1
"Ukraina po 1991 roku"
"Ukraina po 1991 roku"
1
1
„III tura” wyborów prezydenckich 2004
Prze
ł
om demokratyczny ?
Dr Rafa
Dr Rafa
ł
ł
K
K
ę
ę
sek
sek
Katedra
Katedra
Ukrainoznawstwa
Ukrainoznawstwa
UJ
UJ
WSMiP
WSMiP
"Ukraina po 1991 roku"
2
Druga tura wyborów - og
ł
oszenie wyników
►
22 listopada W. Juszczenko og
ł
asza swoje
zwycięstwo w wyborach, a także oskarża
w
ł
adze o dokonanie masowych fa
ł
szerstw. Prosi
swoich zwolenników o zebranie się na Majdanie
Nezależnosti i budowę miasteczka namiotowego
►
24 listopada S. Kiwa
ł
ow og
ł
asza oficjalne wyniki
II tury wyborów prezydenckich:
►
W. Janukowycz – 49,46%
►
W. Juszczenko – 46,61%
►
Frekwencja – 80,9%
►
USA i Kanada nie uznają wyników wyborów
►
Po rozmowach telefonicznych Kuczma –
Kwaśniewski i Juszczenko – Kwaśniewski
rozpoczynają się przygotowania do misji
mediacyjnej
2
"Ukraina po 1991 roku"
3
Komitet Ocalenia Narodowego
i próby wyjścia z impasu
►
25 listopada opozycja powo
ł
uje do życia „Komitet
Ocalenia Narodowego” i wzywa obywateli do
ogólnokrajowego strajku generalnego
►
Pierwsza propozycja wyjścia z impasu
powyborczego: „Janukowycz prezydentem –
Juszczenko premierem”
►
Sąd Najwyższy Ukrainy zakazuje publikacji wyników
II tury wyborów
►
26 listopad – pierwsze obrady tzw. „okrąg
ł
ego sto
ł
u”
( Prezydent RP – A. Kwaśniewski, spiker Dumy FR –
Borys Gryz
ł
ow, Prezydent Litwy – W. Adamkus,
przedstawiciel UE – J. Solana, Sekretarz generalny
OBWE – J. Kubisz
►
27 listopada Rada Najwyższa Ukrainy uznaje wyniki
wyborów za nieobowiązujące ( gest symboliczny, nie
formalno – prawny )
"Ukraina po 1991 roku"
4
„Bia
ł
o – niebiescy …”
►
W. Janukowycz żąda od Kuczmy uznania wyborów
i nie dopuszczenia do dalszej eskalacji protestów
►
26 listopada na Placu przydworcowym rozpoczyna
się wiec poparcia dla W. Janukowycza. Lider Partii
Regionów oskarża Juszczenkę o próbę
przeprowadzenia przewrotu antypaństwowego
►
W trakcie wiecu w Doniecku żona Janukowycza
oskarża Zachód o sprowokowanie „Majdanu” przy
użyciu „amerykańskich walonek” i „pomarańczy z
narkotykami”
►
28 listopada w mieście Siewierodonieck odbywa się
zjazd deputowanych wszystkich szczebli ze
wschodu i po
ł
udnia kraju w trakcie którego
pojawiają się żądania od
ł
ączenia wschodnich
regionów od Ukrainy ( „південно – східна
автономія” – tzw. „pisuar” )
3
"Ukraina po 1991 roku"
5
„III tura wyborów …”
►
Ostatnia ( trzecia ) runda negocjacji i ustalenia przyjęte w jej
trakcie:
•
Przeprowadzenie ponownie „drugiej” tury wyborów
•
Wniesienie zmian do ustawodawstwa wyborczego
•
Zmiana sk
ł
adu Centralnej Komisji Wyborczej
•
Przyjęcie i realizacja tzw. reformy konstytucyjnej (
przekszta
ł
cenie Ukrainy w republikę parlamentarno –
prezydencką )
Media og
ł
aszają początek uczciwej polityki informacyjnej,
rywale rozpoczynają ponowną kampanię wyborczą
Ponad 12 tyś obserwatorów zagranicznych ( w tym ponad
3200 Polaków )
20 grudzień – debata telewizyjna kandydatów ( ja
ł
owość
dyskusji, brak konkretów, rozczarowanie … ? )
26 grudnia 2004 – g
ł
osowanie
•
Wyniki: W. Juszczenko – 51,99% ( 15,1 mln ), W. Janukowycz
– 44,2% (12,8 mln )
"Ukraina po 1991 roku"
6
4
"Ukraina po 1991 roku"
7
„Pomara
ń
czowa rewolucja” - interpretacje
Wersja nr 1:
►
►
„
„
Pomara
Pomara
ń
ń
czowa rewolucja
czowa rewolucja
”
”
–
–
logiczny i nieunikniony efekt
logiczny i nieunikniony efekt
rozwoju sytuacji w pa
rozwoju sytuacji w pa
ń
ń
stwie ukrai
stwie ukrai
ń
ń
skim ( swego rodzaju
skim ( swego rodzaju
„
„
konieczno
konieczno
ść
ść
dziejowa
dziejowa
”
”
). Rewolucja musia
). Rewolucja musia
ł
ł
a nast
a nast
ą
ą
pi
pi
ć
ć
, w
, w
tej wersji nie dopuszcza si
tej wersji nie dopuszcza si
ę
ę
mo
mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci innego rozwoju
ci innego rozwoju
sytuacji.
sytuacji.
Wersja nr 2:
►
►
„
„
Pomara
Pomara
ń
ń
czowa rewolucja
czowa rewolucja
”
”
to
to
„
„
powstanie milioner
powstanie milioner
ó
ó
w
w
przeciwko miliarderom
przeciwko miliarderom
”
”
–
–
cz
cz
ęść
ęść
elit polityczno
elit polityczno
–
–
gospodarczych na Ukrainie, zdeprecjonowana i odsuni
gospodarczych na Ukrainie, zdeprecjonowana i odsuni
ę
ę
ta
ta
na boczny tor przygotowuje projekt wyborczy maj
na boczny tor przygotowuje projekt wyborczy maj
ą
ą
cy
cy
umo
umo
ż
ż
liwi
liwi
ć
ć
im przej
im przej
ę
ę
cie w
cie w
ł
ł
adzy i korzystanie z profit
adzy i korzystanie z profit
ó
ó
w z
w z
tego tytu
tego tytu
ł
ł
u p
u p
ł
ł
yn
yn
ą
ą
cych
cych
Wersja nr 3:
►
►
„
„
Pomara
Pomara
ń
ń
czowa rewolucja
czowa rewolucja
”
”
to spontaniczny wybuch
to spontaniczny wybuch
sprzeciwu spo
sprzeciwu spo
ł
ł
ecznego sprowokowany stopniem i
ecznego sprowokowany stopniem i
bezczelno
bezczelno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
manipulacji i fa
manipulacji i fa
ł
ł
szerstw wyborczych;
szerstw wyborczych;
rewolucja jako efekt
rewolucja jako efekt
„
„
energii rewolucyjnej
energii rewolucyjnej
”
”
drzemi
drzemi
ą
ą
cej w
cej w
narodzie, kt
narodzie, kt
ó
ó
ry si
ry si
ę
ę
„
„
przebudzi
przebudzi
ł
ł
”
”
,
,
„
„
rewolucja klasy
rewolucja klasy
ś
ś
redniej
redniej
”
”
"Ukraina po 1991 roku"
8
Wersja nr 4:
►
►
„
„
Pomara
Pomara
ń
ń
czowa rewolucja
czowa rewolucja
”
”
czyli
czyli
„
„
R
R
ę
ę
ka Moskwy
ka Moskwy
”
”
contra
contra
„
„
Wujek Sam
Wujek Sam
”
”
. Efekt rywalizacji pomi
. Efekt rywalizacji pomi
ę
ę
dzy Zachodem i Rosj
dzy Zachodem i Rosj
ą
ą
na Ukrainie. Starcie pomi
na Ukrainie. Starcie pomi
ę
ę
dzy
dzy
„
„
Wschodem
Wschodem
”
”
i
i
„
„
Zachodem
Zachodem
”
”
Wersja nr 5:
►
►
Rosyjskoj
Rosyjskoj
ę
ę
zyczny
zyczny
uprzemys
uprzemys
ł
ł
owiony wsch
owiony wsch
ó
ó
d i po
d i po
ł
ł
udnie
udnie
Ukrainy przeciwko
Ukrainy przeciwko
zukrainizowanemu
zukrainizowanemu
zachodowi i centrum.
zachodowi i centrum.
Uboczny efekt technologii politycznych wykorzystywanych na
Uboczny efekt technologii politycznych wykorzystywanych na
Ukrainie od pocz
Ukrainie od pocz
ą
ą
tku lat 90
tku lat 90
–
–
tych w okresie kolejnych
tych w okresie kolejnych
kampanii wyborczych.
kampanii wyborczych.
Wersja nr 6:
►
►
„
„
Pomara
Pomara
ń
ń
czowa rewolucja
czowa rewolucja
”
”
–
–
produkt wytworzony przez
produkt wytworzony przez
technolog
technolog
ó
ó
w politycznych, efekt masowej manipulacji
w politycznych, efekt masowej manipulacji
ś
ś
wiadomo
wiadomo
ś
ś
ci
ci
ą
ą
wyborc
wyborc
ó
ó
w, wykreowanie stosownej symboliki,
w, wykreowanie stosownej symboliki,
zderzenie dw
zderzenie dw
ó
ó
ch gigantycznych wirtualnych projekt
ch gigantycznych wirtualnych projekt
ó
ó
w
w
–
–
„
„
pomara
pomara
ń
ń
czowego
czowego
”
”
i
i
„
„
bia
bia
ł
ł
o
o
–
–
niebieskiego
niebieskiego
”
”
„Pomara
ń
czowa rewolucja” - interpretacje
5
"Ukraina po 1991 roku"
9
Euforia i „proza
ż
ycia”
►
B
ł
yskawiczne i bezkrwawe odsunięcie od w
ł
adzy
skorumpowanych elit – nadzieja na równie dynamiczny
rozwój demokracji, wolnego rynku, na uczciwe i
kontrolowane przez spo
ł
eczeństwo instytucje państwa,
na zmiany w sferze socjalnej i reformy w sferze
gospodarczej.
►
Czynniki negatywnie wp
ł
ywające na rozwój sytuacji
wewnętrznej na Ukrainie po 2004 roku:
►
System w
ł
adzy politycznej ( zniszczenie poprzedniego
„ręcznego” systemu kierowania państwem, brak zgody i
pomys
ł
u na ukraiński wariant republiki parlamentarno –
prezydenckiej )
►
Szybkie przystosowanie się starej machiny
biurokratycznej do nowych „trendów” –
wykorzystywanie „rewolucyjnej” retoryki i
„pomarańczowe krawaty”. Efekt czystek kadrowych –
„nowi ludzie ze starymi przyzwyczajeniami i gorszymi
kompetencjami”
"Ukraina po 1991 roku"
10
►
Spory ambicjonalne w tzw. „obozie pomarańczowych”.
Brak wspólnego wroga powoduje b
ł
yskawiczną
polaryzację interesów politycznych i gospodarczych
►
Brak konkretnej strategii rozwoju państwa i
spo
ł
eczeństwa ( niski potencja
ł
intelektualny,
nieumiejętność mobilizowania aktywnej części
spo
ł
eczeństwa w perspektywie d
ł
ugofalowej )
►
Brak konsekwentnych dzia
ł
ań prawnych wobec „ludzi
związanych z by
ł
ym reżimem”, wobec osób
organizujących fa
ł
szerstwa wyborcze, wobec polityków
g
ł
oszących has
ł
a separatystyczne, itd.
►
„Nowa twarz Wiktora Juszczenki” – polityk sk
ł
onny do
wątpliwych kompromisów, dzia
ł
ań w których brak jest
podstawowej logiki politycznej, impulsywny, optujący
za „odnową moralną” a jednocześnie kojarzony z
faworytyzmem i wykorzystywaniem powiązań na linii
polityka – biznes.
Euforia i „proza
ż
ycia”