% chlorku wapnia ; dawkę można powyórzyć

* Nie podawać równocześnie z wodorowęglanem

Bufory – wodorowęglan sodu,
8,4% Natrium bicarbonicum



Z wodorowęglanu sodu uwalnia się CO2



Powoduje nasilenie kwasicy wewnątrzkomórkowej



Działa inotropowo ujemnie



Duża ilość sodu aktywnego osmotycznie



Pogarsza uwalnianie tlenu w tkankach (przesuwa w
lewo krzywą dysocjacji hemoglobiny)



Łagodna kwasica rozszerza naczynia i porawia
przepływ przez mózg



Należy zwiększyć wentylację

8,4% Natrium bicarbonicum



Wskazania:

1.

Hiperkaliemia zagrażająca życiu

2.

NZK w przebiegu hiperkaliemii

3.

Zatrucie trójcyklicznymi antydepresantami

•

Dawkowanie :

- 50 mmol (50 ml 8,4% NaHCO3), dawkę można

powtórzyć

Leki fibrynolityczne



Można zastosować leczenie fibrynolityczne w NZK
przy podejrzeniu ostrego zatoru tętnicy płucnej



Nie ma udowodnionej skuteczności



Większa częstość krwawień śródczaszkowych



RKO powinna trwać 60-90 minut

Drogi podania leków



Droga dożylna – iv- preferowany duży dożylny dostęp
obwodowy: żyły zgięcia łokciowego, żyła szyjna zewnętrzna;
po każdym podaniu leku bolus 20 ml płynu



Dostęp doszpikowy – io (do jamy szpikowej) zalecany,
jeśli w ciągu 2 minut nie uzyska się dostępu dożylnego

- wkłucia do kości piszczelowej lub ramiennej



Droga dotchawicza nie jest obecnie zalecana (ale nie jest
zabroniona)

Odwracalne przyczyny

zatrzymania krążenia

Cztery „H”



Hipoksja



Hipowolemia



Hipo/hiperkaliemia/zaburzenia metaboliczne



Hipotermia

Cztery „T”



Zaburzenia zatorowo-zakrzepowe



Tamponada serca



Zatrucia



Odma prężna

Hipoksja



Pierwotne zatrzymanie oddychania: niedrożność dróg
oddechowych (zadławienie, aspiracja), obrzęk krtani,
skurcz krtani, astma, depresja ośrodka oddechowego



Podstawowym działaniem jest zapewnienie prawidłowej
wentylacji 100% tlenem, z prawidłowym unoszeniem się
klatki piersiowej, z obustronnie słyszalnym szmerem
oddechowym.



Warunkiem prawidłowej wentylacji jest zachowana
drożność dróg oddechowych.

Udrażnianie dróg oddechowych



Bezprzyrządowe: odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
wysunięcie żuchwy



MILS –Manual In-Line Stabilisation – przy podejrzeniu
uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa: uniesienie lub
wysunięcie żuchwy z ręczną stabilizacją głowy i szyi w osi
(przez osobę asystującą)



Przyrządowe: z użyciem sprzętu – rurka ustno-gardłowa,
urządzenia nadgłośniowe: maska krtaniowa, Combitbue,
rurka krtaniowa, I-gel



Najlepszą metodą: intubacja dotchawicza



Kapnometria (detekcja CO2 w powietrzu
końcowowydechowym) służy do oceny położenia rurki
intubacyjnej i oceny wentylacji

Hipowolemia



Przyczyną hipowolemii najczęściej jest ciężki krwotok
pourazowy, z przewodu pokarmowego, pękniętego
tętniaka aorty.



Podstawowym działaniem, bez którego resuscytacja jest
nieskuteczna, jest przetaczanie ogrzanych płynów i
przywrócenie objętości wewnątrznaczyniowej.
Najczęściej konieczna jest pilna operacja .

Hiperkaliemia



Łagodna 5,5 – 5,9 mmol/l



Umiarkowana 6,0 – 6,4 mmol/l



Ciężka >= 6,5 mmol/l bez zmian w EKG



Ciężka >= 6,5 mmol/l ze zmianami w EKG



Zmiany w zapisie EKG: blok przedsionkowo-komorowy I
stopnia, spłaszczenie lub brak R, spiczasty T, obniżenie
ST, poszerzenie QRS >0,12 s, bradykardia, tachykardia
komorowa, NZK (PEA, VF/VT, asystole); najczęściej przy
stężeniu >6,7 mmol/l



Zmiany stężenia jonów potasu kojarzą się często
zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej

Hiperkaliemia – przyczyny



Niewydolność nerek



Leki: ACE-I, antagoniści receptora angiotensyny II,
NLPZ, beta-blokery, trimetoprim



Rozpad tkanek (rabdomioliza, hemoliza, rozpad guza)



Kwasica metaboliczna



Postać hiperkaliemiczna porażenia okresowego



Zaburzenia endokrynne (choroba Addisona)



Ryzyko wzrasta przy współistnieniu kilku czynników

Hiperkaliemia - leczenie



Ocena ABCDE + EKG



Usunięcie jonów potasu z organizmu



Przesunięcie jonów potasu do komórek



Ochrona mięśnia sercowego

Usuwanie jonów potasu z
organizmu



Często wystarczająca metoda w łagodnej hiperkaliemii
(łącznie z leczeniem przyczynowym)



Stosowanie żywic jonowymiennych



Calcium resonium 15-30 g



Sulfonian polistyrenu 15-30 g



Doustnie lub wlewy doodbytnicze



Początek działania 1-3 godz., maksymalny efekt po 6
godz.

Przesunięcie jonów potasu do
komórek



Glukoza/insulina: 10j insuliny krótkodziałającej i 25 g
glukozy (500 ml 5%) dożylnie w ciągu 15 – 30 min,
maksymalny efekt po 30 – 60 minutach



Wodorowęglan sodu 50 mmol dożylnie w ciągu 5 min
(przy współistniejącej kwasicy metabolicznej)



Salbutamol 5 mg w nebulizacji (dawki powtarzane,
10-20 mg) początek działania po 15-30 min

Ochrona mięśnia sercowego



10% CaCl2 10 ml w ciągu 2-5 minut dożylnie



Jednoczesne stosowanie metod przesuwających jony
potasu do komórek i usuwanie ich z organizmu

Hipokaliemia



Hipokaliemia: K+ < 3,5 mmol/l



Ciężka hipokaliemia: K+ < 2,5 mmol/l



Przyczyny: utrata przez p. pokarmowy (biegunki, wymioty),
stosowanie leków: diuretyki, sterydy, przeczyszczające,
choroby nerek (moczówka prosta), zaburzenia endokrynne
(zespół Cushinga, hiperaldosteronizm), zasadowica
metaboliczna, niedobór magnezu (magnez jest niezbędny do
prawidłowego wchłaniania potasu), leczenie hiperkaliemii,
dializa, nieprawidłowa dieta



Objawy: wyczerpanie, osłabienie siły mięśniowej, kurcze
mięśniowe, rabdomyoliza, paraliż, zaburzenia oddechowe,
zaparcia, zmiany w EKG, nadwrażliwość na digoksynę, NZK

Hipokaliemia – zmiany w EKG



Załamek (fala) U



Spłaszczenie załamka T



Zmiany odcinka ST



Skurcze dodatkowe szcz. komorowe



Zaburzenia rytmu, szczególnie u chorych
naparstnicowanych



Zatrzymanie krążenia (NZK)

Hipokaliemia – leczenie



Uzupełnianie jonów potasu



Dożylnie



Pod kontrolą EKG (monitorowanie)



20 mmol/godzinę



W zaburzeniach rytmu 2mmol/minutę przez 10
minut, a następnie 10 mmol w ciągu 5 – 10 minut



Wskazane jednoczesne uzupełnianie niedoboru
magnezu

Hipomagnezemia



Mg 2+ < 0,6 mmol/l



Przyczyny: utrata przez przewód pokarmowy,
niedożywienie, alkoholizm, poliuria, zaburzenia
wchłaniania



Objawy: drżenia, drgawki, oczopląs, zaburzenia rytmu
(torsades de pointes)



2 g siarczanu magnezu dożylnie w ciągu 15 minut



Torsades de pointes: 2g siarczanu magnezu w 1 – 2 minuty



Drgawki: 2 g MgSO4 w ciągu 10 minut



W Polsce 20% MgSO4

Hipermagnezemia



Mg2+ >1,1 mmol/l



Przyczyny: niewydolność nerek, jatrogenne



Objawy: splątanie, osłabienie, blok PK, depresja
oddechowa, NZK



Leczenie przy Mg2+:



10% CaCl 5-10 ml powoli



Forsowna diureza 0,9% NaCl + furosemid 1 mg/kg



Hemodializa



Leczenie objawowe (wspomaganie oddychania)

Hipotermia - podziały



Łagodna 35-32 0C



Umiarkowana 32-28 0C



Ciężka < 28 0C



Stopień I – przytomny, dreszcze



Stopień II – zaburzenia świadomości, bez dreszczy



Stopień III – nieprzytomny



Stopień IV – nieoddychający



Stopień V – zgon w wyniku nieodwracalnej hipotermii

Hipotermia

Czynniki sprzyjające obniżeniu głębokiej temperatury

ciała (pomiar w przełyku, odbytnicy, pęcherzu
moczowym, na błonie bębenkowej):



Niska temperatura otoczenia



Deszcz



Wiatr



Unieruchomienie



Podeszły wiek, małe dzieci



Zły stan ogólny, wyniszczenie



Wyczerpanie



Spożywanie alkoholu, leki



Uraz



Obniżenie temperatury głębokiej zmniejsza
zapotrzebowanie tkankowe na tlen o ok. 6% na 1 0C



Przy 28 0C zapotrzebowanie jest obniżone o 50%



Przy 28 0C o 75%



Głęboka hipotermia szanse na przywrócenie krążenia
bez uszkodzeń neurologicznych



„Nikt nie jest martwy, dopóki nie jest ciepły i martwy”

Odmienności resuscytacji



Wentylacja i uciskanie trudniejsze technicznie
(większa sztywność klatki piersiowej)



Poszukiwanie oznak życia (szukać tętna 1 min.)



Wstrzymać się z podawaniem leków do czasu ogrzania
do temp. 30 oC



Podoić przerwy między dawkami leków



W normotermii (temp.>35 oC) – standardowy
algorytm



W głębokiej hipotermii 3 defibrylacje, kolejne próby
po osiągnięciu 30 stopni

Ogrzewanie



Usunięcie poszkodowanego z zimnego otoczenia
(przeniesienie do ambulansu, do pomieszczenia)



Zapobieganie dalszej utracie ciepła (zdjęcie – rozcięcie –
mokrej odzieży, okrycie kocami, okrycie folią ratunkową).



Unieruchomienie.



Przytomnych – zachęcać do ćwiczeń



Stosować tlenoterapię

Ogrzewanie bierne



W łagodnej hipotermii (gdy jeszcze występują
dreszcze), u poszkodowanych przytomnych : okrycie
wełnianymi kocami, folią, izolacja w ciepłym
pomieszczeniu



W umiarkowanej i ciężkiej hipotermii, u
poszkodowanych nieprzytomnych: okłady
rozgrzewające położone na klatce piersiowej, ułożenie
w pozycji bocznej

Ogrzewanie czynne



1 litr płynu o temperaturze 40 st podany choremu o masie 70
kg i temp. wewnętrznej 28 st ogrzewa go o 0,3 st C.



Ogrzewanie 1 – 1,5 stopnia C/godzinę



Ogrzewanie czynne zewnętrzne: wymuszony ruch
powietrza lub ogrzane płyny o temp do 42 0C



Ogrzewanie czynne wewnętrzne: ogrzane nawilżone gazy,
płukanie żołądka, pęcherza moczowego, otrzewnej płynami o
temp. 40 0C , ogrzewanie pozaustrojowe ECMO (8-12
0C/godzinę)



Przetaczanie dużych objętości płynów

Tonięcie



Przyczyną NZK w przypadku tonięcia jest
niedotlenienie, a o rokowaniu decyduje czas jego
trwania



Definicja: tonięcie to proces skutkujący pierwotnie
zatrzymaniem oddechu spowodowanym podtopieniem
lub zanurzeniem w cieczy



Patofizjologia – etapy tonięcia



1. Wstrzymanie oddechu (bezdech woluntatywny) z
towarzyszącym połykaniem wody



2. Skurcz krtani i bezdech niezależny od woli, z rozwojem
hipoksji i hiperkapnia (dawniej utonięcie suche)



3. Słabnięcie odruchów obronnych z aspiracją wody do
płuc i nasileniem hipoksemii



4. Bradykardia poprzedza NZK

Tonięcie - postępowanie



Podstawowe znaczenie ma wydobycie poszkodowanego
spod wody – ratownictwo medyczne! , uwzględniając
własne bezpieczeństwo



Unieruchomienie kręgosłupa szyjnego nie jest wskazane,
chyba że stwierdza się oznaki ciężkich obrażeń lub
wywiad wskazuje na możliwość ich wystąpienia (skoki do
wody, zjazdy na zjeżdżalniach, zatrucie alkoholem).

Tonięcie – odmienności resuscytacji



BLS rozpoczynamy od 5 oddechów ratowniczych tak
szybko, jak się uda (nawet w płytkiej wodzie), można
zastosować oddech usta-nos



Jak najwcześniej podać tlen – pożądana saturacja 94-98%



Częsta regurgitacja/aspiracja



Przed defibrylacją osuszyć klatkę piersiowej



Częsta hipotermia <30 stC – ograniczyć defibrylację do 3
prób, leki podawać przy temp>30 stC



Kontynuować resuscytację do czasu ogrzania
poszkodowanego

Zaburzenia zatorowo-zakrzepowe



Masywny zator tętnicy płucnej jest przyczyną
zatrzymania krążenia najczęściej w mechanizmie PEA



Materiałem zatorowym najczęściej są zakrzepy żył
kończyn dolnych i miednicy



Przy uzasadnionym podejrzeniu zatoru t. płucnej w
czasie resusytacji uzasadnione może być zastosowanie
leku fibrynolitycznego

Tamponada serca



Tamponada serca jest potencjalnie odwracalną
przyczyną zatrzymania krążenia w mechanizmie PEA



NZK jest poprzedzane hipotensją, poszerzeniem żył
szyjnych



Tamponadę należy podejrzewać przy ranach kłutych,
urazach penetrujących klatki piersiowej



Potwierdzeniem może być badanie ultrasonograficzne



Leczeniem z wyboru jest nakłucie worka
osierdziowego lub torakotomia ratunkowa



Bez odbarczenia tamponady resuscytacja będzie
nieskuteczna

Zatrucia



Lekami



Narkotykami



Substancjami używanymu w gospodarstwach
domowych



Przypadkowe zatrucia u dzieci



Zamach samobójcze



Otrucia rzadko

Zatrucia - zagrożenia



Utrata przytomności



Niedrożność dróg oddechowych



Depresja ośrodka oddechowego



Aspiracja treści żołądkowej do płuc



Spadek ciśnienia krwi



Odlezyny i rabdomyoliza



Zaburzenia glikemii



Zaburzenia elektrolitowe i gazometryczne



Hipotermia, hipertermia

Zatrucia – postępowanie



Stosowanie środków ochrony osobistej!!!



Unikanie wentylacji usta-usta (cyjanki,siarkowodór,
substancje żrące, środki fosforoorganiczne)



Wyrównanie zaburzeń elektrolitowych i rkz



Kardiowersja przy tachykardii



Wyrównanie hipo/hipertermii

Zatrucia – odmienności BLS/ALS



Unikanie wentylacji usta-usta



Długi czas trwania resuscytacji krążeniowo-
oddechowej (czas na identyfikację, zmetabolizowanie,
wydalenie trucizny)



Wyższe dawki leków



Niestandardowe procedury – kontakt z ośrodkiem
leczenia zatruć

Identyfikacja trucizny



Wywiad od świadków, rodziny, znajomych, personelu
pogotowia ratunkowego



Badanie chorego:

-

Zapach z ust

-

Ślady po wkłuciach

-

Nieprawidłowe źrenice

-

Nadżerki w jamie ustnej



Opakowania po lekach



Badania poziomu leków we krwi

Zatrucia-postępowanie specyficzne



Dekontaminacja przewodu pokarmowego

-

Węgiel aktywowany w ciągu godziny od zatrucia u
pacjentów przytomnych lub po intubacji

-

Płukanie żołądka w ciągu godziny. Przeciwwskazane u
niezaintubowanych chorych, przy zatruciach
substancjami żrącymi i węglowodorami

-

Płukanie jelit – przy zatruciach lekami o powolnym
uwalnianiu, lekami powlekanymi, preparatami żelaza,
ołowiu, cynku (usunięcie „woreczków” z trucizną)

-

Nie są zalecane środki przeczyszczjące i wymiotne

Zatrucia-postępowanie specyficzne



Przyspieszenie wydalania

-

Alkalizacja moczu podaniem wodorowęglanu sodu
przy zatruciu aspiryną (hipokaliemia jest powikłaniem
zasadowicy)

-

Forsowna diureza (600 ml/godz) –przy zatruciach
herbicydami

-

Hemodializa przy zatruciach zagrażających życiu



Specyficzne odtrutki

Zatrucia-postępowanie specyficzne

Trucizna

Odtrutka

Objawy zatrucia

Benzodiazepiny

Flumazenil

Utrata przytomności, hipotensja, depresja
oddychania

Opioidy

Nalokson

Depresja i zatrzymanie oddychania

Trójcykliczne
antydepresanty

Wodorowęglany
lipidy

Hipotensja, drgawki, tachykardia,
rozszerzenie źrenic, suchość skóry

kokaina

Alfa,betablokery,
benzodiazepiny,
morfina,NTG

Pobudzenie współczulne

Analgetyki miejscowe 20% lipidy

Drgawki, utrata przytomności,
bradykardia, NZK

Betablokery

Glukagon

Bradykardia, niewydolność serca

Blokery kanału Ca

Wapń,glukagon

Zaburzenia rytmu, wstrząs,NZK

Paracetamol

N-acetylocysteina Zaburzenia jelitowe, niew. wątroby

Tlenek węgla

Tlen
hiperbaryczny

Utrata przytomności, NZK

Rabdomyoliza



Może być objawem wielu zatruć min. Zatrucia
kokainą, salicylanami



Towarzyszy hipokaliemii,hiperkaliemii



Związana jest ze wzmożoną aktywnością mięśni
szkieletowych (drgawki) i rozległym uszkodzeniem
tkanek (zespół zmiażdżenia)



Skutkuje ostrą niewydolnością nerek

Zatrucie tlenkiem węgla



CO – bezbarwny, bezzapachowy gaz, wybuchowy w
mieszaninie z powietrzem



Najczęstsze z pośród zatruć



Wchłania się przez płuca i wiąże zhemoglobiną tworząc
karboksyhemoglobinę (COHb)



CO ma 250 razy większe powinowactwo do Hb niż tlen



Duża zawartość COHb przesuwa krzywą dysocjacji w lewo



Może się wiązać z mioglobiną prowadząc do rabdomyolizy



Okres półtrwania CO w czasie oddychania powietrzem – 4,5
godz, przy oddychaniu 100% tlenem -1,5 godz, w komorze
hiperbarycznej 20 min.

Zatrucie tlenkiem węgla

Objawy: szum w uszach, zawroty głowy, utrata

przytomności, drgawki, obrzęk płuc, niewydolność
nerek, kwasica metaboliczna

Przy zatruciu CO saturacja może być prawidłowa,

konieczne badanie stężenia COHb; >10%



Leczenie objawowe +



Wyniesienie poszkodowanego w bezpieczne miejsce



Tlenoterapia 100% tlenem, najlepiej w komorze
hiperbarycznej



Leczenie tlenem o normalnym ciśnieniu powinno trwać
4 okresy półtrwania COHb

Odma prężna (wentylowa)



Dopełnianie powietrza w jamie opłucnowej bez możliwości
usunięcia go powoduje spadnięcie płuca, przesunięcie
śródpiersia i ucisk płuca po stronie przeciwnej



Przyczyny: samoistna odma spowodowana pękniętym
pęcherzem najczęściej w szczycie płuca, uraz drążący klatki
piersiowej, barotrauma podczas wentylacji mechanicznej
pod dodatnim ciśnieniem, cewnikowanie żył centralnych



Jest potencjalnie odwracalną przyczyną NZK w mechanizmie
PEA



Bez odbarczenia odmy prężnej niemożliwa będzie skuteczna
resuscytacja

Odma prężna - postępowanie



Natychmiastowe odbarczenie przez torakopunkcję w II
przestrzeni międzyżebrowej w linii
środkowoobojczykowej po stronie chorej



Następczo powinien być prowadzony drenaż ssący po
założeniu do jamy opłucnowej drenu w V=VII
przestrzeni międzyżebrowej między przednią a
środkową linią pachową, aż do rozprężenia płuca.



Odbarczenie odmy musi poprzedzać wentylację
zastęczą

ILS

PBLS

Resuscytacja ciężarnej



Ratowanie dwóch istnień ludzkich (matko i dziecko)



Odrębności resuscytacji są uwarunkowane następstwami
fizjologicznych zmian adaptacyjny u kobiety w ciąży:

-

zespół kawo-aortalny,

-

osoba z pełnym żołądkiem,

-

obrzęk śluzówek górnych dróg oddechowych

-

zmiany anatomiczne: uniesienie przepony itp.

-

zwiększone zużycie tlenu

Resuscytacja ciężarnej

Odrębności:



Ułożenie kobiety na lewym boku (lewoboczne
przemieszczenie macicy)



Szybka intubacja rurką o mniejszym przekroju z
manewrem Sellicka



tlenoterapia



Wyższe ułożenie rąk na klatce piersiowej



Stosowanie do defibrylacji elektrod samoprzylepnych



Pozostałe elementy algorymów BLS, ALS,
elektroterapii i farmakoterapii bez zmian

Resuscytacja ciężarnej –
histerotomia ratunkowa



Po 5 minutach prawidłowo wykonywanych czynności
reanimacyjnych, przy braku ich skuteczności, u ciężarnej
z ciążą trwającą 24 tyg. należy rozważyć histerotomię
ratunkową i wydobycie płodu w celu zwiększenia szans
przeżycia matki i dziecka



W ciąży < 20 tyg nie ma wskazań do hiserotomii
ratunkowej



W ciąży między 20 a 24 tyg –można rozważyć
histerotomię i wydobycie płodu w celu zwiększenia szans
przeżycia matki

Porażenie prądem elektrycznym
i piorunem



Porażenie najczęściej związane jest z domową instalacją
elektryczną



Ciężkość porażenia zależy od: rodzaju prądu,wartości
napięcia, ilości energii, oporu, drogi i czasu przepływu



Opór skóry maleje, gdy jest wilgotna



Szczególnie narażone sąpęczki naczyniowo-nerwowe w
obrębie kończyn



Objawy: tężcowy skurcz mięśni (przyklejenie
się),zatrzymanie oddechu (porażenie ośrodka
oddechowego/skurcz mięśni oddechowych), VF, OZW,
asystole, oparzenia, obrażenia urazowe

Porażenie prądem elektrycznym i
piorunem



Oparzenia przy porażeniu piorunem mają charakter
punktowy, liniowy lub „figur piorunowych” (liście
paproci), są to oparzenia głębokie



U osób, które przeżyły, występuje pobudzenie układu
współczulnego z groźnymi zaburzeniami rytmu,
występuje obrzęk mózgu, uszkodzenia nerwów
obwodowych



W postępowaniu: uniruchomienie kręgosłupa
szyjnego, płynoterapia, długotrwałe monitorowanie
EKG

Zadławienie

Ostre zespoły wieocowe