MATERIAŁY EDUKACYJNE

ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH

1

FORMACJE ODWRÓCENIA TRENDU

FORMACJA POTRÓJNEGO DNA

Formacja potrójnego dna występuje na rynku raczej rzadko choć jest jedną z
najbardziej wiarygodnych formacji odwrócenia trendu spadkowego. Jak sama nazwa
wskazuje mamy tutaj trzy minima ukształtowane mniej więcej na tym samym
poziomie cenowym. Przy czym warto nadmienić że w praktyce rynkowej rzadko kiedy
spotykamy struktury cenowe które są idealnie symetryczne, a wszystkie minima
formacji znajdują się dokładnie na tym samym poziomie. Nie mniej pewne ogólne
zasady dotyczące ukształtowania obrotów są wspólne dla diagnozy wiarygodności
formacji. I tak w miarę kształtowania kolejnych minimów cenowych obroty powinny
wygasać natomiast w trakcie zwyżki notowań po trzecim minimum cenowym obroty
powinny być wysokie co wskazuje na silną presję strony popytowej, która pochłania
kolejne porcje podaży na wyższych poziomach cenowych. Sygnałem zmiany trendu ze
spadkowego na wzrostowy jest wzrost notowań powyżej górnego ograniczenia
formacji potrójnego dna czyli powyżej linii szyi. Jeśli to wybicie notowań jest
potwierdzone dużym wolumenem obrotu to mamy dość wiarygodny sygnał zmiany
trendu który będzie aktualny dopóki notowania utrzymują się powyżej linii szyi.
Czasem tuż po wybiciu się notowań powyżej linii szyi mamy do czynienienia z
ruchem powrotnym i jeśli dzieje się to przy mniejszych obrotach potwierdza
wcześniejszy sygnał kupna.

MATERIAŁY EDUKACYJNE

ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH

2

FORMACJA POTRÓJNEGO SZCZYTU

Formacja potrójnego szczytu należy do tych struktur cenowych, która na rynku
występuje raczej rzadko jednak stanowi dość dobre narzędzie prognostyczne. W
trakcie kontynuacji trendu wzrostowego dochodzi do ukształtowania drugiego
maksimum na poziomie mniej więcej pierwszego ekstremum, poczym kształtuje się
trzeci szczyt. Bardzo ważną wskazówką w trakcie kreowania formacji jest ułożenie
wielkości obrotów. W trakcie kształtowania pierwszego szczytu obroty są stosunkowo
wysokie, na drugim szczycie nieco mniejsze i wreszcie trzecie maksimum zostaje
ukształtowane na poziomie najniższych obrotów. Kiedy formacja potrójnego szczytu
jest już prawie całkowicie ukształtowana brakuje tylko spadku poniżej linii szyi
potwierdzonego dużym wolumenem obrotu. I właśnie taki spadek, jeśli się wydarzy
jest sygnałem zmiany trendu z wzrostowego na spadkowy. Podobnie jak w przypadku
formacji potrójnego dna i tutaj możemy mieć do czynienia z ruchem powrotnym do
linii szyi, który aby potwierdzić sygnał zmiany trendu powinien odbyć się na małym
obrocie. Późniejszy spadek i wzrost obrotów to ostateczne potwierdzenie zmiany
trendu z wzrostowego na spadkowy. W przypadku obydwu formacji można
wyznaczyć teoretyczny minimalny zasięg ruchu cenowego po wybiciu się z formacji.
W przypadku formacji potrójnego szczytu minimalny zasięg spadku jest szacowany
jako wysokość formacji odmierzona w dół od linii szyi.

MATERIAŁY EDUKACYJNE

ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH

3

FORMACJA TRÓJKĄTA ROZSZERZAJĄCEGO

FORMACJA PODWÓJNEGO SZCZYTU

Formacja trójkąta rozszerzającego podobnie jak dwie poprzednie struktury cenowe
występuje dość rzadko w praktyce rynkowej. Jeśli się pojawi na rynku to raczej jako
formacja kończąca trend wzrostowy niż spadkowy. Sama formacja składa się z trzech
maksimów cenowych, z których każde ukształtowane jest na wyższym poziomie niż
poprzednie. Łącząc te maksima cenowe linią prostą otrzymujemy górne ograniczenie
trójkąta rozszerzającego. Podobne połączenie trzech dolnych minimów cenowych
stanowi dolne ograniczenie formacji trójkąta rozszerzającego. Ukształtowanie
wolumenu obrotu które potwierdza wiarygodność formacji powinno być podobne do
tego, jakie występuje w formacji potrójnego szczytu. Każde kolejne maksimum
cenowe tej formacji powinno być ukształtowane na coraz mniejszym wolumenie
obrotu. Spadek poniżej dolnego ograniczenia trójkąta rozszerzającego na ogół
towarzyszy zwiększona aktywność strony podażowej, która zaspokaja popyt na coraz
niższych poziomach cenowych. W trakcie wybicia notowań z formacji trójkąta
rozszerzającego możemy mieć do czynienia, podobnie jak w przypadku wyżej
opisywanych formacji, z ruchem powrotnym do wnętrza trójkąta. Jeśli taki wzrost
odbywa się na mniejszym wolumenie obrotu, a następujący po nim spadek na dużym
to wówczas mamy potwierdzenie zmiany trendu na spadkowy. Wysokość formacji
może być wskazówką do szacowania minimalnego poziomu spadku i podobnie jak w
przypadku innych formacji odmierza się ją w dół od miejsca wybicia.

MATERIAŁY EDUKACYJNE

ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH

4

PRZYKŁADY RYNKOWE FORMACJI

ODWRÓCENIA TRENDU

2005

Sep

Oct

Nov

Dec

2006

Feb

Mar

Apr

May

Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

Nov

Dec

2007

Feb

Mar

Apr

May

Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

N

10000

20000

x100

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

9.5

10.0

10.5

11.0

11.5

12.0

12.5

13.0

13.5

14.0

14.5

15.0

15.5

16.0

16.5

17.0

17.5

18.0

18.5

19.0

19.5

20.0

20.5

O

POLICE (18.0500, 18.2400, 17.7800, 17.9200, -0.33000)

5 Feb

Mar

Apr

May Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

Nov

Dec

2006 Feb

Mar

Apr May

Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

Nov

Dec 2007 Feb

Mar

Apr

May

Jun

Jul

Aug

Sep Oct

N

5000

10000

x100

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

200

210

220

230

240

250

260

270

280

290

300

310

320

330

340

350

360

370

P

POLNORD (157.000, 163.500, 154.000, 161.000, +4.00000)

MATERIAŁY EDUKACYJNE

ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH

5

Aug

Sep

Oct

Nov

Dec

2006

Feb

Mar

Apr

May

Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

Nov

Dec

2007

Feb

Mar

Apr

May

Jun

Jul

Aug

Sep

Oct

N

50000

x10

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

9.5

10.0

10.5

11.0

11.5

12.0

12.5

13.0

13.5

14.0

14.5

15.0

15.5

16.0

MUZA (7.85000, 8.20000, 7.85000, 8.20000, +0.18000)