„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jadwiga Rudecka

Charakteryzowanie surowców włókienniczych
743[01].O1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jadwiga Idryjan

−

Pajor

mgr inż. Irena Sakowicz



Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Jadwiga Rudecka


Konsultacja:
mgr Ewa Figura

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[01].O1.02

„Charakteryzowanie surowców włókienniczych” zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu krawiec.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Klasyfikacja surowców i wyrobów włókienniczych oraz wskaźniki

charakteryzujące ich właściwości

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Włókna naturalne

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Włókna chemiczne

17

5.3.1.Ćwiczenia

17

5.4. Metody identyfikacji włókien

19

5.4.1. Ćwiczenia

19

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

35

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

krawiec.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
–

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

–

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiadanie na pytania lub wspólne

−

z całą grupą uczniów,

w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

–

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie, czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć, zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów, powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela,
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Schemat układu jednostek modułowych

743[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

743[01].O1

Podstawy zawodu

743[01].O1.03

Rozpoznawanie nitek

743[01].O1.04

Charakteryzowanie płaskich

wyrobów włókienniczych, skór

i dodatków krawieckich

743[01].O1.02

Charakteryzowanie surowców

włókienniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

stosować podstawowe przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

stosować odzież ochronną oraz środki ochrony osobistej,

−

nazywać podstawowe związki chemiczne nieorganiczne: kwasy, zasady,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

dokonać klasyfikacji surowców i wyrobów włókienniczych,

−

dokonać klasyfikacji włókien naturalnych,

−

scharakteryzować fizyczne właściwości włókien roślinnych, zwierzęcych i mineralnych,

−

określić właściwości chemiczne włókien roślinnych, zwierzęcych i mineralnych,

−

dokonać klasyfikacji włókien chemicznych,

−

scharakteryzować właściwości włókien chemicznych i mieszanek włókienniczych,

−

dobrać metody identyfikacji włókien,

−

przeprowadzić badania organoleptyczne włókien,

−

rozróżnić włókna pod mikroskopem,

−

przeprowadzić badania chemiczne włókien,

−

scharakteryzować włókna nieorganiczne,

−

określić wpływ właściwości włókien na jakość gotowych wyrobów włókienniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Krawiec 743[01]

Moduł:

Podstawy zawodu 743[01].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

surowców

włókienniczych

743[01].O1.02

Temat: Zastosowanie włókien roślinnych i zwierzęcych.

Cel ogólny: Sporządzenie katalogu próbek wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych

oraz określenie ich zastosowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określić zastosowanie włókien roślinnych i zwierzęcych.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pogadanka,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów: uczniowie pracują w grupach 3–4 osobowych.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:
–

zestaw multimedialny,

–

foliogramy,

–

rzutnik do folii,

–

katalog włókien roślinnych i zwierzęcych,

–

próbki wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych,

–

nożyczki,

–

karton formatu A4,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie

Wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie omawiają wady i zalety poszczególnych
rodzajów włókien roślinnych i zwierzęcych – powtórzenie materiału z poprzednich zajęć.

2. Uświadomienie celów lekcji.
3. Nauczyciel omawia możliwości zastosowania włókien roślinnych i zwierzęcych do

wytwarzania różnych wyrobów włókienniczych przy wykorzystaniu zestawu
multimedialnego, katalogów, foliogramów.

4. Uczniowie prezentują zebrane próbki wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych.
5. Nauczyciel dzieli uczniów na zespoły 3–4 osobowe.
6. Każda grupa organizuje stanowisko pracy.
7. Uczniowie w zespołach sporządzają katalog wyrobów z włókien roślinnych

i zwierzęcych i określają ich zastosowanie.

8. Każda grupa prezentuje swój katalog.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć

Nauczyciel wraz z uczniami dokonuje oceny wykonania ćwiczenia. Uczniowie porządkują

stanowisko pracy.

Praca domowa

Dokonaj zestawienia w tabeli zastosowania włókien roślinnych i zwierzęcych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: uczniowie
wypełniają ankietę dotyczącą oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

•

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Krawiec 743[01]

Moduł:

Podstawy zawodu 743[01].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

surowców

włókienniczych,

743[01].O1.02

Temat: Widoki podłużne włókien naturalnych i chemicznych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności obserwowania widoków podłużnych włókien metodą

mikroskopową.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko do identyfikacji włókien metoda mikroskopową,

–

przygotować preparat do obserwacji mikroskopowej,

–

przeprowadzić pod mikroskopem obserwacje widoków podłużnych włókien.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów: zespoły 2

−

3 osobowe.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

katalogi próbek włókien naturalnych i chemicznych,

–

foliogramy lub plansze z widokami podłużnymi włókien,

–

rzutnik do folii,

–

mikroskop z oprzyrządowaniem do badania włókien,

–

próbki włókien,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania.

Przebieg zajęć

Zadanie dla ucznia
Obejrzyj włókna bawełniane, lniane, wełniane i poliestrowe pod mikroskopem i opisz ich
widoki podłużne.

FAZA WSTĘPNA (5 minut)
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zapoznanie uczniów z metodą
tekstu przewodniego.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE (10 minut)
1. Jak klasyfikuje się włókna?
2. Jakie są cechy charakterystyczne widoków podłużnych włókien naturalnych

i chemicznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

3. Jak przygotowuje się preparat włókna do obserwacji widoków podłużnych?
4. Jak przygotować mikroskop do badania włókien?

PLANOWANIE (10 minut)
1. Ustal ilość badanych próbek.
2. Określ, na podstawie wcześniej zdobytej wiedzy, informacji nauczyciela, katalogów

próbek, rodzaj włókna z jakiego wykonane są próbki otrzymane do badań.

3. Zaplanuj kolejność czynności przy wykonywaniu obserwacji mikroskopowych.

UZGADNIANIE (5 minut)
1. Omów wszystkie podpunkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE (30 minut)
1. Przeprowadź zgodnie z zaplanowaną kolejnością obserwacje przydzielonych przez

nauczyciela próbek włókien.

2. Przeprowadź obserwacje widoków podłużnych włókien przy różnych powiększeniach.
3. Narysuj obrazy oglądanych widoków podłużnych włókien i opisz ich charakterystyczne

cechy.

4. Porównaj zaobserwowane widoki podłużne włókien z odpowiednimi widokami na

foliogramach i planszach.

SPRAWDZANIE (10 minut)
1. Czy zaobserwowane pod mikroskopem widoki podłużne poszczególnych włókien zgodne

są z przedstawionymi na planszach lub foliogramach?

2. Czy narysowane przez ucznia obrazy oglądanych widoków podłużnych włókien są

prawidłowe?

ANALIZA (10 minut)

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im trudności.

Nauczyciel powinien posumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie ważne umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich uniknąć w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA (10 minut)

Zadanie pracy domowej

Wykorzystując Poradnik dla ucznia i inne źródła literatury: narysuj przekroje poprzeczne

włókien oglądanych w czasie zajęć dydaktycznych oraz wymień ich charakterystyczne cechy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: uczniowie
wypełniają ankietę dotyczącą oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Klasyfikacja surowców i wyrobów włókienniczych oraz

wskaźniki charakteryzujące ich właściwości

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj dekompozycję podstawowych wyrobów włókienniczych i określ rodzaje

użytych do ich wytworzenia surowców i półproduktów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy wyjaśnić pojęcia: surowiec, półprodukt, wyrób włókienniczy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać dekompozycję otrzymanych od nauczyciela próbek wyrobów włókienniczych,

np. tkanin, dzianin, włóknin,

2) określić surowce i półprodukty dla poszczególnych wyrobów włókienniczych,
3) wkleić próbki do tabeli w zeszycie ćwiczeń i opisać je,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Wyrób włókienniczy

Półprodukt

Surowiec

Tkanina

Dzianina

Włóknina

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki tkanin, dzianin, włóknin,

–

igła preparacyjna,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Ćwiczenie 2

Oceń sprężystość włókien zgniatając w dłoni próbki tkanin z nich wykonane.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, zdefiniować sprężystość włókien i omówić jej wpływ na właściwości
wyrobów odzieżowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgnieść w dłoni kilka próbek tkanin z różnych surowców,
2) zaobserwować szybkość, z jaką próbki rozprostowują się po ustaniu ściskania,
3) rozróżnić próbki o dużej i małej sprężystości,
4) wkleić próbki do zeszytu ćwiczeń,
5) opisać wygląd próbek o małej i dużej sprężystości,
6) wyciągnąć wnioski z ćwiczenia,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki tkanin z różnych surowców,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zbadaj odporność tkanin bawełnianych, wełnianych i syntetycznych na działanie

podwyższonej temperatury.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp,
2) wyciąć po 3 próbki o wymiarach 3 cm x 7 cm z tkanin bawełnianych, wełnianych

i syntetycznych,

3) podzielić wycięte próbki na 3 zestawy, składające się po jednej próbce z każdego rodzaju

tkaniny,

4) nagrzać żelazko do temperatury 120

o

C,

5) podziałać przez 30 s nagrzanym żelazkiem o temperaturze 120

o

C na próbki tkanin

z pierwszego zestawu,

6) nagrzać żelazko do temperatury 160

o

C,

7) podziałać przez 30 s nagrzanym żelazkiem o temperaturze 160

o

C na próbki tkanin

z drugiego zestawu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

8) nagrzać żelazko do temperatury 210

o

C,

9) podziałać przez 30 s nagrzanym żelazkiem o temperaturze 210

o

C na próbki tkanin

z trzeciego zestawu,

10) obejrzeć próbki tkanin po prasowaniu w różnych temperaturach i porównać ich wygląd,
11) próbki tkanin po prasowaniu wkleić do zeszytu ćwiczeń i opisać je,
12) wyciągnąć wnioski z ćwiczenia,
13) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki tkanin z różnych surowców,

–

żelazko z termostatem,

–

stanowisko do prasowania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Włókna naturalne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wpisz w tabeli nazwy włókien naturalnych pochodzenia roślinnego.

Rodzaj włókien

Nazwa włókna

Nasienne

Łodygowe

Liściaste

Owocowe

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy omówić klasyfikację włókien naturalnych pochodzenia
roślinnego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wpisać w tabeli nazwy włókien naturalnych pochodzenia roślinnego,
2) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Porównaj wytrzymałość na rozciąganie suchej i mokrej nitki bawełnianej, lnianej,

wełnianej i jedwabnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp,
2) wypruć z tkaniny bawełnianej, lnianej, wełnianej i jedwabnej kilka nitek,
3) rozerwać ręcznie kilka pojedynczych suchych nitek,
4) zanurzyć pozostałe nitki w wodzie na około 5 minut,
5) wyjąć nitki, odcisnąć nadmiar wody i rozerwać je ręcznie,
6) porównać wytrzymałość na rozciąganie nitek suchych i mokrych,
7) wyniki obserwacji zapisać w zeszycie ćwiczeń,
8) wyciągnąć wnioski z ćwiczenia,
9) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki tkanin bawełnianych, lnianych, wełnianych i jedwabnych,

–

igła preparacyjna,

–

zlewka z wodą,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Porównaj zwilżalność wodą tkanin: bawełnianej, lnianej, wełnianej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp,
2) skropić zabarwioną cieczą próbkę tkaniny bawełnianej, lnianej i wełnianej,
3) porównać szybkość rozchodzenia się mokrych plam na poszczególnych próbkach,
4) wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki tkanin bawełnianych, lnianych, wełnianych,

–

zlewka z zabarwioną wodą,

–

zakraplacz,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 4

Sporządź katalog wyrobów wykonanych z włókien roślinnych i zwierzęcych oraz określ

ich zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Rodzaj włókna

Zastosowanie w odzieżownictwie

Inne zastosowania

Len

Ro

śli

nne

Bawełna

Wełna

Z

w

ie

rz

ęce

Jedwab

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zebrać próbki wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych,
2) sporządzić katalog wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych i opisać je,
3) wpisać w tabeli przykłady wyrobów wykonanych z włókien roślinnych i zwierzęcych

oraz podać ich zastosowanie, wykorzystując informacje z materiału nauczania i innych
źródeł,

4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

próbki wyrobów z włókien roślinnych i zwierzęcych,

–

nożyczki,

–

karton formatu A4,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Włókna chemiczne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj wady i zalety włókien naturalnych i chemicznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz właściwości włókien chemicznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wpisać w odpowiednie miejsca w tabeli wady i zalety włókien naturalnych

i chemicznych,

Rodzaj włókna

Zalety

Wady

Bawełna

Len

Jedwab

N

at

u

ra

lne

Wełna

Wiskozowe

Poliestrowe

C

h

emi

cz

ne

Poliamidowe

2) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Porównaj właściwości włókien wełny i włókien poliestrowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypełnić tabelkę wg wzoru, używając określeń: duża, mała, brak,

Rodzaj włókna

Właściwość

wełniane

poliestrowe

Wytrzymałość na rozciąganie

Sprężystość

Podatność do spilśniania

Zdolność do elektryzowania się

Higroskopijność

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Sporządź kolekcję próbek wyrobów włókienniczych z udziałem włókien metalowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zebrać próbki wyrobów włókienniczych z udziałem włókien metalowych,
2) wkleić próbki do zeszytu ćwiczeń, opisać je i podać ich zastosowanie,
3) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki wyrobów włókienniczych z udziałem włókien metalowych,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Metody identyfikacji włókien

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj włókna bawełniane, wełniane, lniane i poliestrowe pod mikroskopem i opisz ich

widoki podłużne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Przedstawić na planszach lub foliogramach widoki podłużne włókien
lnianych, wełnianych, bawełnianych i poliestrowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko zgodnie z wymaganiami ergonomii i bezpieczeństwa pracy,
2) zapoznać się z obsługą mikroskopu,
3) z pęczków włókien wełny, bawełny, lnu i poliestrowych, pobrać za pomocą pincety

pojedyncze włókna,

4) pojedyncze włókna umieścić na szkiełkach przedmiotowych i przykryć je szkiełkiem

nakrywkowym,

5) umieszczać kolejno przygotowane preparaty na stoliku mikroskopu i przeprowadzić

obserwacje przy różnych powiększeniach,

6) na podstawie przeprowadzonej obserwacji narysować obrazy oglądanych podłużnych

widoków włókien i porównać je ze zdjęciami zamieszczanymi w poradniku dla ucznia
i na planszach lub foliogramach,

7) podać charakterystyczne cechy budowy poszczególnych włókien,
8) wyniki zapisać w zeszycie ćwiczeń,
9) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

–

pęczki włókien wełnianych, bawełnianych, lnianych, poliestrowych,

–

mikroskop z oprzyrządowaniem,

–

pinceta,

–

plansze lub foliogramy z widokami podłużnymi włókien wełnianych, bawełnianych,
lnianych, poliestrowych,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 2

Przeprowadź próbę spalania włókien naturalnych, sztucznych, syntetycznych i zapisz

swoje spostrzeżenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy omówić zachowanie się poszczególnych włókien w czasie
spalania. Należy zwrócić uwagę na przestrzeganie przepisów bhp w czasie wykonywania
ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko zgodnie z wymaganiami przepisów bhp i ergonomii pracy,
2) wybrać próbki tkanin wykonane z włókien naturalnych roślinnych i zwierzęcych,

sztucznych i syntetycznych,

3) wypruć nitki z tkanin i rozdzielić je na pęczki włókien,
4) umieścić pęczek badanych włókien w płomieniu świecy, zachowując przy tym

szczególną ostrożność,

5) zaobserwować proces spalania: szybkość spalania i zachowanie po wyjęciu z płomienia,

zapach po zdmuchnięciu płomienia, pozostałości po spaleniu,

6) zapisać w zeszycie ćwiczeń wyniki obserwacji,
7) zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalog próbek tkanin z włókien naturalnych, sztucznych i syntetycznych,

−

palnik lub świeca,

−

nożyce,

−

pinceta,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź suchą destylację włókna wełny i lnu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Należy omówić zachowanie się poszczególnych włókien w czasie
przeprowadzania suchej destylacji. Należy zwrócić uwagę na przestrzeganie przepisów bhp
w czasie wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp i ergonomii pracy,
2) skręcić w pęczek kilkadziesiąt włókien lnu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

3) umieścić pęczek włókien lnu w probówce i ogrzać w małym płomieniu, umieszczając

jednocześnie u wylotu probówki wilgotny papierek lakmusowy,

4) obserwować zmianę zabarwienia papierka lakmusowego,
5) umieścić pęczek włókien wełny w probówce i ogrzać w małym płomieniu, umieszczając

jednocześnie u wylotu probówki wilgotny papierek lakmusowy,

6) zaobserwować zmianę barwy papierka lakmusowego i spostrzeżenia zapisać w zeszycie

ćwiczeń,

7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki włókien lnu i wełny,

–

probówka szklana,

–

szczypce do trzymania probówki,

–

palnik gazowy,

–

papierki lakmusowe,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Przeprowadź próbę rozpuszczania włókien bawełnianych i octanowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób

wykonania.

Należy

omówić

zachowanie

się

poszczególnych

włókien

rozpuszczanych w różnych rozpuszczalnikach. Należy zwrócić uwagę na przestrzeganie
przepisów bhp w czasie wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp i ergonomii pracy,
2) oznaczyć pęczki włókien otrzymane od nauczyciela,
3) umieścić w oddzielnych probówkach, pęczki włókien bawełnianych i octanowych,
4) wprowadzić pipetą lub kroplomierzem do probówki po ok. 5 cm

3

acetonu lub odczynnika

Schweitzera,

5) wstrząsać probówką co chwilę w czasie 5 min.,
6) obserwować, czy poszczególne włókna rozpuszczają się w danym odczynniku,
7) opisać spostrzeżenia w zeszycie ćwiczeń,
8) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Środki dydaktyczne:

–

próbki włókien bawełnianych i octanowych,

–

probówki szklane,

–

aceton,

–

odczynnik Schweitzera,

–

pipeta lub kroplomierz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Charakteryzowanie

surowców włókienniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1

−

14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15

−

20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2b, 3. d, 4. a, 5. a, 6. b, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. a,
12. a, 13. b, 14. b, 15. a, 16. b, 17. a, 18. b, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wybrać włókna posiadające zdolność do
elektryzowania się

B

P

c

2

Określić rodzaj włókna o nazwie handlowej Stilon

B

P

b

3

Wybrać włókno zwierzęce

B

P

d

4

Określić wskaźnik charakteryzujący właściwości
chemiczne włókien

B

P

a

5

Zdefiniować runo owcze

A

P

a

6

Określić czynnik wpływający na sztywność
wyrobów z lnu

B

P

b

7

Rozróżnić włókno o przekroju poprzecznym
w kształcie wielokąta

B

P

b

8

Wybrać najcieńsze włókno naturalne

B

P

c

9

Rozróżnić włókno o największej higroskopijności

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

10 Rozpoznać wyrób włókienniczy z nitek

A

P

a

11 Wybrać wskaźnik charakteryzujący właściwości

włókien, który można ocenić metodą
mikroskopową

B

P

a

12 Określić cel stosowania włókien metalowych

B

P

a

13 Nazwać włókna produkowane z polimerów

naturalnych

A

P

b

14 Zdefiniować mikrofazę

A

P

b

15 Określić rodzaj włókna na podstawie przekroju

poprzecznego

C

PP

b

16 Scharakteryzować włókno wełny

C

PP

b

17 Dokonać porównania właściwości tkaniny

poliestrowo-wełnianej i poliestrowej

D

PP

a

18 Określić rodzaj wyrobu na podstawie symbolu

graficznego

C

PP

b

19 Określić rodzaj włókien wytwarzanych metodą „na

mokro”

C

PP

c

20 Określić rodzaj włókna na podstawie próby spalania

C

PP

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie ponownie
zakreśl odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zdolność do elektryzowania się posiadają włókna

a) lnu.
b) wiskozowe.
c) poliestrowe.
d) konopi.

2. Stilon to nazwa handlowa włókna

a) wiskozowego.
b) poliamidowego ciągłego.
c) lnianego.
d) poliestrowego.

3. Do włókien zwierzęcych zaliczamy włókna

a) poliamidowe.
b) octanowe.
c) wiskozowe.
d) jedwabiu naturalnego.

4. Właściwości chemiczne włókien charakteryzuje

a) odporność na działanie kwasów i zasad.
b) wydłużenie.
c) sprężystość.
d) długość.

5. Runo owcze to

a) całkowita okrywa włosowa.
b) całkowita okrywa włosowa wraz ze skórą.
c) okrywa włosowa w postaci słupków.
d) okrywa włosowa w postaci kosmyków.

6. Sztywność wyrobów z lnu surowego jest spowodowana obecnością we włóknie

a) celulozy.
b) klejów roślinnych.
c) wody.
d) tłuszczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

7. Włókno o przekroju poprzecznym w kształcie wielokąta to

a) bawełna.
b) len.
c) konopie.
d) wełna.

8. Najcieńszym włóknem naturalnym jest

a) bawełna.
b) len.
c) jedwab.
d) wełna.

9. Największą higroskopijnością charakteryzują się włókna

a) bawełny.
b) lnu.
c) jedwabiu.
d) wełny.

10. Wyrób włókienniczy powstający z dwóch układów nitek przeplatających się pod kątem

prostym, to
a) tkanina.
b) dzianina.
c) tiul.
d) filc.

11. Metodą mikroskopową można określić

a) widok podłużny włókna.
b) sprężystość.
c) higroskopijność.
d) wydłużenie.

12. Włókna metalowe stosowane są głównie w celu

a) uzyskania barwnego efektu.
b) zwiększenia izolacyjności cieplnej.
c) zwiększenia miękkości.
d) zmniejszenia zdolności do mechacenia się.

13. Z polimerów naturalnych produkuje się włókna

a) syntetyczne.
b) sztuczne.
c) poliestrowe.
d) szklane.

14. Mikrowłókno, to włókno

a) grubsze od jedwabiu naturalnego.
b) cieńsze od włosa ludzkiego.
c) krótsze od wełny.
d) grubsze od lnu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

15. Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny włókien

a) wełnianych.
b) bawełnianych.
c) lnianych.
d) poliestrowych.

Rys. do zadania 15

16. Włókna wełny charakteryzują się

a) małą sprężystością i małą higroskopijnością.
b) dużą sprężystością i bardzo dobrą izolacyjnością cieplną.
c) dużym wydłużeniem i niską higroskopijnością.
d) małą sprężystością i małą izolacyjnością cieplną.

17. Tkanina wykonana z mieszanki włókien poliestrowych i wełnianych w porównaniu

z tkaniną poliestrową charakteryzuje się
a) większą higroskopijnością.
b) mniejszą izolacyjnością.
c) większą zdolnością do elektryzowania się.
d) mniejszą zdolnością do spilśniania.

18. Znakiem przedstawionym na rysunku oznacza się wyroby wykonane z

a) bawełny.
b) czystej żywej wełny.
c) włókien syntetycznych.
d) lnu.

Rys. do zadania 18

19. Metodą „na mokro” wytwarzane są włókna

a) poliestrowe.
b) poliamidowe.
c) wiskozowe.
d) poliakrylonitrylowe.

20. W czasie spalania zapach palonego papieru wydzielają włókna

a) bawełniane.
b) wełniane.
c) poliamidowe.
d) poliestrowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Charakteryzowanie surowców włókienniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Test 2

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Charakteryzowanie

surowców włókienniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 6, 10, 15, 17, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. b, 6. a, 7. a, 8. c, 9. d, 10. d, 11. a,
12. b, 13. a, 14. d, 15. c, 16. b, 17. a, 18. b, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wybrać włókna zwierzęce

B

P

c

2

Określić rodzaj włókna o nazwie handlowej Elana

B

P

b

3

Wybrać włókno roślinne łodygowe

B

P

c

4

Określić podstawowy składnik włókien roślinnych

B

P

a

5

Zdefiniować kokon jedwabnika morwowego

A

P

b

6

Scharakteryzować włókna syntetyczne

C

PP

a

7

Rozróżnić włókno o widoku podłużnym w kształcie
spiralnie skręconej wstążki

A

P

a

8

Określić surowce do produkcji włókien sztucznych

B

P

c

9

Wskazać włókna charakteryzujące największą
sprężystością

B

P

d

10 Wybrać włókno posiadające zdolność do spilśniania

C

PP

d

11 Zdefiniować wskaźnik określający zdolność

włókien do pochłaniania wilgoci z powietrza

A

P

a

12 Określić klimat w jakim uprawiana jest bawełna

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

13 Nazwać włókno cieńsze od włosa ludzkiego

A

P

a

14 Zdefiniować wiskozę

A

P

d

15 Określić rodzaj włókna na podstawie przekroju

poprzecznego

D

PP

c

16 Określić włókna stosowane do wyrobu materiałów

włókienniczych na ubrania ochronne dla hutników

A

P

b

17 Dokonać porównania właściwości wyrobów

z włókien wiskozowych i syntetycznych

D

PP

a

18 Nazwać włókno zbudowane z łusek

A

P

b

19 Scharakteryzować włókno lnu

C

PP

c

20 Określić rodzaj włókna na podstawie próby spalania

C

PP

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie ponownie
zakreśl odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do włókien zwierzęcych zaliczamy

a) bawełnę.
b) włókno wiskozowe.
c) jedwab morwowy.
d) azbest.

2. Elana to nazwa handlowa włókna

a) wiskozowego.
b) poliestrowego.
c) lnu.
d) poliamidowego.

3. Do włókien roślinnych łodygowych zaliczamy

a) bawełnę.
b) kokos.
c) len.
d) sizal.

4. Podstawowym składnikiem włókien roślinnych jest

a) celuloza.
b) tłuszcz.
c) woda.
e) białko.

5. Kokon jedwabnika morwowego to

a) substancja, z której powstaje nić.
b) oprzęd z zawartą w nim poczwarką.
c) okrywa włosowa w postaci słupków.
d) okrywa włosowa w postaci kosmyków.

6. Włókna syntetyczne charakteryzują się

a) zdolnością do elektryzowania.
b) dużą higroskopijnością.
c) małą sprężystością.
d) dużą przewiewnością.

7. Włókno o widoku podłużnym w kształcie spiralnie skręconej wstążki to

a) bawełna.
b) len.
c) konopie.
d) wełna.

8. Surowcami do produkcji włókien sztucznych są

a) polimery syntetyczne.
b) poliestry.
c) polimery naturalne.
d) poliamidy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

9. Największą sprężystością charakteryzują się włókna

a) bawełniane.
b) lniane.
c) wiskozowe.
d) poliestrowe.

10. Zdolność do spilśniania posiadają włókna

a) lniane.
b) wiskozowe.
c) poliestrowe.
d) wełniane.

11. Zdolność do pochłaniania wilgoci z otoczenia, to

a) higroskopijność.
b) sprężystość.
c) łatwość prania.
d) gęstość objętościowa.

12. Bawełnę uprawia się w klimacie

a) umiarkowanym.
b) podzwrotnikowym.
c) tropikalnym.
d) chłodnym.

13. Włókno cieńsze od włosa ludzkiego to

a) mikrowłókno.
b) jedwab morwowy.
c) jedwab dębowy.
d) bawełna.

14. Wiskoza, to półprodukt przy produkcji włókien

a) poliestrowych.
b) poliamidowych.
c) poliakrylonitrylowych.
d) celulozowych wiskozowych.

15. Na rysunku przedstawiono widok przekroju poprzecznego włókien

a) wełnianych.
b) bawełnianych.
c) lnianych.
d) poliestrowych.

Rys. do zadania 15

16. Do wyrobu materiałów włókienniczych na ubrania dla hutników stosuje się włókna

a) poliestrowe.
b) szklane.
c) poliamidowe.
d) wiskozowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

17. Wyrób wykonany z włókien wiskozowych w porównaniu z wyrobem z włókien

syntetycznych charakteryzuje się większą
a) higroskopijnością.
b) sprężystością.
c) odpornością na ścieranie.
d) wytrzymałością na rozciąganie.

18. Włókno, którego naskórek zbudowany jest z łusek, to

a) bawełna.
b) wełna.
c) jedwab.
d) len.

19. Włókna lnu charakteryzują się

a) bardzo dużą wytrzymałością i bardzo dużą sprężystością.
b) małą wytrzymałością i bardzo dużą sprężystością.
c) bardzo dużą wytrzymałością i bardzo małą sprężystością.
d) dużą wytrzymałością i odpornością na gniecenie.

20. W czasie spalania zapach palonego rogu wydzielają włókna

a) bawełniane.
b) wełniane.
c) wiskozowe.
d) poliestrowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Charakteryzowanie surowców włókienniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. LITERATURA

1. Chyrosz M., Zembowicz – Sułkowska E.: Materiałoznawstwo odzieżowe. WSiP,

Warszawa 1991

2. Idryjan – Pajor J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń 1. Stowarzyszenie

Oświatowców Polskich. Toruń 1999

3. Samek P.(tłum.): Krawiectwo. Materiałoznawstwo. Wydanie I. WSiP, Warszawa 1999
4. Turek K.: Pracownia materiałoznawstwa odzieżowego. WSiP, Warszawa 1995
5. Wereszko J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń 1. WSiP, Warszawa 1996
6. Wereszko J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń 2. WSiP, Warszawa 1998
7. Czasopismo branży odzieżowej SPEKTRUM. Wydawnictwo ELAMED