background image

Sławomir Karaś, 
Katedra Dróg i Mostów, Politechnika Lubelska 
 
 

O metodzie Courbon’a 

 
 
 
Wstęp 
 
 

W numerze 4. z roku 2010 „Mosty” ukazał się artykuł dra inż. Janusza Hołowatego pt. 

Uproszczone metody rozdziału poprzecznego obciążeń w mostach drogowych” [1]. To 
profesjonalne i eleganckie opracowanie, wsparte solidnymi pracami podstawowymi 
zawartymi w zamieszczonej bibliografii, świadczy o racjonalności postępowania 
polegającego na umiejętnym stosowaniu metod uproszczonych, a nawet prostych, w sposób 
przemyślany. Obecnie, z różnych przyczyn sięgamy po relatywnie złożone procedury 
numeryczne tylko z tej racji, że mamy do nich łatwy dostęp, podczas gdy zdarza się 
niejednokrotnie, że zadanie nawet złożone daje się dostatecznie dobrze opisać 
przysłowiowym 

8

/

qL

2

. Niestety autor niniejszego tekstu kilkakrotnie stwierdzał tę 

„oczywistą oczywistość” po około miesięcznym procesie obliczeń numerycznych. 
 

Oczywiście nie będzie tak, że przewagę wezmą metody uproszczone w miejsce 

precyzyjniejszym metod związanych z MES i jej pochodnych, ale zawsze istnieje alternatywa 
przeprowadzenia niezależnego szybkiego sprawdzenia dokładnych obliczeń tak by ustrzec się 
tzw. „grubych błędów”.  
 

Spośród omówionych w artykule metod jedna będzie przedmiotem poniższych rozważań, 

jest to metoda Jean Courbon’a nazywana w Polsce metodą sztywnej poprzecznicy [2]. Metoda 
ta, w swej podstawowej wersji, może być śmiało zaliczona do metod prostych, jednakże tak 
jak każde skuteczne uproszczenie zawiera w sobie cząstkę genialną. W tym przypadku jest to 
możliwość myślowego wyseparowania dźwigara (na ogół teowego) z całości ustroju nośnego, 
przy czym wyseparowanie oznacza tu geometryczne wyodrębnienie wraz z przypadającymi 
na ten dźwigar obciążeniami, no a liczenie belki swobodnie podpartej zamiast ustroju nośnego 
modelowanego płytą czy rusztem jest ulubionym zadaniem każdego inżyniera budownictwa. 
 

Takie właśnie wyprowadzenie będzie przedstawione poniżej i będzie nie tyle 

uzupełnieniem artykułu dra J. Hołowatego, a raczej rezultatem zainspirowania artykułem [1] 
do przedstawienia poniższego uszczegółowienia. 
 

Zaletą metody jest to, że może być przedstawiona, jako proste, jednakże kompletne w 

sensie metodyki zadanie mechaniki, co ma dodatkowy wymiar aplikacji składowych teorii 
sprężystości. Postąpimy następująco: 
 



 

wprowadzimy założenia, włącznie z założeniem najsilniejszym – założeniem 
Courbon’a, 



 

w konsekwencji powyższego rozpatrzymy postać deformacji wyznaczonej przez 
konfiguracje – początkową i aktualną, która może być rozłożona na składowe: 
symetryczną i antysymetryczną, 



 

w następnym kroku, przy korzystaniu ze związku konstytutywnego, wykorzystamy 
warunki równowagi problemu, 



 

zaistnieje sytuacja, że warunki równowagi nie tworzą dostatecznej liczby związków 
do wyznaczenia wszystkich niewiadomych problemu, w tej sytuacji włączymy do 
rozważań dodatkowe warunki zgodności deformacji wynikające z założenia 
Courbon’a, 

background image



 

wreszcie po analizie symetrii otrzymanego związku wnioskować będziemy o tym, że 
jest to linia wpływu. 

 

 

 

Zatem, wg powyższego schematu mamy - 

 
Metoda Courbon’a – wariant uproszczony 
 

Wariant  uproszczony  to  wariant,  w  którym  wprowadza  się  założenia  o  symetrii 

konstrukcji w przekroju poprzecznym i założeniu o jednakowych sztywnościach na zginanie 
belek ustroju nośnego. W dalszej części nastąpi odejście od tych założeń. 
 
 

W  celu  wyprowadzenia  podstawowych  związków  załóżmy,  że  analizujemy  dowolnie 

wybrany  przekrój  poprzeczny  A-A  ustroju  nośnego  mostu  z  Rys.  1.,  który  w  rysunku 
aksonometrycznym pokazano na Rys. 2. 
 

1 2 3 , 1 4   m n p m

A

A

( 2 5. X. 2 00 5)

 

Rys. 1. Rozpatrujemy przekrój poprzeczny A-A  mostu belkowego  

 

A

A

P

 

Rys. 2. Przekrój A-A w rysunku aksonometrycznym 

 

 

 

Na Rys. 2. wyraźnie zaznaczono sztywną poprzecznicę oraz występującą w przekroju A-

A siłę skupioną P.  
 
Wprowadźmy następujące założenia: 
 

background image

1)

 

przekrój poprzeczny ustroju nośnego ma pionową oś symetrii, Rys. 3, pozioma oś 
konstrukcji jest główną osią bezwładności, sztywności na zginanie dźwigarów są 
jednakowe, 

 
2)

 

problem  jest  statyczny  i  płaski,  liniowo  sprężysty  na  zasadzie  Hooke’a,  przy 
słuszności  zasady  zesztywnienia  (konfiguracja  aktualna  jest  zbieżna  z  konfiguracją 
początkową
), liniowość pozwala na zastosowanie zasady superpozycji,  

 
3)

 

w  analizowanym  przekroju  poprzecznym  ustroju  nośnego  mostu  jest  nieskończenie 
sztywna poprzecznica – założenie Courbon’a

 
4)

 

przemieszczenia  przekroju  poprzecznego  są  ograniczane  reakcjami  pochodzącymi  od 
oporów  dźwigarów  na  zginanie  i  w  konsekwencji  możemy  przyjąć,  że  w  przekroju 
poprzecznym w miejscach dźwigarów są podatne podparcia sprężyste typu Winklera, 
Rys. 4, przy czym dla dowolnego n-tego dźwigara jest słuszna relacja konstytutywna – 

 

 

)

n

(

)

n

(

u

~

r

r

η

;  

 

 

 

 

 

 

 

 

(1) 

 
gdzie  przez 

)

n

(

η

r

  i 

)

n

(

u

r

-  oznaczono  odpowiednio  oddziaływanie  (wektor  reakcji)  n-

tego  dźwigara  w  ustroju  pomostu  oraz  wektor  przemieszczenia  w  miejscu  tego 
dźwigara; Rys. 3-4,  

 

+x

A - A

P

 

 

Rys. 3. Symetryczny przekrój poprzeczny  

 
 

2 '

1 '

0

P=1

+x

η

1

2

Ko n fi g u ra c j a  p o c z

ą

tk o wa

x

1

b

2'

b

1'

b

2

b

 

 

Rys. 4. Model płaski przekroju poprzecznego ustroju nośnego mostu,  

konfiguracja początkowa 

 
 

background image

Po  statycznym  przyłożeniu  obciążenia,  przy  istnieniu  w  przekroju  nieskończenie 

sztywnej poprzecznicy, nastąpi deformacja ustroju w sposób pokazany na Rys. 5.  

 

P=1

η

2 '

η

1 '

η

0

η

1

η

2

ϕ

η

2 '

u

1 '

u

0

u

1

u

2

u

K onfiguracja aktualna

+x

 

Rys. 5. Konfiguracja aktualna - po obciążeniu 

 

Na  podstawie  założenia  2)  możemy  dokonać  dekompozycji  deformacji  z  Rys.  5  na 

addytywne  stany  –  symetryczny  (Rys.  6)  oraz  antysymetryczny  (Rys.  7).  Na  obu  rysunkach 
składniki:  symetryczny  oraz  antysymetryczny  odniesione  są  do  konfiguracji  początkowej 
przekroju zaznaczonej symbolicznie linią przerywaną. 
 

P=1

x

η

2 '

η

1 '

η

0

η

1

η

2

η

2 '

u

1 '

u

0

u

1

u

2

u

S tan symetryczny

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

(s )

 

Rys. 6. Symetryczna część deformacji 

 
 

M=P. x

x

ϕ

η

1 '

u

0

u =0

2

u

S tan antysymetryczny

η

2 '

η

1 '

η =0

0

η

1

η

2

2 '

u

1

u

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

(a )

 

Rys. 7. Antysymetryczny składnik deformacji 

 

Na załączonych powyżej rysunkach mamy 5 dźwigarów symbolizujących w ogólności 

dowolną ich liczbę, którą oznaczymy przez ‘k’. Przy słuszności zasady superpozycji, możemy 
teraz  opisać  płaskie  stany  równowagi  niezależnie  w  obu  przypadkach,  tj.  symetrii  i 
antysymetrii.  
 
Stan symetryczny 

background image

 

Przy  słuszności  założeń  1)  i  4)  przekrój  poprzeczny  ustroju  przesunie  się 

równomiernie  (translacja),  jako  bryła  sztywna  o  wektor 

)

s

(

u

r

,  co  spowoduje  zgodnie  z  (1) 

równe reakcje we wszystkich umownych podporach sprężystych 

)

s

(

)

s

(

η

=

η

r

. Do analizy stanu 

równowagi wykorzystamy wariant równań równowagi, na który składają się sumy rzutów na 
kierunki pionowy, poziomy oraz sumę momentów względem dowolnego punktu płaszczyzny. 
Mamy zatem – 



=

=

η

=

.

0

M

,

0

,

k

P

0

0

H

)

s

(

V

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2) 

 
Stan antysymetryczny 
 
 

Na  skutek  przyjętego  założenia  o  nieskończenie  sztywnej  poprzecznicy  nastąpi  teraz 

obrót  (rotacja)  przekroju  poprzecznego  ustroju  nośnego,  jako  bryły  sztywnej  o  kąt 

ϕ

,  a 

ś

rodkiem  obrotu  jest  punkt  pomostu  na  osi  pionowej  symetrii.  W  rezultacie  założenia  1) 

otrzymamy w równaniu równowagi sumy momentów względem punktu ‘0’ podwojoną sumę 
momentów  składowych  od  odpowiednio  antysymetrycznych  reakcji,  których  zwroty 
wektorów pokazano na Rys. 7. Stan równowagi jest opisany następująco – 

(

)



=

η

+

η

=

=

.

x

P

b

b

2

0

M

,

0

,

0

1

)

a

(

1

2

)

a

(
2

0

H

V

 

 

 

 

 

 

(3) 

 
 

Istotny,  jeden  warunek  w  równaniach  (3)  zawiera  dwie  niewiadome  (w  przypadku 

ogólnym  mamy: 

( )

[ ]

2

/

k

2

/

k

Int

=

  niewiadomych),  musimy  zatem  sformułować  dodatkową 

relacje,  która  pozwoli  rozwiązać  problem.  W  tym  celu  ponownie  posłużymy  się  założeniem 
Courbon’a,  traktując  je  tym  razem  jako 

warunek  zgodności  deformacji  wyrażony  w 

rozpatrywanym przypadku regułą Talesa w postaci – 
 

1

)

a

(

1

2

)

a

(
2

)

1

(

1

)

a

(

1

2

)

a

(
2

b

b

b

u

b

u

tg

η

=

η

=

=

ϕ

r

r

.   

 

 

 

 

 

(4) 

 

Analizując  konfigurację  aktualną  pokazaną  na  Rys.  5  stwierdzamy,  że  maksymalne 

obciążenie  przypada  na  dźwigar  skrajny  oznaczony  numerem  2.  Dlatego  układ  równań  (3), 
rozwiążemy wyznaczając wartość reakcji 

( )

( )

2

1

a

2

)

a

(
2

)

a

(

1

b

/

b

f

η

=

η

=

η

, wówczas znajdujemy - 

 

( ) ( )

[

]

2

2

2

1

2

)

a

(
2

b

b

2

b

x

P

+

=

η

 , 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(5) 

 

którą  możemy  uogólnić  na  przypadek  ‘k’  dźwigarów  w  przekroju  poprzecznym  pomostu 
przez związek – 

background image

( )

[ ]

=

=

η

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

s

)

a

(
s

b

2

b

x

P

 ,  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(6) 

 

przy czym indeks ‘s’ jest numerem dźwigara skrajnego. 
 

Po  analogicznych  elementarnych  przekształceniach  możemy  znaleźć  wartości  reakcji  w 

dowolnie wybranym n-tym dźwigarze poprzez relację – 
 

( )

[ ]

=

=

η

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

n

)

a

(
n

b

2

b

x

P

 .  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(6.1) 

 

 

Korzystając  teraz  z  zasady  superpozycji  możemy  wyznaczyć  sumaryczną  reakcję  w 

dowolnym  dźwigarze,  ale  z  powodów  opisanych  powyżej  tj.  spodziewanych  maksymalnych 
wytężeń  w  dźwigarze  skrajnym  rozpatrzymy  właśnie  jego  reakcję.  Jeśli  dodatkowo 
przyjmiemy teraz, że siła P=1 to uzyskamy następującą zależność liniową  – 
 

( )

[ ]

( )

x

a

x

a

b

2

b

x

k

1

s

1

0

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

s

)

a

(
s

)

s

(
s

s

η

=

+

=

+

=

η

+

η

=

η

=

,   

 

 

 

(7) 

 

gdzie    

( )

[ ]

1

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

s

1

b

2

b

tg

a

=





=

ϕ

=

;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(7.1) 

przy  czym  argument  ‘x’  jest  odciętą  lokalizującą  położenie  siły  P=1  (7.1)  w  przekroju 
poprzecznym. 
 

Przepiszmy  teraz  wyrażenie  (7)  stosując  uogólnienie  uwzględniające  wybór  dowolnego 

dźwigara  spośród  tych  znajdujących  się  w  przekroju  poprzecznym  mostu.  Dodatkowo 
wprowadźmy  następne  uogólnienie  –  dopuśćmy  na  zasadzie  abstrakcji,  że  lokalizacja 
położenia  dźwigara  przestaje  mieć  charakter  dyskretny  i  staje  się  dziedziną  ciągłą  co 
wyrażamy przez wprowadzenie argumentu 

ξ

 w miejsce 

n

b  

 
   

ξ

n

b

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(8) 

 
otrzymujemy wówczas 
 

 

 

 

( )

[ ]

( ) ( )

ξ

η

=

ξ

η

=

ξ

+

=

ξ

+

=

η

=

,

y

,

x

A

x

a

b

2

x

k

1

1

0

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

 

 

 

 

(9) 

gdzie 

 

 

 

( )

[ ]

1

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

1

b

2

A

=





=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(9.1) 

 

 

 

background image

 

Jeśli  przyjmijmy  teraz,  że  wartości  reakcji 

η

  od  przemieszczającej  się  w  przekroju  siły 

jednostkowej  będziemy  odkładali  jako  rzędne  w  miejscach  zajmowanych  chwilowo  przez  tę 
siłę  oraz  uwzględnimy  widoczną  w  relacji  (9)  biliniowość  funkcji 

η

  względem  jej  dwóch 

argumentów x , 

ξ

,    przy  jednoczesnej  symetrii  względem  tych  argumentów  to  możemy 

stwierdzić, że 

( )

ξ

η

,

x

 jest: 

 

linią  wpływu  siły 

( )

1

x

P

=

  na  reakcję  pola  materiałowego  w  przekroju 

poprzecznym (np. dźwigara) zlokalizowanym odciętą 

ξ

 - tę wielkość mechaniczną 

nazywamy linią wpływu rozdziału poprzecznego obciążenia w przekroju poprzecznym 
mostu

 
 
 

Powróćmy teraz do wyrażenia (7), które wyznacza linię wpływu rozdziału poprzecznego 

obciążenia  dźwigara  skrajnego.  Aby  ją  wyznaczyć  wystarczy  znać  jej  dwie  rzędne.  Niech 
będą to przypadki gdy siła P=1 jest w punkcie ‘0’ – 

 

( )

k

1

0

0

x

)

s

(
s

s

=

η

=

η

=

   

 

 

 

 

 

 

 

 

(10.1) 

 

oraz gdy P=1 jest w miejscu odciętej dźwigara skrajnego – 
 

( )

( )

( )

[ ]

=

+

=

η

=

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

2

s

s

s

s

b

2

b

k

1

b

b

x

 . 

 

 

 

 

 

 

(10.2) 

 

2 '

1'

0

+x

η

1

2

P=1

x

0

2

( ) ( )

[

]

2

2

2

1

b

b

2

k

1

+

+

k

1

( )

2

2

b

 

Rys 8. Linia wpływu reakcji 

( )

x

2

s

=

η

 

 
Wyznaczmy  jeszcze  położenie  siły  jednostkowej,  przy  którym  wartość  reakcji  w 

dźwigarze  skrajnym  jest  zerowa,  tym  samym  wyznaczymy  zakresy  tzw.  dodatniej  i  ujemnej 
gałęzi linii wpływu.  Ich znajomość umożliwi aplikację redukcji i przeciążeń wynikających z 
wartości  współczynników  stanu  granicznego  nośności  (ULS)  odpowiednio  w  przypadkach 
odciążeń i dociążeń przy poszukiwaniu reakcji dźwigara na obciążenie. 
 

Odciętą 

0

x  wyznaczymy uwzględniając relację  

 

 

 

 

 

 

 

( )

0

x

0

s

=

η

,    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(11.1) 

 
stąd otrzymujemy 

background image

 

 

 

( )

[ ]

s

2

/

k

...

,

2

,

1

m

2

m

0

b

k

b

2

x

=

=

.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(11.2) 

 

Przez dodatnią gałąź linii wpływy rozumiemy odcinek dziedziny, na którym rzędne są 

dodatnie.  W  trakcie  poszukiwania  maksymalnej  wartości  obliczeniowej 

)

d

(

max

s

η

  w  zakresie 

dodatniej  gałęzi  linii  wpływu  obciążenia  mnożymy  przez  częściowe  współczynniki 
bezpieczeństwa 

max

f

γ

,  podczas  gdy  w  obszarze  ujemnej  gałęzi  stosujemy  mnożniki 

min

f

γ

Przy wyznaczaniu 

)

d

(

min

s

η

 postępujemy odwrotnie. 

Stosowana  dotychczas  nazwa  „reakcja  dźwigara”  może  być  zastąpiona  inną  nazwą, 

bardziej  adekwatną  do  zastosowań 

s

η

,  a  mianowicie  można  mówić  o  udziale  dźwigara  w 

przenoszeniu  obciążeń  występujących  w  przekroju  poprzecznym,  a  to  jest  równoważne 
interpretacji o wyznaczeniu obciążeń przypadających na wybrany dźwigar. W tym momencie 
dokonujemy myślowego wyseparowania pojedynczego dźwigara z ustroju nośnego mostu, co 
było zamysłem całej metody. 

 

Metoda Courbon’a – wariant ogólny 
 
 

Rozpatrzymy  teraz,  na  bazie  wcześniejszej  analizy,  wariant  uwzględniający  niesymetrię 

dystrybucji  materiału  i  jego  gęstości  w  przekroju  poprzecznym.  Symbolicznie  taki  stan 
przedstawiono na Rys. 9, gdzie rozstawy dźwigarów są nieregularne, a sztywności dźwigarów 
różne.  W  opisie  zastosowano  uproszczenie,  które  należy  rozumieć  następująco: 

( ) ( )

( )

m

m

m

EJ

J

E

 

η

y

1

y

2

y

3

y

4

y

5

y

6

P

x

E J

( 1)

E J

( 2)

E J

( 3)

E J

( 4)

E J

( 5)

E J

( 6)

y

0

x

O'

 

 
Rys.  9.  Fikcyjny  przekrój  poprzeczny  ustroju  nośnego  obrazujący  zmienność 

sztywności na zginanie dźwigarów oraz ich nieregularne rozstawy 

 
 
Zmienimy teraz założenia 1) i 4) przyjmując w ich miejsce następujące odpowiedniki – 
 

background image

1’)  przekrój  poprzeczny  ustroju  nośnego  nie  ma  geometrycznej  pionowej  osi  symetrii,  a 
rozstawy  dźwigarów  są  różne,  dodatkowo  sztywności  na  zginanie  poszczególnych 
dźwigarów są też różne;  

 

4’)  przemieszczenie  n-tego  dźwigara  jest  proporcjonalne  do  oddziaływania  poprzecznicy 
na dźwigar i odwrotnie proporcjonalne do jego sztywności na zginanie 

)

n

(

EJ

 

)

n

(

)

n

(

)

n

(

EJ

~

u

η

r

r

;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1’) 

przyjmujemy  też  postać  założenia  Courbon’a  uwzględniającą  analizowane  wcześniej 
stany symetrii i antysymetrii – 
 

(

)

)

n

(

1

0

)

n

(

)

n

(

y

c

c

EJ

+

=

η

 

   

          

 

 

 

(12) 

 
przy czym 

)

n

(

y

 jest odciętą n-tego dźwigara względem dowolnie przyjętego początku 

odciętej, na Rys. 9 jest to lewy kraniec w przekroju poprzecznym ustroju nośnego 
oznaczony przez O’. 
 

 

Uwzględniając (7’) z równań równowagi otrzymujemy – 
 

( )

+

=

=

+

=

=

.

EJ

y

c

EJ

y

c

x

P

0

M

,

0

,

EJ

y

c

EJ

c

P

0

)

m

(

2

)

m

(

k

m

1

)

m

(

)

m

(

k

m

0

0

H

)

m

(

)

m

(

k

m

1

)

m

(

k

m

0

V

   

 

(13) 

 

Przedstawmy powstały układ równań w zapisie macierzowym  
 

( )

=

x

1

P

c

c

EJ

y

EJ

y

EJ

y

EJ

1

0

)

m

(

2

)

m

(

k

m

)

m

(

)

m

(

k

m

)

m

(

)

m

(

k

m

)

m

(

k

m

.   

 

 

 

(13.1) 

 
Możemy  uprościć  (13.1)  przez  zmianę  układu  odniesienia  tak  by  macierz  współczynników 
miała postać diagonalną. Warunkowi  
 

 

 

 

0

EJ

y

)

m

(

)

m

(

k

m

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(14) 

 
odpowiada wyznaczenie 

odciętej środka sztywności dźwigarów 

 

 

background image

 

 

)

m

(

k

m

)

m

(

)

m

(

k

m

0

EJ

EJ

y

y

=

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(15) 

 
oraz transformacja odciętych  
 
 

 

 

0

)

m

(

)

m

(

y

y

y

=

,   

0

y

x

x

=

.   

 

 

 

 

 

 

 

 

(16) 

 
Wówczas 

(

)

)

n

(

1

0

)

n

(

)

n

(

y

c

~

c

~

EJ

+

=

η

 

   

          

 

 

 

(12’) 

 

 

 

 

( )

( )

=

x

1

EJ

0

0

EJ

y

EJ

y

EJ

P

c

~

c

~

)

m

(

k

m

)

m

(

2

)

m

(

k

m

)

m

(

2

)

m

(

k

m

)

m

(

k

m

1

0

 

 

(17) 

 

lub po wymnożeniu 
 

)

m

(

k

m

0

EJ

P

c

~

=

 

( )

)

m

(

2

)

m

(

k

m

1

EJ

y

x

P

c

~

=

 

 

 

 

 

(18) 

 

 

Na podstawie (7’) i (17) otrzymujemy wartości reakcji n-tego dźwigara na poprzecznicę  

 

 

 

 

 

( )

+

=

η

)

m

(

2

)

m

(

k

m

)

n

(

)

m

(

k

m

)

n

(

)

n

(

EJ

y

y

x

EJ

1

P

EJ

.   

 

 

 

 

 

(19) 

 
 

Wzór  (19)  przy  założeniach  1)  i  4),  tj.  gdy 

( )

EJ

EJ

m

m

=

  oraz 

0

y

0

=

  prowadzi  do 

związku (7). 
 
Zakończenie 
 

Przedstawiono  tu  metodę  Courbon’a  od  strony  analitycznej.  W  sensie  praktycznym 

metoda wydaje się być na pozór archaiczna, jednakże nic nie stoi na przeszkodzie aby i dziś 
stosować  przy  projektowaniu  powyższe  wzory.  Na  pewno  są  one  właściwe  w  przypadkach 
tradycyjnych  typowych  niewielkich  mostów.  Błąd  metody  w  odniesieniu  do  metod  bardziej 
precyzyjnych  jest  znany,  można  powiedzieć,  że  w  zakresie  proporcji  szerokości  ustroju  do 
jego rozpiętości 

5

,

0

L

/

B

t

 otrzymamy dobre rezultaty. Istnieje wiele miar, jedną z nich [3] 

jest wartość wyznaczana wzorem: 

background image

 

g

3

J

E

6

b

=

α

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(19) 

 
gdzie:  b  –  rozstaw  dźwigarów, 

a

/

EJ

J

E

=

  -  sztywność  na  zginanie  dźwigara  przy 

uwzględnieniu rozstawu poprzecznic – a, 

g

- ugięcie pojedynczego dźwigara od jego ciężaru 

własnego.  Jeśli  wartość 

005

,

0

α

,  wówczas  z  powodzeniem  możemy  stosować  opisaną 

metodę. 

W  latach  50-tych  XX  w.  powstało  wiele  dodatkowych  tablic  i  udoskonaleń  metody 

przez  uwzględnienie  sztywności  skrętnej  dźwigarów

 

[4],  w  rezultacie  tych  prac  można 

uzyskać rozwiązania co do dokładności równe rozwiązaniom powstałym za pomocą MES. 

Rozwinięciem  przedstawionego  powyżej  sposobu  są  metody  Guyon-Massonet  oraz 

innych. W Polsce uogólnieniem metody Courbon’a zajmował się między innymi Jerzy Grycz 
[5], w rezultacie czego powstała procedura numeryczna uwzględniająca dowolnie gęsty ruszt 
belkowo-poprzecznicowy. 
 
Bibliografia 
 
[1] Hołowaty J. - Uproszczone metody rozdziału poprzecznego obciążeń w mostach 
drogowych, Mosty, 4/2010. 
 
[2]  Courbon  J.  – 

Calcul  des  ponts  à  pouters  multiples  solidarisées  par  des  entretoises

Annales des Ponts et Chaussées, mémoires et documents relatyfis à l’art des constructions au 
service de l’ingénieur, 1940, vol. 17. pp. 293-322. 
 
[3] Поливанов Н. И. – Железобетонные

 мосты, Н-ТИАЛ, Москва, 1956. 

 

[4] Осипов См. В. – Спровочные

 таблнцы для росчета нерозрезных баок на упруго 

оседающих опорах, ИЛСА, Москва, 1953. 
 
[5] Grycz J. – 

Metody analizy statycznej układów utworzonych z płyt i belek, rozdział w 

monografii Budownictwo betonowe, t. XIV, Mosty, cz. 2., Arkady, 1973, str. 205-314. 
 
 
Streszczenie 
 
W nawiązaniu do artykułu J. Hołowatego [1] o uproszczonych metodach analizy ustrojów 
nośnych mostów belkowo-płytowych, przedstawiono metodę J. Courbon’a jako zadanie 
mechaniki prezentując kolejne kroki, jako grupy związków teorii sprężystości. W ostatnim 
punkcie opracowania wyprowadzono związki w przypadku złożonego przekroju 
poprzecznego – o różnych rozstawach dźwigarów i ich różnych sztywnościach. 
 
Summary 
 
In relation to J. Hołowaty article [1] on simplified method of beam-plate bridge carrying-deck 
analysis the Courbon’s method was presented as a task of mechanics, where the steps 
sequence was given in accordance to groups of theory of elasticity conditions. At the end, the 
formulae for the complex case when the distances between girders are different as well as 
theirs bending stiffness were derived.