background image

J. Hoffman 

1.  Opisz cele i zasady wspólnotowej UE praktyki ochrony środowiska 

Cele – zapobieganie i zmniejszenie emizji do środowiska jako całości, zanieczyszczeń oraz na 
ich unieszkodliwianiu 
W CELU osiągnięcia wysokiej ochrony środowiska jako całości 
Zasady – integracji polityki ochrony środowiska z politykami sektorowymi 
-prewencja 
-przezornośc 
-„zanieczyszczający płaci” 
-wysokiego poziomu ochrony 
-usuwania szkód u źródła 

2.  Wyjaśnij konieczność zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska w procesie 

produkcji. 
Poprzednie podejście – sektorowa ochrona, prowadziło do przenoszenia zanieczyszczeń 
pomiędzy elementami środowiska lub nie obejmowało zanieczyszczeń przekraczających 
jeden komponent środowiska. 

3.  Wyjaśnij pojęcia:  

- dopuszczalne wartości emisji – masa wyrażona w kategoriach niektórych szczególnych 
parametrów stężenia i/lub poziomu emisji, które nie mogą być przekroczone w czasie 
jednego lub kilku okresów 
-emisje – bezpośrednie/pośrednie uwolnienie substancji, wibracji, ciepła, hałasu z 
punktowych lub rozproszonych źródeł w instalacji do powietrza, wody i gleby 
-zanieczyszczenia – bezpośrednie/pośrednie wprowadzenie w wyniku działalności człowieka 
substancji, ciepła, wibracji i hałasu do powietrza, wody i gleby, które może być:  
___szkodliwe dla ludzkiego zdrowia lub jakości środowiska,-spowodować uszkodzenie 
własności materialnej,-naruszać lub zakłócać walory środowiska i legalne sposoby 
korzystania z niego 
-instalacja – stacjonarna jednostka techniczna gdzie prowadzi się jedną/większą ilość 
działalności wymienionych w załączniku 1 oraz wszystkie inne bezpośrednio związane 
działania, które mają techniczny związek z działalnością prowadzoną w tym miejscu i które 
mogłyby mieć wpływ na emisję i zanieczyszczenia 
- istotna zmiana – zmiana w działaniu która według właściwej władzy może mieć znaczące 
negatywne oddziaływanie na ludzi bądź środowisko 
-najlepsze dostępne techniki – najbardziej efektywny zaawansowany etap rozwoju i metod 
prowadzenia danej działalności – wskazuje on możliwe wykorzystanie poszczególnych 
technik jako podstawy dla dopuszczalnych wartości emisji, ma na celu zapobieganie 
powstawaniu, a jeśli jest to niemożliwe, ogólne ograniczenie emisji i oddziaływania na 
środowisko naturalne jako całość 
-dostępne techniki – techniki o takim stopniu rozwoju, który pozwala na wdrożenie w danym 
sektorze przemysłu, zgodnie z istniejącymi warunkami ekonomicznymi i technicznymi z 
uwzględnieniem kosztów i korzyści 
techniki – stosowane technologie i sposób w jaki instalacja jest prowadzona, projektowana, 
wykorzystywana, konserwowana i wycofywana z eksploatacji 

4.  Opisz zobowiązania formalno prawne prowadzącego lub kontrolującego instalację 

-przyjmowanie wszystkichstosownych środków zapobiegających zanieczyszczeniu, zwłaszcza 
przez zastosowanie bat 
-nie powodowanie żadnych istostnych zanieczyszczeń 

background image

-unikanie wytwarzania odpadów, lub gdy jest to niemożliwe unieszkodliwianie ich tak, aby 
ograniczyć ich wpływ na środowisko 
-efektywne wykorzystanie energii i surowców 
-zapobieganie awariom przemysłowym i ograniczenie ich konsekwencji, 
- po ostatecznym zaprzestaniu działalności podejmowanie środków w celu uniknięcia 
zanieczyszczeń i pozostawienia miejsca gdzie prowadzono działalność w zadowalającym 
stanie 
-regularne informowanie właściwych organów o wynikach monitoringu emisji oraz 
niezwłoczne informowanie o każdym incydencie lub awarii, które w istotny sposób wpływają 
na środowisko 
-udzielenie przedstawicielom kompetentnych organów niezbędniej pomocy przy 
przeprowadzaniu inspekcji instalacji i jej obrębie 
-informowanie właściwych władz o każdej planowanej zmianie w eksploatacji instalacji 

5.  Co powinien zawierać wniosek o udzielenie pozwolenia zintegrowanego na istniejące 

instalacje 
-opis instalacji i jej działania 
-opis surowców i materiałów pomocniczych innych substancji lub energii wykorzystywanych 
lub wytwarzanych przez instalację 
-opis źródeł emisji instalacji 
-opis stanu terenu, na którym znajduje się instalacja 
-opis charakteru i ilości przewidywanych emisji z instalacji do każdego komponentu 
środowiska, również określenie istotnego oddziaływania emisji na środowisko jako całość 
-opis proponowanej technologii i innych technik dla zapobiegania lub(jeśli jest to 
niemożliwe) ograniczania emisji i instalacji 
-opis środków mających na celu zapobieganie odpadów i prowadzenie odzysku odpadów 
wytwarzanych przez instalację 
-opis środków planowanych w celu monitoringu emisji do środowiska naturalnego 

6.  Opisz zawartość decyzji – warunków pozwolenia zintegrowanego dla działających instalacji 

- pozwolenie powinno obejmować wszystkie środki niezbędne dla spełnienia wymogów 
dotyczących udzielania pozwoleń w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska 
jako całości 
-w przypadku nowej instalacji lub poważnej zmiany uwzględnia się wszystkie uzyskane w 
przedmiotowej kwestii informacje lub wnioski 
-obejmuje dopuszczalne wartości emisji dla substancji zanieczyszczających z uwzględnieniem 
ich ilości i potencjału do przenoszenia między komponentami środowiska oraz wymogi 
zapewniające ochronę środowiska 
-środki gospodarki odpadami wytwarzanymi przez instalację 
-warunki pozwolenia obejmują przepisy dotyczące minimalizacji zanieczyszczeń o dużym 
zasięgu lub charakterze transgranicznym oraz zapewniają wysoki poziom ochrony 
środowiska naturalnego jako całości 
-pozwolenie obejmuje odpowiednie wymogi dotyczące mechanizmów monitorowania 
-pozwolenie obejmuje środki odnoszące się do warunków innych niż zwyczajne warunki 
eksploatacji (opracowanie systemu w odniesieniu do rozruchu, przecieków, chwilowych 
przestojów, ostatecznego zakończenia eksploatacji) 
-pozwolenie może także zawierać tymczasowe odstępstwa jeżeli plan naprawy zapewnia że 
wymogi te zostaną spełnione w terminie 6 miesięcy oraz jeżeli projekt prowadzi do 
ograniczenia zanieczyszczenia 

background image

7.  W jakich przypadkach podejmuje się ponowne rozpatrzenie warunków pozwolenia 

zintegrowanego? 
Jeżeli zanieczyszczenie powodowane przez instalację jest tak znaczne, że zachodzi 
konieczność skorygowania istniejących dopuszczalnych wartości emisji dla danego 
pozwolenia lub uwzględnienie w pozwoleniu nowych wartości dopuszczalnych 
-jeżeli istotne zmiany w zakresie bat umożliwiając znaczne ograniczenie emisji bez 
narzucania nadmiernych kosztów 
-bezpieczeństwo eksploatacji wymaga zastosowanie innych technik 
-nakazują to nowe przepisy wspólnoty lub ustawodawstwa krajowego 

8.  Wymień główne dziedziny działalności gospodarczej podlegające konieczności uzyskiwania 

pozwolenia zintegrowanego 
–przemysł energetyczny, rafinerie oleju mineralnego i gazu, koksownie, instalacje gazyfikacji 
i skraplania węgla 
-produkcja i obróbka metali – inst do spiekania rud 
-przemysł mineralny 
-przemysł chemiczny – instalacje do produkcji podstawowych chemikaliów organicznych, 
nieorganicznych, nawozów NPK, środków ochrony roślin, produktów farmaceutycznych, 
materiałów wybuchowych 
-gospodarka odpadami 
-inne rodzaje działalności – hodowle zwierząt, przetwórstwo mleka, papieru 

9.  Opisz rodzaje działalności gospodarczej podlegające konieczności uzyskania pozwolenia 

zintegrowanego w obrębie przemysłu chemicznego 
-do produkcji nawozów na bazie fosforu, azotu, potasu 
-produkcji podstawowych środków ochrony roślin i biocydów 
-do produkcji podstawowych środków farmaceutycznych 
-do produkcji materiałów wybuchowych 
-do produkcji szkła i ceramiki 
-podstawowych chemikaliów nieorganicznych 
-do produkcji podstawowych chemikaliów organicznych 
-do produkcji podstawowych tworzyw sztucznych 

10. Co oznacza i obejmuje indykatywny wykaz głównych substancji zanieczyszczających przy 

ustalaniu dopuszczalnych wartości emisji 
Indykatywny wykaz głównych substancji zanieczyszczających które mają być uwzględnione 
przy ustalaniu dopuszczalnych emisji 
Powietrze – so2 i inne związki siarki, NOx i inne związki azotu, CO, LZO, metale i ich związki, 
pył azbest, chlor i jego związki, fluor i jego związki, arsen i jego związki, cyjanki, substancje i 
preparaty do których udowodniono że posiadają właściwości rakotwórcze i mutagenne 
Woda  i gleby– zw. Chloroorganiczne, fosforoorganiczne, cynoorganiczne, węglowodory 
trwałe, toksyczne substancje organiczne, cyjanki, metale i ich związki arsen i jego związki, 
środki ochrony roślin, azotany i fosforany -> oraz inne związki powodujące eutrofizajcę wód 
,substancje zaburzające równowagę tlenową, substancje mutagenne 
 

11. Jakie uwarunkowania uwzględnia się przy wyborze najlepszych dostępnych technik? 

-wykorzystanie technologii o niskiej ilości odpadów, 
-wykorzystanie substancji mniej szkodliwych 
-zwiększenie odzysku i recyklingu substancji wytwarzanych, wykorzystywanych w procesie 
oraz odpadów 
-wdrażanie procesów które zostały wypróbowane i odniosły sukces na skalę przemysłową,  

background image

-postęp technologiczny i rozwój wiedzy 
-charakter, skutki i wielkość emisji 
-terminy przekazania do eksploatacji nowych/istniejących instalacji 
-czas potrzebny na wprowadzenie bat 
-zużycie i własności surowców wykorzystywanych w procesie oraz ich wydajność 
energetyczna 
-potrzeba zapobiegania/ograniczania do minimum całkowitego wpływu emisji na środowisko 
naturalne i związane z tym zagrożeń  
-potrzeba zapobiegania wypadkom oraz minimalizowania ich skutków dla środowiska 
naturalnego 
-informacje publikowane przez komisję lub organizacje międzynarodowe 

12. Wymień podstawowe etapy uzyskiwania w praktyce pozwolenia zintegrowanego. 

Wstępne uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółów wniosku o wydanie pozwolenia 
zintegrowanego 
- identyfikacja ewentualnych oddziaływań transgranicznych 
-ustalenie zakresu informacji, które wnioskujący chciałby włączyć z udostępniania 
-formalne złożenie wniosku oraz ewentualne złożenie wniosku o wyłączenie z udostępniania 
informacji zamieszczonych we wniosku 
-podanie do publicznej wiadomości informacji o przystąpieniu do rozpatrywania związku 
oraz powiadomienie stron postępowania 
-przekazanie wniosku do rejestracji przez ministra środowiska wraz z ewentualnym 
wnioskiem o wszczęcie postępowania ewentualnego w sprawie transfranicznego 
oddziaływania na środowisko 
- szczegółowa analiza wniosku wraz z ewentualnym określeniem koniecznych uzupełnień 
-rozprawa administracyjna 
-opracowanie i wydanie decyzji administracyjnej w sprawie pozwolenia zintegrowanego 
-podanie do publicznej wiadomości informacji o zanieczyszczeniu w punkcie dostępnym w 
wykazie danych o pozwoleniu 
-przekazanie pozwolenia ministrowi środowiska do rejestracji 

13. Podaj zalecane czynności w ramach rozprawy administracyjnej 

-przygotowanie materiałów do rozprawy, ustalenie uczestników i charakteru ich udziału 
-ustalenie czy rozprawa powinna być otwarta dla społeczeństwa i czy przedstawiciele mogą 
zabierać głos 
-wezwanie uczestników 
-sprawdzenie obecności i czy nie ma przeszkód formalnch do przeprowadzenia rozprawy 
-prezentacja celu rozprawy 
-wnioski formalne stron 
-przedstawienie zebranego materiału dowodowego 
-wysłuchanie stron 
-wysłuchanie świadków 
-wysłuchanie wniosków stron 
-podjęcie decyzji o zamknięciu/odroczeniu rozprawy 
-decyzja administracyjna – pozwolenie zintegrowane 
-przesłanie decyzji ministra środowiska 
-wyjaśnienia dla ministra środowiska 
 

14. Pozwolenie zintegrowane – opisz zawartość typowego wniosku 

1 część formalno prawna (formalne dane o instalacji i prowadzącym) 

background image

-załączniki dokumenty formalne 
-oświadczenia 
-opis struktury wniosku 
-wykaz materiałów źródłowych i omówienie 
2 część informacyjnow opisowa (techniczna charakterystyka instalacji i opis oddziaływania 
na środowisko) 
-szczegółowe załączniki tematyczne i zestawienia tabelaryczne dotyczące emisji i 
monitorowania 
-schematy technologiczne 
-kopie ważnych instrukcji i procedur 
-zbiór informacji o charakterze niejawnym 
3 część wnioskowa (wnioskowanie graniczne wartości emisji, proponowane sposoby 
zapobiegania i minimazliacja wpływu na środowisko  
-proponowane uwarunkowania eksploatacji instalacji 
-uzasadnienie dla proponowanych warunków  eksploatacji  
-proponowane zasady weryfikacji i zmian treści pozwolenia (proponowane terminy 
ważności, częstotliwość kontroli i weryfikacji warunków pozwolenia, kryteria definiowania 
znaczącej zmiany w działalności, kryteria określania pogorszenia stanu środowiska w 
znaczącym rozmiarze 

15. Skutki przenoszenia zanieczyszczeń pomiędzy komponentami środowiska – opisz zasady 

postępowania i wyboru najlepszego rozwiązania uzupełniającego proces technologiczny 
ukierunkowanego na efekt środowiskowy 
-informacje konieczne do ustalenia zakresu i zidentyfikowania alternatywnych technik 
branych pod uwagę 
- proces sporządzania wykazu emisji powstających na skutek każdej emisji z alternatywnych 
technik i wykorzystywanych zasobów 
- obliczenia umożliwiające uwzględnienie dużej liczny emitowanych substancji – 7 kategorii 
problemów i porównanie każdej z alternatywnych technik 
-ocena zużycia energii i wytwarzanie odpadów 
-oszacowanie kosztów i korzyści ekonomicznych – rentowność ekonomiczna, metody proste 
– księgowa stopa zwrotu całości kapitału, wskaźnik rentowności inwestycji, metody 
dyskontowe, wartości zaktualizowane netto, wewnętrzna stopa zwrotu, indeks rentowności 

16. Opisz procesy i operacje produkcji amoniaku wpływające na wskaźniki emisji 

zanieczyszczeń 
Co2 nox so2 co – odprowadzane do atmosfery ze spalinami z reformera i zewnętrznych 
kotłów parowych, 
So2,h2s do atmosfery z węzłów oczyszczania i odzysku siarki w instalacjach półspalania 
wyższych węglowodorów i zgazowania węgla 
Co2 z węzła oczyszczania gazu procesowego 
H2, co, ch4 składniki gazu procesowego 
Nh2, ch3oh do powietrza i wód gruntowych ze stacji uzdatniania kondensatów 
Jony składników roztworu myjącego do wód gruntowych, okresowe odpady, zużyte 
katalizatory i odpady stałe 

17. Opisz nowe technologie zalecane jako rozwiązania bat dla produkcji amoniaku 

-ulepszony proces konwencjonalny – 40 bar, temperatura surowców na granicy 
wytrzymałości termicznej instalacji – ograniczenie grzania pieca, reforming, ograniczenie 
objętości instalacji, palniki niskoemisyjne nox, ekonomizer, stechiometryczny stosunek h/n w 

background image

dopalaczu(4:1) konwerter w strukturze umożliwiający drobnokrystalicznego katalizatora, 
ciepło sytezy -> produkcja pary, wysokoefektywne układy chłodzenia i separacji nh3 
- reforming ze zredukowanym obciążeniem pieca rurowego, przesunięcie konwersji do 
dopalacza – mniejsze zużycie metanu na ogrzewanie, mniejsze zużycie energii i mniej 
nox(niższa temperatura) zmniejszenie ogrzewania pieca i zwiększenie przepływu powietrza, 
niższa temp -> dłuższa eksploatacja, stosunek para:gaz 2.8:1, zmniejszenie zapotrzebowania 
na energię i obniżenie emisji zanieczyszczeń, kriogeniczne oczyszczanie gazu syntezowego -> 
wzrost wydajności pracy węzła syntezy amoniaku 
-zastosowanie prereformingu , prereformer przed piecem rurowym – adiabatyczny reaktor 
katalityczny – częściowa konwersja ch4 z h2o, ponowne ogrzanie gazu przed reforminiem, 
ciepło z innych części instalacji, prereforming odciąża piec właściwy i obniża zużycie energii i 
emisję nox, obniżenie stosunku para:gaz czyli zmniejszenie zapotrzebowania na parę 
wysokociśnieniową 
-reformer ogrzewany gazem procesowym po dopaleniu –dogrzanie mieszaniny para/gaz 
kierowanej do reformingu kosztem ciepła gazu procesowego opuszczającego dopalacz z 
temp 1000st c – lepsze wykorzystanie energii i wytorzenie pary wysoko ciśnieniowej – 
zmniejszenie lub eliminacja konieczności ogrzewania rur katalitycznych spalinami, dopalanie 
tlenem lub wzbogaconym powietrzem, 50% redukcja emisji nox 

18. Wymień zalecane modyfikacje technologiczne istniejących instalacji syntezy amoniaku 

zbliżające je do bat 
-palniki z niskim poziomem emisji nox 
-instalacja clausa do odzysku siarki 
-oczyszczanie kondensatu procesowego 
-odzysk metali i zagospodarowanie zużytych katalizatorów 
-niskotemperaturowe odsiarczanie gazu 
-zmodernizowany system wymywania co2 
-usuwanie co2 metodą adsorpcji na sorbentach  
-pośrednie chłodzenie reaktora syntezy 
-katalizator o dużym rozdrobieniu 
-saturacja gazu ziemnego procesowego 
-nieżelazowy katalizator syntezy amoniaku 
-katalizator do konwersji co odporny na zatrucie siarką 
-końcowe oczyszczanie gazu syntezowego z półspalania przez przemywanie ciekłym azotem 
lub ciekłym amoniakiem 
-oczyszczanie gazu syntezowego na sitach molekularnych 
-katalizator żelazowy promotowany kobaltem 
-stosowanie turbiny gazowej do napędu kompresora  
-usuwanie amoniaku z purge-gas przed spalaniem 
-odzysk h2 z purge gas 

19. Instalacje syntezy amoniaku – trendy rozwojowe 

-większa skala wytwórni 
-katalizator o dużym stopniu rozdrobnienia 
-reforming autoterminczny 
-palniki niskoemisyjne 
-usuwanie co2 
-sita molekularne 
-przebudowa wnętrza kondensatorów 
-saturacja gazu ziemnego 

background image

20. Bat dla produkcji tio2 

Chlorkowa- czystsza 
Siarczanowa – gorsze surowce 
Proces chlorkowy – wilgotrność surowca do 0.3% 
Odzysk fecl2 zgodnie z zaporzebowaniem rynku, ozdysk chloru po utlenianiu w sposób 
bezpośredni – zmniejszeni zużycia cl2, energii elektrycznej i zawrotu ticl4 
Proces siarczanowy – odpowiednie zmielenie surowca ->maksymaplne roztwarzanie czyli 
zmniejszenie strat  surowca i emisji pyłów przez użycie drobnych filtrów workowych, użycie 
systemów kalcynacji które minimalizują zużycie energii bez pogarszania jakości produktu 
 

21. Bat w produkcji fosforanów nieorganicznych – detergentowych i paszowych 

Detergentowe – minimalizacja zużycia energii i surowców oraz wytwarzania surowców 
poprzez kontrolę stężenia kwasu i ilości zanieczyszczeń – utrzymywanie zużycia surowca w 
pewnych zakresach przez optymalizację procesów wstępnej obróbki, neutralizacji i 
oczyszczania handlowego „zielonego” kwasu fosforowego – redukcja emisji stałych 
pozostałości Zależnie od surowca i jakości produktu 
 – redukcja emisji do powietrza – pyłów fosforanów i fluorków przez stosowanie technik 
zapobiegania i minimalizacji emisji 
 – minimalizacja zużycia energii przez kontrolę stężenia kwasu, optymalizację procesu i 
kontrolę jego pracy 
Paszowe –redukcja wpływu na środowisko poprzez integrację produkcji cahpo4 z produkcją 
k2so4 – redukcja zużycia surowców i energii 
-redukcja stężenia fosforanów w wodzie odpadowej przez oczyszczanie wody i zawrót oraz 
oczyszczanie ścieków, 
-redukcja emisji pyłów do powietrza z procesów suszenia i granulacji przy użyciu technik 
zapobiegania i technik odpylania 
-redukcja emisji hcl do powietrza z gazów odlotowych przez użycie technik zapobiegania i 
mokrych skruberów 
-redukcja stałych odpadów poprzez kontrolę czystości surowca – skały fosforowej 
-minimalizacja konsumpcji energii poprzez kontrolę parametrów procesu i ich optymalizajcę 

22. Bat w produkcji npk 

-ograniczenie emisji pyłu fosforytowego – filtry tkaninowe lub ceramiczne 
-ograniczenie ilości zanieczyszczeń – cyklony filtry, płuczki 
-ograniczenie ilości wody odpadowej 
-obróbka poprodukcyjnych wód odpadowych 

23. Bat dla sody amoniakalnej 

-wybór wapienia o dobrej jakości – mało metali ciężkich dużo ca 
-minimalizacja emisji co2 
-zrzuty wody odpadowej do morza i do wód słodkich – mało zawiesin i cząstek stałych 

24. Bat dla azotanu amonu i azotanu wapnia 

AA – optymalizacja pracy sekcji neutralizacji – lepszy odzysk energii 
-kontrola ph roztworu aa 
-redukcja emisji do fazy gazowej  
-zawrót wody i pary procesowej w celu odzysku ciepła i energii, integrowany proces 
wytwarzania energii 
-redukcja pyłów 
AW – używanie czystszego surowca – wapienia – ograniczenie nox również przez dobór 
temperatury 

background image

-recykl surowców 
-minimalizacja pylenia 
-oczyszczanie powietrza poprzez skrubery/sorpcje 

25. Bat dla cl2 

Membranowa – minimalizacja usuwania chloru i bromu do wody przez stosowanie kwaśnych 
warunków w  
-                 w obiegu solanki 
Odpowiednie postępowanie ze zużytymi membranami i uszczelkami 
Rtęciowa – minimalizacja emisji rtęci – przekształcenie w zakłady z metodą membranową lol 
Przeponowa z azbestem -> membranowe 
Lub gdy spełniono kryterium energetyczne przepony bezazbestowe 
Ogólnie- orządzenia zdolne do absorpcji pełnej ilości chloru, procesu skraplania chloru bez 
ccl4, h2 jako paliwo 

26. Bat dla hno3 

-wykorzystanie odnawialnej energii 
-obniżenie emisji n2o – optymalizacja procesów – rozkład n2o 
Bat spełnia metoda dwuciśnieniowa 
Dla średniociśnieniowej – technologie ograniczające tlenków azotu – absorpcja w wodzie, 
nscr, scr, absorprcca w roztworze naoh 

27. Bat dla produkcji pigmentów nieorganicznych 

-recykling materiałów opakowaniowych 
-zmniejszanie emisji i ilości pozostałości poprzez stosowanie materiałów o wysokiej czystości, 
poprawa sprawności reaktorów i poprawa katalizy 
-używanie zwrotnych beczek pojemników 
-zmniejszenie emisji zanieczyszczeń np. na filtrach tkaninowych 
-gospodarowanie ściekami i zmniejszczenie emisji do wód 
-ograniczanie emisji pyłu 
-energia – optymalizajca instalacji i pinch technology 
-wychwytywanie pyłów i ich zawrót do procesó28. produkcji 
-ograniczanie emisji kwaśnych gazów i fluorków przez techniki sorpcji 
-ograniczanie ilości całkowitego pyłu poprzez stosowanie cyklonów, filtrów tkaninowych lub 
w połączeniu z innymi technikami 
-ścieki – wstępne oczyszczanie z crIII przez rozcieńczenie i buforowanie(crIV do III) i z innych