1. C

ZY PODATKI SĄ POTRZEBNE

?

Czy podatki nie są konieczne, jak uważa większość ludzi? Czy nie trzeba płacić

podatków, by cieszyć się

takimi rzeczami, jak opieka medyczna, drogi, poczta, koleje, ochrona policyjna i tak

dalej?

Wyobraźmy sobie lokalnego kupca, który wypędza z miasta, pod groźbą użycia broni,

całą swą konkurencją.

Następnie regularnie rabuje swych sąsiadów, ale "w zamian" dostarcza im pewne

artykuły spożywcze (bardzo

niskiej jakości) i wykonuje (bardzo kiepsko) pewne usługi, takie jak strzyżenie

trawników. Jego "klienci" odnosiliby się bardzo sceptycznie do jakości usług, które ten

kupiec tak łaskawie im dostarczałby, zabraniając jednocześnie tego komukolwiek innemu.

Tak właśnie jest z rządem. Dlaczego nie wolno nam trzymać swych pieniędzy i kupować

takich dóbr czy usług, jakie chcemy od tych, którzy oferują się ich dostarczać. Czego rząd

miałby się bać, jeśli uważa, że jest w stanie sam dostarczyć te wszystkie dobra i usługi,

na które ma obecnie monopol? Konkurencja pokazałaby, jakim marnym interesem są

państwowe usługi i zniszczyłaby mit, że są "dobra publiczne", które mogą być

dostarczane jedynie przez państwowy monopol. Biurokracja, nieefektywność, niebotyczne

ceny i obniżająca się jakość – tym charakteryzują się wszelkie państwowe usługi, od

poczty i kolei do policji i sądów.

Wolny rynek może dostarczyć wszystkie te usługi, które są tradycyjnie uważane za

domenę państwa. Wśród

wielu faktów, o których nie uczy cię państwowy system edukacji jest to, że historia zna

liczne przypadki

dostarczania ich - od dróg, szkół (np. Prywatne Liceum Menedżerskie) i szpitali po

walutę, ochronę policyjną i

sądy - przez prywatne przedsięwzięcia.

Już wiele razy zdarzało się, że państwo w celu zbudowania lub utrzymania swych

partackich monopoli tłumiło siłą skutecznych konkurentów, którzy naprawdę służyli

ogółowi.

Kto zyskuje, a kto traci? Masy zwykłych ludzi pracy mają wszystko do zyskania na

zniesieniu podatków.

Ekonomiczne i polityczne pasożyty mają wszystko do stracenia.

Osobiście uważam, że podatki nie są potrzebne i należało by je znieść - PODATKI TO

KRADZIEŻ ! Jeśli bandyta zaczepi kogoś na ulicy żądając portfela albo portmonetki, to

bez wahania można to nazwać kradzieżą. Jeśli grupa bandytów żądałaby co miesiąc

dwóch trzecich dochodu od właściciela sklepu grożąc strasznymi

konsekwencjami w przypadku niepodporządkowania się ich propozycji "ochrony", tenże

sprzedawca nie wahałby się nazwać tego czynu kradzieżą! Już każdy jest codziennie

obrabowywany. Co miesiąc przynajmniej około dwóch trzecich dochodu zabiera się

ludziom bez zgody. Robi to rząd. I owszem, to również jest kradzież, nawet jeśli niewielu

zdaje sobie z tego sprawę!

2. K

LASYFIKACJA PODATKÓW

:

Podatki mogą być klasyfikowane ze względu na różne kryteria klasyfikacji. Do najczęściej

stosowanych podziałów należą następujące podziały:

- ze względu na to, jaki budżet zasilają:

 państwowe

 samorządowe

W Polsce taki podział ma sens od niedawna. Przed przemianami przełomu lat

osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, wszystkie podatki miały charakter państwowy.

- ze względu na osobę podatnika można wyróżnić podatki pobierane od:

 osób fizycznych

 osób prawnych i jednostek nie mających osobowości prawnej

Z tym podziałem wiążą się różnice wynikające z różnic występujących pomiędzy osobami

fizycznymi oraz

prawnymi. Przykładem tego mogą być różnice w opodatkowaniu dochodów osób

fizycznych i prawnych.

Dochód osób prawnych opodatkowany jest w Polsce (oraz w większości innych

państw) według:

 skali proporcjonalne,

 natomiast dochód osób fizycznych opodatkowany jest według skali progresywnej.

W konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych występują odliczenia i ulgi nie

występujące w stosunku do osób prawnych.

- ze względu na charakter:

 rzeczowe

 osobiste

Podatki rzeczowe to podatki, w konstrukcji których najistotniejszą rolę odgrywa

przedmiot podatku. Zmiana

podmiotu

biernego

takiego

podatku

nie

powoduje

wygaśnięcia

zobowiązania

podatkowego. Przykładem może być podatek od nieruchomości.

W konstrukcji podatków osobistych kluczową rolę odgrywa podmiot bierny takiego

podatku. Istnienie zobowiązania podatkowego wynika z okoliczności podmiotowych.

Zobowiązania nie przechodzą na inną osobę i

wygasają najpóźniej z chwilą śmierci podatnika.

- ze względu na techniki poboru, sposób nałożenia podatku, przerzucanie

podatku i zdolność

płatniczą:

 bezpośrednie :

- podatek dochodowy od osób fizycznych (z ang. PIT)

- podatek dochodowy od osób prawnych (z ang. CIT)

- podatek od spadków i darowizn

- podatek rolny, podatek leśny

- podatek od nieruchomości

- podatek od środków transportu

- podatek od posiadania psów

 pośrednie :

- podatek od towarów i usług, zwany także podatkiem od wartości dodanej (z ang. VAT)

- podatek akcyzowy

- podatek od gier

Stosując kryterium technik poboru, podatkami bezpośrednimi są podatki płacone

przez podmioty bezpośrednio zobowiązane od płacenia przez podmiot prawa publicznego.

Podatki pośrednie, natomiast, to podatki płacone przez podmioty bezpośrednio nie

zobowiązane do tego przez państwo lub inny podmiot prawa publicznego. Tak więc takie

podatki, jak podatek akcyzowy czy podatek typu VAT są podatkami pośrednimi,

ponieważ płacone są przez podmioty nie zobowiązywane bezpośrednio do ich płacenia,

czyli konsumentów. Podatki takie jak dochodowe, od nieruchomości, czy rolny płacone są

bezpośrednio przez podmioty zobowiązane do ich zapłacenia.

Klasyfikując podatki ze względu na sposób ich nałożenia, za bezpośrednie

uznamy podatki wymierzane na

podstawie stałych przepisów. Podatki pośrednimi będziemy natomiast nazywać podatki

wymierzane na podstawie taryf nie nawiązujących do stałych stanów objętych spisami,

ale uwarunkowane zdarzeniami niemożliwymi do przewidzenia.

Trzecim kryterium bezpośredniości podatku jest jego przerzucanie. Podatki pośrednie

według tego kryterium to

podatki, których przerzucanie jest zgodne z wolą ustawodawcy. Podatki bezpośrednie

to podatki, których

przerzucanie nie jest zgodne z wolą ustawodawcy. Przerzucanie pewnych podatków

pośrednich warunkuje wręcz skuteczność ich funkcji stymulacyjnej. Przykładem tego

może być podatek akcyzowy nakładany na używki takie jak alkohol i wyroby tytoniowe, a

także podatek akcyzowy nakładany na benzyny (wyższy) oraz na gaz propan butan

(niższy).

Stosując kryterium zdolności płatniczej, za podatki bezpośrednie uznamy podatki

bezpośrednio uwzględniające zdolność płatniczą podatnika. Są to podatki dochodowe i

majątkowe. Podatki uwzględniające zdolność płatniczą podatnika tylko pośrednio

(poprzez wielkość przychodu lub konsumpcji) nazywamy zaś podatkami pośrednimi.

- ze względu na okoliczności ich wprowadzenia:

 zwyczajne - jest to zdecydowana większość podatków

 nadzwyczajne o charakterze jednorazowym, epizodycznym lub okresowym.

Przykładem takiego podatku może być podatek od wzbogacenia wojennego, czy

niedawno

dyskutowany

projekt

wprowadzenia

podatku

powodziowego

po

katastrofalnej powodzi roku 1997.

- ze względu na sposób powstania:

 obligatoryjne

 fakultatywne

Podatki obligatoryjne powstają z woli ustawodawcy i są obowiązkowe dla wszystkich

spełniających określone

cechy. Podatki fakultatywne mogą być wprowadzone poprzez samo opodatkowanie

się mieszkańców danej gminy w wyniku referendum. Po wprowadzeniu takiego podatku,

staje się on obowiązkowy z wszelkimi tego

konsekwencjami.

3. P

ŁACIMY NASTĘPUJĄCE PODATKI

:

- podatek dochodowy od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej,

- podatek dochodowy od osób fizycznych

- zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych osiągany przez

osoby fizyczne

4. K

TO I W JAKI SPOSÓB USTALA WYSOKOŚĆ PODATKÓW W

P

OLSCE

?

Podatki ustalane są przez państwo (rząd) kontrolując znaczną część produkcji. Niemal

wszystkim, co ma związek z systemem podatkowym, zajmuje się obecnie wiceminister

Waldemar Manugiewicz. Kieruje trzema departamentami: Podatków Pośrednich (VAT,

akcyza, podatek od gier, podatek importowy, od sprzedaży akcji w publicznym obrocie, a

także współudział w określaniu cen samochodów osobowych, paliw silnikowych i wyrobów

tytoniowych), Podatków Pośrednich i Opłat (oprócz spraw oczywistych, jak założenia

polityki podatkowej, do kompetencji tego departamentu nalezą też m.in. postępowanie

oddłużeniowe) oraz Prawnym (m.in. dokonywanie okresowej analizy orzecznictw NSA w

sprawach podatkowych i cen). Prócz tego minister Manugiewicz kieruje zespołem ds.

reformy systemu podatkowego, który obecnie zajmuje się m.in. ustawą o katastrze

nieruchomości. Podatkami - choć z innej strony - zajmuje się także Jan Kubik, obecny

generalny inspektor kontroli skarbowej. Do jego kompetencji należy m.in. nadzór nad

Krajową Izbą Biegłych Rewidentów (Departament Rachunkowości), nad organami

orzekającymi w sprawach karnych skarbowych (Departament Organizacji i Nadzoru

Podatkowego), działalnością urzędów kontroli skarbowej (Departament Kontroli

Skarbowej) oraz tworzenie systemów komputerowych dla izb i urzędów skarbowych.

Stawki podatkowe wyznaczane są poprzez ustawę określającą zasadę, według której

ustalano przedziały dochodu podlegającego opodatkowaniu: przedziały dochodu mają

ulegać corocznie podwyższeniu "w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu

przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w okresie trzech

kwartałów w roku poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu

roku ubiegłego". Tej zasady jednak nie dotrzymywano, manipulując corocznie stawkami i

progami. I tak w 1993 r. Nie zwaloryzowano przedziałów dochodowych (progi zostały

zamrożone na poziomie 1992 r.), co dla podatników niesie konsekwencje przez wszystkie

lata obowiązywania ustawy. Z kolei na 1994 r. podatki podwyższono wprost,

wprowadzając nową skalę podatkową, zamiast dotychczasowej 20%, 30% i 40% - 21%,

33% i 45% Ta

sama skala obowiązywała w 1995 i 1996 r. W 1997 r. zmieniono sposób odliczania ulg,

na mniej korzystny dla

podatników przekraczających drugi i trzeci próg, z jednoczesną obniżką stawek - na

20%, 32% i 44%. 1998 r.

przynosi kolejną zmianą stawek: 19%, 30% i 40%. Stawki podatkowe określone zostały

w skali podatkowej mającej charakter progresji szczeblowej. Skala zbudowana jest z

przedziałów podstawy obliczenia podatku oraz odpowiadających tym przedziałom stawek

podatkowych. W stosunku jednak do dochodów, które nie podlegają łącznemu

opodatkowaniu stosuje się stawkę proporcjonalną (np. dochody ze sprzedaży

nieruchomości, dochody uzyskiwane z odsetek od pożyczek, dywidend). W 1998 r. progi

podatkowe ustalono na poziomie: 19% dla dochodów nie przekraczających kwoty 25.252

zł., 30% dla dochodów powyżej kwoty 25.252 zł. i nie przekraczających kwoty 50.504 zł.,

40% dla dochodów przekraczających kwotę 50.504 zł.

5. S

CHARAKTERYZUJ INSTYTUCJĘ NADZORUJĄCE EGZEKUCJE PODATKÓW

.

Instytucją nadzorującą egzekucją podatków jest Ministerstwo Finansów.

21 postulatów Ministerstwa Finansów :

 Podatki mają być proste i zrozumiałe nie tylko dla firm doradczych. Ich nałożenie nie

może podlegać uznaniu lub interpretacji urzędnika.

 Podatki muszą być sprawiedliwe. Podatki sprzeczne z podstawowymi zasadami

moralnymi, jak grabież wdów i sierot ("spadkowy") - muszą być natychmiast

zniesione.

 Podatki muszą nakłaniać do pracy a nie do lenistwa. Sprzeczne z tym podatki

dochodowe, zwłaszcza progresywne, muszą być zniesione.

 Podatki nie mogą± przeszkadzać. Sprzeczne z tym podatki trzeba zlikwidować.

 Podatki muszą być niskie - i nakładane w miarę równo. W celu pobudzenia

gospodarki należy zlikwidować lub znacznie zmniejszyć VAT, wprowadzając w miejsce

podatku dochodowego - ryczałtowy podatek osobisty.

 Państwo powinno szczególną opieką otaczać kobiety i rodzinę. Kobiety pracujące na

równi z mężczyznami powinny płacić taki sam podatek - kobiety wybierające pracę w

domu powinny być zeń zwolnione całkowicie.

 Podatki nie mogą nakłaniać do oszustw. Trzeba zlikwidować podatki, których

dokumentowanie jest trudne i niejasne.

 Podatki muszą być nakładane i wydawane oszczędnie. To obywatele poprzez

Parlament mają decydować, ile pieniędzy mogą zapłacić - a państwo ma

gospodarować w tych ramach.

 Podatki mogą, iść tylko na cele, z których wszyscy podatnicy tak samo korzystają.

System podatkowy nic może zamieniać społeczeństwa w stado, gdzie silniejsi grabią

słabszych, a państwo dzieli i rządzi.

 Podatki nie mogą być nakładane na nasze dzieci i wnuki. Konstytucja powinna

zakazywać deficytu budżetowego.

 Podmioty gospodarcze muszą mieć równe szansę. Jeśli podatki nakładane są na

działalność gospodarczą, to administracja nie może mieć prawa udzielania,

jakichkolwiek zwolnień, ulg - a także subwencji i dotacji.

 Specjalny podatek zwany akcyzą powinien zostać zmniejszony, a jego zakres

ograniczony. Przede wszystkim dotyczy to energii i paliw, gdzie wysoka akcyza

zdecydowanie hamuje rozwój gospodarki.

 Podatek graniczny zwany cłem, powinien być zniesiony; cło między Polską a Czechami

jest równie szkodliwe jak cło między Śląskiem a Mazowszem.

 Emerytura nie może być "świadczeniem społecznym", przy którym nieustannie

manipuluje Rząd; musi być wypłacana z Funduszu Emerytalnego, wspomaganego

przez podatek na rzecz likwidacji zadłużenia socjalistycznego państwa. Nie wolno

wyprzedawać państwowych zakładów, nie rezerwując odpowiedniej puli akcji dla

emerytów, z których składek były budowane.

 Składka ubezpieczeniowa nie może być podatkiem. Trzeba znieść przymus

ubezpieczeń, traktując je jako umowę cywilną, na straży której stoi państwo.

 Podatki służące opłacaniu usług świadczonych obywatelom za pośrednictwem

urzędników państwowych muszą być zlikwidowane, jeśli obywatele mogą opłacać te

usługi bezpośrednio lub przez instytucje społeczne.

 Podatki muszą być traktowane tak samo, jak inne sprawy cywilne. To nie podatnik ma

wykazać skąd ma pieniądze - to Urząd musi starać się udowodnić, że zarobił je

nieuczciwie.

 Urząd podatkowy nie powinien mieć wglądu w księgowość, która powinna być

tajemnicą przedsiębiorstwa.

 Urząd podatkowy nie powinien gromadzić o obywatelach informacji, umożliwiających

wkraczanie w ich życie prywatne - co może robić dziś w stopniu większym niż w

reżimach totalitarnych pozbawionych komputerów.

 Obecne podatki od nieruchomości powinny być zmniejszone i opłacane w zależności

od wielkości i wartości nieruchomości.

 Raz zmieniony system podatków powinien być trwały. Zmiany powinny być

wprowadzane dopiero po sześciu latach od chwili ich uchwalenia.

6. K

TÓRE Z PODATKÓW NAJEFEKTYWNIEJ ZASILAJĄ BUDŻET PAŃSTWA

?

Uważam, że najefektywniej zasilają budżet państwa następujące podatki :

-

Podatek dochodowy od osób fizycznych.

Podstawę opodatkowania stanowi dochód danej osoby, pomniejszony o

odliczenia i ulgi. Podatek dochodowy od osób fizycznych obejmuje swym

zasięgiem wszystkie dochody osób fizycznych, z wyjątkiem tych uzyskanych z:

-

działalności rolniczej (oprócz działów specjalnych produkcji rolnej),

-

gospodarki leśnej,

-

czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy (np.

paserstwo),

-

przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

-

podatek dochodowy od osób prawnych.

Dochody z działalności gospodarczej są w Polsce opodatkowane kilkoma rodzajami

podatków bezpośrednich, w zależności od formy prawnej jednostek gospodarczych oraz

skali ich działalności. Podstawowe znaczenie ma tu jednak podatek dochodowy od osób

prawnych (z ang. CIT - corporate income tax). W 1997 r. z tytułu podatku dochodowego

od osób prawnych wpływy do budżetu państwa wyniosły 13,3 mld zł, co stanowiło 13,4%

ogólnych wpływów podatkowych budżetu państwa. Trzeba zauważyć, że w minionych

latach udział ten zmalał, po części wskutek korzystnych dla podatników zmian przepisów,

ale także wskutek celowego zaniżania przez podatników podstawy wymiaru podatków.

Zarówno teoria podatkowa jak i praktyka potwierdzają, że przedsiębiorcy - min. poprzez

manipulacje kosztami - potrafią skutecznie zmniejszać wykazywany przychód lub dochód.

7. RODZAJE PODATKÓW

Podatek akcyzowy.

Podatek akcyzowy jest rodzajem podatku pośredniego nakładanego na wyroby

konsumpcyjne zwane akcyzowymi, między innymi alkoholowe, tytoniowe, paliwa i

wyroby uznane za luksusowe. Akcyza może sięgać nawet kilkudziesięciu procent ceny

detalicznej. W Polsce dochody budżetowe z tytułu akcyzy stanowią 18%.

Podatek VAT.

Podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług jest, iż sprzedawca

oblicza podatek należny od dokonanej sprzedaży i odejmuje od niego podatek zapłacony

wcześniej przez dostawców, zawarty w fakturach zakupu. Powstałą różnicę wpłaca do

budżetu, lub otrzymuje zwrot, jeśli podatek zawarty w fakturach jest wyższy od

należnego.

8. C

O SĄDZISZ O RELACJI MIĘDZY WIELKOŚCIĄ PODATKÓW STANOWIĄCY DOCHÓD GMIN

,

A

ODPROWADZANYCH DO BUDŻETU PAŃSTWOWEGO

?.

Uważam, że wysokość podatków stanowiąca dochód gmin jest zdecydowanie zbyt niska

w porównaniu do wielkości podatku odprowadzanego do budżetu państwowego (np. w

przypadku podatku dochodowego od osób

fizycznych budżetowi państwa przypada 85%, a gminom 15%, zaś jeśli chodzi o podatek

dochodowy od osób

prawnych 95% otrzymuje budżet państwa a gminy jedynie 5%). Na tym przykładzie

wyraźnie widać, że liczba

podatków.

9. C

O SĄDZISZ O REFORMIE SYSTEMU PODATKOWEGO

L.

B

ALCEROWICZA

?

Leszek Balcerowicz jest legendarną postacią związaną nieodłącznie z przejściem Polski

z systemu komunistycznego do wolnego rynku. Plan nazwany jego nazwiskiem wpisał się

na zawsze na karty historii. Wielu młodych ludzi nie pamięta już wielkiego skoku z roku

1990. Sądzę, że proponowany przez Leszka Balcerowicza podatek liniowy polegający na

jednej stawce podatku dla wszystkich, niezależnie od poziomu dochodów jest wspaniałym

pomysłem. Nie występuje tu element progresywności. Choć to system prosty, to bardzo

rzadko jest spotykany i występuje tylko w małej Estonii. Zgłoszoną przez premiera

Leszka Balcerowicza ideę na razie nie traktuję poważnie, ale pochwalam ją. Dziś jest to

tylko hasło - slogan obniżenia podatków ponieważ najniższy podatek wynosi obecnie 19

procent, a podatek liniowy miałby wynosić 18-17%. Proponuję jednak by minister

finansów wziął pod uwagę koszty czekających nas reform, restrukturyzacji przemysłu

związanej z naszymi dążeniami do wejścia do Unii Europejskiej.

Moim zdaniem obecny system podatkowy wyraźnie odbiega od systemu, jakiego Polska

potrzebuje dla szybkiego rozwoju gospodarki i tworzenia nowych miejsc pracy. Nie

zachęca dostatecznie do zachowań produktywnych, tak potrzebnych w kraju na dorobku.

Ta wada wynika głównie z nadmiernego fiskalizmu, zwłaszcza nadmiernych fiskalnych

obciążeń kosztów pracy, które zniechęcają pracodawców do powiększania zatrudnienia –

najwyższy czas to zmienić.