POSTĘPOWANIE PODCZAS WYKONYWANIA
INIEKCJI PODSKÓRNYCH
POSTĘPOWANIE PODCZAS WYKONYWANIA INIEKCJI
PODSKÓRNYCH
Zabieg klasyfikowany jako działania terapeutyczne pielęgniarki, polegający
na wprowadzeniu środka leczniczego do tkanki podskórnej, gdzie wchłanianie leku
odbywa się w sposób przedłużony.
ZASTOSOWANIE INIEKCJI PODSKÓRNYCH:
> wykonywanie szczepień ochronnych;
> podawanie insuliny;
> podawanie leków przeciwzakrzepowych;
> podawanie surowicy;
> podawanie leków przeciwbólowych (np. morfina).
ZASADY WYKONYWANIA INIEKCJI PODSKÓRNYCH:
> Przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki ( stosowanie sprzętu jednorazowego,
dezynfekować miejsce wstrzyknięć),
> Zabieg wykonuje się w pozycji siedzącej lub leżącej,
> Maksymalnie ta drogą można podać 2 ml leku,
> Należy stosować leki o następujących właściwościach: roztwór wodny, stężenie
izotoniczne, odczyn obojętny,
> Nie wolno podawać leków w postaci zawiesiny,
> Nie wskazane jest stosowanie leków oleistych,
> Zabronione jest podawanie leków drażniących tkankę,
> Lek wchłania się w ciągu 15-20min.
POWIKŁANIA WSTRZYKNIĘĆ PODSKÓRNYCH:
1) Typowe powikłania:
> Przyspieszone działanie leku w przypadku niezaplanowanego podania dożylnie lub
domięśniowo,
> Martwica tkanek ( wprowadzenie podskórnie leków drażniących tkanki),
> Zbyt płytkie wstrzyknięcie leku- powoduje ból, sprzyja odczynom skórnym, utrudnia
wchłanianie leku,
> Częste wstrzyknięcia w to samo miejsce powodują zanik tkanki podskórnej,
zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej, ból,
> Zbyt szybkie wprowadzenie leku- powoduje ból, nieprawidłowe wchłanianie,
> Wprowadzenie zakażenia,
> Krwiak podskórny (przy podawaniu preparatów heparyny),
> Wstrząs anafilaktyczny (przy podawaniu surowicy),
> Podanie zbyt dużej lub małej dawki leku,
> Uszkodzenie nerwów i naczyń krwionośnych,
2) Specyficzne powikłania:
> Miejscowa alergia,
> Obrzęki poinsulinowe,
> Zanik tkanki podskórnej,
> Przerost tkanki podskórnej (hipertrofia poinsulinowa),
> Hiperglikemia,
> Hipoglikemia.
2
STRUKTURA CZYNNOŚCI:
A. Czynności przygotowawcze:
I. Przygotowanie pielęgniarki:
1) Sprawdzenie zlecenia podania leku,
2) Mycie higieniczne rąk (przed i po zabiegu),
3) Stosowanie uniwersalnych środków ostrożności, profilaktyka zakażeń ( założenie
rękawiczek jednorazowego użytku).
II. Przygotowanie materiału, sprzętu i otoczenia:
1) Przygotowanie zestawu- indywidualna karta zleceń lekarskich dla pacjenta,
zlecony lek, preparat antyseptyczny (do dezynfekcji skóry), strzykawka, 2 igły,
jałowe gaziki, rękawiczki jednorazowego użytku, pilniczek do ampułek,
podstawka na strzykawkę z igłą, pojemnik na odpady.
2) Zapewnienie dobrej widoczności.
III. Przygotowanie pacjenta:
1) Poinformowanie pacjenta o celu i przebiegu zabiegu, skutkach ubocznych, zasad
przyjmowania danego leku, zasad przechowywania oraz uzyskanie jego zgody na
wykonanie zabiegu.
B. Czynności właściwe:
1) Przygotowanie iniekcji według zlecenia lekarskiego (odpowiednia dawka leku,
objętość),
2) Wybranie miejsca iniekcji (ramię, plecy nad i pod łopatkami, brzuch oprócz 2cm
od pępka, zewnętrzna strona uda),
3) Dezynfekowanie miejsca wkłucia (oprócz podawania insuliny),
4) Podanie leku do tkanki podskórnej (ujmowanie skóry w fałd lub napięcie,
naciągnięcie skóry, wprowadzenie igły do tkanki podskórnej pod kątem 45 C lub
90C, aspirowanie, podawanie powolne leku, położenie wacika ze środkiem
dezynfekującym na miejsce wkłucia igły, wyjęcie igły, rozcieranie w miejscu
podania leku powolnymi, okrężnymi ruchami),
5) Zabezpieczenie miejsca wkłucia opatrunkiem.
C. Czynności końcowe:
1) Uporządkowanie zestawu,
2) Higieniczne umycie rąk,
3) Udokumentowanie zabiegu.
3
W przypadkach ekspozycji na kontakt z krwią lub innym
materiałem potencjalnie zakaźnym należy
natychmiast wykonać
następujące czynności:
• jeżeli doszło do przekłucia
(skaleczenia) skóry, należy dokładnie umyć
zranioną okolicę wodą i mydłem (z braku wody można użyć płynów
do mycia rąk na bazie alkoholu 60-90%), a następnie
zdezynfekować i zabezpieczyć opatrunkiem wodoszczelnym,
• jeżeli na skórze znajduje się krew lub inny materiał potencjalnie
zakaźny, postępowanie polega na wstępnym usunięciu
zanieczyszczeń gazą albo innym materiałem, który został zwilżony
środkiem przeznaczonym do higienicznej dezynfekcji rąk, a następnie
2-krotnym przetarciu powyższym środkiem (powinien on pozostać
na powierzchni skóry przez czas określony przez producenta
preparatu),
• jeżeli zabrudzone są oczy, należy delikatnie, lecz dokładnie
przepłukać oczy i ich okolice wodą lub 0,9% roztworem NaCI, przy
otwartych powiekach,
• jeżeli krew dostanie się do ust, trzeba ją wypluć i przepłukać jamę ust
ną wodą kilkanaście razy.