Tkacz
(731809)
Robotnicy przemysłowi i rzemie
ś
lnicy
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Tkacz (731809)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-237-9 (237)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach ................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................
4
2. Opis zawodu ...............................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie.............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
7
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
8
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Przygotowywanie surowca do tkania Kz1 ....................... 10
3.2. Wytwarzanie wyrobów tkackich Kz2 ............................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 13
5. Słownik ....................................................................................... 14
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
731809 Tkacz
Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie
ś
lnicy (w Mi
ę
dzy-
narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).
Grupa elementarna 7318 – R
ę
kodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry
i pokrewnych materiałów (w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfi-
kacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7318 Handicraft workers in
textile, leather and related materials).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 13. Produkcja wyro-
bów tekstylnych, Grupa 13.2. Produkcja tkanin.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe)
oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 17 stanowiskach pracy
w 6 przedsi
ę
biorstwach (du
ż
e – 2,
ś
rednie – 4, w tym produkcyjne – 4,
produkcyjno-handlowe – 2), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Agnieszka Binienda – PPH Polexim GmbH Sp. z o.o. w Łodzi,
•
Andrzej Tomaszewski – LITEX SERVICE Sp. z o.o. w Ostrowie
Wielkopolskim,
•
Janusz Kozłowski – Przedsi
ę
biorstwo Włókiennicze CEJAX
w Pabianicach,
•
Maria Michalak – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.
5
Ewaluatorzy:
•
Stanisław Chudo
ń
– ekspert niezale
ż
ny, były pracownik firmy
Deni Cler w Warszawie,
•
Kazimierz Kubiak – Instytut Bada
ń
nad Przedsi
ę
biorczo
ś
ci
ą
i Rozwojem Ekonomicznym EEDRI w Łodzi.
Recenzenci:
•
Mirosława D
ą
browska – ekspert niezale
ż
ny, były pracownik Za-
kładów POLONTEX w Cz
ę
stochowie,
•
El
ż
bieta Chru
ś
ciany – ekspert niezale
ż
ny, były pracownik firmy
Finn Karelia Poland Ltd Sp. z o.o. w Konstantynowie Łódzkim.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Bogusław Słaby (przewodnicz
ą
cy) – Zwi
ą
zek Przedsi
ę
biorców
Przemysłu Mody Lewiatan w Łodzi,
•
Adam Paprocki – Zwi
ą
zek Rzemiosła Polskiego w Warszawie,
•
Mariusz Hanczka – Cech Rzemiosł Ró
ż
nych w Pabianicach,
•
Zbigniew Kaniewski – Federacja Niezale
ż
nych Samorz
ą
dnych
Zwi
ą
zków Zawodowych Przemysłu Lekkiego w Łodzi.
Data zatwierdzenia:
•
08.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Tkacz wytwarza ró
ż
norodne tkane wyroby włókiennicze za pomoc
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
tkackich.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Tkacz jest zawodem o charakterze produkcyjnym. Celem pracy tka-
cza jest przetwarzanie prz
ę
dzy w ró
ż
norodne tkane wyroby włókienni-
cze. Podczas tego procesu tkacz sprawdza zgodno
ść
parametrów pół-
produktów oraz wytwarzanego wyrobu z dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
obserwuje prac
ę
i stan techniczny obsługiwanych maszyn. Do obo-
wi
ą
zków tkacza nale
ż
y wymiana nawojów w
ą
tkowych, likwidacja zry-
wów osnowy i w
ą
tku, zapobieganie powstawaniu i likwidowanie bł
ę
dów,
regulacja urz
ą
dze
ń
prowadz
ą
cych nitki, wkładanie znaków ko
ń
cz
ą
cych
zmian
ę
, rejestrowanie produkcji w karcie, informowanie mistrza o po-
wa
ż
niejszych usterkach, a w efekcie wyprodukowanie wysokiej jako
ś
ci
produktów tkanych.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Miejscem pracy tkacza s
ą
pomieszczenia produkcyjne tkalni,
w których znajduj
ą
si
ę
ró
ż
ne typy i rodzaje maszyn tkackich. Podczas
pracy tkacz posługuje si
ę
płaskownikiem do przetykania nitek (tzw.
haczykiem), no
ż
yczkami, lup
ą
tkack
ą
do pomiaru g
ę
sto
ś
ci wyrobu.
Zagro
ż
enia dla zdrowia w zawodzie tkacza zwi
ą
zane s
ą
z czynnikami
ś
rodowiska pracy, takimi jak: hałas, zapylenie, wibracje, oraz ruchome,
obracaj
ą
ce si
ę
elementy maszyn. Z tego wzgl
ę
du szczególnie wa
ż
ne
jest planowanie i organizowanie procesów technologicznych zgodnie
z zasadami i przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ergonomii,
przeciwpo
ż
arowymi i ochrony
ś
rodowiska. Praca tkacza wykonywana
jest w pozycji stoj
ą
cej, pod wzgl
ę
dem obci
ąż
enia fizycznego praca
tkacza zaliczana jest do
ś
rednio ci
ęż
kiej. Praca tkacza przebiega
w systemie jedno-, dwu- lub trzyzmianowym. Tkacz obsługuje maszyny
i urz
ą
dzenia samodzielnie lub w zespole i wtedy jego praca jest nadzo-
rowana. Prac
ę
charakteryzuj
ą
stałe czynno
ś
ci, jednak ze wzgl
ę
du na
zmienno
ść
wytwarzanego asortymentu i surowca odpowiednio zmie-
niane s
ą
parametry procesu technologicznego.
7
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Wykonywanie zawodu tkacza wymaga odpowiedzialno
ś
ci, spo-
strzegawczo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci oceny organoleptycznej przerabianej
prz
ę
dzy. Tkacz powinien mie
ć
dobry wzrok, odró
ż
nia
ć
barwy, powinien
odznacza
ć
si
ę
umiej
ę
tno
ś
ci
ą
sprawnego i szybkiego wykonywania
czynno
ś
ci manualnych, koordynacj
ą
wzrokowo-ruchow
ą
. Bardzo wa
ż
na
jest zdolno
ść
koncentracji i szybki refleks, aby dostrzega
ć
zrywy, bł
ę
dy
maszynowe i natychmiast je likwidowa
ć
. Tkacz powinien cechowa
ć
si
ę
dokładno
ś
ci
ą
, rzetelno
ś
ci
ą
oraz dbało
ś
ci
ą
o czysto
ść
i porz
ą
dek. Spe-
cyfika zawodu wymaga tak
ż
e uzdolnie
ń
technicznych oraz umiej
ę
tno
ś
ci
pracy w zespole. Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu s
ą
dysfunkcje ko
ń
czyn górnych i dolnych oraz wady wzroku niedaj
ą
ce si
ę
skorygowa
ć
.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Zawód tkacza mo
ż
na zdoby
ć
na drodze kształcenia rzemie
ś
lnicze-
go. Pracodawcy zatrudniaj
ą
te
ż
na stanowisku tkacza osoby z wy-
kształceniem zasadniczym zawodowym po kierunkach zwi
ą
zanych
z przemysłem włókienniczym. Mo
ż
liwe jest równie
ż
szkolenie praktycz-
ne (przyuczenie) na stanowisku pracy i zdobywanie do
ś
wiadczenia
w trakcie pracy. Prac
ę
w zawodzie tkacza mog
ą
wykonywa
ć
absolwen-
ci szkół zawodowych posiadaj
ą
cy kompetencje w zawodzie 815204
Operator maszyn w przemy
ś
le włókienniczym. Tkacz powinien bra
ć
udział w szkoleniach organizowanych przez stowarzyszenia i inne or-
ganizacje bran
ż
owe, przez producentów maszyn włókienniczych lub
wyspecjalizowane o
ś
rodki szkoleniowe.
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania
/walidacji kompetencji
Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo
ż
na po-
twierdzi
ć
w organizacjach rzemie
ś
lniczych egzaminem czeladniczym
i mistrzowskim. Kandydat do pracy w zawodzie tkacza rozpoczyna
zwykle prac
ę
na stanowisku pomocnika (pomoc tkacza). Po stosownym
przyuczeniu i ocenie zdolno
ś
ci do samodzielnej pracy, mo
ż
e awanso-
wa
ć
na stanowisko tkacza zmianowego. Nast
ę
pnie na stanowisko tka-
cza przeróbkowego – specjalizuj
ą
cego si
ę
w szybkiej zmianie asorty-
mentowej na danym kro
ś
nie. Tkacz mo
ż
e kształci
ć
si
ę
w zawodzie
8
311932 Technik włókiennik, dalsze kształcenie mo
ż
liwe jest na stu-
diach wy
ż
szych na kierunkach włókienniczych (konieczne jest wówczas
ś
wiadectwo maturalne). Po uzupełnieniu kompetencji tkacz mo
ż
e pod-
j
ąć
prac
ę
w zawodach pokrewnych, np.: 731802 Dziewiarz; 731807
Renowator tkanin unikatowych; 731808 R
ę
kodzielnik wyrobów włókien-
niczych.
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Sprawdzanie parametrów procesu produkcyjnego z dokumenta-
cj
ą
techniczno-technologiczn
ą
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz1,
Kz2, KzS).
Z2.
Obsługiwanie maszyn oddziału przygotowawczego (niezb
ę
dne
kompetencje: Kz1, KzS).
Z3.
Obsługiwanie maszyn tkackich (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2,
KzS).
Z4.
Zapobieganie powstawaniu i likwidowanie bł
ę
dów w przygotowa-
nych półproduktach do tkania (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1,
KzS).
Z5.
Kontrolowanie parametrów produkowanego wyrobu tkackiego
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z6.
Dokumentowanie wykonanej produkcji (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z7.
Segregowanie odpadów produkcyjnych (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz1, Kz2, KzS).
Z8.
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo
ż
., ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz1, Kz2, KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Przygotowywanie surowca do tkania (potrzebne do wykonywania
zada
ń
: Z1, Z2, Z4, Z7, Z8).
Kz2 – Wytwarzanie wyrobów tkackich (potrzebne do wykonywania za-
da
ń
: Z1, Z3, Z5, Z6, Z7, Z8).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
:
Z1÷Z8).
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 3
wła
ś
ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w kwalifikacji zawodów i specjalno
ś
ci (gru-
pa wielka 7 i jej odpowiednik ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód tkacza:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj
ę
cia
ogólne, zna i rozumie podstawowe zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zane z przygo-
towaniem surowców do tkania i wytwarzaniem wyrobów tkackich
oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzo-
nej działalno
ś
ci w bran
ż
y włókienniczej;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: ma umiej
ę
tno
ś
ci wymagane do realizacji
niezbyt prostych zada
ń
i rozwi
ą
zywania prostych, typowych proble-
mów zwi
ą
zanych z wytwarzaniem wyrobów tkackich poprzez dobie-
ranie podstawowych metod, narz
ę
dzi, materiałów i informacji, potrafi
wykonywa
ć
zadania według ogólnej instrukcji, w cz
ęś
ciowo zmien-
nych warunkach; umie odbiera
ć
i formułowa
ć
niezbyt zło
ż
one wy-
powiedzi, tak
ż
e bardzo proste wypowiedzi w j
ę
zyku obcym.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z4, Z7, Z8 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Przygotowywanie surowca do tkania Kz1
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy, po-
j
ę
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zane
z przygotowaniem surowca do tka-
nia oraz ze współprac
ą
z kolejnymi
oddziałami produkcji w tym obsza-
rze pracy, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska w zakresie przygo-
towywania surowca do tkania;
−
podstawy
materiałoznawstwa
włókienniczego;
−
parametry dyspozycji snucia;
−
zasady doboru prz
ę
dzy osno-
wowej do rodzaju wytwarzane-
go wyrobu tkackiego i jego
przeznaczenia u
ż
ytkowego;
−
zasady działania i obsługi ma-
szyn snuj
ą
cych, cewiarek i wi
ą
-
zarek osnów;
−
rodzaje w
ę
złów tkackich dla
prz
ę
dz elastycznych i nieela-
stycznych;
−
rodzaje bł
ę
dów wyst
ę
puj
ą
cych
w procesach przygotowawczych
do tkania, przyczyny ich po-
wstawania i sposoby ich likwi-
dowania;
−
zasady segregowania odpadów
produkcyjnych
powstaj
ą
cych
podczas procesów przygoto-
wawczych do tkania.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z przygo-
towywaniem surowca do tkania
według okre
ś
lonej instrukcji, w cz
ę
-
ś
ciowo
zmiennych
warunkach,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska
w zakresie przygotowywania
surowca do tkania;
−
rozró
ż
nia
ć
rodzaje surowców
włókienniczych;
−
rozró
ż
nia
ć
rodzaje
prz
ę
dz
stosowanych do wytwarzania
tkanin oraz ich parametry;
−
dobiera
ć
prz
ę
dz
ę
osnowow
ą
do rodzaju wytwarzanego wy-
robu tkackiego, ze wzgl
ę
du na
jego przeznaczenia u
ż
ytkowe,
z uwzgl
ę
dnieniem techniki tkac-
kiej;
−
snu
ć
osnow
ę
zgodnie z dys-
pozycj
ą
;
−
uruchamia
ć
, nastawia
ć
i za-
trzymywa
ć
ci
ą
gi snuj
ą
ce, ce-
wiarki, wi
ą
zarki osnów, zgod-
nie z instrukcj
ą
obsługi;
−
wi
ą
za
ć
w
ę
zły tkackie;
−
regulowa
ć
elementy napr
ęż
a-
j
ą
ce prz
ę
dz
ę
w procesie snu-
cia, w zale
ż
no
ś
ci od jej rodza-
ju i grubo
ś
ci;
11
−
wi
ą
za
ć
r
ę
cznie osnowy z nie-
wielk
ą
ilo
ś
ci
ą
nici;
−
identyfikowa
ć
przyczyny po-
wstawania bł
ę
dów i zrywów
prz
ę
dzy na etapach przygoto-
wawczych (zrywy prz
ę
dzy pod-
czas
snucia,
nieprawidłowo
zwi
ą
zane w
ę
zły tkackie, bł
ę
dy
nawoju);
−
usuwa
ć
bł
ę
dy na etapach przy-
gotowawczych do tkania;
−
rozró
ż
nia
ć
i segregowa
ć
od-
pady produkcyjne powstałe
podczas procesów przygoto-
wawczych do tkania.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z3, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga po-
siadania kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Wytwarzanie wyrobów tkackich Kz2
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy, poj
ę
-
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zane
z wytwarzaniem wyrobów tkackich,
w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska w zakresie wytwa-
rzania wyrobów;
−
podstawy budowy tkanin;
−
dokumentacj
ę
techniczno-tech-
nologiczn
ą
wyrobów tkackich;
−
zasady działania i obsługi ma-
szyn tkackich;
−
zasady oceny jako
ś
ciowej wy-
twarzanych wyrobów tkackich;
−
rodzaje bł
ę
dów wyst
ę
puj
ą
cych
w wyrobach tkackich, przyczy-
ny ich powstawania i sposoby
usuwania;
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z wytwa-
rzaniem wyrobów tkackich, w cz
ę
-
ś
ciowo
zmiennych
warunkach,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergono-
mii, ochrony
ś
rodowiska w za-
kresie wytwarzania wyrobów
tkackich;
−
rozró
ż
nia
ć
parametry budowy
tkaniny;
−
czyta
ć
rysunki splotów tkac-
kich;
−
czyta
ć
dokumentacj
ę
technicz-
no-technologiczn
ą
produkowa-
nego wyrobu;
−
obsługiwa
ć
maszyny tkackie
zgodnie z instrukcj
ą
wraz z od-
czytem wskaza
ń
paneli steru-
12
−
zasady dokumentowania wy-
konanej produkcji;
−
zasady segregowania odpa-
dów produkcyjnych powstaj
ą
-
cych przy produkcji wyrobów
tkackich.
j
ą
cych oraz urz
ą
dze
ń
kontrol-
nych na krosnach;
−
rozpoznawa
ć
nieprawidłowo
ś
ci
przebiegu procesu technolo-
gicznego oraz przyczyny po-
wstawania bł
ę
dów tkania;
−
prowadzi
ć
bie
żą
c
ą
kontrol
ę
ja-
ko
ś
ci wytwarzanego wyrobu
na podstawie karty technologi-
cznej, ze szczególnym uwzgl
ę
-
dnieniem parametrów tkaniny:
raportu wzoru, szeroko
ś
ci wy-
robu;
−
regulowa
ć
napi
ę
cie osnowy
i w
ą
tku;
−
likwidowa
ć
bł
ę
dy w wytwarza-
nych wyrobach tkackich;
−
wypełnia
ć
dokumenty dotycz
ą
-
ce rozliczenia wykonanej pro-
dukcji;
−
rozró
ż
nia
ć
i segregowa
ć
odpa-
dy produkcyjne powstałe przy
produkcji wyrobów tkackich.
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
ponosi odpowiedzialno
ść
za realizacj
ę
zada
ń
zawodowych zwi
ą
za-
nych z przygotowaniem surowca do tkania i wytwarzaniem wyrobów
tkackich,
−
dostosowuje zachowanie do zmian w
ś
rodowisku pracy w zakładzie
tkackim,
−
pracuje cz
ęś
ciowo samodzielnie i podejmuje współprac
ę
w zorgani-
zowanych warunkach pracy zakładu tkackiego,
−
ocenia swoje działania wykonywane w ramach współpracy zespo-
łowej i ponosi odpowiedzialno
ść
za ich skutki.
13
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu tkacza przed-
stawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 731809 Tkacz
14
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.