37
8 / 2 0 0 7
DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI
R
e ali zo wa ne tre ści prze ni ka ją się wza -
jem nie, zmu sza ją do twór cze go my -
śle nia i po dej mo wa nia róż no rod nych form
ak tyw no ści. Uczeń sta
je się pod
mio tem
wszel kich za bie gów oraz cen tral ną po sta cią
pro ce su na
ucza nia. Edu ka cję po
cząt ko wą
na le ży za
tem poj
mo wać ja
ko kształ
to wa nie
szans ży cio wych dziec ka, je go przy szłej po zy -
cji spo łecz nej i po myśl nej eg zy sten cji
1
.
Zgod nie z tą ideą, wpro wa dze nie na uki
ję zy ka an
giel skie go sta
je się jed
nym ze
skład ni ków kształ
ce nia zin
te gro wa ne go.
Spój na re ali za cja tre ści kształ ce nia zin te gro -
wa ne go oraz ję zy ko we go (w za kre sie ję zy ka
ob ce go) jest moż
li wa po
przez sto
so wa nie
tych sa
mych me
tod na
ucza nia, roz
wi ja nie
tych sa mych umie jęt no ści ucznia (mó wie nia,
słu cha nia, czy ta nia, pi sa nia, li cze nia...).
Ja wiem...
Umoż li wie nie dzie ciom po słu gi wa nia się
ję zy kiem ob
cym w stop
niu pod
sta wo wym,
rów no le głe łą
cze nie te
ma ty ki za
jęć oraz
prze no sze nie ele men tów edu ka cji ję zy ko wej
na po zo sta łe za ję cia edu ka cyj ne jest, nie wąt -
pli wie, czyn
ni kiem wspie
ra ją cym dziec
ko
w na by wa niu no wych umie jęt no ści. Dziec ko,
kie dy wi
dzi ilu
stra cję przed
sta wia ją cą psa,
o któ rym aku
rat pa
ni opo
wia da, krzy czy:
This is a dog. Chce się po chwa lić tym, cze go
się już na uczy ło.
Ta kich sy tu acji jest bar dzo du żo, ucznio -
wie mó wią: Ja wiem, jak się mó wi książ ka
po an giel sku, po tra fię li czyć do 20 po an giel -
sku... Są to sy tu acje, któ re po ja wia ją się sa -
mo ist nie, dla te go na le ży wy ko rzy sty wać je,
aby wspie rać dziec ko w na tu ral nym dą że niu
do po zna wa nia te go, co no we.
Dziec ko po zna je ota cza ją cy świat w ca ło ści.
Dla te go też na ucza nie win no być na sta wio ne
na po bu dza nie, ak ty wi zo wa nie i roz wi ja nie ak -
tyw no ści po znaw czej uczniów, roz wi ja nie twór -
czych po
staw i skła
nia nie do po
dej mo wa nia
róż no rod nych dzia łań kre atyw nych...
2
.
Dzieci lubią uczyć się
języka obcego
Re ali za cja pro ce su dy dak tycz ne go w kla sach I–III,
zmie rza ją ce go do wszech stron ne go roz wo ju dziec ka,
opar ta jest na kształ ce niu zin te gro wa nym. Kształ ce nie
to, cho ciaż róż nie poj mo wa ne przez pe da go gów,
stwa rza moż li wość łą cze nia róż nych ro dza jów edu ka cji
i ak tyw no ści ucznia w je den blok te ma tycz ny.
n
Kry sty na Dą bek
1
J. Ba ła cho wicz, Styl pod mio to wy w na ucza niu zin te gro wa nym, „Fo rum Na uczy cie li, Na ucza nie Zin te gro wa -
ne” 2002 nr 1.
2
L. Adamek, Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2000, „Impuls”.
38
Ż y c i e S z k o ł y
DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI
Ta kie glo
bal ne po
strze ga nie na
ucza nia
po zwa la w
peł
ni re
ali zo wać za
da nia
uwzględ nia ją ce po
trze by i za
in te re so wa nia
dzie ci. Każ
de za
ję cia mo
gą nieść ze so
bą
por cję słów w ję
zy ku ob
cym łą
czą cych się
z re ali zo wa nym blo kiem te ma tycz nym, mo gą
być wy
ko rzy sty wa ne w róż
nych sy
tu acjach
pro ble mo wych, co da je dzie ciom moż li wość
wy ko rzy sta nia słow nic twa w prak ty ce.
Wza jem ne prze ni ka nie
Za ję cia mi edu ka cyj ny mi z za kre su kształ -
ce nia zin te gro wa ne go moż na po kie ro wać tak,
aby od
wo ły wać się do umie
jęt no ści ję
zy ko -
wych ucznia i ko rzy stać z nich przy każ dej for -
mie ak tyw no ści, za rów no po lo ni stycz nej, ma -
te ma tycz nej, ar ty stycz nej, śro do wi sko wej czy
ru cho wej. Ucznio wie chęt nie uczą się no wych
słów, za pa mię tu ją je w kon tek ście po zna nej
sy tu acji pro ble mo wej czy za da nia do roz wią -
za nia. Ko ja rzą ob raz, mu zy kę, ruch z opra co -
wa nym zwro
tem czy sło
wem. Wy
ko nu ją
dzia ła nia ma
te ma tycz ne, po słu gu jąc się li
-
czeb ni ka mi an giel ski mi, wy mie nia ją rze czow -
ni ki, sto
su jąc na
zwy an
giel skie. Wza
jem ne
prze ni ka nie się ele
men tów po
szcze gól nych
edu ka cji uła twia za pa mię ty wa nie i prak tycz ne
sto so wa nie na by tych wia do mo ści.
Ma te riał słow ni ko wy zgro ma dzo ny w po -
sta ci krę gów te ma tycz nych, kon stru owa nych
zgod nie z za sa dą stop nio wa nia trud no ści oraz
po trze ba mi i moż li wo ścia mi ucznia, jest ko -
lej nym ele men tem wspo ma ga ją cym na uczy -
cie la w na
ucza niu ję
zy ka ob
ce go. Tre
ści
w krę gach nie są ogra ni czo ne, ich prze ni ka nie
do pro gra mu kształ
ce nia wcze
snosz kol ne go
na stę pu je w spo sób lo gicz ny i upo rząd ko wa -
ny. Ucznio wie ba zu ją na wcze śniej zdo by tych
do świad cze niach i umie jęt no ściach.
Prze ni ka nie ję
zy ka ob
ce go do za
jęć
z kształ ce nia zin te gro wa ne go wzbo ga ca za -
sób słów o wy ra że nia i zwro ty wy ko rzy sta ne
póź niej w za
pla no wa nych i zor
ga ni zo wa -
nych za ję ciach i za ba wach ję zy ko wych.
Różnorodność metod
Pra ca z dziec
kiem w młod
szym wie
ku
szkol nym, szcze gól nie w na ucza niu ję zy ków
ob cych, wy
ma ga za
sto so wa nia ak
ty wi zu ją -
cych me
tod na
ucza nia (me
to dy przy
pad -
ków, me to dy sy tu acyj nej, bu rzy mó zgu, gier
dy dak tycz nych: lo so wych, sy tu acyj nych, im -
pro wi za cji, dra
my, me
tod wa
lo ry zu ją -
cych...), me
tod tra
dy cyj nych oraz me
tod
z gru py TPR (To tal Phy
si cal Re
spon se).
Róż no rod ność sto so wa nych me tod jest ko -
niecz na, gdyż dzie
ci ce
chu je na
tu ral na
skłon ność do czę
stej zmia
ny ak
tyw no ści,
prze cho dze nia od śpie wu do za baw ru cho -
wych, od ma lo wa nia do mó wie nia...
Du ża róż no rod ność me tod oraz środ ków
dy dak tycz nych (słow
ni ki ob
raz ko we, skła
-
dan ki, uzu peł nian ki, krzy żów ki, ma lo wan ki,
sche ma ty sy tu acji, po miesz czeń…) po zwa la
osią gnąć za mie rzo ne ce le na ucza nia ję zy ka
ob ce go, czy li:
– osłu cha nie się ucznia z me
lo dią ję
zy ka
an giel skie go;
– sto so wa nie opra co wa nych zwro tów oraz
wy ra żeń w prak ty ce;
– roz wi ja nie zdol no ści i za in te re so wań;
– ko mu ni ko wa nie się w ję zy ku an giel skim
(w mia rę umie jęt no ści);
– uak tyw nie nie sfe ry po znaw czej i sty mu lo -
wa nie roz wo ju w za kre sie głów nych ope -
ra cji in te lek tu al nych.
Wzbogacić kręgi tematyczne
Ko re la cja pro
gra mu na
ucza nia klas I–III
i na uka ję zy ka an giel skie go po zwa la wzbo ga cić
krę gi te ma tycz ne o zwro ty zwią za ne z re ali za -
cją po szcze gól nych te ma tów dnia (np.: „Wio -
sna w le sie” – to wpro wa dze nie rze czow ni ków
ty po wych dla tej jed nost ki te ma tycz nej: a li ly of
the val ley, a snow drop, a da isy...). Re ali za cja
tre ści kształ
ce nia zin
te gro wa ne go po
zwa la
na wpro wa dze nie ele
men tów ję
zy ka ob
ce go
do ośrod ków ak tyw no ści dzien nej ucznia.
I tak na przy kład do:
edu ka cji po
lo ni stycz nej – gro ma dze nie
słow nic twa wo kół te ma tu dnia, ćwi cze nia
gra ma tycz ne (dog -dogs, cat -cats...)...
edu ka cji ma te ma tycz nej – uży cie li czeb -
ni ków, wy ko ny wa nie dzia łań...
edu ka cji śro do wi sko wej – na zy wa nie dnia
i no cy (day – ni ght), pór ro ku (sum mer,
39
8 / 2 0 0 7
au tumn, win ter, spring), kie run ków geo -
gra ficz nych...
edu ka cji ar
ty stycz nej – śpie wa nie pio
se -
nek, na zy wa nie przy bo rów do ma lo wa nia...
edu ka cji ru cho wej.
Sce na riusz za jęć
Te mat blo ku: Bo ha ter po zy tyw ny w li te -
ra tu rze dzie cię cej
Te mat dnia: Do bro i zło w ba śni J. Po ra -
ziń skiej Szew czyk Dra tew ka oraz w ży ciu co -
dzien nym
Ce le ogól ne:
spo strze ga nie, ana li za i syn te za;
po rów ny wa nie prze ci wieństw, do ko ny wa -
nie kla sy fi ka cji czy nów;
uogól nia nie i abs tra ho wa nie;
roz wi ja nie umie jęt no ści my śle nia (płyn -
no ści, kry
ty cy zmu, sa
mo dziel no ści, po
-
praw no ści lo gicz nej...).
Ce le ope ra cyj ne:
Uczeń:
zna opra
co wa ne po
ję cia gra
ma tycz ne,
spraw nie się ni mi po słu gu je;
two rzy krót kie, lo gicz ne wy po wie dzi ust ne;
do strze ga sens prze ka zu ust ne go oraz wy -
po wie dzi pi sem nej;
czy ta ze zro zu mie niem;
sto su je w prak ty ce za sa dy pi sow ni (wiel ka
li te ra w pi sow ni nazw wła snych);
po praw nie li czy w za kre sie 20;
ro zu mie za
da nia tek
sto we, do
strze ga
przed sta wio ną w nich sy tu ację pro ble mo -
wą, pra wi dło wo ją roz wią zu je;
do ko nu je po
rów ny wa nia róż
ni co we go
liczb w za kre sie 20;
uży wa za
mien nie ter
mi nów: róż ni ca
– odej mo wa nie, su ma – do da wa nie;
po słu gu je się rze
czow ni ka mi, cza
sow ni -
ka mi oraz zwro ta mi gra ma tycz ny mi w ję -
zy ku an giel skim;
po tra fi (przy nie wiel kiej po mo cy na uczy -
cie la) skon
stru owaæ krót
ki ko
mu ni kat
w ję zy ku an giel skim;
od wo łu je się do wcze śniej zdo by tej wie -
dzy, wy ko rzy stu je ją w prak ty ce;
okre śla na strój utwo ru mu zycz ne go;
spraw nie sto su je róż ne tech ni ki pla stycz ne;
umie kry
tycz nie od
nieść się do swo
ich
umie jęt no ści, za uwa ża bra ki;
roz róż nia do bro od zła;
sa mo dziel nie do ko nu je kla sy fi ka cji czy nów.
Me to dy:
po da ją ce (opis, opo wia da nie, po ga dan ka,
pra ca ze źró dłem dru ko wa nym);
pro ble mo we (gry dy dak tycz ne – in sce ni -
za cja, sy mu la cja, bu rza mó zgów);
eks po nu ją ce (dra ma, wy staw ka);
prak tycz ne (zmo dy fi ko wa ny po dział me -
tod na ucza nia wg F. Be reź nic kie go).
mgr KRY STY NA DĄ BEK
do rad ca me to dycz ny MODN w Opo lu
PSP nr 8 w Opo lu
z
M. Wę gliń ska, Jak przy go to wać się do za jęć zin -
te gro wa nych, Kra ków 2005, „Im puls”.
z
J. Ba ła cho wicz, Styl pod mio to wy w na ucza niu
zin te gro wa nym, „Fo rum Na uczy cie li, Na ucza nie
Zin te gro wa ne” 2002 nr 1.
z
L. Ada mek, Pod sta wy edu ka cji wcze snosz kol -
nej, Kra ków 2000, „Im puls”.
z
M. Sie
la tyc ki, Eu ro pej ski wy
miar na
ucza nia,
Pa kiet Edu ka cyj ny, Pol ska w Unii Eu ro pej skiej,
Edu ka cja eu ro pej ska w szko le.
z
M. Szpo to wicz, M. Szulc -Kur pa ska, Pro gram
na ucza nia dla kla
sy I–III szko ły pod
sta wo wej,
I etap edu ka cyj ny
z
M.K. Ko tar ba, Me to dy na ucza nia ję zy ka ob ce -
go, „Te acher” 2005 nr 12.
z
M.K. Ko tar ba, Za sa dy na ucza nia ję zy ka ob ce go
dzie ci w wie ku przed szkol nym, „Te acher” 2005
nr 11.
z
T. Siek -Pi sko zub, Gry i za ba wy w na ucza niu ję -
zy ków ob cych, War sza wa 1998.
z
J. Brze ziń ski, Na ucza nie ję zy ków ob cych dzie ci,
War sza wa 1997.
z
W. Hem mer ling, Za ba wy w po czat ko wym na -
ucza niu, War sza wa 1999.
z
S. Ri xon, How to use ga mes in lan gu age te -
aching, Mac mil lan 1986.
z
P.H. Mus sen, Hand bo ok of child psy cho lo gy,
New York 1984.
z
V. Re
il ly, S.M. Ward, Ve ry young le
ar ners,
Oxford 1999.
LITERATURA
