Zboża

jęczmień dwurzędowy Hordeum distichum
pszenica płaskurka Triticum dicoccum
pszenica twarda Triticum durum

Jęczmień występuje w Biblii ponad trzydzieści razy, pszenica ponad siedemdziesiąt razy
a wspólnie pszenica z jęczmieniem trzynaście razy. Ziarna pszenicy dawały mąkę lepszej
jakości, była ona też droższa trzy razy od jęczmiennej (Ap 6,6). Jednodniowy zarobek
pracownika rolnego w czasach Jezusa wynosił jednego denara, co było równowartością
jednego litra pszenicy lub trzech litrów jęczmienia. Oba gatunki zbóż były uprawiane w
Palestynie, a ich zbiory zależały w ogromnej mierze od przebiegu pogody, co wyraziło się
w wielu modlitwach błagalnych i obchodach świąt żydowskich. Jęczmień ze względu na
większą wytrzymałość na suszę mógł być uprawiany tam, gdzie pszenica się nie
udawała. Był więc zbożem bardziej powszechnym w Palestynie, a także pokarmem ludzi
biedniejszych, o czym mówi historia Rut i jej teściowej Noemi opisana w Księdze Rut.
Pięć chlebów jęczmiennych posłużyło Jezusowi do cudownego nakarmienia ogromnej
rzeszy ludzi, co opisuje Jan Ewangelista (J 6,1-15). Mimo trudnych warunków dla uprawy
zbóż, ziemia izraelska w niektórych okresach, jak za panowania króla Salomona,
eksportowała zboże lub też wymieniała je na drewno sprowadzane z Libanu. W czasie
Ostatniej Wieczerzy: "Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał
uczniom, mówiąc: Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje" (Mt 26,26).

1

Jęczmień

Hordeum vulgare

Pszenica twarda

Triticum durum

2