Układ pokarmowy

Sole mineralne w płynach i pokarmach stałych zawierają wiele ważnych dla naszego organizmu
pierwiastków )spośród nich ok. 15 jest szczególnie istotnych). Niewielka ilość sili mineralnych
tracona jest nieustannie wraz z potem, moczem podczas krwawień. Dlatego ubytki muszą być
systematycznie uzupełniane. Ze względu na dzienne zapotrzebowanie pierwiastki dzielimy na
dwie grupy*: makroelementy (ponad100 mg) oraz mikroelementy (znacznie mniej niż 100 mg).

Pierwiastek Rola i podstawowe źródła
Makroelementy wapń Istotny składnik kości i zębów. Niezbędny do prawidłowego
funkcjonowania mięśni i układu nerwowego. Podstawowym źródłem są: mleko i przetwory
mleczne oraz warzywa liściaste
potas i sód Bilans tych jonów istotnie wpływa na pobudliwość komórek nerwowych i
mięśniowych. Sód odpowiedzialny jest także za równowagę wodno-mineralną ustroju. Oba
pierwiastki są składnikami różnych pokarmów. Obecnie głównym źródłem sodu jest sól
kuchenna (chlorek sodu)
fosfor Ważny składnik kości Jest też składnikiem ATP oraz DNA i RNA. Zawarty jest w różnych
pokarmach.
magnez Wpływa pośrednio na biosyntezę białek, jest składnikiem niebiałkowych części wielu
enzymów. Niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego siarka
Składnik niektórych aminokwasów, np. metioniny. Jest istotnym składnikiem wielu białek.
Źródłem siarki jest przede wszystkim mięso, ale także rośliny strączkowe oraz orzechy.
chlor Wraz z jonami sodu i potasu odpowiedzialny jest za równowagę wodno-mineralną
Mikroelementy żelazo Jest składnikiem hemoglobiny moioglobiny (barwnika występującego w
mięśniach). Wpływa na transport tlenu, ponieważ występuje w enzymach ważnych dla
tlenowych etapów oddychania wewnątrzkomórkowego. Źródłem są przede wszystkim: mięso,
wątróbka, żółtka jaj, a także rośliny strączkowe i orzechy. Niedobór tego pierwiastka powoduje
anemie.
jod Jest składnikiem hormonów tarczycy regulujących tempo metabolizmu. Źródłem są: ryby, sól
kuchenna (jodowana) Niedostatek prowadzi do powiększenia tarczycy (wole)
fluor Jest składnikiem zębów i kości. Zębom nadaje odporność mechaniczną i odporność na
próchnice. Rzadkie niedobory uzupełniane są fluoryzowaniem wody wodociągowej. Fluor jest
też składnikiem większości past do zębów.

Witaminy nie są substancjami budulcowymi, ani energetycznymi.

Witaminy są związkami organicznymi których nasz organizm nie potrafi zsyntezować. Są one
jednak niezbędne do wielu procesów biochemicznych i fizjologicznych. Znaczenie witamin
wynika przede wszystkim z faktu, ze część z nich jest niebiałkowymi składnikami ważnych
enzymów komórkowych. Inne są naturalnymi przeciwutleniaczami bądź np. wymagają

wchłanianie jonów w jelitach. Witaminy dzielimy na dwie grupy: rozpuszczalne w tłuszczach oraz
rozpuszczalne w wodzie.

Wpływ witamin na zdrowie jest faktem. Dlatego wielu ludzi zażywa je profilaktycznie w postaci
tabletek, pragnąc uniknąć skutków ich niedoboru (awitaminoz). Należy jednak pamiętać, że
nasza wiedza o całościowym wpływie znacznych dawek tych substancji jest stosunkowo
niewielka. Warto więc wiedzieć, że np. zażywanie zbyt dużych dawek witaminy A wywoła
nieporządne skutki uboczne (hiperwitaminozę)

BUDOWA I CZYNNOŚCI UKŁADU POKARMOWEGO.

Człowiek jest ssakiem wszystkożernym niewykazującym specyficznych przystosowań do
procesów trawiennych.

Układ pokarmowy człowieka można podzielić na przewód pokarmowy oraz gruczoły dodatkowe.
Przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem ustnym. Dalej pokarm przechodzi do jamy ustnej i
przez gardło oraz przełyk trafia do żołądka. Z niego przesuwa się przez jelito cienkie i grube.
Przewód pokarmowy kończy się otworem odbytowym(odbytem). Gruczoły należące do układu
pokarmowego to ślinianki, trzustka oraz wątroba.