background image

 

 brzmienie pierwotne (od 1999-08-24) 

 

Ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli

 

z dnia 24 czerwca 1999 r. (Dz.U.  Nr 62, poz. 688) 

  

Art.  1.    [Zakres  regulacji]      Ustawa  reguluje  tryb  post

ę

powania  w  sprawie  wykonywania  inicjatywy 

ustawodawczej przez obywateli, o której mowa w art. 118 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.  

  

Art.  2.    [Podpisy  pod  projektem]      Grupa  obywateli  polskich,  licz

ą

ca  co  najmniej  100  000  osób, 

maj

ą

cych  prawo  wybierania  do  Sejmu,  mo

Ŝ

e  wyst

ą

pi

ć

  z  inicjatyw

ą

  ustawodawcz

ą

  przez  zło

Ŝ

enie 

podpisów pod projektem ustawy.  

  

Art.  3.    [Zastrze

Ŝ

enie]      Projekt  ustawy  nie  mo

Ŝ

e  dotyczy

ć

  spraw,  dla  których  Konstytucja 

Rzeczypospolitej  Polskiej  zastrzega  wył

ą

czn

ą

  wła

ś

ciwo

ść

  innych  podmiotów,  którym  przysługuje 

inicjatywa ustawodawcza.  

  

Art.  4.  [Wniesienie projektu]   1.  Projekt ustawy  wniesiony  do  Marszałka  Sejmu powinien  odpowiada

ć

 

wymogom  zawartym  w  Konstytucji  i  Regulaminie  Sejmu  Rzeczypospolitej  Polskiej  oraz  w  niniejszej 
ustawie.  
 2. Wniesienie projektu ustawy nie stanowi przeszkody do wniesienia innego projektu, w tym tak

Ŝ

e przez 

grup

ę

 obywateli, w tej samej sprawie.  

 3. Projekt ustawy, w stosunku do którego post

ę

powanie ustawodawcze nie zostało zako

ń

czone w trakcie 

kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm nast

ę

pnej kadencji bez potrzeby 

ponownego  wniesienia  projektu  ustawy.  W  takim  wypadku  Marszałek  Sejmu  zarz

ą

dza  ponowne 

drukowanie projektu ustawy oraz jego dor

ę

czenie posłom.  

  

Art.  5.    [Komitet  inicjatywy  ustawodawczej]      1.  Czynno

ś

ci  zwi

ą

zane  z  przygotowaniem  projektu 

ustawy,  jego  rozpowszechnianiem,  kampani

ą

  promocyjn

ą

,  a  tak

Ŝ

e  organizacj

ą

  zbierania  podpisów 

obywateli  popieraj

ą

cych  projekt,  wykonuje  komitet  inicjatywy  ustawodawczej,  zwany  dalej  "komitetem". 

Komitet wyst

ę

puje pod nazw

ą

 uzupełnion

ą

 o tytuł projektu ustawy.  

 2.  Komitet  mo

Ŝ

e  utworzy

ć

  grupa  co  najmniej  15  obywateli  polskich,  którzy  maj

ą

  prawo  wybierania  do 

Sejmu  i  zło

Ŝ

yli  pisemne  o

ś

wiadczenie  o  przyst

ą

pieniu  do  komitetu,  ze  wskazaniem  imienia  (imion)  i 

nazwiska, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL.  
 3.  W  imieniu  i  na  rzecz  komitetu  wyst

ę

puje  pełnomocnik  komitetu  lub  jego  zast

ę

pca,  wskazani  w 

pisemnym o

ś

wiadczeniu pierwszych 15 osób tworz

ą

cych komitet.  

 4.  Komitet  posiada  osobowo

ść

  prawn

ą

,  któr

ą

  nabywa  z  chwil

ą

  przyj

ę

cia  przez  Marszałka  Sejmu 

zawiadomienia, o którym mowa w art. 6 ust. 2.  

  

Art. 6.  [Zawiadomienie Marszałka Sejmu]   1. Po zebraniu, zgodnie z wymogami zawartymi w art. 9 ust. 
2, 1000 podpisów obywateli popieraj

ą

cych projekt, pełnomocnik komitetu zawiadamia Marszałka Sejmu o 

utworzeniu  komitetu.  Podpisy,  o  których  mowa  w  zdaniu  pierwszym,  stanowi

ą

  cz

ęść

  wymaganej  liczby 

100 000 podpisów osób popieraj

ą

cych projekt.  

2. W zawiadomieniu podaje si

ę

:  

1)  pełn

ą

 nazw

ę

 komitetu oraz dokładny adres jego siedziby,  

2)  dane, o których mowa w art. 5 ust. 2,  
3)  dane: imi

ę

 (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL pełnomocnika 

komitetu oraz jego zast

ę

pcy.  

 
 3.  Do  zawiadomienia  zał

ą

cza  si

ę

  projekt  ustawy,  spełniaj

ą

cy  warunki,  o  których  mowa  w  art.  4  ust.  1, 

wraz z zał

ą

czonym wykazem 1000 podpisów obywateli popieraj

ą

cych projekt.  

 4. Je

Ŝ

eli  zawiadomienie odpowiada  warunkom okre

ś

lonym w ust. 2 i 3, Marszałek Sejmu, w terminie 14 

dni od jego dor

ę

czenia, postanawia o przyj

ę

ciu zawiadomienia. Postanowienie o przyj

ę

ciu zawiadomienia 

dor

ę

cza si

ę

 niezwłocznie pełnomocnikowi komitetu.  

 5.  W  wypadku  stwierdzenia  braków  formalnych  zawiadomienia,  Marszałek  Sejmu,  nie  pó

ź

niej  ni

Ŝ

  w 

terminie  14  dni  od  dnia  otrzymania  zawiadomienia,  wzywa  pełnomocnika  komitetu  do  ich  usuni

ę

cia  w 

background image

terminie  14  dni.  Nieusuni

ę

cie  braków  powoduje  odmow

ę

  przyj

ę

cia  zawiadomienia.  Umotywowane 

postanowienie  Marszałka  Sejmu  o  odmowie  przyj

ę

cia  zawiadomienia  mo

Ŝ

e  by

ć

  przez  pełnomocnika 

komitetu  zaskar

Ŝ

one  do  S

ą

du  Najwy

Ŝ

szego  w  terminie  14  dni  od  daty  dor

ę

czenia.  S

ą

d  Najwy

Ŝ

szy 

rozpatruje  skarg

ę

  w  terminie  30  dni,  w  składzie  7  s

ę

dziów,  w  post

ę

powaniu  nieprocesowym.  Od 

postanowienia S

ą

du Najwy

Ŝ

szego nie przysługuje 

ś

rodek prawny.  

  

Art. 7.  [Czynno

ś

ci po otrzymaniu postanowienia]   1. Po otrzymaniu postanowienia, o którym mowa w 

art.  6  ust.  4,  lub  postanowienia  S

ą

du  Najwy

Ŝ

szego  uwzgl

ę

dniaj

ą

cego  skarg

ę

,  komitet  ogłasza,  w 

dzienniku  o  zasi

ę

gu  ogólnopolskim,  fakt  nabycia  osobowo

ś

ci  prawnej,  adres  komitetu  oraz  miejsca 

udost

ę

pnienia projektu ustawy do publicznego wgl

ą

du.  

 2.  Od  dnia  przyj

ę

cia  przez  Marszałka  Sejmu  zawiadomienia,  o  którym  mowa  w  art.  6  ust.  4,  lub 

otrzymania  przez  komitet  postanowienia  S

ą

du  Najwy

Ŝ

szego  uwzgl

ę

dniaj

ą

cego  skarg

ę

,  o  której  mowa  w 

art. 6 ust. 5, do dnia wniesienia projektu ustawy, o którym mowa w art. 10 ust. 1, tre

ść

 projektu nie mo

Ŝ

by

ć

 zmieniona.  

  

Art.  8.    [Kampania  promocyjna]      1.  Kampania  promocyjna  słu

Ŝ

y  przedstawianiu  i  wyja

ś

nianiu  przez 

komitet tre

ś

ci projektu ustawy, stanowi

ą

cego przedmiot inicjatywy ustawodawczej.  

 2.  Kampania  promocyjna  na  rzecz  projektu  ustawy  oraz  zbieranie  podpisów  obywateli  popieraj

ą

cych 

projekt ustawy mo

Ŝ

e rozpocz

ąć

 si

ę

 po ogłoszeniu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.  

 3.  Do  prowadzenia  kampanii  promocyjnej  oraz  do  zbierania  podpisów  stosuje  si

ę

  odpowiednio  przepisy 

ustawy  z  dnia  28  maja  1993  r.  -  Ordynacja  wyborcza  do  Sejmu  Rzeczypospolitej  Polskiej  (Dz.U.  Nr  45, 
poz. 205, z 1995 r. Nr 132, poz. 640, z 1997 r. Nr 47, poz. 297, Nr 70, poz. 443, Nr 88, poz. 554, Nr 98, 
poz.  604,  Nr  121,  poz.  770  i  Nr  141,  poz.  943  oraz  z  1999  r.  Nr  49,  poz.  483),  okre

ś

laj

ą

ce  zasady 

przeprowadzania kampanii wyborczej, z wył

ą

czeniem art. 142-148.  

  

Art. 9.  [Zbieranie podpisów]   1. W miejscu zbierania podpisów obywateli musi by

ć

 wyło

Ŝ

ony do wgl

ą

du 

projekt ustawy.  
 2.  Obywatel  udziela  poparcia  projektowi  ustawy,  składaj

ą

c  na  wykazie,  obok  swojego  imienia  (imion)  i 

nazwiska,  adresu  zamieszkania  oraz  numeru  ewidencyjnego  PESEL,  własnor

ę

czny  podpis.  Na  ka

Ŝ

dej 

stronie  wykazu  musi  znajdowa

ć

  si

ę

  nazwa  komitetu  i  tytuł  projektu  ustawy,  której  obywatel  udziela 

poparcia.  
 3. Wycofanie poparcia udzielonego projektowi ustawy jest nieskuteczne.  
 4. Wzór  wykazu,  o  którym  mowa  w  ust.  2,  ustala,  w  drodze  rozporz

ą

dzenia,  Prezes  Rady  Ministrów  po 

zasi

ę

gni

ę

ciu opinii Pa

ń

stwowej Komisji Wyborczej.  

  

Art.  10.    [Wniesienie  projektu  ustawy]      1.  Pełnomocnik  komitetu  wnosi  do  Marszałka  Sejmu  projekt 
ustawy z zał

ą

czonym wykazem podpisów obywateli popieraj

ą

cych projekt.  

 2.  Projekt  ustawy  wraz  z  zał

ą

czonym  wykazem  podpisów  obywateli  popieraj

ą

cych  projekt  nie  mo

Ŝ

zosta

ć

  wniesiony  pó

ź

niej  ni

Ŝ

  3  miesi

ą

ce  od  daty  postanowienia  Marszałka  Sejmu  o  przyj

ę

ciu 

zawiadomienia o utworzeniu komitetu lub postanowienia S

ą

du Najwy

Ŝ

szego, o którym mowa w art. 7 ust. 

1.  
 3. Je

Ŝ

eli projekt ustawy został wniesiony zgodnie z postanowieniami art. 7 ust. 2, art. 9 ust. 2 oraz art. 10 

ust.  2,  Marszałek  Sejmu  kieruje  projekt  ustawy  do  pierwszego  czytania  w  Sejmie  i  zawiadamia  o  tym 
pełnomocnika komitetu.  

  

Art.  11.    [Odmowa  przyj

ę

cia  projektu]      1.  W  wypadku  stwierdzenia, 

Ŝ

e  tre

ść

  projektu  ustawy  lub 

uzasadnienia jest zmieniona, Marszałek Sejmu, w drodze postanowienia, nie pó

ź

niej ni

Ŝ

 w terminie 14 dni 

od dnia wniesienia projektu, odmawia jego przyj

ę

cia.  

 2.  Na  umotywowane  postanowienie  Marszałka  Sejmu  pełnomocnikowi  komitetu  przysługuje  skarga  do 
S

ą

du Najwy

Ŝ

szego. Przepis art. 6 ust. 5 stosuje si

ę

 odpowiednio.  

  

Art.  12.    [Bł

ę

dna  ilo

ść

  podpisów]      1.  W  wypadku  uzasadnionych  w

ą

tpliwo

ś

ci  co  do  prawidłowo

ś

ci 

zło

Ŝ

enia  wymaganej  liczby  podpisów  obywateli  w  sposób,  o  którym  mowa  w  art.  9  ust.  2,  Marszałek 

Sejmu,  nie pó

ź

niej ni

Ŝ

  w terminie 14 dni  od dnia  wniesienia  projektu, zwraca  si

ę

 do  Pa

ń

stwowej Komisji 

Wyborczej  o  stwierdzenie,  czy  jest  zło

Ŝ

ona  wymagana  liczba  podpisów.  Pa

ń

stwowa  Komisja  Wyborcza 

dokonuje  czynno

ś

ci  sprawdzaj

ą

cych  w  terminie  21  dni.  W  post

ę

powaniu  przed  Pa

ń

stwow

ą

  Komisj

ą

 

background image

Wyborcz

ą

 jako obserwator mo

Ŝ

e uczestniczy

ć

 pełnomocnik komitetu.  

 2.  Je

Ŝ

eli  po  przeprowadzeniu  post

ę

powania,  o  którym  mowa  w  ust.1,  prawidłowo  zło

Ŝ

ona  liczba 

podpisów popieraj

ą

cych projekt oka

Ŝ

e si

ę

 mniejsza ni

Ŝ

 ustawowo wymagana, Marszałek Sejmu odmawia 

nadania  biegu  projektowi  ustawy.  Postanowienie  Marszałka  Sejmu  w  tej  sprawie  wraz  z  uzasadnieniem 
dor

ę

cza si

ę

 niezwłocznie pełnomocnikowi komitetu.  

 3. Postanowienie, o którym mowa w ust. 2, mo

Ŝ

e by

ć

 przez pełnomocnika komitetu zaskar

Ŝ

one do S

ą

du 

Najwy

Ŝ

szego. Przepis art. 6 ust. 5 stosuje si

ę

 odpowiednio.  

  

Art.  13.  [Pierwsze czytanie]    Pierwsze czytanie projektu  ustawy na  posiedzeniu  Sejmu przeprowadza 
si

ę

  w  terminie  3  miesi

ę

cy  od  daty  wniesienia  projektu  ustawy  do  Marszałka  Sejmu  lub  postanowienia 

S

ą

du Najwy

Ŝ

szego stwierdzaj

ą

cego prawidłowo zło

Ŝ

on

ą

 liczb

ę

 podpisów popieraj

ą

cych projekt ustawy. W 

wypadku okre

ś

lonym w art. 4 ust. 3 pierwsze czytanie odbywa si

ę

 nie pó

ź

niej ni

Ŝ

 w terminie 6 miesi

ę

cy od 

daty pierwszego posiedzenia Sejmu.  

  

Art.  14.    [Prace  nad  projektem]        1.  W  pracach  nad  projektem  ustawy  komitet  reprezentuje 
przedstawiciel  lub osoba uprawniona do jego zast

ę

pstwa, powołana w trybie okre

ś

lonym w  art. 5 ust. 3 i 

art. 6 ust. 2 pkt 3.  
 2.  Przedstawiciel  jest  uprawniony  do  udziału  w  pracach  Sejmu  i  Senatu  w  trybie  i  na  zasadach 
okre

ś

lonych odpowiednio w regulaminach Sejmu i Senatu.  

  

Art.  15.    [

Ś

rodki  finansowe]      1.  Wydatki  zwi

ą

zane  z  wykonywaniem  inicjatywy  ustawodawczej  przez 

obywateli pokrywa komitet.  
 2. Komitet mo

Ŝ

e organizowa

ć

 zbiórki publiczne 

ś

rodków finansowych na cele zwi

ą

zane z wykonywaniem 

obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej,  na zasadach i w trybie okre

ś

lonych w przepisach  ustawy z dnia 

15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U. Nr 22, poz. 162, z 1948 r. Nr 36, poz. 250, z 1971 r. Nr 
12, poz. 115, z 1989 r. Nr 29, poz. 154, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668).  
 3. Organizowanie zbiórki publicznej nie wymaga pozwolenia.  

  

Art. 16.  [Rozwini

ę

cie]  1. Komitetowi nie mog

ą

 by

ć

 przekazywane na cele, o których mowa w art. 15 ust. 

1, 

ś

rodki finansowe pochodz

ą

ce:  

1)  z bud

Ŝ

etu pa

ń

stwa,  

2)  od pa

ń

stwowych jednostek organizacyjnych,  

3)  z bud

Ŝ

etu jednostek samorz

ą

du terytorialnego, zwi

ą

zków komunalnych i innych komunalnych 

osób prawnych,  

4)  od przedsi

ę

biorców pa

ń

stwowych, a tak

Ŝ

e przedsi

ę

biorców z udziałem Skarbu Pa

ń

stwa, 

jednostek samorz

ą

du terytorialnego, zwi

ą

zków komunalnych oraz innych komunalnych osób 

prawnych.  

 
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, dotyczy równie

Ŝ

 

ś

rodków finansowych pochodz

ą

cych od:  

1)  osób fizycznych nie maj

ą

cych miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z 

wył

ą

czeniem obywateli polskich zamieszkałych za granic

ą

,  

2)  cudzoziemców maj

ą

cych miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,  

3)  osób prawnych nie maj

ą

cych siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,  

4)  innych podmiotów nie maj

ą

cych siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadaj

ą

cych 

zdolno

ść

 zaci

ą

gania zobowi

ą

za

ń

 i nabywania praw we własnym imieniu,  

5)  osób prawnych z udziałem podmiotów zagranicznych,  
6)  obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urz

ę

dów konsularnych, misji specjalnych i 

organizacji mi

ę

dzynarodowych oraz innych obcych przedstawicielstw korzystaj

ą

cych z 

immunitetów i przywilejów dyplomatycznych i konsularnych na mocy umów, ustaw lub 
powszechnie ustalonych zwyczajów mi

ę

dzynarodowych.  

 
 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si

ę

 odpowiednio do warto

ś

ci niepieni

ęŜ

nych.  

  

Art.  17.    [Zasady  finansowania]      1.  Finansowanie  wykonywania  inicjatywy  ustawodawczej  przez 
obywateli jest jawne.  
 2.  Pełnomocnik  komitetu  jest  obowi

ą

zany  do  zło

Ŝ

enia  ministrowi  wła

ś

ciwemu  do  spraw  finansów 

background image

publicznych  sprawozdania  finansowego  o 

ź

ródłach  pozyskanych  funduszy  na  cele  inicjatywy 

ustawodawczej w terminie 3 miesi

ę

cy od dnia wniesienia do Marszałka Sejmu projektu ustawy, o którym 

mowa  w  art.  10  ust.  1,  lub  postanowienia  S

ą

du  Najwy

Ŝ

szego,  o  którym  mowa  w  art.  12  ust.  3,  a  w 

wypadku wcze

ś

niejszego rozwi

ą

zania komitetu - w terminie 3 miesi

ę

cy od dnia jego rozwi

ą

zania.  

 3. Wzór sprawozdania finansowego i szczegółowy zakres zawartych  w nim informacji okre

ś

la, w  drodze 

rozporz

ą

dzenia, minister wła

ś

ciwy do spraw finansów publicznych.  

 4.  Sprawozdanie  finansowe  pełnomocnik  komitetu  podaje  do  publicznej  wiadomo

ś

ci  w  dzienniku  o 

zasi

ę

gu ogólnokrajowym w terminie, o którym mowa w ust. 2.  

 5. Pełnomocnik komitetu jest obowi

ą

zany do przechowywania dokumentów zwi

ą

zanych z finansowaniem 

wykonywania  inicjatywy  ustawodawczej  przez  okres  12  miesi

ę

cy  od  dnia  publikacji  sprawozdania 

finansowego.  
 6.  Pełnomocnik  komitetu,  w  wypadku  uzyskania  nadwy

Ŝ

ki  pozyskanych  funduszy  na  cele  inicjatywy 

ustawodawczej  nad  poniesionymi  wydatkami,  jest  obowi

ą

zany  przekaza

ć

  t

ę

  nadwy

Ŝ

k

ę

  instytucji 

charytatywnej. Informacj

ę

 o przekazaniu nadwy

Ŝ

ki zamieszcza si

ę

 w sprawozdaniu finansowym.  

  

Art. 18.  [Rozwi

ą

zanie komitetu]  1. Komitet ulega rozwi

ą

zaniu po upływie 3 miesi

ę

cy od daty:  

1)  zako

ń

czenia post

ę

powania ustawodawczego,  

2)  postanowienia Marszałka Sejmu o odmowie nadania biegu projektowi ustawy lub postanowienia 

S

ą

du Najwy

Ŝ

szego oddalaj

ą

cego zaskar

Ŝ

one postanowienie o odmowie nadania biegu projektowi 

ustawy,  

3)  bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 2.  

 
 2. W innych wypadkach komitet ulega rozwi

ą

zaniu po upływie 3 miesi

ę

cy od upływu terminu wskazanego 

w art. 17 ust. 2.  

  

Art.  19.    [Odpowiedzialno

ść

  karna]    Kto  przemoc

ą

,  gro

ź

b

ą

  bezprawn

ą

  lub  podst

ę

pem  przeszkadza  w 

wykonywaniu  inicjatywy  ustawodawczej  przez  obywateli  albo  przez  nadu

Ŝ

ycie  stosunku  zale

Ŝ

no

ś

ci 

wywiera wpływ na jej wykonywanie  
- podlega karze pozbawienia wolno

ś

ci od 3 miesi

ę

cy do lat 5. 

   

Art. 20.  [Odpowiedzialno

ść

 karna]  Kto:  

1)  nie dopełnia obowi

ą

zku opublikowania sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 17 ust. 

2, albo podaje w nim nieprawdziwe dane,  

2)  nie dopełnia obowi

ą

zku przechowywania dokumentów zwi

ą

zanych z finansowaniem 

wykonywania inicjatywy ustawodawczej, o którym mowa w art. 17 ust. 5,  

3)  nie przekazuje instytucji charytatywnej nadwy

Ŝ

ki 

ś

rodków finansowych, o której mowa w art. 17 

ust. 6  

- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci do lat 3.  

 

 

  

Art. 21.  [Wej

ś

cie w 

Ŝ

ycie]   Ustawa wchodzi w 

Ŝ

ycie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

[1]