APTECZKA ZIOŁOWA

Obdarowany przez Stwórcę życiem i zdrowiem człowiek jest
istotną częścią całej Natury.
Ten bezcenny dar jesteśmy zobowiązani szanować, postępując
roztropnie i godnie - nie ulegając w różny sposób podsuwanym
pozornym ułatwieniom i błędnym przyzwyczajeniom,
niezgodnym z prawami natury.
Jeśli więc przy jakimś niedomaganiu mamy do wyboru:

sięgnąć po pigułkę chemiczną, czy też do środków naturalnych, to warto chwilę pomyśleć
i dokonać wyboru instynktownie prawidłowego, zgodnie z prawami natury

.

Zioła

Stara irlandzka legenda mówi o wspaniałym mądrym kochającym ludzi i przyrodę człowieku.
Jego mądrość sięgała głębiej niż korzenie najstarszych drzew. Znał mowę ptaków, zwierząt, kamieni i
wszystkich żywiołów.
Miłował naturę, a natura kochała jego. Ponoć znał z imienia każdą istotę żyjącą na ziemi.
Mówiono o nim, ze jest znachorem, czarownikiem magiem, jeszcze inni zazdrośni o wiedzę i sławę
twierdzili, że jest złym duchem zesłanym na ziemię przez okrutne demony.

Nic bardziej, mylnego człowiek ten był chodzącym dobrem, leczył wszystkich i wszystko, co poprosiło o
pomoc. Mimo swojej wiedzy nie był jednak nieśmiertelny.

Różne wersje tego mitu, różnią się tym, jak wyglądała śmierć mędrca.
Jedna z nich mówi, że zmarł w ciszy i spokoju pogodzony ze sobą i światem.
Druga mówi, że zginął z rąk zazdrosnego o jego sławę innego wszechwiedzącego.

Ciało Merlina, ( bo tak brzmiało Jego prawdziwe imię) pochowano godnie.
Wiosną na miejscu pochówku zakwitły wszystkie lecznicze zioła, grzyby, mchy i porosty.
Oto wielki nauczyciel oddał ostatnia przysługę ludzkości, wszystkie te dzieci Flory tworzyły
leczniczą mapę ludzkiego ciała. Jednak i ten dar został zniszczony......

W przypływie złości dawni wrogowie Marlina powyrywali rosnące na grobie rośliny.
Do dzisiaj próbujemy odtworzyć jego mapę. Niewielką jej część znajdziecie w tym dziale.

Jednak zanim zaczniecie stosować Tą wiedzę, Pamiętajcie o przestrodze runy Eihwaz.
Memento tej runy mówi:
Lekarstwo podane w nadmiarze, może zaszkodzić, zaś niepodane nie zadziała.
Stosujcie więc Zioła z mądrością Merlina
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

To nie sprawa zioła czy ziela, lecz Boga, który obdarzył je mocą leczenia.

Kwiaty i liście zazwyczaj się zaparza, korę i korzenie gotuje,

Miodu nie należy stosować do gorących płynów, tylko do ciepłych.

Cukier nie odgrywa żadnej roli w leczeniu ziołami! Prawie każdy napar lub odwar można słodzić, tylko,
że osłodzenie może popsuć smak naparu, ale nie zmniejszy i nie zmieni siły jego działania.

Nie leczy ilość, tylko jakoś ziół. Dawki powinny być zaniżone, aniżeli
podwyższone.

Błahy środek przeczyszczający we wczesnym okresie ciąży może
spowodować poronienie.
Brak ostrzeżenia na ulotce, że jakikolwiek lek nie powinien być używany

przez kobiety w ciąży, nie musi oznaczać, że specyfik jest bezpieczny!

Jabłko jest środkiem przeciwgorączkowym.

Rosół z kury jest udowodnionym środkiem na zwykłe przeziębienie, powoduje również ustąpienie
zatkania dróg oddechowych, jest naturalnym antybiotykiem.

Zbiera się płatki z dojrzałych żółciutkich kwiatostanów mniszka, suszy się je, rozciera ma puszek i
używa do barwienia ciast.

Łyżeczka do herbaty: kwiatów -1,0g; liści - 1,5g; ziela -1,5g-4g;
korzeni, nasion i owoców - ok. 4,0g do 5,0g.

Łyżka stołowa: kwiatów lub liści 3,0g-4,5g; ziela 4,5g-8,0g; korzeni, nasion i owoców 9,0g do 12,0g.

Kwiat - Flos [Fl]; liść - Folium [Fol]; owoc - Fruktos [Fr]; nasiono - Semen[Sem]; ziele - Herba [Hba];
korzeń - Radix [Rx]; kora - Cortex [Cx]; cebula - Bulbos; kłącze - Rhizoma; drewno - Signum;
owocnia - Pericapium

Zaleca się korzystać tylko z ziół łagodnie działających [bez przeciwwskazań] ze względu na brak
możliwości określenia zawartości składników silnie aktywnych, a tym samym ustalenia i
właściwego dawkowania.

Do najprostszych postaci leków należą: napary, odwary, nalewki, syropy, soki, okłady i maceraty.

SPIS TREŚCI

a] Grupy ziół-czyli, co, na co.
0] Ból zęba; Kuracja odtruwająca…; Kobiety po czterdziestce; Zioła na odtrucie organizmu…
1a] W chorobach układu oddechowego.
1b] W chorobach z podwyższoną temperaturą.
1c] Chrypka.
2] Katar, kaszel, przeziębienie.
3] Grypa, przeziębienie.
4] Angina, ból gardła.
5] Zatoki.
6] Katar sienny.
7a] Rośliny przeciwbiegunkowe.
7b] Biegunka.

8] Żołądek.
9] Marchew - broń przeciw owsikom i glistom ludzkim.
10] Pasożyty jelitowe.
11a] W chorobach reumatycznych.
11b] Reumatyzm - skaza moczanowa, podagra
12] Kuracja przeciwreumatyczna.
13] Reumatyzm.
14] Układ oddechowy - katar, kaszel, przeziębienie.
15a] Kobieta.
15b] Ciąża.
16] Przekwitanie.
17] Oczyszczanie.
18] Diety lub zioła - oczyszczające lub odtruwające.
19] Cztery krótkie diety oczyszczające i lekko odchudzające.
20] Dieta oczyszczająca i na spadek wagi- Tybetańska- czyli „Pokuta”.
21] Trzy „super zielska”.
22] Cztery ziołowe zestawy odchudzające.
23a] W chorobach układu nerwowego.
23b] Układ nerwowy- również bóle głowy.
24] Bezsenność.
25a] Nerwice- stany lękowe.
25b] Nerwice serca.
25c] Nerwice- nadpobudliwość.
25d] Nerwica żołądka.
26] Zmęczenie, relaks.
27] Anemia.
28] Alergia.
29] Czkawka.
30] Trzustka.
31a] Skaleczenia, rany, wrzody, zadrapania.
31b] Miód do rany przyłóż
32] Opryszczka.
33a] W chorobach i urazach skóry.
33b] Skóra [trądzik, egzema, łuszczyca itp.].
34a] Drożdże.
34b] Kuracja drożdżowa - trądzik.
35] Trądzik młodzieńczy.
36] Cukrzyca.
37] Półpasiec.
38] Włosy.
39] Twarz.
40] Oczy - okłady itp.
41] Nogi.
42] Insekty, owady- ukąszenia.
43] Rośliny odstraszające owady.
44a] W chorobach wątroby i dróg żółciowych.
44b] Jak pomóc wątrobie I.
45] Jak pomóc wątrobie II.
46] Bóle wątroby.
47] Syropy.

48a] W chorobach układu moczowego.
48b] Zapalenie pęcherza moczowego.
49] Leczenie uporczywego kaszlu.
50] Maści z majeranku.
51] Fibromialgia.
52] Nadciśnienie tętnicze krwi.
53] Dobry humor na talerzu.
54] Przyprawy w lecznictwie ludowym.
55] Zioła, które powinny być w domu.
56] Inne zioła przydatne w domu.
57] Grupa ośmiu.
58] Klasyfikacja ziół najwyższej mocy leczniczej.
59] Dlaczego kość się nie zrasta?
60] Zioła przeciwbólowe.
61] Nerwica - choroba duszy

Grupy ziół- czyli co, na co

1] Przeciwreumatyczne i przeciwartretyczne
Stosujemy je w dolegliwościach reumatycznych, artretycznych, rwie kulszowej, podagrze, nerwobólach
wszelkiego rodzaju.

Bez czarny, wierzba, brzoza, pokrzywa, rdest ptasi, jarzębina, głóg, porzeczka czarna, skrzyp,
wiązówka, bratek polny, malina, ruta, mięta, rumianek

lub „Pulmosan”

2] Przeciwastmatyczne

Biedrzyniec, dziewanna, kopytnik, macierzanka, podbiał, tymianek

lub „Astmosan”

3] Przeciwbiegunkowe
Stosujemy je w ostrych i przewlekłych nieżytach jelit i żołądka, wzdęciach, uporczywych biegunkach.

Rumianek, szałwia, mięta, jagoda czarna, kurzyślad [pięciornik kurze ziele], serdecznik, rdest
wężownik, glistnik jaskółcze ziele, srebrnik [pięciornik gęsi], żywokost

[w Polsce obecnie zakazany]

lub „Tannosan”

4] Przeciwgorączkowe
Zioła te stosujemy w stanach przeziębienia, w grypie, katarze, bólach stawowych i mięśniowych,
anginach.

Rumianek, malina, bez czarny, lipa, bratki, wierzba, róża dzika, brzoza, topola

lub „Pyrosan”

5] Przeciw hemoroidom
Stosujemy w przypadkach ostrych i przewlekłych hemoroidów, ropni i stanów zapalnych odbytu.

Krwawnik, bez czarny, kruszyna, żywokost, kminek, jarzębina, kasztanowiec, kozieradka,
bratek polny

lub „Rektosan”

6] Przeciwkrwotoczne
Stosuje się je w przewlekłych krwawieniach z nosa, z dróg rodnych, w przewlekających i zbyt obwitych
miesiączkach, w krwiopluciu.

Krwawnik, tasznik, jemioła, jasnota biała.

7] Przeciw sklerozie
Stosujemy je w sklerozie [miażdżycy], w nadciśnieniu, złej przemianie materii.

Głóg, jarzębina, jemioła, czosnek, bratki, ruta, kruszyna, rdest ptasi

lub „Sklerosan”

8] Przeciwzapalne i odkażające
Stosujemy w ostrych i przewlekłych nieżytach gardła, jamy ustnej, nosa, w zapaleniu migdałków,
krwawieniach z dziąseł, w przypadku ropni okołozębowych, próchnicy zębów.

Mięta, szałwia, tymianek, macierzanka, wierzba, cebula, kurze ziele

lub „Septosan”

9] Przeczyszczające
Stosujemy je w nawykowych zaparciach, w otyłości, wzdęciach, zaburzeniach trawienia, przy złej
przemianie materii.

Kruszyna, perz, koper włoski, mięta, szakłak, len, kminek, bez czarny [owoc], senes, mniszek

lub „Normosan”

10] W chorobach kobiecych
Stosujemy w chorobach dróg rodnych jak zapalenie sromu, świąd sromu, świąd pochwy, opryszczki
i owrzodzenia sromu, upławy oraz bóle i krwawienia z dróg rodnych.

Rdest ptasi, szałwia, pokrzywa, rumianek, nagietek, dąb, rdest wężownik, wierzba, arnika

lub

„Vagosan”

11] Przeciw chorobom nerek i pęcherza
Stosujemy w chorobach nerek i pęcherza, jak ostre i przewlekłe zapalenie nerek, piasek nerkowy i
pęcherzowy, nieżyt miedniczek nerkowych, nieżyt pęcherza moczowego.

Jałowiec, mącznica, paprotka słodka, bratek polny, skrzyp, poziomka, pietruszka, pokrzywa,
lukrecja, wiązówka, połonicznik, borówka brusznica

lub „Urosan”

12] W chorobach płuc i oskrzeli
Stosuje się w chorobach płuc i dróg oddechowych jak ostry i przewlekły nieżyt krtani i oskrzeli [bronchit],
astma oskrzelowa, rozedma płuc, kaszel, chrypka

Prawoślaz, podbiał, koper włoski, szałwia, anyż, biedrzyniec, kopytnik, bluszczyk, mydlnica,
tymianek, babka, dziewanna, rdest ptasi, mniszek, skrzyp

lub „Pulmosan”

13] W chorobach serca
Stosuje się je w chorobach serca jak osłabienie mięśnia sercowego, nerwica serca, przy „biciu” i bólach
serca, „uderzeniach gorąca” i puchlinie wodnej

Głóg, serdecznik, kozłek, jemioła, skrzyp, dzika róża, konwalia, żarnowiec, lubczyk

lub

„Cardiosan”

14] W chorobach wątroby
Stosujemy je w chorobach wątroby i dróg żółciowych, w kamicy wątrobowej i żółciowej, w żółtaczkach,
zaburzeniach trawienie na tle skąpego wydzielania żółci

Glistnik jaskółcze ziele, kolendra, mięta, mniszek, kruszyna, szakłak, krwawnik, mydlnica, kozłek,
dziurawiec, jałowiec, rdest ptasi, kminek

lub „Cholagoga I, II lub III”

15] W chorobach żołądka
Zioła te są pomocne w dolegliwościach żołądka i jelit jak brak apetytu, zgaga, nudności, wzdęcia,
odbijanie oraz w chorobie wrzodowej żołądka i jelit

Krwawnik, mięta, tatarak, bobrek, piołun, tysiącznik, babka, dziewanna, gorczyca, len, lipa,
prawoślaz, szałwia, kozłek, podbiał, żywokost, drapacz, bobrek, kminek

lub „Digestosan”

16] Przeciw złej przemianie materii
Stosujemy w zaburzeniach przemiany materii jak otyłość, wyrzuty skórne[krosty, pryszcze itp.], choroby
tarczycy, zaparcia

Bez czarny, bratek polny, dziurawiec, ruta, łopian, świetlik, mniszek, perz, tatarak, kruszyna,
morszczyn, krwawnik, lipa

lub „Degrosan”

17] Uspokajające
Stosujemy w stanach wyczerpania nerwowego, nadmiernej drażliwości, stanach lękowych, bezsenności,
histerii, nadmiernej pobudliwości płciowej i stan przekwitania

Kozłek, mięta, krwawnik, rumianek, chmiel, ruta, głóg, arcydzięgiel, melisa

lub „Nervosan”

0] Ból zęba

1]

Olejek goździkowy

: 2-3 krople olejku na watę i włożyć do chorego zęba

2] Nasączony tamponik z waty

sokiem z cebuli

umieścić w chorym zębie

3]

Amol:

kilka kropli na watę i włożyć do zęba

4] Lub żucie

1-2 goździków.

Kuracja odtruwająca, wzmacniająca, łagodząca i jednocześnie moczopędna

a] Rano -

napar z liści czarnej porzeczki,

b] W południe -

napar z mięty pieprzowej,

c] Wieczorem -

napar z kwiatów lipy.

Kobiety po czterdziestce

W tym wieku chcąc sobie pomóc, powinno się pić po 3-4 szklanki ziół.
Można je używać pojedynczo, można je łączyć, w zależności od schorzenia.

Najbardziej pomocne są herbatki z następujących ziół:

skrzyp, pokrzywa, nagietek, bratek

[fiołek trójbarwny], krwawnik, głóg, melisa, dziurawiec, aronia.

Skuteczność tych ziół poprawia dodanie do herbatki 2 razy dziennie po 1 łyżeczce

ziół

szwedzkich.

Zioła na odtrucie organizmu po antybiotykach

Mieszanka

- kłącze perzu, korzeń łopianu, ziele nawłoci, rdestu ptasiego, fiołka, owoc bzu czarnego,

kora wierzby i liść brzozy -

w jednakowej ilości wagowej tych ziół.

Zaparzyć 2 łyżki tej mieszanki w 2 szkl wrzącej wody i wypić w ciągu dnia.

Przed użyciem antybiotyku najlepiej jest zjadać 1 łyżeczkę mielonego

siemienia lnianego,

a w ciągu

dnia - kiedy musimy brać antybiotyki - zjadać 2

cebule rozgotowane

na gęsto dodatkiem mielonego

kminku z majerankiem -

osłonimy wtedy własną wątrobę od uszkodzenia.

1a] W chorobach układu oddechowego

Ulgę przy nadmiernym wysychaniu błony śluzowej dróg oddechowych przyniesie nawilgacanie pokoju
przez rozpylanie pary wodnej,

najlepiej z olejkami eterycznymi no sosnowym, jałowcowym, z drzewa

herbacianego itp.

Picie preparatów

z siemienia lnianego, liści i korzeni prawoślazu

również sprzyja nawilżaniu błon

śluzowych.

W kaszlu tzw mokrym podawane są przede wszystkim środki wykrztuśne.
Roślinnych leków wykrztuśnych jest bardzo wiele, o różnej sile ich działania.

Na kaszl suchy stosuje się leki przeciwkaszlowe, wśród których znajdują się także leki wykrztuśne, które
wpływają na ośrodkowy układ nerwowy i są jednocześnie działające przeciwzapalnie na błonę śluzową
dróg oddechowych.
Do grupy

leków przeciwkaszlowych, działających przeciwzapalnie na błonę śluzową zalicza się:

korzeń i liście prawoślazu, kwiaty ślazu, nasiona lnu, nasiona babki plesznika i inne.

Podaje je się w postaci 10-20% wyciągów sporządzonych na zimno lub gorąco.

Dobrze jest podawać niektóre olejkowe środki wykrztuśne drogą wyziewną lub nacierać piersi
mazidłami zawierającymi takie olejki jak: tymiankowy, macierzankowy, sosnowy, anyżkowy,
koperkowy, miętowy.

W leczeniu ostrych i przewlekłych nieżytów gardła oraz krtani duże usługi oddają

inhalacje [olejek

eukaliptusowy, koperkowy, anyżkowy, sosnowy lub tymiankowy]

Przy opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej wskazane jest płukanie jamy ustnej ziołami o działaniu
przeciwzapalnym

jak napary z rumianku, nagietka lub arniki.

We wszystkich schorzeniach układu oddechowego wskazane są także napary np

z fiołka trójbarwnego,

soku z owoców bzu czarnego oraz ziół napotnych i przeciwgorączkowych oraz o działaniu
przeciwbakteryjnym np cebula i czosnek.

1b] W chorobach z podwyższoną temperaturą

W leczeniu pediatrycznym jako leki przeciwgorączkowe stosowane są głównie pochodne kwasu
salicylowego [Polopiryna i inne], unika się natomiast tabletek Piramidonum ze względu na dużą
toksyczność.

Lepiej jest obniżać temperaturę ciała poprzez wywołanie pocenia się [podanie środków
roślinnych napotnych, stosowanie kompresów].

Rośliny z grupy leków przeciwgorączkowych zawierają przede wszystkim pochodne kwasu salicylowego
i mają właściwości podobne do syntetycznych salicylanów,
Związki tego typu działają różnorodnie, głównie przeciwgorączkowo, przeciwgośćcowo, przeciwbólowo.

Uwaga! Salicylany mogą spowodować atak dychawicy oskrzelowej u astmatyka.

Do roślin, w których występują pochodne kwasu salicylowego należą głównie: kora wierzby, kwiaty
wiązówki, pączki topoli.
Do obniżenia gorączki wykorzystuje się także rośliny o działaniu typowo napotnym jak: kwiat bzu
czarnego, kwiat lipy, owoce maliny.

1c] Chrypka

Może być spowodowana zmianami zapalnymi ostrymi lub przewlekłymi błon śluzowych, uszkodzeniem
drobnych stawów i mięśni krtani, uszkodzeniem nerwów przebiegających przez te mięśnie, nowotworem
[chrypka, która nie ustąpiła w ciągu 4-6 tygodni wymaga konsultacji laryngologicznej].

Chrypka często towarzyszy przeziębieniom, jest skutkiem picia zimnych napojów, gwałtownego
schłodzenia organizmu, nadmiernego wysiłku strun głosowych, nadmiaru dymu tytoniowego, czy…
alkoholu.

1] Około 80g świeżego, posiekanego

korzenia chrzanu

zalej 2 szkl wrzącej wody, dodaj 1 łyżkę

miodu,

starannie wymieszaj.
Pij powolutku, małymi łyczkami, przetrzymując płyn w gardle - 1 raz dziennie.

2] 1 łyżeczkę

tymianku

zalej 1 szkl wrzątku, gotuj przez 1 min, zdejmij z ognia a zaparzaj jeszcze pod

przykryciem przez 10 min. Pij 3 razy dziennie po 1 szkl - można osłodzić

miodem.

3] 50g

liści selera

zalej 1 litrem wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 min, przecedź, dodaj 0,5 szkl

mleka.

Pij na czczo codziennie po szklance [lekko podgrzane] jak najdłużej przetrzymując płyn w gardle.

4] 25g

szałwii

zalej 1 szkl

octu jabłkowego

i podgrzewaj- zdejmij z ognia zanim się zagotuje i odstaw na

24 godz. Dodaj 100g

miodu,

wymieszaj i przelej do butelki.

2 razy dziennie dodawaj 2 łyżki tego specyfiku do szklanki cieplej wody i pij małymi łykami, starając się
przetrzymywać płyn w gardle.
Podobno lek ten po pierwszym dniu kuracji przywraca głos.

5] 200g świeżego, posiekanego

korzenia pietruszki

gotuj przez 1 godz w 1 litrze wody na bardzo małym

ogniu. Dodaj 1 łyżkę

hyzopu.

Pij po szklance wywaru 1 raz dziennie przed snem.

6] Szklankę ciepłego

mleka

wymieszać z 1 łyżką

soku z czosnku

i 1 łyżeczką

miodu.

Pij 1 raz dziennie przed snem.

7] Napar z

anyżu biedrzyńca

: 2 łyżki owoców zalać 1 szkl wrzątku, przykryć i ogrzewać na parze przez 30

min. Pić – dorośli 3-5 razy dziennie; -dzieci po 1 łyżeczce 3-5 razy dziennie po jedzeniu.
Przy anginie i kaszlu również.

8] Napar z

arniki

: 1 łyżkę płatków kwiatu zalać wrzątkiem, parzyć pod przykryciem 15 min. Płukać

gardło co 3 godziny.

9] Przewlekła chrypka: 1 łyżeczkę

szałwii

zalać 1 szkl wody i gotować pod przykryciem przez kilka minut,

dodać 1 łyżeczkę

miodu i

kieliszek

mleka

. Pić 2 razy dziennie po szklance.

10]

Mleko z szałwią

na chrypkę: 1 łyżeczkę liści szałwii zalać szkl wrzącego mleka i gotować pod

przykryciem 15-20 min. Po odcedzeniu pijemy małymi łykami jeszcze ciepły, kiedy czujemy, że zagrażają
nam infekcje gardła, chrypki itp.

Patrz również „Układ oddechowy” nr 14.

2] Katar, kaszel, przeziębienie

1] Samorobotny

syrop z tymianku

- patrz „Syropy” nr 47.

Zażywać po 2 łyżeczki 3 razy dziennie; przy ostrym kaszlu - 2 łyżeczki co 2 godz.
Syrop tymiankowy nadaje się także dla dzieci powyżej 4-go roku życia [zmniejszyć jedynie dawkę].
Tymianek to środek silnie antyseptyczny, a dzięki działaniu wykrztuśnemu usuwa nadmiar wydzieliny z
dróg oddechowych wraz z źródłem infekcji.

2] Samorobotny

syrop z kwiatów mniszka

[mlecza] - patrz Syropy nr 47

używać przy kaszlu, przeziębieniu. 1-2 łyżeczki 3-4 razy dziennie.

3] Herbatka

z bzu i mięty

: 0,5 łyżeczki kwiatów czarnego bzu i 1 łyżeczkę suszonych liści mięty zalać

szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na 10 min, odcedzić, dodać 1 łyżeczkę miodu.
Pić ciepły napar po szkl 3 razy dziennie. Przy ostrych dolegliwościach nawet 5 razy dziennie.

Mięta

poprawia krążenie, oczyszcza krtań i oskrzela, a także działa napotnie obniżając temperaturę.

Działa ponadto przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo.

Kwiaty bzu

łagodzą katar, obniżają temperaturę, oczyszczają organizm z toksyn.

4] Napar z suszonego

ziela hyzopu

: 1-2 łyżeczki na 2 szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na 10 min.

Pić po 1/4 szkl 2-4 razy dziennie.
Zioło to stosowane jest do leczenia ciężkich przeziębień, kaszlu, kataru.

Zakazane dla kobiet w ciąży!

5] Zmieszać po 2 łyżeczki

macierzanki i hyzopu.

1 łyżeczkę tej mieszanki zalać 1 szkl wrzątku, zastawić

pod przykryciem 10-15 min. Pić 3 razy dziennie.

6] Napar

z anyżu biedrzyńca-

patrz: Chrypka” punkt 7.

7] Ulgę przy katarze

przynosi

wąchanie cebuli.

8] Do inhalacji napar z

mięty:

1 łyżka ziół na szkl wrzątku, parzyć 15 min.

9] Zapalenie krtani- Choroba przejawia się, gdy za dużo mówimy w czasie przeziębienia. Objawia się
chrypką, a nawet całkowitym bezgłosem. Występuje suchy, szczekający kaszel, drapanie, pieczenie i ból
przy przełykaniu.
Odwar

z pączków sosny:

1 łyżeczkę ziół zalać szkl ciepłej wody, gotować 2 min, odstawić na 10 min. Pic

1-3 łyżeczki 4-5 razy dziennie.

10] Uwolni od kataru: wymieszać w równych ilościach:

suszone owoce maliny, kwiat lipy i kwiat

czarnego bzu.

1 łyżkę mieszanki zalać szkl wrzątku i parzyć pod przykryciem 15 min. Pić ciepły napar 3-4

razy dziennie. Działa napotnie i przeciwbakteryjnie.

11] Zapalenie krtani

- olejki eteryczne: eukaliptusowy, geraniowy, lawendowy lub szałwii

stosować 3-4

razy dziennie. 2-3 krople wybranego olejku dodać do szklanki wrzątku i wdychać ustami ulatniającą się
parę.

12] Na kaszel

Pektosan

[ok. 5zł] mieszanka ziołowa-

zawiera podbiał, ślaz, rdest, tymianek, szałwię i

koper.

Pić po 1/2 szkl ciepłego naparu 2-3 razy dziennie.

13] Na kaszel [gotowe w aptece od 6,0 do 12,0 zł] syropy:

z liści babki lancetowatej, tymiankowy.

sosnowy, miodowy, cebulowy, z prawoślazu z miodem.

14] Kaszel pokona również

syrop z podbiału.

Podbiał ma właściwości wykrztuśne. Jest skuteczny przy

męczącym kaszlu i chrypce. Również przy zapaleniu oskrzeli.

15] Napar

z podbiału:

1 czubatą łyżeczkę suszonego kwiatu zalej 1 szkl wrzątku. Parz pod przykryciem 10

min. Dodaj łyżeczkę

miodu.

Pij 3 razy dziennie po 1 szkl.

16] Na kaszel- patrz „Chrypka” punkt 5.

17] Syrop na zapalenie gardła i krtani: cienko pokrajany

korzeń chrzanu

posyp dużą ilością cukru i

odstaw na kilka godzin. 1 łyżkę syropu pić 3 razy dziennie.

18] Zatrzyma katar

macierzanka i babka lancetowata

- powstrzymają rozwój choroby, skutecznie

usuwają też śluz. Zmieszaj po 0,5 łyżeczki macierzanki i babki, zalej szkl wrzątku i trzymaj pod
przykryciem 15 min. Przecedź i dodaj

plasterek cytryny.

Pij 4-5 razy dziennie po szklance gorącego naparu.

19] Wąchanie [wdychanie]

naparu z majeranku

przeciwdziała katarowi.

20] Napar: 0,5 łyżeczki

majeranku

zalać 0,5 szkl wrzątku. Naciągać pod przykryciem 10 min.

Popijać 2-3 razy dziennie przy przeziębieniach.

21] Wąchanie

olejku z drzewa herbacianego

uwolni na pewien czas od kataru.

22]

Mleko z kwiatami czarnego bzu

– jest to stary skuteczny ludowy sposób na przeziębienie.

Świetnie zastępuje leki przeciwprzeziębieniowe i napotne.
1,5 łyżeczki kwiatów czarnego bzu [suszu] zalać szkl wrzącego mleka. Parzyć pod przykryciem 15 min i
odcedzić. Dodać

trochę miodu

[gdy mleko nie będzie już zbyt gorące] i pić ciepły napar małymi łykami

najlepiej przed snem.
To skuteczny lek napotny. Bardzo pomaga, kiedy czujemy, że zagraża nam infekcja dróg
oddechowych, oskrzeli, gardła i ogólne przeziębienie.
Łagodzi „łamanie w kościach” z przeziębienia.

23] Na pierwsze objawy przeziębienia: po 0,5 łyżeczki

mięty, kwiatu czarnego bzu, rumianku i

krwawnika -

zalać 1 szkl wrzątku, można dodać

szczyptę lawendy

Gorący napar pić z 1 łyżeczką

miodu

i plasterkiem

cytryny

3 razy dziennie.

Wzmacnia odporność i działa napotnie, co pomaga zwłaszcza w infekcjach ze stanami
gorączkowymi.

3] Grypa, przeziębienie

1] Środek podnoszący ogólność organizmu na grypę i przeziębienie
Tę kurację przeprowadza się przed wystąpieniem infekcji kilka razy w roku, np w lutym, czerwcu,
październiku - zależnie od warunków lokalnych.
Pobudza to naturalne siły odpornościowe organizmu.
Zmieszać

kwiat czarnego bzu i kwiat lipy

w równych ilościach.

2 łyżki tej mieszanki zalać 2 szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na 10 min, odcedzić, schłodzić.
Podzielić na 3,5,lub7 porcji i wypijać w ciągu dnia. Pić przez kilka dni [3-5].

Zimny napar eliminuje napotne właściwości ziół.

2] Przy pierwszych objawach grypy lub infekcji dróg oddechowych ta sama mieszanka, w tej
samej proporcji, lecz

przy wykorzystaniu cech napotnych

.

1 łyżka mieszanki na szkl wrzątku. Wypijać na gorąco 3 razy dziennie po 1 szkl.

3] Napój przeciwgorączkowy -

maliny, lipa, czarny bez

mają właściwości przeciwgorączkowe i

napotne. Napój najlepiej zacząć pić przy pierwszych objawach przeziębienia.
1 łyżeczkę suszonych owoców malin zmieszaj z taką samą ilością suszonego kwiatu lipy i owoców
czarnego bzu - zalej 1 szkl wrzątku. Zaparzaj pod przykryciem 10 min. Pij gorący napar.

4] Kaszel -

burakowy syrop.

Utrzyj na tarce jarzynowej 2-3 buraki, zalej dobrze osłodzoną wodą, aby

powstała dość gęsta papka. Gotuj ją 15 min na małym ogniu.
Odcedź, schłodź i pij kilka razy dziennie po 1 łyżce.

5] Z

wody i cukru

przygotuj syrop, wrzuć pokrajaną w plasterki

cebulę

i gotuj na małym ogniu nie

dopuszczając do wrzenia. Odcedź, schłodź i pij kilka razy dziennie po 1 łyżce.

6] Łagodząco na przebieg przeziębienia i uodparniająco na infekcję działa

napar z kwiatów lipy.

1 łyżkę suszu zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 20 min. Popijać w trakcie choroby lub w
okresie zagrożenia chorobą przez cały dzień. Przed snem wypić szklankę naparu ciepłego, osłodzonego

miodem lipowym.

7] Kaszel i wirusowe zakażenie; Pic 3 razy dziennie [na 1 godz. przed jedzeniem]

napar z kwiatów lipy,

ziela tymianku i owoców kopru

[zmieszanych w równej proporcji]

osłodzony miodem;

1-2 łyżki

mieszanki na 1 szkl wrzątku.

8] Pić kilka razy dziennie

herbatę z cytryną osłodzoną miodem, lub pić gorące mleko z miodem.

9] 2 obrane

cebule

pokrojone w plastry zalać 0,5 l wody. Macerować przez 48 godz. Pic szklankę przed

snem codziennie przez 2 tygodnie- uodparnia.

10]

Z suszonych młodych liści i kwiatów truskawek-

smaczny, leczniczy napar.

11] Pomocniczo [wzmacnia, uodparnia, odżywczy, witaminowy]-

owoce dzikiej róży:

1,5 łyżki

suszonych owoców zalać 1 szkl ciepłej wody i gotować pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min.
Pić 1/3 szkl 2-4 razy dziennie.

12] Pomocniczo odwar

z liści czarnej porzeczki

- 1 łyżka liści na 1 szkl wody, gotować 5 min i pić

1/3-1/2 szkl 3 razy dziennie - lub

sok z owoców czarnej porzeczki.

13]

Melisa:

1 łyżka ziela na 1 szkl wrzątku [zostawić w termosie na 1 godz.]. Pić 0,5 szkl kilka razy

dziennie. Schładza organizm przy gorączce.

14]

Malina-

odwar

z liści

[1 łyżka liści na 1,5 szkl wody, gotować 5 min], pić po 0,5 szkl 3-4 razy

Dziennie -

albo napar z owoców lub sok z malin.

15]

Ziele kocimiętki –

napar - wzmacnia pocenie i działa na organizm rozgrzewająco.

Dobry środek na zapalenie oskrzeli [1 łyżeczka ziela na 1 szkl wrzątku.

16]

napar z liści jeżyny [można je mieszać z liśćmi maliny, porzeczki, truskawki itp.]

jest

ochronny przy grypie, przeziębieniach. 1 łyżka liści na 1-2 szkl wrzątku. Pić 2-3 razy dziennie po
1/3-1/2 szkl między posiłkami.

17] Gdy drapie w gardle i łamie w kościach

[szałwia, rumianek, lipa, czarny bez, prawoślaz,

hyzop, podbiał] -

rozgrzewające

Zaparzyć jedno z wymienionych ziół lub ich mieszanek w równych proporcjach.
1 łyżeczkę ziół zalać 1 szkl wrzątku, trzymać pod przykryciem 5-10, słodzić 1

łyżką miodu

. Pić

napar bardzo gorący.

18]

Pyrosal

[ok. 3 zł] mieszanka ziół [m.in. kwiat czarnego bzu] działa napotnie i przeciwgorączkowo,. Pić

2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce.

19]

Herbata Złocista Fix

[ok. 2 zł]- mieszanka czarnej herbaty, kwiatów lipy, rumianku i bzu czarnego.

Pić ciepłą. Rozgrzewa i obniża gorączkę.

20] Napar na przeziębienie, kaszel, a także na zapalenie oskrzeli:

Weź 1 liść laurowy, 3 kawałki suszonej skórki pomarańczowej, 1 łyżeczkę miodu.

Rozdrobniony laur i skórkę zalej 1 szkl wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 min, przecedź, dodaj miód,
wymieszaj. Wypij ciepły napar przed snem.

Patrz również „Układ oddechowy” nr 14

4] Angina, ból gardła

1] Płukanie gardła - odwar lub napar

z liści truskawek

- 1 łyżka liści na 1 l wody, gotować 5 min.

2] Płukanie gardła

-

odwar

z liści czarnej porzeczki

- 1 łyżka na 1 l wody, gotować 5 min.

3] Płukanie gardła -

szałwia, mięta, rumianek

likwidują stany zapalne, działają osłaniająco i

przeciwbólowo na gardło.
Zmieszać równe ilości szałwii, mięty i rumianku. 1 łyżkę ziół zalać 1 szkl wrzątku, zaparzać pod
przykryciem 10 min. Płukać gardło co godzinę.
Można również użyć do płukania wymienione zioła pojedynczo.

4] Odwar z

liści maliny

[1 łyżka na 1 szkl wody, gotować 5 min] - do płukania gardła.

Można połączyć liście maliny z liśćmi czarnej porzeczki.

5] Płukanie gardła - 2 łyżki suszonego

hyzopu

zalać 2 szkl wody, podgrzewać 20 min nie zagotowując,

przecedzić.

Ciepłym wywarem płukać jamę ustną i gardło przy wszystkich stanach zapalnych.

6] Mieszanka: 10 części

szałwii,

5 części

rumianku

oraz po 2 części

nagietka i mięty

.

3 łyżeczki ziół zalać 1 szkl wrzątku. Płukać gardło.

7]

Sok z buraka -

płukanie świeżym sokiem łagodzi ból gardła

.

8] Można pić

gorące mleko z miodem i masłem

[0,25l+2 łyżki+1 łyżka] - dobre również na

przeziębienie i grypę!

9] Na ból gardła i zapalenie jamy ustnej -

sok z ogórka kiszonego

i kwaszonka [zalewa z ogórków

kiszonych] - płukać tym gardło - lub

z kiszonej kapusty.

10] Ból gardła - 1 łyżeczkę

szałwii

zalać szkl wody i gotować przez kilka minut pod przykryciem,

przecedzić, dodać 1 łyżeczkę

miodu

i 1 łyżeczkę

octu winnego lub jabłkowego.

Płukać gardło

kilka razy dziennie.

11] Ból gardła i kaszel -

żuj korzeń goździka.

Łagodzi również stan zapalny jamy ustnej.

12] Płukać gardło

wodą z sodą -

1/2 łyżeczki sody na szkl wody.

13] Świeży

sok z marchwi lub buraka

zmieszać

z miodem.

pić po łyżce co godzinę.

5] Zatoki

Zapalenie zatok przynosowych, czołowych, zatoki szczękowej, klinowej i sitowej.

1] Przyłożyć 2

liście kapusty

na 4 godz. lub na całą noc. Rano i wieczorem wprowadzać do nozdrzy

1/2 łyżeczki świeżego

soku z kapusty

.

2] Stosować inhalacje

z olejków eterycznych

.

3] Napar z

majeranku

do inhalacji i maść do smarowania okolic nosa.

4] Inhalacje z olejku lub naparu z

mięty albo tymianku lub szałwii.

5] Napary [stosowane wewnętrznie i zewnętrznie [inhalacje]

z krwawnika i lub rumianku

.

Zawierają chamazulen działający łagodząco i przeciwzapalnie.

6] Inhalacja: zmieszać 3 części

Septosan

i 2 części

mięty.

1 łyżeczkę mieszanki zaparzyć 1 szkl wrzątku

i wdychać napar około 10 minut.

7] Antyseptycznie i na zatoki: do herbatki z

rumianku lub gorącej wody z cytryną i miodem

dodać 1-2

pokruszone

goździki

[goździk jest antyseptyczny] i wypić.

8] Zapaleniu komór obocznych nosa winne są m.in. nerki.
To ich zła praca, obciążona jeszcze nadmiarem soli w organizmie sprawia, że różne zanieczyszczenia krwi,
niemające ujścia z moczem na zewnątrz, krążą po organizmie szukając miejsca, w którym mogłyby się
ulokować.
Komory oboczne nosa padają wówczas ofiarą, a na tym swoistym śmietniku mnożą się drobnoustroje – i
oto stan zapalny,

Zapalenie komór można leczyć zewnętrznie i wewnętrznie

a] od zewnątrz stosujemy okłady.
Garść

kwiatów krwawnika i ziela nostrzyka

kładziemy na płótno, zaparzamy polewając wrzątkiem i

odsączamy okład - póki ciepły kładziemy na twarz tak, aby zapachem tych ziół można było głęboko
oddychać. Okład trzymamy najmniej 0,5 godz. - czas dostateczny, aby rozgrzać i „uruchomić” pewną część
ropy zajmującej komory.

b] wewnętrznie
Pijamy napary pomagające oczyścić zatoki, przewód moczowy.
Takie zioła to

: pączki i liście brzozy, liść mącznicy, liść maliny, liść czarnej porzeczki, ziele rdestu

ptasiego, jagody jałowca, kłącze perzu, korzeń wilżyny, nasienie pietruszki, nasienie czarnuszki i
kozieradki.

2 lub 3 z wymienionych ziół wystarczą, aby nie tylko pozbyć się bólów głowy, ale spowodować, by
nigdy nie wróciły.

9] Z gotowych środków ziołowych korzystnych przy tym schorzeniu należy wymienić:

Fitolizynę,

Urogran, Sok łopianu i Sok brzozy.

6] Katar sienny

1] Herbata lub syrop z

kwiatu bzu czarnego

[jest lekiem na katar sienny].

Przechowywać napar w termosie, pić gorący, małymi łykami po filiżance kilka razy w ciągu dnia [1
łyżeczka ziela na 1 szkl wrzątku].

2] Bardzo dobrze łagodzi podrażnienia błon śluzowych

babka zwyczajna

.

Zawiera ona m.in. krzemionkę i inne związki chemiczne chroniące błony śluzowe.
Przeciwdziała infekcjom bakteryjnym, rozpuszcza śluz i łagodzi stany zapalne.
Osoby cierpiące na katar sienny powinny pić gorący lub zimny napar 2-3 razy dziennie.

3] Dobrze jest również zrobić ciepłą kąpiel- dodaj do kubka

mleka

4-5 kropli

olejku

eterycznego

[

eukaliptusowego, lawendy, hyzopu, sosny- na kaszel i zapalenie zatok; z rozmarynu i

Pomarańczowy - na poprawienie nastroju: z cyprysu, cedru, tymianku- na przeziębienie]

i

wlej to do wanny z ciepłą wodą.

4] Inhalacja

z

olejku z drzewa herbacianego

, a nawet tylko samo wąchanie olejku również pomaga - tak

samo działa

olejek z lawendy.

7a] Rośliny przeciwbiegunkowe

Biegunka [rozwolnienie] występuje w lekkiej i ostrej postaci.
Przyczyny są różne: niewłaściwe odżywianie, czynniki mechaniczne, termiczne i psychiczne.
Główną i najczęstszą przyczyną jest zapalenie błony śluzowej jelit wywołane infekcjami.

W biegunkach infekcyjnych konieczne jest przede wszystkim zastosowanie leków
przeciwbakteryjnych.

W biegunkach o lekkim przebiegu wystarczają na ogół leki przeciwzapalne [

np rumianek

].

Ściągające [np surowce garbnikowe], natomiast w cięższych konieczne jest podawanie antybiotyków
lub innych środków przeciwbakteryjnych [według wskazań lekarza].

W leczeniu ostrych biegunek o ciężkim przebiegu surowce roślinne, przede wszystkim garbnikowe i
przeciwbakteryjne, odgrywają tylko rolę pomocniczą[ jednak skracają czas kuracji].

W leczeniu biegunek przewlekłych o niezbyt ciężkim przebiegu oraz w niegroźnych zatruciach
pokarmowych środki roślinne mają duże zastosowanie- najczęściej korzysta się z roślin, które zawierają
garbniki [najlepiej katechinowe].
Środki te działają ściągająco, przeciwwysiękowo, niszczą bakterie [nawet oporne na antybiotyki] i wiążą
toksyny bakteryjne [jady].
Najlepiej stosować złożone preparaty roślinne, które, oprócz garbników, zawierają śluzy, pektyny i inne
stanowiące ochronę dla błon śluzowych przewodu pokarmowego.

Z surowców garbnikowych [głównie dla dzieci] poleca się:

korzenie szczawiu lancetowatego

[kobylaka], kłącze pięciornika, ziele bukwicy, liście i naowocnię orzecha włoskiego

.

Zalecane są również rośliny o mniejszej zawartości garbników, które działają łagodniej, jak

: liście

poziomki, jeżyny, maliny, czarnej porzeczki, pokrzywy, ziele przywrotnika, pięciornika gęsiego,
owoce czarnej jagody, tarniny i jarzębiny.

Szczególnie skuteczne są rośliny, które oprócz garbników zawierają barwniki antocyjanowe.
Należą do nich

owoce o ciemnej barwie, a więc: czarne jagody, czarne porzeczki, jeżyny, ciemne

winogrona i owoce tarniny

.

Przetwory z tych owoców [kisiele, soki, dżemy, galaretki] zachowują właściwości leczniczo-
przeciwbiegunkowe.

Garbniki stosowane w kuracji uzupełnia się często roślinami zawierającymi dużo śluzo, jak:

nasienie lnu i babki, korzeń prawoślazu, kwiaty ślazu, dziewanny i inne.

Podczas biegunek przy nadmiernym rozwoju bakterii w jelitach następuje nasilenie procesów
fermentacyjnych. Dlatego w leczeniu tych dolegliwości uwzględnia się, obok środków podstawowych,
również surowce działające przeciwbakteryjnie [np liście szałwii w niewielkiej dawce, czosnek lub jego
przetwory np Allipfil], wiatropędne [owoce kminku, kopru włoskiego, anyżku], ułatwiające trawienie
[surowce gorzkie], żółciopędne [np dziurawiec lub sok z dziurawca], przeciwzapalne [np kwiaty rumianku
pospolitego i rzymskiego], przeciwbólowe [np liście mięty].

7b] Biegunka

1] Napar z młodych

liści truskawek

[1 łyżeczka liści na szkl wrzątku]

2] Napar

z szałwii:

1-2 łyżeczki liści zalać 1/2 szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 min. przecedzić,

pić kilka razy dziennie po 1/3 szkl przed jedzeniem.

3] Odwar z

liści czarnej porzeczki

;

1 łyżka liści na 1 szkl wody, gotować 3-5 min. Pić 2-3 razy dziennie po 1/3-1/2 szkl.

4] Napar z

mięty lub oregano [lebiodki]:

1 łyżeczka ziela na 1 szkl wrzątku. Pic po 0,5 szkl kilka razy

dziennie.

5]

Z liści maliny

: 1 łyżka liści na 1 szkl wody, gotować pod przykryciem 30 min przy łagodnie

przebiegającej biegunce; albo 2 łyżki liści na 1,5 szkl wody. Pić 0,5 szkl 2-3 razy dziennie.

6]

Ziele kocimiętki

- napar: 1 łyżeczka na 1 szkl wrzątku- środek pomocniczy

.

7] Napar

z liści jeżyny

[jest nieco cierpka w smaku], 1 łyżeczka liści na 1 szkl wrzątku.

8] Mieszanka z różnych liści i owoców przeciwbiegunkowych np

liście jeżyny, maliny, truskawek,

owoce czarnej jagody, czarnej porzeczki itp.

1 łyżka ziół na 1-2 szkl wrzątku. Pić 3 razy dziennie po 0,5 szkl przed jedzeniem.

9] łyżeczkę suszonego

ziela hyzopu

zalać 1 szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 min, odcedzić.

Pić 2-3 razy dziennie po 0,5 szkl. Ten napar jest na wszelkie dolegliwości żołądkowe.

Tego naparu nie powinny pić kobiety w ciąży!.

10] Garść

łupin z cebuli

gotować 10 min w 1 l wody. Popijać po 0,5 szkl dziennie.

11]

Kłącze pięciornika gęsiego

[ok. 3 zł]. Łyżkę ziół zalać 0,5 szkl wody, gotować 15 min. Pić 0,5 szkl

2-3 razy [środek przeciwbakteryjny- pomocniczy również w stanach zapalnych jelit].dziennie

12]

Czarna jagoda [borówka czernica].

Pić po 1 szkl naparu 5-6 razy dziennie dopóki choroba nie

przejdzie.

13]

Tannosan

[ok. 6 zł] mieszanka ziołowa wskazana przy biegunkach również w ostrym i

przewlekłym nieżycie jelit. Działa zapierająco, ściągająco, wiatropędnie.
1 łyżkę ziół zalać 1 szkl zimnej wody, gotować pod przykryciem 15 min, odstawić na 10 min. Pić 1 szkl
ciepłego odwaru 3-4 razy dziennie przed jedzeniem.

14]

Marchew -

gotować 1 kg oczyszczonej marchwi w 2 l wody przez na małym ogniu, trochę

przestudzić, zlać odwar, podzielić na 4-5 porcji, które trzeba wypić w odstępach 3-4 godzinnych.

15]

Jabłka tarte na biegunkę.

Dawać dzieciom 3 razy dziennie po 200g. Do popijania po 0,5 godzinie

lekko osłodzoną herbatę.

16]

Dieta jabłkowa:

1-1,5 kg jabłek zjadanych w ciągu dnia przy biegunce jako jedyne pożywienie -

odciąża krążenie krwi i przemianę materii.

8] Żołądek

W chorobach układu pokarmowego zaleca się podawać preparaty z roślin, które wzmagają działanie
żółciotwórcze i żółciopędne oraz wydzielanie soku żołądkowego.

Do surowców typowo gorzkich o wysokim składniku goryczy należą:

korzeń goryczki, liść bobrka

trójlistkowego, ziele drapacza, ziele tysiącznika [centurii], korzenie mniszka oraz cykorii.

Do aromatyczno-gorzkich zalicza się:

kłącze tataraku, korzenie arcydzięgla, ziele krwawnika

oraz prawie wszystkie rośliny przyprawowe [np bazylia, estragon. cząber, lebiodka-oregano]

1] Przeciw chwilowym zaburzeniom żołądka

Rumianek -

działa przeciwzapalnie;

melisa-

uspokajające;

mięta-

usuwa nudności, mdłości;

Zmieszać zioła w jednakowej proporcji. 1 łyżeczkę tej mieszanki na szkl wrzątku, zaparzać pod
przykryciem 10 min
Te zioła również uśmierzają ból, działają rozkurczowo, uspokajająco i zapobiegają wzdęciom.

2] Garść [ok. 1 łyżki]

liści czarnej porzeczki

na 1 szkl wrzątku. Popijać rano i wieczorem po 0,5 szkl.

Działa odtruwająco, wzmacniająco i uspokajająco

3] Napar - 0,5 łyżeczki

majeranku

na 0,5 szkl wrzątku, naciągać 10 min. Popijać 2-3 razy dziennie - na

kolkę jelitową, brak apetytu i każdy objaw niestrawności

4]

Kminek mielony z majerankiem

[w równej ilości] dają znakomity doraźny środek przeciw wzdęciom,

zgadze itp. sensacjom, które po jedzeniu też mogą się pojawić
Bierze się 0,5 łyżeczki takiego proszku i popija zimną wodą.
Jeżeli taki zabieg okaże się mało skuteczny można go powtórzyć dowolną ilość razy.

5] Regulujący napar: 1 łyżkę suszonego ziela

melisy

zalać 1 szkl wrzątku, zostawić pod przykryciem

15-20 min. Pic 2-4 razy dziennie po 1/4-1/2 szkl [najlepiej między posiłkami]

6] Pobudzający napar: płaską łyżkę rozkruszonych pędów

pięciornika gęsiego

zalać szkl wrzątku,

zostawić pod przykryciem na 15-20 min. Pić 2-3 razy dziennie po 0,5 szkl między posiłkami.

7] Działający rozkurczowo: płaską łyżkę rozkruszonych

listków estragonu

zalać szkl wrzątku,

zostawić pod przykryciem 15-20 min. Pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia [najlepiej między posiłkami].

8] Przeciwzapalny napar: płaską łyżkę suszonych

liści mięty

zalać 1 szkl wrzątku, parzyć pod

przykryciem 15 min. Pic 2-3 razy dziennie po 0,5 szkl między posiłkami.

9] Na nieżyt żołądka - jest schorzeniem, którego objawami mogą być rozległe dokuczliwe bóle
brzucha, biegunki [na przemian z zaparciami], krew w stolcu

W żadnym wypadku nie należy lekceważyć tych symptomów - konieczna jest wtedy jak najszybsza
wizyta u lekarza. Zioła jedynie mogą wspomóc kurację.

a]

Melisa -

pomocna w zaburzeniach trawiennych

b]

Pięciornik gęsi

- pobudza czynności żołądka

c]

Estragon -

ma działanie rozkurczowe

d]

Mięta -

ma właściwości przeciwzapalne

10] W łagodnych dolegliwościach żołądkowych
Do ciemnej 0,7 l butelki wsypać świeże, posiekane [lub suszone]

liście mięty

do wysokości 1/3 objętości

butelki, następnie zalać

0,5 l wódki,

zakręcić butelkę. Po kilku tygodniach nalewka jest gotowa. Zlać

roztwór do innej ciemnej butelki.
Dozowanie: pić niewielką ilość samej nalewki bądź rozcieńczonej.

11]

Sok z kiszonej kapusty,

a zwłaszcza kwas, ma doskonałe właściwości oddziaływujące na żołądek we

wszystkich jego chronicznych kłopotach, np w nadkwaśności, wrzodach itp.
Jest też silnym czynnikiem przeczyszczającym nawet największe zatwardzenie:
a] dla problemów żołądkowych wystarczy 1 łyżka soku z kiszonej kapusty
b] dla problemów z zatwardzeniem - 0,5 do 1 szkl soku - zazwyczaj działa już po godzinie
c] przy chronicznych dolegliwościach żołądkowych - miesza się 1 łyżkę soku z kiszonej kapusty z

6 łyżkami wody - pije się to co godzinę po 1 łyżce.

12] Na problemy z trawieniem - 2 pokruszone

listki lauru

zalej szkl wrzątku, odstaw na 15 min, przecedź.

Podziel na 3 porcje i wypij je w 20 minutowych odstępach małymi łykami.

9] Marchew- broń przeciw owsikom i glistom ludzkim

Olejek eteryczny znajdujący się w marchwi wpływa na mięśnie najczęściej występujących pasożytów –
czyli owsików i glist ludzkich. Podrażnia on pasożyty, wskutek czego zwiększa się ich ruchliwość i
zaczynają uciekać w kierunku „wyjścia”.
Trwające przez dłuższy czas picie soku z marchwi zwiększa oczywiście koncentrację olejków
eterycznych w jelicie. W rezultacie siła rażenia ulega zwiększeniu, a robaki - paraliżowi.
Nie stawiają wówczas oporu i mogą być z łatwością wydalane.
Dotyczy to zwłaszcza owsików, które przebywają w dolnej części jelita grubego i które prawie zawsze
udaje się usunąć za pomocą odpowiedniej dawki tartej marchewki i soku marchwiowego.

Marchew jest bez wątpienia najmniej szkodliwym ze wszystkich środków odrobaczających.

Przez pierwsze 2 dni kuracji odrobaczającej podajemy dziecku tyle tartej marchewki i soku
marchwiowego, ile tylko jest w stanie zjeść i wypić
W ciągu dalszych tygodni dziecko powinno wypijać ¼ litra soku na śniadanie

Marchew i sok marchwiowy można także stosować profilaktycznie - np zjadać lub wypijać
codziennie 1 marchew rano i wieczorem.

10] Pasożyty jelitowe

1] Macerować przez 6 dni w l1 l

białego wina 2 cebule

pokrajane w plasterki. Popijać codziennie rano

przez 1 tydzień [w okresie ostatniej kwadry księżyca]. Powtórzyć po 2-3 tygodniach.

2] 3-4 ząbki tartego

czosnku

dodać do filiżanki gorącej

wody lub mleka

. Macerować przez noc.

Wypić nazajutrz rano. Stosować przez 3 tygodnie.

3] Tasiemiec- zetrzeć ząbki jednej główki

czosnku

i gotować 20 min

w mleku

. Popijać rano na czczo

[codziennie], aż do wypędzenia tasiemca. W tym czasie nie jadać do południa.

4] Na robaki- 20g soku z

czosnku

na 200g ciepłego

mleka.

Pić na czczo.

5] Syrop przeciwrobaczycowy- 500g

czosnku

na 1 l wrzącej wody. Naciągać 1 godzinę. Słabo posłodzić.

Wypijać 2 do 3 łyżeczek na czczo.

6] 1 kg

marchwi

usuwa glisty przewodu pokarmowego w ciągu 24 godz. Nie przyjmuje się wtedy

innego pokarmu. Marchew musi być surowa - może być tarta.

7] Spożywając po

1 marchwi

rano na czczo oraz wieczorem niszczy się owsiki.

8] Oczyszczone

korzonki pora,

rozdrobnione z dodatkiem

mleka

zalecane są na robaki.

Nie należy

obawiać się przedawkowania.

9] Środek przeciwrobaczycowy - zmiażdżyć całą

cytrynę,

macerować 2 godz. w wodzie z dodatkiem

miodu. Przecedzić, wypić przed snem.

10] Wywar z całej

cytryny

również jest wskazany przy pasożytach jelitowych.

11] Świeże i suszone

owoce jagody czarnej

niszczą pasożyty jelitowe

.

12] Świeże

nasiona dyni

na tasiemca.

11a] W chorobach reumatycznych

Jedną z jednostek reumatyzmu jest choroba reumatyczna [inaczej gorączka reumatyczna], która jest dość
częstym schorzeniem również wieku dziecięcego.
Jest ona etiologicznie związana z paciorkowcem, który zwykle wywołuje anginę, a w następstwie często
chorobę reumatyczną [spotyka się ją najczęściej u dzieci w wieku 6-8 lat].

Objawia się najczęściej nagle, zwykle stanem podgorączkowym, bólami stawów itp.
Czasami przebieg jest ostry i może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia serca lub innych zmian
w narządach.
Niejednokrotnie występują nawroty choroby, przy czym ich częstotliwość zmniejsza się wraz z wiekiem
dziecka i osoby dorosłej.

Nie należy lekceważyć powtarzających się [szczególnie u dzieci] infekcji górnych dróg oddechowych
lub zapalenia zatok okołonosowych, gdyż mogą one stanowić punkt wyjścia do wywołania choroby
reumatycznej.
W razie wystąpienia tych chorób, poza lekami podstawowymi, należy przez dłuższy czas po wyleczeniu

stosować płukanie jamy ustnej i gardła przeciwbakteryjnymi roślinnymi środkami jak: szałwia,
rumianek itp

.

W leczeniu ostrego rzutu choroby reumatycznej, obok antybiotyków stosuje się pochodne kwasu
salicylowego.
Świat roślin dostarcza wielu surowców zawierających pochodne kwasu salicylowego o łagodnym
działaniu, które stosuje się jako leki wspomagające polecane nawet małym dzieciom

[kora wierzby, kwiat

wiązówki, pączki topoli].

W chorobach reumatycznych korzystne jest współdziałanie podstawowych środków
przeciwreumatycznych z surowcami roślinnymi o właściwościach poprawiających przemianę materii i
zwiększających wydalanie szkodliwych substancji, których złogi umiejscawiają się głównie wokół tkanki
łącznej, powodując obrzęki i bolesność.
W tym celu można wykorzystać

korzeń łopianu

usuwający zbędne produkty przemiany materii dzięki

zwiększonemu wydzielaniu żółci oraz właściwościom moczopędnym i napotnym.
Podobny efekt uzyskuje się przy stosowaniu

korzeni lub liści mniszka

o podobnym działaniu.

Celowe jest również łączenie tych surowców z innymi roślinami leczniczymi

moczopędnymi [np kłącze

perzu, liście brzozy] lub napotnymi [np owoc maliny i kwiat lipy].

Dodaje się ponadto zioła, które działają regenerująco, wzmacniają tkanki oraz uszczelniają i
uelastyczniają ścianki naczyń włosowatych.

Są to np liście pokrzywy, ziele rdestu ptasiego, kwiaty

bzu czarnego, ziele dziurawca.

Można skorzystać z gotowych mieszanek ziołowych:

Pyrosan, Reumosan, Reumogran.

Do kąpieli leczniczych wykorzystuje się wiele ziół aromatycznych

np ziele macierzanki, tymianku, owoce

jałowca, igliwie z sosny i świerku.

Zamiast ziół aromatycznych można do kąpieli dodawać w niewielkich ilościach

olejki

eteryczne

np

tymiankowy, macierzankowy, lebiodkowy, rozmarynowy, lawendowy lub wyciągi

alkoholowe z roślin olejkowych.

Czas kąpieli nie może być zbyt długi [należy zaczynać od 5 min i nie przekraczać 15 min] w
temperaturze w granicach 38 stopni.

11b] Reumatyzm- skaza moczanowa, podagra

Podstawą leczenia w medycynie naturalnej jest szybko i skutecznie usunięcie zalegających odpadów
[złogów] i przywrócenie zdrowej równowagi w organizmie [spójrz „oczyszczanie”].

1] W kłopotach ze stawami dobre są m.in. działające przeciwzapalnie:

wiązówka błotna plus

moczopędny, pomagający usunąć złe złogi

mniszek

[mniszek jest również wspaniały na bóle mięśni].

2]

Karczochy

sprzyjają usuwaniu żółci i cholesterolu i obniżają poziom kwasu moczowego - rzecz godna

uwagi dla osób cierpiących na reumatyzm i skazę moczanową.

3] Starym lekiem na zmiany zwyrodnieniowe stóp jest herbata

z żywokostu.

Zrób 3-4 l mocnego naparu z liści, ostudź i mocz stopy przez 15-20 min.

4]

Truskawki, maliny i wiśnie

mają znakomite właściwości oczyszczające.

Spróbuj latem żywić się dzień czy dwa samymi owocami, a potem przystąp do leczenia.

5] Ludowy włoski przepis na skazę moczanową i reumatyzm: zalej 80g suszonych

kwiatów bzu

czarnego

1 l dobrego

octu winnego z czerwonego wina.

Maceruj na słońcu w ciepłym miejscu przez 8-10

dni. Odcedź i pij po kilka łyżeczek dziennie.

6] Prawdopodobnie, jeśli dostatecznie długo pije się codziennie rano na czczo szklankę naparu z

pokrzywy

-

wyleczy ona z każdego reumatyzmu.

7]

Owoce i liście porzeczki czarnej

są również dobre na skazę moczanową i reumatyzm.

Przeciwdziałają zakwaszeniu organizmu, są moczopędne i zawierają wit C w wyjątkowo trwałej postaci.
Można pić 3-4 razy dziennie po 1 szklance.

8]

Wiązówka błotna [tawuła łąkowa]

zawiera kwas salicylowy.

Silnie zwiększa wydzielanie kwasu moczowego, dzięki czemu działa przeciwbólowo w stanach
zapalnych stawów.
40-50g suszonych kwiatów [ziela?] zalać 1 l wody, podgrzać do temp 50st i parzyć pod przykryciem 10 min.
Pic 3-4 razy dziennie między posiłkami po 1 szkl. Skuteczna kuracja musi potrwać 3 tygodnie. Na bolące
miejsca przykładać gorące kompresy z naparu.

12] Kuracja przeciwreumatyczna

Kurację należy zacząć przede wszystkim od poprawy pracy nerek, ponieważ ogromna większość złogów
reumatycznych tylko tą drogą można usunąć z organizmu.

Usprawnić należy również wątrobę, jeżeli bowiem krew nie jest należycie oczyszczona przez te dwa
organy, złogi, które się tworzą, lokują się w zakamarkach w pobliżu nerwów, co powoduje ucisk, a w
rezultacie ból.

Dla wspomożenia pracy wątroby zaleca się stosowanie

dziurawca, krwawnika, a przy zaparciach

również kory wierzbowej.

A w celu poprawy nerek:

kwiat bzu czarnego, lipy, liść mięty, borówki, owoce jałowca.

Warto też stosować zioła rozgrzewające, poprawiające krążenie krwi:

kwiat czarnego, miętę,

rumianek i korę wierzbową.

W kuracji przeciwreumatycznej godne polecenia są również gotowe mieszanki ziołowe:

Reumogran, Reumosan, Pyrosan

.

Można je zmieszać, zrobić z nich napar [1 łyżka mieszanki na 1 szkl wrzątku] i pić 2-3 razy dziennie
słabo osłodzoną.

Warto też przyjmować ocet jabłkowy, który doskonale czyści nerki i stawy ze wszystkich złogów i
nie dopuszcza do ich powstawania- pić go należy 2 razy dziennie [2 łyżeczki octu, 2 łyżeczki miodu
na 0,5 szkl przegotowanej wody

Złogi w nerkach i stawach są często przyczyną przewlekłych chorób.
Następnym skutecznym środkiem na usunięcie złogów jest tzw

”dieta tybetańska”, czyli „pokuta”.

Na bolące stawy pomogą także gorące, jak tylko można znieść,

okłady z octu jabłkowego

: zamocz

okład w gorącym occie i wymieniaj, gdy tylko wystygnie.

13] Reumatyzm

1] 1-2 łyżki

kwiatów rumianku

zalać 2 szkl wrzącej wody, zostawić pod przykryciem 10 min. Pić po 1/2

szkl 3 razy dziennie.

2] Odwar z

liści czarnej porzeczki -

1 łyżka liści na szkl zimnej wody - gotować 3 min. Pić 1/3-1/2 szkl 2-3

razy dziennie.

3]

Sok z pokrzywy

[Succus Urticae] - dawkowanie według przepisu na ulotce lub jednorazowa dzienna

dawka: 10-12 ml - zawsze o tej samej porze [godzinie].

4]

Ziele lub liście mięty -

kilka razy dziennie- 1 łyżeczka ziela na szkl wrzątku, pić po 0,5 szkl.

5] Pomocniczo: wywar [odwar]

z liści jeżyny -

1 łyżka liści na 1-2 szkl wody, gotować 5-10 min.

Pić 2-3 razy dziennie po 1/3-1/2 szkl między posiłkami.

6] 1,5 łyżki suszonego

ziela hyzopu

zalać 2 szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na 15 min.

Pić po 0,5 szkl 2-4 razy dziennie. Po 2 tygodniach zrobić 10-cio dniową przerwę.

Zakaz dla kobiet w ciąży!

7] 3 nieobrane

cebule

pokrojone w plastry gotujemy w 1 l wody przez 15 min, przecedzamy i pijemy po 1

szkl rano na czczo i 1 szkl wieczorem.

8] Na pomoc cierpiącym na reumatyzm przybywa również aromatoterapia. Stosowane w niej

olejki

eteryczne

przynoszą ulgę w bólach, zmniejszają opuchliznę i sztywność stawów.

a]

olejek lawendowy

- ma właściwości łagodzące i znieczulające; dodany do oliwki do masażu

odpręża i rozluźnia napięte mięśnie.
b]

olejek sosnowy -

dobry na krążenie.

c]

olejek jałowcowy

- wzmacniający i odtruwający

d]

olejek z rumianu szlachetnego -

przeciwdziała stanom zapalnym

e]

olejek z dziurawca -

działa skutecznie na nerwobóle i bóle mięśniowe

f]

olejek eukaliptusowy

- na masaż sztywnych, bolesnych stawów

g]

olejki z pieprzu czarnego, majeranku i imbiru

mogą ulżyć w bólach dzięki swoim właściwościom

rozgrzewającym i zdolności pobudzania do krążenia

Mieszanka olejków: do 60 ml oleju słonecznikowego dodaj po 5 kropli olejku

z jagód jałowca,

eukaliptusa, rumianu szlachetnego i lawendy -

aby mieszanka była skuteczniejsza dodaj również

olejku z dziurawca.

9] Olej antyreumatyczny

z listków laurowych

32g roztartych na proszek listków zalej szkl oleju lnianego, odstaw w ciepłe miejsce na tydzień, potem
odcedź. Nacieraj olejem obolałe miejsce.

14] Układ oddechowy- katar, kaszel, przeziębienie

Katar jest naturalnym sygnałem, który wskazuje nam, że konieczne jest rozsądne oczyszczanie
organizmu, którego układy wydalnicze przestają sobie z nimi radzić.

1]

Mniszek i pokrzywa

podnoszą odporność i pobudzają siły witalne.

2] Mocny, ostry oczyszczający

chrzan

jest składnikiem ludowych kuracji na kaszel i przeziębienie.

Jeśli masz chrypę: zalej na 2 godz. 100g świeżego, posiekanego korzenia chrzanu 600ml wody i
dodaj trochę miodu. Pij bardzo powoli 1 łyżeczkę. Powtórz kurację dwu lub trzykrotnie.

3] W razie astmy lub zapalenia oskrzeli pij gorący napar

z pokrzywy.

4]

Cebula

jest dobra na wszelkie dolegliwości układu oddechowego.

W razie przeziębienia ukrój gruby plaster cebuli i zalej wrzątkiem. Wypij napar, gdy tylko woda trochę
ostygnie.

5]

Hyzop

wywołuje poty, pomaga pozbyć się nadmiaru śluzu, ma działanie łagodzące i

uśmierzające. Jest dobry na kaszel i chrypę. W razie przeziębienia pij szklankę naparu 3 razy dziennie [1
łyżeczkę ziela na szkl wrzątku].
Przy drażniącym kaszlu lub zapaleniu oskrzeli

połącz hyzop z szantą.

6]

Szanta zwyczajna

zawsze należała do najpopularniejszych ludowych leków na przeziębienie.

W razie silnego kaszlu z obfitym śluzem napar: 25g szanty zalej 600ml wrzątku. Po 10min odlej

kieliszek naparu, a resztę wlej do termosu. Pij 2-3 razy dziennie po kieliszku od wina i po kilka łyków w
razie nasilenia kaszlu.

7] Najlepszym sposobem na uniknięcie przeziębienia to rozgrzać cały organizm gorącą herbatką ziołową
przy pierwszym ostrzegawczym dreszczu [napar z ziół działa lekko napotnie i pobudza krążenie]. Iść do
łóżka wcześniej i wypić jeszcze jedną herbatkę przed snem.
a] można wybrać

kwiat czarnego bzu lub krwawnika

[jeszcze lepiej będzie to połączyć]

b] można również wypić

melisę

c] można też pić dużo herbatki

z kozieradki

, która wspomaga organizm w rozpuszczaniu się i wydalaniu

śluzu nagromadzonego w całym ciele- w płucach i drogach oddechowych, przewodu pokarmowego,
nerkach i krwi.

8] Bardzo dobrym lekarstwem na kaszel, zaziębienie, zapalenie oskrzeli oraz przeciwgrypowym
są zawierające wiele napotnie działających związków

jagody z czarnego bzu.

Wypij przed snem

szklankę gorącej wody z sokiem lub syropem.

9] Świetnym lekiem na schorzenia układu oddechowego jest

dziewanna wielokwiatowa

. Działa

tonizująco na błony śluzowe, łagodzi stany zapalne, pobudza produkcję wydzielanie śluzu.
W razie infekcji gardła i piersi spróbuj

dziewanny z mlekiem-

1 łyżkę suszu wrzuć do 600ml mleka,

podgrzej powoli i gotuj przez 10 min na maleńkim ogniu. Pij gorące.
Chorzy na zapalenie oskrzeli i astmę powinni unikać mleka i parzyć kwiaty dziewanny przez 10
min w 1 l wody. Napar przecedzić przez filtr do kawy, żeby nie znalazły się w nim nawet najmniejsze
drażniące włoski. Pij 3 razy dziennie między posiłkami.

10]

Olejek sosnowy

jest stosowany bardzo często w formie inhalacji w leczeniu chorób układu

oddechowego [do 5 kropli jednorazowo]
Można go również mieszać

z olejkiem eukaliptusowym, tymiankowym, lawendowym lub miętowym.

Wkropić olejek do szklanki gorącej wody [wrzątku]. Szklankę przykryć lejkiem i wdychać parę
wydzielającą się przez wąski otwór.

15a] Kobieta

1] Odwar: 1 łyżeczkę

korzenia arcydzięgla litworu

gotować 15 min w 1 szkl wody, popijać 2 razy

dziennie w celu uregulowania miesiączkowania [gdy jest zbyt skąpe, bądź nieregularne lub zbyt
obfite i długotrwałe],

Nie stosować w czasie ciąży!

2] Napar: 1 łyżeczkę

bazylii ogrodowej

na 1 szkl wrzątku - pobudza laktację u matek karmiących -

pić 1-2 razy dziennie po 1 szkl.

3] Odwar: 2 łyżki

kwiatów jasnoty białej

zalać 1,5 szkl letniej wody, ogrzewać do wrzenia i powoli

gotować przez 3 min. Odstawić na 10 min. Pić po 0,5 szkl 2-3 razy dziennie w stanach zapalnych
kobiecych narządów rodnych i przy bolesnym lub nieregularnym miesiączkowaniu.

4] Napar: 1 łyżeczkę

kminku

na 1 szkl wrzątku - gotować 3 sek. i naciągać 10 min.

Wypijać do 3 szklanek dziennie - pobudza laktację.

5] 1 łyżkę

krwawnika

zalać 1,5 szkl wrzątku, zaparzać pod przykryciem 15 min. Pić 3-4 razy

dziennie po 2/3 szkl w zaburzeniach miesiączkowania [zbyt obfite, zbyt skąpe]. Łagodzi również
bóle w bolesnym miesiączkowaniu.

6] Napar

z melisy

[1 łyżeczka na 1 szkl wrzątku] - jako środek przeciwwymiotny u kobiet ciężarnych

oraz jako środek mlekopędny [1-2 razy dziennie].

7] Napar: 1 łyżeczkę suszonego

kwiatu nagietka

zalać 1 szkl wrzątku i zostawić pod przykryciem na 10

min, aż naciągnie. Wypić taką porcję 3 razy dziennie przez tydzień przed przewidywaną menstruacją
przy bólach miesiączkowych.

Nagietek jest głównie dla nerwicowych i anemicznych dziewcząt i ciężko przechodzących miesiączkę.

8]

Pokrzywa

hamuje wydzielanie mleka u matek karmiących.

9

] Sok i olejek z selera

wywołują miesiączkę.

10] 1 łyżeczka

rozmarynu

na 1 szkl wrzątku - pić 3 razy dziennie [na wywołanie miesiączki].

Nie podawać kobietom w ciąży i przy miesiączkach, ponieważ pobudza obwodowy układ krążenia.

11] Brak żelaza [i innych minerałów] może być w równej mierze przyczyną obfitych miesiączek -
pomoże

pokrzywa i brokuły.

12] Na dokuczliwe bóle spowodowane skurczami macicy należące do najczęstszych objawów zespołu
przedmiesiączkowego - może pomóc

melisa.

13] Innym znakomitym środkiem na bóle skurczowe jest

rumianek.

14] Możesz również spróbować

kaliny koralowej

na bóle skurczowe. 2 łyżeczki suszonej kory zalać 1

szkl wody i powoli podgrzewając doprowadzić do lekkiego wrzenia i trzymać potem na małym ogniu
10-15 min.

15] Ziołem znanym z właściwości rozluźniających i przeciwskurczowych jest

dziurawiec

. Pić 3-4 razy

dziennie między posiłkami.

16]

Arcydzięgiel

działa ożywczo i rozgrzewająco - szczególnie warto polecić go kobietom, którym poza

bolesnymi skurczami dolega poczucie zmęczenia, osłabienia, zimna. Arcydzięgiel zresztą działa dobrze na
wszelkiego rodzaju dolegliwości [punkt 1].

17] Jeśli odczuwasz dolegliwości napięcia przedmiesiączkowego, pij również

mniszek.

18] Napar

z krwawnika

pomaga na nadmierne krwawienie dzięki właściwościom ściągającym-

1 łyżeczkę suszonego ziela wsyp do termosu, zalej 2 szkl wrzątku i odstaw na noc. Odcedź. Pij po
szklance rano i wieczorem podgrzewając na małym ogniu.

19]

Tasznik

pospolity ma także właściwości ściągające. Jest czynnikiem regulującym obfitość

krwawienia miesięcznego. odgrywającym dużą rolę w dwóch okresach życia kobiety:
dojrzewania i przekwitania, którym tak często towarzyszy obfite krwawienie.
Namocz 125g suszonego ziela na 2 godz w 1 l zimnej wody, następnie podgrzej i utrzymaj w stanie
lekkiego wrzenia przez 1 min. Odstaw pod przykryciem na 15c min. Pij po 1 szkl 3 razy dziennie przez 10
dni poprzedzających okres.

15b] Ciąża

W początkowym okresie ciąży na mdłości pomaga

melisa, rumianek, lipa i mięta

.

W późniejszym okresie ciąży łagodząco działają:

olejek z kwiatów pomarańczy lub olejek neroli

Olejki te przeciwdziałają także powstawaniu rozstępów.
Dodaj 4-5 kropli do 10 ml oleju słonecznikowego i wcieraj delikatnie w skórę brzucha.

W okresie poprzedzającym poród dobrze zrobi

napar z maliny

[chyba, że jesteś młoda i wysportowana -

wtedy powinnaś jej unikać]

Malina

działa tonizująco i stymulująco na cały układ rozrodczy - zacznij ją pić na 6 tygodni przed

porodem.
Zalej 30g suszonych liści maliny 350 ml wrzątku i zaparzaj pod przykryciem 15 min - popijaj przez cały
dzień. Można posłodzić

odrobinę miodu.

16] Przekwitanie

1] Zamiast kawy i herbaty spróbuj herbatki

z kwiatów głogu, pomarańczy lub męczennicy cielistej.

2]

Kwiat głogu

pobudza pracę serca. Zmniejszy kołatanie, osłabi rozdrażnienie, zapobiegnie

uderzeniom krwi do głowy, pomoże dobrze spać.
Trzeba pić herbatkę regularnie przez dłuższy czas -

głóg nie powoduje skutków ubocznych.

3]

Męczennica cielista

pomoże na rozdygotane nerwy. Pić 3 szkl naparu dziennie.

4]

Kwiat pomarańczy

ma również właściwości kojące - zwłaszcza przy kołataniu serca i ogólnej

nerwowości. Pij 2-3 szkl dziennie.

5] Pomocny może być także działający kojąco, uśmierzająco i rozkurczowo

kwiat lipy

. Ze względu na

swoje właściwości chłodzące dobrze robi osobom odczuwającym uderzenia krwi do głowy. 1 szkl po
obiedzie

[lub mieszanka z kwiatem pomarańczy].

6] Doskonałe właściwości chłodzące mają

wszystkie mięty

Przy uderzeniach krwi do głowy pij dużo mięty lub noś ze sobą

olejek miętowy

i w razie uderzeń krwi do

głowy skrop chustkę do nosa i głęboko wdychaj.

7] Hojnie szafuj też

melisą -

pij napar kilka razy dziennie

8] Na nocne poty pij dziennie po 2 szkl naparu

z szałwii i melisy

[mieszanka] - działa odżywczo,

tonizująco przeciwpotnie.

9] Od czasu do czasu

popijaj pokrzywę, mniszka i babkę.

10] Do kąpieli dodawaj

olejek pomarańczowy i lawendowy

- mają stymulujące i zarazem kojące

działanie

17] Oczyszczanie

Podstawowe założenie medycyny naturalnej głosi, że choroba jest efektem nagromadzenia odpadów,

z których organizm nie potrafi się samodzielnie uwolnić.
Sygnałem ostrzegawczym jest zwykle narastające poczucie zmęczenia, ospałość, depresje, ogólny
spadek sił fizycznych.
Problemy zaczynają się w momencie, gdy organizm ucieka się do wtórnych rezerwowych niejako
dróg usuwania resztek i nadmiar zalegających odpadów usuwa poprzez płuca [w postaci śluzu] i uszu [w
postaci woskowiny] lub w postaci ogólnie obfitych miesiączek.
Prawdziwe niebezpieczeństwo pojawia się jednak wówczas, gdy organizm nie jest już w stanie pozbywać
się złogów - rezultatem może być zapalenie zatok, skaza moczanowa i będące już następstwem zapalenie
stawów.
Ostatecznie same naturalne organy eliminacji resztek przestaną normalnie pracować i dochodzi do
zapalenia wątroby lub nerek.

Radzenie sobie z nadmiarem toksyn wymaga dwojakiego działania:
a] usunięcie złogów
b] wzmocnienia osłabionego organizmu

Jeśli więc masz problem ze skórą, trawieniem oraz nawracające zapalenia skóry, artretyzm, reumatyzm,
zaparcia lub, jeśli po prostu czujesz się przemęczona i osłabiona - spróbuj kuracji oczyszczającej

1]

Pokrzywa -

pomoże twoim nerkom i wątrobie. Jest to roślina o wyjątkowych właściwościach

oczyszczających

2]

Łopian

- jedna z najlepszych roślin oczyszczających. Dobry na wątrobę i nerki, pomaga w

pozbyciu się suchej, łuszczącej skóry. Pić 3 razy dziennie.

3]

Mniszek -

ma wyjątkowe właściwości oczyszczające, odtruwające i wzmacniające.

4]

Babka zwyczajna -

znakomicie czyści płuca, żołądek i krew.

18] Diety lub zioła- oczyszczające lub odtruwające

Diety z drastycznym ograniczaniem małą wprawdzie dużą wartość leczniczą, oczyszczającą, ale nie
nadają się do stosowania na dłuższą metę.

Herbaty ziołowe przy dietach - [słabe, rozwodnione] najlepsze do tego celu są o działaniu uspokajającym -
waleriana

[kozłek], melisa, lawenda.

Lub herbaty przeciwdziałające wzdęciom i dezynfekujące jelita -

kminek, koper włoski

,

rumianek,

mięta.

Unikać należy ziół o silnym działaniu moczopędnym

. Nie słodzić ani miodem, ani cukrem.

Po diecie - stopniowy powrót do normalnego odżywiania. Diety zaczynać najlepiej bezpośrednio po
okresie.

Jednorazowe diety oczyszczające oparte na jednym, jedynym produkcie są łatwiejsze do
przeprowadzania, ale, gdy trwają za długo i są za często stosowane - zagrażają powstaniem szkód w
organizmie. Ich zaletą jest natomiast silne uderzeniowe działanie oczyszczające
Można je wykorzystać do podtrzymania tygodniowego rytmu biologicznego przeprowadzając
jednodniowe diety raz w tygodniu.
Do tych diet nadają się m.in.

ziemniaki, mleko, marchew, świeże owoce [np jabłka, gruszki,

czereśnie, wiśnie, truskawki itp.].

1] Dieta, gdy jest zła przemiana materii - przez 2 dni w tygodniu [dzień po dniu] zjadać po 1,5-2 kg

dojrzałych gruszek [najlepiej klapsy].

Dobra jest na nadciśnienie tętnicze.

Zakaz: jelita i schorzenia dróg żółciowych.

2]

Dieta jabłkowa -

dodatkowo pomaga w wypadku anemii, reumatyzmu, kamicy.

Jabłko jest również środkiem przeciwgorączkowym.

3] Jedno lub dwudniowa

dieta wyłącznie czereśniowa

doskonale oczyszcza organizm i sprzyja

wydalaniu toksyn.

4] W czasie diet [a głównie ziemniaczanej] pić 8 szklanek niegazowanej wody mineralnej, a zamiast kawy
- herbatki ziołowe.

5] Przy każdej diecie oczyszczającej i odchudzającej należy oddychać przeponą.

6] Jeśli nadwaga spowodowana jest kłopotami z trawieniem, trzeba koniecznie je uregulować.
Przemianę materii poprawią mieszanki ziołowe np granulat Neonormocol lub Degrosan. W wypadku
zaparć można też stosować Normogran lub Normosan.

7]

Dymnica lekarska

[Herba Fumariae] nadaje się m.in. do mieszanek ziołowych oczyszczających -

2 łyżeczki na 0,5 l wrzątku. odstawić na 10 min i wypić przed posiłkiem. Pić 2-4 razy dziennie.

8] W sprzedaży są również tabletki z

Dymnicy lekarskiej

o wadze jednostkowej 250ml [stosować

1-2 tabletki przed jedzeniem].

Dawki wyższe od zalecanych mogą spowodować zaburzenia pracy serca, wątroby, uszkodzenia
oczu i objawy jaskry.

9] Kuracja oczyszczająca organizm:
4g

liści laurowych

drobno pokrusz, zalej szkl wrzątku, gotuj na małym ogniu przez 5 min, przelej do

termosu, zamknij go i odstaw na 5 min. Potem przecedź i ponownie przelej do termosu. Popijaj po łyczku
ciepły wywar, co 30 min przez cały dzien. Ostatni łyk - tuż przed snem.
Kuracja powinna trwać 3 dni - codziennie przygotuj nową, świeżą porcję.

Pomaga usunąć z organizmu toksyny, usuwa złogi ze stawów.

10] Oczyszczanie organizmu korzystnie wpływa na urodę. Poprawia cerę, oczy stają się błyszczące, włosy
lśniące i mocniejsze. Dojdzie więcej energii.

19] Cztery krótkie diety oczyszczające i lekko odchudzające

Na dietę oczyszczającą przeznacz 1-2 dni w tygodniu.
Jedz tylko wtedy, kiedy jesteś głodna, od stołu odchodź z uczuciem lekkiego niedosytu.

1] Ziemniaczana

W ciągu dnia zjedz 1,5 kg ugotowanych w mundurkach ziemniaków. Podziel je na 5-7 porcji.
Możesz jeść je same lub z dodatkiem chudego twarożku [w ciągu dnia 25 dag chudego twarogu].
Zamiast twarożku - chude mleko. Przy okazji stracisz [schudniesz] ok. 0,5 kg dziennie.
W ciągu dnia wypij 2 l niegazowanej wody mineralnej.

2] Mleczna

W ciągu dnia wypij 2-3 l chudego mleka w kilku porcjach. Kwas mlekowy przywraca równowagę
florze bakteryjnej w jelitach. Dietę stosować 1-2 dni w tygodniu.

3] Owocowa

W ciągu dnia zjedz 1,5 kg owoców w 5-7 porcjach. Najlepsze są rodzime owoce. Wskazane są też
ananasy i papaja. Czas trwania diety - 1-2 dni w tygodniu. Schudniesz ok. 1 kg dziennie.

4] Warzywna

Pod postacią oczyszczającej zupy z 6 marchewek, 6 cebul. 50dag pomidorów. główki białej kapusty,
25 dag zielonego groszku, 2 papryk i 1 selera. Bez soli i przypraw.

20] Dieta oczyszczająca i na spadek wagi - Tybetańska- czyli„Pokuta”

3 cebule, 2 marchewki, 3 pietruszki, 1 średni seler, 2 pory z liśćmi - gotować 1 godzinę w 2,5 l wody bez
soli - systematycznie uzupełniając ubytki wody.

Oddzielnie ugotować z obierkami 1 kg ziemniaków w 1 l wody lub obierki z 1 kg ziemniaków w 1 l wody -
gotować na małym ogniu przez 30 min.

Można połączyć dwa płyny dolewając gotowanej wody tak, aby było 3,5 l lub pić każdy płyn osobno.
Tę ilość płynu [3,5 l] wypija się w ciągu dnia [jednego] zamiast posiłków.
Dla poprawienia smaku można dodać ziół np majeranku, cząbru, kminku.

Dietę należy stosować od 3 do 5 dni [w okresie 5-ciu dni traci się 3 kg].
Każdego dnia przygotowuje się świeże wywary.
Wodę przegotowaną lub niegazowaną mineralną pić w dowolnych ilościach.

Dieta ta oczyszcza organizm z toksyn, pomocna jest więc przy schorzeniach pokarmowych,
wątroby, trzustki, nerek i otyłości.

Nie należy stosować przy wrzodach żołądka, cukrzycy!

Można taką dietę powtarzać co 2 miesiące z bardzo dobrym skutkiem dla zdrowia i urody.

21] Trzy „super zielska”

Oczyszczające organizm z niepotrzebnych związków, które się w nim nagromadziły i jednocześnie
lekko odchudzające.

1] Sok z pokrzyw - Succus Urticae -

działa odkażająco, przeciwbakteryjnie, regenerująco,

przeciwreumatycznie i lekko moczopędnie.

Powinien wzmocnić organizm, przyspieszyć spalanie pokarmów wypłukując jednocześnie inne substancje.
Trzeba go pić przez 2 tygodnie po 2 łyżki stołowe dziennie.

2] Sok z dziurawca - Succus Hyperici - lub stabilizowany wyciąg z jego świeżego ziela - Intractum
Hyperici. Jest lekiem o bardzo wszechstronnym działaniu i nie bez przyczyny nazywany „europejskim
żeń-szeniem” lub „panaceum na 99 chorób”.

Sok z dziurawca uporządkuje działanie narządów wewnętrznych, likwiduje zaburzenia trawienne,
niedomagania wątroby i dróg żółciowych.

Niebagatelną sprawą jest także

uspokajające działanie

, a przede wszystkim

przeciwdepresyjne

działanie

dziurawca. Dziurawiec widocznie i wyraźnie przeciwdziała stanom niepokoju, smutku i przygnębienia
podnosząc stężenie serotoniny - substancji odpowiedzialnej za nasz dobry nastrój.

3] Ziele skrzypu - obok dziurawca ogólnie wzmacniającego, krwiotwórczego, przeciwreumatycznego
również wyraźnie

pobudza przemianę materii, a więc przeciwdziała odkładaniu się tłuszczu.

Nie bez znaczenia są też cenne właściwości zawartej w nim krzemionki, ułatwiającej przyswajanie
wapna, co

zapobiega osteoporozie.

Odwar - 1 łyżka ziela na 1 szkl wody - gotować na wolnym ogniu około 10 min. Pić po 0,5 szkl 3
razy dziennie między posiłkami. Taki odwar pomoże ujędrnić skórę, uelastycznić włosy i zapobiec
kruchości paznokci, kości.

22] Cztery ziołowe zestawy odchudzające

Regulują przemianę materii, usprawniają trawienie i wydalanie.

1] Liść poziomki 20g, bratki polne 15g, krwawnik liście i kwiaty 10g, kwiat tarniny 15g, liście i kwiat
tasznika 25g, korzeń lukrecji 15g, korzeń kopru włoskiego 15g, liście mniszka 15g, owoce jałowca 15g.

2] Kora kruszyny 20g, liście jeżyny 15g, korzeń lubczyka 10g, kwiaty dziewanny 15g, kwiaty głogu 25g,
kwiaty rumianku 15g, liście borówki 20g, owoc jałowca 15g, liście szałwii 15g.

3] Liście rzepiku 20g, liście mniszka 10g, kwiaty bzu czarnego 15g, ziele skrzypu 15g, kwiat cykorii
podróżnika 40g, liść poziomki 10g, kwiaty krwawnika 10g.

4] Liście jeżyny 20g, kwiat lipy 10g, liście pokrzywy 15g, kwiat rumianku 15g, owoce kolendry 40g,
liść ogórecznika 10g, ziele macierzanki10g.

Zestaw I [na oczyszczanie krwi] - 1 łyżkę zalać 1 szkl wrzątku, po 10-15 min przecedzić napar i pić
przez 21 dni 2 razy dziennie po 1 szkl rano na czczo o godz. 7 i wieczorem o godz. 18.

Po tym okresie przyrządzić ten sam sposób zestaw II, pić w takiej samej ilości w tych samych porach
też przez 21 dni i kolejno przez 21 dni zestaw III i IV.

W ciągu tych 84 dni nie tylko uzyskuje się smuklejszą sylwetkę, także podreperowuje zdrowie,
bowiem taka kuracja jest zgodna z naturą.

Uwaga! Najwyższy spadek wagi nastąpi dopiero po 21 dniach.

23a] W chorobach układy nerwowego

Do roślin uspokajających należą:

korzeń kozłka, liść melisy, ziele męczennicy cielistej

oraz inne o nieco

słabszym działaniu:

kwiat rumianku, ziele dziurawca, kwiat głogu, lipy, korzeń arcydzięgla.

Korzeń arcydzięgla

jest bardzo dobrym środkiem w braku łaknienia na tle nerwowym [szczególnie u

dzieci], a także przy zawrotach głowy i bólach głowy spowodowanych zaburzeniami trawiennymi [wchodzi
w skład kropli Nervosol].

Dziurawiec

polecany jest w ogólnym wyczerpaniu nerwowym, uczuciach niepokoju w przejściowych

zaburzeniach równowagi nerwowej np w okresie pokwitania, moczeniu nocnym u dzieci i lękach nocnych.

Melisa

z kolei używana jest najczęściej w nerwicach żołądka, zaburzeniach nerwowych rytmu serca,

zmianach ciśnienia krwi pod wpływem emocji, przy trudnościach w zasypianiu.

Cenne działanie, właściwości wykazuje roślina pochodząca z Ameryki Południowej -

męczennica cielista.

Najlepsze działanie lecznicze wykazują wyciągi alkoholowe - Syrop Passispasmin podawany jest w
stanach nadmiernego pobudzenia nerwowego, psychicznego i ruchowego, w bezsenności, w drgawkach i
histerii u dzieci, w rozkojarzeniu nerwowym okresu pokwitania i inne.
Podobne działanie ma Neospasmina.

Przy przedawkowaniu mogą wystąpić najczęściej bóle głowy.

Najlepsze efekty w leczeniu schorzeń układu nerwowego uzyskuje się stosując mieszanki o skojarzonym
działaniu składników np: uspokajającym, zmniejszającym pobudliwość zakończeń nerwowych czuciowych,
przeciwbólowym, przeciwskurczowym, przeciwzapalnym.

Korzystne działanie wywierają także kąpiele w odwarach z ziół o działaniu uspokajającym i odprężającym.
Można je przygotować

z: rumianku, tataraku, kozłka, owoców jałowca, krwawnika, lipy, ziela

macierzanki.

23b] Układ nerwowy - również bóle głowy

Zioła mogą wzmocnić i posilić układ nerwowy.
Mogą pomóc zasnąć, zrelaksować się i odprężyć, zapanować nad stresem, przezwyciężyć depresję i
uczucie lęku, a w przeciwieństwie do syntetycznych środków uspokajających, nie powodują szkodliwych
skutków ubocznych.

1]

Rumianek

działa łagodnie uspokajająco,

melisa

wpływa odprężająco na ośrodkowy układ nerwowy i

przeciwdziała napięciom.

2]

Olejki eteryczne bazylii i rozmarynu

pobudzają mózg do pracy w częstotliwościach sprzyjających

czujności [rozjaśniają umysł].

3] Działające antydepresyjnie

olejki z jaśminu, róży i neroli

uspokajają.

4]

Bukwica

zalecana jest osobom ze skłonnością do bólów głowy.

25g suszonego ziela zalać 600ml wrzątku, parzyć 10 min. pić 3 razy dziennie po kieliszku od wina.
Zielarze zalecają bukwicę jako doskonały środek na wszelkie bóle głowy oraz problemy z nerwami.

5] Mieszanka na ból głowy- wymieszać po 25g

bukwicy, rozmarynu i mięty -

zalej 300 ml wrzątku,

zaparzaj 10-15 min. Kiedy ostygnie- odcedź i osłódź do smaku. Pij po 3 łyżki co 2 godz., aż ból głowy
minie. Potem 3 łyżki 4 razy dziennie. Codziennie robić świeży napar.

6] Jeśli znajdziesz się pod wpływem silnego stresu pij 1-2 razy dziennie

rozmaryn,

który ma

dynamizujące działanie na cały organizm oraz stymulujący wpływ na system nerwowy i korę nadnerczy.

7]

Rumianek, chmiel i melisa

zbawiennie wpływają na wszelkie zaburzenia trawienne wywołane

zdenerwowaniem.

8]

Kobiety w ciąży lub chcące zajść powinny unikać rozmarynu.

9]

Waleriana [kozłek lekarski]

jest szczególnie skuteczna w bezsenności spowodowanej przez

niepokój i gonitwę myśli. Działa uspokajająco, lecz nie spowalnia i nie wywołuje uzależnienia.

Po

miesięcznym stosowaniu jednak należy zrobić przerwę.

10] Jeśli masz napięcie nerwowe spowodowane zmęczeniem i przepracowaniem, co prowadzi do
takiego stanu, że nie można się odprężyć, zrelaksować i zasnąć, jeśli cierpisz na nawracające bóle
głowy - pomoże

rumianek -

jest najlepszą odżywką dla wykończonych nerwów [parzyć 5-10g suszu

w 1 szkl wrzątku - pić przed posiłkiem].

11]

Melisa

jest odżywczym tonikiem dla umysłu i nerwów. Może obniżyć ciśnienie krwi.

Zalecana jest jako środek na stres, depresję, melancholię i bezsenność.
Świeże liście działają bardziej niż wysuszone.

12] Inne skuteczne i bezpieczne zioła o odprężających właściwościach to:

chmiel, lawenda, kwiat lipy, męczennica cielista, mięta pieprzowa i kwiat głogu.

13] Jeżeli bezsenności towarzyszy uczucie silnego niepokoju, kołatanie lub przyspieszone bicie serca pij
uśmierzającą i przeciwskurczową herbatkę

z kwiatów głogu.

Pij 2-3 razy dziennie po 1 szkl w ciągu dnia i jeszcze jedną przed snem [1 łyżeczka na 1 szkl wrzątku].

14]

Chmiel

wywołuje senność, a

kwiat lipy

należy również do najskuteczniejszych leków na bezsenność.

15]

Pierwiosnek lekarski

od wieków znany jest jako środek na bezsenność, nadmierne pobudzenie

nerwowe i histerię.

Jednak przedawkowanie pierwiosnka może spowodować zawroty głowy i złe samopoczucie.

16] W razie jakichkolwiek problemów z nerwami należy zrezygnować z herbaty i kawy lub ograniczyć do
minimum ich spożycie. Zamiast nich należy

pić herbaty z rozmarynu, lawendy, tymianku lub kwiatu

lipy.

17] Znakomicie zrobi ci

werbena

- odżywia i wzmacnia układ nerwowy, zmniejsza napięcia, stresy [1-3

łyżeczki suszonego zioła na szkl wrzątku, parzyć 10 min].

18] Na bóle głowy [efekt napięcia nerwowego] spróbuj naparu

z rozmarynu, maliny, majeranku,

kwiatów pomarańczy lub mięty pieprzowej.

19] Również

zimny kompres nasączony w occie jabłkowym

przyłożony do czoła lub karku, albo

gorący kompres z bardzo silnego naparu z rumianku

usuwa bóle głowy.

20] Na ból głowy [mieszanka] 10g kwiatów

rumianku,

10g

kwiatów lipy,

po 5g liści

melisy, mięty,

ziela

dziurawca, jemioły i nostrzyka

. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 1 szkl wrzątku, parzyć 10 min - pić rano i

wieczorem.

21] Ból głowy i kaca leczy

macierzanka

[1 łyżka ziela na 1 szkl wrzątku].

22] Na kaca: 5-6 pokruszonych

goździków

zalać szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na

10-15 min. Przecedzić. Pic 2 razy dziennie po szklance.

23]

Lawenda

zmniejsza odruch wymiotny, łagodzi podrażnienia żołądka i depresję - częste następstwa

nadużycia alkoholu.

24] Gdy boli głowa - wmasuj 1 kroplę

olejku herbacianego

w czoło, a 2 krople za uszami, a dolegliwości

szybko miną..

25] Na uspokojenie - wymieszać w równych proporcjach

miętę, melisę, szałwię i hyzop.

1 łyżeczkę

mieszanki zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 min. Pić rano i wieczorem po 1 szklance.

Zioła też mogą uzależnić

Leki

uspokajające nie są całkiem bezpieczne.

Ich

długotrwałe stosowanie może doprowadzić do

uzależnienia.

Jeżeli

na przedegzaminacyjne stresy nie pomaga długi spacer, można zażyć lek ziołowy o

łagodnym działaniu.
Długi spacer, wyczerpująca praca fizyczna czy wielokrotne powtarzanie materiału nie każdemu pomagają.
Ostateczną, a zarazem najprostszą "deską ratunku" są środki uspokajające.
Warto jednak pamiętać, że leki usuwają jedynie objawy, a nie przyczyny stanów lękowych.

Preparaty uspokajające pochodzenia ziołowego, dostępne bez recepty, są bardzo skuteczne.
Najlepiej, gdy stosuje się je systematycznie przez dłuższy czas i w ściśle określonych dawkach.
Mimo że zioła powszechnie uważa się za nieszkodliwe, to nie zawsze jest to zgodne z prawdą.
Dlatego przed ich zastosowaniem koniecznie trzeba przeczytać ulotkę, aby poznać też skutki uboczne.

Spośród znanych ziół tak naprawdę tylko cztery rośliny wykazują potwierdzone badaniami działanie
uspokajające oraz ułatwiające zasypianie: kozłek lekarski, zwany powszechnie walerianą, melisa lekarska,
chmiel zwyczajny oraz męczennica cielista, zwana passiflorą.
Z większości ziół przygotowuje się preparaty uspokajające w formie tabletek, drażetek, kapsułek, kropli i
syropów; najczęściej z przewagą jednego z ziół.
Dodaje się do nich również zioła o działaniu rozkurczowym, ułatwiającym trawienie, np. ziele dziurawca,
liść mięty, kwiat lipy czy rumianek.

Ziołowe leki uspokajające nie nadają się do leczenia poważnych depresji lub silnych stanów lękowych.

Najpopularniejszy wśród nich jest kozłek lekarski (Valeriana officinalis).
Jest to skuteczny i bezpieczny preparat - uspokajający, ale nie nasenny.
Rzadko wywołuje uczulenia, ale przy regularnym przyjmowaniu może nastąpić stopniowe osłabienie jego
działania.

Waleriana dostępna jest w postaci kropli, herbatki lub tabletek, takich jak nervostop, valdispert, oraz w
preparatach złożonych, np. Neospasmina, kalms.
Preparaty te różnią się między sobą składem, np. kalms to mieszanka wyciągów z kozłka lekarskiego i
goryczki oraz lupuliny - pyłku z szyszek chmielowych, lek nervendragees ratiopharm zawiera wyciąg z
kozłka lekarskiego, chmielu i męczennicy, a tabletki uspokajające to mieszanka sproszkowanego korzenia
kozłka, liścia melisy i chmielu.

Równie popularna jak kozłek jest melisa lekarska (Melissa officinalis).
Ma działanie uspokajająco-tonizujące i przeciwbólowe.
Jest dostępna jako odrębny lek lub w preparatach złożonych (np. relax, nervonit, nervobonisol).

Kolejny ziołowy lek uspokajający to serdecznik pospolity (Leovunus cardiaca).
Oddziałuje on na układ sercowo-naczyniowy. Powoduje zwolnienie pracy serca i lekkie obniżenie
ciśnienia tętniczego.
Roślina jest dostępna jako ziele serdecznika - do parzenia oraz w preparatach złożonych (np. cardiogran,
neuroflos).

Znanym środkiem uspokajającym jest dziurawiec (Hypericum perforatum). Występuje on pod postacią
nalewki, ziół do parzenia albo np. w preparacie deprim.

Należy

jednak pamiętać, że dziurawiec może wywołać uczulenie na światło słoneczne lub solarium, a

więc podczas stosowania należy unikać opalania.

W przypadku kłopotów z opanowaniem stresu może pojawić się bezsenność lub kołatanie serca.
Wtedy można sięgnąć po tabletkę, np. validolu, łagodnego i nieszkodliwego leku uspokajającego.

Należy

ściśle przestrzegać sposobu przechowywania podanego przez producenta.

Wiadomo jednak, że żadne farmaceutyki nie powinny być narażone na wilgoć, zbyt wysoką temperaturę
czy nadmiar światła.

24] Bezsenność

1] Zdrowy i spokojny sen zapewnia

poduszka nasenna z lawendy

. Powłoczkę z płótna należy wypełnić

mieszanką z lawendy, siana łąkowego, wrzosu i macierzanki

. Wydzielająca się woń z poduszki sprzyja

zasypianiu.

2] Bezsenność zwalcza picie naparu z

wrzosu zwyczajnego, kwiatu akacji oraz kwiatu i owocu głogu.

Najpierw każde z ziół należy pić osobno przez 9 dni 2 razy dziennie.
Po 27 dniach zrobić mieszankę w równych proporcjach i pić przez 3 tygodnie 2 razy dziennie. [napar z 1
łyżeczki ziół na 1 szkl wrzątku].

3]

Szyszki chmielu:

1 łyżeczkę ziół zalać 1 szkl wrzątku i parzyć 5 min, przecedzić. Stosować 0,5 szkl

naparu wieczorem, a w razie nasilenia objawów 2 razy dziennie.

4]

Melisa

: 1 łyżkę ziół zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 min, odcedzić. Pić 1/3-1/2 szkl

ciepłego lub zimnego naparu 2 razy dziennie.
Działa uspokajająco i ułatwia zasypianie - działa natychmiast.

5] Napar: 1 łyżeczka

rumianku

i 2-3 szyszki chmielu zalać 1 szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem

10 min, odcedzić. Wypić szklankę przed snem.

Pomaga na bezsenność spowodowaną bólem głowy oraz uczuciem niepokoju.

6]

Macierzanka:

1 łyżkę ziół zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem10 min, odcedzić. Pić 0,5 szkl

ciepłego naparu przed snem - zapobiega koszmarom nocnym.

7] Nervowit: ziołowa herbata, w której skład wchodzi

mięta, melisa, chmiel, kozłek, krwawnik.

Wypić przed snem szklankę ciepłego naparu - działa nasennie i uspokajająco.

8] 1-2 łyżki

rumianku

zalać 2 szkl wrzątku, zostawić pod przykryciem 15 min. Pić 2 razy dziennie po 0,5

szkl, a przed snem 1 szkl ciepłego naparu.

9] Owoc

dzikiej róży

[pomocniczo] : 1 łyżkę owoców zalać 1 szkl ciepłej wody, gotować pod

przykryciem 5 min. odstawić na 10 min. Wypić przed snem.

10] Napar

z lipy:

2 łyżeczki kwiatów na 2/3 szkl wrzątku - wypić przed snem.

11] Passispasmin – syrop - mieszanka wyciągu

ziela męczennicy, kwiatów głogu, szyszek chmielu i

korzenia kozłka

. Łyżka stołowa przed snem.

25a] Nerwice- stany lękowe

Zwykle pojawiają się w następstwie długo utrzymującego się stresu.
Silnej reakcji emocjonalnej często towarzyszą takie objawy jak nadmierna potliwość, mdłości,
trudności w oddychaniu, drżenie rąk.

1]

Kozłek lekarski [waleriana]

: 1 łyżkę ziół zalać szkl zimnej wody, zostawić na 24 godz, odcedzić

W razie okresowych kłopotów z zasypianiem pić po 0,5 szkl wyciągu wieczorem - bardzo uspokaja.

2] Inhalacje z

olejku pomarańczowego lub różanego

: 1-2 kroplami wybranego olejku skropić

chusteczkę do nosa i wdychać przez 3-4 sek. w odstępach 15-to minutowych. Działa uspokajająco i
rozładowuje napięcie nerwowe.

3]

Ogórecznik:

1 łyżeczkę ziół na szkl wrzątku - daje radość i odwagę. Przepędza wszelki smutek

i kłopot.

4]

Serdecznik -

patrz „nerwica serca punkt 3

5] Passispasmina - syrop - jego głównym składnikiem jest

passiflora [męczennica] i kozłek

[waleriana].

Stosować 2 łyżki 3-4 razy dziennie. Działa przeciwlękowo, uspokajająco, lekko nasennie.

6] Napar - mieszanka na depresję

Ziele dziurawca, ziele mięty pieprzowej, korzeń waleriany [kozłka]. kwiat lawendy i ziele melisy

- po

2 łyżeczki każdego z ziół wsypać do garnuszka, zalać 2 szkl wrzącej wody, przykryć i odstawić napar na 3
godz. Przed wypiciem napar należy podgrzać. Stosować 2 razy dziennie po szklance rano, najlepiej po
śniadaniu i wieczorem przed snem.

25b] Nerwice serca

Wzrost ciśnienia tętniczego krwi wywołanego stresem, powoduje przyśpieszenie akcji serca
połączone z uczuciem kołatania w klatce piersiowej i pulsowania w skroniach.

1] Mieszanka:

15g jemioły, 45g kozłka oraz po 20g szyszek chmielu i kwiatów głogu -

wymieszać.

1 łyżkę mieszanki zalać szkl wrzątku, nakryć i gotować 1 min, odstawić na 10 min, odcedzić. Pić ciepły
napar rano i wieczorem na 1 godz przed snem. Za każdym razem przygotować świeży napar.

2] Mieszanka: wymieszać po

30g ziela męczennicy cielistej, serdecznika, konwalii i melisy

, 2 łyżeczki

mieszanki zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 min, odcedzić. Pić rano i wieczorem po szkl na
0,5 godz. przed jedzeniem.

3]

Serdecznik:

2 łyżki ziela zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 min, przecedzić. Pić 1/3 szkl 3

razy dziennie - uspokaja, stabilizuje rytm serca.

4]

Neospasmina –

syrop - jego głównym składnikiem jest

głóg i kozłek

. Stosować po 3 łyżeczki rano i

wieczorem - stabilizuje rytm serca, uspokaja.

5]

Nervosan -

granulat. Zawiera m.in.

ekstrakt kozłka, mięty, rumianku.

Stosować po 3 łyżeczki rano i

wieczorem - uspokaja, relaksuje, łagodzi podrażnienia.

25c] Nerwice- nadpobudliwość

Często towarzyszy nerwicy. Nawet niewielki bodziec wywołuje wybuch gniewu czy płaczu.

1] Wymieszać po 1 łyżeczce

kwiaty rumianku i lawendy

i zalać je 1 szkl wrzątku, parzyć pod

przykryciem 10 min. Pić 3 razy dziennie przez 3-5 tygodni. Pomaga w wyczerpaniu nerwowym.

2] Mieszanka: wymieszać 10 łyżek

kwiatów głogu,

3 łyżki

kwiatów rumianku

, 1 łyżkę

kozłka

[waleriany]

oraz po 4 łyżki

dziurawca i liści melisy.

1 łyżkę mieszanki zalać szkl wrzątku, parzyć pod

przykryciem przez 1 godz, odcedzić. Pić 3 razy dziennie przed posiłkami po 1/3 szkl.
Działa uspokajająco. Pomaga również w nerwicy serca.

3]

Krople walerianowe

- stosować 15-30 kropli 3 razy dziennie jako środek uspokajający.

4]

Passispasmol

- krople uspokajające - zawierają m.in.

passiflorę i ziele kozłka.

Stosować 4-5razy

dziennie 1 łyżeczkę preparatu na szkl wody.
Pomocny także w nerwicy serca, żołądka oraz w zaburzeniach nerwowych związanych z okresem
pokwitania i przekwitania.

25d] Nerwica żołądka

Zaburzenia krążenia krwi w obrębie jelit często utrudniają trawienie i wywołują bolesne skurcze
żołądka.

1] Wymieszać: 5 łyżeczek

melisy

i po 3 łyżeczki

ziela krwawnika, dziurawca, kłącza tataraku,

korzenia

arcydzięgla kwiatów rumianku.

1 łyżkę ziół zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 mini odcedzić.

Pić 3 razy dziennie przed posiłkami po 1/3 szkl naparu.
Zalecany również przy braku apetytu na tle nerwowym.

2] Wymieszać: 4 łyżeczki

melisy,

po 2 łyżeczki

bobrka trójlistnego i ziela tymianku

oraz po 1 łyżeczce

rdestu ptasiego, korzenia arcydzięgla, kwiatu rumianku, ziela dziurawca, kłącza perzu i tataraku.

1

łyżkę mieszanki zalać szkl wody i gotować na małym ogniu przez 15-20 min. Pić 3 razy dziennie po 1/3-1/2
szkl przed posiłkami.

3] Wymieszać: po 1 łyżeczce

owoców kopru włoskiego, anyżku, kłączy tataraku, liści melisy, ziela

pięciornika gęsiego, kwiatu rumianku.

1 łyżkę ziół zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 min,

odcedzić. Pic 3 razy dziennie po 1/3-1/2 szkl przed posiłkami.

4].

Kwiat lawendy -

1 łyżkę ziół zalać 1,5 szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15 min, odcedzić.

Pić 1/2 szkl ciepłego naparu 3 razy dziennie między posiłkami.

5]

Walidol -

tabletki do ssania. W ich skład wchodzi

mięta i kozłek

. Stosować po 1 tabletce 3 razy

dziennie.

6] 1-2 łyżki

kwiatów rumianku

zalać 2 szkl wrzątku, parzyć 15 min. Pić po 0,5 szkl 3 razy dziennie.

7]

Liście mięty

- pić kilka razy dziennie po 0,5 szkl ciepły napar - 1 łyżeczka na szkl wrzątku.

8]

Liście melisy -

1,5 łyżki liści zaparzyć w termosie 1.5 szkl wrzątku, pozostawić na 1 godz. Pić po

3-4 łyżki kilka razy dziennie.

9] Przy nerwicy żołądka należy popijać

miętę z szałwią i dziurawcem

aż do zupełnego wyleczenia.

26] Zmęczenie, relaks

1] Pobudzająca herbatka

z macierzanki

działa podobnie jak kawa. Rozjaśnia umysł i poprawia

humor. Kopiastą łyżeczkę ziela zalać 1 szkl wrzątku. Pić po śniadaniu.

2] Relaksujący napar

z lipy, głogu i malin

.

Lipa

ma działanie antystresowe. Substancje zawarte

w głogu i malinach

dodają energii, rozluźniają.

Zmieszaj po 1 łyżce kwiatu lipy, liści maliny i owoce głogu, 1 łyżkę mieszanki zalej 1 szkl wrzątku.
Odstaw pod przykryciem na 15 min. Pij po 1/3 szkl 1 raz dziennie.

3] Napój miodowy na znużenie [zimowe zmęczenie]

Miód z pokrzywą

mają spore właściwości wzmacniające.

Pokrzywa

zwiększa również produkcję

czerwonych krwinek.
4 łyżeczki suszonych liści pokrzywy zalej szkl wrzątku i parz pod przykryciem 10 min, dodaj 1 łyżeczkę
miodu i pij 3 razy dziennie po 1 szkl przez 1 tydzień.

4] Przygnębienie i wyczerpanie nerwowe jako główne objawy wrażliwości na zmiany pogody.
Mieszanka:

liść melisy liść rozmarynu, ziele jemioły i ziele dziurawca

zmieszać w równych częściach.

3 łyżeczki mieszanki zalać 1/3 l wrzątku, naciągać pod przykryciem 15 min, odcedzić. Podzielić na
2-3 porcje dzienne.
Kuracja trwa około 6 tygodni [najlepiej przeprowadzić ją 2 razy w roku- na wiosnę i jesienią].

Melisa

chroni narządy wewnętrzne przed stresem wywołanym czynnikami pogodowymi.

Rozmaryn

ożywia i wzmacnia krążenie.

Jemioła

łagodzi drażliwość i zawroty głowy.

Dziurawiec

rozjaśnia umysł.

27] Anemia

Rady: pić codziennie szklankę świeżego soku buraków.
Jeść dużo marchewki, jabłek, suszonych moreli oraz natki z pietruszki. Jeść mało, ale często.

1] Mieszanka: po 50g

liści pokrzywy i owoców dzikiej róży

oraz po 25g

liści czarnej porzeczki,

kwiatów rumianku, korzeni mniszka i arcydzięgla, kłączy perzu oraz ziela tysiącznika.

1 łyżeczkę mieszanki zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15-20 min. Pić ciepły napar 2-3 razy
dziennie 30 min po jedzeniu.

2] Mieszanka: W równej ilości-

piołun, liście orzecha włoskiego i liście porzeczki czarnej

, do tego dodać

niewielką ilość

liści jeżyny

. Parzyć 1 łyżeczkę mieszanki na szkl wrzątku pod przykryciem 15 min. Pić 2

razy dziennie.

3] Leczniczo działa również

napar z pokrzywy

[1 łyżeczka liści na szkl wrzątku]. Pić 3 razy dziennie

między posiłkami.

4] Łyżeczkę

miodu

rozpuszczamy w szkl letniej przegotowanej wody i zostawiamy na 12 godz.

Pijemy 1 raz dziennie na czczo.

5] 1 l

czerwonego wina

lekko podgrzać, wsypać

garść szałwii

i odstawić w ciemne miejsce na 21 dni. Pić

raz dziennie po 0,5 szkl rano na czczo lub wieczorem po kolacji. Kuracja powinna trwać 3 miesiące.

6] Można pić codziennie

sok z marchwi i świeżej kapusty

lub zjadać solidną porcję z

kapusty z drobno

posiekaną cebulą i marchewką.

7] Pozytywnie działanie ma również

ocet jabłkowy pity regularnie każdego dnia z wodą i miodem

2

razy dziennie [0,5 szkl wody, 1 łyżka octu, 2 łyżeczki miodu].

28] Alergia

1] Do inhalacji: 2-3 garście świeżej lub 2 łyżki suszonej

melisy

zalać wrzątkiem w misce, nakryć ją

ręcznikiem i wdychać opary jak długo da się radę.

Tak samo przy przeziębieniu i kaszlu [lecz inne zioła].

2] 50g

kapusty

poszatkuj i gotuj przez 1 godz na małym ogniu w 3 szkl wody. Na 5 min przed zdjęciem z

ognia dodaj 3 łyżki

miodu,

wymieszaj, odcedź, przestudź. Pij po 1 szkl rano i wieczorem.

3] Czubatą łyżeczkę

dziurawca

i płaską łyżeczkę

kocanki piaskowej

zalej 1 szkl wrzątku, przykryj i

odstaw na 20 min. Odcedź i wypij. Powtarzaj 3 razy w tygodniu.

4] Pij 2 razy dziennie

napar z pokrzywy

[znosi takie objawy jak katar i łzawienie oczu]. 1 łyżeczkę ziela

zalać szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 min.

5] Przy ataku duszności wywołanej alergią Weź do ust i potrzymaj przez kilka minut [ nawet
kilkanaście minut]

drobne kawałeczki lodu.

6] Przeciwalergiczne właściwości mają:

kwiat rumianku, ziele dziurawca, korzeń kozłka -

można je

stosować łącznie.

7] Alergia na pyłki kwiatowe [kaszel]- pomaga w jej leczeniu

tymianek [rozluźnia śluz wydzielany

przez oskrzela].

8]

Alergie miewają różne przyczyny- tak, więc to, co pomaga jednej osobie, może szkodzić drugiej!

29] Czkawka

1] Na czkawkę pomagają

nasiona kopru

. Żuj je lub popijaj napar małymi łykami.

2] Spróbuj bardzo powoli przeżuć i połknąć

łyżeczkę cukru.

3] Wypij małymi łyczkami

napar z kocimiętki.

4] Jeśli ktoś ci pomoże: wypij powolutku

łyżeczkę octu jabłkowego

zatykając przy tym uszy.

30] Trzustka

Zapalenie trzustki zazwyczaj towarzyszy dyskinezie dróg żółciowych i chorobie wątroby.
Prawdopodobnie życie stwarza również wiele napięć, które negatywnie odbija się na systemie trawiennym.

W trakcie kuracji należy brać 2 razy dziennie po 1 łyżeczce

Gastrogran i Nervogran,

a przy zaparciach

Cholegranu 1 łyżeczkę na noc.
Ponadto 2 razy w tygodniu na czczo, 30 min przed jedzeniem wypić mieszankę: sok z 0,5 cytryny plus 2
łyżki oliwy z oliwek plus 2 łyżeczki Cholesolu plus 30 kropli Solarenu - wszystko zmieszać w 0,5 szkl
gorącej wody.

Pomocne są również okłady z liści kapusty na brzuch, na nadbrzusze -

codziennie przez 10-21 dni.

31a] Skaleczenia, rany, wrzody, zadrapania

1] Najlepszy na to środek, to

maść z nagietka.

Działa przeciwbólowo, dezynfekująco.

Przeciwdziała stanom zapalnym i przyspiesza gojenie.
Maść z nagietka pomaga niemal na wszystko [świeże i stare rany, ropiejące stare skaleczenia, rany po
wydzielaniu czyraków itp.].

2] Maść

z żywokostu

przyspiesza gojenie się ran i przeciwdziała powstawaniu blizn.

3]

Olejek z drzewa eukaliptusowego

ma działanie antyseptyczne i poprawiające krążenie krwi,

przyspiesza golenie i nie sprawia bólu jak jodyna.
Dzięki lekkiemu działaniu znieczulającemu zmniejsza bolesność ran.
Na urażone miejsce można przyłożyć kompres

nasączony w roztworze olejku

herbacianego

z wodą.

[Patrz „olejki eteryczne”].

4] Można również ranę

posmarować miodem

- przyspiesza gojenie się ran i przeciwdziała infekcjom.

Bakteriobójcze działanie miodu jest potwierdzone naukowo.

5]

Maść tranowa -

pomaga w przypadku odleżyn, odmrożeń, trudno gojących się ran. Służy jako

środek przyspieszający gojenie się i zmniejszający łuszczenie się naskórka.

6]

Własny mocz

służy też do dezynfekcji ran. Również pomocny jest w różnych dolegliwościach

skórnych [np liszaj] - smarować moczem kilka razy dziennie.
Wystarczy posmarować i poczekać aż wyschnie - potem umyć, aby pozbyć się zapachu moczu.

7] W razie zastrzału dodaj łyżeczkę

nalewki z nagietka

do najgorętszej wody, jaką jesteś w stanie znieść i

zanurz palec na kilka minut. Po kilku takich kąpielach oczyść nowym roztworem nalewki z wodą i posmaruj
maścią z nagietka.

8] Zastrzał -

gorąca kąpiel w mydlinach.

9] Kompres z

czarnej herbaty

zmniejszy ryzyko zakażenia.

10] Sok z cytryny działa ściągająco. Rozcieńcz go z wodą i przemyj ranę przed założeniem opatrunku.

11]

Pieprz Cayenne

jest świetnym środkiem ściągającym. Szczypta tej przyprawy zatrzyma krwawienie.

12]

Opatrunek z cukru -

potrzebny jest kawałek czystej gazy, około 100g cukru i starannie umyta, czysta

łyżeczka.
Dokładnie oczyść ranę, nałożyć na gazę 2-3łyżeczki cukru, przyłożyć do skaleczenia i przymocować
bandażem. Upewnij się, że cukier jest na całym zranionym miejscu. Regularnie zmieniaj opatrunek.
Cukier nadaje się do szerokich, płytkich ran.

31b] Miód do rany przyłóż

Starożytni Grecy wierzyli, że miód jest nektarem dającym ich bogom nieśmiertelność.
Kleopatra używała go do pielęgnacji swej urody.
Zaś Hipokrates, ojciec medycyny, pozostawił ponad 300 recept sporządzonych na jego bazie.

Miód i dziś jest bardzo ceniony za swoje lecznicze i pielęgnacyjne właściwości.
Najbardziej znany jest jako naturalny antybiotyk, zwalczający przeziębienie i grypę, lek
wspomagający kuracje przeciwalergiczne, a także środek znakomicie działający na układy trawienny,
oddechowy, krążenia i na wzrok.

Dopiero niedawno udowodniono, że zawiera substancje pomagające w gojeniu się ran skóry.
Sprzyja ich leczeniu na kilka sposobów.
Ponieważ ma silne działanie przeciwbakteryjne, szybko usuwa mikroby z ran i chroni przed ponownym
zakażeniem ich. Pomaga oczyścić je z martwych tkanek i neutralizuje brzydki zapach.
Działa przeciwzapalnie. łagodząc obrzęki i minimalizując zabliźnienia. Przyspiesza wzrost nowego
nabłonka i zrastanie się rany.

Zalety miodu zostały docenione przede wszystkim przez chirurgów z Europy Zachodniej. W tamtejszych
klinikach stosowany jest często przy leczeniu ran pooperacyjnych, przewlekłych owrzodzeń i ropni.

Lekarze wykorzystują go również do regeneracji skóry przy ranach pooparzeniowych, przy zakażonych
ranach odleżynowych oraz ranach nowotworowych i owrzodzeniach cukrzycowych.

W Polsce metoda ta nie jest jeszcze rozpowszechniona. Jednak powoli pojawiają się w aptekach produkty z
dodatkiem miodu: opatrunki czy maści.

32] Opryszczka

Wywołana jest przez te same wirusy, które wywołują ospę wietrzna.
Przez całe lata mogą trwać w uśpieniu, aby zaktywizować się, gdy tylko twoja odporność osłabnie.

1]

Przy częstych nawrotach opryszczki warto wzmocnić nerwy.

2] Opryszczkę można m.in. zwalczać

pastą do zębów, maścią cynkową, wybranymi olejkami

eterycznymi.

3] Pęcherzyki można posmarować

olejkiem eterycznym z lawendy, z drzewa herbacianego, sokiem z

cytryny, zmieszanymi olejkami z eukaliptusa i herbacianego, albo z cytryny i olejku geraniowego
rozpuszczonym w 1 łyżce wódki.

Uwaga! Wiele osób reaguje na olejek herbaciany alergicznie.

4] 3 krople

olejku herbacianego

wymieszaj z neutralnym kremem [np Nivea] lub wazeliną i nakładaj kilka

razy dziennie, aż pęcherzyki znikną. Goją się lepiej i nie pojawiają się tak szybko ponownie.

5]

Olejek lawendowy -

posmarować: stosować aż do wygojenia - przyśpiesza gojenie.

6]

Sok z melisy -

wyciśnij odrobinę soku z kilku listków i przetrzyj chore miejsce. Działa

przeciwwirusowo.

33a] W chorobach i urazach skóry

Dermatozy są najczęściej pochodzenia bakteryjnego, wirusowego, grzybiczego.
Niekiedy zmiany na skórze towarzysza innym chorobom lub powstają jako reakcja na pewne leki lub też
spowodowane są nadwrażliwością [alergia].
Czasami zaś przyczyna powstawania chorób skóry nie jest dotąd ustalona [np łuszczycy, świądu skóry,
liszajów itp.].
Często czynnikiem wywołującym choroby jest niewłaściwa praca narządów wewnętrznych, jak np
żołądka, nerek, a zwłaszcza wątroby.
Dlatego przy wielu zmianach skórnych polecane są kuracje roślinami leczniczymi o działaniu
moczopędnym, usprawniającym trawienie, zwiększającym wydzielanie żółci lub usuwającym stany
nieżytowe żołądka i jelit, czy nawykowe zaparcia.

Trądzik młodzieńczy ma głównie podłoże hormonalne, a ponadto wiąże się ściśle z pracą układu
trawienno-wydalniczego. Dlatego leczenie trądziku zmierza w dwóch kierunkach.
a] Jedno polega na regulacji wątroby i przewodu pokarmowego, usprawnianiu wydalaniu moczu i
zmniejszaniu pobudliwości nerwowej.
b] Drugie to działanie bezpośrednio na skórę poprzez stosowanie środków o działaniu ściągającym,
przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym [ważne są też witaminy B oraz F i E].

Przy trądziku należy pić napary ziołowe głównie o działaniu usprawniającym trawienie,
moczopędnym

np: fiołka trójbarwnego, łopianu, dziurawca, mniszka, pokrzywy, krwawnika,

perzu, rumianku.

Wskazane są również maseczki ziołowe przygotowane ze sproszkowanych ziół:

mniszka, rumianku,

mięty, korzenia łopianu- do których dodaje się drożdży, płatków owsianych lub miodu.

Twarz zmywa się

wodą rumiankową, macierzankową lub lawendową

. a potem natłuścić można kremem

Linomag.

Prawie we wszystkich chorobach skórnych jest stosowanie odtruwających mieszanek ziołowych, które
normalizują przemianę materii

[fiołek trójbarwny, pokrzywa, mniszek, dziurawiec, łopian, perz,

krwawnik, cykoria, podagrycznik].

33b] Skóra [trądzik, egzema, łuszczyca itp.].

Jeśli inne układy wydalnicze: wątroba, nerki, układ trawienny - działają źle, to ilość toksyn wydzielanych z
potem wzrasta, a skóra staje się zmięta i matowa.

1] Najlepsze na dolegliwości skórne są najpospolitsze zioła -

Łopian, mniszek, pokrzywa, babka, szczaw,

przytulia czepna.

2]

Łopian

pobudza i tonizuje czynności wydalnicze wątroby i nerek oraz pomaga usunąć z organizmu

nadmiar cukru.

3] Dobrym lekiem jest mieszanka z równych części

: korzenia mniszka, korzenia łopianu i koniczyny

łąkowej

[mającej silne działanie lecznicze i oczyszczające].

25g mieszanki zalej 750ml wrzącej wody i utrzymuj w stanie lekkiego wrzenia przez 15 min. Pij 3-4 razy
dziennie po kieliszku od wina.
Możesz używać tego wywaru do przemywania pokrytej krostkami twarzy- nie wycieraj, niech dłużej
wsiąka.

4] Innym znakomitym lekiem są

pokrzywy.

Pij ile chcesz gorącego naparu [do 3 szklanek dziennie].

5] Na kłopoty skórne świetny jest także

korzeń mniszka.

Czubatą łyżkę sproszkowanego korzenia zalej na

noc 250ml zimnej wody. Rano przecedź i połowę wypij przed śniadaniem, resztę w pół godziny później.

6] Następnym doskonałym środkiem na dolegliwości skórne [egzemy, łuszczycę, trądzik] jest

fiołek

trójbarwny [bratek polny].

7] Na bardzo tłustą cerę pokrytą trądzikiem jest [prawdopodobnie]

napar z lawendy

.

Zalać garść kwiatów, liści i łodyg 500ml wrzątku i parzyć pod przykryciem 10 min. Pić po 1 szkl rano na
czczo i 1 szkl naparu wieczorem i tym samym naparem przemywać skórę.

8] Na trądzik i tłustą cerę pić również jak najwięcej

soku z marchwi

. Można nim także tamponować

krosty i pryszcze.

9] Trądzik - codziennie przez 5 min rób sobie

parówkę z lawendy, krwawnika lub rumianku.

10] Trądzik - pij herbatkę

z szałwii lub krwawnika

. Skórę można

przemywać naparami z nagietka

, liści

żywokostu lub rumianku - działa łagodząco i zapobiega zbliznowaceniu.

11] Trądzik: 3-4 razy dziennie przemywaj krosty mającym dezynfekujące działanie

olejkiem z drzewa

herbacianego.

Olejek przenika w głąb skóry i jeśli posmarujesz nim czerwone obrumienie, może

powstrzymać wykluwanie się krost.

12] Egzema - pomocne okazać się mogą - uważane przez zielarzy za najwłaściwsze na egzemę:

korzeń

łopianu, pokrzywa, koniczyna łąkowa i fiołek trójbarwny -

a szczególnie użyteczny może okazać się

działający silnie tonizująco na wątrobę -

mniszek.

Objawy egzemy to sucha, łuszcząca się skóra i swędząca.

13] Kiedy egzema zaatakuje znaczne połacie skóry, dodawaj do kąpieli

ocet jabłkowy

lub

silny napar z

rumianku albo z nagietka.

14] Skutecznym lekiem na egzemę. łuszczycę, wysuszoną i podrażnioną skórę jest

rumianek.

15] Egzema i łuszczyca- można na mocno podrażnione miejsce przykładać

zimne okłady z olejków

eterycznych. 4-5 kropli olejku wlej do miseczki z wodą [dołóż do niej kostki lodu, aby była naprawdę
zimna], zamocz w wodzie kawałek czystego płótna, starając się jak najdokładniej nasycić unoszącym się na
powierzchni olejkiem i przyłóż na swędzące miejsce.

Najskuteczniejszy jest olejek rumiankowy, choć w niektórych przypadkach jeszcze lepszy okazał się
olejek z lawendy

[dodaj nie więcej niż 2-3 krople].

16] Na egzemę - spróbuj także

kompresów z mocnych wywarów z szałwii

. 100g w 1 l wody wrzącej -

trzymaj na małym ogniu przez 10 min.

17] Leczenie łuszczycy podobne jest do leczenia egzemy, oprócz tego na stany zapalne skóry mogą pomóc:

żywokost i prawoślaz oraz dodawany do kąpieli mocny wywar z nagietka.

18]

Krwawnik

okazał się też pomocny w leczeniu łuszczycy.

Kąpiel z dodatkiem naparu z krwawnika [25g ziela zaparzonego przez 15 min w 1 l wody] działa napotnie i
pomaga wydalać zatykające pory odpady.
Pozostałe po odcedzeniu zioła można wykorzystać do robienia okładów i nacierania zainfekowanych miejsc.

19] Przy łuszczycy zaleca się, aby zażywać

Betagran, Cholegran, Nervogran

- 2 razy dziennie po

łyżeczce każdego z tych ziół

popijając je naparem z dziurawca.

W czasie kuracji nie wolno się opalać!

34a] Drożdże

Drożdże, szczególnie piwne, stanowią prawdziwy skarbiec witamin z grupy B. Nie mają one raczej
konkurentów [jeśli chodzi o ich zawartość] wśród wszystkich produktów naturalnych.
Tylko samej wit B1 potrafią zgromadzić aż do 9700 mcg % w 100g, zaś wit B2 do 5500 mcg% [wyliczenia
dotyczą drożdży suszonych].
Z innych witamin grupy B obfitują jeszcze w cenna biotynę [inaczej wit H]. wit PP [niacyna do 500mcg],
kwas pantotenowy, kwas foliowy [folacyna].
Ciekawe, że w drożdżach nie stwierdzono jedynie wit B 12.

Drożdże piwne [tabletki] Lewitan obfitują w cały komplet cennych minerałów - [doliczono się ich aż
14]. Prym wiodą: cynk, potas, wapń, fosfor, magnez, żelazo itd.

W drożdżach piwnych jest również chrom i selen.

Chrom

stanowi błogosławieństwo dla ludzi z nadwagą i cukrzycą [jest konieczny dla prawidłowej pracy

trzustki, zmniejsza także apetyt na słodycze]

Selen

to bardzo aktywny antyoksydant i neutralizuje tzw wolne rodniki - główną przyczynę nowotworów,

zbyt wczesnego starzenia się organizmu itd.

Duże porcje drożdży należy zawsze proponować ludziom cierpiącym z powodu otyłości i cukrzycy
[aktywizacja procesu przemiany materii]
Po drożdże powinni też sięgać ci, którzy cierpią na zaparcia.

Do regularnych kuracji zachęca się też ludzi wyczerpanych psychicznie, łatwo popadających w stan
przygnębienia, wyczerpania nerwowego, z ograniczoną sprawnością intelektualną [zła koncentracja
myśli] oraz prześladowanych przez zmienny nastrój, nerwicę - co należy tu przypisać bogactwu witamin z
grupy B oraz magnezu- regenerujących system nerwowy.

Drożdże poleca się również tym, którzy mają kłopoty z pamięcią, gdyż są zasobne w wit B1.

Kuracje drożdżowe sprawdzają się poza tym w leczeniu i zapobieganiu osteoporozie oraz działają
pobudzająco na układ odpornościowy [immunologiczny] organizmu.
Niosą nieocenioną pomoc w leczeniu anemii [zasługa żelaza], a u panów po pięćdziesiątce - przerostu
prostaty [gruczołu krokowego] z uwagi na zawartość łatwo przyswajalnego cynku i selenu.

Drożdże to dobry środek wzmacniający organizm i regenerujący utracone siły - stąd proponuje się je
ludziom wyniszczonym długimi chorobami, po przebytych operacjach, słabym, starszym, a także
młodzieży uczącej się i w okresie wzrostu.

Drożdże zapobiegają trądzikowi, czyrakom, zajadom w kącikach ust, łojotokowi i łysieniu.
Poprawiają wygląd cery, włosów i paznokci.

Najwygodniej jest prowadzić kurację, stosując gotowe sprasowane w tabletkach drożdże.
W aptekach, sklepach zielarskich i ze zdrową żywnością można kupić zestaw polskich tabletek
LEWITAN otrzymywanych z drożdży piwnych gatunku Saccharomyces uvarum.

W zależności od dolegliwości mamy do wyboru kilka drożdżowych preparatów.

1]

LEWITAN Z

- zawiera czyste drożdże piwne [bez dodatków].

2]

LEWITAN MOL -

drożdże piwne

z dodatkiem ziela melisy.

Koją zdenerwowanie, oddalają bóle głowy wywołane życiem w stresie [tzw napięciowy ból głowy],
bezsenność. Regenerują system nerwowy, poprawiają koncentrację myśli. Są bardzo dobre dla ludzi
wyczerpanych nerwowo. Dodają sił witalnych, przywracają chęć do pracy i wzmacniają organizm.
Poprawiają pracę przewodu pokarmowego - szczególnie zalecane w bolesnym skurczu jelit o
podłożu nerwowym.

3]

LEWITAN MP-

drożdże piwne

z dodatkową porcją mięty

.

Cenny preparat wzmacniający organizm, wzbogacający go w komplet ważnych witamin i soli

mineralnych. Dzięki zawartości mięty polecany jest także osobom, u których występują niedyspozycje
przewodu pokarmowego: niestrawność, wzdęcia, zaburzenia pracy wątroby, zaparcia, uczucie pełności w
żołądku, mdłości, złe przyswajanie składników pokarmowych.
Tabletki te proponuje się też ludziom otyłym i z zaburzeniami procesu przemiany materii [cukrzyca].

4]

LEWITAN AO

- drożdże piwne połączone

z arcydzięglem litworem

.

Cenny środek wzmacniający organizm i przywracający siły. Z uwagi na bogactwo witamin z grupy B, a
także zawartości arcydzięgla - tabletki te niosą pomoc w bezsenności, bólach głowy o podłożu nerwicowym,
migrenowym oraz zdenerwowania. Ułatwiają też trawienie, usprawniają pracę wątroby i trzustki. Likwidują
wzdęcia i usuwają bolesne skurcze jelit [również o podłożu nerwicowym - arcydzięgiel].

5]

LEWIPOLLEN -

drożdże piwne

z dodatkiem cennego pyłku kwiatowego

. Tabletki o wyjątkowych

zaletach zdrowotnych. Zaleca się je szczególnie ludziom wyczerpanym długimi chorobami, po operacjach,
często popadających w przeziębienie, grypę i inne zimowe infekcje.
Warto je podawać poza tym ludziom starszym, bo obniżają poziom cholesterolu we krwi, opóźniają
procesy miażdżycy. Zapobiegają przerostowi gruczołu krokowego [prostaty], a także jego stanowi
zapalnemu, co jest zasługą cynku i pyłku kwiatowego.
Uaktywniają proces przemiany materii [ważne dla cierpiących powodu cukrzycy i nadwagi]
Skutecznie pobudzają system odpornościowy organizmu.

34b] Kuracja drożdżowa - trądzik

Drożdże zawierają wiele witamin przede wszystkim z grupy B - niezbędnych dla prawidłowego przebiegu
podstawowych procesów zachodzących w organizmie.

Znakomicie poprawiają przemianę materii, a więc wskazane dla osób cierpiących na trądzik
młodzieńczy i dla starszych, mających brzydką cerę i dokuczliwe zajady w kącikach ust.

A poza tym są zalecane wszystkim, których nęka nieusprawiedliwione żadna chorobą osłabienie, znużenie,
a także zmniejszenie ogólnej odporności organizmu na wszelkie infekcje.

Szklanka napoju z drożdży wypita 2-3 razy w tygodniu znakomicie poprawi nasze samopoczucie.
Na 1 szkl napoju bierzemy 2-3 dag drożdży rozkruszonych i zalewamy wrzącą wodą, zagotować i po
przestudzeniu powoli wypić

Lub drożdże lekarskie [do kupienia w aptece]
Dzieci- 3 razy dziennie po 1-2 tabletki
Dorośli- 3 razy dziennie po 2-4 tabletki

Na trądzik – drożdże - codziennie przez 2 miesiące.

35] Trądzik młodzieńczy

Trądzik pospolity zwany jest młodzieńczym, gdyż najczęściej występuje u młodzieży w wieku
dojrzewania.

1] Istnieją 2 gotowe środki ziołowe do zwalczania trądziku, dobrze jest stosować je jednocześnie.
a] pierwszy to

maseczka ziołowa nr 6 - „Dla cery z trądzikiem”

[przepis używania załączony w

opakowaniu]
b] drugi to

gotowa mieszanka Degrosan,

którą najlepiej zemleć w młynku i zażywać mniej niż pół

łyżeczki takiego proszku dużo popijając wodą.

2] W celu szybkiego pozbycia się trądziku można również robić

kompresy z odwaru kwiatu

rumianku, kwiatu nagietka i kory wierzbowej -

zmieszanych w równych ilościach,

Po 1 łyżce każdego z ziół na szkl wody - gotować tę mieszankę krótko, a następnie małą łyżeczkę tego
odwaru rozcieńczyć 1/4 szkl wody i w tym płynie maczać gazę, którą przykładamy do twarzy na 1 godz.
lub dłużej.

3] Najważniejsze jednak będą zioła do użytku wewnętrznego.
a] mieszanka:

korzeń łopianu, mydlnicy, mniszka, ziele bratka, macierzanki

należy zmieszać w

równych częściach. Odmierzyć 1 łyżkę na szkl wody i krótko gotować. Wypić w ciągu dnia 2 lub 1
szklankę przed jedzeniem.
b] osobom skłonnym do rozwolnień zaleca się drugi zestaw ziół:
odwar przyrządzony

z korzenia arcydzięgla, łopianu, kory dębowej, liścia poziomki, ziela szałwii,

dziurawca i piołunu

zmieszanych w równych ilościach, gotowanych krótko [1 łyżka mieszanki na szkl

wody]. Należy pić 2-3 szkl tego odwaru między posiłkami.

4] Kurację należy rozpocząć od

okładów z rozgotowanej cebuli,

która kładzie się na gazie, potem na

twarz. Stosuje się co drugi dzień. Kompres powinien być trzymany przez 2-3 godz, co pozwala zlikwidować
stany zapalne oraz wprowadzić do skóry witaminy.

a] kiedy cera będzie już oczyszczona, należy kłaść na twarz maseczkę regenerującą: 1 łyżeczkę
świeżych

drożdży,

1 łyżeczkę

twarożku,

1 łyżeczkę zmielonych

kwiatów nagietka

lub 50 kropli

wyciągu

z nagietka

[Tinctura Calenduae], tyle samo

kropli z łopianu

oraz łyżeczkę

miodu.

b] gdy przyczyną trądziku [uporczywego] jest złe przyswajanie pożywienia oraz złe wydzielanie żółci
dodatkowo należy

pić Betasol, Cholesolu i Nervosol

2 razy dziennie po 1 łyżeczce każdego z ziół,

oraz

wyciąg z nagietka

po 1 łyżeczce. Pić zmieszane na 0,5 szkl wody.

5] Rano i wieczorem smaruj ropne wykwity odrobiną

olejku herbacianego,

który niszczy bakterie

powodujące stan zapalny. Cera szybko się poprawia.

36] Cukrzyca

Stan podcukrzycowy i późniejsze przecukrzenie krwi są bardzo często następstwem złej przemiany
materii u podstaw, której leży wadliwe trawienie i monotonne pożywienie.

1] Podstawowym, znakomitym i najlepszym pomocniczym środkiem przeciwcukrzycowym -
zapobiegawczym i leczącym jest

gotowana cebula, a potem por, szczypiorek i czosnek.

2] Oprócz cebuli poziom cukru we krwi obniżają:

perz, mielone nasienie kozieradki, owies lub płatki

owsiane, strączyny fasoli, ziele szałwii, pokrzyw, owoc czarnej jagody, borówki brusznicy, seler, ziele
dziurawca, liście czarnego bzu, korzenie mniszka, kłącze kozłka.

Zioła zaparza się po 2-3 w mieszance. Bierzemy 1 łyżkę mieszanki na szkl wrzątku i popijamy 2-3 razy
dziennie.

3]

Strączyny fasoli i kłącze perzu

gotujemy w proporcji 100g na 6 szklanek wody. Wodę tę należy

wygotować do połowy i wypić, podzieliwszy na 4 dawki w ciągu dnia.

4] Cukier reguluje również

surowe jabłko i grejpfrut.

5] Jest również gotowa

mieszanka ziołowa Diabetosan

. 2-3 razy dziennie należy płaską łyżeczkę takiego

proszku zażyć i popić zimną wodą - ostrożnie, żeby się nie zachłysnąć.

6]

Niejednokrotnie wyleczono lub podleczono cukrzycę działając na dwunastnicę

.

37] Półpasiec

Półpasiec - ból i swędzenie zakończeń nerwowych często skupionych wokół talii może być
najboleśniejszym efektem odporności organizmu obniżonej przedłużającym się stresem

1] Dobrym środkiem na półpasiec jest napar

z kwiatów czarnego bzu -

1 łyżeczkę suszu na 1 szkl wrzątku,

parzyć pod przykryciem 10 min.
Pić napar 3 razy dziennie. Po dniu lub dwóch kuracji pęcherzyki powinny zniknąć.

2] Miejsce pokryte pęcherzykami można też posmarować

dokładnie mieszanką z nalewek dziurawca i

nagietka.

Można także dodać tę mieszankę do zimnej wody i zrobić kompresy, lub robić kompresy

również

z mocnych naparów wymienionych ziół.

3] Ulgę przynosi również

czysty ocet jabłkowy

rozprowadzony po bolesnych miejscach ciała.

4]

Maść propolisowa i

jednoczesne

przyjmowanie propolisu

w kapsułkach także przynosi ulgę.

38] Włosy

1]

Korzeń łopianu -

pomaga zwalczać łupież.

2]

Liść kocimiętki -

pobudza wzrost włosów i łagodzi podrażnienia skóry.

3]

Kwiat rumianku -

doskonale zmiękcza i rozjaśnia włosy.

4]

Czosnek i cebula -

stymulują porost włosów i pomagają zwalczać łupież, choć ich silny zapach

odstrasza zastosowanie.

5]

Ziele przytulii czepnej -

działa tonizująco, oczyszczająco i zwalcza łupież.

6]

Kwiaty nagietka -

rozjaśniają włosy.

7]

Liście nasturcji -

pobudzają wzrost włosów.

8]

Liście i kwitnące wierzchołki rozmarynu -

najlepszy uniwersalny surowiec o działaniu

tonizującym, wzmacniającym- nadaje włosom połysk, wzmacnia je i lekko przyciemnia.

9]

Korzeń rzewienia -

daje doskonały żółty barwnik do włosów.

10]

Liść szałwii -

działa tonizująco i wzmacniająco, przyciemnia włosy.

11]

Liście i korzenie mydlnicy -

oczyszczają włosy.

12] Ziołowy łagodny szampon - 2 łyżki dziecinnego szamponu zmieszać z 2 łyżkami mocnego naparu
ziołowego [napar: 1 łyżka ziół na 150ml wrzątku]
a] dla włosów ciemnych - napar

z liści szałwii lub pokrzywy,

b] dla włosów tłustych -

ziele krwawnika

,

c] dla włosów jasnych -

z kwiatów rumianku lub nagietka,

d] dla włosów z łupieżem -

z mieszaniny ziela pokrzywy i korzeni łopianu.

13] Po wbiciu

żółtka kurzego

i 1 łyżki

żelatyny w proszku,

rozmieszaniu i podgrzaniu uzyskuje się

doskonały preparat wzmacniający włosy.

14] Płukanka dla włosów jasnych: 1 łyżkę

suszonych kwiatów nagietka

gotować na bardzo małym ogniu

pod przykryciem w 600ml wody przez 30 min.
Przed użyciem dodać 2 łyżki

soku cytrynowego

i płukać włosy.

15] Płukanka dla włosów ciemnych: 1 łyżeczkę suszonych

liści szałwii

i 1 łyżeczkę i 1 łyżeczkę

suszonych

liści rozmarynu

oraz 4 łyżeczki

czarnej herbaty -

gotować na bardzo małym ogniu pod

przykryciem w 600ml wody przez 30 min.

16]

Kwiat rumianku

- łagodzi stany zapalne skóry i podrażnienia, hamuje łojotok.

Włosy blond lekko

rozjaśnia.

17]

Liść szałwii

- leczy krostkowe zapalenie i podrażnienie skóry, likwiduje łupież.

Lekko przyciemnia

włosy.

18]

Kora dębu -

łagodzi podrażnienia i stany zapalne.

Włosom ciemnym nadaje głębszy ton.

19]

Liść pokrzywy

zmniejsza przetłuszczenie włosów, zwalcza łupież, wzmacnia włosy skłonne do

wypadania.

20]

Kwiat mniszka

regeneruje włosy cienkie i osłabione, pomaga likwidować łupież.

21]

Kwiat chabru bławatka -

zapobiega nadmiernemu wysuszaniu skóry głowy, łagodzi podrażnienia,

zmniejsza złuszczanie skóry,

siwym włosom nadaje interesujący błękitny kolor

.

22]

Ziele rozmarynu -

poprawia ukrwienie skóry głowy, włosy stają się lepiej odżywione, przestają się

kruszyć i wypadać.

23]

Kwiat róży

- wzmacnia włosy, nadaje im piękny, zdrowy połysk.

24]

Ziele krwawnika -

działa odkażająco, leczy silny łojotok.

25]

Ziele tymianku -

włosy lepiej się układają, są lśniące i bardziej sprężyste.

26]

Liść mięty-

łagodzi swędzenie skóry, pobudza krążenie krwi i porost włosów.

27]

Ziele melisy -

lekko rozjaśnia, wzmacnia włosy, likwiduje łupież.

28]

Szałwia

farbuje włosy - Weź 1 łyżkę

prawdziwej czarnej herbaty

i 1 łyżkę

szałwii

, zalej 2 szkl

wrzątku i gotuj powoli przez 2 godz. Wystudź, przecedź,

dodaj trochę spirytusu

i wcieraj codziennie we

włosy przez tydzień. Włosy się wzmocnią i będą miały ciemnobrunatny kolor.

29] Oryginalny, ciemnobrunatny kolor uzyskasz wcierając we włosy codziennie przez tydzień odwar z

szałwii i herbaty chińskiej.

2 łyżki szałwii zalej 2 szkl wrzątku, dodaj 1 łyżkę herbaty i gotuj przez 2 godz

na małym ogniu. Taka mieszanka poprawi barwę i wzmocni włosy.

30] Trochę rozjaśnisz włosy używając

rumianku.

2 czubate łyżki suszonych kwiatów rumianku zalej 2

szkl wody i podgrzewaj powoli przez 20 min. Po ostudzeniu przecedź i połowę wywaru wmasuj we włosy,
skórę głowy przed myciem, a resztą spłucz je kilkakrotnie po umyciu.
Susz powoli - niech rumianek wnika jak najdłużej, włosy będą miały piękne, złociste refleksy.

31] Włosom wypłowiałym na słońcu nadasz złocisty odcień, jeśli systematycznie będziesz je płukać
naparem przygotowanym z 2 łyżek

chińskiej herbaty

i dobrze wypłukanych

łupin cebuli

[2 garści]

Składniki te zalej 3 szkl wrzątku i trzymaj na małym ogniu, nie dopuszczając do wrzenia. Kiedy wywar
dobrze naciągnie, przecedź i wypłucz nim włosy obficie je polewając.

32] Wywar

z kwiatów dziewanny -

farbuje włosy na złoto, ponieważ wywar zawiera dużo krzemu.

Płucz nim włosy. Powinien być również pity w chorobach włosów, przy ich wypadaniu, łupieżu.

33] Napar

z lipy -

nadaje włosom połysk, elastyczność i miodowy zapach.

34] Mieszanka na przetłuszczające się włosy:

20g pokrzywy, 10g skrzypu, 10g rumianku, 50g

korzenia łopianu, 50g mydlnicy.

Czubatą łyżkę mieszanki na 1 l wody - zagotować, odstawić na 10 min,

przecedzić. Używać do płukania włosów.

35] Odwar

z mydlnicy -

1 łyżka na 2 szkl wody, gotować 5 min- do mycia włosów. Nadaje włosom połysk

i sypkość.

36] 100g

liści pokrzywy

gotować w 0,5 l wody przez 30 min, a potem

zakwasić octem [najlepiej

jabłkowym].

Nacierać wywarem skórę głowy przez kilka dni, lub myć i spłukiwać wywarem włosy przed

snem - usuwa siwy kolor włosów.

37] Wywar

z nasturcji -

[gotowany na bardzo małym ogniu 15 min] jest zalecany na wszelkiego rodzaju

kłopoty z włosami - na przetłuszczające się, wątłe i słabe, nawet na przedwczesne łysienie
spowodowane chorobą lub ubocznym skutkiem stosowania pewnych leków - do picia.

38]

Z octu jabłkowego i odwaru z ziół -

płukanka do włosów:

a]

rozmaryn -

dla każdych; b]

szałwia -

dla ciemnych; c]

rumianek -

dla jasnych;

25g suszonych ziół zalać 0,5 szkl wody, doprowadzić do wrzenia i trzyma na małym ogniu 10 min. Odcedzić
i zmieszać z taką samą ilością

octu jabłkowego

.

39]

Olejek z drzewa herbacianego

ma silne właściwości rozpuszczające - pomaga na swędzenie głowy

często spowodowane gromadzeniem się obumarłych tkanek naskórka Dodając go do szamponu [5-6
kropli] zmyjesz wydzielinę gruczołów łojowych i resztki naskórka.
Olejek ma właściwości antystatyczne i przeciwdziała infekcjom.

40] 50g suszonych

liści pokrzyw

zalej 2 szkl

spirytusu salicylowego

i odstaw na 2 tygodnie. Potem

odcedź i przelej do butelki.

Dodawaj 1/3 szkl nalewki do 1 l wody przeznaczonej do płukania włosów po umyciu - łupież, rzadkie
włosy, bez połysku lub odnowa po zimie.

39] Twarz

1] Krem oczyszczający skórę:
4 łyżki

margaryny lub masła roślinnego

podgrzać na bardzo słabym ogniu, następnie do roztopionego

tłuszczu dodać 4 łyżeczki

suszonych ziół,

mogą to być:

kwiaty czarnego bzu, kwiaty lipy, liście rozmarynu, szałwii lub krwiściągu lekarskiego.

Składniki dokładnie przecedzić przez sitko, wymieszać i zostawić do ostygnięcia.
Następnie przełożyć krem do słoika,

dolać kilka kropli wody lawendowej lub różanej

i szczelnie

zamknąć.

2] Oliwka czyszcząca skórę
Naturalne oleje roślinne [migdałowy, kokosowy, słonecznikowy, z kiełków pszenicy] w połączeniu z
surowcami zielarskimi są znakomitymi środkami oczyszczającymi, zwłaszcza przeznaczone dla cery suchej.
Najdostępniejszy jest olej słonecznikowy.
Do małej szklaneczki oleju słonecznikowego dodać trochę rozdrobnionego jednego gatunku zioła np:

kwiat rumianku, kwiat bzu czarnego, kwiat lipy, liść pokrzywy, żywokostu, liść mięty, kwiat i liść
rozmarynu, kwiat i liść fiołka wonnego

Pozostawić tę mieszankę oleju i ziół na kilka tygodni, aby rozpuściły się substancje zawarte w ziołach.

3] Ziołowa woda do twarzy [napary z różnych surowców zielarskich]
Tampon z waty zanurzyć w naczyniu z naparem, a następnie kolistymi ruchami zmywać skórę.
a]

kwiat lipy -

wybiela skórę, reguluje krążenie krwi w drobnych naczyniach podskórnych, usuwa

zmarszczki skóry.
b]

liść melisy -

usuwa zmarszczki skóry,

c]

kwiat czarnego bzu -

czyni skórę delikatną i białą, usuwa zmarszczki skóry

d]

ziele przywrotnika -

używane jest przy zbyt dużych porach skóry, przyczynia się do rozjaśniania

piegów,
e]

ziele krwiściągu -

czyni skórę delikatną i czystą,

f]

liść melisy -

dla cery przetłuszczającej się,

g]

kwiat lipy -

ściąga i zamyka pory, wybiela piegi, do obmywania tłustej cery,

h]

ziele i owoc kopru włoskiego -

usuwa zmarszczki skóry,

i]

kwiat fiołka wonnego -

rozjaśnia plamy na skórze,

j]

kwiat nagietka -

zmniejsza pory skóry, odżywia i oczyszcza skórę twarzy, usuwa zmarszczki skóry i

wypryski,
k]

liść szałwii -

zmniejsza pory skóry i natłuszczanie skóry [zwłaszcza przy cerze tłustej działa silnie

ściągająco - silniej, niż inne surowce zielarskie,
l]

liść podbiału -

poprawia wygląd skóry zbyt widocznie naczyniowej

Przygotowanie wody ziołowej: 1 łyżeczkę wysuszonego i rozdrobnionego zioła wrzucić do 1 szkl wrzątku
i pozostawić na 0,5 godz do naciągania, przecedzić. Woda ziołowa zachowuje swe właściwości przez 12
godz.

4] Lavendogra- 100g

rozmarynu

i 50g

kwiatów lawendy

- zalej zioła 1/2 l spirytusu 70% i odstaw na 2

tygodnie w ciemne miejsce. Odcedź. Rozcieńcz woda w stosunku 1/1. Trzymaj bez dostępu do światła. Ten
tonik nie tylko odświeża i odmładza skórę, ale także oczyszcza ją i odkaża. Zalecany jest głównie dla
cery tłustej i trądzikowatej.

5] Sposób na „kurze łapki” - 2 razy dziennie

odrobiną olejku herbacianego

smaruj drobne zmarszczki np

kurze łapki. Po 2 tygodniach będą mniej widoczne.

40] Oczy- okłady itp.

1] a]

świetlik łąkowy -

stosowany przy wielu dolegliwościach oczu, zwłaszcza o charakterze uczuleniowo-

zapalnym.
b]

kwiat bzu czarnego -

nadaje oczom właściwy blask i połysk,

c]

kwiat rumianku i nagietka -

łagodzą wszelkie stany zapalne,

d]

ziele skrzypu -

likwiduje opuchlizny powiek i zaczerwienienia oczu.

e]

ziele kopru włoskiego -

łagodzi łzawienie oczu.

f]

ziele werbeny -

czyści oczy i łagodzi zmęczenie powiek,

g]

ziele piołunu -

likwiduje zaczerwienienia oczu i stany zapalne powiek,

h]

chaber bławatek i babka zwyczajna -

lek na zapalenie spojówek i inne dolegliwości

i]

czarna herbata -

dolegliwości uczuleniowo-zapalne

j]

na zmęczone oczy -

położyć na powieki plasterki surowego ziemniaka

2] Żele do pielęgnacji i leczenia oczu [ na powieki]
a]

ze świetlikiem -

przynosi ulgę i ukojenie obolałym oczom, podrażnionym kurzem, słońcem,

niewłaściwym makijażem. Usuwa zmęczenie, ból oczu, łzawienie
b]

ze świetlikiem i aloesem

- łagodzi podrażnienia, zaczerwienienie, pieczenie spowodowane zabiegami

kosmetycznymi takimi jak demakijaż i henna. Przynosi ulgę i powoduje ustąpienie uczucia tzw „ciężkich
powiek” charakterystycznego dla zmęczonych oczu.
c]

ze świetlikiem i herbatą -

przynosi ulgę, znosi świąd i pieczenie oczu towarzyszące stanom zapalnym

oczu. Usuwa objawy zmęczenia, łzawienia. Działa przeciwobrzękowe i przeciwalergicznie.
d]

za świetlikiem i rumiankiem -

łagodzi podrażnienia, zmniejsza zaczerwienienie i pieczenie. Usuwa

uczucie tzw „ciężkich powiek”. Działa przeciwzapalnie, zmniejsza złuszczanie naskórka wokół oczu.
e]

ze świetlikiem i chabrem bławatkiem

- polecany do stosowania dla osób pracującym przy

komputerze. Zmniejsza łzawienie, nadwrażliwość na światło, uczucie zmęczenia oczu. Działa kojąco.
f]

ze świetlikiem i babką lancetowatą -

zapobiega powstawaniu tzw „worków pod oczami”.

Działa kojąco, rozświetlająco, przeciwobrzękowe, uspokajająco na zestresowaną skórę.
g]

arnikowy żel -

działa rozjaśniająco. Zmniejsza zaczerwienienia, opuchnięcia, sińce, cienie pod oczami.

3] Jeśli masz bardzo zmęczone oczy, zaczerwienione, obolałe, odczuwasz światłowstręt, pieczenie pod
powiekami - czyli tzw „piasek w oczach” -

regeneracji nerwów wzrokowych pomaga fiołek trójbarwny.

1 łyżeczkę ziela zalej szkl wrzątku, parz pod przykryciem 10 min, odcedź, wypij.
Stosuj co drugi dzień przez 14 dni.

4] Ostrość widzenia poprawiają

owoce głogu

. Łyżeczkę owoców zalej 2 szkl wody i postaw na maleńkim

ogniu na 30 min pod przykryciem i nie dopuszczaj do wrzenia, od czasu do czasu zamieszaj w garnuszku. Pij
ciepły napar 2 razy w tygodniu.

5] Oczy zmęczone i podkrążone:
a]

czarna herbata -

łagodzi zmęczenie i podrażnienie

b]

rumianek -

koi i pomaga zapobiegać infekcjom [ale rozjaśnia rzęsy]

c]

lipa -

zwęża naczynia krwionośne, pomaga likwidować podrażnienia

d

] bławatek -

łagodzi stany zapalne

e

] koper włoski -

rozjaśnia cienie pod oczami, ożywia spojrzenie

f]

ogórek -

starty lub w plasterkach - przyniesie ulgę podrażnionym i piekącym oczom

1 łyżeczkę lub saszetkę ziół zalać wrzątkiem, zaparzyć, przestudzić.
Następnie naparem zmoczyć 2 płatki waty i położyć na powieki na około 10 min.

41] Nogi

1] Wypróbowanym sposobem na odciski jest

czosnek.

Wieczorem przylep wokół nagniotka plaster,

przyłóż rozgnieciony czosnek i wtedy zaklej również z wierzchu.
Powtarzaj zabieg dopóki odcisk nie zmięknie i nie wyjdzie.

2] Smaruj odcisk

olejkiem z drzewa herbacianego

przez kilka dni. W razie potrzeby powtórz - odcisk

powinien lekko odejść po tygodniu.

3] Jak w punkcie 1 - odcisk można zmiękczyć

rzodkwią, sokiem z rzodkwi lub z cytryny.

4] Grzybice stóp i palców poddaje się leczeniu

olejkiem herbacianym.

Mocz nogi [co najmniej 10 min] w

gorącej kąpieli z solą i 10 kroplami olejku. Ponieważ grzybica rozwija się w wilgotnej, ciepłej skórze między
palcami, dbaj o to, by mieć nogi suche i czyste.

5] Grzybica- spróbuj też mocnego wywaru i

działających przeciwbakteryjnie szałwii i tymianku.

Mocz nogi regularnie, dopóki zakażenie nie minie.

6] Jeżeli chcesz mieć jędrne i miękkie stopy i uniknąć infekcji i grzybicy, 2-3 razy w tygodniu rób im
kąpiel w ciepłej wodzie z dodatkiem

łyżki soku cytrynowego lub kilku łyżek octu jabłkowego.

7] Brodawki także można wyleczyć

olejkiem herbacianym

. Codziennie przez tydzień kapnij na brodawkę

kropelkę olejku i zaklej plastrem.
Jeśli to nie pomoże, spróbuj tego samego

z rozgniecionym czosnkiem lub mlecznym sokiem

wyciśniętym z mniszka.

8] Wszystkie odmiany

mięty

nadają się do przyrządzania kąpieli dla zmęczonych stóp.

Możesz dodać do miednicy letniej wody 4-5 kropli olejku miętowego lub napar z mięty [2-3 łyżeczki liści
zaparzać rzez 10 min]. Dobre również na opuchliznę.

9] Grzybica paznokci - jak nr 4 lub bezpośrednio smarować

olejkiem herbacianym

.

42] Insekty, owady- ukąszeni

a

1] Komar - skórę schłodzić i jak najszybciej

przetrzeć mokrym mydłem lub świeżo przekrajaną cebulą.

Pomagają też

okłady z zimnej wody z solą.

Komary nie lubią lawendy!

2] Pszczoła - usunąć żądło, a następnie przemyć skórę mydłem lub spirytusem.
Opuchliznę i ból zmniejszy

zimny kompres lub okład z octu,

a także przyłożenie

plasterka cebuli lub

świeżej natki cebuli.

3] Osa - użądlone miejsce natychmiast schłodzić zimną wodą lub lodem- zmniejszy to ból i opuchliznę.
Pomaga tez

okład z octu, cytryny lub soku z cebuli

.

Swędzenie złagodzi też wypicie rozpuszczonej w wodzie tabletki wapna. Nie wolno drapać!

4] Mrówki - odstrasza je

spleśniała cytryna.

5] Okłady

z cząbru

uśmierzają swędzenie i ból po ukąszeniach owadów i zmniejszają opuchliznę [głównie

komarów].
1 łyżeczkę cząbru na szkl wody - po zagotowaniu trzymać pod przykryciem jeszcze 5 min na maleńkim
ogniu, przecedzić, ostudzić.
Moczyć w nim kawałek flaneli i nakładać na obrzmiałe miejsce.

6]

Olejek anyżowy-

służy do nacierania rąk i twarzy w celu rozpędzenia owadów np komarów. Zabija

również kleszcze, świerzbowce, wszy i pchły. W tym celu stosuje się jego roztwory w alkoholu w oleju
[1/100].

43] Rośliny odstraszające owady

1] W kuchni

a]

Czosnek i papryka chili

to skuteczny środek odstraszający muchy i inne owady.

b] Podobny skutek wywiera rosnąca w doniczce na oknie

szałwia, tymianek, lebiodka.

c]

Ruta,

której roztarte w palcach listki dziwnie pachną, od wieków cieszy się sławą środka znakomicie

chroniącego przed pchłami, muchami i innymi dokuczliwymi insektami. Postaw więc latem na parapecie
rutę.

d] Także

mięty

mają opinię ziela nielubiącego przez muchy.

e] Miejsce, gdzie wychodzą mrówki, obsyp dookoła

chili [pieprz turecki].

f] Przed wołkami zbożowymi w ryżu, mące, kaszach i roślinach strąkowych ochronią cię wetknięte

liście laurowe.

2] Pchły

a] Jednym z najlepszych środków na pchły jest

bylica boże drzewko.

Sproszkowane ziele należy rozsypać na podłodze i we wszystkich zakamarkach.
Mole boją się nie mniej niż pchły.

b] Jeśli znajdziesz pchły na swoim kocie lub psie, zawiąż na parę godzin na szyi sznurowadło zanurzone

w

olejku cyprysowym lub eukaliptusowym,

a w miejscu gdzie śpi, włóż kilka gałązek

mięty

lub rozsyp

trochę suszonej, Można też zwierzę opryskać słabym naparem

z mięty.

c] Dobrze jest również porozkładać w domu na jak najdłużej jak najwięcej

mięty świeżej lub suszonej.

d] Pchły boją się też wielu innych ziół:

piołun, złocień maruna, drzewo kamforowe, kocimiętka,

rozmaryn i szałwia.

e] Latem należy porozrzucać świeże liście tych roślin w domu, a zimą suszone.

f] Jako dodatkowy środek ochronny przed wyjściem na spacer ze swym psem, można zastosować

napar z którejś z wymienionych roślin

[1 płaska łyżeczka na szkl wrzątku] - kiedy napar wystygnie -

ochlap nim psa.

3] Inne metody odkażania zapchlonego pomieszczenia

a] Rozsyp łyżeczkę

chili

na pokrywce puszki, umieść ją nad małym ogniem np nad zamieszczoną w

słoiku świeczką] i zostaw w szczelnie zamkniętym pokoju.
Pokój nadaje się do zamieszkania natychmiast po wywietrzeniu.

b] Można też napełnić zraszacz do roślin

wodą

z kilkoma kroplami nielubianego przez pchły

olejku

eterycznego[

najskuteczniejszy jest

olejek eukaliptusowy]

- i spryskaj zakątki, w których mogą czaić się te

insekty.

4] Mole

a] Skuteczne są

olejki eteryczne z goździka, lawendy lub cytryny.

b] Również suszona

lawenda i rozmaryn.

c] Można też zmieszać w równej ilości: suszony

rozmaryn, wrotycz, tymianek, mięta, bylica boże

drzewko i 1/2 część pokruszonych goździków-

wsypać to do cieniutkich [muślinowych] woreczków i

umieścić między bielizną.

5] Komary

a] Komary odstrasza

zapach cebuli

b] Również

olejki eteryczne: mięta, rozmaryn, eukaliptus, goździki, geranium.

Olejek geraniowy

jest najskuteczniejszy.

Do oleju sojowego lub słonecznikowego dodać jeden lub kilka wybranych olejków eterycznych [4 krople na
1 łyżeczkę oleju] i posmarować osłonięte miejsca ciała.

6] Mole

a] Bardzo charakterystyczny, silny zapach

goździków

może również odstraszyć mole.

Goździki wystarczy rozsypać w szafie pomiędzy wełnianymi rzeczami.

b] Torebka z wysuszonymi

skórkami z cytryny

w szafie odstrasza mole.

44a] W chorobach wątroby i dróg żółciowych

W przypadkach niewydolności wątroby i dróg żółciowych, a także zapobieganiu tym schorzeniom
podaje się różne zestawy roślin leczniczych.
Zestawy te zmienia się okresowo, aby dostarczyć organizmowi substancje o wielorakim działaniu.

Używa się ziół pobudzających trawienie, ułatwiających wypróżnianie, które dodatkowo wykazują wpływ
żółciotwórczy i żółciopędny oraz odtruwają organizm [środki moczopędne, przyczyniające się do
zwiększonego wydalania substancji toksycznych, które upośledzają wątrobę], a także surowców
regulujących przemianę materii.

Podaje się również zioła o działaniu uspokajającym system nerwowy, który ma zasadniczy wpływ na
czynności całego układu pokarmowego.

Leki roślinne są pomocne w osłabieniu żółciotwórczych czynności wątroby, spowodowanej zapaleniu
miąższu wątroby lub jej uszkodzeniu w wyniku długotrwałego podawania leków syntetycznych oraz
antybiotyków.

Leki roślinne mają istotne znaczenie w okresie rekonwalescencji, po przebytych ostrych stanach
zapalnych wątroby [np wirusowe zapalenie wątroby].

Regularne przyjmowanie różnorodnie działających mieszanek ziołowych przyspiesza powrót do zdrowia
oraz w znacznym stopniu zapobiega niebezpiecznym skutkiem przebytej choroby [głównie zmianami
zwyrodnieniowymi wątroby].

W zestawach ziół, przyjmowanych w tym okresie, należy uwzględnić, obok surowców działających
bezpośrednio na wątrobę, również zioła o właściwościach przeciwzapalnych, odtruwających,
moczopędnych i chroniących miąższ od zwyrodnienia oraz witaminowe np owoce dzikiej róży,
jarzębiny, berberysu i bogate w składniki mineralne np liście pokrzywy.

44b] Jak pomóc wątrobie I

Ogromna większość niedomagań wątroby polega najczęściej na wydolności wątroby, złym wydzielaniu
żółci i często przetłuszczeniu wątroby.

Pięć niżej wymienionych ziół zostało zgromadzonych we właściwych proporcjach w mieszance
ziołowej Cholagoga II.

1]

Kwiat kocanki piaskowej [nieśmiertelnik] -

pobudza komórki wątroby do wytwarzania i wydzielania

żółci, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, poprawia pracę trzustki i uszczelnia
naczynia krwionośne.

2]

Korzeń mniszka lekarskiego -

przeciwdziała gromadzeniu się tłuszczów w wątrobie, wpływa na

zwiększenie apetytu, wydzielania soków żołądkowych i żółci i bardzo dodatnio wpływa na układ
nerwowy wątroby i woreczka żółciowego.

3]

Liść mięty pieprzowej -

jest środkiem żółciotwórczym, przeciwskurczowym, rozgrzewającym.

Ma duże znaczenie w leczeniu stanów skurczowych przewodu pokarmowego i może stanowić środek
pomocniczy w leczeniu owrzodzenia żołądka i dwunastnicy- zwłaszcza przebiegających z nadmierną
kwasowością soku żołądkowego.

4]

Ziele krwawnika -

ma wybitne działanie przeciwkrwotoczne. Działa on również korzystnie na krążenie,

ma przeciwskurczowe działanie na naczynia krwionośne oraz oddziałowuje korzystnie przy zaburzeniach
trawiennych, szczególnie w nieżytach o podłożu nerwowym.

5]

Kora kruszyny -

pobudza ruch robaczkowy jelita grubego, działa żółciopędnie, dezynfekuje przewód

pokarmowy.

Do łagodniejszych środków ziołowych, które stosuje się raczej pojedynczo zalicza się:

liść bobrka,

piołunu, ziele dziurawca oraz kminek, majeranek, anyż, czarnuszka i koperek.

45] Jak pomóc wątrobie II

W zakresie niedomagania wątroby wypróbowane środki, które nie zawsze pomogą, ale nigdy nie
zaszkodzą.

1]

Alax -

tabletki rozwalniające, stosowane przy zaparciach nawykowych, niestrawności.

2]

Altra -

drażetki rozwalniające- ten sam skład jak powyżej: stosowane przy niedomodze jelita grubego,

zatruciach pokarmowych.

3]

Calmagina -

drażetki gorzkie, stosowane przy zaburzeniach trawiennych, braku apetytu, przewlekłych

schorzeniach przewodu pokarmowego, nadmiernej fermentacji w przewodzie trawiennym, wzdęciach,
niestrawności.

4]

Cholegran -

granulki stosowane przy kamicy żółciowej, zapaleniu pęcherzyka żółciowego i dróg

żółciowych, wadliwej przemianie materii, zaburzeniach przewodu wątrobowo-żółciowwego i chronicznych
zaparciach.

5]

Drożdże lekarskie -

tabletki stosowane przy stanach niedoboru wit B, schorzeniach jelit powodujących

zaparcia, upośledzonej przemianie materii, wszelkich stanach upośledzenia miąższu wątroby, chorobach
skóry takich jak czyraczność, łuszczyca, trądzik.

6]

Raphacholin -

drażetki, przy stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, osłabieniu

żółciotwórczej wydolności wątroby, przy kamicy żółciowej, wzdęciach, zaparciach.

7]

Sok ze świeżego dziurawca -

przy schorzeniach miąższu wątroby, stanach zapalnych woreczka i dróg

żółciowych, nieżytach żołądka i jelit.

8]

Sok z mniszka -

przy braku apetytu, zaburzeniach przemiany materii.

9]

Sok z łopianu -

przy zaburzeniach przemiany materii, nieżytom przewodu pokarmowego, schorzeniom

układu wątroby i woreczka żółciowego.

10]

Rhizoma rei –

tabletki - przy przewlekłych zaparciach, zatruciach pokarmowych, zaparciach.

46] Bóle wątroby

1] Należy przygotować mieszankę ziół

: korzeń łopianu, szyszki chmielu. korzeń mniszka, ziele bratka,

macierzanki, kłącze perzu, kwiat lipy, liście szałwii, krwawnika, ziele rzepiku oraz ziele jaskółcze
glistnik.

Zmieszać po 50g każdego z tych ziół.

Zaparzać - 2 łyżki mieszanki na 2 szkl wrzącej wody - wypić w ciągu dnia.

2] Pomocne są również okłady na noc z zaparzonej i rozmaglowanej

kapusty świeżej

na okolice wątroby.

3] Wino lecznicze

z mniszka -

250 koszyczków kwiatowych bez łodyg umyć, zalać wodą przegotowaną z

1kg cukru i dodać 5dag drożdży winnych.
Postawić naczynie w ciemnym miejscu na 2 tygodnie, a gdy „kwiatki” opadną na dno - zlać winko do
butelek. Jest ono świetnym lekiem na różne dolegliwości, m.in. wątroby i przewlekłe zapalenie kłębków
nerkowych.

47] Syropy

1] Syrop

z tymianku -

25g suszonych listków tymianku, 600ml wrzącej wody, 300g

płynnego miodu

oraz

300g

cukru..

Tymianek zalać wrzątkiem i odstawić na 10min, potem odcedzić.

Naparem zalać miód i cukier w emaliowanym rondelku i podgrzewać na małym ogniu.
Gdy zacznie gęstnieć, zamieszać i zebrać szumowiny gromadzące się na powierzchni. Odstawić.
Gdy wystygnie - przelać do małych słoików, zamknąć. Przechowywać w lodówce.
Zażywać po 2 łyżeczki 3 razy dziennie. Przy silnym kaszlu - 2 łyżeczki co 2 godz.
Syrop ten nadaje się także dla dzieci powyżej 4-go roku życia.
Tymianek to środek silnie antyseptyczny, a dzięki działaniu wykrztuśnym usuwa nadmiar wydzieliny
z dróg oddechowych wraz z źródłem infekcji.

2] Syrop

z mniszka [mlecza] -

500 sztuk świeżych koszyczków kwiatowych mniszka zalać 1 l wrzącej

wody, dodać pokrojoną lub otartą

skórkę z cytryny

i gotować pod przykryciem na małym ogniu przez 1

godz.. Przecedzić [najlepiej przez gazę] i

dodać 1kg cukru i sok z 1 cytryny,

po czym gotować jeszcze 2

godz również na małym ogniu. Zlać do słoików i zamknąć na gorąco. Używać przy kaszlu i początkach
przeziębienia.. Dawkowanie jak syrop z tymianku.

3] Syrop

z mniszka II -

350-400 kwiatostanów dokładnie umyć i zalać 1 litrem wrzącej wody, zagotować,

dodać 1

cytrynę

pokrojoną w plasterki i jeszcze gotować pod przykryciem 15min.

Zostawić do następnego dnia. Przecedzić płyn i do otrzymanego soku dodać

cukru

[można dodać od 75dag

do 1kg] i gotować na małym ogniu od 45min do 1 godz - odparowując. Otrzyma się około 0,5 l płynu o
konsystencji miodu. Gorący sok przelać do gorących słoików i na 20min przykryć kocem [sucha
pasteryzacja].
To doskonały lek na wszelkie przeziębienia, a także ułatwia przemianę materii.

48a] W chorobach układu moczowego

W ostrych stanach zapalnych układu moczowego zioła wspomagają właściwą kuracji antybiotykami lub
chemioterapeutykami.
Podaje się przetwory z surowców roślinnych o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym,
przeciwskurczowym i moczopędnym.
Należą do nich:

liść mącznicy, borówki brusznicy, brzozy, ziela nawłoci, dziurawca, krwawnika,

kwiaty rumianku, kwiaty i owoce bzu czarnego i inne.

Jeśli w moczu stwierdzono obecność czerwonych krwinek -

podaje się ziele tasznika, rdestu

ostrogorzkiego i rdestu ptasiego, skrzypu lub liście pokrzywy.

W infekcjach dróg moczowych korzystny jest kwaśny odczyn moczu, który nie sprzyja rozwojowi
bakterii. Zakwaszenie moczu można osiągnąć pijąc niektóre soki roślinne, zwłaszcza żurawinowy lub inne
napoje o wysokiej zawartości wit C.

W przewlekłych stanach zapalnych dróg moczowych wykorzystuje się

zioła,

które zostały

wymienione

jako stosowane w leczeniu stanów ostrych,

a ponadto: kłącze perzu, kwiaty bławatka, ziele połonicznika,

czasem owoce jałowca i owoce pietruszki.

Owoce jałowca i pietruszki stosuje się z dużą ostrożnością, ponieważ przedawkowanie ich lub ich
podawanie przez dłuższy czas może wywołać uszkodzenie niektórych narządów - w tym nerek.

Mimowolne moczenie, które utrzymuje się po 3-cim roku życia [najczęściej u chłopców] ma
pochodzenie na tle nerwowym. Można dopomóc w leczeniu podając takie

zioła jak: dziurawiec, kozłek,

tasznik, rdest ostrogorzki, krwawnik. mącznica.

Dziurawiec jest najbardziej polecany.

Skutecznym działaniem moczopędnym odznaczają się

kwiaty robinii akacjowej [akacji].

Surowiec ten polecany jest nie tylko w zakażeniach bakteryjnych nerek i dróg moczowych, lecz także w
uszkodzeniach nerek przy zatruciach [np toksynami roślinnymi, środkami chemicznymi - w tym niektórymi
lekami].

Szczególne znaczenie w leczeniu stanów zapalnych układu moczowego mają:

kwiaty wiązówki [tawuły

łąkowej], kora wierzbowa, pączki topoli

[wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe].

Kamica układu moczowego jest chorobą nawracającą i dlatego zapobieganie jest równie ważne jak i
leczenie.

Unikać należy spożywania niektórych roślin np szczawiu, szpinaku, pomidorów.

Korzystnie jest natomiast, podawanie naparów z ziół moczopędnych np

kłączy perzu, liści brzozy, ziela

rdestu ptasiego, znamion kukurydzy, korzeń selera, pietruszki-

które powodują szybkie wypłukiwanie z

przewodów moczowych formujących się małych kamyków lub piasku.
Zaleca się także częste picie dużych ilości płynów [najlepiej herbatek ziołowych

np z fiołka

trójbarwnego, kwiatów bzu czarnego, liści mięty, kwiatów rumianku, liści pokrzywy

] aby zapobiec

nadmiernemu zagęszczaniu się moczu.

Sok z czerwonej porzeczki

sprzyja rozpuszczaniu związków, z których formują się kamienie.

W ostrych atakach kamicy ulgę przynosi [oprócz podstawowej kuracji] picie naparów z ziół
rozkurczających

np z mięty, rumianku, owoców kolendry, kopru włoskiego.

Należy pamiętać, że zestawy ziół stosowane w kamicy nerkowej powinny być zróżnicowane w zależności
od tworzących się typów kamieni np moczanowych, szczawianowych, fosforanowych [liście czarnej
porzeczki i ziele połonicznika używa się do usuwania kwasu moczowego w kamicy moczanowej, natomiast
znamion kukurydzy i owocni fasoli w kamicy fosforanowej].

48b] Zapalenie pęcherza moczowego

Częste stosowanie antybiotyków tylko pogarsza sprawę. Ulga jest chwilowa, po której zamiast powrotu do
zdrowia następuje pogorszenie.

Objawami zapalenia jest częsta potrzeba siusiania [choć pęcherz praktycznie jest pusty], piekący ból przy
siusianiu i silnie pachnący, ciemny mocz.

Trzeba pamiętać o zakwaszaniu moczu [patrz 48a]
Aby zakwasić można jeść owoce borówki brusznicy lub żurawiny błotnej [2-3 łyżeczki dziennie].
Warto też jeść dużo rzepy, selera naciowego, cebuli.
Cebula działa moczopędnie i powoduje nieustanne przepłukiwanie przewodu moczowego.
Jeśli nie lubisz surowej cebuli można wkroić 3-4 cebule do 1 l wrzątku, odstawić na noc i popijać
następnego dnia.

1] Mieszanka - w równych proporcjach:

mącznica, skrzyp i prawoślaz

Mącznica jest jednym z najlepszych środków przeciwzapalnych, jeśli chodzi o infekcje przewodu
moczowego ścianek. Prawoślaz działa kojąco. Skrzyp działa moczopędnie i dostarcza mnóstwo składników
mineralnych.
1 łyżkę mieszanki wsyp do dużego [250-300ml] kubka wrzątku i utrzymuj przez 5 min w stanie lekkiego
wrzenia [pod przykryciem]. Pij 2-3 razy dziennie.

2]

Liście jeżyny, ziele dziurawca, kwiaty bzu czarnego, rumianku, lipy

w równych proporcjach.

Napar z 1 łyżki ziół na szkl wrzątku. Podawać w porcjach przed posiłkami w zapaleniu pęcherza
moczowego.

49] Leczenie uporczywego kaszlu

Dwuczęściowa kuracja- najpierw oczyszczająca organizm, potem lecząca oskrzela i płuca [najczęściej po
niewyleczonych zimowych przeziębieniach].

1] Oczyszczanie organizmu
Zmieszaj po 20g kwiatu

nagietka i szyszek chmielowych,

po 50g liści

melisy, brzozy, poziomki,

korzenie

łopianu [

skutecznie oczyszcza krew], korzeń

mniszka,

kwiatów

jasnoty białej

[dobrej na choroby kobiece],

jarzębiny

[działa moczopędnie] oraz

stokrotki

[obniża ciśnienie], ziele

bratka polnego i krwawnika

oraz

kłączy

perzu.

1 łyżeczkę tej mieszanki wsyp do szklanki i zalej wrzątkiem, parz od przykryciem 20 min, przecedź
Napar pij bardzo ciepły - 2 razy dziennie po 1 szkl na 0,5 godz przed posiłkiem
Po wykorzystaniu całej porcji ziół zrób 4-7 dni przerwy.

Skuteczność tej kuracji podnosi jedzenie codziennie rozgniecionego ząbka czosnku osłodzonego łyżką
miodu.
Także płukanie ust i gardła naparem z mieszanki ziół: 100g liści szałwii, 50g kwiatów rumianku, 20g
kwiatów nagietka i 20g liści mięty pieprzowej- wsyp do szklanki łyżeczkę wymieszanych ziółek, zalej
wrzątkiem, po 20 minutach przecedź i letnią miksturą pucz gardło [nie pij] kilka razy dziennie.

2] Po zakończeniu „oczyszczania krwi” i kilkudniowej przerwie zacznij właściwe leczenie
Przygotuj mieszankę ze: 100g

kwiatów lipy, owoców róży i liścia babki lancetowatej,

50g

liści pokrzywy

oraz 100g

prawoślazu

[przy czym trzeba zmieszać 50g pączków kwiatów i 50g jego korzeni]

1 łyżeczkę ziółek zalej szkl wrzątku parz pod przykryciem 30 min, napar odcedź, podgrzej przed wypiciem i
osłódź miodem. Pij go 3 razy dziennie po szklance, koniecznie na 0,5 godz przed jedzeniem.

50] Maści z majeranku

1] Otarty z łodyg

majeranek

utrzeć pół na pół ze

smalcem,

a następnego dnia przetopić i odcisnąć przez

gęste płótno zielonkawy tłuszcz, do którego można dodać olejku majerankowego, sosnowego lub
jałowcowego w proporcji 1 kropla na 1 dag smalcu
Wprowadzić na waciku do nosa kilka razy dziennie lub na noc przy katarze przeziębieniowym i przy bólach
głowy spowodowanych zapaleniem zatok obocznych nosa.
Także do smarowania miejsc stłuczonych i spuchniętych.

2] Weź kostkę

smalcu

wieprzowego i 2 garści świeżego lub garść suszonego

majeranku -

podgrzej na

patelni mieszając. Gdy tłuszcz się spieni, zestaw z ognia i pozostaw pod przykryciem na około 12 godz,
potem jeszcze raz podgrzej i rozpuszczony smalec przecedź przez gęstą gazę mocno wyciskając zioła.
Przelej do słoiczków, przechowuj w lodówce.
Smaruj nią sińce, miejsca dotknięte reumatyzmem, spuchnięty od kataru nos, skronie przy bólach
głowy.

51a] Fibromialgia- choroba nieznana

Ocenia się, że aż około 1,5 miliona osób w Polsce może chorować na fibromialgię. Większość z nich cierpi
i nie wie swojej chorobie. Fibromialgia nie jest również znana przez większość lekarzy.

Fibromialgia to choroba charakteryzująca się przewlekłymi rozlanymi bólami kostno-mięśniowymi oraz
sztywnością i tkliwością tkanek miękkich, ogólnym zmęczeniem i zaburzeniami snu.
Choroba ta może prowadzić do upośledzenia ruchowego i mentalnego.

Dolegliwości składają się na konstelację rozmaitych objawów, takich jak dolegliwości jelitowe, ze strony
pęcherza moczowego, bóle głowy, zaburzenia pamięci i koncentracji, wysypki skórne, suchość oczu i jamy
ustnej, niepokój, depresje, zawroty głowy, dzwonienie w uszach, zaburzenia widzenia, zespół Raynand i
zaburzenia koordynacji.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

51b] Fibromialgia

Fibromialgia - zespół chorobowy, charakteryzujący się uogólnionym bólem w układzie kostno-stawowym
z występowaniem charakterystycznych punktów, rozmieszczonych symetrycznie (tzw. Punktów
spustowych), wrażliwych na ucisk, którym towarzyszy uczucie przewlekłego zmęczenia, uczucie
sztywności oraz snem nie powodującym uczucia odpoczynku.

Termin fibromialgia został po raz pierwszy użyty w medycynie w 1976r, natomiast w 1990r.
Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne (ACR - American College of Rheumatology) podało
kryteria klasyfikacyjne tej jednostki chorobowej. Uważa się, że na fibromialgię cierpi około 4 % populacji,
częściej kobiety i częstość występowania zwiększa się z wiekiem, także osiąga częstotliwość około 8% u
kobiet po 70 roku życia

Wspomniane powyżej kryteria Amerykańskiego Towarzystwa Reumatologicznego pozwalają na
rozpoznanie fibromialgii, jeśli oba poniżej podane kryteria są spełnione oraz ból utrzymuje się co
najmniej od 3 miesięcy.

W wywiadzie chory zgłasza uogólniony ból. Ból ma charakter uogólniony, jeśli spełnione są wszystkie
poniższe warunki:

1] ból lewej połowy ciała
2] ból prawej połowy ciała
3]ból powyżej pasa
4] ból poniżej pasa
5] ból w okolicy szkieletu osiowego
a] ból kręgosłupa szyjnego lub
b] ból przedniej części klatki piersiowej lub
c] ból kręgosłupa piersiowego lub
d] ból kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Ból przy ucisku przynajmniej 11 z podanych poniżej 18 punktów spustowych. Ucisk powinien być
wywierany z siłą około 4 kilogramów.
a] potylica obustronnie w miejscu przyczepów mięśnia podpotylicznego
b] dolna część kręgosłupa szyjnego, obustronnie na przedniej powierzchni przestrzeni między
wyrostkami poprzecznymi kręgów C5 - C7
c] mięsień czworoboczny obustronnie w punkcie środkowym górnej jego krawędzi
d] mięsień nadgrzebieniowy obustronnie, w części początkowej powyżej grzebienia łopatki
e] drugie żebro obustronnie, przy przyczepie chrząstki żebrowej na powierzchni górnej
f] nadkłykieć boczny kości ramiennej obustronnie, 2 cm obwodowo od nadkłykcia
g] pośladek obustronnie, w górnym zewnętrznym kwadrancie na przednim fałdzie mięśnia
h] kolano obustronnie, na przyśrodkowej częścią ciała tłuszczowego podrzepkowego proksymalnie od
szpary stawu

Nie ma jednoznacznych teorii określających przyczynę tej choroby. U chorych na fibromialgię
stwierdzono zaburzenia czwartej fazy snu (sen NREM - bez szybkich ruchów gałek ocznych). W EEG
stwierdzono nakładanie się wielu powtarzających się fal α, co jest jednak również spotykane u osób
wyczerpanych emocjonalnie lub z zespołem bezdechu śródsennego.

Stwierdzono również w płynie mózgowo-rdzeniowym małe stężenie serotoniny, jednak leki wpływające na
jej stężenie nie przynoszą efektu w leczeniu fibromialgii.

Stwierdza się także zmniejszenie stężenia somatomedyny C (mediator działania hormonu wzrostu) oraz
podwyższenie stężenia substancji P, która będąc neuroprzekaźnikiem może odpowiadać za przekazywanie
bodźców bólowych.

U wielu chorych występują objawy spełniające rozpoznanie zaburzeń psychicznych, takich jak lęk,
hipochondria, depresja, jednakże fibromialgia występuje również u ludzi bez jakichkolwiek zaburzeń
psychicznych.

Choroba ma niekorzystne rokowanie. Pomimo leczenia u większości chorych utrzymują się objawy
choroby. Tylko około 25% chorych osiąga remisję. Według danych amerykańskich 10 do 25% chorych jest
niezdolnych do wykonywania jakiejkolwiek pracy, u kolejnych konieczna jest zmiana charakteru pracy. Z
uwagi, że niektórzy lekarze oraz towarzystwa ubezpieczeniowe poddają w wątpliwość występowanie tej
choroby, chorzy niejednokrotnie mają problemy z uzyskaniem orzeczenia inwalidztwa, co rodzi szereg
problemów socjalnych.

52] Nadciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi uważane jest za wysokie, jeśli przez dłuższy czas wynosi 140/90.

Serce uderzając 60-70 razy na minutę w normalnych warunkach przepompowuje krew do tętnic.
Ciśnienie krwi uważa się za prawidłowe, jeśli wynosi ono mniej niż 140/90 w spoczynku.

Prawidłowe -

120/80.

Podwyższone-

130-139/85-89.

Wysokie [etap I] -

140-159/90-99.

Wysokie [etap II] -

160-179/100-109.

Wysokie [etap III] -

>180/>110

Pewne wahania wartości ciśnienia są normalne, np. u osób aktywnych fizycznie ciśnienie krwi rośnie.
W czasie snu spada. Takie zmiany są prawidłowe i zdrowe.

Jednak u niektórych osób ciśnienie niemal bez przerwy jest wysokie - ten stan, nieleczony, może
doprowadzić do wystąpienia poważnych problemów medycznych.

Nadciśnienie tętnicze krwi najczęściej długo przebiega bezobjawowo.
Do objawów zwykle łączonych z chorobą należą: zawroty i bóle głowy, rumieńce, częste uczucie
zmęczenia, krwawienie z nosa i nerwowość.

Do leczenia nadciśnienia potrzeba różnych ziół.

Do najważniejszych zalicza się: głóg, lipę i jemiołę białą.

W skład zestawu na nadciśnienie:
Obniżające ciśnienie -

głóg, kwiat lipy, krwawnik, kora kaliny, kozłek.

Tonizujące serce

- głóg i kwiat lipy.

Moczopędne -

krwawnik, głóg, kwiat lipy.

Przeciwskurczowe -

kwiat lipy, kora kaliny koralowej, kozłek.

Tonizujące naczynia krwionośne

- głóg, kwiat lipy i krwawnik

.

Uspokajające

- kwiat lipy, kora kaliny koralowej, kozłek

Na nadciśnienie i jeśli do tego występują bóle głowy:
2 części

głogu,

1 część kwiatu

lipy,

1 część

krwawnika,

1 część kory

kaliny.

1 łyżeczka mieszanki na szkl wrzątku. Pić 3 razy dziennie.

Przy palpitacjach dodać do powyższej mieszanki jeszcze 1 część

serdecznika,

a przy stresie -

1 część

waleriany [kozłka].

Ciśnienie krwi zwykle się zmniejsza, jeśli redukuje się spożycie soli do 6g dziennie - 1 płaska łyżeczka.

Aromatoterapia - olejki obniżające ciśnienie -

lawenda, majeranek.

Można także stosować olejki o działaniu odprężającym jak

rumianek lub róża.

Do ziół zmniejszających ciśnienie krwi, normalizujących zarówno ciśnienie skurczowe jak i
rozkurczowe należą:

kalina śliwolistna, gryka zwyczajna, kora kaliny koralowej, kozieradka pospolita,

czosnek, głóg dwuszyjkowy, lipa, jemioła biała, serdecznik, pokrzywa, cebula, pietruszka, męczennica,
kozłek lekarski, werbena, krwawnik.

53] Dobry humor na talerzu

Choroby rodzą się ze stresu i…złego humoru.
Co więc robić, gdy od czasu do czasu bez żadnej przyczyny napada nas potężna chandra?

Zjeść jakiś owoc lub warzywo!

Bo zły humor to znak, że brakuje w naszej diecie któregoś z nich.

Jabłka -

zawierają pektyny, które obniżają poziom cholesterolu we krwi, poprawiają trawienie i

wzmacniają nerwy. Znakomicie chronią przed odkładaniem się zbędnego tłuszczyku.

Groszek, Fasola -

skarbnice białka, błonnika, cynku, manganu, magnezu. Wpływają zbawiennie na układ

trawienny, poprawiają przemianę materii i chronią przed osteoporozą.

Marchewka -

jest bogata w wit A. Wzmacnia więc serce i wzrok, pomaga na zgagę, chroni przed

apopleksją i zawałem. Znakomicie wpływa na cerę.

Ziemniaki -

za sprawą wapnia i wit C łagodzą stany zapalne, działają uspokajająco na przewód pokarmowy,

regulują przemianę materii. Zaleca się je na kłopoty z pęcherzem.
Ostatnio odkryto, że mąka ziemniaczana zapobiega nowotworom.

Czosnek -

chroni naczynia krwionośne i serce. Wzmacnia system odpornościowy i obniża poziom

cholesterolu we krwi.

Pomarańcze -

dzięki zawartości wit C [dużej] przeciwdziałają przeziębieniom, wspomagają leczenie astmy

i chorób dziąseł. Są podstawą profilaktyki antynowotworowej.

Grejpfruty -

chronią przed przeziębieniami, regulują pracę układu krwionośnego i są zalecane przy

wysokim ciśnieniu.

Papryka -

zawiera substancje chroniące przed rakiem. Poza tym jest bogata w wit C – wpływa

wzmacniająco na układ odpornościowy. Wspomaga leczenie astmy i nie dopuszcza do zwapnienia żył.

Śliwki

[zwłaszcza suszone] - zwalczają wirusy i bakterie, przyspieszają przemianę materii.

Cytryny -

wzmacniają kości i stawy. Walczą z infekcjami.

Cebula -

czyści krew, przyspiesza przemianę materii, pomaga na choroby układu oddechowego

Dba, by wapń nie odkładał się w żyłach.

Truskawki -

bogate w błonnik i wit C. Wzmacniają system odpornościowy i zwalczają wirusy.

Zalecane dla osób podatnych na przeziębienia.

54] Przyprawy w lecznictwie ludowym

1]

szałwia, hyzop i imbir -

powstrzymują nadmierne pocenie się.

2]

piołun, rokitnik, chmiel, liście mięty, mak, melisa, dzika róża, marzanka wonna, liście wawrzynu i

koper -

działają na układ nerwowy.

3]

czosnek i ruta -

zapobiegają stwardnieniu tętnic.

4]

czosnek i chmiel

- obniżają ciśnienie krwi.

5]

hyzop, bluszczyk, mak, macierzanka i tymianek -

działają wykrztuśnie i przynoszą ulgę przy kaszlu.

6]

kwiat i gałka muszkatołowa oraz melisa -

wzmacniają układ nerwowy.

7]

melisa, mięta pieprzowa, lebiodka [oregano], piołun, tatarak, arcydzięgiel, papryka, pieprz, chrzan,

muszkatołowiec [gałka i kwiat], marzanka wonna, lukrecja -

pobudza apetyt i poprawia trawienie.

8]

czosnek, macierzanka, hyzop, bluszczyk, cząber, majeranek, biedrzyniec, szałwia, mięta i melisa -

zapobiegają biegunce i ułatwiają trawienie tłustych potraw.

9] do wydzielania żółci [szczególnie potrzebnej przy ciężkostrawnych potrawach przydatne są:

chrzan,

musztarda, bylica, piołun -

jeśli nie cierpisz na zapalenie pęcherzyka żółciowego. Oraz głównie do tłustych

potraw -

rozmaryn, mięta pieprzowa, szyszko-jagody jałowca, owoce berberysu, rukiew wodna i ostryż

[kurkuma].

10]

chmiel, ogórecznik, jarzębina, berberys, lubczyk, pietruszka [liście], biedrzyniec [liście],

muszkatołowiec [gałka i liście]

działają moczopędnie, sprzyjają one odwodnieniu i wydalają z

organizmu szkodliwe substancje.

11]

cząber -

pobudza działanie trzustki.

12] niewielkie ilości świeżych

liści ruty, liście pietruszki, macierzanka, tymianek, goździki, ziele

angielskie, kolendra i anyż -

działają odwadniająco usuwając nieprzyjemny zapach z ust.

13]

pieprz, seler, ziele pietruszki, mięta pieprzowa, wanilia i cząber -

to afrodyzjaki.

14]

chmiel, ziele kopru, lebiodka [oregano] -

osłabiają popęd płciowy

15] istnieją też przyprawy powodujące nadmierne ukrwienie i podrażnienie macicy, toteż kobiety w ciąży
nie powinny spożywać w większej

ilości ruty, rozmarynu, pieprzu, rdestu ostrogorzkiego, czarnuszki,

cynamonu, pietruszki i szyszek chmielu

16]

cebula

pobudza działalność wątroby i trzustki, działa dodatnio na funkcje serca i tarczycy, uspokaja

nerwy, daje pomyślne wyniki w leczeniu przeziębienia i jako środek przeciwbólowy

17] nieprzyjemny zapach z ust po spożyciu czosnku można usunąć pijąc

mleko

lub żując

liście

pietruszki lub ruty

18]

seler

znakomicie nadaje się do przyprawiania potraw dla diabetyków

19]

liście lawendy

działają rozkurczowo na przewód pokarmowy, pobudzają pracę jelit i zahamowują

biegunkę

20]

majeranek

pobudza trawienie, działa wiatropędnie, uspokajająco i rozkurczowo. Ze względu na dużą

ilość garbników zaleca się go przeciw biegunce

21]

ziele lebiodki

pobudza apetyt, działa żółciopędnie i przeciwzapalnie, zapobiega biegunce

22]

tymianek

działa dezynfekująco i odwadniająco. Stosowany przy wzdęciach, biegunce, nieżytach

przewodu pokarmowego, pobudza apetyt

55] Zioła, które powinny być w domu

Działają wszechstronnie, nie powodując ubocznych skutków.

1]

Rumianek -

działa rozkurczowo, a przez to przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie, gojąco, regenerująco.

Pobudza trawienie, jednocześnie działa wiatropędnie i moczopędnie, a niekiedy przeciwalergicznie
Poprawia trawienie i ułatwia wydzielanie [niemowlęta i osoby starsze].
Wskazany też jest przy niedomaganiach wątroby i w niektórych chorobach kobiecych,

2]

Mięta -

[orzeźwiająca i lecznicza].

Działa rozgrzewająco, rozkurczowo, żółciopędnie i żółciotwórczo oraz przeciwbólowo, uspokajająco i
dezynfekująco. Pobudza czynności żołądka, zwiększa apetyt.

3]

Melisa -

[ma przyjemny cytrynowy zapach]. Jest środkiem rozkurczowym i uspokajającym.

Stosuje się przy nerwicy, neurastenii, podnieceniu nerwowym i bezsenności na tym samym tle, oraz we
wszystkich prawie chorobach, ponieważ spokój i sen są najlepszym lekarstwem.
Doskonale działa również przy zaburzeniach żołądkowych na podłożu nerwowym.

4]

Lipa -

[jej kwiaty odznaczają się silnym miodowym zapachem].

Kwiat lipy posiada właściwości napotne i przeciwgorączkowe oraz uspokajające i przeciwbólowe.
Stosuje się przy przeziębieniach, anginach, chorobach nerek, pęcherza i nerwicach.

5

] Pokrzywa -

[prawdziwa kopalnia złota]. Ceni się ją szczególnie za właściwości moczopędne [ułatwia

wydzielanie zbędnego mocznika i chloru], krwiotwórcze, pobudzające przemianę materii.
Poleca się ponadto przy niedokrwistości i anemii. Zmniejsza nadmierne poty.

6]

Fiołek trójbarwny -

[bratek polny] - na trądzik młodzieńczy.

Fiołek działa również napotnie i moczopędnie. Stosowany jest również przy nieżytach dróg oddechowych i
suchym kaszlu, Reguluje i poprawia przemianę materii.

56] Inne zioła przydatne w domu

1]

Macierzanka -

zawarte w niej olejki spowalniają procesy starzenia się. Jest jednym z najbardziej

użytecznych ziół. Działa antyseptycznie, antybakteryjnie pozwala pozbyć się bólu gardła, kaszlu, kataru.
Leczy rany.

2]

Szałwia -

ma działanie przeciwzapalne, orzeźwiające, przeciwpotne, przeciwskurczowe, kojące,

bakteriobójcze, przeciwcukrzycowe, przeciwbiegunkowe, uspokajające, regulujące krwawienie
miesięczne. Najczęściej stosuje się w nieżycie przewodu pokarmowego, przy nadmiernej fermentacji, w
chorobach wątroby, jako środek przeciwcukrzycowy, przy nadmiernym poceniu się, w stanach zapalnych
jamy ustnej i gardła, anginie, przy stanach ropnych i zapalnych dziąseł.

3]

Tymianek -

ma działanie wykrztuśne, przeciwbakteryjne, napotne, uspokajające, przeciwzapalne,

regulujące trawienie, wzmacniające i wiatropędne.
Używany jest w schorzeniach przewodu pokarmowego, nieżytach górnych dróg oddechowych, przy
ogólnym osłabieniu, w chorobach dróg moczowych.

4]

Hyzop -

dobry środek wykrztuśny na kaszel, stosowany przy przeziębieniach.

Działa wiatropędnie, poprawia i wzmacnia apetyt. Dobry jako płukanka na ból gardła, dobry na biegunkę.

Stosowany jest do leczenia ciężkich przeziębień, grypy, kaszlu, kataru.

5]

Lebiodka

[oregano] - ma działanie moczopędne, przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne,

przeciwfermentacyjne, poprawia trawienie. Jest wiatropędne.
Używane też jest przy zapaleniu dróg oddechowych, chorobach płuc, nieżytach oskrzeli, gardła, przy kaszlu
i utrudnionym odkrztuszaniu. Do płukania gardła i przeciw bólom głowy. Pomaga w histerii.

6]

Kwiat bzu czarnego -

używa się zwykle przy przeziębieniu, grypie, początkach zapalenia płuc, jako

środek napotny, przy katarze. Jak również przy zaflegmieniu [każdym] i jako środek wykrztuśny. Do
płukania gardła i przemywania oczu itp. itd.

57] Grupa ośmiu

Tatarak

wespół

z arcydzięglem, chmielem, dziurawcem, lawendą, lipą, melisą i kozłkiem

[walerianą]

tworzy grupę ośmiu roślin, które od niepamiętnych czasów królują w różnych mieszankach ziołowych.

Powszechność stosowania te rośliny zawdzięczają następującym właściwościom:
- zawierają wiele bardzo aktywnych biologicznie substancji, które pobudzają siły ochronne organizmu, oraz
związki organiczne, do których organizm ludzki przyzwyczajony jest od tysiącleci.

Rośliny te działają synergicznie tj. zespołowo i wspomagająco, powiększając tym samym swoją aktywność.
Zawierają związki niezbędne do normalnego funkcjonowania narządów ludzkiego organizmu, a zwłaszcza
do trawienia, przyswajania pokarmów, wydzielania i odtruwania produktów przemiany materii.

Wszystkie te zioła można stosować bez obawy o przedawkowanie, ich nadmiar, bowiem jest łatwo
wydalany przez organizm.

Zioła stosowane zespołowo nie tylko leczą cały organizm, ale również ułatwiają jego regenerację i mają
właściwości antybiotyczne i biostymulujące.
Aktywują cały organizm nie powodując działań ubocznych.

58] Klasyfikacja ziół najwyższej mocy leczniczej

Roślin obdarzonych nadzwyczajnymi właściwościami.

Każdy z wielkich zielarzy ma swoje ulubione zioła i w oparciu o nie opracowuje własne lecznicze
mieszanki.
Jedni preferują pokrzywę, inni na czołowym miejscu stawiają nagietek, a ojciec Klimuszko, choć był
zdeklarowanym zwolennikiem mieszanek, nadzwyczaj cenił szałwię, nazywając ją cesarskim ziołem.

Francuzi dokonali własnej klasyfikacji ziół o najwyższej leczniczej mocy - w tej tabeli niekwestionowanym
władcą jest skrzyp polny.

1]

Skrzyp polny -

leczy wrzody nowotworowe, oczy. Wzmacnia włoskowate naczynia krwionośne

[kapilary]. działa przeciwkrwotocznie.

2]

Nagietek -

hamuje wzrost nowotworów. Wzmacnia siły obronne organizmu. Działa bakteriobójczo,

antybiotycznie. podobnie jak penicylina.

3]

Pokrzywa -

obdarzona wszechstronnymi właściwościami leczniczymi. Działa m.in. antybiotycznie,

przeciwnowotworowo, insulinopodobnie, zwiększa ilość hemoglobiny, leczy choroby popromienne,
odmładza, wzmacnia cebulki włosowe, wpływa na wzrost.

4]

Mniszek lekarski -

leczy anemię złośliwą, choroby układu krwiotwórczego - w tym białaczkę.

5]

Tymianek -

potężny lek. Niezastąpiony jako środek wykrztuśny, przeciwkaszlowy i odkażający przy

nieżytach gardła, krtani, oskrzeli, żołądka i jelit.
Charakteryzuje się silnym działaniem bakteriobójczym przeciw niemal wszystkim drobnoustrojom groźnym
dla człowieka.

6]

Tatarak -

wzmacnia ogólnie, pobudza krążenie, pomaga przy niespecyficznych zaburzeniach

trawiennych. Jest bakteriobójczy.
Pomaga w rzucaniu palenia, leczy wzrok, wzmacnia cebulki włosowe.

7]

Czarna jagoda [borówka czernica] -

znakomicie oczyszcza organizm z toksyn, działa

przeciwnowotworowo, odmładza.
Jest lekiem na cukrzycę i biegunki bakteryjne, działa antybiotycznie.

8]

Bukwica -

hamuje biegunkę, leczy błonę śluzową żołądka i jelit. Wstrzymuje utratę wody, zwiększa

krzepliwość krwi, pomaga w chorobach kobiecych.
Używa się jej przy zakażeniach bakteriami ropotwórczymi i grzybami, a także przy bezsenności, bólach
głowy, zdecydowaniu.

9]

Rzepik -

pobudza wątrobę do wytwarzania żółci jednocześnie ochraniając jej miąższ i zapobiegając

otłuszczeniu. Ma właściwości odkażające, moczopędne, działa przeciwcukrzycowo, przeciwbiegunkowo.

10]

Arcydzięgiel litwor -

pobudza wydzielanie soku żołądkowego, reguluje krwawienia miesięczne u

kobiet, działa napotnie, pomaga wydalać toksyny przez nerki [np po zatruciu alkoholowym, nikotyną,
narkotykami]. Stosowany jest również w przypadku anemii, chronicznym bronchicie, bólach
miesiączkowych, osłabieniu a nawet niemocy seksualnej.

11]

Świetlik -

używany jest głównie na zapalne stany oczu. Ma właściwości przeciwzapalne, ściągające i

bakteriobójcze [zwalcza nawet gronkowce i paciorkowce].

12]

Glistnik jaskółcze ziele -

może z powodzeniem być stosowany w leczeniu zakażeń narządów płciowych

rzęsistkiem. Polecany jest w stanach skurczowych dróg żółciowych, w kolce jelitowej a
także w dychawicy oskrzelowej i bolesnym miesiączkowaniu.

13]

Łopian -

stosuje się w nieżytach przewodu pokarmowego, wątroby, dróg moczowych, przewlekłych

schorzeń skóry, początkowym okresie cukrzycy. zaburzeniach przemiany materii.

14]

Ruta -

działa rozkurczowo, wzmacnia macicę, reguluje miesiączkowanie, uszczelnia ściany naczyń

włosowatych, leczy bielactwo i łuszczycę.

15]

Pietrasznik plamisty;

16] Jałowiec

;

17] Czerwona

koniczyna;

18] Huba

brzozowa;

19]

Huba modrzewiowa;

20] Kora

dębowa.

59] Dlaczego kość się nie zrasta?

Na zmniejszenie tempa gojenia się mogą mieć wpływ rozmaite czynniki. Są to między innymi:

1] wiek - im młodszy organizm, tym szybciej kości się zrastają.

2] zaburzenie dopływu krwi spowodowane zniszczeniem tkanek wokół złamania.

3] niedostateczne unieruchomienie odłamów kostnych.

4] przemieszczenie tkanek miękkich.

5] zakażenie.

6] osteoporoza.

7] bardzo rzadko przyczyną opóźnionego zrostu są natomiast nieprawidłowości związane z
osteoblastami, czyli komórkami budującymi kość.

Trzeba pamiętać, że kości wcześniej czy później zrosną się, konieczne jest jednak odpowiednie
długie unieruchomienie.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

60]

Zioła przeciwbólowe

Każdy, kogo coś zaboli, szuka pilnie jakiegoś leku, aby to cierpienie uśmierzyć.

Z praktycznego punktu widzenia ból jest objawem pożytecznym, pełni bowiem rolę swoistego sygnału
ostrzegawczego, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego.

Poszukiwanie skutecznych środków walki z bólem trwało tysiące lat. Przed wiekami ludzie znajdowali je
w otaczającej przyrodzie. Stopniowo odkrywali lecznicze właściwości roślin. Już 3 tysiące lat temu na
Bliskim Wschodzie stosowano aloes i olejek z rycynusu jako lek na przeczyszczenie.

Wiele znanych przed wiekami ziół z powodzeniem wykorzystuje się do dziś w łagodzeniu różnego rodzaju
bólów.

Dziurawiec na bóle wątroby

Rośnie na łąkach, polach, ugorach i obrzeżach lasów. Swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznym
listkom - gdy patrzymy na nie pod światło wyglądają, jakby były specjalnie podziurkowane.

Do celów leczniczych wykorzystuje się młode pędy dziurawca razem z kwiatami.

Zawiera związki flawonoidowe, olejek eteryczny, kwasy organiczne oraz hipercynę, nieco witaminy C i

PP oraz karotenu. Dziurawiec działa przeciwskurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i
wątroby. Stosuje się go w kolce wątrobowej, bólach żołądka i bólach menstruacyjnych.

Uwaga! Zażywanie zbyt dużych dawek dziurawca może spowodować, zwłaszcza na przedwiośniu,
uczulenie na promienie słoneczne i wywołać pęcherze na skórze oraz wysypkę.

* Napar z dziurawca
2 łyżki stołowe kwiatów i pędów dziurawca zalać 2 szklankami wrzątku. Doprowadzić do wrzenia,
następnie odstawić na 10 minut pod przykryciem. Przecedzić i pić po 1/2 szklanki gorącego płynu 3 razy
dziennie przed jedzeniem.

* Olej z dziurawca
Szklankę ziela zmiażdżyć aż pokaże się sok. Papkę przełożyć do naczynia, dolać szklankę oliwy z oliwek.
Odstawić na 10 dni w ciemne chłodne miejsce. Stosować na oparzenia i bolące rany.

Mięta pieprzowa

Dziko rosnącą miętę pieprzową trudno znaleźć. Można ją natomiast uprawiać w ogródku lub na działce.

Jej liście zawierają mentol, witaminę C, rutynę, związki flawonoidowe, garbniki i karoten.

Miętę stosuje się w dolegliwościach żołądkowych, objawiających się bólami brzucha, wzdęciami,
nudnościami, nieprawidłowym trawieniem tłuszczów.

* Napar przeciwbólowy
Łyżkę stołową liści mięty zalewamy szklanką wrzątku. Parzymy 10 minut. Odcedzamy i pijemy 3 razy
dziennie po jedzeniu.

* Nalewka na bolesne miesiączki
Łyżkę świeżych liści mięty, łyżkę stołową kwiatów nagietka, łyżkę szałwii, łyżkę kozłka lekarskiego
zalać 2 litrami czerwonego wina.
Odstawić na 10 dni w ciemne miejsce. Przecedzić i pić po 100 g na czczo przez 10 dni przed wystąpieniem
miesiączki. Kurację można powtórzyć po pół roku.

Uwaga! Chociaż mięta jest popularnym środkiem przeciwbólowym, zdarzają się przypadki uczuleń
na składniki olejku miętowego (zaczerwienienie skóry, pokrzywka, bóle głowy). Niewskazane jest też
częste przyjmowanie zbyt mocnych naparów mięty. W indywidualnych przypadkach może wywołać
wymioty i nudności.

Nerwobóle i reumatyzm

* Napar przeciwbólowy
2 łyżki stołowe ziela podróżnika, 2 łyżki stołowe kwiatu lipowego, 1 1/2 łyżki stołowej rumianku, łyżkę
stołową liści mięty pieprzowej, łyżkę stołową korzenia kozłka lekarskiego mieszamy i przesypujemy do
słoika. Łyżkę tej mieszanki zalewamy szklanką wrzątku i parzymy pod przykryciem. Po 20 minutach
przecedzamy i pijemy ciepły napar 2 razy dziennie po szklance. Kuracja powinna trwać 2 tygodnie.

* Macerat do nacierań
2 1/2 szklanki świeżych kwiatów dziurawca zalewamy 2 szklankami białego wytrawnego wina, wlewamy

2 szklanki oliwy z oliwek. Odstawiamy na 5-6 dni w ciemne miejsce, a następnie podgrzewamy w gorącej
kąpieli wodnej aż do wyparowania wina. Odcedzamy, wlewamy do butelki z ciemnego szkła.

Olejem dziurawcowym zwilżamy gazę, przykładamy na bolące miejsce i bandażujemy. Można też stosować
go do nacierania.

Rumianek

Jest pospolitym łąkowym zielem, ale można go uprawiać w ogródku i na działce. Ma właściwości
przeciwbólowe, przeciwskurczowe, przeciwzapalne. Zawiera olejki eteryczne, związki flawonoidowe,
kumaryny, chamazulen.

Silniejsze działanie przeciwbólowe i przeciwskurczowe ma rumian rzymski, który uprawia się powszechnie
w całej Europie, także w Polsce. Rumian, w porównaniu z rumiankiem pospolitym, zawiera więcej goryczy.

* Przeciwbólowe napary z rumianku
- 1-2 łyżek kwiatów zalać 2 szklankami wrzącej wody. Parzyć 15 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu
pić ciepły w małych porcjach 4-5 razy dziennie po jedzeniu.

- Łyżkę koszyczków rumianku pospolitego zalać szklanką wrzątku. Pozostawić pod przykryciem 10 min.
Po odcedzeniu pić w czasie menstruacji 3 razy dziennie po szklance płynu po jedzeniu.

61] Nerwica - choroba duszy

Czujesz ciągłe zmęczenie, niepokój, masz kłopoty z zasypianiem, drżą ci ręce... Boisz się o swoje zdrowie.
Podejrzewasz, że jesteś poważnie chora? A może to nie twoje ciało choruje, a źródłem złego samopoczucia
jest nerwica.

Każdy z nas w życiu przeżywa jakieś stresujące wydarzenia. Czujemy wtedy lęk, bezradność, napięcie,
bezsenność, smutek. Objawy te zazwyczaj po pewnym czasie mijają samoistnie. Jednak gdy pomimo
ustąpienia sytuacji stresowej złe samopoczucie utrzymuje się dłużej lub nasila, należy udać się do
specjalisty. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że mamy nerwicę.

Nerwica - co to takiego?
Nerwica to potoczna nazwa zaburzenia nerwicowego. Jest to choroba emocji. Najczęściej wynika z
konfliktów wewnętrznych lub zewnętrznych związanych z sytuacjami, na przykład konfliktów między
obranymi celami a brakiem możliwości ich realizacji. Objawy są różnorodne i zależne od rodzaju
zaburzenia. Podstawowym symptomem jest lęk, po którym pojawiają się drżenie rąk, dreszcze, silne
napięcie mięśni, kołatanie i ból serca, bóle i zawroty głowy, duszność, nadmierna potliwość, bóle brzucha,
biegunka, uczucie pełnego pęcherza.

Nerwice to grupa zaburzeń psychicznych. Oto kilka jej typów.

Nerwica neurasteniczna
Słowo „neurastenia" znaczy „słabość nerwów". Osoba cierpiąca na ten typ nerwicy odczuwa zmęczenie
pomimo braku obiektywnej przyczyny, czuje się rozdrażniona, słaba, boli ją głowa (uczucie zaciskającej
się obręczy), czuje zamęt, nie potrafi się skupić, nie potrafi zapamiętać tego, co przeczyta lub usłyszy.
Wszystkie bodźce i odczucia, które do niej docierają, są przykre i denerwujące.

Nerwica hipochondryczna
Hipochondrykiem nazywamy osobę, która martwi się o swoje zdrowie i lubi rozmawiać na ten temat. To
jeszcze nie hipochondria. Hipochondryk bowiem naprawdę cierpi i nie udaje, choć wyniki badań
wykluczają jakąkolwiek chorobę. On jednak jest przekonany, że skoro odczuwa ból, to jest chory. Ciągły
ból sprawia, że uwaga chorego skupiona jest jedynie na własnym ciele i chorobie. Pozostałe aspekty życia
przestają się liczyć. Lęk o własne zdrowie powoduje, że chory niepotrzebnie przyjmuje ogromne ilości
leków oraz poddaje się zabiegom diagnostycznym i leczniczym.
Nie są znane podłoża występowania hipochondrii, ale przypuszcza się, że jest ona często ucieczką od innych
problemów, często od samotności. Chory za wszelką cenę stara się zwrócić na siebie uwagę.

Nerwica histeryczna
Charakteryzuje się ogromną różnorodnością objawów, czasem skrajnych. Występuje brak czucia, ślepota,
głuchota, utrata głosu, spowolnienie ruchów, utrata pamięci lub zupełnie odwrotnie: uporczywy ból,
nadwrażliwość wzrokowa czy słuchowa, gadatliwość, nadmierne pobudzenie ruchowe lub też nadmierna
pamięć.

Pojawiają się też ataki histeryczne. Chora osoba sprawia wrażenie silnie wzburzonej emocjonalnie (krzyczy,
płacze, rzuca się na ziemię lub bez konkretnego powodu śmieje się) lub też nie wyraża żadnych emocji
(traci pamięć i kontakt z otoczeniem).

Nerwica depresyjna
Pojawia się po ciężkich przeżyciach, utracie pracy, rozwodzie czy śmierci bliskiej osoby. Chwilowe
obniżenie nastroju po tego typu wydarzeniach jest rzeczą normalną i nie wymaga pomocy specjalisty.
Jednak gdy ciągnie się przez dłuższy czas, należy już mówić o nerwicy. Osoba cierpiąca z powodu nerwicy
depresyjnej czuje ciągły smutek i przygnębienie, nic jej nie cieszy, porzuca swoje zainteresowania, czuje
się osłabiona i bezsilna, staje się powolna. Ma niskie poczucie własnej wartości, uznaje się za nieudacznika.
Pojawiają się problemy ze snem. Może przespać cały dzień i nie czuć się wypoczętą lub w ogóle nie może
zasnąć. Ma problemy z koncentracją, cierpi na brak apetytu. Myśli o śmierci, w której widzi ukojenie.
Zdarza się, że depresja towarzyszy ciężkiej chorobie. Chory załamuje się po usłyszeniu diagnozy i przestaje
walczyć o powrót do zdrowia. Depresja jest groźna, gdy jest długotrwała i dlatego nie można jej objawów
bagatelizować.

Nerwica lękowa
Osoba cierpiąca na ten typ nerwicy skarży się na ciągły, nieuzasadniony niepokój, napięcie, stałe poczucie
zagrożenia, zły nastrój, rozdrażnienie, problemy ze snem. Nie może zrelaksować się, odprężyć, nic jej nie
cieszy. Dręczą ją czarne, pesymistyczne myśli. Odczuwa duszności, dławienie w gardle, bóle serca, brzucha,
głowy, mięśni i kręgosłupa, nudności i biegunkę.
Do nerwic lękowych zalicza się też fobie, czyli lęk przed jakąś konkretną sytuacją, stanem, rzeczą lub
zwierzęciem, lęk przed pająkami (arachnofobia), lęk przed zamkniętym pomieszczeniem (klaustrofobia), lęk
przed otwartą przestrzenią (agorafobia). Symptomy tej nerwicy są męczące i niemal uniemożliwiające
normalne funkcjonowanie. Bywa, że nieleczony lęk prowadzi do pogłębienia się zaburzeń psychicznych i do
znacznie poważniejszej grupy chorób, jakimi są psychozy.

Przyczyny nerwic
Trudno wskazać jednolite przyczyny nerwic, gdyż są one różne w zależności od przypadku. Zazwyczaj
podatność na zachorowanie tkwi w nas samych. Częściej dotyka osoby bardziej wrażliwe, mające mniejszą
odporność na pokonywanie trudności.
Bywa, że owa wrażliwość ma swoje źródło w doświadczeniach z dzieciństwa. Dotyczy osób, które jako
dzieci były zastraszane lub narażane na sytuacje stresowe (rozwód rodziców, kary cielesne). Wychowywanie

bezstresowe również może nasilić wrażliwość u osoby już dorosłej. Dziecko, które nie zaznało stresu, nie
jest w stanie poradzić sobie z twardą rzeczywistością, w którą wchodzi w okresie dojrzewania.
Przyczyny występowania nerwic nie tkwią jedynie w osobowości. Wiele czynników zewnętrznych może
zwiększyć ryzyko pojawienia się zaburzeń nerwicowych. Zaliczyć do nich można presję otoczenia, ciężkie
przeżycia, pojawienie się sprzeczności pomiędzy obowiązkami a potrzebami, rozdarcie między tym, czego
pragniemy a tym, na co pozwala etyka.

Osoby z nerwicą charakteryzuje:
Niska samoocena.
Poczucie krzywdy.
Egocentryzm (skupienie się na sobie i swoich problemach).
Niechęć do samoanalizy i samokrytyki.
Wyczulenie na krytykę i ocenę z zewnątrz.
Problemy w kontaktach z innymi ludźmi.
Niski próg frustracji.
Zawyżone aspiracje w stosunku do możliwości ich realizacji.
Ciągły, trudny do wytłumaczenia wewnętrzny niepokój.

Każdy z nas czasem w życiu przeżywa jakieś stresujące wydarzenia. Czujemy wtedy lęk, bezradność,
napięcie, bezsenność, smutek. Objawy te zazwyczaj po pewnym czasie mijają samoistnie. Jednak gdy
pomimo ustąpienia sytuacji stresowej złe samopoczucie utrzymuje się dłużej lub nasila, należy udać się do
specjalisty. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że mamy nerwicę.

HERBATKI DLA ZNERWICOWANYCH
Niektóre osoby trudno namówić do picia ziółek uspokajających, bo uważają, że są niesmaczne. Proponujemy
przepisy na herbatki i napoje, które dobrze smakują, a co najważniejsze - koją nerwy.

Napój mleczny z melisą
1 łyżkę ususzonych, sproszkowanych liści melisy lekarskiej zalać szklanką wrzącego mleka, parzyć pod
przykryciem 20 minut, odcedzić, dodać pół łyżeczki miodu lipowego.
Pić 2 razy dziennie, ostatnia porcja 1-2 godziny przed snem.
Napój uspokaja, pity wieczorem ułatwia zasypianie (zasługa mleka i melisy).

Polecany dla dzieci i młodzieży znerwicowanej. Oddala tremę. Zwiększa odporność na stres. Łagodzi
bolesne skurcze jelit spowodowane nerwicą.

Herbatka poprawiająca nastrój
Po pół szklanki sproszkowanego suszu z owoców aronii, liści melisy lekarskiej i mięty pieprzowej
wymieszać, wsypać do pojemnika.
1 łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem 20 minut, odcedzić. Pić kilka razy w
ciągu dnia zamiast tradycyjnej herbaty.
Herbatka skutecznie uspokaja. Usuwa tremę, lęki dnia codziennego, uodparnia na sytuacje stresogenne.
Niesie ulgę w zmęczeniu nerwowym, objawiającym się bólem głowy (napięciowy ból głowy), poprawia
nastrój. Likwiduje bolesne skurcze jelit i żołądka o podłożu nerwicowym. Polecana dla ludzi prowadzących
wyczerpujący tryb życia. Zapobiega nadciśnieniu wywołanemu zdenerwowaniem. Wychwytuje wolne
rodniki.

Czy wiesz, że nerwica:
Najczęściej dotyka mieszkańców dużych miast. Częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
To najczęściej występująca grupa schorzeń o podłożu psychicznym.

Dotyka średnio co piątego Polaka, czyli prawie 8 milionów osób.

Co możesz dla siebie zrobić?
Staraj się znaleźć przyczynę twojego złego samopoczucia.
Naucz się odmawiać.
Nie staraj się być lubianą przez wszystkich.
Naucz się wyrażać swoje emocje.
Zachowaj dystans do problemów.
Zaakceptuj siebie.
Zacznij uprawiać jakiś sport.
Pozwól sobie na chwilę relaksu (pachnąca kąpiel, spacer, wyjście do kina).
Jedz produkty bogate w magnez (wzmacnia system nerwowy).
Gdy czujesz się zdenerwowana, staraj się oddychać wolno i głęboko.
Unikaj hałasu.

Na codzienne smutki – zioła

Kozłek lekarski

Częściej znany jako waleriana. Rośnie dziko na terenach wilgotnych, na łąkach, nad rzekami i
jeziorami. Zawiera olejki eteryczne, kwasy organiczne i seskwiterpeny. Swoje uspokajające
właściwości zawdzięcza obecności walepotriatów. W maju lub dopiero jesienią zbiera się kłącza i
korzenie kozłka. Z nich sporządza się surowiec leczniczy.

Najlepsze działanie terapeutyczne wykazują wyciągi przygotowane na bazie alkoholu. Napary
działają słabiej.

* Nalewka uspokajająca i nasenna
Po 2 łyżki rozdrobnionego korzenia i kłączy kozłka wsypać do butelki z ciemnego szkła. Zalać
szklanką spirytusu. Po tygodniu przecedzić.
Pić przez 3 tygodnie 3 razy dziennie po 10 - 20 kropli. Następnie zrobić 2 - tygodniową przerwę.
Przedawkowanie nalewki może być bowiem przyczyną kołatania serca i bólów głowy.

* Przeciwwymiotny i przeciwbólowy wyciąg wodny
Łyżkę rozdrobnionych korzeni kozłka zalać szklanką zimnej, przegotowanej wody. Odstawić na 24
godziny. Odcedzić.
Pić kilka razy dziennie po 30 - 50 g. Przy bezsenności wypić 1/2 szklanki na godzinę przed snem.

Melisa lekarska

Zwana również rojownikiem, ponieważ jest rośliną wybitnie miododajną. W stanie naturalnym rośnie
w południowej Europie, na Kaukazie, Krymie, w Iraku i Iranie. W Polsce uprawiana jest w ogrodach i
na plantacjach.
Można ją posiać w doniczce i używać jako przyprawy.

Kwitnie w lipcu i sierpniu. W zielarstwie wykorzystuje się pędy z kwiatami i liście, które po
wysuszeniu mają przyjemny cytrynowy aromat.

Zawiera olejki eteryczne (głównie cytral i cytranellal), kwasy organiczne, związki goryczkowe, śluz,
witaminę C, karoten i znaczne ilości miedzi.

Ma działanie uspokajające. Stosuje się ją w stanach pobudzenia nerwowego, przy kłopotach z
zasypianiem, przy wyczerpaniu nerwowym, w neurastenii, w biegunkach i bólach przewodu
pokarmowego na tle nerwicowym.

* Nalewka uspokajająca na winie
50 g liści melisy zalać 3 szklankami białego wina. Po 2 dobach przecedzić. Wlać do butelki z
ciemnego szkła.
Podawać łyżkę stołową codziennie przy dolegliwościach żołądkowych na tle nerwicy.

* Napar przy nerwicy wegetatywnej
1 1/2 łyżki melisy zalewamy szklanką wrzątku. Przykrywamy i parzymy przez 10 minut.
Przecedzamy, a krople z pokrywki strząsamy do naparu (zawierają olejki eteryczne).
Pijemy ciepły po 1/2 szklanki 2 - 3 razy.

Zioła te są też skuteczne przy bezsenności i nerwicowych zaburzeniach przewodu
pokarmowego.

Melisę można mieszać z ziołami o podobnym działaniu, np. z korzeniem kozłka, chmielem,
zielem dziurawca, liśćmi mięty i kwiatami rumianku.

* Napar dla zestresowanych
Łyżkę liści melisy, łyżkę chmielu, łyżkę rumianku, łyżkę kozłka lekarskiego wymieszać.
Łyżkę stołową ziół zalewamy szklanką wrzątku. Parzymy 15 minut pod przykryciem. Przecedzamy,
słodzimy łyżeczką miodu.
Pijemy 2 razy dziennie po 1/2 szklanki, godzinę przed jedzeniem.

Chmiel zwyczajny
Uprawiany jest na plantacjach, głównie w południowej i wschodniej Polsce. Czasami spotykany jest
jeszcze w stanie dzikim na obrzeżach lasów i nad rzekami. Ma kwiatostany w kształcie szyszek -
męskie i żeńskie, i tylko te ostatnie są surowcem leczniczym. Zbiera się je w sierpniu. Suszy całe
szyszki lub rozdrabnia na mączkę.
Zawiera od 5 - 17% lupuliny. Ma działanie uspokajające.

* Herbatka uspokajająca przed podróżą
Łyżkę kozłka lekarskiego, łyżkę szyszek chmielu, łyżkę dziurawca, łyżkę melisy wymieszać.
2 łyżki ziół zalewamy w termosie 2 szklankami wrzątku. Zostawiamy na godzinę. Przecedzamy,
słodzimy miodem i wlewamy gorące do termosu.
Pijemy po 1/2 szklanki przed podróżą i w czasie podróży.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////