„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Arkadiusz Pawlikowski

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania

311[15].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Łukasz Orzech
mgr inż. Aleksander Wrana



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Danuta Pawełczyk



Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek










Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[15].Z2.01
„Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

12

5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Kombajny chodnikowe i kombajny ścianowe

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Strugowe systemy mechanizacyjne

18

5.3.1. Ćwiczenia

18

5.4. Ładowarki

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7.

Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik górnictwa podziemnego
311[15].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

metody tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ć

wiczeń praktycznych,

−

symulacji na stanowiskach w warsztatach, w rzeczywistych warunkach pracy (w kopalni),
na stanowiskach demonstracyjnych np. w ośrodkach mechanizacji górnictwa.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno być realizowane za pomocą badań

kształtujących i sumatywnych. W tym celu nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.
W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno być realizowane z uwzględnieniem

ustalonych wymagań i zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[15].Z2

Eksploatacja maszyn i urządzeń

górniczych

311[15].Z2.01

Dobieranie maszyn do urabiania

i ładowania

311[15].Z2.02

Użytkowanie urządzeń

transportowych

311[15].Z2.03

Użytkowanie maszyn i urządzeń

do zabezpieczenia wyrobisk

311[15].Z2.04

Eksploatowanie układów

sterowania, sygnalizacji i łączności

311[15].Z2.05

Eksploatowanie urządzeń do

wzbogacania i przeróbki

mechanicznej kopalin

311[15].Z2.06

Użytkowanie sieci i urządzeń

elektrycznych w wyrobiskach

górniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

rozróżniać podstawowe wielkości mechaniczne i elektryczne oraz ich jednostki,

−

analizować proste schematy kinematyczne części maszyn,

−

wykonywać rysunki części maszyn,

−

analizować układy hydrauliczne i pneumatyczne,

−

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy przy obsłudze maszyn
i urządzeń mechanicznych,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń górniczych,

−

określić podstawowe parametry eksploatacyjne maszyn i urządzeń górniczych,

−

sklasyfikować i określić zakres zastosowania maszyn do urabiania skał i ładowania,

−

dobrać maszynę urabiającą i ładującą do określonych warunków górniczo-geologicznych,

−

scharakteryzować typy kombajnów stosowanych w górnictwie,

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania podzespołów kombajnów,

−

obsłużyć kombajn,

−

dobrać sposób współpracy kombajnu ze środkami odstawy,

−

scharakteryzować systemy zraszania kombajnów i usuwania pyłów,

−

scharakteryzować przeznaczenie urządzeń strugowych,

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania urządzeń strugowych,

−

scharakteryzować urządzenia do przemieszczania, prowadzenia i sterowania maszyn
urabiających,

−

objaśnić budowę i zasadę działania młotków i młotów mechanicznych,

−

obsłużyć różnego rodzaju urządzenia do kruszenia kopalin,

−

objaśnić budowę i zasadę działania wiertarek obrotowych i udarowo-obrotowych,

−

wyjaśnić zasadę działania wozu wiertniczego, zespołu wiertniczego i wiertnicy,

−

wywiercić otwory przy pomocy różnych urządzeń wiertniczych,

−

określić zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami wiertniczymi,

−

scharakteryzować zalety rozłupywania i zasadę pracy rozłupiarki,

−

określić sposoby ładowania urobku i sklasyfikować ładowarki,

−

objaśnić budowę i zasadę działania ładowarek,

−

obsłużyć ładowarki,

−

określić sposoby konserwacji maszyn do urabiania i ładowania,

−

określić warunki bezpiecznej pracy i obsługi maszyn do urabiania i ładowania.

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej przy
obsłudze maszyn do urabiania i ładowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń górniczych 311[15].Z2

Jednostka modułowa:

Dobieranie

maszyn

do

urabiania

i

ładowania

311[15].Z2.01

Temat: Układy mechanizacji w robotach korytarzowych.

Cel ogólny: Dobieranie układu mechanizacyjnego

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wybrać technologię urabiania,

−

rozróżnić typy kombajnów chodnikowych,

−

określić ograniczenia stosowania kombajnów chodnikowych ze względu na
wytrzymałość skał na ściskanie,

−

dokonać wyboru głowicy urabiającej,

−

dokonać podziału maszyn ze względu na ich samostaczanie w wyrobisku nachylonym
oraz warunki spągowe,

−

dobrać maszyny ze względu na zastosowaną obudowę ŁP, czyli do przekroju
poprzecznego wyrobiska,

−

określić rodzaje wozów wiertniczych,

−

dobrać ładowarkę do warunków geologiczno-górniczych,

−

wybrać rodzaj stosowanej odstawy urobku oraz środek transportu w celu dostarczania
materiałów do przodka,

−

określić sposoby wymiany wozów urobkowych,

−

pozyskać informacje z różnych źródeł.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu,

−

prezentacji uzyskanych wyników.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

zestaw pytań prowadzących,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

materiały dydaktyczne,

−

poradnik górnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych.

Uczestnicy: uczniowie technikum górniczego kształcącego w zawodzie technik górnictwa
podziemnego.

Zadanie dla ucznia:

Układ mechanizacyjny jest to zespół maszyn i urządzeń służących do urabiania,

ładowania i odstawy urobku w wyrobisku korytarzowym. Ze względu na warunki
geologiczno-górnicze

dobierz

układ

mechanizacyjny

przy

drążeniu

wyrobisk

udostępniających.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem,
projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów,

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem oraz projekcja filmów,

przeźroczy i foliogramów.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1.

Jakie rozróżniamy technologie urabiania?

2.

Co to jest kombajn chodnikowy?

3.

Jakie znasz typy kombajnów chodnikowych?

4.

Jaka jest górna wartość wytrzymałości na ściskanie przy której dany typ kombajnu może
urabiać?

5.

Jakie są czynniki wpływające na wybór głowicy urabiającej?

6.

Jakie są dopuszczalne wartości kąta przy których maszyny mogą pracować bez
dodatkowych zabezpieczeń przed staczaniem?

7.

Jakie są wielkości obudowy ŁP?

8.

Jakie znasz rodzaje wozów wiertniczych?

9.

Jakie znasz rodzaje ładowarek?

10.

Jakie znasz rodzaje odstawy urobku?

Faza II. Planowanie
1.

Jaką wybierzemy technologię urabiania?

2.

Jakiego kombajnu użyjemy do drążenia wyrobiska dla technologii kombajnowej?

3.

Jaki wóz wiertniczy zastosujemy do wiercenia otworów strzałowych?

4.

Jaką ładowarkę zastosujemy do ładowania urobku dla technologii konwencjonalnej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Faza III. Ustalenie
Uczniowie:
1.

określają wielkość obudowy zastosowanej w wyrobisku,

2.

ustalają środki odstawy urobku,

3.

wybierają środek transportu materiałów do przodka,

4.

pracując w zespołach proponują rozwiązania układu mechanizacyjnego,

5.

konsultują wypracowane w grupie rozwiązanie z nauczycielem i wnoszą ewentualne
poprawki.

Faza IV. Wykonanie
Uczniowie:

1.

samodzielnie wykonują szkic sytuacyjny wyrobiska korytarzowego z zaznaczeniem
obudowy ŁP, maszyny urabiającej, maszyny ładującej, środków transportu,

2.

przy każdej zastosowanej maszynie w układzie mechanizacyjnym przedstawiają dane
techniczne, zakres stosowania oraz krótką charakterystykę,

3.

prezentują dobrany przez siebie układ mechanizacyjny

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonania.

2.

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń górniczych 311[15].Z2

Jednostka modułowa:

Dobieranie

maszyn

do

urabiania

i

ładowania

311[15].Z2.01

Temat: Budowa kombajnu chodnikowego.

Cel ogólny: Poznanie szczegółowej budowy i zasady działania podzespołów kombajnu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić rodzaje kombajnów chodnikowych,

−

objaśnić ogólną budowę kombajnu chodnikowego,

−

objaśnić budowę organu urabiającego ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów
manewrowania głowicą,

−

opisać sposób mocowania głowicy urabiającej,

−

narysować schematy kinematyczne napędu głowicy,

−

opisać budowę podwozia gąsienicowego, mechanizmu napinania gąsienicy oraz
zabezpieczenia mechanicznego gąsienicy przed samostaczaniem,

−

narysować schematy kinematyczne napędu gąsienicy,

−

opisać budowę głowicy urabiającej oraz podawarki zgrzebłowej,

−

narysować schemat kinematyczny napędu ładowarki i podawarki zgrzebłowej,

−

objaśnić rozmieszczenie elementów hydrauliki siłowej,

−

objaśnić układ wodny.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu,

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących,

−

materiały dydaktyczne,

−

plansze i modele,

−

poradnik górnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Uczestnicy: uczniowie technikum górniczego kształcącego w zawodzie technik górnictwa
podziemnego.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Wykonywanie ćwiczenia.
Zadanie dla ucznia:
Na podstawie materiałów otrzymanych od nauczyciela dokonaj szczegółowej analizy

budowy kombajnu chodnikowego. Opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów
kombajnu chodnikowego. Narysuj schematy kinematyczne napędów kombajnu. Podczas
rysowania schematów zwróć uwagę na dokładność i staranność wykonania.

Instrukcja do wykonania ćwiczenia:

−

Zapoznaj się dokładnie z treścią zadania.

−

Przeanalizuj rysunki, schematy i modele które otrzymałeś od nauczyciela.

−

Przygotuj przybory do rysowania,

−

Opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów kombajnu chodnikowego,

−

Narysuj schematy kinematyczne napędów kombajnu,

−

Przeanalizuj zasadę działania napędów i sprawdź czy nie są one przesztywnione.

−

Przeanalizuj jakość wykonanej pracy.

4.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony ,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa:

Odszukaj w literaturze inne rozwiązania napędów kombajnu chodnikowego. Przeanalizuj

zasadę pracy oraz wykonaj schematy kinematyczne odszukanych napędów.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykreśl zależność siły docisku P

d

= f(φ). Przy jakim φ siła docisku P

d

jest maksymalna.

Dane do obliczeń: ciężar wiertarki WUP–27 wynosi G

w

= 26,5kg, ciśnienie w podporze

p

T

= 4·10

5

Pa, średnica wewnętrzna cylindra podpory d

T

= 65 mm, α = 30°.

Rysunek do ćwiczenia 1

Wskazówki do realizacji
Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na przygotowanie przez ucznia stanowiska pracy.

Należy sprawdzić, czy uczeń posiada przybory niezbędne do wykonania ćwiczenia. W trakcie
wykonywania zadania należy kontrolować kolejne etapy obliczeń (uczeń powinien pamiętać
o przeliczeniu jednostek).

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami,

2)

narysować wielobok sił działających na wiertarkę,

3)

przeliczyć jednostki,

4)

odszukać wzory,

5)

wykonać obliczenia i narysować wykres.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 2

Sklasyfikuj wskazane przez nauczyciela młotki mechaniczne i wiertarki górnicze na

podstawie opisu ich działania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikowanie młotków
mechanicznych i wiertarek górniczych na podstawie opisu ich działania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji młotków i wiertarek,

2)

dokonać analizy działania na podstawie opisów,

3)

rozpoznać rodzaje młotków i wiertarek,

4)

zapisać przy rozpoznanych urządzeniach krótką ich charakterystykę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze).

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj na podstawie opisu budowy i zasady działania wskazane przez nauczyciela

urządzenia wiertnicze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawania urządzeń
wiertniczych na podstawie opisu ich budowy i zasady działania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych typy urządzeń wiertniczych,

2)

dokonać analizy działania na podstawie opisów,

3)

rozpoznać urządzenie wiertnicze,

4)

zapisać przy rozpoznanych urządzeniach krótką ich charakterystykę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Kombajny chodnikowe i kombajny ścianowe

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz teoretyczną wydajność kombajnu KGS–600N pracującego w ścianie o wysokości

H = 3,2 m. Prędkość robocza kombajnu wynosi υ

umax

= 9,2 m/min, a zabiór z = 0,8 m.

Gęstość właściwa węgla wynosi ρ = 1,3 t/m

3

.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przekształcanie wzorów
i przeliczanie jednostek. Szczególną uwagę należy zwrócić na dobór współczynników przy
obliczaniu wydobycia dobowego ze ściany.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami,

2)

odszukać wzór,

3)

przeliczyć jednostki,

4)

wykonać obliczenie,

5)

odszukać w literaturze sposób wyznaczania technicznej wydajności kombajnu
i eksploatacyjnej wydajności kombajnu,

6)

obliczyć na podstawie eksploatacyjnej wydajności kombajnu wydobycie dobowe ze
ś

ciany.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Narysuj znane Ci schematy kinematyczne napędów zastosowanych w kombajnie AM–50.

Odszukaj w literaturze inne możliwe rozwiązania tych napędów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność rysowania schematów
kinematycznych, tak aby nie były one przesztywnione.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami,

2)

odszukać w poradniku odpowiednie schematy kinematyczne,

3)

przeanalizować zasadę działania napędów,

4)

narysować z pamięci schemat kinematyczny wskazany przez nauczyciela,

5)

opisać budowę danego napędu,

6)

przerysować z literatury inne rozwiązania konstrukcyjne napędów stosowanych
w kombajnach chodnikowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze),

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj pokazane przez nauczyciela podczas projekcji filmów, przeźroczy

i foliogramów mechanizm posuwu kombajnu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawania
mechanizmów posuwu kombajnów na podstawie projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych mechanizmy posuwu stosowane w kombajnach
ś

cianowych,

2)

dokonać analizy działania posuwu na podstawie opisów,

3)

rozpoznać rodzaj posuwu i sklasyfikować go,

4)

zapisać przy rozpoznanych rodzajach posuwu krótką ich charakterystykę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Strugowe systemy mechanizacyjne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obliczyć wydobycie dobowe ze ściany strugowej o wysokości H = 1,3 m i długości

L = 150m. Głębokość skrawu struga SWS – 34SM wynosi 5,5 m. Gęstość właściwa węgla
ρ

= 1,3 t/m

3

.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przekształcanie wzorów
i przeliczanie jednostek. Szczególną uwagę należy zwrócić na dobór współczynników przy
obliczaniu wydobycia dobowego ze ściany.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami,

2)

odszukać wzór i przeliczyć jednostki,

3)

odszukać w literaturze pojęcia: dyspozycyjny czas pracy maszyn w przodku T

d

, czas

cyklu produkcyjnego T

c

związanego z uzyskaniem sumarycznego zabioru Z, stopień

wykorzystania dyspozycyjnego czasu pracy maszyn w przodku Ψ, wskaźnik czystości
wybierania η, stopień wykorzystania zadanego zabioru η

z

.

4)

obliczyć bądź odczytać z literatury brakujące wielkości potrzebne do obliczenia
wydobycia dobowego,

5)

wykonać obliczenie wydobycia dobowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Narysuj schemat załadowania urobkiem rynnociągu kompleksu ciągłego urabiania CLM

przy urabianiu trzema i czterema zespołami głowic urabiających.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność narysowanych
schematów. Odszukane w literaturze zależności na opory ruchu należy omówić z uczniami
a także zweryfikować sposób w jaki uczniowie dostosowali te zależności do obliczania
oporów ruchu cięgna łańcuchowego kompleksu CLM.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z budową kompleksu CLM,

2)

przeanalizować załadowanie rynnociągu urobkiem przy dwóch zespołach urabiających,

3)

wykonać schematy załadowania urobkiem przedziału przenośnikowego kompleksu CLM
dla trzech i czterech zespołów urabiających.

4)

odszukać w literaturze od czego zależą opory ruchu gałęzi dolnej i gałęzi górnej cięgna
łańcuchowego stosowanego w przenośnikach zgrzebłowych,

5)

dostosować odszukane zależności tak, aby można było zastosować je do obliczania
oporów ruchu cięgna łańcuchowego kompleksu CLM.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze),

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały i przybory rysunkowe,

–

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Ładowarki

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj na podstawie opisu budowy wskazaną przez nauczyciela ładowarkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawanych ładowarek
oraz na wskazane przez uczniów zalety i wady poszczególnych maszyn. Zweryfikować także
należy zakres stosowania rozpoznanych ładowarek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych poznane ładowarki,

2)

rozpoznać wskazaną ładowarkę,

3)

opisać zasadę działania rozpoznanej ładowarki,

4)

odszukać w poradniku bądź literaturze zalety i wady ładowarek oraz ich zakres
stosowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze).

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Oblicz pojemność zgarniaka ładowarki zgarniakowej której wydajność teoretyczna

wynosi Q

t

= 40 m

3

/h. Prędkość robocza ładowarki wynosi 1,5 m/s a prędkość manewrowa

2,0 m. Droga jaką zgarniak musi pokonać wynosi 50 m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przekształcanie wzorów
i przeliczanie jednostek.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować zasadę pracy ładowarki zgarniakowej,

2)

odszukać wzór na wydajność teoretyczną ładowarki,

3)

przeliczyć jednostki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

4)

obliczyć wydajność teoretyczną ładowarki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały i przybory rysunkowe,

–

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn do
urabiania i ładowania”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. d, 7. b, 8. d, 9. a, 10. c, 11. a,
12. d, 13. c, 14. d, 15. b, 16. b, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Opisać zasadę pracy młotków
mechanicznych i młotów mechanicznych

A

P

c

2

Opisać budowę młotków mechanicznych

B

P

b

3

Scharakteryzować elementy składowe
młotków i młotów mechanicznych

C

P

d

4

Rozróżniać urządzenia do wiercenia

B

P

c

5

Opisać zasadę pracy wiertarek

A

P

a

6

Rozróżnić typy kombajnów
chodnikowych

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

7

Opisać budowę kombajnu chodnikowego

A

P

b

8

Opisać zasadę pracy kombajnów
ś

cianowych

A

P

d

9

Opisać budowę kombajnu ścianowego

A

P

a

10

Opisać zasadę pracy maszyn urabiających

A

P

c

11

Opisać zasadę pracy strugowych
systemów mechanizacyjnych

A

P

a

12

Określić zakres stosowania maszyn
urabiających

C

P

d

13

Określić sposób ładowania urobku

A

P

c

14

Opisać zasadę pracy ładowarek

A

P

d

15

Opisać budowę ładowarek

B

P

b

16

Opisać budowę urządzeń wiertniczych

B

PP

b

17

Określić zasadę działania podzespołów
kombajnu

C

PP

b

18

Rozróżnić maszyny do urabiania

A

PP

c

19

Opisać budowę podzespołów kombajnu

B

PP

b

20

Opisać budowę podzespołów ładowarek

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań wielokrotnego wyboru o różnym stopniu trudności. Tylko jedna
odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
Prawidłową odpowiedź zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16– 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

8.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Młotek mechaniczny to urządzenie urabiające
a)

naciskiem statycznym.

b)

skrawaniem.

c)

udarowo.

d)

hydraulicznie.

2.

Najczęściej stosowaną w górnictwie energią zasilającą młotki mechaniczne jest energia
a)

elektryczna.

b)

pneumatyczna.

c)

hydrauliczna.

d)

spalinowa.

3.

Najmniejszą bezwładność ma rozrząd zaworowy
a)

kulkowy.

b)

kołnierzowy.

c)

płytkowy.

d)

z płytką wahliwą.

4.

Do wiercenia wielkośrednicowego służy wiertnica
a)

WDP-2a.

b)

MDR-03.

c)

Salzgitter.

d)

WEPO-1.

5.

Najlepiej poprawiającym warunki higieniczne i techniczne sposobem usuwania zwiercin
z otworu jest
a)

odsysanie zwiercin.

b)

usuwanie mechaniczne.

c)

stosowanie przepłuczki wodnej lub pianowej.

d)

przedmuch doprowadzony przez otwór w wiertle.

6.

Kombajny chodnikowe urabiające cały przekrój wyrobiska równocześnie, to kombajny
frezujące
a)

tarczowe.

b)

łańcuchowe.

c)

głowicowe.

d)

wiercące.

7.

Elementem składowym kombajnu chodnikowego nie jest
a)

obrotnica.

b)

płoza kombajnowa.

c)

stopa stabilizująca.

d)

podawarka zgrzebłowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

8.

Najbardziej rozpowszechnionym systemem posuwu kombajnu jest system
a)

z zastosowaniem zamkniętej pętli łańcucha.

b)

cierny.

c)

cierno-kroczący.

d)

bezcięgnowy.

9.

Elementem składowym kombajnu ścianowego nie jest
a)

ładowarka łapowa.

b)

płoza kombajnowa.

c)

ciągnik kombajnu.

d)

organ urabiająco-ładujący.

10.

Maszyną nie urabiającą na zasadzie strugania jest
a)

agregat urabiający.

b)

taran węglowy.

c)

kombajn ścianowy.

d)

kompleks CLM.

11.

Kompleks ciągłego urabiania jest to urządzenie
a)

urabiająco-ładująco-transportujące.

b)

urabiająco-ładujące.

c)

urabiające i zabezpieczające strop wyrobiska.

d)

wiercące.

12.

Do urabiania ścian wysokich, stromo zalegających (do 60˚) służy
a)

taran węglowy.

b)

strugołupacz.

c)

kombajn ścianowy.

d)

agregat urabiający.

13.

Ciągłym sposobem ładowania charakteryzują się ładowarki
a)

chwytakowe.

b)

czerpakowe.

c)

łapowe.

d)

zgarniakowe.

14.

Ładowarką łyżkową nie jest ładowarka
a)

zasięrzutna.

b)

bocznie sypiąca.

c)

do pobierki spągu.

d)

chwytakowa.

15.

Mechanizm centrujący zastosowano w ładowarkach
a)

bocznie sypiących,

b)

zasięrzutnych.

c)

łapowych.

d)

chwytakowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

16.

Na zamieszczonym rysunku numerem 11 oznaczony jest
a)

centralizator stały,

b)

centralizator ruchomy.

c)

prowadnica.

d)

ś

ruba posuwu.

17.

Na schemacie kinematycznym napędu gąsienicy kombajnu chodnikowego numerem
4 oznaczono
a)

przekładnię ślimakową.

b)

przekładnię planetarną.

c)

koło napędowe.

d)

koło zwrotne z mechanizmem
napinania.

18.

Na rysunku przedstawiono
a)

kompleks CLM.

b)

obudowę zmechanizowaną.

c)

agregat urabiający.

d)

strug statyczny.

19.

Poziome koło napędowe dostosowane do współpracy ze specjalną pionową zębatką
drabinkową mocowaną przegubowo do zastawek przenośnika ścianowego zastosowano w
mechanizmie posuwu kombajnu typu:
a)

BP EICOTRACK.

b)

BP POLTRAK.

c)

ROLL-RACK.

d)

DYNATRACK.

20.

Na rysunku przedstawiono mechanizm:
a)

podnoszenia czerpaka

b)

zabezpieczający przed poślizgiem
kołyski.

c)

centrujący.

d)

jazdy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn do
urabiania i ładowania”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. a, 5. c, 6. a, 7. b, 8. a, 9. b, 10. a, 11. b,
12. c, 13. b, 14. b, 15. a, 16. d, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować elementy składowe
młotków mechanicznych i wiertarek
górniczych

C

P

b

2

Opisać budowę młotków mechanicznych

B

P

d

3

Opisać urządzenia pomocnicze stosowane
przy wierceniu

C

P

c

4

Scharakteryzować elementy składowe
młotków mechanicznych i wiertarek
górniczych

C

P

a

5

Rozróżnić urządzenia do wiercenia

B

P

c

6

Opisać budowę kombajnu chodnikowego

A

P

a

7

Rozróżnić podzespoły maszyn
urabiających

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8

Scharakteryzować środki odstawy
chodnikowej

C

P

a

9

Scharakteryzować elementy składowe
kombajnów ścianowych

B

P

b

10

Określić zakres stosowania maszyn
urabiających

C

P

a

11

Określić zakres stosowania maszyn
urabiających

C

P

b

12

Scharakteryzować elementy składowe
strugowych systemów mechanizacyjnych

B

P

c

13

Opisać budowę ładowarek

B

P

b

14

Opisać zasadę pracy ładowarek

A

P

b

15

Określić sposób ładowania urobku

A

P

a

16

Scharakteryzować elementy składowe
młotków i młotów mechanicznych

C

PP

d

17

Opisać budowę urządzeń wiertniczych

B

PP

d

18

Rozróżnić maszyny do urabiania

A

PP

c

19

Opisać budowę podzespołów kombajnu.

B

PP

a

20

Scharakteryzować elementy składowe
kombajnów ścianowych

B

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi –zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16– 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

8.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Na rysunku przedstawiono narzędzie urabiające
a)

wiertarki obrotowej.

b)

młotka mechanicznego.

c)

wiertarki udarowej.

d)

struga statycznego.

2.

W czerpaku ładowarki do pobierki spągu zastosowano młotki napędzane energią
a)

elektryczną.

b)

hydrauliczna.

c)

spalinową.

d)

pneumatyczną.

3.

Urządzenie SMOK to urządzenie
a)

wiercące.

b)

podtrzymujące.

c)

odsysające zwierciny.

d)

urabiające udarowo.

4.

Na rysunku przedstawiono
a)

raczek.

b)

koronkę.

c)

nóż podłużny.

d)

nóż poprzeczny.

5.

Urządzenie wiertnicze do głębienia szybów przedstawione na rysunku to
a)

wiertnica WEPO-1.

b)

wiertnica wielkośrednicowaSALZGITTER.

c)

zespół wiertniczy ZWS-3.

d)

urządzenie DUW-GIG.

6.

Ile silników elektrycznych pracuje w kombajnie chodnikowym AM-50?
a)

5.

b)

7.

c)

4.

d)

6.

7.

Obrotnicę i cylindry wychylania pionowego organu urabiającego zastosowano w
a)

kombajnie ścianowym.

b)

kombajnie chodnikowym.

c)

kompleksie CLM.

d)

agregacie urabiającym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8.

Przenośnik mostowy jest to
a)

ogniwo pośrednie między kombajnem a dalszymi środkami odstawy.

b)

krótki przenośnik zgrzebłowy wewnątrz kombajnu chodnikowego.

c)

przenośnik stanowiący trasę jazdy kombajnu ścianowego.

d)

przenośnik służący do dostawy materiałów przy drążeniu chodnika.

9.

Przedstawione na rysunku narzędzia urabiające to noże
a)

styczne.

b)

promieniowe.

c)

przyspągowe.

d)

przystropowe.

10.

Zakres stosowania kombajnów ścianowych wynosi od
a)

1,1 m do 6,5 m.

b)

1,5 m do 5,5 m.

c)

1,1 m do 5.5 m.

d)

od 1,5 m do 6,5 m.

11.

Zakres stosowania strugów statycznych wynosi
a)

od 0,55 m do 1,5 m.

b)

od 0,55 m do 2,0 m.

c)

od 0,55 m do 2,5 m.

d)

od 0,55 m do 1,0 m.

12.

Do samoczynnego przestawienia głowicy strugowej służy nóż
a)

przystropowy.

b)

czołowy.

c)

wyprzedzający.

d)

przyspągowy.

13.

Centralnie umieszczoną podawarkę w postaci krótkiego przenośnika zgrzebłowego
zastosowano w ładowarkach
a)

czerpakowych.

b)

łapowych.

c)

zgarniakowych.

d)

chwytakowych.

14.

Ładowarką urabiającą spąg wyrobiska jest ładowarka
a)

ŁZK-6p.

b)

NIWKA.

c)

ŁBS 1200.

d)

KS-2u.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15.

Ładowarką stosowaną przy głębieniu szybów jest ładowarka
a)

SKAŁA,

b)

ZPP-1.

c)

DBW 1200.

d)

ŁZK-6p.

16.

Rozrząd zaworowy kołnierzowy przedstawiony jest na rysunku
a)

a.

b)

c.

c)

b.

d)

d.

17.

Na rysunku element oznaczony numerem 6 to
a)

silnik napędu żerdzi.

b)

centralizator stały.

c)

chwyt żerdzi.

d)

klucz pneumatyczny.

18.

Na rysunku przedstawiono
a)

kompleks CLM.

b)

obudowę zmechanizowaną.

c)

agregat urabiający.

d)

strug statyczny.

19.

Pionowe koło napędowe dostosowane do współpracy ze specjalną poziomą zębatką
drabinkową mocowaną do zastawek przenośnika ścianowego zastosowano w
mechanizmie posuwu kombajnu typu
a)

BP EICOTRACK.

b)

BP POLTRAK.

c)

ROLL-RACK.

d)

DYNATRACK.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

20.

Na rysunku przedstawiono schemat kinematyczny
a)

głowicy ramionowej kombajnu
ś

cianowego.

b)

napędu podawarki zgrzebłowej.

c)

mechanizmu jazdy ładowarki
kołowej.

d)

wiertarki górniczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Dobieranie maszyn do urabiania i ładowania

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1.

Antoniak J.: Maszyny górnicze. Cz. II. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1980

2.

Broen A.: Górnicze ładowarki chodnikowe. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1976

3.

Broen A.: Kombajny chodnikowe. Śląskie Wydawnictwo Techniczne. Katowice 1993

4.

Czasopisma: Wiadomości Górnicze, Przegląd Górniczy, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrony
Ś

rodowiska w Górnictwie, Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

5.

Jaszczuk M., Chodura J., Siwiec J.: Obliczanie parametrów pracy ścianowych maszyn
urabiających. Skrypty uczelniane nr 1785. Gliwice 1993

6.

Jaszczuk M.: Ścianowe systemy mechanizacyjne. Wydawnictwo naukowe „Śląska”.
Katowice 2007

7.

Opolski T, Antoniak J., Rynik J.: Maszyny do urabiania i ładowania w kopalniach
podziemnych T.1,2,3. Wydawnictwa uczelniane. Lublin 1980

8.

Warachim W., Maciejczyk J.: Ścianowe kombajny węglowe. Śląskie Wydawnictwo
Techniczne. Katowice 1993

9.

Katalogi firmowe maszyn i urządzeń do urabiania

10.

http://images.google.pl/imghp

Literatura metodyczna
1.

Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych.
KOWEZiU, Warszawa 2003

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii
Eksploatacji, Radom 1998