1

OZNACZANIE NAOH I NA

2

CO

3

METODĄ WARDERA

Metodą Wardera oznacza się obok siebie wodorotlenek i węglan sodowy. Metoda może
służyć do oznaczania czystości roztworu NaOH (zawartości zanieczyszczeń występujących w
postaci węglanów).
Badany roztwór miareczkuje się kwasem wobec fenoloftaleiny, do momentu odbarwienia.
Odmiareczkowuje się przy tym całą ilość wodorotlenku i połowę węglanu (węglan przechodzi
w wodorowęglan). Dla wartości pH ok. 8,3 cały węglan przechodzi w wodorowęglan sodu.

NaOH + HCl ⇒ NaCl + H

2

O

Na

2

CO

3

+ HCl ⇒ NaHCO

3

+ NaCl

Następnie do badanego roztworu dodaje się oranż metylowy i miareczkuje kwasem solnym
do pierwszej zmiany barwy wskaźnika. W drugim etapie zachodzi reakcja:

NaHCO

3

+ HCl ⇒ NaCl + CO

2

+ H

2

O

Jeśli w pierwszym miareczkowaniu zużywa się a ml kwasu, a w drugim b ml, to zawartość
węglanu sodu odpowiada 2b ml, a zawartość wodorotlenku sodu (a-b) ml kwasu.

Wykonanie badania
Otrzymany w kolbie miarowej (poj. 250ml) roztwór uzupełnić wodą destylowaną do kreski i
dokładnie wymieszać. Następnie pobrać pipetą jednomiarową 25ml roztworu do kolbki
stożkowej o pojemności 250ml. Roztwór rozcieńczyć do 100 ml i oziębić w wodzie z lodem,
dodać 3-4 krople 0,5%-owego alkoholowego roztworu fenoloftaleiny i spokojnie mieszając
miareczkować 0,1M roztworem kwasu solnego do odbarwienia (a ml). Dodać 1-2 krople
0,1%-owego roztworu oranżu metylowego i miareczkować dalej 0,1 M kwasem solnym do
pierwszej zmiany zabarwienia wskaźnika (z żółtego na pomarańczowe) (b ml).

Obliczenia
Oznaczoną zawartość NaOH (w gramach) obliczyć z wzoru:

X = (a – b)c(HCl)

•

0,040

Oznaczoną zawartość Na

2

CO

3

(w gramach) obliczyć z wzoru:

X

1

= 2bc(HCl)

•

0,053

a – objętość (ml) kwasu solnego zużytego na zmiareczkowanie wobec fenoloftaleiny,
b – objętość (ml) kwasu solnego zużytego na zmiareczkowanie wobec oranżu metylowego,
c(HCl) – stężenie kwasu solnego,
0,0400 – milirównoważnik NaOH (g/mmol)
0,0530 – milirównoważnik Na

2

CO

3

(g/mmol)

Literatura

1. J.Minczewski, Z.Marczenko, Chemia Analityczna Tom I i II, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 1998.

2. T.Lipiec, Z.Szmal, Chemia Analityczna z Elementami Analizy Instrumentalnej,

Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1976.