NO KRS Wyklad7

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

ORGANIZACJA JAKO SYSTEM

CZŁOWIEK-OBIEKT TECHNICZNY

dr inż. Katarzyna Ragin-Skorecka

NAUKA O ORGANIZACJI

Tytyk E. Projektowanie ergonomiczne

NAUKA O ORGANIZACJI

Rzemiosło

Produkcja przemysłowa

jako

ść

styl

„wła

ciwy czas”

produktywno

ść

ilo

ść

współzawodnictwo

NAUKA O ORGANIZACJI

Negatywne skutki niedostosowania techniki wytwórczej
do możliwości ludzkich na początku XX wieku łagodzono
przez:

specjalizację działań (Taylor),

uwzględnianie zasad ekonomiki ruchów (Gilbreth),

stosowanie motywatorów (Mayo),

racjonalizacja pracy kierowniczej (Fayol),

harmonizacja prac (Adamiecki),

później – partycypacyjne formy pracy.

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Humanizowanie techniki, ergonomia:

II wojna światowa (USA, Wielka Brytania)

Po wojnie zebrane doświadczenia przeniesiono
do przemysłu cywilnego:

◦

Wyższa wydajność,

◦

Poprawa jakości produktu,

◦

Zmniejszenie wypadkowości,

◦

Pozytywne zjawiska społeczne.

NAUKA O ORGANIZACJI

Tezy humanizacji techniki:

Człowiek jest osobą, a nie tylko organizmem,

Istotą człowieka jest ludzki kontekst (współistnienie z
innymi),

Człowiek jest samoświadomy,

Człowiek posiada możliwość wyboru,

Człowiek jest bytem intencjonalnym (posiada cele,
dokonuje wartościowania, tworzy i odbiera znaczenia).

NAUKA O ORGANIZACJI

ERGONOMIA – nauka stosowana, zmierzająca do

optymalnego dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń,

technologii, organizacji i materialnego środowiska pracy

oraz przedmiotów powszechnego użytku do wymagań i

potrzeb fizjologicznych, psychicznych i społecznych

człowieka.

Polskie Towarzystwo Ergonomiczne, Statut, 1983

NAUKA O ORGANIZACJI

ŚRODKI

TECHNI-

CZNE

CZŁO-

WIEK

Podstawowa struktura elementarnego systemu działania

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

PROCES PRACY

Treść pracy

•

stopień autonomii stanowiska

•

zadania człowieka

•

zadania obiektu technicznego

•

optymalizacja fizycznego obciążenia

człowieka

•

optymalizacja psychicznego obciążenia

człowieka

•

wymagane kwalifikacje i możliwości

personelu

Metody pracy

•

struktura ruchów roboczych

•

struktura pracy koncepcyjnej

•

tempo i rytm pracy

•

przerwy wypoczynkowe

Funkcje wyposażenia

technologicznego

•

funkcje maszyny podstawowej

•

funkcje pomocy warsztatowych

•

rodki transportu materiałów

•

funkcje wyposażenia pomocniczego

NAUKA O ORGANIZACJI

Wydatek energetyczny w zale

ci od pozycji ciała

PRZESTRZEŃ PRACY

Uwarunkowania pozycji ciała

•

zakres zmienności pozycji ciała

•

wysokość manipulacyjna

•

siedzisko, oparcie, podłokietniki, podnóżek,

podest

Przestrzeń czynności ruchowych i

pracy wzroku

•

przestrzeń pracy rąk i nóg

•

rozmieszczenie wyposażenia

technologicznego

•

przejścia i dojścia

•

przestrzeń pracy wzroku i warunki

widoczności

Architektura obiektu technicznego

•

przestrzenna alokacja zespołów

funkcjonalnych maszyny

•

wstępny kształt zespołu scalającego

•

rozmieszczenie materiałów i pomocy

warsztatowych

•

składowanie i przemieszczanie materiałów

•

estetyka form i barw obiektu technicznego

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Normalne

i maksymalne

zasi

gi górnych

czyn m

ęż

czyzn

i kobiet dla 5 centyla

a) w kierunku

poziomym

b) w kierunkach

pionowych

NAUKA O ORGANIZACJI

Strefy zasi

gu r

NAUKA O ORGANIZACJI

Zalecane wysoko

ci płaszczyzny pracy w pozycji stoj

cej

NAUKA O ORGANIZACJI

Zalecane wysoko

ci płaszczyzny pracy w pozycji stoj

cej i siedz

cej

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Centralne i boczne pole widzenia

ELEMENTY INFORMACYJNE, SYGNALIZACYJNE I STEROWNICZE

Elementy informacyjne

i sygnalizacyjne

•

dobór nośników informacji

•

dobór typów urządzeń sygnalizacyjnych

i informacyjnych

•

rozmieszczenie urządzeń sygnalizacyjnych

i informacyjnych

Elementy sterownicze

•

dobór typów urządzeń sterowniczych

do rodzaju spełnianych funkcji

•

oznaczenie elementów sterowniczych

i powiązanie ich z elementami

informacyjnymi i sygnalizacyjnymi

•

rozmieszczenie elementów sterowniczych

NAUKA O ORGANIZACJI

Sygnalizacja wzrokowa

Sygnalizacja słuchowa

Wiadomość jest złożona

Wiadomość jest prosta

Wiadomość jest długa

Wiadomość jest krótka

Wiadomość musi być wykorzystana

później

Wiadomość nie musi być

wykorzystana później

Wiadomość dotyczy zdarzeń w

przestrzeni

Wiadomość dotyczy zdarzeń w czasie

Wiadomość nie wymaga

natychmiastowego działania

Wiadomość wymaga

natychmiastowego działania

Narząd słuchu jest przeciążony

Narząd wzroku jest przeciążony

Otoczenie jest zbyt hałaśliwe

Otoczenie nie sprzyja odbiorowi

sygnałów wzrokowych (nadmiar lub

niedobór światła, zmienność

warunków oświetlenia, pole

obserwacji niedostępne dla wzroku)

Praca nie wymaga zmian usytuowania

operatora

Praca wymaga ciągłych zmian

usytuowania operatora

NAUKA O ORGANIZACJI

stotliwo

ść

zatrzymywania wzroku w ró

nych strefach pola obserwacji

46%

29%

14%

11%

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Urządzenia analogowe:

urządzenia analogowe należy stosować
do przekazu informacji zarówno ilościowych, jak
i jakościowych,

wielkość i kształt tarcz lub okienek, działek, kresek
podziałowych, liter, cyfr oraz wskazówek musi
zapewniać łatwy odczyt i interpolacje,

tarcza powinna umożliwiać właściwe rozmieszczenie
poszczególnych elementów, zapewniając ich łatwe
wyróżnienie i identyfikację,

podziałka i cyfry powinny umożliwiać łatwe wyróżnienie
i identyfikację wskazówki; wskazówka nie powinna
przesłaniać cyfr; barwa powinna uwypuklać i ułatwiać
odczyt położenia wskazówki.

NAUKA O ORGANIZACJI

Urządzenia cyfrowe:

urządzenia cyfrowe należy stosować
do przekazywania dokładnych informacji ilościowych,

urządzeń cyfrowych nie należy stosować
do wskazywania wartości szybko zmieniających się,

wielkość i kształt okienek oraz cyfr musi zapewniać
łatwy odczyt,

cyfry wskaźników wielocyfrowych muszą być
uszeregowane poziomo, zgodnie z kierunkiem
odczytywania,

nie należy stosować zbędnych przerw pomiędzy
cyframi.

NAUKA O ORGANIZACJI

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Urządzenia do sygnalizacji dźwiękowej:

należy stosować dźwięki złożone o częstotliwości od
200 Hz do 3000 Hz,

przy większej ilości sygnałów dźwiękowych należy
stosować kombinacje dwóch dźwięków,

w otoczeniu hałaśliwym należy stosować sygnały
o częstotliwościach wyraźnie różniących się
od dominującej częstotliwości hałasu,

sygnały specjalnie ważne muszą być przerywane w
rytmie od 1Hz do 8Hz lub modulowane
z częstotliwością od 1 do 3 okresów na sekundę,

jeżeli podczas trwania sygnalizacji niezbędna jest także
łączność słowna, należy stosować przerywany czysty ton
o stosunkowo wysokiej częstotliwości.

NAUKA O ORGANIZACJI

Urządzenia sterownicze ręczne – przyciski i klawisze

powierzchnia naciskowa przycisku uruchamianego palcem
powinna być lekko wklęsła lub rowkowa,

powierzchnia przycisku uruchamianego dłonią powinna
być lekko wypukła, dopasowana
do anatomicznego kształtu dłoni,

moment zadziałania przycisku powinien być
sygnalizowany sygnałem dźwiękowym, świetlnym lub nagłą
zmianą oporu,

Urządzenia sterownicze ręczne – dźwignie

należy preferować dźwignie usytuowane pionowo tak, aby
ruch gałki można było wykonać
w poziomie lub przód-tył,

przy dźwigniach służących do precyzyjnego
manipulowania należy stosować podpory dla rąk.

NAUKA O ORGANIZACJI

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Urządzenia sterownicze nożne

urządzenia nożne mogą być stosowane
w przypadku braku zagrożenia możliwością wsunięcia
rąk w niebezpieczną strefę manipulacji maszyny,

po zwolnieniu nacisku pedały muszą samoczynnie

wracać do pozycji wyjściowej,

pedały poruszane ruchami samej stopy można stosować
jedynie w sytuacjach nie wymagających wywierania
znacznych nacisków,

nie należy stosować pedałów naciskanych ruchami całej
stopy stojącego pracownika, zwłaszcza
w przypadku konieczności częstego użytkowania.

NAUKA O ORGANIZACJI

RODOWISKO FIZYCZNO-CHEMICZNO-BIOLOGICZNE

ródła zanieczyszczeń powietrza

•

zmniejszenie emisji lub czasu narażenia

•

hermetyzacja źródeł

•

instalacje ochronne i ochrona indywidualna

człowieka

ródła zakłóceń mikroklimatu

•

eliminacja lub osłabienie źródeł zakłóceń

•

hermetyzacja lub ekranowanie źródeł

zakłóceń

•

instalacje ochronne i ochrona indywidualna

człowieka

ródła drgań mechanicznych i hałasu

•

zmniejszenie emisji lub czasu narażenia

•

hermetyzacja źródeł

•

instalacje ochronne i ochrona indywidualna

ochrona człowieka

ródła szkodliwego promieniowania

•

zmniejszenie mocy źródeł lub czasu

narażenia

•

izolowanie lub ekranowanie źródeł

•

ochrona indywidualna człowieka

ródła światła

•

dobór mocy źródeł i barwy światła

•

rozmieszczenie źródeł oświetlenia

miejscowego i ogólnego

ródła szkodliwych substancji

•

eliminacja lub hermetyzacja źródeł

•

neutralizacja szkodliwych substancji

•

ochrona indywidualna człowieka

NAUKA O ORGANIZACJI

ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA

Źródła zanieczyszczeń: procesy naturalne (wybuchy
wulkanów, pożary lasów, erozja skał, pył roślinny)
oraz procesy sztuczne, (podczas operacji
technologicznych, procesów magazynowania i
transportu),

Zanieczyszczenia mogą występować w trzech
postaciach: pyły, mgły i dymy,

Do oceny szkodliwości zanieczyszczeń określa się takie
ich parametry jak: wymiary ziaren cząstek zawartych
w powietrzu, kształt ziaren, rodzaj, stężenie zapylenia,
czas działania, czynniki wewnętrzne zależne od stanu
układu oddechowego, wysiłek fizyczny decydujący o
wielkości wentylacji płuc.

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Przykłady konstrukcji obudów źródeł zanieczyszczeń j kierunków

odciągania powietrza; a) obudowa stanowiska pracy z górnym
wyciągiem powietrza, b) obudowa stanowiska pracy z dolnym

wyciągiem powietrza, c) obudowa szlifierki stałej z wyciągiem

powietrza, d) obudowa szlifierki ręcznej z odciągiem powietrza

NAUKA O ORGANIZACJI

Zasady realizacji wentylacji ogólnej; a) ze wspomaganiem
wentylatorem osiowym, b) przy użyciu kanału wywiewnego

(kolektora) i wentylatora promieniowego, c) przy użyciu wiru

stacjonarnego, d) przy użyciu tzw. tłoka powietrznego

NAUKA O ORGANIZACJI

Zasady realizacji wentylacji stanowiskowej; a) instalacja wywiewna z

odpylaniem, b) wadliwie usytuowany odciąg z okapem, c) i d)

skierowanie zanieczyszczeń powietrza poza strefę zasięgu

człowieka, e) hermetyzacja szlifierki tarczowej

NAUKA O ORGANIZACJI

MIKROKLIMAT

To ”zespół elementów meteorologicznych
(klimatycznych) cechujących ograniczone pomieszczenie
lub niewielki obszar terytorialny” ,

Mikroklimat naturalny lub sztuczny – świadomie
stworzony na stanowisku pracy w celu zapewnienia
optymalnych warunków pracy,

Na warunki klimatyczne składają się [ag]: temperatura
powietrza, wilgotność powietrza, ciśnienie powietrza,
prędkość ruchu powietrza, temperatury ścian
pomieszczenia, stropu oraz powierzchni urządzeń
technologicznych i materiału.

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

DRGANIA MECHANICZNE

To „zjawiska, w których pewne wielkości
charakterystyczne są funkcjami czasu, zazwyczaj
na przemian rosnącymi i malejącymi w następujących
po sobie kolejno przedziałach czasu”,

NAUKA O ORGANIZACJI

HAŁAS

To „wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe,
uciążliwe lub szkodliwe drgania ośrodka sprężystego,
oddziałujące za pośrednictwem powietrza na narząd
słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka”,

szum i hałas to dwie podstawowe klasy dźwięków
zakłócających środowisko,

o szkodliwości lub uciążliwości emitowanych dźwięków
decydują następujące parametry: poziom ciśnienia
akustycznego, charakterystyka dźwięku w funkcji
częstotliwości, czas trwania, stopień psychicznego
przygotowania pracownika na pojawienie się dźwięków
zakłócających.

NAUKA O ORGANIZACJI

Praktyczne sposoby ograniczania emisji hałasu.

Zwiększanie dźwiękoizolacyjności obudów.

Tłumienie dźwięków wewnątrz obudowy maszyny.

Wymiary i zagospodarowanie przestrzeni wokół
hałaśliwego zakładu.

w przypadku krótkotrwałego i sporadycznego narażenia
pracownika na hałas należy wyposażyć go w środki
ochrony osobistej, takie jak:

◦

hełmofon

◦

nauszniki dźwiękoochronne

◦

wkładki douszne

◦

używać odpowiednio zaprojektowanych osłon kabin, przegród i
drzwi

◦

stosować buty, rękawice i maty antywibracyjne,

◦

stosować przerwy i planową organizację koniecznej ekspozycji.

NAUKA O ORGANIZACJI

PROMIENIOWANIE

Obecność pól elektromagnetycznych powoduje
zakłócenia procesów życiowych człowieka przed
wszystkim ze względu na wzrost temperatury tkanek,
co może doprowadzić do nieodwracalnej koagulacji
białka. Najbardziej narażone na „efekt termiczny” są:
soczewka oka, woreczek żółciowy, jądra, części układu
pokarmowego.

Promieniowanie optyczne, laser, promieniowanie
jonizujące, elektryczność statyczna, prąd elektryczny.

Zasada ekranowania
stanowiska pracy przed
promieniowaniem
elektromagnetycznym
wysokiej cz

stotliwo

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

OŚWIETLENIE

Oświetlenie naturalne i sztuczne,

Oświetlenie stanowiska pracy i jego otoczenia w
bezpośredni sposób wpływa na szybkość i pewność
widzenia oraz na widoczność form, sylwetek, barwy i
właściwości przedmiotów znajdujących się w okolicy,

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje oświetlenia:
ogólne, miejscowe oraz złożone,

Zapewnienie optymalnej pracy wzrokowej i wygody
widzenia wymaga oświetlenia, które umożliwi:

pełne rozróżnianie szczegółów,

sprawne i pozbawione ryzyka spostrzeganie,

spostrzeganie bez odczucia przykrości, niewygody,
nadmiernego zmęczenia.

NAUKA O ORGANIZACJI

Nieprawidłowe oświetlenie stanowiska pracy wpływa na
jakość i bezpieczeństwo pracy. Niewystarczające
oświetlenie jest przyczyną:

spadku zdolności akomodacji,

opóźnienia adaptacji do światła i ciemności,

obniżenia zdolności rozdzielczej oka (ostrości
widzenia),

zmniejszenia zdolności rozróżniania figur (pierwszy
plan) i tła (drugi plan),

zmniejszenia zdolności rozróżniania kolorów.

Kolorystyka

NAUKA O ORGANIZACJI

OŚWIETLENIE – KOLORY

Biały - materiały białe są świetliste, to prawdziwa
elegancja i dobry styl. Kolor ten symbolizuje czystość,
lekkość, porządek, doskonałość.

Zielony - podkreśla wygląd naturalny, nieco sportowy. W
zależności od odcienia, można w nim wyglądać młodo,
sportowo, niezależnie. Zieleń promieniuje sympatią i
ciepłem. Kolor ten symbolizuje odprężenie, równowagę,
nadzieję, wytrwałość. Łagodzi emocje podczas negocjacji
handlowych.

NAUKA O ORGANIZACJI

OŚWIETLENIE – KOLORY

Niebieski - kolor ten symbolizuje spokój, zadowolenie,
powagę, zaufanie. Często jest używany w uniformach
bankowych, a także przy kreowaniu wizerunku prezenterów
wiadomości informacyjnych. Odcienie ciemnoniebieskie
promieniują autorytetem i elegancją, działają uspokajająco
(podobnie jak niebieskie tła na fotografiach). Nieco jaśniejszy
odcień nadaje się na stroje bardziej sportowe.

Czerwony - szczególnie przyciąga wzrok widza, dlatego
najlepiej sprawdza się w gustownych dodatkach do stroju
(np. krawat), a nie w elementach ubioru. Kolor ten
symbolizuje temperament, sprawia wrażenie pewności
siebie. Może jednak powodować odczucie agresji i dominacji.
Ciemne odcienie są bardziej klasyczne, jasne wyrażają
dynamiczną i nowoczesna elegancję.

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

OŚWIETLENIE – KOLORY

Brązowy – to kolor naturalny i elegancki, wywołuje odczucie
spokoju i bezpieczeństwa. Ciemny odcień może być
alternatywą dla czarnego. Bardzo dobrze podkreśla
klasyczny typ urody.

Szary – to kolor ponadczasowy, bardzo dobra alternatywa
dla czarnego, polecany przy stylu dyskretnie sportowym. W
spotkaniach biznesowych kolor ten symbolizuje dystans, ale
również dyplomację i chęć pozostania z boku.

Czarny - sprawia wrażenie elegancji i odświętności. Dodaje
autorytetu. W wizerunku zewnętrznym lepiej go jednak
unikać i wybierać alternatywy czarnego: brązowy, granatowy,
szary.

NAUKA O ORGANIZACJI

SZKODLIWE SUBSTANCJE

Substancja szkodliwa (toksyczna) jest to „substancja
chemiczna powodująca szkodliwe efekty w organizmach
żywych”,

Substancje toksyczne występują w postaci gazów, par,
cieczy i ciał stałych,

Biologiczne czynniki środowiska pracy to „mikro- i
makroorganizmy oraz takie struktury i substancje
wytwarzane przez te organizmy, które występując w
środowisku pracy wywierają szkodliwy wpływ na
organizm ludzki”,

Występują one m.in. miejscach leczenia ludzi chorych, w
hodowli roślin i zwierząt, w przemyśle maszynowym,
górniczym (przechowywanie materiałów w wilgotnym
środowisku).

NAUKA O ORGANIZACJI

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

ERGONOMIA a BHP

NAUKA O ORGANIZACJI

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

2011-02-14

NAUKA O ORGANIZACJI

Dziękuję za uwagę

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 r wnoznaczno r wnowa no 0708, Wykłady
no wyklad 5
Wykład No 7
Podstawy psychologii wyklady no Nieznany
no wyklad 4
Wyklad mn no 8 piątek
Wykład podstawy elektrotechniki no 4
Wyklad mn no 7 piątek
Wyklad mn no 4 piątek
Wykład podstawy elektrotechniki no 8
Wykład podstawy elektrotechniki no 6
Wykład No 2
Wykład No 6
No to dalej o tych kościach, materiały medycyna SUM, histologia, wykład
Wykład 1 - Nauka o komunikowaniu masowym, Notatki, Dziennikarstwo i komunikacja społeczna, Nauka o k
no wyklad 7 fakultet
Wykład podstawy elektrotechniki no 10
Wyklad-NO, MEDYCYNA VI rok, Choroby wewnętrzne, KARDIOLOGIA
krs form w05, STUDIA -PRYWATNE, Studia - wykłady - Dorota, telefon

więcej podobnych podstron