EC prawo przyklady

Electronic

Commerce

Handel

elektroniczny

Wykłady UEP

rok akademicki 2013/2014
Monika Kaczała

Aspekty

prawne

Prawa gwarantowane

konsytucyjnie



niezbywalne prawo do godności (art. 30),



równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji (art. 32),



domniemanie niewinności (art. 42),



ochrona dobrego imienia (art. 47),



swoboda komunikacji i tajemnicy korespondencji (art. 49),



ochrona przed nieuzasadnionym przeszukaniem (art. 50),



ochrona przed ujawnianiem osobistych informacji, nieuzasadnioną

inwigilacją i prawo sprawdzenia dokumentów gromadzonych na

swój temat w bazach danych (art. 51),



wolność sumienia (art. 53),



wolność słowa (art. 54),



swoboda zrzeszeń (art. 58)

http://www.ted.com/talks/eli_pariser_beware_online_filter_bubbles.ht

Prawa autorskie w internecie – quo vadis?

Źródło: K. Szymielewicz, A. Mazgal, 2011, Internet a prawa podstawowe. Ekspresowy przegląd problemów regulacyjnych, s. 42

Wartości



Prawo do udziału w kulturze i korzystania z jej dóbr (dostęp wolny a

darmowy)



Prywatność użytkowników i zasada neutralności sieci



Wolność słowa



Wolność w przekształcaniu treści

Scenariusze



Wzmocnienie egzekwowania prawa autorskiego:



interesy producentów i pośredników



zaangażowanie dostawców internetu



pozyskiwanie danych osobowych



surowość restrykcji (HADOPI)?



Dostosowanie zasad prawa autorskiego do nowych warunków



każdy publikujący materiały audiowizualne w sieci powinien móc

wykazać swoje prawo do tych materiałów, nawet jeśli

wykorzystuje je w celu niekomercyjnym?



okres ochrony dzieła

Źródło: K. Szymielewicz, A. Mazgal, 2011, Internet a prawa podstawowe. Ekspresowy przegląd problemów regulacyjnych, s. 43

ACTA

Anti-Counterfeiting Trade Agreement

‘W 2007 r. rozpoczęły się negocjacje ACTA (Anti-Counterfeiting Trade

Agreement), międzynarodowego porozumienia dotyczącego walki z

podrabianiem towarów i piractwem. Porozumienie ma objąć: USA, UE,

Japonię, Australię, Kanadę, Koreę Południową, Nową Zelandię, Meksyk i kilka

innych krajów. ACTA proponuje ochronę prawa autorskiego i patentowego

ogromnym kosztem. Przede

wszystkim otwiera drogę do naruszeń prywatności

i innych praw podstawowych

. Obywatele państw rozwijających się mogą też

utracić dostęp do leków ratujących życie. Porozumienie było

negocjowane w

tajemnicy

, z rażącym naruszeniem zasad przejrzystości. Brak szczegółowej

wiedzy na temat przebiegu negocjacji i zawartości dokumentów roboczych

sprawia, że

trudno przewidzieć w jaki sposób poszczególne państwa podejdą

do interpretacji i egzekwowania porozumienia

. Można przypuszczać, że

postanowienia ACTA realizują interesy potężnych lobby przemysłowych,

trudniejsze do przeforsowania w prawie krajowym, którego proces stanowienia

jest z zasady bardziej przejrzysty.”

K. Szymielewicz, A. Mazgal, 2011, Internet a prawa podstawowe. Ekspresowy przegląd problemów regulacyjnych, s. 46

17.12.2012

http://wyborcza.biz/biznes/1,101558,13055777,Czy_dwie_wizje_swiata_po

dziela_internet__Brak_kompromisu.html#BoxBizTxt

Prawo a e-handel

Reguły handlowania

przez internet

Prawa konsumentów

Przetwarzanie danych

osobowych

Ochrona systemu e-

commerce i

informacje w nim

przetwarzane

Obowiązujący reżim

prawny w przypadku

sprzedaży

transgranicznej

Inne (ogólne i

branżowe) dotyczące

prowadzenia

działalności

gospodarczej

Źródło: Kępa L. , Tomasik P., Dobrzyński S., Bezpieczeństwo systemu e-commerce, Helion, Gliwice 2012, s. 34-95.

Najważniejsze akty prawne



Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną



Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o

odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt

niebezpieczny



Ustawa o ochronie danych osobowych



Ustawa o podpisie elektronicznym



Kodeks cywilny



Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej



Ustawa o ochronie niektórych usług świadczonych droga

elektroniczną opartych lub polegających na dostępie

warunkowym



Ustawa o ochronie baz danych



Ustawa o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

oraz akty wykonawcze do powyższych ustaw

Ustawa o świadczeniu usług drogą

elektroniczną – zakres przedmiotowy

Art. 2 pkt. 4

świadczenie usługi drogą elektroniczną –

wykonanie usługi

świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na

odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne

żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą

urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z

kompresją cyfrową, i

przechowywania danych

, która jest w

całości nadawana, odbierana lub transmitowana za

pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia

16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne

Obowiązki usługodawcy świadczącego

usługi drogą elektroniczną

Dane identyfikacyjne

•adresy elektroniczne,
•imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę lub firmę oraz siedzibę i adres

Zezwolenia (licencje)

•nr wpisu do rejestrów, przynależność do izb branżowych, tytuły zawodowe, zasady etyki zawodowej,

pełnomocnicy

Gwarancja bezpieczeństwa

•Informacja:

•Szczególne zagrożenia związane z korzystaniem z usługi świadczonej drogą elektroniczną,
•Funkcja i cel oprogramowania lub danych niebędących składnikiem treści usługi, wprowadzanych

przez usługodawcę do systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca

•Zapewnienie działania systemu teleinformatycznego umożliwiając nieodpłatnie usługobiorcy:

•w razie, gdy wymaga tego właściwość usługi: korzystanie przez usługobiorcę z usługi świadczonej

drogą elektroniczną, w sposób uniemożliwiający dostęp osób nieuprawnionych do treści przekazu, w

szczególności przy wykorzystaniu technik kryptograficznych,

•jednoznaczną identyfikację stron usługi świadczonej drogą elektroniczną oraz potwierdzenie faktu

złożenia oświadczeń woli i ich treści w szczególności przy wykorzystaniu bezpiecznego podpisu

elektronicznego

•Zakończenie, w każdej chwili, korzystania z usługi świadczonej drogą elektroniczną

Regulamin świadczenia usług

Regulamin świadczenia usług drogą

elektroniczną



nieodpłatnie udostępniany usługobiorcy przed zawarciem umowy, a

także - na jego żądanie - w taki sposób, który umożliwia pozyskanie,

odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu

teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca



usługobiorca nie jest związany tymi postanowieniami regulaminu, które

nie zostały mu udostępnione w odpowiedni sposób



§ 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności

ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę,

jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.



§ 2. W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach

danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy

druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie

dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z

wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących

sprawach życia codziennego.

Art. 384 k.c.

Regulamin świadczenia usług drogą

elektroniczną

Brak sankcji karnej za brak regulaminu.

CO?

•rodzaje i zakres usług

świadczonych drogą

elektroniczną

JAK?

•warunki świadczenia

usług drogą

elektroniczną, w tym:

a) wymagania

techniczne

niezbędne do

współpracy z

systemem

teleinformatycznym,

którym posługuje się

usługodawca, b)

zakaz dostarczania

przez usługobiorcę

treści o charakterze

bezprawnym,

TRWAŁOŚĆ UMOWY

•warunki zawierania i

rozwiązywania umów

o świadczenie usług

drogą elektroniczną

REKLAMACJE

•tryb postępowania

reklamacyjnego

Uwaga: klauzule abuzywne (kontrola automatyczna i incydentalna).

Prawa konsumenta w UE

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

Dostęp do usług internetowych i korzystanie

z nich

Dostęp do

sieci

Dostęp do

wybranych

usług i

aplikacji

Prywatność

bezpieczeń

stwo

Zakup produktów

Informacja

Dostawa

Nieuczciwe

praktyki

Odstąpienie

od umowy

Spór

Wybór sądu

Wybór prawa

Prawa konsumenta w UE –dostęp

do usług internetowych

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

•Zasada „usługi powszechnej” – wszyscy, do minimalnego zakresu usług

łączności elektronicznej, po przystępnej cenie

Dostęp do sieci i usług łączności

elektronicznej

•Pełny dostęp do informacji i możliwość rozpowszechniania informacji

oraz możliwość korzystania z dowolnych aplikacji i usług;

•Wsparcie legislacyjne powyższych praw - zasada „otwartości i

neutralności internetu”

•Minimalne wymogi jakości, dostęp konsumentów niepełnosprawnych
•Ochrona małoletnich, zakaz podżegania do nienawiści

Dostęp do usług i aplikacji wybranych przez

konsumenta

Prawa konsumenta w UE –dostęp

do usług internetowych

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

•Jawne warunki dostępu
•Brak możliwości odmowy świadczenia lub zmiany warunków świadczenia

ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta, chyba że spełnione są

tzw. obiektywne kryteria

Brak dyskryminacji przy dostępie do usług

świadczonych w internecie

•Przetwarzanie danych osobowych musi mieć charakter niezbędny,

rzetelny, legalny, proporcjonalny do celu pierwotnie zamierzonego, bez

przekazywania ich podmiotom, z którymi dana osoba fizyczna nie

nawiązała dobrowolnie relacji

•Wgląd do danych, poprawianie danych
•Poufność komunikacji internetowej
•Spam

Prywatność, ochrona danych osobowych,

bezpieczeństwo

Prawa konsumenta w UE – zakup

produktów

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

•Przekazanie przez sprzedającego najważniejszych informacji przed

zawarciem umowy, w tym informacji dotyczących cech produktu, ceny

łącznej, kosztów dostawy, płatności, danych sprzedającego, czasu

obowiązywania oferty, procedury zawarcia umowy, odstąpienia od

umowy

•Łatwy, bezpośredni i stały dostęp do danych usługodawcy
•Potwierdzenie dla konsumenta przyjęcia zamówienia zawierające

najbardziej istotne elementy umowy, w tym bezwzględnie warunki

odstąpienia od umowy (ew. rozwiązania), reklamacji i obsługi

posprzedażowej

•Dla usług finansowych – możliwe przekazanie szczegółowych informacji

niezwłocznie po zawarciu umowy, ale nie później niż w momencie

związania konsumenta umową zawarta na odległość

•Przed wykonaniem transakcji płatniczej – prawo konsumenta do

uzyskania wszelkich istotnych informacji dotyczących transakcji; po

realizacji transakcji – potwierdzenie dla konsumenta (kwota, data, opłaty

dodatkowe)

Prawo konsumenta do informacji

Prawa konsumenta w UE – zakup

produktów

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

•Ochrona przed nieuczciwymi standardowymi warunkami umownymi

stosowanymi przez przedsiębiorcę względem konsumenta, w

szczególności:
•warunki umowne, z którymi konsument nie mógł realnie zapoznać się

przed zawarciem umowy;

•ograniczające ochronę prawną konsumenta;
•przedłużające automatycznie umowę, gdy okres wypowiedzenia jest

nieuzasadnienie krótki;

•umożliwiające znaczne podwyżki cen bez zapewnienia konsumentowi

prawa do rozwiązania umowy

•Warunki umowne wyrażone prostym i zrozumiałym językiem, wszelkie

wątpliwości na interpretowane na korzyść konsumenta

•Abonenci usług łączności elektronicznej maja prawo do minimalnych

standardowych warunków umownych oraz możliwość odstąpienia przy

zmianie warunków

•Te same opłaty za usługi transakcyjne niezależnie od tego, gdzie

znajduje się akceptant

Uczciwe warunki umowne

Prawa konsumenta w UE – zakup

produktów

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

• Bariery pozaumowne przy realizacji określonych czynności
• Zakaz wprowadzania klienta w błąd oraz zakaz agresywnego

marketingu (działanie „na przynętę”, dostarczanie

niezamówionego towaru, dodatkowe koszty „gratisów”)

Ochrona przed nieuczciwymi praktykami

• Jeśli nie umówiono się inaczej dostawa w ciągu 30 dni od

momentu złożenia zamówienia; brak dostawy daje prawo do

żądania przez konsumenta zwrotu pieniędzy

• Konsument ma prawo do bezpłatnej wymiany lub naprawy,

jeśli towar nie odpowiada zmówieniu

Dostawa produktów

Prawa konsumenta w UE – zakup

produktów

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

• Konsument ma co najmniej 7 dni od momentu dostawy

towaru/ zamówienia usługi w internecie na odstąpienie od

umowy bez podania przyczyny

• Zwrot pieniędzy powinien nastąpić w najszybszym możliwym

terminie, nie dłużej jednak niż w ciągu 30 dni

• Konsument nie może zostać obciążony żadną karą bądź

dodatkową opłatą, poza kosztem zwrotu towaru

• W usługach finansowych okres odstąpienia wynosi 14 dni
• Polska - zwrot towaru w ciągu 10 dni od otrzymania dostawy od

przedsiębiorcy, gdy sprzedawca nie poinformował o tym

prawie w ciągu 3 miesięcy nie później jednak niż w ciągu 10

dni od powzięcia informacji o prawie odstąpienia; zwrot

pieniędzy w ciągu 14 dni

Odstąpienie od umowy

Prawa konsumenta w UE – spór

Źródło: Komisja Europejska 2012, Kodeks unijnych praw internetowych, Urząd Publikacji Unii

Europejskiej, Luksemburg

•Wg miejsca zamieszkania konsumenta, jeśli przedsiębiorca prowadzi

działalność gospodarczą/zawodową w państwie zamieszkania

konsumenta lub kieruje taką działalność do tego państwa

•Strony mogą wybrać inne prawo, o ile zapewnia ono konsumentowi taki

sam poziom ochrony, jak prawo krajowe

Wybór sądu i prawa

•Zasady ADR/ODR mają zostać wdrożone do lipca 2015 r.
•EU online platform – od stycznia 2016 r.
•W sprawach transgranicznych możliwość korzystania z mediacji, ugodzie

można nadać klauzulę wykonalności

•W sprawach transgranicznych możliwość korzystania z europejskiego

postępowania w sprawie drobnych roszczeń (do 2000 Euro)

ADR (alternatywne rozstrzyganie sporów) i ODR

(rozstrzyganie sporów online)