1. Kreślenie profilu widoku

W lekcjach od 6 do 9 poznaliśmy podstawowe zasady funkcjonowania programu grafiki
inżynierskiej, który będziemy wykorzystywali w komputerowym zapisie fizycznych obiektów

przestrzennych na płaszczyźnie rysunku. Zapis taki umożliwi tworzenie dokumentacji technicznej

urządzenia, zrozumiałej dla środowiska techników i inżynierów, dokumentacji, która może być
wykorzystana w dalszym procesie wytwórczym. Poniżej przedstawiono proces tworzenia

komputerowego zapisu konstrukcji części maszynowej zaprezentowanej na fot.1 w rzucie
aksonometrycznym, wykonanym również przy użyciu programu AutoCAD. Efektem projektu będzie

zapis analizowanego obiektu fizycznego przedstawiony na fot.2.

Celem ćwiczenia jest wykonanie rysunku technicznego (patrz rysunek finalny u góry po prawej)

pokazanej obok w rzucie aksonometrycznym części maszynowej. Wykonaj czynności zgodnie
podaną poniżej procedurą. Pamiętaj, że warunkiem powodzenia jest bezwzględnie staranne

wykonywanie poleceń. Poprawny rysunek to taki, który oprócz zgodności z ISO-PN (norma)

zawiera w sobie właściwą metodę wykonania.

Obrazek powyżej pokazuje tę samą cześć maszynową oglądaną z różnych kierunków. Na

lewym obrazku pokazano obiekt po usunięciu wyciętej 1/4 całości. Płaszczyznami tnącymi są ß(xz) i

Þ(yz). Linie ograniczające obszar zaznaczony kolorem niebieskim stanowią profil obiektu.

Fot.1. Rysunek izometryczny analizowanego obiektu fizycznego

Fot.2. Komputerowy zapis konstrukcji analizowanego obi

Informatyka 4 - Lekcja 10

Po uruchomieniu AutoCADa w oknie dialogowym Otwórz nowy rysunek wybierz Użyj

szablonu, a następnie otwórz A4szkolny.dwt. Otwarty plik prototypowy będzie zawierał:
ramkę, tabelkę, oraz sformatowane warstwy i style.

Na pasku narzędziowym otwórz roletę Warstwy i wybierz 02_osie oraz Rodzaje linii i

Dashdot.

Przystępujesz do rysowania właściwego rysunku. Przejdź teraz na koniec lekcji i przyjrzyj się

rysunkowi który będziesz rysował. Norma wymaga by elementy rysunku technicznego były

rysowane odpowiednimi rodzajami linii. Pierwszym elementem rysunku będzie oś symetrii modelu
dla dla której właściwą będzie Dashdot.

Rysuj oś.

l

Wydaj polecenie Linia

Polecenie: _line Określ pierwszy punkt:

Ustaw kursor nitkowy w odległości około 100

jednostek od górnej ramki i pośrodku szerokości a następnie kliknij.

Określ następny punkt lub [Cofaj]: <Orto włącz>

Wpisz 55 i Enter

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Enter

Ustal położenie LUW Początek jak na rys.10.01 (dolny koniec osi)

l

Wydaj polecenie LUW Początek

Określ nowy początek układu <0,0,0>:

Wskaż dolny koniec osi. Jeśli nie widzisz symbolu

LUW lokalnego we wskazanym punkcie, sprawdź czy jest wybrana opcja Wyświetl ( znajdziesz w

menu rozwijalne Widok - Wyświetl - Symbol LUW - Tak - W początku)

Aby przenieść teraz LUW Początek o 5 jednostek w górę wzdłuż osi,

l

Wydaj polecenie LUW Początek

Określ nowy początek układu <0,0,0>:

Wpisz 0,5 i Enter

Uwaga:

Po narysowaniu osi zmieniamy warstwę na 01_kontur. Czynność tę wykonaj analogicznie

jak w przypadku wyboru warstwy 02_osie

Teraz przystąpimy do rysowania figury

geometrycznej stanowiącej profil projektowanej części maszynowej (rys.10.01)

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.01

¡

Rysuj linie 1 i 2 (rys.10.01)

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy:

Wpisz 0,0 i Enter

Aktualna szerokość linii: 0.0000

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz s i

Enter

Określ szerokość początkową <0.0000>:

Wpisz 4 i Enter

Określ szerokość końcową <0.4000>:

Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@10<180 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: <Orto

wyłącz>

Wpisz @10<120 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Enter

Polecenie:

Przenieś LUW Początek do punktu 2 (odległość 49.7)

l

Wydaj polecenie LUW Początek

Określ nowy początek układu <0,0,0>:

Wpisz 0,49.7 i Enter

Polecenie:

Rysuj odcinki Polilinii 3, 4, 5, 6 i 7 (rys.10.01)

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy:

Wpisz 0,0 i Enter

Aktualna szerokość linii: 0.4

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz -

14.9,0 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

Informatyka 4 - Lekcja 10

@36.7<-90 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@24.5<180 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@7.7<-90 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wybierz

Prostopadły z menu podręcznego (Lokalizacja względem obiektu) i wskaż oś w dowolnym miejscu.
Program dorysuje linię 7 prostopadle do osi.

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Enter by

zakończyć.

Polecenie:

Uwaga:

By ułatwić sobie zadanie wykonaj ZOOM tak, by powiększyć fragment wykonywanego

rysunku

Przypomnienie:

Polecenie to jest poleceniem nakładkowym tzn. że możesz go użyć w trakcie

wykonywanego polecenia bez przerywania zadania.

Utnij wystający odcinek linii 2 poza linię 7 (rys.10.01)

l

Wydaj polecenie Utnij

Polecenie: _trim

Aktualne ustawienia: Rzutowanie=LUW, Krawędzie=Brak

Wybierz krawędzie tnące...

Wybierz obiekty:

Wskaż linię 7 (krawędź tnąca)

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter by zakończyć wskazywanie krawędzi tnących.

Wybierz obiekt do ucięcia lub [Rzut/krawędziE/Cofaj]:

Wskaż wystający fragment linii 2 poza

linię 7

Wybierz obiekt do ucięcia lub [Rzut/krawędziE/Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Rys.10.02

Fazuj wierzchołek u zbiegu linii 3 i 4 (rys.10.02)

l

Wydaj polecenie Fazuj

Polecenie: _chamfer

(Tryb z ucinaniem) Aktualne długości faz: Pierwsza = 0.0, Druga = 0.0

Wybierz pierwszą linię lub [poliLinia/Fazy/kąT/Utnij/Metoda]:

Wpisz f i Enter

Określ pierwszy wymiar fazy <0.0>:

Wpisz 1 i Enter

Określ drugi wymiar fazy <1.0>:

Enter by potwierdzić

Informatyka 4 - Lekcja 10

Przypomnienie:

Program zapamiętał wymiary fazy. Aby powrócić do poprzednio wykonywanego

polecenia należy wcisnąć Enter

Polecenie:

Enter

FAZUJ(Tryb z ucinaniem) Aktualne długości faz: Pierwsza = 1.0000, Druga = 1.0000

Wybierz pierwszą linię lub [poliLinia/Fazy/kąT/Utnij/Metoda]:

Wskaż linię 3

Wybierz drugą linię:

Wskaż linię 4

Polecenie:

Wierzchołek u zbiegu linii 6 i 7 sfazuj analogicznie.

Zaokrąglij wierzchołek u zbiegu linii 4 i 5.

l

Wydaj polecenie Zaokrągl

Polecenie: _fillet

Aktualne ustawienia: Tryb = Z ucinaniem, Promień = 0.0000

Wybierz pierwszy obiekt lub [poliLinia/pRomień/Utnij]:

Wpisz r i Enter

Określ promień zaokrąglenia <0.0000>:

Wpisz 3 i Enter

Przypomnienie:

Program zapamiętał wymiar promienia. Aby powrócić do poprzednio

wykonywanego polecenia należy wcisnąć Enter

Polecenie:

Enter

ZAOKRĄGL.

Aktualne ustawienia: Tryb = Z ucinaniem, Promień = 3.0000

Wybierz pierwszy obiekt lub [poliLinia/pRomień/Utnij]:

Wskaż linię 4

Wybierz drugi obiekt:

Wskaż linię 5

Polecenie:

Zbuduj rzut widoku po drugiej stronie osi symetrii przy pomocy polecenia Lustro

(rys.10.03).

l

Wydaj polecenie Lustro

Polecenie: _mirror

Wybierz obiekty:

Wskaż narysowane linie np. oknem przecinającym i tak by nie zabrać osi

(rys.10.03a). Wskaż punkt A

Określ przeciwległy narożnik:

Wskaż punkt B

znaleziono 2

Wybierz obiekty:

Enter

Określ pierwszy punkt osi odbicia:

Wskaż, używając Lokalizacji względem obiektu-Koniec,

koniec niższy osi

Określ drugi punkt osi odbicia:

Wskaż, ponownie używając Lokalizacji względem obiektu-

Koniec, koniec wyższy osi.

Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie] <N>:

Enter by potwierdzić opcję domyślną <Nie>

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.03

Uwaga:

Jeśli program żąda WSKAZANIA KOŃCA OSI pamiętaj by był to punkt osi. Może się

zdarzyć, że wskazujesz inny punkt np. początek odcinka 1, który powinien leżeć na osi, ale z

jakiegoś powodu narysowałeś go z maleńkim nie widocznym na ekranie błędem, w konsekwencji

odbicie lustrem będzie błędne. Ten błąd może się ciągnąć do chwili, w której będziesz musiał podjąć
decyzję o wymazaniu części rysunku.

Teraz uzupełnisz rysunek o linie 8, 9 i 10 (rys.10.05)

Rysuj linię 8. Użyj trybów Lokalizacji względem obiektu (Koniec i Prostopadły)

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy:

Wskaż koniec odcinka 6

Aktualna szerokość linii: 0.4000

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wybierz

Prostopadły i wskaż oś.

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: _fillet

Enter

Polecenie:

Rysuj linie 9 i 10 w sposób analogiczny do powyższego.

Rysuj linie 11 i 12 (rys.10.04). Przed rozpoczęciem ustal LUW Początek

w

odległości 10 od linii 3 na osi.

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy:

Wpisz

0,0 i Enter

Aktualna szerokość linii: 0.4000

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@10<0 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wybierz

tryb Prostopadły i wskaż linię 3

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Enter

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.04

Rysuj linie 13 (rys.10.04).

Użyj trybów Lokalizacji względem obiektu (Prostopadły)

Uwaga:

By ułatwić sobie zadanie wykonaj Zoom tak, by powiększyć fragment wykonywanego

rysunku

l

Wydaj polecenie Linia

Polecenie: _line Określ pierwszy punkt:

Wpisz 7,0 (przy założeniu, że LUW Początek

pozostał w miejscu jak na rys.10.04) i Enter

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Wybierz tryb Prostopadły i wskaż linię 1' lub 1

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Rysuj linię 14 (rys.10.04). Wykorzystaj właściwość wektora kierunkowego przy

włączonym Orto.

l

Wydaj polecenie Kopiuj obiekt

Polecenie: _copy

Wybierz obiekty:

Wskaż linię 13

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Określ punkt bazowy lub przesunięcie lub [Wiele]:

Wybierz np. koniec linii 13

Określ drugi punkt przesunięcia:

<Orto włącz> skieruj kursor poziomo i w lewo od punktu

bazowego przesunięcia, wpisz 1.3 i Enter

Polecenie:

Obie linie 13 i 14 mają szerokość = 0. Użyj polecenia Edycja polilinii do zmiany

szerokości linii 14 na =0.4.

l

Wydaj polecenie Edycja polilinii

Polecenie: _pedit Wybierz polilinię:

Wybrany obiekt nie jest polilinią

Czy przekształcić go w polilinię? <T>

Enter by potwierdzić <Tak>

Podaj opcję

[Zamknij/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/Cofaj]:

Wpisz s i Enter

Określ nową szerokość wszystkich segmentów:

Wpisz 0.4 i Enter

Podaj opcję

[Zamknij/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

2. Kreślenie profilu przekroju

Narysuj oś małą otworu przez skopiowanie osi głównej (rys.10.05a)

l

Wydaj polecenie Kopiuj obiekt

Polecenie: _copy

Wybierz obiekty:

Wskaż oś

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Określ punkt bazowy lub przesunięcie lub [Wiele]:

Użyj trybu Bliski i wskaż dowolny punkt

na osi

Określ drugi punkt przesunięcia:

Wpisz @31.4<0 i Enter

Polecenie:

W miejscu, gdzie powinna być narysowana oś otworu (mała oś) została skopiowana oś

symetrii modelu (rys.10.05a). Teraz należy skrócić skopiowaną oś do rozmiarów, które określone

zostaną w sposób przybliżony przy pomocy polecenia Przerwij w punkcie.

Rys.10.05

Skróć skopiowaną oś.

l

Wydaj polecenie Przerwij w punkcie

Polecenie: _break Wybierz obiekt:

Wskaż oś w zamierzonym miejscu przerwania (rys.10.05a

fragment zaznaczony okręgiem A)

Określ drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]:

Jeśli wskazałeś górny punkt, wybierz tryb

Koniec

i wskaż górny koniec osi. Odcinek pomiędzy wskazanymi punktami będzie usunięty.

Polecenie:

W analogiczny sposób skróć dolną część osi. Otrzymasz linię (mała oś) pokazaną na

powiększonym fragmencie A (rys.10.05b)

Narysuj drugą oś małą. Użyj polecenia Lustro (rys.10.05a).

l

Wydaj polecenie Lustro

Polecenie: _mirror

Wybierz obiekty:

Wskaż małą oś

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Określ pierwszy punkt osi odbicia:

<Stałe tryby lokalizacji włącz> Wskaż pierwszy Koniec

Informatyka 4 - Lekcja 10

osi

Określ drugi punkt osi odbicia:

Wskaż drugi koniec osi.

Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie] <N>:

Enter

Polecenie:

Symetrycznie po drugiej stronie osi pojawi się mała oś.

W dalszej części narysowany zostanie profil otworów rozmieszczonych na kołnierzu.

Szczegóły tych czynności opisano poniżej i zilustrowano na rys.10.05b

Narysuj linie: 15, 16 i 17 (rys.10.05b)

Uwaga:

Wykonaj Zoom w celu powiększenia fragmentu A zaznaczonego okręgiem do rozmiarów

ekranu.

l

Wydaj polecenie LUW Początek

Polecenie: _ucs

Określ nowy początek układu <0,0,0>:

<Stałe tryby lokalizacji włącz> Wskaż Punkt

przecięcia linii 7' z małą osią (rys.10.05b)

Polecenie:

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy: 5,0

Aktualna szerokość linii: 0.4000

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@6<90 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wpisz

@2<180 i Enter

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

<Stałe

tryby lokalizacji włącz> jeśli Prostopadły nie jest aktywny wybierz go z menu podręcznego

(Ctrl+prawy przycisk myszy) i wskaż linię 5'

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Polecenie:

Narysuj linie 15', 16' i 17'

l

Wydaj polecenie Lustro

Polecenie: _mirror

Wybierz obiekty:

Wskaż polilinie 15-17

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Określ pierwszy punkt osi odbicia:

<Stałe tryby lokalizacji włącz> Wskaż Koniec małej osi

Określ drugi punkt osi odbicia:

Wskaż drugi Koniec

Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie] <N>:

Enter

Polecenie:

Narysuj linię łączącą koniec linii 16' z 16 (rys.10.05b)

l

Wydaj polecenie Polilinia

Polecenie: _pline

Określ punkt początkowy:

<Stałe tryby lokalizacji włącz> Wskaż Koniec linii 16

Aktualna szerokość linii: 0.4000

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Wskaż

Koniec linii 16'

Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Połszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:

Enter

Polecenie:

Otrzymaliśmy ostatecznie profil otworu.

Informatyka 4 - Lekcja 10

Kolejnym krokiem będzie narysowanie ścięcia (fazy) krawędzi otworu gwintowanego w

dolnej jego części (rys.10.06)

Rys.10.06

Uwaga:

Wykonaj Zoom, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, w celu powiększenia fragmentu A

zaznaczonego prostokątem do rozmiarów ekranu a ułatwi Ci to rysowanie.

Utnij linię 1' linią 14 tak by otrzymać wynik pokazany na rys.10.06b). Wykonaj

samodzielnie.

Fazuj wierzchołek wskazany na rys.10.06b) przy założeniu, że wymiar 1-szej fazy wynosi

1.5 a wymiar 2-giej fazy wynosi 1.5. Wykonaj samodzielnie.

Dorysuj ucięty fragment linii 1' oraz linię 18. Wykonaj samodzielnie.

Zakończony został etap rysowania widoku oraz profilu części maszynowej.

Informatyka 4 - Lekcja 10

3. Kreślenie rzutu poziomego rozmieszczenia otworów

W następnych krokach narysowany będzie rzut otworów wykonanych w kołnierzu części

maszynowej. Skorzystano tutaj z PN pozwalającej narysować tylko połowę rzutu ograniczonego osią

symetrii (rys.10.07)

Przed przystąpieniem do rysowania linii rozmieszczenia środków otworów (połowa okręgu) i

linii 19, 20 i 21 należy najpierw zmienić warstwę rysunku na 02_osie. Warstwie tej przypisany jest

jest zarówno właściwy rodzaj linii oraz wybrany dowolny kolor.

Otwórz roletę Warstwy w przyborniku narzędziowym, zaznacz warstwę 02_osie i

zamknij roletę. Sprawdź czy oknie Kolory jest Jak Warstwa i w oknie Rodzaje linii też Jak
Warstwa.

Narysuj linię 19 (rys.10.07)

l

Wydaj polecenie Rysuj

Polecenie: _line Określ pierwszy punkt:

<Stałe tryby lokalizacji włącz> Wskaż koniec małej

osi poniżej linii 7.

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Wpisz @35<270 i Enter

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Narysuj linię 20 (rys.10.07)

l

Wydaj polecenie Rysuj

Polecenie: _line Określ pierwszy punkt:

Jeśli nie ma Bliski lub Symetria w stałych trybach

lokalizacji wywołaj menu kontekstowe i wybierz np. Bliski i wskaż linię 6.

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Wybierz tryb Prostopadły i wskaż linię 6'

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Narysuj linię 20' (rys.10.07)

l

Wydaj polecenie Przesuń

Polecenie: _move

Wybierz obiekty:

Wskaż linię 20

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Określ punkt bazowy lub przesunięcie:

Przy użyciu trybu Przecięcie i wskaż punkt przecięcia

małej osi z linią 20

Określ drugi punkt przesunięcia

Wskaż koniec linii 19

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.07

Narysuj linię 21 (rys.10.07)

l

Wydaj polecenie Rysuj

Polecenie: _line Określ pierwszy punkt:

Wybierz tryb Koniec i wskaż koniec osi symetrii

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Wybierz tryb Prostopadły i wskaż linię 20'

Określ następny punkt lub [Cofaj]:

Enter

Polecenie:

Narysuj łuk na którym rozmieszczone będą środki otworów Ø6/Ø10

l

Wydaj polecenie Łuk (początek, środek, koniec)

Polecenie: _arc Określ punkt początkowy łuku lub [śrOdek]:

Wybierz tryb Koniec i wskaż

koniec linii 19

Określ drugi punkt łuku lub [śrOdek/koNiec]: _c Określ środek łuku:

Wskaż koniec linii 21

lub Symetria linii 20'

Określ punkt końcowy łuku lub [Kąt/cIęciwa]:

Wskaż prawy koniec linii 20'

Polecenie:

Narysuj przedłużenie linii 21 pionowo w dół tak, by przecięła narysowany łuk jak na

rys.10.07

W kolejnych krokach należy narysować rzut otworów rozmieszczonych co 120°

(rys.10.07). Przed przystąpieniem do rysowania zmień warstwę na 01_kontur.

l

Wydaj polecenie Okrąg (środek, średnica)

Polecenie: _circle Określ środek okręgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promień)]:

Wskaż koniec łuku

jak na rys.10.07

_d Określ średnicę okręgu:

Wpisz 6 i Enter

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

Narysowany okrąg nie jest polilinią. Bezpośrednio zamienić okręgu w polilinię nie można.

Aby to zrobić należy najpierw obciąć połowę okręgu a tak otrzymany łuk zamienić w polilinię a
następnie odbić lustrem i dołączyć. Poniższy rysunek ilustruje kolejne kroki zamiany w polilinię.

Rys.10.08

l

Wydaj polecenie Utnij

Polecenie: _trim

Wybierz krawędzie tnące...

Wybierz obiekty:

Wskaż linię 20'

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Wybierz obiekt do ucięcia lub [Rzut/krawędziE/Cofaj]:

Wskaż połówkę okręgu jak na

rys.10.08a)

Wybierz obiekt do ucięcia lub [Rzut/krawędziE/Cofaj]:

Enter

Polecenie:

l

Wydaj polecenie Utnij

Polecenie: _pedit Wybierz polilinię:

Wskaż łuk

Wybrany obiekt nie jest polilinią

Czy przekształcić go w polilinię? <T>

Enter by potwierdzić <Tak>

Podaj opcję

[Zamknij/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/Cofaj]:

Wpisz s i Enter

Określ nową szerokość wszystkich segmentów:

Wpisz 0.4 i Enter

Podaj opcję

[Zamknij/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/Cofaj]:

Enter W

wyniku otrzymasz patrz rys.10.08b)

Polecenie:

l

Wydaj polecenie Lustro

Wykonaj samodzielnie zgodnie z rys.10.08c)

l

Wydaj polecenie Szyk

Polecenie: _array

Wybierz obiekty:

Wskaż okrąg o Ø6 (rys.10.08c

znaleziono 1

Wybierz obiekty:

Enter

Podaj typ szyku [Prostokątny/Kołowy] <K>: Określ środek szyku kołowego:

Wskaż punkt

przecięcia linii 21 i 20'

Podaj liczbę elementów w szyku:

Wpisz 3 i Enter

Określ kąt wypełnienia szyku (+=pzeg, -=zeg) <360>:

Wpisz -180 i Enter

Obracać kopiowane obiekty? [Tak/Nie] <T>:

Enter W wyniku otrzymasz obrócone kopie

okręgu

Polecenie:

Usuń elementy zaznaczone znakiem X przy pomocy polecenia Wymaż. Wykonaj

samodzielnie.

Narysuj samodzielnie dwie pary krótkich linii pionowych przecinających oś poziomą

(linia20') i rozmieszczone symetrycznie po obu stronach osi pionowej

Informatyka 4 - Lekcja 10

Bardzo ważnym etapem Twojej pracy nad rysunkiem jest wypełnienie właściwych obszarów

kreskowaniem w celu otrzymania rzutu pionowego przekroju. Wykonanie tego polecenia będzie dla
Ciebie po części sprawdzianem jakości dotychczas wykonanego rysunku. Jeśli nie przestrzegałeś

ściśle poleceń zawartych w tej instrukcji, to kreskowanie maże okazać się niemożliwe i będziesz
musiał naprawiać rysunek, a w krańcowym przypadku przerysować cały bądź większą jego część.

Kreskuj obszary (rys.10.12)

Uwaga:

Zmień warstwę na 03_przekrój

l

Wydaj polecenie Kreskuj

Rys.10.09

W otwartym oknie

Kreskowanie do granic
kliknij przycisk Wzór.

Wyświetli się podrzędne

okno dialogowe Paleta
wzorów kreskowania.

Kliknij zakładkę ANSI
po czym otworzy się

okno Paleta wzorów

kreskowania

(rys10.10).

Wybierz wzór ANSI31 i kliknij OK.

Wzór kreskowania będzie wybrany i
nastąpi powrót do okna Kreskowanie do

granic (rys.10.11)

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.10

W oknie Próbka

pokazał się aktualny
Wzór. By przystąpić do

wskazywania obszarów
do zakreskowania, masz

do wyboru dwa sposoby;

przez Wskaż Punkty i
Wybierz Obiekty.

Proponuję opcje Wskaż

Punkty. Po wybraniu

nastąpi zamknięcie okna

a kursor zamieni się we
wskaźnik w postaci

krzyża nitkowego.

Ustaw wskaźnik kolejno
w punktach 1, 2 i 3 i

Enter (rys.10.12a).

Powróci okno
Kreskowanie do

granic. Kliknij przycisk
Podgląd. Nastąpi

zamknięcie okna i
powrót do rysunku z

próbką kreskowania.

Oceń czy kreskowanie
odpowiada twoim

oczekiwaniom i wciśnij
Enter. Jeśli tak kliknij
OK by zatwierdzić

Informatyka 4 - Lekcja 10

Rys.10.11

Rys.10.12

W przypadku nieprawidłowości objawiających się "wypływaniem" kreskowania poza granice

obszaru należy poprawić rysunek lub przerysować.

wypełnienie wzorem.

Rysunek powinien
wyglądać jak pokazano

niżej.

Informatyka 4 - Lekcja 10

4. Wymiarowanie obiektu

Uwagi ogólne dotyczące wymiarowania

l

Przedstawiony sposób wymiarowania jest zgodny z obowiązującą normą ISO 130.

l

Styl wymiarowania simp3_3wyp zdefiniowano na potrzeby tego rysunku . (simp-

czcionka simplex, 3-wysokość czcionki, _3- długość strzałki, wyp-strzałka wypełniona.

l

Aby zabezpieczyć się przed mimowolnym chwytaniem końców linii kreskowania

pracując w trybie Lokalizowania względem obiektu, należy warstwę 03_kreskowanie ukryć.

l

W trakcie wskazywania punktów bezwzględnie używaj trybu Lokalizacji względem

obiektu.

l

Położenie linii wymiarowej możesz wskazywać bezpośrednio na ekranie. Zalecam

wyrobić sobie nawyk podawania płożenia z klawiatury, tak jak w instrukcji poniżej. Starannie

rozmieszczone wymiary też są znamionami profesjonalizmu.

l

Znak średnicy wprowadzamy wpisując przed liczbą - %%c (%%c10=Ø10)

l

Znak stopnia wprowadzamy wpisując po liczbie - %%d (30%%d=30°)

Zwymiaruj otwory o średnicy Ø6/Ø10 (rys.10.13). Ustal warstwą aktualną 04_wymiary.

Uwaga:

W celu odsunięcia linii wymiarowej o wektor np. 10 od ostatniego wskazanego punktu w

kierunku pionowym do góry , zastosuj LUW Tymczasowy przez wpisanie @ przed wartością

modułu wektora. Oto tekst @10<90 gdzie 90 to kąt wektoras mierzony w stopniach od dodatniego

kierunku osi x.

l

Wydaj polecenie Wymiar liniowy

Polecenie: _dimlinear

Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>:

<Stałe tryby

lokalizacji włącz> Wskaż koniec linii 17'

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:

Wskaż koniec linii 17

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

t i Enter

Podaj tekst wymiarowy <6>:

Wpisz %%c6 i Enter

określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

@10<90 i Entetr

Polecenie:

l

Wymiar Ø10 wstaw postępując analogicznie

Rys.10.13

l

Wydaj polecenie Wymiar liniowy

Uwaga:

Wstaw samodzielnie wymiar Ø10,wykonując czynności analogicznie jak wyżej. Położenie

linii wymiarowej podaj wpisując @10<-90

Informatyka 4 - Lekcja 10

Wstaw wymiar głębokości otworu Ø10

Przenieś LUW początek na koniec linii 6.'

l

Wydaj polecenie Wymiar liniowy

Polecenie: _dimlinear

Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>:

Wskaż koniec

linii 15

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:

Wskaż koniec linii 7'

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

10<0 i Enter

Przypomnienie:

10-wektor odsunięcia linii wymiarowej od punku o współrzędnych (0,0), 0-kąt

wektora mierzony względem dodatniego kierunku osi x.

Tekst wymiarowy = 6

Polecenie:

Wstaw samodzielnie wymiar 10 głębokości otworu o średnicy Ø29.8 (rys.10.14)

Wstaw samodzielnie wymiar wymiar fazy 1x45º (rys.10.14)

Wstaw wymiary średnic, M14 i Ø20 (rys.10.14). Przed tym wykonaj dwie czynności:

l

Przenieś LUW Początek do punktu jak na rys.10.14

l

Ustal aktualnym styl wymiarowania simp3_3wypjed (styl ten powstał na bazie

simp3_3wyp przez zablokowanie drugiej Linii wymiarowej i drugiej Linii pomocniczej).

l

Wydaj polecenie Wymiar liniowy

Polecenie: _dimlinear

Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>:

Wskaż koniec

linii 13

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:

Wpisz -7,0 i Enter

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

t i Enter

Podaj tekst wymiarowy <14>:

Wpisz M14 i Enter

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

10<90 i Enter

Tekst wymiarowy = 14

Polecenie:

Rys.10.14

l

Wydaj polecenie Wymiar liniowy

Polecenie: _dimlinear

Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>:

Wskaż koniec

linii 12

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:

Wpisz -10,0 i Enter

Informatyka 4 - Lekcja 10

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

t i Enter

Podaj tekst wymiarowy <14>:

Wpisz %%c20 i Enter

Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:

Wpisz

17<90 i

Wstaw samodzielnie wymiar Ø29.8 (rys.10.14). Przed tym ustal aktualnym styl

wymiarowania simp3_3wyp.

Kolejnym etapem wymiarowania będzie wstawienia grupy wymiarów pokazanych na

rys.10.15

Wstaw wymiar kąta nachylenia tworzącej stożka do osi (rys.10.15).

l

Wydaj polecenie Wymiar kątowy

Polecenie: _dimangular

Wybierz kąt, okrąg, linię lub <wybierz wierzchołek>:

Wskaż linię 2

Wybierz drugą linię:

Wskaż oś

Określ położenie łuku wymiarowego (Wtekst/Tekst/Kąt):

Poruszaj kursorem i obserwuj

zachowanie się wymiaru. Wybierz płożenie jak na rys.10.15a) i kliknij. Wstawiony wymiar nie jest

jesz tym na rys.10.15b). Edycji dokonasz w następnym kroku.

Polecenie:

Rys.10.15

l

Wydaj polecenie Edycja tekstu wymiarowego

Polecenie: _dimtedit

Wybierz wymiar:

Wskaż Wymiar kątowy (rys.10.15)

Określ nowe położenie tekstu wymiarowego lub [Lewo/pRawo/Symetrycznie/Przywróć/Kąt]:

Przesuń tekst wymiarowy do położenia jak na rys.10.15b)

Polecenie:

Wstaw wymiar promienia łuku zaokrąglenia wierzchołka zbiegu linii 4' i 5' (rys.10.15).

l

Wydaj polecenie Wymiar promienia

Polecenie: _dimradius

Wybierz łuk lub okrąg:

Wskaż łuk

Tekst wymiarowy = 3

Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt]:

Wpisz t i Eneter

Podaj tekst wymiarowy <3>:

Wpisz R3 i Enter

Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt]:

Wybierz położenie na ekranie.

Polecenie:

Informatyka 4 - Lekcja 10

l

Wymiar średnicy Ø20 podstawy stożka wstaw wybierając położenie linii

wymiarowej na ekranie.

l

Wstaw samodzielnie pozostałe wymiary pokazane na rys.10.15

l

Wstaw samodzielnie Wymiar średnicy okręgu rozmieszczenia otworów w rzucie

poziomym (rys.10.16)

Ostatni etap wymiarowania to grupa wymiarów liniowych-pionowych po stronie widoku

(rys.10.16)

l

Wstaw samodzielnie wymiar fazy 1x45º. Uważaj by początkiem pierwszej

pomocniczej linii wymiarowej uczynić koniec linii 7.

Rys.10.16

l

Wydaj polecenie Baza

Polecenie: _dimbaseline

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <wybierz>:

Wskaż koniec linii 5

Tekst wymiarowy = 7.7

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <wybierz>:

Wskaż koniec linii 3

Tekst wymiarowy = 44.4

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <wybierz>:

Wpisz

w i Enter

Informatyka 4 - Lekcja 10

Wybierz wymiar bazowy:

Wskaż linię pomocniczą wymiaru 44.4 jak pokazano na rysunku. Będzie

ona linią bazową dla wymiaru 49.7

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <wybierz>:

Wskaż koniec linii 2 lub 1

Tekst wymiarowy = 49.7

Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <wybierz>:

Enter

Wybierz wymiar bazowy:

Enter

Polecenie:

Uwaga:

Należy zauważyć, że linię bazową można zmieniać nie wychodząc z polecenia Baza. W ten

sposób można wstawić długi łańcuch wymiarów o różnych bazach.

Pamiętaj o zapisaniu rezultatów swojej pracy.

Spostrzeżenia i uwagi końcowe

l

Narzędzia Lokalizowania punktu względem obiektu są niezbędne do precyzyjnego łączenia

elementów rysunku i warunkiem jego poprawności.

l

Większość operacji można wykonać na wiele sposobów a właściwa jest ta, która najkrótszą
drogą prowadzi do celu.

l

Przed przystąpieniem do pracy nad rysunkiem, niezbędnym jest zaplanowanie podstawowych
czynności do wykonania na kolejnych etapach kreślenia, by uniknąć błędów i skrócić drogę do

celu.

l

Przed przystąpieniem do wymazania fragmentu rysunku, wskazanym jest czy nie można
naprawić go narzędziami edycji lub zmiany.

l

Ekran nie powinien zawierać niepotrzebnych pasków narzędzi i ikon.

l

Częste i umiejętne posługiwanie się Zoom i LUW przyspiesza pracę nad rysunkiem.

l

Częste zapisywanie rysunku w trakcie pracy zabezpiecza przed utratą być może ważnego jego

fragmentu.

Informatyka 4 - Lekcja 10

PODSUMOWANIE

Zakończyliśmy przedmiot pt.: Informatyka 4 - CAD w Graficznym zapisie konstrukcji.
Mamy nadzieję, że przekazana wiedza w zakresie odwzorowań obiektów przestrzennych na

płaszczyźnie, rzutów prostokątnych Monge’a, które są stosowane w graficznym zapisie

konstrukcji, teorii zapisu konstrukcji oraz wykorzystania programu graficznego z grupy CAD do
komputerowego zapisu konstrukcji, pozwoliła Państwu na zrozumienie i swobodne posługiwanie się

językiem grafiki inżynierskiej. Otrzymali Państwo niezbędny zasób wiedzy umożliwiającej
potrzebny dialog inżynierów i techników, przy projektowaniu i wytwarzaniu konstrukcji obiektów

technicznych. Życzymy Państwu właściwego wykorzystywania zdobytej wiedzy w swojej praktyce

inżynierskiej. Stosowanie zasad graficznego zapisu konstrukcji obiektów przestrzennych umożliwi
Państwu, w zrozumiały dla techników sposób, przedstawianie swoich rozwiązań konstrukcyjnych

oraz tworzenie czytelnej i zrozumiałej dokumentacji technicznej projektowanych urządzeń. To

bardzo ważna kwestia dla twórcy - możliwość przekazania swoich koncepcji innym. Mamy nadzieję,
że wykład ten taką możliwość Państwu stworzył.

W dobie rozwoju technik komputerowych, otrzymają Państwo nowe, doskonalsze narzędzia

do pracy inżynierskiej w tym np. program nowej generacji Inwentor do przestrzennego modelowania

złożonych obiektów technicznych. Wiedza, która Państwo zdobyli w ramach naszego wykładu,
będzie na pewno bardzo przydatna w przyszłości. Życzymy Państwu powodzenia.

Informatyka 4 - Lekcja 10