301. Który z poniższych wzorców przedstawia sposób podziału dochodu do dyspozycji:

a) Y = C + I + G + Nx
b) Yd = I + TR -TA
c) Yd = C + S
d) Y = C + S(TA – TR)

302. Podstawą ustalania ogólnego poziomu cen jest:

a) GNP – deflator
b) indeks cen konsumpcyjnych
c) indeks cen produkcyjnych
d) zarówno a, b i c

303. Źródłem popytu zagregowanego są:

a) konsumpcja sektora prywatnego i inwestycje krajowe
b) popyt sektora państwowego na towary i usługi
c) nadwyżka eksportu nad importem
d) zarówno a, b i c

304. Które z wymienionych poniżej pozycji stanowią część dochodu narodowego:

a) płace
b) zyski
c) płace i zyski
d) ani płace, ani zyski

305.Wpływ zmiany popytu sektora państwowego na GNP jest tym silniejszy im:

a) większa jest krańcowa skłonność do oszczędności
b) krańcowa skłonność do oszczędności jest stała
c) krańcowa skłonność do konsumpcji jest stała
d) zarówno b i c

306. Przy krańcowej skłonności do konsumpcji c = 0,6 i stopie podatkowej t = 0,25 wzrost wydatków

państwowych o 1$ podwyższy poziom równowagi dochodu o:
a) 4$
b) 5$
c) 1,5$
d) 2,5 $

307. Gospodarka znajduje się w równowadze gdy:

a) konsumpcja równa się oszczędnościom
b) zagregowany popyt równy jest zagregowanej podaży
c) inwestycje równe są oszczędnościom
d) wydatki państwowe równe są dochodom państwowym

308. Wzrost wydatków autonomicznych o 1$ zwiększa GNP o:

a) 1$
b) więcej niż 1$
c) mniej niż 1$
d) zależy to od wartości „c”

309. Przy krańcowej skłonności do konsumpcji c = 0,8 wzrost płatności transferowych Tr o 15 spowoduje, że

popyt zagregowany wzrośnie o:
a) 1$
b) 0,2 $
c) 0,8 $
d) nie zmieni się

310.Jeżeli podaż pieniądza zwiększy się w ciągu roku o 150% to ceny przy niezmienionej wartości realnej GNP:

a) wzrosną o 150%
b) pozostaną niezmienione
c) wzrosną o więcej niż 150%
d) wzrosną o mniej niż 150%

311.Mnożnik pieniędzy przyjmuje wartość:

a) równą 1
b) mniejszą od 1
c) większą od 1
d) -1

312.Kształt krzywej LM sugeruje, że przy stałej podaży pieniądza wzrost dochodu powoduje:

a) redukcję popytu na pieniądz
b) przesunięcie krzywej w lewo
c) obniżenie stóp procentowych
d) wzrost popytu na pieniądz

313. Polityka fiskalna jest tym bardziej skuteczna im:

a) mniejsze indukuje zmiany w stopach procentowych
b) silniejsza jest wrażliwość inwestycji na zmiany stóp procentowych
c) zarówno a i b
d) ani a, ani b

314. Jeżeli wydatki państwa wzrosną o 100 jednostek przy mnożniku 2, to przy niezmienionych stopach

procentowych dochód równowagi wyniesie:
a) -100
b) 50
c) 150
d) 200

315. Wzrost dochodów realnych ze 100 na 120%, przy współczynniku elastyczności popytu na pieniądz 0,5

powoduje, że popyt na pieniądz:
a) rośnie o 20%
b) rośnie o 10%
c) obniża się o 40%
d) obniża się o 20%

316. Przy pełnej płynności przepływu kapitału między poszczególnymi krajami bilans płatniczy może być

zrównoważony, gdy:
a) rośnie kurs walutowy
b) stopa procentowa krajowa równa się zewnętrznej stopie procentowej
c) stopa procentowa krajowa jest wyższa od zewnętrznej
d) rośnie podaż pieniądza i obniża się stopa procentowa

317. Planowane wydatki inwestycyjne są tym wyższe im :

a) niższe są stopy procentowe
b) wyższe są stopy procentowe
c) niższe są stopy procentowe i wysoka jest wrażliwość popytu inwestycyjnego na stopy procentowe
d) gdy popyt na inwestycje słabo reaguje na zmianę stóp procentowych

318. Wzrost wydatków państwowych lub płatności transferowych powoduje, że krzywa IS przesuwa się:

a) na prawo
b) na lewo
c) na prawo w zależności od wartości mnożnika
d) na lewo w zależności od wartości mnożnika

319. Nadwyżka popytu na rynku towarowym występuje gdy:

a) produkcja równa jest popytowi
b) stopa procentowa i produkcja są za niskie w stosunku do popytu
c) stopa procentowa jest za wysoka
d) stopa procentowa jest za wysoka a wydatki inwestycyjne za niskie

320. Gdy w gospodarce występuje nierównowaga (nadwyżka podaży towarów i nadwyżka podaży pieniądza) to

proces dostosowywania się gospodarstw polega na:
a) wzroście stóp procentowych i obniżeniu produkcji
b) wzroście produkcji i wzroście stóp procentowych
c) wzroście produkcji i obniżeniu stóp procentowych
d) obniżeniu stóp procentowych i zmniejszenia produkcji

321. Polityka pieniężna poprzez zmianę stóp procentowych i podaż pieniądza może wpływać na:

a) popyt zagregowany
b) popyt inwestycyjny
c) ani a, ani b
d) zarówno a i b

322. Wzrost wydatków państwowych w ramach aktywnej polityki fiskalnej:

a) zwiększa produkt narodowy
b) wpływa na wzrost ogólnej produkcji przy jednoczesnym tłumieniu prywatnych wydatków inwestycyjnych
c) wpływa na obniżenie stóp procentowych i wzrost popytu zagregowanego
d) nie powoduje żadnych zmian w gospodarce

323. Subwencje inwestycyjne wywołują:

a) wzrost planowanych inwestycji i obniżenie stóp procentowych
b) wzrost planowanych inwestycji mimo wzrostu stóp procentowych
c) utrzymanie na niezmienionym poziomie stóp procentowych
d) ograniczenie popytu zagregowanego

324. Ograniczenie popytu sektora państwowego na zakup towarów i usług przy stałej stopie procentowej:

a) zmniejsza deficyt budżetowy
b) zwiększa deficyt budżetowy
c) zmniejsza prywatne oszczędności
d) nie powoduje zmian w gospodarce

325. Gdy wydatki autonomiczne podwajają się, poziom cen:

a) nie ulegnie zmianie
b) podwoi się
c) wzrośnie więcej niż dwukrotnie
c) wzrośnie mniej niż dwukrotnie

326. Wzrost dochodów realnych ze 100 na 130% przy współczynniku elastyczności dochodowej popytu na

pieniądz - 0,5 powoduje, że popyt na pieniądz:
a) rośnie o 20%
b) rośnie o 30%
c) rośnie o 15%
d) obniża się o 15%

327.Istnieje pozytywna zależność między np. a poziomem cen wzdłuż:

a) zagregowanej krzywej popytu AD
b) zagregowanej krzywej podaży AS
c) obu krzywych
d) żadnej z krzywych

328.Istnieje negatywna zależność między GNP a stopą procentową wzdłuż:

a) zagregowanej krzywej podaży
b) zagregowanej krzywej popytu
c) obu krzywych
d) żadnej z krzywych

329. Subwencje inwestycyjne powodują, że :

a) przy danej stopie procentowej krzywa inwestycji przesuwa się w prawo
b) krzywa IS przesuwa się w prawo
c) zarówno a i b
d) ani a, ani b

330.Jeżeli oszczędności równe są 200 mln $, deficyt budżetowy -50$, a deficyt w handlu zagranicznym równy jest

10 mln $, to inwestycje wynoszą (mln):
a) 100
b) 200
c) 40
d) 160

331. Podmioty zwiększają swoje rezerwy finansowe ze względu na motywy przezorności gdy:

a) stopy procentowe są wysokie
b) istnieje duża niepewność, co do wydatków w przyszłości
c) stopy procentowe i niepewność są względnie niskie
d) stopa inflacji jest stała

332. Deficyt budżetowy wynosi rocznie 34 mld zł, przy początkowej wysokości długu państwowego 800 mld zł.

Jak wysokie będzie zadłużenie po 3latach:
a) 835 mld
b) 800 mld
c) 670 mld
d) 905 mld

333. Stosunek deflatora GNP do nominalnego GNP wyraża

a) realny GNP
b) stopę inflacji
c) ani a, ani b

334.Gospodarka znajduje się w stanie równowagi długookresowej jeśli:

a) oczekiwana stopa inflacji jest równa rzeczywistej stopie inflacji
b) jest równocześnie w stanie równowagi zewnętrznej i wewnętrznej
c) stopa wzrostu GNP jest stała
d) b i c

335. Z teorii racjonalnych oczekiwań wynika, że:

a) wzrost podaży pieniądza powoduje zwiększenie dochodu narodowego
b) wzrost finansowania wydatków z deficytu jest sposobem zwiększania dochodu narodowego
c) polityka monetarna jest mniej skuteczna niż polityka fiskalna w podnoszeniu dochodu narodowego
d) ani a, ani b, ani c

336. Wzrost podaży pieniądza o 1% wywołuje inflację:

a) 1%
b) mniejszą niż 1%
c) większą niż 1%
d) nie wpływa na rozmiary inflacji

337. Wzrost przewidywanej stopy inflacji:

a) zwiększa stopę rzeczywistej inflacji
b) wpływa na obniżenie poziomu produkcji
c) zarówno a i b
d) ani a, ani b

338. Przy krańcowej skłonności do konsumpcji c =-0,9, stopie podatkowej t=1( mnożnik wyniesie:

a) 6
b) 3
c) 4
d) 9

339. Wartość operacji sprzedaży domu mieszkalnego między podmiotami prywatnymi:

a) wpływa na wzrost wartości inwestycji
b) zwiększa wartość GNP
c) nie wpływa na wartość GNP
d) zwiększa dochód narodowy

340. Wzrost podaży pieniądza zwiększa:

a) stopy procentowe
b) inwestycje
c) zarówno a i b
d) ani a, ani b

341. Gdy relacja (cu) gotówka do wkładów bankowych = 0,6, a relację (re) rezerwy do wkładów bankowych 0,2 to

mnożnik pieniężny ma wartość:
a) 1,5
b) 3

c) 2,5
d) 2

342.Gdy krańcowa skłonność do konsumpcji wynosi 0,8 – mnożnik równa się:

a) 1
b) 2
c) 5
d) 10

343. Naturalna stopa bezrobocia zależy od:

a) bezrobocia frykcyjnego
b) kosztów marginalnych pracy
c) stopy bezrobocia rzeczywistego
d) konkurencji na rynku pracy

344. Jeżeli bank centralny sprzedaje swoje papiery wartościowe to:

a) zwiększa się podaż pieniądza
b) zmniejsza się podaż pieniądza
c) zwiększa się baza monetarna
d) zmniejsza się baza monetarna

345. Równowaga w gospodarce występuje gdy inwestycje równe są:

a) prywatnym oszczędnościom
b) nadwyżce budżetowej
c) sumie a i b
d) ani a, ani b

346. Gdy wzrastają preferencje do posiadania gotówki:

a) rośnie podaż pieniądza
b) rosną wkłady bankowe
c) obniża się podaż pieniądza
d) rośnie mnożnik pieniężny

347. Podaż kredytów bankowych zwiększa się gdy:

a) rosną bankowe rezerwy minimalne
b) zwiększa się baza monetarna
c) rośnie stopa redyskontowa
d) zarówno a, b i c

348. Ceny obligacji obniżają się gdy:

a) obniżają się stopy procentowe
b) rosną stopy procentowe
c) rośnie popyt na papiery wartościowe
d) rośnie skłonność do oszczędzania

349. Nadwyżka oszczędności prywatnych nad inwestycjami odpowiada:

a) wartości deficytu budżetowego
b) wartości nadwyżki budżetowej
c) sumie wartości deficytu budżetowego i nadwyżki w handlu zagranicznym

350. Wzrost cen telewizorów kolorowych oznacza zmianę:

a) deflatora GNP
b) indeksu cen konsumpcyjnych
c) indeksu cen produkcyjnych
d) zarówno a i b

351. Sztuczny kurs walutowy oznacza, że Bank Centralny:

a) kupuje i sprzedaje walutę krajową po stałej cenie
b) nie przeprowadza operacji interwencyjnych na rynku walutowym
c) musi dysponować rezerwami walutowymi
d) zarówno a i c

352.Wydatki związane z finansowaniem sfery socjalno – społecznej stanowią część:

a) wydatków inwestycyjnych
b) płatności transferowych
c) podatków
d) wydatków konsumpcyjnych

353. Aktywna polityka fiskalna wpływa na:

a) wzrost GNP
b) wzrost popytu na pieniądz
c) zarówno a i b
d) wzrost podaży pieniądza

354.Gdy przy początkowej wartości DM równej 50 centów, następuje rewaluacja marki niemieckiej o 50%, to kurs

waluty niemieckiej:
a) rośnie
b) obniża się
c) pozostaje niezmieniony
d) stabilizuje się

355. Wzrost krańcowej skłonności do konsumpcji:

a) zwiększa dochód narodowy
b) zwiększa popyt zagregowany
c) zmniejsza dochód narodowy
d) ani b, ani c

356. Kształt krzywej zagregowanej podaży zależy od:

a) elastyczności popytu na pieniądz w zależności od stopy procentowej
b) elastyczności popytu na inwestycje w zależności od stopy procentowej
c) dochodowej elastyczności popytu na pieniądz
d) a, b i c

357. Gdy nominalna podaż pieniądza rośnie rocznie o 6%, podczas gdy realna podaż pieniądza pozostaje na stałym

poziomie np. 100 mld zł, to podatek inlacyjny wynosi:
a) 100 mld
b) 60 mld
c) 6 mld
d) 10 mld

358. Hiperinflacja może zostać przezwyciężona poprzez:

a) ograniczenie deficytu budżetowego
b) ograniczenie popytu podaży pieniądza
c) reformę pieniężną
d) zarówno a, b i c

359. Wzrost realnego kursu walutowego oznacza, że:

a) ceny towarów importowanych wyrażone w dolarach w stosunku do krajowych rosną
b) ceny towarów importowanych w stosunku do krajowych obniżają się
c) obniża się konkurencyjność produkcji krajowej
d) pogarsza się saldo bilansu płatniczego

360. Popyt inwestycyjny rośnie, gdy:

a) rośnie podaż pieniądza
b) rosną wydatki państwa
c) obniżają się dochody realne
d) rośnie popyt na pieniądz

361. Gdy rośnie stopa procentowa – obniża się popyt inwestycyjny, czyli przy poziomie dochodu równowagi

oszczędności:
a) muszą być niższe
b) wyższe
c) nie ma to wpływu na oszczędności

362. Efekt majątkowy polega na:

a) przesunięciu funkcji konsumpcji w dół pod wpływem wzrostu zasobów majątkowych

b) przesunięciu funkcji konsumpcji w górę pod wpływem zmniejszenia się zasobów majątkowych
c) przesunięciu funkcji konsumpcji w górę pod wpływem wzrostu zasobów majątkowych i zwiększenia
wydatków na każdym poziomie dochodu

363. Gdy popyt globalny jest niższy od potencjalnej produkcji:

a) rozmiary produkcji są określone przez ceny
b) firmy nie znajdują się na swoich krótkookresowych krzywych podaży
c) w krótkim okresie zatrudnienie jest ograniczone rozmiarami popytu
d) występuje nacisk na ograniczenie poziomu cen

364. Położenie krzywej inwestycyjnej podaży , zależy od:

a) przeciętnego poziomu cen
b) poziomu płac realnych
c) poziomu płac nominalnych
d) wielkość produktu globalnego

365. Zmniejszenie rozmiarów nominalnej podaży pieniądza obniża rzeczywisty poziom produkcji:

a) przejściowo w krótkim czasie
b) w długim okresie
c) i obniża rozmiary potencjalnej produkcji
d) nie ma wpływu na rozmiary produkcji

366. Wzrost nominalnej podaży pieniądza zwiększa I (realny):

a) w krótkim okresie
b) w długim okresie
c) w krótkim i długim okresie
d) nie ma wpływu na I

367. Efekt realnych zasobów pieniężnych dotyczy:

a) stymulacji popytu globalnego poprzez wzrost realnej podaży pieniądza
b) obniżenie popytu poprzez obniżenie realnej podaży pieniądza
c) stabilizacji popytu globalnego i realnej podaży pieniądza na założonym poziomie
d) wzrost zasobów majątkowych podmiotów prywatnych pod wpływem wzrostu stóp procentowych

368. Nominalna podaż pieniądza wzrosła z 1000 do 1500, a poziom cen z P=1,0 do P=1,5, wobec tego podaż

pieniądza:
a) wzrosła o 50%
b) zmniejszyła się o 50%
c) nie zmieniła się

369. Płaca realna równowagi, to płaca, przy której:

a) istnieje równowaga krótkookresowa
b) płace są sztywne, a ceny zmienne
c) bezrobocie naturalne jest większe od przyjmowanego

370. Krzywa popytu globalnego (AD) jest nachylona:

a) dodatnio, ponieważ poziom cen podwyższa realną podaż pieniądza, zwiększa stopy procentowe, co wpływa
na wzrost wydatków
b) ujemnie, poniewa ni szy poziom cen zwi ksza realn poda pieni dza i obni a stopy procentowe, co

ż ż

ę

ą

ż

ą

ż

zwi ksza wydatki

ę

c) dodatnio, poniewa im wy szy jest poziom cen, tym wi ksza musi by produkcja równowagi

ż

ż

ę

ć

d) ujemnie, ponieważ wzrost wydatków państwa zwiększa ceny, a podaż pieniądza musi odpowiednio
wzrosnąć

371.Oblicz wysokość bieżącego Y, jeżeli masz następujące dane: Y*=5000, współczynnik oczekiwań

adaptacyjnych h=2500, P=1,2, Po=1.

372. Pan X chce zaoszczędzić 15mln zł, jeżeli realna stopa procentowa wynosi 5% przy oczekiwanej stopie inflacji

-30%. Jak wysoka musi być nominalna stopa procentowa, aby zachęcić pana X do oszczędzania?

373. Polityka akomodacyjna (po szoku podażowym) ma na celu utrzymanie:

a) dotychczasowego poziomu Y kosztem wyższej stopy inflacji
b) dotychczasowej stopy inflacji kosztem niższego Y

c) dotychczasowego poziomu Y i stopy inflacji

374. Miarą kosztów polityki deflacyjnej są:

a) wysokość stopy bezrobocia przymusowego
b) wzrost obciążeń podatkowych przy dużym deficycie budżetowym
c) stosunek akumulowanego obniżenia poziomu Y ? do zmniejszającej się stopy inflacji
d) a i b

375. O ile przesunie się krzywa Phillipsa, jeżeli przewidywana stopa inflacji wzrośnie z 5% do 9%?

376. Obniżenie kursu walutowego w systemie sztywnych kursów walutowych to:

a) deprecjacja
b) denominacja
c) dewaluacja
d) sterylizacja

377. Duża mobilność kapitału oznacza:

a) swobodę przepływu kapitału między państwami
b) wysoką stopę zysku od walut obcych
c) przenoszenie funduszy z jednej waluty na inną
d) a i c

378. W warunkach płynnego kursu walutowego w krótkim okresie bardziej skuteczna jest polityka:

a) fiskalna
b) pieniężna
c) a i b
d) ani a, ani b

379. Popyt na walutę krajową zależy od:

a) wielkości importu
b) rozmiarów eksportu i zakupów aktywów krajowych
c) wielkości zakupów aktywów zagranicznych
d) kursu walutowego

380. Wzdłuż krzywej popytu globalnego zrównoważone są rynki:

a) towarów
b) pieniądza
c) towarowy i pieniądza
d) towarowy, pieniądza i pracy

381. Nachylenie krzywej popyt na pracę, zależy od:

a) poziomu płac nominalnych
b) poziomu płac realnych
c) nachylenia funkcji produkcji
d) nachylenia krzywej globalnej pracy

382. Równanie opisujące krzywą LM to:

a) ?
b) M = L(Y – r?)
c) M/P = kY – hr

383. Jeżeli gospodarka przesuwa się wzdłuż krzywej IS, oznacza to, że :

a) rosną wydatki inwestycyjne
b) obniżą się stopy procentowe
c) ani a, ani b
d) a i b

384. Jeżeli stopa rezerw obowiązkowych rośnie, to:

a) mnożnik pieniężny rośnie
b) mnożnik pieniężny maleje
c) rośnie baza monetarna
d) podaż pieniądza rośnie

385. W modele keynesowskim wzrost dochodu realnego wywołuje:

a) tylko wzrost popytu na pieniądz z motywów transakcyjnych
b) wzrost popytu na pieniądz z motywów transakcyjnych i wzrost stopy procentowej
c) tylko wzrost stopy procentowej
d) zmniejszenie popytu na pieniądz z motywu transakcyjnego i spekulacyjnego

386. Ile wynosi Y jeżeli G=1000, S=100, O=300, DB=10

a) 1100
b) 1400
c) 900
d) 600

387. Wzrost wielkości nieplanowanych zapasów oznacza, że:

a) wzrosły wydatki globalne
b) popyt na towary jest większy od ich podaży
c) inwestycje netto zmniejszyły się
d) planowane wydatki są mniejsze od poziomu faktycznej produkcji

388. Gospodarka znajduje się w równowadze, jeżeli:

a) Y=C-I
b) S=I
c) a i b
d) ani a, ani b

389.W skład GNP wchodzą:

a) tylko dochody z własności
b) dochody netto
c) wartość produktu krajowego brutto
d) wartość produktu krajowego brutto powiększone o dochody netto z zagranicy

390. O ile zmienią się wydatki autonomiczne, jeżeli T wzrosną o 250, przy c=0,6 i wydatkach autonomicznych

1000
a) 250
b) 175
c) 150
d) 650

391. Globalne wydatki konsumpcyjne zależą od:

a) wielkości dochodu do dyspozycji
b) konsumpcji autonomicznej
c) konsumpcji indukowanej
d) a, b i c

392. O ile wzrośnie poziom dochodu równowagi, jeżeli wydatki inwestycyjne zwiększą się o 300 przy c=0,75?

393. Przy danym poziomie GNP wzrost podatków bezpośrednich:

a) powiększa dochód narodowy
b) zmniejsza dochód narodowy
c) nie ma wpływu na dochód narodowy

394.Stopa podatkowa t=1/3 Y; s=0,1L; wzrost DB =45. Ile wynosi zmiana poziomu wydatków państwowych, które

były przyczyną deficytu
a) 45
b) 90
c) 54
d) 35

395. Prosty mnożnik przedstawia wzór:

a) zmiana Y= zmiana A/ S
b) 1/s
c) zmiana Y/zmiana G
d) zmiana A/zmiana Y

396. Wzrost popytu sektora państwowego i jednoczesny wzrost płatności transferowych – takich samych

wartościowo – wpływa na poziom krzywej
a) tak samo
b) płatności transferowe bardziej
c) wydatki państwowe bardziej

397. Jeżeli podmioty niebankowe zwiększają swoje preferencje płynności, to:

a) rośnie podaż pieniądza
b) zmniejsza się podaż pieniądza
c) nie ma to wpływu na podaż pieniądza

398. Funkcja inwestycji jest bardziej spłaszczona, jeżeli wydatki inwestycyjne reagują na zmianę stopy

procentowej:
a) słabo
b) silnie
c) nie zależą od stopy procentowej

399. Pełen efekt tłumienia popytu prywatnego odzwierciedla krzywa LM, która jest:

a) pozioma
b) pionowa
c) ani a, ani b

400. Jeżeli rośnie zatrudnienie, to:

a) koszty krańcowe maleją a produkt krańcowy pracy rośnie
b) koszty krańcowe rosną, a produkt krańcowy pracy maleje
c) nie ma to wpływu na produkt krańcowy pracy
d) koszty krańcowe i produkt krańcowy pracy rosną

401. Koszt krańcowy pracy wyznaczony jest przez stosunek:

a) poziomu płacy nominalnej do poziomu cen
b) płacy nominalnej do produktu krańcowego pracy
c) poziomu produkcji do poziomu cen
d) produktu krańcowego pracy do płacy realnej

402. Innowacja deflacyjna może wystąpić gdy:

a) krzywa IS kształtem zbliżona jest do pionowej
b) krzywa LM jest zbliżona kształtem do poziomej
c) obie krzywe są poziome
d) nie zależy od kształtu krzywych

403.Jeżeli nominalna podaż pieniądza podwoi się, to krzywa popytu globalnego przesuwa się:

a) w górę do punktu dwukrotnie wyżej położonego niż poprzednio
b) w dół do punktu dwukrotnie niżej położonego niż poprzednio
c) przesuwa się poziomo o podwójną odległość
d) nie zmieni się położenie krzywej