Pogłębione wywiady indywidualne

  

 

 

Dr inż. Jadwiga Stobiecka 

Inne nazwy wywiadów 

indywidualnych 



Wywiady niestandaryzowane 



Nieustrukturalizowane 



Pośrednie 



Swobodne 



Wywiady jeden na jeden (one-to-one) 



Wywiady twarzą w twarz (face-to face) 

Cel  

pogłębionych wywiadów indywidualnych 

Uzyskanie: 



szczegółowych informacji  



od 1 respondenta,  



bez wpływu osób trzecich, 

 

a dotyczących doświadczeń i subiektywnych znaczeń 

związanych z codzienną rzeczywistością 

 



podczas złożonych, wieloetapowych  procesów 

postępowania nabywcy/użytkownika  i/lub  



kiedy są poruszane zagadnienia kontrowersyjne, 
osobiste, intymne. 

Rodzaje wywiadów 



Faktograficzne 

(badanie świadków wydarzeń) 



Konceptualne 

(wyjaśnianie pojęć) 



Wywiady narracyjne (

struktura opowieści) 



Wywiady dyskursywne 

(Jest to sposób poznawania 

realizowany etapami, poprzez ogniwa pośrednie tworzące pewien 

logiczny ciąg. Etapy dyskursu mogą stanowić: wyodrębnienie 

poszczególnych części jakiejś całości, uchwycenie ich wewnętrznej 

natury i ich wzajemnych odniesień, a następnie sformułowanie 

wniosków o charakterze syntetycznym. Typowy przykład dyskursu 
to rozumowanie) 



Wywiady konfrontacyjne 

(polemiczny styl prowadzenia 

wywiadu, celowe stwarzanie sytuacji „konfliktowej” dla pogłębienia 

rozumienia zjawisk)

  

Klasyfikacja  

pogłębionych wywiadów indywidualnych 



Swobodny mało ukierunkowany 



Swobodny ukierunkowany 



Swobodny ze standaryzowaną listą 
poszukiwanych informacji 



Kwestionariuszowy o mniejszym stopniu 
standaryzacji 



Kwestionariuszowy o większym stopniu 
standaryzacji 
 

Wywiady problematyczne  



Wywiady z przedstawicielami innych kultur 
(np. inne znaczenie gestów) 
 



Wywiady z dziećmi (przełamywanie barier) 
 



Wywiady z przedstawicielami elit (szacunek 
dla badacza posiadającego wiedzę i dobrą 
orientację w tematyce badania) 
 

Wywiad 



Zakłada asymetrię relacji władzy  



Jest dialogiem jednokierunkowym 



Jest dialogiem instrumentalnym (narzędziem 
zdobywania informacji) 



Może być dialogiem manipulacyjnym 



Badacz ma monopol na interpretację 



Podlega kontroli zwrotnej 



Czasem pojawiają się w nim niezaplanowane 

wątki  

Nie wolno ignorować w nim problemów 

etycznych, które dotyczą: 



Wyboru tematu 



Projektowania narzędzia 



Sytuacji wywiadu 



Transkrypcji 



Analizy 



Weryfikacji 



Prezentacji wyników 

Warto się zastanowić w związku z tym: 

 

Jakie mogą być korzystne sytuacje badania? 

 

W jaki sposób badanie poprawi sytuację badanych? 

 

Jak uzyskać świadomą zgodę udziału w badaniu? 

 

W jaki sposób zapewnić poufność i anonimowość? 

 

Jak ukryć tożsamość badanego? 

 

Kto będzie miał dostęp do wywiadów? 

 

Jakie mogą być konsekwencje dla osób biorących  

udział w wywiadach? 
 

Czy rola badacza ma wpływ na badanie? 

 

Jak uniknąć nadmiernej ingerencji osób zlecających 

badanie? 

Wywiady indywidualne 

emocjonalne fazy procesu badawczego 



 

Faza entuzjazmu   antypozytywistycznego 

 



 

Faza cytowania wywiadów 

 



 

Faza milczącej pracy 

 



 Faza agresywnego milczenia 

 



 Ostatnia faza wyczerpania 

Scenariusz wywiadu 

Rodzaje pytań 



Pytania wprowadzające 

(Pamiętasz sytuację, w której …?) 



Pytania rozwijające 

(Czy sam tego doświadczyłeś?) 



Pytania pogłębiające 

(Możesz mi opowiedzieć, co się stało?) 



Pytanie uszczegółowiające 

(Jak wtedy zareagowałeś?) 



Pytanie wprost 

(Czy kiedykolwiek …..?) 



Pytania pośrednie 

(Jak Ci się wydaje, kiedy inni ...?) 



Pytanie strukturujące 

(Przejdźmy teraz do innego tematu, kiedy …) 



Milczenie 

(pauza na skojarzenie i refleksję) 



Pytania interpretujące 

(Czyli chciałbyś przez to powiedzieć, że …) 

 

Kwalifikacje osoby prowadzącej wywiad 



Dobrze zna temat 



Nadaje porządek wywiadowi 



Mówi jasno 



Jest delikatna 



Jest wrażliwa 



Jest otwarta 



Potrafi kierować wywiadem 



Jest krytyczna 



Ma dobrą pamięć 



Umie na bieżąco interpretować wypowiedzi 

i uzgadniać znaczenie 

Transkrypcja 

Transkrypcja - przykład 

Jakość wywiadów 



O ile doceniano jakość prowadzenia wywiadów, o tyle 

jakość transkrypcji była lekceważona. 



 

Rozmowa mówiona i tekst pisany, to różne formy 

dyskursu. Trzeba o tym pamiętać przy transkrypcji. 



Zazwyczaj zaniedbuje się rzetelność i trafność 

transkrypcji, a przecież ma ona ogromne znaczenie 
interpretacyjne. 



Nie ma jednej, prawidłowej formy transkrypcji. Stosuje 

się różne w zależności od celu jej zastosowania. 



Istnieje wiele programów komputerowych, które 

ułatwiają analizę. Najczęściej pracują one na tekście 

pisanym, ale są też takie, które umożliwiają 

komputerową analizę dźwięku. 



Programy są narzędziami analizy, za które odpowiada 
badacz. 

Zarzuty wobec wywiadów jakościowych

 

Wywiad jakościowy nie jest: 



Naukowy

 

– to wiedza zdroworozsądkowa; 



Ilościowy

 

– to tylko słowa; 



Obiektywny

 

– bazuje na opiniach subiektywnych; 



Naukową formą testowania hipotez

 

– ma charakter 

eksploracyjny; 



Pewny 

– dostarcza wiedzy zależnej od przekonań 

badacza; 



Rzetelny

 

– opiera się na pytaniach sugerujących; 



Intersubiektywny

 

– różni czytelnicy mogą doszukiwać się 

w nim odmiennych znaczeń; 



Trafny

 

– opiera się na subiektywnych wrażeniach; 



Podstawą do uogólniania

 

– badaniu poddaje się zbyt 

małą liczbę osób. 

Wywiad to rzemiosło. Jak się tego 

rzemiosła nauczyć? 



Ucz się prowadzenia wywiadów 

obserwując, jak robią to inni. 

 



Ucz się prowadzenia wywiadów – 

prowadząc wywiady. 

 



Ucz się prowadzenia wywiadów w 

środowisku badaczy jakościowych.  

Dziękuję za uwagę ! 

Dziękuję za uwagę.