zlotnik jubiler 731[06] o1 01 n

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Tadeusz Kochanowski

Rozpoznawanie wyrobów złotniczych pochodzących
z różnych okresów historycznych
731[06].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
Wacław Jaworski
Mirosław Muraszkowski

Opracowanie redakcyjne:
Antoni Korsak

Konsultacja:
Zenon W. Pietkiewicz

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej „Rozpoznawanie
wyrobów złotniczych pochodzących z różnych okresów historycznych” 731[06].O1.01
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu złotnik–jubiler.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Geneza sztuki złotniczej i najstarsze techniki zdobnicze

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Technologia złotnicza w cywilizacjach nowożytnych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Złotnictwo końca XIX i XX wieku

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Rozwój złotnictwa w Polsce na przestrzeni wieków

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie złotnik-jubiler 731[06].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie w uczniach umiejętności

praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie powinni korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metod projektowania,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy

uczniów,

pracy

zespołowej.

celu

przeprowadzenia

sprawdzianu

wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w punkcie 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym zamieszczono również:

−

plan tekstu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i osiągnięć w nauce,

−

propozycje norm wymagań,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

731[06].O1

Podstawy złotnictwa i jubilerstwa.

731[06].O1.01

Rozpoznawanie wyrobów złotniczych

pochodzących z różnych okresów

historycznych.

731[06].O1.02

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska.

731 [06].O1.04

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną.

731[06].O1.03

Rozpoznawanie podstawowych

materiałów stosowanych

w złotnictwie i jubilerstwie.

731[06].O1.05

Projektowanie wyrobów

złotniczo–jubilerskich.

731[06].O1.06

Rozróżnianie maszyn

i urządzeń stosowanych

w złotnictwie i jubilerstwie.

731[06].O1.07

Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń, powinien znać:

−

znać okresy historyczne w rozwoju cywilizacji historycznych,

−

znać okresy historyczne w rozwoju cywilizacji nowożytnych,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń, powinien umieć:

−

wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu złotnictwa,

−

dokonać selekcji materiałów informacyjnych pochodzących z różnych źródeł,

−

dokonać analizy, skopiować i opisać gromadzone materiały,

−

zorganizować prezentację gromadzonych materiałów,

−

rozpoznać wyroby złotniczo–jubilerskie pochodzące z różnych okresów historycznych,

−

rozróżnić techniki wykonania i zdobienia wyrobów złotniczych,

−

śledzić aktualne wydarzenia branżowe oraz prenumerować czasopisma tematyczne.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:

Złotnik–jubiler 731[06]

Moduł:

Podstawy złotnictwa i jubilerstwa 731[06].O1

Jednostka modułowa:

„Rozpoznawanie

wyrobów

złotniczych

pochodzących z różnych okresów historycznych”
731[06].O1.01

Temat: Prezentacja pod tytułem „Złotnictwo na przestrzeni wieków”.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru lektury, selekcji i opisu materiałów,
znajomość stylów i technik stosowanych w wyrobach złotniczo-jubilerskich z różnych
okresów historycznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyselekcjonować i opisać materiały,

−

rozpoznać okres historyczny, z którego pochodzi wyrób,

−

rozróżnić techniki zdobnicze.

Metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 135 minut.
Środki dydaktyczne:

−

artykuły prasowe, fragmenty folderów, katalogi i zdjęcia,

−

przybory do pisania,

−

klej,

−

nożyczki,

−

blok techniczny.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Podział na grupy.
4. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
5. Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
6. Przebieg ćwiczenia:

−

zapoznanie się grupy z materiałami,

−

selekcja materiałów,

−

sprawdzenie przez nauczyciela poprawności wyboru,

−

zredagowanie ostatecznej wersji prezentacji.

7. Uczniowie porządkują swoje miejsca pracy.
8. Uczeń wybrany z każdej grupy prezentuje wykonane ćwiczenie.
9. Nauczyciel wspólnie z uczniami ocenia poszczególne prezentacje.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury przygotuj dodatkowe informacje dotyczące tematu ćwiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej zdobytych
umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ...................................................................
Modułowy program nauczania:

Złotnik–jubiler 731[06]

Moduł:

Podstawy złotnictwa i jubilerstwa 731[06].01

Jednostka modułowa:

„Rozpoznawanie wyrobów złotniczych pochodzących
z różnych okresów historycznych” 731[06].O1.01

Temat: Wykonanie rysunku wyrobu złotniczego i opis elementów zdobniczych

charakterystycznych dla epoki, z której pochodzi.
Cel ogólny: Znajomość wyrobów i technik złotniczych z różnych okresów historycznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wskazać okres historyczny z którego pochodzi wyrób złotniczy,

−

rozpoznać techniki złotnicze charakterystyczne dla różnych okresów historycznych,

−

narysować

wyrób

szczególnym

uwzględnieniem

elementów

zdobniczych

charakterystycznych dla epoki z której pochodzi.

Metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

indywidualne.

Czas: 135 minut
Środki dydaktyczne:

−

wyrób złotniczy,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory kreślarskie,

−

notatnik i przybory do pisania,

−

przybory do rysowania.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń ogląda wyrób złotniczy, który ma narysować,

−

wykonuje rysunek pod nadzorem nauczyciela,

−

uczeń opisuje charakterystyczne techniki zdobnicze wyrobu.

6. Uczeń porządkuje miejsce pracy.
7. Prezentuje wykonane ćwiczenie.
8. Uczeń analizuje przebieg ćwiczenia.
9. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny zajęć.

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat innych wyrobów i technik zdobniczych

stosowanych w epoce historycznej z której pochodzi wyrób będący przedmiotem ćwiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej zdobytych
umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Geneza sztuki złotniczej i najstarsze techniki zdobnicze

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz ze wskazanego przez nauczyciela czasopisma poświęconego złotnictwu artykuły

i zdjęcia na temat elementów zdobniczych występujących na najstarszych znanych
przedmiotach starożytnej sztuki złotniczej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyposażyć się w kilka egzemplarzy czasopisma wskazanego przez nauczyciela”,
2) odszukać zdjęcia starych wyrobów złotniczych,
3) określić sposób wykonania wyrobu i rodzaj techniki zdobniczej,
4) zaprezentować i omówić wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kilka egzemplarzy czasopisma wskazanego przez nauczyciela,

−

literatura dotycząca starych technik zdobniczych z punktu 7.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj fryz w formie płaskiej blachy, zdobiony liniami krzywymi.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z możliwościami wykorzystywania linii krzywych do zaprojektowania

motywów zdobniczych,

2) dobrać jedną z krzywych do wykonania ćwiczenia,
3) sporządzić moduł wykonany z krzywych powtarzających się, tworząc możliwość

dowolnego ich powielania,

4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania

–

uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory kreślarskie,

−

przybory do rysowania,

−

literatura z punktu 7.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Technologia złotnicza w cywilizacjach nowożytnych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zorganizuj wystawę ilustracji zamieszczonych w wydaniach albumowych na temat

wyrobów złotniczych w Cesarstwie Rzymskim i w Cesarstwie Bizantyjskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić i zapoznać się z lekturą dotyczącą podanego tematu,
2) wyeksponować zdjęcia dotyczące wyrobów złotniczych wytwarzanych w Cesarstwie

Rzymskim i Bizantyjskim,

3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z punktu 7.

Ćwiczenie 2

Zorganizuj wystawę ilustracji związanych z wyrobami złotniczymi zdobionymi

motywami inspirowanymi wielkimi religiami świata.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić i wyselekcjonować potrzebne do zrealizowania ćwiczenia wydania

albumowe,

2) wybrać z nich zdjęcia sprzętu liturgicznego,
3) opisać i umotywować dokonany wybór,
4) opisać motywy zdobnicze w nich występujące,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania

–

uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

notatnik i przybory do pisania,

−

literatura z punktu 7.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Złotnictwo XIX i XX wieku

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Weź udział w wycieczce indywidualnej lub grupowej do Muzeum sztuki złotnictniczej,

w Kaziemierzu i zapoznaj się z biżuterią zwaną „patriotyczną”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wziąć udział w wycieczce do Muzeum Złotnictwa, Grawerstwa i Zegarmistrzostwa

w Warszawie,

2) odnaleźć eksponaty związane z tematyką ćwiczenia,
3) przeanalizować ornamentykę charakterystyczną dla „biżuterii patriotycznej”,
4) narysować i opisać dwa wybrane eksponaty,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniami.

Środki dydaktyczne:

−

notatnik i przybory do pisania,

−

przybory do rysowania,

−

literatura z punktu 7.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Rozwój złotnictwa w Polsce na przestrzeni wieków

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odwiedź najbliższe miejscu Twojego zamieszkania muzeum, w którym eksponowane są

wyroby złotnicze. Narysuj wybrany eksponat. Opisz elementy zdobnicze w nim występujące.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odwiedzić muzeum,
2) narysować wybrany eksponat z wyraźnymi elementami zdobniczymi,
3) narysować motyw zdobniczy, opisać go,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny estetyki i poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniami,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

notatnik i przybory do pisania,

−

przybory do rysowania,

−

literatura z punktu 7.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie wyrobów
złotniczych pochodzących z różnych okresów historycznych”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

zad.

Cel operacyjny

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Określić

czasy

pochodzenia
najstarszych wyrobów
sztuki złotniczej

Zdefiniować

pojęcie

emalii

…nakładaniu…cienkich…topliwego
…

Umiejscowić w czasie
epokę nowożytną

Wskazać
wytwarzaniem czego
zasłynęła

rodzina

Fabergé

…carów…jaja…

Wyjaśnić

pojęcie

„biżuteria
patriotyczna”

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wskazał cechę charakterystyczną
czyli akcent położony na symbole
i rocznice narodowe.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić,

miało

największy wpływ na
tworzenie

sztuki

złotniczej w Polsce

…chrystianizacja…

Określić

funkcje

znaków probierczych

Określić

rodzaje

filigranu

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wymienił 2 z 3 rodzajów filigranów
(z tłem, ażurowy, objętościowy).

Określić

cywilizację

panującą
w

starożytności

terenach
współczesnych Włoch

Wyjaśnić

pojęcie

technika inkrustacji

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wskazał, że jest to wyrób zdobiony
drutem wklepanym w wyżłobione
rowki na kształt określonego wzoru.

Wymienić cywilizacje
znane na kontynencie
amerykańskim

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wymienił dwie z trzech cywilizacji.

Wymienić

materiały

stosowane

produkcji

wyrobów

jubilerskich
w Afryce

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wymienił

materiały

(kość

słoniowa, malachit, drewno, kły
morsów).

Określić

elementy

zdobnicze stosowane
w kubizmie

Wymienić

polskie

ośrodki

złotnicze

końca XIX i XX
wieku

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wymienił trzy ośrodki.

Narysować

fragment

wyrobu

zdobionego

filigranem

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli na
rysunku

widać

cechy

charakterystyczne filigranu.

Narysować

fragment

fryzu
z

elementami

naturalistycznymi

Uczeń wykonał zadanie jeżeli na
rysunku widać któryś z elementów
naturalistycznych

(fale

morskie,

promienie słoneczne, półksiężyce,
gwiazdy).

Wymienić

techniki

zdobnicze stosowane
w

starożytności

scharakteryzować je

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

prawidłowo wymienił 7 technik
zdobniczych i scharakteryzował je.

Zaprojektować
dowolny

motyw

dekoracyjny
inspirowany fauną

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wykonał

rysunek

wyrobu

jubilerskiego

elementami

zdobniczymi inspirowanymi fauną.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić

czas

panowania

secesji,

wymienić

zmiany,

jakie wprowadziła do
sztuki złotniczej

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

krótko scharakteryzował zmiany
jakie zaszły w sztuce złotniczej
w okresie secesji i podał okres jej
panowania.

Określić czas, miejsce
i funkcje powstania
pierwszych

cechów

złotniczych w Polsce

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wskazał od kiedy funkcjonują, czym
się zajmowały,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób i zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8. Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań.
5. Zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 12, 13, 14, są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna

odpowiedź jest prawidłowa; pytania 6, 10, 11 są to zadania z luką, w zadaniach 15, 16,
17, 18, 19, 20 narysuj lub dokończ rysunki.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (zadania 1 – 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (zadania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Najstarsze znalezione wyroby sztuki złotniczej pochodzą sprzed:

a) około 1000 lat przed naszą erą,
b) około 3000 lat przed naszą erą,
c) około 500 lat przed naszą erą,
d) około 100 lat przed naszą erą.

2. Emalię, jest to technika zdobienia wyrobu polegająca na ……………. warstw
...................... powłok z …………………. szkła.

3. Czasy nowożytne datujemy od:

a) okresu średniowiecza,
b) okresu I wojny światowej,
c) początku naszej ery,
d) okresu Odrodzenia.

4. Charakterystycznym przedmiotem sztuki zdobniczej na dworach rosyjskich …………
były ………… Faberge.

5. Wyjaśnij pojęcie biżuterii patriotycznej.

6. Największy wpływ na przestrzeni dziejów na tworzenie sztuki złotniczej w Polsce
miała …………… kraju.

7. Znaki probiercze na wyrobach złotniczych spełniają funkcję:

a) dekoracyjną,
b) wzmacniającą,
c) identyfikacyjną,
d) antykorozyjną.

8. Wymień rodzaje filigranu.

9. Na terenach współczesnych Włoch w starożytności panowała cywilizacja:

a) Scytów,
b) Majów,
c) Etrusków,
d) Minojska.

10. Scharakteryzuj zwięźle technikę inkrustacji.

11. Wymień cywilizacje, jakie znane były na kontynencie Amerykańskim.

12. Wymień materiały stosowane do wyrobu biżuterii w Afryce.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Charakterystycznymi elementami zdobniczymi w kubizmie były:

a) linie proste,
b) stylizacje roślinne,
c) elementy ciała ludzkiego,
d) wzory geometryczne.

14. Wymień najważniejsze ośrodki złotnictwa w Polsce końca XIX i XX wieku.

15. Narysuj fragment wyrobu zdobionego filigranem.

16. Narysuj fragment fryzu z elementami naturalistycznymi.

17. Wymień techniki zdobnicze stosowane w starożytności, scharakteryzuj je.

18. Zaprojektuj motyw zdobniczy inspirowany fauną.

19. Określ czas, w którym trwała secesja i opisz zmiany, które zaszły w sztuce złotniczej.

20. Określ, gdzie i kiedy powstały cechy złotnicze w Polsce, czym się zajmowały.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Rozpoznawanie wyrobów złotniczych pochodzących z różnych okresów
historycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

wpisz brakujące części zdania, a w zadaniach 15, 16 i 18

wykonaj odpowiedni rysunek

zadania

Odpowiedź

Punkty

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie wyrobów
złotniczych pochodzących z różnych okresów historycznych„

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

–

uczeń otrzyma

następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz Odpowiedzi

zad.

Cel operacyjny

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Określić metodę wygniatania

Wymienić najstarsze motywy
zdobnicze

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił 3 z 5 motywów:

−

(geometryczne,

−

naturalistyczne,

−

ciała ludzkiego,

−

flory,

−

fauny).

Określić

średnicę

kulek

używanych do granulacji

Określić

cechy

charakterystyczne

wyrobów

cywilizacji Etrusków

Wskazać cywilizację, która
miała największy wpływ na
złotnictwo

…Cesarstwa
Rzymskiego…

Określić kontynent, na którym
rozwinęła się secesja

Wymienić tytuły czasopism
branżowych

Uczeń prawidłowo wykonał
zadanie jeżeli wymienił 1
czasopismo (Polski jubiler,
Zegarki & Biżuteria).

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić miejsce umieszczania
prób na pierścionkach

Podać

nazwę

instytucji

zajmującej się cechowaniem
wyrobów jubilerskich

Uczeń prawidłowo wykonał
ćwiczenie jeżeli wskazał
Urząd Probierczy.

Określić co składa się na cechę
umieszczoną na wyrobie ze
stopu metali szlachetnych

...próba… imiennik…

Wymienić techniki zdobienia
wyrobów na zimno

Uczeń prawidłowo wykonał
zadanie, jeżeli wymienił 3
techniki

(inkrustację,

wygniatanie, grawerowanie,
cyzelowanie

zimno,

klepanie na zimno).

Wyjaśnić, na czym polega
technika niello

…zaczernienie

części

ornamentu

lub

rysunku

wykonanego …

13.

Wyjaśnić

różnice

między

inkrustacją

powierzchniową

a wgłębną

−

wgłębna:

wklepywanie

w głębokie rowki wzoru.

−

powierzchniowa:

wklepywanie w płytkie
krzyżowe nacięcia wzoru.

Określić miejsce występowania
cywilizacji kreteńskiej

Narysować fragment wyrobu
zdobionego granulacją

Uczeń wykonał

zadanie

jeżeli na rysunku wyraźnie
widać drobne kulki.

Podać od kiedy funkcjonują,
kogo

skupiają

czym

zajmowały się, zajmują cechy
złotnicze

Uczeń wykonał

zadanie

jeżeli:

−

określił

kiedy

funkcjonują,

−

kogo skupiały,

−

czym

się

zajmowały

cechy złotnicze.

Zaprojektować

motyw

zdobniczy inspirowany florą

Uczeń wykonał

zadanie

jeżeli

wykonał

rysunek

motywu

zdobniczego

inspirowanego florą.

18.

Wymienić

materiały,

które

można

zdobić

techniką

grawerowania,

opisać

tę

technikę, wskazać współczesne
zastosowanie

Uczeń

prawidłowo

wykonał zadanie, jeżeli:

−

wymienił

materiały

(metale, kość, drewno,
kamień),

−

prawidłowo

opisał

technikę grawerowania,

−

wskazał

współczesne

zastosowanie

zdobienia

graweriwaniem.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaprojektować

motyw

zdobniczy wykonany techniką
cyzelowania na zimno

Uczeń wykonał

zadanie

jeżeli

wykonał

rysunek

fragmentu

przedmiotu

zdobionego

techniką

cyzelowania na zimno.

Opisać

technikę

zdobienia

złoceniem,

scharakteryzować

proces amalgamacji, wskazać
współczesne zastosowanie tej
techniki

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

opisał

technikę

złocenia, podał prawidłową
kolejność czynności przy
zdobieniu amalgamacją.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

2. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

3. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
4. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

6. Omów z uczniami sposób i zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
9. Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
10. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

11. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

12. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
13. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
14. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

15. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
16. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

odpowiedź jest prawidłowa; pytania 6, 10, 11 są to zadania z luką, w zadaniach 15, 16,
17, 18, 19, 20 narysuj lub dokończ rysunki.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (zadania 1 – 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (zadania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wygniatanie to uproszczona metoda:

a) grawerowania,
b) cyzelowania,
c) granulacji,
d) inkrustacji.

2. Wymień najstarsze metody zdobnicze.

3. Kulki używane do granulacji mają średnicę mniejszą niż:

a) 1 centymetr,
b) 0,12 milimetra,
c) 0,5 milimetra,
d) 5 milimetrów.

4. Wyroby z okresu cywilizacji Etrusków charakteryzują się techniką zdobienia przez

użycie:
a) grawerowania,
b) emalii,
c) filigranu,
d) repusowania i granulacji.

5. Cywilizacja…………………………… miała największy wpływ na historie złotnictwa od

początku nowej ery do wieku XIX.

6. Secesja rozwinęła się w:

a) Azji,
b) Afryki,
c) Ameryce,
d) Europie.

7. Wymień tytuły czasopism branżowych ukazujących się obecnie na rynku.

8. Na pierścionku znaki probiercze umieszczamy najczęściej na:

a) obrączce,
b) oprawie kamienia,
c) elementach ozdobnych,
d) kamieniu.

9. Określ instytucję zajmującą się cechowaniem wyrobów jubilerskich.

10. Na cechę umieszczoną na wyrobie wykonanym ze stopu metali szlachetnych składa się

………… oraz ………….. wytwórcy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Wymień techniki zdobienia wyrobów jubilerskich na zimno.

12. Niello to technika polegająca na………………..na wyrobie.

13. Wymień różnice między inkrustacją wgłębna a powierzchniową.

14. Cywilizacja kreteńska występowała na terenie:

a) Europy,
b) Azji,
c) Ameryki,
d) Afryki.

15. Narysuj fragment wyrobu zdobiony granulacją.

16. Wyjaśnij, od kiedy funkcjonują, kogo skupiają i czym zajmowały się, zajmują cechy

złotnicze.

17. Zaprojektuj motyw zdobniczy inspirowany florą.

18. Wymień materiały, które można zdobić techniką grawerowania, opisz tę technikę i wskaż

jej współczesne zastosowanie.

19. Zaprojektuj motyw zdobniczy wykonany techniką cyzelowania.

20. Opisz technikę zdobienia złoceniem, scharakteryzuj proces amalgamacji, wskaż

współczesne zastosowanie tej techniki.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Rozpoznawanie wyrobów złotniczych pochodzących z różnych okresów
historycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

wpisz brakujące części zdania, a w zadaniach 15, 16, 17

i 19 wykonaj odpowiedni rysunek

zadania

Odpowiedź

Punkty

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bochnak A.: Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1997
2. Cavey Ch.: Klejnoty, fakty i mity. Świat książki, Warszawa 1996
3. Chrzanowski T. Kornecki M.: Złotnictwo toruńskie 1962. PWN, Warszawa 1988
4. de Morant H.: Historia sztuki złotniczej od pradziejów do współczesności. Arkady, 1983
5. Fyson N.: Klejnoty świata. Świat książki, Warszawa 1996
6. Gradowski M.: Dawne złotnictwo. PWN, Warszawa 1984
7. Kasprzak Miller A.: Srebra Jadwigi i Jerzego Zaremskich, Warszawa 2001
8. Knobloch M.: Polska biżuteria, Ossolineum 1980
9. Knobloch M.: Złotnictwo. WNT, Warszawa 1977
10. Lileyko H.: Zanikające zawody, złotnictwo. CZSR, Warszawa 1978
11. Miller J. : Antyki, encyklopedia. Świat książki, Warszawa 2000
12. Miller J.: Antyki. Wiedza i życie.
13. Sztuka złotnicza starożytnej Italii, Muzeum Narodowe, Warszawa 1962
14. Pallai S.: Metaloplastyka użytkowa. WNT, Warszawa 1990
15. Samek J.: Polskie złotnictwo. Ossolineum, 1988
16. Samek J.: Polskie rzemiosło artystyczne. Wydawnictwo artystyczne i filmowe, Warszawa

1984

Internet
Strony aktualne na dzień 30 maja 2006:
1. www.gum.gov.pl
2. www.jubiler.pl

Czasopisma o tematyce jubilerskiej:

−

Serwis informacyjny,

−

Serwis jubilerski,

−

Złotnik zegarmistrz,

−

Polski Jubiler,

−

Zegarki i biżuteria.