background image

 

Operator 

ż

urawia wie

ż

owego 

(834317) 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

 

background image

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich 

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru 
krajowych 

standardów 

kompetencji 

zawodowych 

wymaganych 

przez 

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1  

 

 

 

Krajowy standard kompetencji zawodowych 
Operator 

ż

urawia wie

ż

owego (834317) 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013  
 
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

 dokonane za podaniem 

ź

ródła 

 
 
 
 
 
 
ISBN   978-83-7951-000-9 (cało

ść

ISBN   978-83-7951-298-0 (298) 
 
Nakład 1000 egz. 
 
Publikacja bezpłatna 
 

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich 
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99  
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl 

 

 

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego 

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65 
e-mail: instytut@itee.radom.pl      http://www.itee.radom.pl 

 

 

background image

 

Spis tre

ś

ci 

1.  Dane identyfikacyjne zawodu  .............................................................  

1.1.  Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach ...  

1.2.  Notka metodologiczna i autorzy ................................................  

2.  Opis zawodu ..........................................................................................  

2.1.   Synteza zawodu .......................................................................  

2.2.   Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

powania 

zawodu  ....................................................................................  

2.3.  

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia pracy,  

zagro

ż

enia, organizacja pracy)  ................................................  

2.4.   Wymagania  psychofizyczne,  zdrowotne,  w  tym  przeciwwska-

zania do wykonywania zawodu  ................................................  

2.5.   Wykształcenie  i  uprawnienia  niezb

ę

dne  do  podj

ę

cia  pracy 

w zawodzie ...............................................................................  

2.6.   Mo

ż

liwo

ś

ci  rozwoju  zawodowego,  potwierdzania/walidacji 

kompetencji ...............................................................................  

2.7.   Zadania zawodowe ...................................................................  

2.8.   Wykaz kompetencji zawodowych..............................................  

2.9.  Relacje  mi

ę

dzy  kompetencjami  zawodowymi  a  poziomem  

kwalifikacji w ERK/PRK .............................................................  

3.  Opis kompetencji zawodowych  ..........................................................   10 

3.1.   Obsługiwanie, konserwowanie, kontrolowanie i dobieranie pa-

rametrów pracy 

ż

urawia wie

ż

owego Kz1  .................................   10 

3.2.   Wykonywanie  robót  przeładunkowych,  monta

ż

owych  i  trans-

portowych Kz2  .........................................................................   11 

3.3.   Kompetencje społeczne KzS  ...................................................   13 

4.  Profil kompetencji kluczowych ............................................................   14 

5.  Słownik ..................................................................................................   15 

 
 
 
 

 

background image

1. Dane identyfikacyjne zawodu 

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu  

w klasyfikacjach: 

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010): 

834317 Operator 

ż

urawia wie

ż

owego 

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

 (w Mi

ę

dzynaro-

dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).  

Grupa elementarna 8343 – Maszyni

ś

ci i operatorzy maszyn i urz

ą

dze

ń

 d

ź

wi-

gowo-transportowych  i  pokrewni  (w  Mi

ę

dzynarodowym  Standardzie  Klasyfi-

kacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 8343 Crane, hoist and related plant 
operators). 

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007): 

Sekcja F. Budownictwo, Dział 41. Roboty budowlane zwi

ą

zane ze wznosze-

niem  budynków,  Dział  43.  Roboty  budowlane  specjalistyczne,  Sekcja  H. 
Transport  i  gospodarka  magazynowa,  Dział  52.  Magazynowanie  i  działal-
no

ść

 usługowa wspomagaj

ą

ca transport.  

1.2. Notka metodologiczna i autorzy 

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy 

ź

ródeł 

(akty  prawne,  klasyfikacje  krajowe,  mi

ę

dzynarodowe)  oraz  głównie  wyników 

bada

ń

 analitycznych na 15 stanowiskach pracy  w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e  – 

2, 

ś

rednie – 2, małe − 1, w tym produkcyjne − 3, handlowe – 1, usługowe – 1), 

przeprowadzonych w marcu 2013 r. 

Zespół Ekspercki: 

  Magdalena  Zwoli

ń

ska  –  SIMP  O

ś

rodek  Doskonalenia  Kadr  –  Mechanika 

w Lublinie, 

  Jacek Maci

ą

g – Usługi D

ź

wigowe Jacek Maci

ą

g w Wolanowie,  

  Krystian  Michałkiewicz  –  MKM  Usługi  D

ź

wigowo-Sprz

ę

towe  Mirosław  Mi-

chałkiewicz w Lublinie, 

  Tadeusz  B

ą

kała  –  Przedsi

ę

biorstwo  Wielobran

ż

owe  „TECH-POL”  w  Puła-

wach. 

Ewaluatorzy: 

  Małgorzata Chodynko – ZORPOT O

ś

rodek w Toruniu, 

  Paweł Grzywacz – MOTA ENGIL Central Europe S.A. w Lubartowie. 

Recenzenci: 

  Andrzej Wojciechowski – ODK O

ś

rodek w Bydgoszczy, 

  Piotr Ziembicki – NOKU „TOMRAD” w Radomiu. 

background image

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca): 

  Roman  Szewczyk  (przewodnicz

ą

cy)  –  Regionalna  Organizacja  Pracodaw-

ców Lewiatan w Cz

ę

stochowie,  

  Sylwester  Odziemczyk  –  Cech  Rzemie

ś

lników  i  Przedsi

ę

biorców  Bran

ż

Budowlanej w Lublinie, 

  Norbert Bro

ż

ek – Zwi

ą

zek Zawodowy In

ż

ynierów i Techników  Zarz

ą

d Kra-

jowy w Warszawie. 

Data zatwierdzenia  

  17.10.2013 r. 

background image

2. Opis zawodu 

2.1. Synteza zawodu 

Operator 

ż

urawia  wie

ż

owego  przemieszcza  tym  urz

ą

dzeniem  ładunki 

w pracach przeładunkowych, monta

ż

owych i transportowych. 

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,  

obszary wyst

ę

powania zawodu 

Praca  operatora 

ż

urawia  wie

ż

owego  to  zespół  działa

ń

,  których  celem  jest 

bezpieczne przemieszczanie ładunków  w obr

ę

bie składowisk, miejsc robót lub 

ś

rodków  transportu.  Przed  ka

ż

dorazowym  rozpocz

ę

ciem  pracy 

ż

urawiem  ope-

rator  zapoznaje  si

ę

  z  technologi

ą

  robót,  w  realizacji  których  ma  uczestniczy

ć

sprawdza  stan  oznacze

ń

  i  napisów  ostrzegawczych,  ocenia  warunki  atmosfe-

ryczne  i  otoczenia,  bada  stan  miejsca  posadowienia 

ż

urawia  oraz  kontroluje 

stan  techniczny  urz

ą

dzenia  i osprz

ę

tu.  Po  wł

ą

czeniu  zasilania  kontroluje  funk-

cjonowanie  ruchów  roboczych,  mechanizmów  i  urz

ą

dze

ń

  zabezpieczaj

ą

cych. 

W trakcie  pracy  za  pomoc

ą

  urz

ą

dze

ń

  sterowniczych  operator  podnosi,  prze-

mieszcza i opuszcza ładunek, nadzoruj

ą

c parametry pracy 

ż

urawia i obserwu-

j

ą

c  otoczenie  (innych  pracowników,  obiekty).  Podczas  manewrowania  ładun-

kiem  operator  współpracuje  z  hakowym  i  sygnalist

ą

.  Po  zako

ń

czonej  pracy 

operator pozostawia 

ż

uraw w pozycji zgodnej z instrukcj

ą

 obsługi, uwzgl

ę

dnia-

j

ą

c  warunki  otoczenia  i  prawdopodobie

ń

stwo  kolizji  z  innymi  urz

ą

dzeniami, 

znajduj

ą

cymi  si

ę

  w  otoczeniu 

ż

urawia  wie

ż

owego,  ocenia  stan  techniczny 

ż

u-

rawia i osprz

ę

tu oraz, je

ż

eli takie s

ą

 wewn

ę

trzne procedury, dokonuje wpisu do 

dziennika obsługi codziennej. 

2.3. 

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia 

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) 

Miejscami  pracy  operatora 

ż

urawia  wie

ż

owego  s

ą

  place  budów,  zakłady 

produkcyjne,  huty,  kopalnie,  stocznie,  punkty  przeładunkowe  w  transporcie 
drogowym, kolejowym i wodnym. W zale

ż

no

ś

ci od specyfiki robót jest to praca 

w  trybie  jedno-  lub  wielozmianowym.  Operator  posługuje  si

ę

  urz

ą

dzeniami 

sterowniczymi umieszczonymi w kabinie lub w bezprzewodowej konsoli, korzy-
sta  ze  wska

ź

ników,  ograniczników  i  wył

ą

czników,  u

ż

ywa  odpowiednich  dla 

ładunku  urz

ą

dze

ń

  chwytaj

ą

cych  i  dobiera  wła

ś

ciwy  osprz

ę

t.  Operator  pracuje 

w warunkach  uci

ąż

liwych  (hałas,  wibracje,  zmienne  warunki  atmosferyczne, 

czynniki  szkodliwe  wyst

ę

puj

ą

ce  w  danym  miejscu  pracy),  nara

ż

ony  jest  na 

upadek  z  wysoko

ś

ci,  pora

ż

enie  pr

ą

dem  elektrycznym,  urazy  spowodowane 

ruchomymi  elementami 

ż

urawia  lub  spadaj

ą

cymi  przedmiotami.  Zagro

ż

enie 

wypadkami  (w  tym 

ś

miertelnymi)  oraz  ryzyko  spowodowania  znacznych  strat 

materialnych  wymagaj

ą

,  aby  operator 

ś

ci

ś

le  przestrzegał  instrukcji  obsługi 

ż

urawia, stosował si

ę

 do warunków organizacyjnych (np. plan bezpiecze

ń

stwa 

i ochrony  zdrowia  –  tzw.  plan  BIOZ,  technologia  robót,  wewn

ą

trzzakładowe 

background image

i stanowiskowe instrukcje BHP) oraz precyzyjnie wykonywał instrukcje sygnali-
sty podczas manewrowania ładunkiem. 

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,  

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu 

Operator 

ż

urawia wie

ż

owego powinien by

ć

 opanowany, dokładny i rzetelny 

w  wykonywaniu  swoich  zada

ń

  zawodowych.  Powinna  to  by

ć

  osoba  silna  psy-

chicznie,  odpowiedzialna,  o  du

ż

ej  samodyscyplinie  i  dobrej  organizacji  pracy, 

komunikatywna,  odporna  na  stres  i  umiej

ą

ca  pracowa

ć

  w  zespole.  Operator 

jest  nara

ż

ony  na  znaczne  obci

ąż

enia  fizyczne  i  psychiczne  (zmienne  warunki 

atmosferyczne, hałas, wibracje, czynniki chemiczne, pyły, praca na wysoko

ś

ci, 

wymuszona  pozycja  ciała,  praca  zmianowa,  wyjazdy  poza  miejsce  stałego 
zamieszkania,  wykonywanie  czynno

ś

ci  powtarzalnych,  dyskomfort  fizjologicz-

ny,  odpowiedzialno

ść

  karna  i  materialna).  Ze  wzgl

ę

du  na  te  czynniki  obni

ż

ona 

sprawno

ść

:  sensoryczna,  intelektualna,  ruchowa,  funkcjonowania  społecznego, 

komunikowania si

ę

 i psychofizyczna, stanowi

ą

 przeciwwskazanie do wykonywania 

zawodu.  Przeciwwskazaniem  mog

ą

  by

ć

  te

ż

  zaburzenia:  równowagi,  percepcji 

wzrokowej  i  słuchowej,  choroby:  somatyczne  (nowotwory,  cukrzyca,  guz  mó-
zgu),  układów  kostno-stawowego,  pokarmowego,  kr

ąż

enia  i  oddechowego, 

choroby  serca  i  alergie.  Przydatno

ść

  zdrowotn

ą

  operatora  potwierdza  lekarz 

medycyny  pracy,  na  podstawie  bada

ń

  ogólnych,  specjalistycznych  i  psycho-

technicznych. 

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia  

pracy w zawodzie 

 

Kandydat  do  pracy  na  stanowisku  operatora 

ż

urawia  wie

ż

owego  powinien 

posiada

ć

 dobry stan zdrowia i uprawnienia do wykonywania zawodu, w tym wy-

padku za

ś

wiadczenie o uzyskaniu kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i kon-

serwacji  urz

ą

dze

ń

  technicznych.  Za

ś

wiadczenie  wydawane  jest  na  podstawie 

pozytywnego  wyniku  egzaminu  kwalifikacyjnego,  potwierdzaj

ą

cego  znajomo

ść

 

warunków  technicznych  dozoru  technicznego,  norm  i  przepisów  prawnych  oraz 
umiej

ę

tno

ść

  praktycznego  wykonywania  czynno

ś

ci  obsługi 

ż

urawia  wie

ż

owego. 

Za

ś

wiadczenie  uprawnia  do  obsługi 

ż

urawi  wie

ż

owych  oraz  szybkomontuj

ą

cych 

i jest wydawane przez Urz

ą

d Dozoru Technicznego. Zakres uprawnie

ń

 mo

ż

e by

ć

 

ograniczony  do  rodzaju,  typu  lub  ud

ź

wigu  urz

ą

dzenia  i  dotyczy

ć

  np.  cech  kon-

strukcyjnych, przeznaczenia czy modelu 

ż

urawia. Ze  wzgl

ę

du na przeznaczenie 

i cechy  konstrukcyjne 

ż

urawie  wie

ż

owe  mog

ą

  by

ć

  sklasyfikowane  jako  specjali-

styczne urz

ą

dzenia techniczne, a od operatora mog

ą

 by

ć

 wymagane uprawnienia 

wydane przez Transportowy Dozór Techniczny lub Wojskowy Dozór Techniczny. 

background image

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/ 

/walidacji kompetencji 

Post

ę

p  techniczny,  rozwój  nowych  technologii,  a  tak

ż

e  coraz  wi

ę

ksza 

ś

wia-

domo

ść

  w  zakresie  bezpiecze

ń

stwa  i  higieny  pracy  powoduj

ą

  zapotrzebowanie 

na  wysoko  wykwalifikowanych  pracowników.  Do  grupy  tej  zaliczaj

ą

  si

ę

  mi

ę

dzy 

innymi  operatorzy 

ż

urawi  wie

ż

owych.  Ich  kompetencje  potencjalni  pracodawcy 

oceniaj

ą

  przez  pryzmat  zakresu  posiadanych  uprawnie

ń

,  do

ś

wiadczenia  oraz 

cech osobowo

ś

ci. Rozwój zawodowy operatorów jest mo

ż

liwy przez rozszerza-

nie  uprawnie

ń

  uzyskanych  w  drodze  egzaminów  kwalifikacyjnych,  a  tak

ż

przez  nauk

ę

  j

ę

zyków  obcych.  Podnoszenie  kwalifikacji  mo

ż

liwe  jest  poprzez 

udział w kursach zawodowych dla maszynistów, operatorów maszyn i urz

ą

dze

ń

 

d

ź

wigowo-transportowych  i  kursach  specjalistycznych  organizowanych  przez 

instytucje  szkoleniowe  w  całym  kraju,  na  seminariach  doskonal

ą

cych  prowa-

dzonych  przez  jednostki  dozoru  technicznego,  na  targach  i pokazach  z  udzia-
łem  producentów 

ż

urawi  wie

ż

owych,  a  tak

ż

e  poprzez 

ś

ledzenie  informacji 

w mediach, publikacjach fachowych i w Internecie. 

2.7. Zadania zawodowe 

Z1.  

Organizowanie  stanowiska  pracy  z  uwzgl

ę

dnieniem  instrukcji  obsługi, 

przepisów  i  zasad  BHP,  ochrony  ppo

ż

.,  ergonomii  i  ochrony 

ś

rodowiska 

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). 

Z2.  

Dobieranie  technologii  wykonywanych  robót  (niezb

ę

dne  kompetencje: 

Kz1, Kz2, KzS). 

Z3.  

Ocenianie  warunków  atmosferycznych  i 

ś

rodowiska  pracy 

ż

urawia  (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). 

Z4.  

Kontrolowanie  stanu  technicznego  urz

ą

dzenia  i  osprz

ę

tu  (niezb

ę

dne  kom-

petencje: Kz1, KzS). 

Z5.  

Dobieranie wła

ś

ciwych narz

ę

dzi pracy i osprz

ę

tu (niezb

ę

dne kompeten-

cje: Kz1, KzS). 

Z6.  

Kontrolowanie  funkcjonowania  ruchów  roboczych,  mechanizmów  i  urz

ą

-

dze

ń

 zabezpieczaj

ą

cych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS). 

Z7.  

Obsługiwanie  urz

ą

dze

ń

  sterowniczych  (niezb

ę

dne  kompetencje:  Kz1,  Kz2, 

KzS). 

Z8.  

Kontrolowanie  bezpiecze

ń

stwa  wykonywanych  prac  przeładunkowych, 

w tym wykonywanie manewrów zgodnych z instrukcjami sygnalisty (nie-
zb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS). 

Z9.  

Odbieranie  i  składowanie  wyrobów  i  materiałów  w  wyznaczonych  stre-
fach (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS). 

Z10.   Przekazywanie 

ż

urawia  operatorowi  kolejnej  zmiany  lub  zako

ń

czenie 

pracy 

ż

urawiem (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). 

background image

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych 

Kz1 –  Obsługiwanie,  konserwowanie,  kontrolowanie  i  dobieranie  parametrów 

pracy 

ż

urawia wie

ż

owego (potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, 

Z4, Z5, Z6, Z7, Z10). 

Kz2 –  Wykonywanie  robót  przeładunkowych,  monta

ż

owych  i  transportowych 

(potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z7, Z8, Z9). 

KzS –  Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1÷Z10). 

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi  

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK 

Kompetencje  potrzebne  do  wykonywania  zada

ń

  w  zawodzie  sugeruje  si

ę

 

wykorzysta

ć

 do opisu kwalifikacji na poziomie 3, wła

ś

ciwym dla wykształcenia 

zasadniczego  zawodowego  w  Europejskiej  i  Polskiej  Ramie  Kwalifikacji.  Po-
ziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawo-
dów i specjalno

ś

ci (grupa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).  

Osoba wykonuj

ą

ca zawód operatora 

ż

urawia wie

ż

owego: 

1)  w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady procesy i poj

ę

cia ogólne, 

zna  i  rozumie  podstawowe  zale

ż

no

ś

ci  mi

ę

dzy  poszczególnymi  procesami 

technologii  wykonywania  robót  przeładunkowych,  monta

ż

owych  i  transpor-

towych.  Zna  obowi

ą

zuj

ą

ce  przepisy  i  rozumie  konsekwencje  wynikaj

ą

ce 

z ich  nieprzestrzegania,  zale

ż

no

ś

ci  mi

ę

dzy  zjawiskami  atmosferycznymi 

a bezpiecznym  funkcjonowaniem 

ż

urawia  wie

ż

owego,  podstawowe  uwa-

runkowania  prowadzonej  działalno

ś

ci  w  bran

ż

y  budowlanej,  transportowej 

i magazynowej;  

2)  w  zakresie  umiej

ę

tno

ś

ci:  ma  umiej

ę

tno

ś

ci  wymagane  przy  realizacji  pro-

stych  zada

ń

  i  rozwi

ą

zywania  prostych,  typowych  problemów  w  zawodzie 

operator 

ż

urawia wie

ż

owego poprzez dobieranie podstawowych metod, na-

rz

ę

dzi,  materiałów  i  informacji;  potrafi  wykonywa

ć

  zadania  według  ogólnej 

instrukcji, w zmiennych warunkach, umie odbiera

ć

 i formułowa

ć

 niezbyt zło-

ż

one  wypowiedzi,  tak

ż

e  bardzo  proste  wypowiedzi  w  j

ę

zyku  obcym 

z uwzgl

ę

dnieniem terminologii fachowej. 

background image

10 

3. Opis kompetencji zawodowych 

Opis  kompetencji  dotyczy  tylko  kompetencji  zawodowych  zdefiniowanych 

w badaniach na stanowiskach pracy.  

Wykonanie zada

ń

 zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z10 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz1. 

3.1. Obsługiwanie, konserwowanie, kontrolowanie  

i dobieranie parametrów pracy 

ż

urawia wie

ż

owego Kz1 

Wiedza  –  zna  i  rozumie  podstawowe 
fakty,  zasady,  procesy  zwi

ą

zane  z  ob-

sługiwaniem,  konserwowaniem,  kontro-
lowaniem  i  dobieraniem  parametrów 
pracy 

ż

urawia  wie

ż

owego,  w  szczegól-

no

ś

ci zna: 

  zasady  i  przepisy  BHP,  ochrony 

ppo

ż

.,  ergonomii  ochrony 

ś

rodowi-

ska,  stanowiskow

ą

  instrukcj

ę

  BHP, 

zasady udzielania pierwszej pomocy; 

  technologi

ę

 

wykonywania 

prac 

oraz  zasady  organizacji  stanowi-
ska pracy; 

  warunki  dozoru  technicznego,  pod-

stawowe  normy  i  przepisy  prawne, 
zakres przyznanych uprawnie

ń

  instrukcj

ę

  eksploatacji,  dokumen-

tacj

ę

  techniczno-ruchow

ą

  i  eks-

ploatacyjn

ą

  rodzaje,  budow

ę

  i  zasady  działania 

mechanizmów 

ż

urawi wie

ż

owych; 

  rodzaje, budow

ę

, zasady działania 

i eksploatacji  urz

ą

dze

ń

  i  instalacji 

elektrycznych; 

  rodzaje,  budow

ę

  i  zasady  działania 

mechanicznych,  elektrycznych  i  hy-
draulicznych urz

ą

dze

ń

 zabezpiecza-

j

ą

cych; 

  rodzaje,  budow

ę

  i  kryteria  zu

ż

ycia 

ci

ę

gien  no

ś

nych,  urz

ą

dze

ń

  chwy-

taj

ą

cych,  zawiesi  i  osprz

ę

tu  po-

mocniczego; 

  zasady  u

ż

ytkowania 

ż

urawi  wie-

ż

owych  w  innym  zakresie  ni

ż

 

przewidział producent; 

  znaki i sygnały bezpiecze

ń

stwa. 

Umiej

ę

tno

ś

ci  –  wykonuje  zadania 

zawodowe  zwi

ą

zane  z  obsługiwaniem, 

konserwowaniem, 

kontrolowaniem 

i dobieraniem  parametrów  pracy 

ż

ura-

wia  wie

ż

owego,  cz

ę

sto  w  zmiennych 

warunkach  atmosferycznych  i 

ś

rodowi-

skowych,  nadzoruje  rutynow

ą

  prac

ę

 

personelu  pomocniczego,  w  szczegól-
no

ś

ci potrafi: 

  przestrzega

ć

  przepisów  i  zasad 

BHP; 

  udziela

ć

 pomocy przedlekarskiej; 

  okre

ś

la

ć

  obszar  pracy,  dobiera

ć

 

metody  i  narz

ę

dzia  pracy  oraz  za-

wiesia  wła

ś

ciwe  dla  masy,  gabary-

tów i rodzaju ładunku; 

  ustala

ć

  kolejno

ść

  wykonywanych 

zada

ń

  z  pracownikami  pomocni-

czymi; 

  weryfikowa

ć

  niezb

ę

dn

ą

  do  wyko-

nania  prac  dokumentacj

ę

 

ż

urawia 

wie

ż

owego; 

  okre

ś

la

ć

  mo

ż

liwo

ść

  przyst

ą

pienia 

do  pracy  w  panuj

ą

cych  warunkach 

atmosferycznych; 

  ocenia

ć

  stan  konstrukcji  no

ś

nej, 

poł

ą

cze

ń

,  mocowa

ń

,  stan  instalacji 

elektrycznej  i  hydraulicznej,  stan 
miejsca posadowienia 

ż

urawia; 

  weryfikowa

ć

 stan techniczny ci

ę

gien 

no

ś

nych,  urz

ą

dze

ń

  chwytaj

ą

cych, 

zawiesi i osprz

ę

tu pomocniczego; 

  kontrolowa

ć

  funkcjonowanie  wszys-

tkich  ruchów  roboczych,  mechani-
zmów  i  urz

ą

dze

ń

  zabezpieczaj

ą

-

cych; 

background image

11 

 

  okre

ś

la

ć

  bezpieczne  odległo

ś

ci  od 

napowietrznych  linii  elektroenerge-
tycznych, obiektów i elementów ru-
chomych 

ż

urawia; 

  pozostawia

ć

 

stanowisko 

pracy 

w wymaganym  przepisami  i  in-
strukcjami porz

ą

dku; 

  pozostawia

ć

 

ż

uraw  we  wła

ś

ciwym 

miejscu  i  pozycji,  składa

ć

 

ż

uraw 

do pozycji transportowej; 

  zabezpiecza

ć

 

ż

uraw  przed  dost

ę

-

pem  osób  niepowołanych  oraz 
przed działaniem silnego wiatru; 

  kontrolowa

ć

  stan  techniczny 

ż

ura-

wia,  jego  mechanizmów  i  elemen-
tów,  ci

ę

gien  no

ś

nych  i  osprz

ę

tu, 

miejsca  posadowienia 

ż

urawia,  in-

stalacji elektrycznej i hydraulicznej; 

  zabezpiecza

ć

 

zawiesia 

przed 

uszkodzeniem i działaniem warun-
ków atmosferycznych; 

  stosowa

ć

 

ś

rodki  ochrony  indywidu-

alnej. 

Wykonanie  zada

ń

  zawodowych  Z1,  Z2,  Z3,  Z7,  Z8,  Z9,  wymaga  posiadania 

kompetencji zawodowej Kz2. 

3.2. Wykonywanie robót przeładunkowych, monta

ż

owych 

i transportowych Kz2 

Wiedza  –  zna  i  rozumie  zale

ż

no

ś

ci 

mi

ę

dzy 

poszczególnymi 

procesami 

technologii  wykonywania  robót  przeła-
dunkowych,  monta

ż

owych  i  transporto-

wych,  obowi

ą

zuj

ą

ce  przepisy  prawa 

i konsekwencje  wynikaj

ą

ce  z  ich  nie-

przestrzegania,  zale

ż

no

ś

ci  mi

ę

dzy  zja-

wiskami  atmosferycznymi  a  bezpiecz-
nym  wykonywaniem  powierzonych  ro-
bót, prawa fizyki oraz poj

ę

cia z zakresu 

mechaniki i elektroniki w odniesieniu do 
działania  mechanizmów  i  urz

ą

dze

ń

 

zabezpieczaj

ą

cych 

ż

urawia,  podstawo-

we  uwarunkowania  prowadzonej  dzia-
łalno

ś

ci  w  bran

ż

y  budowlanej  transpor-

towej  i  magazynowej,  w  szczególno

ś

ci 

zna: 

Umiej

ę

tno

ś

ci  –  wykonuje  zadania 

zawodowe  zwi

ą

zane  z  realizacj

ą

  robót 

przeładunkowych, monta

ż

owych i trans-

portowych  w  cz

ęś

ci  bez  instrukcji;  roz-

wi

ą

zuje niezbyt proste, w pewnej cz

ęś

ci 

nietypowe  problemy  cz

ę

sto  w  zmien-

nych 

warunkach 

atmosferycznych 

ś

rodowiskowych, 

szczególno

ś

ci 

potrafi: 

  stosowa

ć

 w praktyce obowi

ą

zuj

ą

ce 

przepisy,  instrukcje  i  warunki  tech-
niczne; 

  manewrowa

ć

 

ż

urawiem  wie

ż

owym 

w ró

ż

nych  warunkach  atmosferycz-

nych i 

ś

rodowiskowych; 

 

background image

12 

  zasady  i  przepisy  BHP  ochrony 

ppo

ż

.,  ergonomii,  ochrony 

ś

rodo-

wiska,  w  zakresie  robót  przeła-
dunkowych,  monta

ż

owych  i  trans-

portowych;  

  warunki  techniczne  dozoru  tech-

nicznego,  przepisy  dotycz

ą

ce  za-

sad  u

ż

ytkowania  urz

ą

dze

ń

  tech-

nicznych i maszyn;  

  warunki odmowy  wykonania zada-

nia; 

  zasady  organizacji  robót  budowla-

nych,  drogowo-mostowych,  przeła-
dunkowych,  transportowych  i  ma-
gazynowych; 

  instrukcje  eksploatacji  w  zakresie 

obsługi,  stanowiskowa  instrukcja 
BHP  oraz  znaki  i  sygnały  bezpie-
cze

ń

stwa; 

  specyfikacj

ę

  techniczn

ą

  i  parame-

try pracy 

ż

urawia;  

  rodzaje  i  zasady  działania  urz

ą

-

dze

ń

 sterowniczych i steruj

ą

cych; 

  rodzaje  i  zasady  działania  wska

ź

-

ników, czujników i ograniczników; 

  zasady  manewrowania  ładunkiem 

i  zasady  kojarzenia  ruchów  robo-
czych; 

  zasady pracy zespołowej d

ź

wignic; 

  zasady  u

ż

ytkowania 

ż

urawi  wie-

ż

owych  w  zakresie  innym,  ni

ż

 

przewidział producent; 

  zasady  post

ę

powania  w  przypad-

ku awarii, nieszcz

ęś

liwego wypad-

ku  i  niebezpiecznego  uszkodzenia 
urz

ą

dzenia. 

 

  manewrowa

ć

 precyzyjnie ładunkiem 

przy  zmiennych  parametrach  robo-
czych, pr

ę

dko

ś

ciach i obci

ąż

eniach;  

  wykonywa

ć

  zadania  w  ci

ą

gu  prac 

przeładunkowych, 

monta

ż

owych 

i transportowych; 

  obsługiwa

ć

  ró

ż

ne  rodzaje 

ż

urawi 

wie

ż

owych,  zgodnie  z  posiadanym 

zakresem uprawnie

ń

  odczytywa

ć

  i  wykonywa

ć

  instrukcje 

sygnalisty  przekazywane  sygnałami 
bezpiecze

ń

stwa  (

ś

wietlnymi,  d

ź

wi

ę

-

kowymi  lub  r

ę

cznymi)  oraz  korzy-

sta

ć

 z ł

ą

czno

ś

ci bezprzewodowej; 

  u

ż

ytkowa

ć

 urz

ą

dzenia sterownicze, 

w  tym  konsol

ę

  do  sterowania  bez-

przewodowego; 

  eliminowa

ć

  wahania  przenoszone-

go ładunku; 

  kontrolowa

ć

  prawidłowo

ść

  pracy 

urz

ą

dzenia; 

  współpracowa

ć

  z  innymi  operato-

rami  d

ź

wignic  w  pracach  zespoło-

wych; 

  przestrzega

ć

 

szczegółowych 

in-

strukcji 

u

ż

ytkowania 

urz

ą

dzenia 

w zakresie  innym  ni

ż

  przewidział 

producent (np. z zawieszon

ą

 na ha-

ku  platform

ą

  robocz

ą

,  z  pojemni-

kiem  do  betonu  wyposa

ż

onym 

w podest  dla  operatora,  skoki  bun-
gee); 

  podejmowa

ć

 działania w przypadku 

awarii,  nieszcz

ęś

liwego  wypadku 

i uszkodzenia 

ż

urawia; 

  prowadzi

ć

 

dziennik 

zmianowy 

(ksi

ąż

k

ę

 obsługi codziennej); 

  odczytywa

ć

  informacje  i  ostrze

ż

e-

nia oraz odbiera

ć

 i formułowa

ć

 pro-

ste  wypowiedzi  w  j

ę

zyku  obcym, 

je

ż

eli  wymaga  tego  specyfika  miej-

sca pracy. 

 

background image

13 

Wykonanie  wszystkich  zidentyfikowanych  w  standardzie  zada

ń

  zawodo-

wych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS. 

3.3. Kompetencje społeczne KzS: 

  ponosi odpowiedzialno

ść

 za przygotowanie do pracy 

ż

urawia wie

ż

owego, 

  dostosowuje zachowanie do zmian w 

ś

rodowisku pracy 

ż

urawia wie

ż

owego, 

  pracuje  cz

ęś

ciowo  samodzielnie  i  podejmuje  współprac

ę

  w  warunkach 

pracy 

ż

urawia  wie

ż

owego  okre

ś

lonych  organizacj

ą

  pracy  i  technologi

ą

  wy-

konywania robót, 

  ocenia wpływ swoich działa

ń

 realizowanych w ramach współpracy zespoło-

wej 

ż

urawia wie

ż

owego i ponosi odpowiedzialno

ść

 za ich skutki. 

background image

14 

4. Profil kompetencji kluczowych  

Ocen

ę

  wa

ż

no

ś

ci  kompetencji  kluczowych  dla  zawodu  operatora 

ż

urawia 

wie

ż

owego przedstawia rys.1. 

Wykaz  kompetencji  kluczowych  opracowano  na  podstawie  wykazu  stoso-

wanego  w  Mi

ę

dzynarodowym  Badaniu  Kompetencji  Osób  Dorosłych  −  projekt 

PIAAC (OECD). 

 

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

 

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 834317 Operator 

ż

urawia wie

ż

owego 

 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

background image

15 

5. Słownik 

Zawód 

  zbiór  zada

ń

  (zespół  czynno

ś

ci)  wyodr

ę

bnionych  w  wyniku  społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami 
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji 

i  kompetencji  (wiedzy,  umiej

ę

tno

ś

ci  oraz  kompetencji  społecznych) 

zdobytych  w  wyniku  kształcenia  lub  praktyki.  Wykonywanie  zawodu 
stanowi 

ź

ródło dochodów. 

Specjalno

ść

 

  jest  wynikiem  podziału  pracy  w  ramach  zawodu,  zawiera  cz

ęść

 

czynno

ś

ci  o  podobnym  charakterze  (zwi

ą

zanych  z  wykonywan

ą

 

funkcj

ą

  lub  przedmiotem  pracy)  wymagaj

ą

cych  pogł

ę

bionej  lub  do-

datkowej  wiedzy  i  umiej

ę

tno

ś

ci  zdobytych  w  wyniku  dodatkowego 

szkolenia lub praktyki. 

Zadanie  
zawodowe 

  logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o  wyra

ź

nie okre-

ś

lonym  pocz

ą

tku  i  ko

ń

cu,  wyodr

ę

bniony  ze  wzgl

ę

du  na  rodzaj  lub 

sposób  wykonywania  czynno

ś

ci  zawodowych  powi

ą

zanych  jednym 

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

 produktem, usług

ą

 lub decyzj

ą

.  

Kompetencje 
zawodowe 

  wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

 trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych. 

Wiedza 

  zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie 

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

 do dziedziny uczenia si

ę

 lub działalno-

ś

ci zawodowej. 

Umiej

ę

tno

ś

ci 

  zdolno

ść

  wykonywania  zada

ń

  i  rozwi

ą

zywania  problemów  wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

 lub działalno

ś

ci zawodowej. 

Kompetencje 
społeczne 

  zdolno

ść

 autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w 

ż

yciu 

zawodowym  i  społecznym  oraz  kształtowania  własnego  rozwoju, 
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.  

Kompetencje 
kluczowe 

  wiedza,  umiej

ę

tno

ś

ci  i  postawy  odpowiednie  do  sytuacji,  niezb

ę

dne 

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, 
integracji społecznej i zatrudnienia. 

Standard 
kompetencji 
zawodowych 

  norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania 

zada

ń

  zawodowych  wchodz

ą

cych  w  skład  zawodu,  akceptowana 

przez  przedstawicieli  organizacji  zawodowych  i  bran

ż

owych,  praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. 

Kwalifikacja  
 

  zestaw efektów uczenia si

ę

 (zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji  społecznych),  których  osi

ą

gni

ę

cie  zostało  formalnie  potwier-

dzone przez uprawnion

ą

 instytucj

ę

.  

Europejska 
Rama  
Kwalifikacji  

  przyj

ę

ta  w  Unii  Europejskiej  struktura  i  opis  poziomów  kwalifikacji, 

umo

ż

liwiaj

ą

cy  porównywanie  kwalifikacji  uzyskiwanych  w  ró

ż

nych 

krajach.  W  Europejskiej  Ramie  Kwalifikacji  wyró

ż

niono  8  poziomów 

kwalifikacji  opisywanych  za  pomoc

ą

  efektów  uczenia  si

ę

;  stanowi

ą

 

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji. 

Polska Rama 
Kwalifikacji 

  opis  hierarchii  poziomów  kwalifikacji  wpisywanych  do  zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce. 

Krajowy 
System 
Kwalifikacji 

  ogół  rozwi

ą

za

ń

  słu

żą

cych  ustanawianiu  i  nadawaniu  kwalifikacji 

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.