1

Wykład 12

Wykład 12

Europejski System Walutowy ( 

Europejski System Walutowy ( III

III

))

W latach 1992

W latach 1992--93 rynki finansowe 

93 rynki finansowe 

„odkryły” swoją siłę. Pod presją 

„odkryły” swoją siłę. Pod presją 
spekulacji zdewaluowano wszystkie 

spekulacji zdewaluowano wszystkie 
waluty EMS za wyjątkiem guldena 

waluty EMS za wyjątkiem guldena 
holenderskiego.

holenderskiego.

Teoria kryzysów II generacji mówi, że 

Teoria kryzysów II generacji mówi, że 

przedmiotem ataku

przedmiotem ataku

spekulacyjnego mogą 

spekulacyjnego mogą 

być waluty krajów, których sytuacja 

być waluty krajów, których sytuacja 
gospodarcza 

gospodarcza 

nie budzi obaw

nie budzi obaw

. I jest tak w 

. I jest tak w 

rzeczywistości. 

rzeczywistości. 

Rynki jednak „

Rynki jednak „

muszą

muszą

” mieć jakiś 

” mieć jakiś 

powód, by atak mógł być masowy.

powód, by atak mógł być masowy.

Dlatego przedmiotem początkowych 

Dlatego przedmiotem początkowych 
ataków spekulacyjnych były waluty, 

ataków spekulacyjnych były waluty, 
których kursy uważano za

których kursy uważano za

przeszacowane: 

przeszacowane: 

funt szterling, 

funt szterling, 
lir włoski 

lir włoski 
i hiszpańska peseta. 

i hiszpańska peseta. 

Kursy walut europejskich w stosunku do DEM

-35%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

1990M1

1991M1

1992M1

1993M1

    Belgian franc
    French franc
    Irish pound
    Italian lira
    Portuguese escudo
    Spanish peseta
  Danish krone
  Norwegian krone
  Swedish krona
  Pound sterling

Następnie zmuszono do dokonania 

Następnie zmuszono do dokonania 
dewaluacji banki centralne Szwecji i 

dewaluacji banki centralne Szwecji i 
Norwegii, których 

Norwegii, których 

systemy bankowe 

systemy bankowe 

były osłabione

były osłabione

wcześniejszym 

wcześniejszym 

kryzysem finansowym...

kryzysem finansowym...

2

Kursy walut europejskich w stosunku do DEM

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

1990M1

1991M1

1992M1

1993M1

    Belgian franc

    French franc

    Irish pound

    Portuguese escudo

  Danish krone

  Norwegian krone

  Swedish krona

Spadek

Spadek

kursu 

kursu 

funta

funta

sprawił, że 

sprawił, że 

przeszacowany

przeszacowany

stał się 

stał się 

punt

punt

S

Spade

padekk

kursu 

kursu 

pesety

pesety

sprawił, że 

sprawił, że 

przeszacowan

przeszacowanee

stało się 

stało się 

escudo

escudo

..

Kursy walut europejskich w stosunku do DEM

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

1990M1

1991M1

1992M1

1993M1

    Irish pound

    Portuguese escudo

W lipcu 1993 r., razem z frankiem 

W lipcu 1993 r., razem z frankiem 
francuskim spadły kursy franka 

francuskim spadły kursy franka 
belgijskiego i duńskiej korony...

belgijskiego i duńskiej korony...

Kursy walut europejskich w stosunku do DEM

-7%

-6%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

1990M1

1991M1

1992M1

1993M1

    Belgian franc

    French franc

  Danish krone

Dlaczego dealingom banków i 

Dlaczego dealingom banków i 
funduszom arbitrażowym tak łatwo 

funduszom arbitrażowym tak łatwo 
poszło, mimo że mieli przeciwko 

poszło, mimo że mieli przeciwko 
sobie trudnego “przeciwnika” w 

sobie trudnego “przeciwnika” w 
postaci VSTFF?

postaci VSTFF?

3

Jak postanowiono zniechęcić 

Jak postanowiono zniechęcić 
rynki finansowe do podejmowania 

rynki finansowe do podejmowania 
ataków spekulacyjnych?

ataków spekulacyjnych?

Od lipca 1993 r. rozszerzono pasmo wahań 

Od lipca 1993 r. rozszerzono pasmo wahań 
do +/

do +/--15% i silne ataki spekulacyjne już się 

15% i silne ataki spekulacyjne już się 

nie powtarzały, mimo sprzyjających 

nie powtarzały, mimo sprzyjających 
okoliczności (1994).

okoliczności (1994).

Całkiem różowo jednak nie było...

Całkiem różowo jednak nie było...

Co spowodowało spadki aż tylu 

Co spowodowało spadki aż tylu 
kursów walut europejskich w roku 

kursów walut europejskich w roku 
1995?

1995?

•• Kryzys walutowy w Meksyku

Kryzys walutowy w Meksyku

•• Kryzys finansów publicznych we 

Kryzys finansów publicznych we 
Włoszech

Włoszech

Ale to właśnie w 1995 r. postanowiono, że 

Ale to właśnie w 1995 r. postanowiono, że 
wspólna waluta krajów UGiW będzie 

wspólna waluta krajów UGiW będzie 
nazywała się 

nazywała się 

euro

euro

4

Czemu Włosi interweniowali z 

Czemu Włosi interweniowali z 
determinacją, by powstrzymać 

determinacją, by powstrzymać 
aprecjację lira w 1995 r.?

aprecjację lira w 1995 r.?

Interwencje walutowe Banku Włoch

-400

-200

0

200

400

600

800

1000

sty-93

sty-94

sty-95

sty-96

A czemu Szwedzi nie interweniowali, 

A czemu Szwedzi nie interweniowali, 
mimo że po silnej deprecjacji korony 

mimo że po silnej deprecjacji korony 
na początku 1993 r. zmiany jej kursu 

na początku 1993 r. zmiany jej kursu 
nie wykazywały jakiegoś wyraźnego 

nie wykazywały jakiegoś wyraźnego 
trendu?

trendu?

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

19

88

M

1

19

89

M

1

19

90

M

1

19

91

M

1

19

92

M

1

19

93

M

1

19

94

M

1

19

95

M

1

19

96

M

1

19

97

M

1

19

98

M

1

19

99

M

1

20

00

M

1

20

01

M

1

KURS KORONY SZWEDZKIEJ

KURS KORONY DUŃSKIEJ

Dlaczego w roku 1998 kursy 

Dlaczego w roku 1998 kursy 
poszczególnych walut 

poszczególnych walut 
„grzecznie” dostosowywały się 

„grzecznie” dostosowywały się 
do ogłaszanych kolejno 

do ogłaszanych kolejno 
parytetów ich zamiany na euro?

parytetów ich zamiany na euro?