Vacuüm Condensatoren
(Regelmatig werd mij per email informatie gevraagd over vacuüm condensatoren.)
Een samenvatting info van een fabrikant ingelast.
Deze condensator is een KP1-8 van Russisch fabrikaat en de officiële fabrieksprijs
is thans $ 300 – 350. De eigenschappen zijn als volgt:
Capaciteit
5 - 250 pF
Testspanning
10 kV/50 MHz
Werkspanning
5kV/30 MHz
Max. stroom
100 A/30 MHz
Temp. bereik
-30 tot +120 °C
Afmeting
140 × 70 mm
Gewicht
0.7 kg
Montage
In elke positie
Op de foto is te zien dat een vacuüm condensator coaxiaal is uitgevoerd.
De verzilverde ring links is de ene kant van de condensator en de
verzilverde ring rechts de andere kant. De linkerkant wordt meestal met
bevestigingsmateriaal aan de frontplaat bevestigd en is dan geaard. Rechts
is dan de "hete" kant en die wordt met isolerende steunpunten op het
chassis gemonteerd. Het koper van de platen is behandeld met een coating
om verkleuring te voorkomen en het 5 mm dikke glas is schokbestendig.
De condensator is uitgedraaid en u kunt rechts nog net de vaste cilindrische
platen zien.
EIGENSCHAPPEN EN VOORDELEN
Er worden door onder andere Jennings, Comet, Dolinko en Wilkens vacuüm
condensators in vele uitvoeringen gemaakt van verzilverd koper met glas of
keramisch materiaal. De voordelen van deze typen zijn een hoge
werkspanning, een kleine minimum capaciteit en een groot bereik, bij
voorbeeld: 5 – 500 pF en 24 – 4000 pF/3 kV. Nog hogere werkspanningen
zijn mogelijk en dat wordt verkregen door de condensator in een
luchtledige ruimte binnen de glazen of keramische omhulling te plaatsen.
Een vacuüm condensator heeft buitengewone stabiele elektrische
eigenschappen en heeft een zeer kleine interne verliesweerstand waardoor
hoge stromen in de orde van tientallen ampères mogelijk zijn. Blijvende
schade door vonkoverslag is een zeldzaamheid.
Zijn er één of twee spanningen aangegeven bij voorbeeld 5/3 kV, dan
betekent dat 5 kV bij minimale capaciteit en 3 kV bij maximale capaciteit.
Beiden bij
gelijkspanning!
Staat er maar één waarde dan is dat bij
maximale capaciteit. Maximale
HF spanning
is de opgegeven waarde
gedeeld door √2.
Een condensator bestaat uit twee pakketten cilindrische platen waarvan
één pakket met een schroefbeweging in- of uitgedraaid kan worden. De
capaciteitsverandering gaat met een vertraging van ongeveer 10 en soms
meer omwentelingen en bij het rechtsom draaien wordt de capaciteit
kleiner
. Bij goed gelagerde typen heeft de condensator de neiging om
linksom naar maximum terug te gaan. Een slipkoppeling is nodig en een
schaal met teller en omkering gemakkelijk in gebruik.
De condensators zijn erg zwaar en bijbehorende hardware is er 2dehands
meestal niet bij. Er zal de nodige zelfwerkzaamheden verricht moeten
worden om alles stevig in een kast te monteren. De assen kunnen een
diameter hebben van 6 – 12 mm.
PRIJZEN
Nieuwe condensators zijn zeer duur en kosten ongeveer € 350.
Tweedehands zijn de prijzen de laatste tijd ook gestegen en op eBay
worden al bedragen geboden van € 80 tot € 120! Zie voor een beperkt
aanbod en redelijke nieuwprijs:
. Het risico
van 2dehands kopen is dat u geen zekerheid heeft dat het vacuüm in orde
is. Vraag garantie of controleer zelf met een kleine HV voeding van hoge
spanning en kleine stroom of er in de condensator geen overslag plaats
vindt.
Andere aanbieders met interessante informatie zijn:
http://www.surplussales.com/VaccumVarCaps/VVC5.html
speurwerk ook nagaan wat de codenummers op veel typen en merken
betekenen.
ANDERE INFORMATIE
Voor de volledigheid volgt nu de belangrijkste informatie van een fabrikant:
Kunshan GuoLi Vacuum Electric Co, Ltd.
Wat is een vacuüm condensator
Zoals de naam al zegt is het een condensator met een vacuüm medium. De
platen van de condensator zijn een reeks concentrische cilinders in een
vacuüm omhulling. Zij worden van goed geleidende en zuurstofvrije koper
gemaakt. Omdat de cilinders zeer nauwkeurige worden vervaardigd en
samengesteld, zijn vacuüm condensatoren betrouwbaar en ontstaan er
nauwelijks vlambogen en corona.
Algemeen
Een vacuüm condensator is bestand tegen een hoge spanning, heeft een
klein volume, laag verlies en is betrouwbaarder dan condensatoren van een
andere samenstelling. De bijzondere prestaties komen door de uitstekende
isolatie van het vacuüm en de stofdichte en vochtbestendige afwerking. Er
kunnen zelfs types gemaakt worden voor een spanning van meer dan
honderdduizend Volt. Verder types voor zeer hoge frequenties en geschikt
voor duizenden ampères waarbij door convectie voldoende koeling plaats
vindt. Een variatie van minimum pF naar duizenden pF is mogelijk in de
verhouding van 150 : 1, zodat het een ideale component is voor een
breedbandige afstemming.
Een andere eigenschap is het herstellende vermogen bij een momentele te
hoge spanning dat bij andere soorten condensatoren een permanente
beschadiging betekent. Ook op grote hoogte kan de condensator zonder
problemen ingezet zonder dat de prestaties verminderen.
Uitvoering
Er zijn in twee uitvoeringen: een vaste condensator (A) of een variabele
condensator met één beweegbaar pakket platen (B).
Voornaamste technische eigenschappen
1. Hoogste werktemperatuur: 120 °C .
2. Convectie gekoeld tenzij anders gewenst.
3. Temperatuur coëfficiënt niet meer dan 100 × 10
- 6
.
4. Draairichting om de capaciteit te vergroten: tegen de klok in.
5. Bestand tegen zeer langdurige trillingen.
6. DC lekstroom niet meer dan 15 µA.
7. Koeling door: convectie, luchtkoeling of waterkoeling.
8. Opslaan in een verticale positie, in een schone en droge omgeving bij
een minimum capaciteit. Dat wordt bereikt door de knop of schroef
van nul stand uit ongeveer 3 à 4 slagen te draaien.
9. Als een condensator
meer dan 3 maanden niet gebruikt
is, moet het
met een hoge spanning belast worden om zijn bestendigheid
daartegen te behouden.
Testen
Bij het testen met wisselspanning van 50/60 Hz moet de condensator vrij
zijn van stof, vuil, olie of ander materiaal dat een uitwendige vonkoverslag
kan veroorzaken. Draai op maximum capaciteit en belast met maximum
piek werkspanning. Het testen met gelijkspanning gebeurt onder dezelfde
condities, maar mag pas daarna gedaan worden. De testspanning is ook
weer een maximum piek werkspanning. Opgelet, ontlaadt de condensator
volledig na de test met gelijkspanning.
Montage
Één kant van de condensator moet door een zachte, brede en koperen strip
met de rest van de schakeling verbonden worden en vermijdt bij de
montage torsie of buiging op het gedeelte waarbij het metaal overgaat in
glas of keramiek.
Onderhoud
Onder normale condities heeft de condensator weinig onderhoud nodig.
Verwijder eventueel stof of ander vuil met een afwasmiddel en smeer de
schroefdraad regelmatig met olie of een speciaal smeermiddel.
AFBEELDINGEN
De volgende foto's tonen diverse uitvoeringen van een vacuüm
condensator.
Links: COMET 10 - 1500 pF, 5/3 kV, gewicht 1.5 kg, Midden: JENNINGS 8 - 35 pF/35
kV!
Rechts: Russisch (USSR) 24 - 4000 pF/3 kV, gewicht 2.5 kg
JENNINGS Links: 8 - 1000 pF/3 kV, Midden: 10 kV type, Rechts: 500 pF/15 kV
Links: JENNINGS 10 - 1500 pF/5 kV, Rechts: COMET 5 - 500 pF. 5/3kV
COMET, twee types met hetzelfde uiterlijk
Links: JENNINGS 35 -200 pF/5 kV, Rechts: KP1-4 20 - 2000 pF/10 kV/50 A
Links: JENNINGS 3 - 30 pF/10 kV, Rechts: JENNINGS 50 -2300 pF/10 kV type UCSXF-
2300-10S
Links: AMPEREX 470 pF/15 kV type CVC70, Rechts: POLJARON (Lvov Ukraine) 4 - 200
pF/5 kV
Links: VACAP Corp 300 pF/10 kV type VVC-300-42-10, Rechts: EEV 8 - 500 pF/5 kV/45
A
Links: JENNINGS 3 - 30 pF/16 kV, Rechts: JENNINGS 300 pF/10 kV, type UCSL300
JENNINGS Links: 18 - 80 pF/5 kV/20 A, Rechts: 12 - 500 pF/15 kV
Van links naar rechts: 200 pF/25 kV/75 A, 350 pF/25 kV/75 A, 5 - 350 pF/25 kV
7 - 350 pF/10 kV/50 A
Een
nieuwe
KP1-8 werd voor $ 83
via eBay gekocht van "pavel pop"
uit St. Petersburg.
De
condensator was zeer goed
verpakt (»), werd via Finland
verstuurt en de totale prijs,
inclusief kosten voor eBay en
verzending, was € 85!
Kijk zelf regelmatig op
of
want niet altijd zijn de prijzen
"onbetaalbaar". Er zijn nog
mensen die huiverig zijn om via
internet iets te kopen. Na
ongeveer 70 bestellingen via
internet is er één keer iets mis
gegaan door mijn eigen schuld.
Het gros van de pakketjes is
vooruit in contant geld per
onaangetekende brief betaald, de
rest is via Pay Pal of bank
overgemaakt. Het geld wordt in
een gevouwen ondoorschijnende
wit A4 blad verzonden en de postzegels worden opzettelijk bekrast of
gescheurd om verzamelaars in de bezorgketen te ontmoedigen. Vooral
Duitse aanbieders via eBay zijn fatsoenlijk en punctueel De Amerikanen zijn
dat wat minder. Als men weet dat u zendamateur bent (zet uw call in uw
mail), is de toon van email conversatie een stuk gemoedelijker en wordt
men bereidwilliger.