Tematy egzaminacyjne z

Budownictwa i Konstrukcji

Inżynierskich

Spis treści

1.Podział budownictwa

...............................................................................................................

4.Usytuowanie budynku na działce i w terenie.

..........................................................................

5.Schematy konstrukcyjne budynków.

......................................................................................

35.Obiekty budowlane w oczyszczaniach ścieków.

..................................................................

36.Obiekty budowlane w inżynierii wodnej – budowle wodne i piętrzące.

.............................

Podział budownictwa

Budownictwo – dział techniki, dziedzina wiedzy inżynierskiej zajmująca
się zasadami projektowania, wykorzystaniem oraz konserwacją obiektów
budowlanych.

Podział budownictwa:

 budownictwo lądowe – wszelkie obiekty wykonane na lądzie, których

zasadniczym obciążeniem są siły grawitacji

 budownictwo wodne – zasadniczym obciążeniem jest parcie

hydrostatyczne

 śródlądowe

 morskie

Budownictwo lądowe możemy podzielić ze względu na położenie
względem poziomu terenu:

 budownictwo podziemne (tunel, metro, kanał)

 budownictwo naziemne (drogi, koleje)

 budownictwo nadziemne (mosty, obiekty inżynierskie)

Budownictwo lądowe ze względu na przeznaczenie:

 mieszkalne

 budownictwo użyteczności publicznej

 przemysłowe

 komunikacyjne

 sanitarne

 energetyczne

 rolnicze

 wojskowe

 sakralne

Budownictwo lądowe ze względu na materiał:

 budownictwo drewniane

 budownictwo kamienne

 budownictwo ceramiczne (wypalane z gliny)

 budownictwo betonowe i żelbetowe

 budownictwo stalowe (hale sportowe)

 budownictwo ziemne (zapory)

 budownictwo mieszane

Budownictwo wodne:

 budowle wodne

 betonowe

 ziemne

służą do wykorzystania wody i służą do zapobiegania przed szkodliwym
działaniem:

 kanały żeglugowe

 wały przeciwpowodziowe

 tamy, opaski

 baseny

 zbiorniki na wodę pitną

 budowle piętrzące – budowle do piętrzenia i magazynowania

wody:

 zapory betonowe h>15m

 zapory ziemne – stale piętrzenie wody

 jaz – do 15m

•

stałe

•

ruchome - służy do tworzenia zbiorników przepływowych
z ruchomymi otworami stalowymi

Warunki techniczne, którym powinny odpowiadać

budynki.

bezpieczeństwo konstrukcji

należy tak zaprojektować i wykonać obiekt- zgodnie z kanonami i sztuką
inżynierską, aby obciążenia jakie działają na budynek zarówno w trakcie
budowy i użytkowania nie doprowadziły do:

•

zniszczenia całości lub części budynku (stan graniczny nośności)

•

przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnych wielkościach
(stan graniczny użytkowalności)

•

częściowego uszkodzenia elementu budynku w skutek ich
przemieszczania

•

zniszczenia wskutek zdarzeń wyjątkowych w sposób
nieproporcjonalny do jego przyczyny

Konstrukcja budynku musi spełniać stan graniczny nośności oraz stan
graniczny użytkowalności. W każdym elemencie konstrukcyjnym budynku
oraz w całości budynku nie mogą zostać przekroczone stany graniczne.

Stany graniczne nośności uważa się za przekroczone jeśli konstrukcja
stanowi zagrożenie dla ludzi lub ich mienia.

Stany graniczne użytkowalności uważa się za przekroczone jeśli powodują
uszkodzenia budynku uniemożliwiające jego eksploatację (rysy,
odkształcenia).

bezpieczeństwo przeciwpożarowe

zapewniamy poprzez właściwe usytuowanie budynku na działce;
zaprojektowanie i wykonanie konstrukcji z odpowiednich materiałów, które
zapobiegają rozprzestrzenianiu się ognia w razie pożaru.

Budynek i urządzenia z nim związane w razie pożaru powinny:

•

zachować nośność konstrukcji (przez czas przeznaczony na
ewakuację ludzi)

•

umożliwić akcje ratowniczą i ewakuację ludzi (dojścia, przejścia,
klatki schodowe, wyjścia na dach, lądowiska, odpowiedniej
szerokości korytarze, wyjścia ewakuacyjne bez krat)

•

ograniczać rozprzestrzenianie się pożaru wewnątrz i do innych
budynków

•

zapewnić bezpieczeństwo służb ratowniczych

bezpieczeństwo użytkowania

budynki powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby ryzyko wypadku
było jak najmniejsze.

•

odpowiednie dojścia, przejścia, wejścia osłonięte daszkiem

•

schody muszą mieć poręcze ( jeśli h> 0,5m – balustrada 1,1m)

•

okna nie mogą się otwierać na zewnątrz

•

elementy grzejne nieosłonięte, temperatura nie większa niż 90C.

•

w budynkach użyteczności publicznej progi oznakowane taśmą i
informacja

odpowiednie warunki higieniczno- sanitarne oraz ochrona
środowiska

odpowiednie materiały budowlane, które nie są szkodliwe, nie pylą, muszą
posiadać certyfikat europejski CE lub polski B.

•

materiały nie powinny wydzielać długotrwałych zapachów

•

wszelkie obiekty zabezpieczone przed zanieczyszczeniem wody i
gruntów (wodoszczelne szamba)

•

prawidłowe usuwanie dymu i spalin – wentylacje

•

izolacje zabezpieczone przed wilgocią – izolacje cieplne,
paraizolacje, wentylacje

•

filtracja powietrza zewnętrznego

•

ograniczenie nasłonecznienia

ochrona przed hałasem i drganiami

•

ekrany dźwiękoszczelne

•

przegrody pochłaniające dźwięk

oszczędność energii i izolacji cieplnej

•

dobra wydajność systemów

•

instalacje i armatura

•

izolacyjne przegrody

ochrona uzasadnionych interesów osób trzecich

•

dostęp do drogi publicznej

•

dostęp do wody pitnej, do światła dziennego

ochrona obiektów kultury

Obiekty budowlane – rodzaje budynków,

pomieszczeń i części budynków – kondygnacje,
sutereny, piwnice itp.

Obiekty budowlane to:

•

Budynki wraz z instalacjami i urządzeniami

•

Mała architektura

•

Budowle – konstrukcje inżynierskie

Rodzaje budynków ze względu na przeznaczenie:

1. budynki mieszkalne:

•

jednorodzinne (do 2 mieszkań)

•

wielorodzinne (ponad 2 mieszkania)

•

budynki zamieszkania zbiorowego:

 budynki tymczasowego zamieszkania,

 budynki stałego zamieszkania (dom dziecka, dom starców, domy

zakonne)

•

budynki rekreacji indywidualnej

•

budynki zagrodowe

2. budynki niemieszkalne:

•

budynki użyteczności publicznej (szkoły, uczelnie, świątynie, sądy,
urzędy)\

•

budynki gospodarcze (garaże, warsztaty oraz budynki do
przechowywania płodów gospodarczych)

Pomieszczenia w budynkach:

a) mieszkalnych

•

pomieszczenia mieszkalne (pokoje, salony, sypialnie, pomieszczenia
pobytu dziennego)

•

pomieszczenia pomocnicze (kuchnie, łazienki, wc, garderoby,
schowki, klatki schodowe)

•

pomieszczenia gospodarcze – do przechowywania opału, artykułów
spożywczych

•

pomieszczenia techniczne (kotłownie, sterownie)

b) niemieszkalnych

•

pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (więcej niż 4h na
dobę)

•

pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi (2-4 h na dobę)

•

pomieszczenia nie przeznaczone na pobyt ludzi (mniej niż 2h) –
pomieszczenia, w których procesy technologiczne nie pozwalają na
przebywanie ludzi, np. promieniowanie

•

pomieszczenia nieprzeznaczone na pobyt ludzi (hodowla roślin i
zwierząt, czas przebywania ludzi jest nieokreślony)

Nazwy części budynków:

Kondygnacje: nadziemne i podziemne

•

do kondygnacji wliczamy poddasze jeśli jest użytkowe

•

do kondygnacje nie wliczamy pomierzeń poniżej h=1,9m (hmin.

2,20m w budynkach wielorodzinnych – 2,50 m)

Kondygnacja 1 – podziemna lub naziemna w zależności od h:

h> 0,5 hs – naziemna (wysokość przynajmniej z jednej strony)

h≤0,5 hs – podziemna

•

piwnica – kondygnacje podziemne albo pierwsze naziemne, bądź

ich części, gdzie poziom podłogi przynajmniej z jednej strony
budynku jest poniżej poziomu i jest przeznaczony na pomieszczenie
techniczne lub gospodarcze

•

suterena- zawiera powierzchnie użytkowe i poziom podłogi

przynajmniej z jednej strony z oknami jest poniżej 0,9 m w stosunku
do terenu

Podział budynków ze względu na czas ich użytkowania:

•

stałe – mieszkalne lub użyteczności publicznej – czas użytkowania

50 lat

•

tymczasowe (poniżej 20 lat) – mała architektura

•

budynki monumentalne (100< x < 500lat) – gmachy

reprezentacyjne, teatry, świątynie

Podział budynków ze względu na usytuowanie względem siebie:

•

wolnostojące (ściany nie stykają się ze ścianami innych budynków)

•

bliźniacze (dwa domy o wspólnej ścianie)

•

szeregowe (co najmniej 3 domy o różnej budowie)

•

atrialne

Ze względu na wysokość:

•

niskie „N” h < 12m

•

średniowysokie- do 9 kondygnacji „SW” h < 25m

•

wysokie – powyżej 9 kondygnacji „W” h < 55m

•

wysokościowe „WW” h> 55m

Podział budynków ze względu na materiał wykonania:

•

drewniane

•

murowane

•

mieszane (stalowo – drewniane)

•

płytowe

Usytuowanie budynku na działce i w terenie.

Przepisy regulują m. in.:

•

Odległość zabudowy od pasów dróg, trakcji kolejowych, lotnisk

•

Zachowanie stref ochronnych wód powierzchniowych i ujęć

•

Odległość od zakładów przemysłowych

•

Odległość od cmentarza (powyżej 150m – właściwe ujęcie, powyżej

500m – od cieku wodnego)

•

Odległość od hodowli zwierząt futerkowych (ze względu na padlinę)

•

Odległość od zbiorników na nieczystości

 Jednorodzinne >5m – ściana, drzwi i okna

 Wielorodzinne > 15 m

•

Odległość od linii wysokiego napięcia

•

Odległość od obiektu jądrowego

•

Odległości przeciwpożarowe

•

Odległości od sieci wodociągowych, gazowych, kabli energetycznych

Schematy konstrukcyjne budynków.

Konstrukcje budynku – stanowi zespół elementów, które mogą przenosić
w sposób

bezpieczny na grunt wszelkie przewidziane obciążenia.

Schematy konstrukcyjne budynku ze ścian masywnych:

•

Budynki za ścian nośnych podłużnych

•

Budynki ze ścian nośnych poprzecznych

•

Budynki mieszane

Charakter pracy statycznej budynków.

Podział budynków ze względu na rodzaj ustroju konstrukcyjnego:

•

Ścianowe – masywne ściany zdolne do przenoszenia obciążeń

zewnętrznych i wewnętrznych

•

Szkieletowe – słupy, belki poziome, stropy

•

Płytowe – ściany i stropy z płyt

•

O konstrukcji mieszanej

Budynki ze ścianami nośnymi masywnymi

Dla obciążeń pionowych ściany są ściskane (wyboczenia), obciążenie od
ścian nośnych, ciężar własny, od śniegu.

Poziome: parcie wiatru, wody gruntowej.

Charakter pracy statycznej ścian dla obciążeń od wiatru zależy w głównej
mierze od tego, jakie są stropy w budynku.

Jeśli są stropy sztywne związane ze ścianami, wówczas można założyć, że
ściana pracuje przenosząc obciążenie od wiatru jak płyta oparta na
stropach.

- Stropy sztywne – wszystkie stropy żelbetowe

- Jeżeli stropy są niesztywne, nie mogą stanowić podpór dla ścian,
podporami są nośne ściany poprzeczne. Rozstaw ścian jest większy od
wysokości. W tym przypadku ściany zewnętrzne i wewnętrzne nie biorą
udziału w przenoszeniu obciążeń wiatru.

Budynki szkieletowe.

Ich konstrukcja stanowi zespół elementów belek, słupów (układ prętowy),
które przejmują oddziaływanie na grawitację i w sposób bezpieczny
obciążenia przekazują na fundament, a fundament na grunt.

Ściany są: wewnętrzne lub osłonowe zewnętrzne

Ściana osłonowa – osłania przed czynnikami atmosferycznymi, musi mieć
izolację, musi być tak skonstruowana, aby odbierać obciążenia od wiatru i
przekazała na słupy.

Rodzaje budynków szkieletowych:

•

Halowe (układ słupów jest bardzo szeroki, jak najmniej słupów wew

np. hipermarket)

 Jednonawowe

 Dwunawowe

 Wielonawowe

•

Słupowe (wiele kondygnacji, posiadają słupy wew niezbyt rozległe,

różny charakter pracy statycznej). Obciążenia od wiatru – słupy.

Belka pozioma i słup pionowy połączony:

•

Na sztywno – słupy i belki przenoszą obciążenia poziome

i pionowe

•

Niesztywno (niekorzystne), słupy przejmują obciążenia

pionowe, ściany – obciążenia poziome

Budynki płytowe:

Układ tarczowy. Na stykach płyt ze stali znajdują się uchwyty i kotwy.

Dylatacje.

Dylatacje – celowo wykonane szczeliny w obiektach budowlanych o
dużych rozmiarach, które chronią obiekty przed spękaniem (samoczynnym
zdylatowaniem się). Powodem są zmiany objętościowe materiałów, które
nie mają możliwości przesuwu. Zmiany mogą być wywołane pęcznieniem,
a także nierównomiernemu osiadaniu budynku. Zapobiega przed
pęknięciami. Są co kilkanaście – kilkadziesiąt metrów. Szerokość szczeliny
nie przekracza 3 cm. W dylatacje wkłada się styropian. Odległość dylatacji
określają normy,

W obiektach inżynierii środowiska dylatacje muszą mieć szczelność. W
dylatacje wkłada się taśmy dylatacyjne.

Trzeba oddzielić dylatację poziomą od żelbetonowego stropodachu
nieocieplonego.

Gdy stropodach ocieplony nie trzeba dylatacji.

Podział materiałów budowlanych na grupy – omówić

materiały budowlane pochodzenia naturalnego.

Materiały budowlane – wyroby stosowane do wykonywania elementów
budowlanych oraz do robót wykończeniowych i instalacji.

Podział ze względu na pochodzenie:

•

Naturalne

•

Sztuczne

Podział ze względu na zastosowanie:

•

Ścienne

•

Stropowe

•

Dachowe

•

Wykończeniowe

•

Instalacyjne

Podział ze względu na rolę:

•

Konstrukcyjne

•

Izolacyjne

•

Wykończeniowe

Materiały budowlane pochodzenia naturalnego:

•

Kamień – powstają w wyniku procesów geologicznych

Skały:

 Magmowe (granit i bazalt)

 Osadowe (wapienie i piaskowce)

 Metamorficzne [przeobrażone] (marmur z wapienia, gnejs z

granitu, alabaster z gipsu)

Zastosowanie kamienia:

 Roboty wykończeniowe

 Kruszywo do budowy dróg

•

Drewno:

 Konstrukcja dachu

 Konstrukcja budynków szkieletowych

 Zabezpieczenie wykopów

 Rusztowania

 Elementy wykończeniowe (płyty pilśniowe, dykty, sklejki,

konstrukcje OSB)

 Wiklina (młode pędy wierzby) – umocnienie skarp, dna

Materiały sztuczne

Wytworzone przez człowieka z materiałów naturalnych lub organicznych:

•

kamienie sztuczne – ceramika, beton, zaprawy, spoiwa, szkło, stal,

smoła, miedź i stopy miedzi

•

stal, materiały bitumiczne, smoła, asfalt, tworzywa sztuczne

•

drewno:

 materiały drewnopodobne- dykty, sklejki- powstały ze sklejenia

kilku warstw forniru, druga warstwa płyt w innym kierunku

 płyty wiórowo- cementowe SUPREMA – stosowane do małych

obciążeń

 płyty pilśniowe – odpady drewna iglastego poddaje się

oczyszczeniu i mineralizacji ,a następnie sprasowaniu mogą
być miękkie lub twarde

Wymienić podstawowe właściwości fizyczne

materiałów budowlanych – opisać cechy najbardziej
istotne dla obiektów inżynierii środowiska.

•

gęstość właściwa - stosunek masy materiału po wysuszeniu do

objętości bez porów

•

gęstość objętościowa - stosunek masy materiały po wysuszeniu

do objętości wraz z porami

•

ciężar właściwy

•

ciężar objętościowy

•

gęstość nasypowa – dotyczy materiałów sypkich, zależy od rodzaju

materiału, jego uziarnienia, kształtu i wielkości ziaren, stopnia
zagęszczenia i wilgotności (właściwość bardzo istotna dla określenia
obciążeń od gruntów budowlanych, kruszyw, nasypów)

•

szczelność - materiałów bardzo szczelnych jak szkło, metale s=1, w

większości przypadków <1

•

porowatość P=1-s dla

•

nasiąkliwość to zdolność danego materiału do wchłaniania i

utrzymywania wody, rozróżniamy nasiąkliwość wagową i
objętościową

 nasiąkliwość wagowa:

 nasiąkliwość objętościowa:

- masa próbki nasyconej wodą [kg]

- masa próbki wysuszonej [kg]

V – objętość próbki [m

]

•

wilgotność naturalna – jest to ilość wilgoci z powietrza, którą dany

materiał pochłania w określonych warunkach. Higroskopijność-
regulacja wilgotności przez materiały higroskopijne, gdy powietrze
suche materiały oddają wilgoć, gdy powietrze wilgotne – materiały
pobierają nadmiar wilgoci, np. drewno, gips

- masa materiału w warunkach naturalnych

•

kapilarność – zdolność do podciągania w górę wody przez dany

materiał wody, niektóre materiały budowlane posiadają kapilary-
wąskie kanaliki; podciąganie

•

przesiąkliwość

(przepuszczalność) – bardzo istotna cecha dla

materiału w budownictwie hydrotechnicznym w betonach,
materiałach do izolacji przeciwwodnych oraz dla materiałów na
pokrycia dachowe. Określamy: wodoszczelność – izolacje
wodoszczelne, gazoszczelność – izolacje gazoszczelne oraz
paroszczelność – izolacje paroszczelne

•

mrozoodporność

- odporność materiałów na cykliczne rozmrażania i

zamarzanie materiału nasyconego wodą. Woda zamarzając zwiększa
swoją objętość przez co powoduje rozsadzanie nasączonych wodą
materiałów.

Kryteria oceny mrozoodporności:

6 próbek suszymy do stałej masy, nasycamy i poddajemy
cyklicznemu zamrażaniu i rozmrażaniu – o odporności decyduje ilość
cykli (np. dla betonu ok. 100 cykli)

Kryteria oceny:



kryterium makroskopowe (po cyklicznym zamarzaniu –

opis wyglądu)



kryterium ubytku masy (suszymy do stałej masy i

porównujemy z początkowym pomiarem- część materiału może
być wypłukana)



kryterium spadku wytrzymałości (ściskanie, rozciąganie

przy rozłupywaniu)

•

przewodność cieplna – decyduje czy dany materiał może być

zastosowany do izolacji, którą charakteryzuje współczynnik

współczynnik

[W/m2K] - ilość ciepła przenikającego przez

przegrodę o grubości 1m przy spadku temperatury równej 1 K.

im wartość

mniejsza, tym lepszy materiał izolacyjny

•

pojemność cieplna – cecha materiału, która polega na

kumulowaniu ciepła (taki materiał długo się nagrzewa i długo
utrzymuje ciepło

•

rozszerzalność cieplna – ważna przy projektowaniu mostów

•

skurcz i pęcznienie – zachodzi przy zmiennej wilgotności – drewno,

gips (pękanie i wypaczanie się materiału)

•

ogniotrwałość – trwałość kształtu materiału w wysokich,

długotrwale działających temperaturach

Materiały ogniotrwałe nie zmieniają swoich kształtów i właściwości
mechanicznych w wysokich temperaturach, dzielimy je na:

 ogniotrwałe – nie ulegają zmianie powyżej 1580 C

 trudnotopliwe – od 1350 C do 1580 C

 łatwotopliwe < 1350 C

•

ognioodporność – wytrzymałość materiału na niszczący wpływ
ognia podczas pożaru (podgrzewa się materiał do temperatury 700 C
i ocenia jego trwałość kształtu, wytrzymałość na zginanie, ocenia
granicę plastyczności, odkształcenia, zmiany strukturalne)

•

palność – określana na podstawie próby w specjalnych piecach w
temp. 700C

Rozróżniamy 3 grupy palności:

 materiały niepalne- nie palą się, nie tlą, nie ulegają zwęgleniu

(wyroby ceramiczne, beton, gips, spoiwa wapienne)

 materiały trudnotopliwe - pod wpływem ognia tlą się i ulegają

zwęgleniu w pobliżu źródła ognia, po usunięciu źródła ognia nie
podtrzymują ognia (odpowiednio zaimpregnowane drewno, niektóre
tworzywa sztuczne)

 materiały palne – palą się płomieniem, tlą się nawet po ustąpieniu

ognia – są to drewno, tworzywa sztuczne – często wydzielają trujące
substancje (drewno, tworzywa sztuczne)

10.

Omówić podstawowe cechy mechaniczne materiałów

budowlanych.

Właściwości mechaniczne- zespół cech, decydujących o przydatności
danego materiału w zastosowaniu go do konstrukcji (materiały
przenoszące naprężenia, poddane obciążeniu)

wytrzymałość na ściskanie

fc=FcA Pa, kPa, MPa

– siła statyczna niszcząca próbkę [N]

F – pole powierzchni ściskanej [cm

]

Wytrzymałość na ściskanie jest to największe naprężenie jakie przenosi
próbka badanego materiału podczas ściskania osiowego. Badanie prowadzi
się na maszynach wytrzymałościowych, a stosuje się próbki różnych
kształtów.

O wytrzymałości decydują:

•

czas działania siły

•

szybkość działania

•

rodzaj materiału

•

kształt próbek (smukłość)

Klasy betonu: C8/10 – najmniejsza klasa betonu

C 100/115 – największa

* wytrzymałość na próbkach cylindrycznych – d = 150 ; h= 300

Przy ściskaniu należy uwzględnić wyboczenia (pkt. 9)

wytrzymałość na rozciąganie ft=FtA

Wg tej cechy klasyfikuje się stale, metale fc>ft

fc<ft- dla drewna

3. wytrzymałość na zginanie f

= M/W M- moment zginający W-

wskaźnik wytrzymałości przekroju (zależy od kształtu) wszystkie elementy
poziome poddane obciążeniu pionowemu ulegają odkształceniu

4. kruchość k= f

- stosunek wytrzymałości na rozciąganie do

wytrzymałości na ściskanie

k < 1/8 – materiały kruche

k > 1/8 – materiały niekruche

5. twardość – opór jaki stawia materiał na zarysowanie -wciskanie, jego
innymi twardymi materiałami, następnie określa się głębokość na jaką
został wciśnięty dany materiał * diament- najtwardszy

6. udarność – działanie młota na materiał z karbem (badanie głównie dla
stali -mosty), wysoka udarność: nabrzeża portowe, podpory mostowe

7. ścieralność – odporność danego materiału na ścieranie, wszystkie
materiały podłogowe, drogi, jezdnie, mało ścieralny- bazalt

8. kawitacja- zachodzi w urządzeniach, w których następuje szybki
przepływ wody (woda wytwarza pęcherzyki powietrza o bardzo dużym
podciśnieniu, które niszczą cząstki materialnie np. łopatki turbin)

9. wyboczenie materiału – materiał traci swoją statyczność – przestaje
pracować

Elementy smukłe podlegają wyboczeniu, elementy krępe nie (krępe –
wymiary poprzeczne w stosunku do długości nie są znacząco różne)

Współczynnik wyboczenia zależy od smukłości:

λc=lci

lc – długość wyboczeniowa

i=IA - promień bezwładności

Długość wyboczenia zależy od sposobu zamocowania:

lc=μ∙lt

- współczynnik zamocowania

a)pręt jednostronnie utwierdzony μ=2,0

b) zamocowanie przegubowe obustronne μ=1,0

c)zamocowanie sztywne μ=0,7

11.

Materiały budowlane ceramiczne – charakterystyka

materiału, grupy wyrobów i przykłady
zastosowania.

Wyroby ceramiczne - wyroby wypalane z glin w temp. od 850°C do
1400°C

Grupy wyrobów ceramicznych:

wyroby ceramiczne o strukturze porowatej: chłonące wodę o

nasiąkliwości wagowej n

≤20%

•

wyroby ceglarskie: kafle, wyroby glazurowane, dachówki

II.

wyroby o strukturze zwartej- n

≤14%

Mają większą wytrzymałość, chłoną mniej wody, są wypalane w
wyższej temperaturze, np. 1400°C

Wyroby klinkierowe, kamionka terakota

III.

ceramika szlachetna i półszlachetna: porcelana, wyroby

porcelanowe i fajansowe (wanny, umywalki)

IV.

ceramika ogniotrwała: wyroby szamotowe lub dynasowe

Parametry charakteryzujące wyroby ceramiczne, które świadczą o
przydatności:

•

współczynnik przewodzenia ciepła

•

klasa cegły – wytrzymałość na ściskanie

•

gęstość oraz ciężar objętościowy

•

mrozoodporność

Wyroby:

Wyroby o strukturze porowatej

Wyroby dachowe (dachówki)

Zalety: nie wymagają żadnej konserwacji, trwałość do 100 lat, estetyczne

Wady: pokrycie ciężkie, nie nadaje się do dachów płaskich

1.Karpiówka (bardzo lekka i nietrwała – nie wolno po niej chodzić),

2.esówka,

3.rzymska

Wyroby stropowe

Wykorzystywane do wykonywania stropów, różnego rodzaju pustaki
ceramiczne, np.

 Ackermanna

 DZ-3, DZ-4, DZ-5

 F45, F60

 FERT 45, FERT 60

Cegła pełna (65x120x250)

- temperatura wypalania 850 – 1300°C (wyroby klinkierowe) niektóre
minerały się spiekają, a niektóre się całkowicie spalają (magma zapełnia
pory przez co wyroby stają się bardziej trwałe)

Wyroby porowate wypalają się w niższej temperaturze (poniżej 850 C)
przez co tylko niektóre minerały ulegają spieczeniu (pory zostają
niewypełnione)

 Cegła dziurawka - Ma takie same wymiary (65x120x250)

Wozówka – otwory w główce

Główkowa – otwory w wozówce

Cegły ceramiczne:
a.) pełna
b.) dziurawka wozówkowa
c.) dziurawka główkowa

 kratówka

II.

Wyroby o strukurze zwartej: klinkierowe, kamionkowe i terakota

< 14% - do kolektorów zbiorczych, sieci kanalizacyjnych

•

cegła kanalizacyjna (odporna na kwasy)

KP – kanalizacyjna prosta – kształt i wymiary jak zwykła cegła,
przystosowana do ścieków

KG – kanalizacyjna klinowa

•

cegły kominowe klinkierowe – kształt półkola

•

cegły klinkierowe budowlane (bardzo duża trwałość, stosuje się

do obiektów monumentalnych, większy współczynnik przewodzenia
ciepła, większy ciężar objętościowy, nie stosuje się ich do
nowoczesnego budownictwa, a zamiast nich stosuje się płyty
klinkierowe – również trwałe), klasa do 85

•

klinkier drogowy (ze względu na odporność na ścieranie, stosuje

się tam, gdzie ma miejsce przesuwanie bardzo ciężkich materiałów,

bardzo duża wytrzymałość, mrozoodporność, nienasiąkliwy), klasa
do 100

•

kształtki elewacyjne

•

kamionka (stosowana w technologii sanitarnej, wykonuje się także

płyty elewacyjne i podokienniki)

 szkliwiona

 nieszkliwiona

12.

Spoiwa i zaprawy betonowe – definicje, rodzaje,
właściwości, zastosowanie, wyroby budowlane z zapraw.

Spoiwo budowlane - wypalony i rozdrobniony materiał mineralny, który
po wymieszaniu z wodą wiąże i nabiera odpowiednich cech
wytrzymałościowych dzięki zachodzącym reakcjom chemicznym

Zaczyn – mieszanina spoiwa z wodą

Zaprawa – zaczyn + kruszywo drobne

Beton – mieszanina spoiwa (najczęściej cementowego), kruszywa
drobnego i grubego, wody oraz domieszek i dodatków poprawiających
właściwości mieszanki betonowej

Rodzaje spoiw:

Podział ze względu na trwałość pod wodą:

a) spoiwa powietrzne – spoiwo, które wiąże i nabiera właściwych cech
wytrzymałościowych tylko w warunkach powietrzno- suchych (wapno,
gips)

* nie należy stosować do murowania podziemnych części budynków lub
wtedy gdy zbyt duża wilgoć

Zalety wapna:

•

Zaprawa staje się urabialna

•

Bakteriobójcze, odkażające

•

Długi czas wiązania

Wapno – zastosowanie:

•

Farby sufitowe

•

Zaprawy murarskie

•

Tynki wewnętrzne

•

Do produkcji cegły silikatowej

•

Betony komórkowe

•

Wzmocnienie gruntu

Gips:

Zalety gipsu:

•

Szybkie wiązanie

•

Estetyczny wygląd

•

Gładkie powierzchnie

•

Duża wytrzymałość 40MPa

Wady: powoduje korozję zbrojenia, brak wodotrwałości - traci swoją
wytrzymałość przy nadmiernej ilości wody, higroskopijny, zbyt szybko
wiąże

Wyroby: lekkie ścianki gipsowe, działowe, ścianki kartonowo- gipsowe,
płyty ścienne (lekkie) stanowią izolacje akustyczne.

Gips syntetyczny powstaje w wyniki odsiarczania spalin.

b) spoiwa hydrauliczne - wiążą i nabierają właściwych cech
wytrzymałościowych w powietrzu i wodzie (cement portlandzki, cement
klinkierowy)

cement – powstały przez zmieszanie klinkieru cementowego z gipsem i
dodatkami hydraulicznymi, wodotrwałymi

cementy stosujemy do:

•

zapraw cementowych

•

betonów

•

do wykończenia żelbetów

•

do wyrobów betonowych

Wiązanie opiera się na hydratacji cząsteczek i hydrolizie oraz reakcjach
chemicznych

Rodzaje :

•

cementy powszechnego użytku

 CEM I – cement portlandzki (składnik – klinkier; budynki)

 CEM II – cement portlandzki wieloskładnikowy

 CEM III – cement hutniczy

 CEM IV – cement puclanowy

 CEM V – cement wieloskładnikowy

A,B,C – świadczą o zawartości innych składników niż klinkier

Np. CEM II/A – od 6 do 20% składnika dodanego (składniki mineralne )

CEM II/B – składniki są różne i Mozę być ich więcej (żużel, wapń)

CEM II/C – zawartość klinkieru jest bardzo mała, duża zawartość żużlu
wielkopiecowego

Klasa cementu - w zależności od wytrzymałości na ściskanie (MPa) po 28
dniach dojrzewania, oznaczonej zgodnie z normą, rozróżnia się 3 klasy
wytrzymałości cementu:

- Klasa 32,5 – wytrzymałość normowa >=32,5 i =<52,5MPa; Początek
wiązania >=75 min

- Klasa 42,5 – wytrzymałość normowa >=42,5 i =<62,5MPa; Początek
wiązania >=60 min

- Klasa 52,5 – wytrzymałość normowa >52,5MPa; Początek wiązania >=45
min

•

cementy specjalne, cechy:

 niskie ciepło hydratacji, LH

 wysoka odporność na siarczany, HSR

 niska zawartość alkaliów (substancji zasadowych), NA

Wyroby z zapraw:

•

zaprawy wapienne, zaprawy cementowo- wapienne, wyroby

tynkarskie

•

zaprawy gipsowe, gipsowo- wapienne – sztukaterie architektoniczne,

tynki gładzone

•

zaprawy cementowe: tynki zewnętrzne, do produktów

prefabrykowanych

13.

Betony – definicje, rodzaje, właściwości.

Beton – jest to materiał powstały ze zmieszania cementu, kruszywa
grubego i drobnego, wody oraz ewentualnych domieszek lub dodatków,
który uzyskuje swoje właściwości w wyniku hydratacji cementu (PN-EN-
206-1)

Mieszanka betonowa- całkowicie wymieszane składniki betonu, które są
jeszcze w stanie umożliwiającym zagęszczenie wybraną metodą

Beton stwardniały- beton, który jest w stanie stałym i osiągnął już
pewien stopień wytrzymałości

Beton towarowy – taki, który został wykonany poza miejscem budowy
(gruszka, pompy itp.)

Beton nietowarowy – wykonany na miejscu budowy (żwir itp.) nie
podlega wszystkim normom

Rodzaje betonu:

Beton projektowany – beton, którego wymagane właściwości i

dodatkowe cechy są podane producentowi, odpowiedzialnemu za
dostarczenie betonu o określonych właściwościach w specyfikacji,
specyfikujący dobrze zna technologię betonu, ekspozycję i
konstruowanie obiektu

II.

Beton recepturowy –beton, którego skład i składniki które powinny

być użyte są podane producentowi. Osoba specyfikująca pisze
własną recepturę. Producent musi zrobić dokumentację żeby
udowodnić, że zastosował dobrą recepturę.

III.

Beton normowy – beton recepturowy (spisana norma, która podaje

dokładny skład)

Składniki betonu:

cement – zmielony wypalony kamień klinkierowy z gipsem

kruszywo – ziarnisty materiał mineralny pochodzenia naturalnego
lub sztucznego albo uzyskany poprzez skruszenie materiału użytego
w obiekcie. Składnik dodawany w trakcie mieszania – w małych
ilościach w stosunku do cementu.

dodatek – drobnoziarnisty składnik dodawany do betonu w celu
poprawienia pewnych właściwości. Wyróżniamy dodatki prawie
obojętne oraz o właściwościach pucolanowych (hydraulicznych)

woda – z sieci wodociągowej, dobra woda – zdatna do spożycia

współczynnik woda – cement: W/C stosunek wody do cementu powinien
być jak najmniejszy.

Klasyfikacja betonu ze względu na:

 gęstość objętościową :

 beton zwykły o gęstości obj. w stanie suchym (kruszywa

sztuczne, keramzyt)

 beton lekki (z tworzywami sztucznymi, z zastosowaniem

wyłącznie lub częściowo kruszywa lekkiego)

 beton ciężki (kruszywa metalowe, możliwość dużego

pochłaniania wysokiego promieniowania np. w reaktorach)

 wytrzymałość na ściskanie:

Betony wysokiej wytrzymałości:

o C8/10÷C100/115

 beton wysoko wartościowy BWW - C50/60

 beton lekki LC - C50/55

 ekspansji ( z klas ekspozycji) – każdy teren pracuje w innych

warunkach (7 podstawowych klas ekspozycji)

 konsystencji: metody:

o stożka

o stolika rozpływowego

o stopnia zagęszczenia

13.a) Wyroby budowlane z betonów i ich

zastosowanie w budownictwie.

o I grupa: beton komórkowy

 parobetony

 pianobetony – dodaje się środki pianotwórcze, powstają wyroby

lekkie, słabe ρ

obj

<800kg/m

, zwykle 400-600 kg/m

, niska

przewodność cieplna

o 2 grupy: Suporex (chropowata powierzchnia, inaczej

produkowany niż Ytong), Ytong (potrzeba dużej dokładności
przy budowaniu, drogi materiał, nie ma mostków termicznych

o II grupa: cegły silikatowe/silikat

o Spoiwo wapienne, kruszywo piasek kwarcowy, większa

wytrzymałość niż pianobetony. Też wytwarza się w
autoklawach ale nie są spieniane, ρ

obj

podobna do ceramiki

o III grupa: cegły cementowe

o Zalety: ładny wygląd i wysoka wytrzymałość, taka elewacja nie

wymaga zbyt dużego czyszczenia i dbałości

o Wady: duży ciężar objętościowy, duży współczynnik

przewodności ciepła

o IV grupa: pustaki

o Z betonu lekkiego lub zwykłego z dodatkiem żużlu

o V grupa: pustaki stropowe

o EKO, TERIVA, DZ-3, DZ-4, DZ-5

o VI grupa: elementy prefabrykowane:

belki stropowe, płyty

dachowe, żeberkowe

•

Dyble – zabezpieczenia skarp, pochyłe pobocze kanałowe, kanał

żeglugowy

•

Trylinka – np. przy drodze, autostradzie

•

Pustobety – wypełnione czymś, np. roslinami

•

Kostka brukowa – np. zabezpieczenie wykopów

•

Diabolo

14.

Wyroby z tworzyw sztucznych – przykłady

zastosowań w inżynierii sanitarnej i wodnej.

o Zastosowanie w budownictwie:

•

Zastąpienie tradycyjnych materiałów: ceramiki, stali, żeliwa, drewna

•

instalacje rurowe, kanalizacyjne, wodociągowe, wentylacyjne,

gazowe, cieplne

o Zalety:

 są lżejsze,

 szybsze do wykonania,

 nie ulegają korozji, nie zarastają i mogą być stosowane do

wysokociśnieniowych instalacji ze względu na połączenie z folią

o Wady:

 w instalacjach ciepłowniczych muszą być wzmocnione, ze

względu na duży współczynnik rozszerzalności cieplnej

 odkształcają się bez zmiany obciążenia

o Folia w budownictwie:

•

uszczelnianie zbiorników wodnych

•

izolacja tuneli, rurociągów, zbiorników betonowych, fundamentów

•

jako izolacja antykorozyjna i przeciwwodna

•

stosowane głównie do izolacji przeciwwodnych np. dachów

•

do izolacji dachów odwróconych (stropodach)

o Geosyntetyki - stosowane w robotach ziemnych, dzielą się

na:

•

geotekstylia (przepuszczalne dla wody, wzmacniają grunt, filtrują

wodę, drenują wodę)

•

geomembrany (nieprzepuszczalne dla wody, służą do

zabezpieczania gruntu)

o Funkcja geotekstylii:

•

drenaż w płaszczyźnie

•

filtracja w kierunku prostopadłym do włókien materiału

•

separacja warstw gruntu

•

wzmocnienie gruntu

o Funkcja geomembran:

 uszczelnienie podłoża toksycznych składowisk

 przepona wodoszczelna

15.

Konstrukcje żelbetowe – wiadomości ogólne,

przykłady zastosowań.

o Konstrukcje żelbetowe to konstrukcje powstałe w wyniku

połączenia betonu z wkładkami stalowymi. Beton przenosi
naprężenia ściskające, ale wytrzymałość na naprężenia
rozciągające jest bardzo mała. Dlatego stal w konstrukcji
żelbetowej przenosi te naprężenia.

o Zalety:

 Rozpowszechniony ze względu na dobre właściwości techniczne

 Wysoka wytrzymałość na ściskanie dzięki obecności betonu

 Wytrzymałość na rozciąganie, ściskanie i skręcanie dzięki obecności

zbrojenia

 Ogniotrwałość

 Wysoka trwałość w czasie przy odpowiednim wykonaniu

 Odporna na drganie, trzęsienia ziemi

 Odporność na obciążenia statyczne i dynamiczne

 Swoboda w kształtowaniu elementów.

o Wady:

 wrażliwość prętów zbrojeniowych na korozję (karbonatyzacja)

 duży współczynnik przewodzenia ciepła

 duży współczynnik rozszerzalności cieplnej

o Zbroi się budynek, aby uniknąć skurczu betony przy wiązaniu.

o Zadaniem betonu w żel-becie jest przenoszenie naprężeń

ściskających, otuleniu układu zbrojenia, zabezpieczenie przed
korozją wkładek zbrojeniowych (dzięki alkalicznemu
odczynowi), współpraca przy przenoszeniu obciążeń
rozciągających i ścinających z prętami zbrojeniowymi (dzięki
dobrej przyczepności).

o Zadaniem stali w żel-becie jest przenoszenie obciążeń

rozciągających, ściskających w słupach, a także ścinających.

o Pręty główne z montażowymi łączy się strzemionami i tak

powstaje siatka przestrzenna. Przy podporach strzemiona się
zawęża zapobiegając rysom ukośnym.

o Przykłady zastosowań:

 Stropy

 Ściany

 Fundamenty.

16.

Wyjaśnić pojęcia: grunt, grunt budowlany, podłoże

budowlane – sposób powstawania gruntu i podział
gruntów budowlanych.

o Grunt - podłoże; podstawa, na której coś jest oparte

o Grunt budowlany – zewnętrzna część skorupy ziemskiej,

która pracuje z obiektem budowlanym, stanowi jego część oraz
jest materiałem przeznaczonym na budowle inżynierskie. W
strefie gdzie obiekt budowlany współpracuje z gruntem
nazywamy go podłożem budowlanym.

o grunty:

•

miejscowe (powstałe w miejscu, gdzie się znajdują)

•

neoliczne – przytransportowane (przeniesione przez lodowce, rzeki)

o grunty budowlane:

naturalne (wynik piętrzenia skał lub innych utworów geologicznych)

antropogeniczne (wynik działalności człowieka – składowiska,
zwałowiska)

o naturalne:

•

rodzime (występują w miejscu powstania)

•

nasypowe (grunty miejscowe, lub przetransportowane
zgromadzone w nasypiskach)

o * nasypy:

 Budowlane (wały przeciwpowodziowe, zapory ziemne, obiekty

inżynierskie)

 Niekontrolowane (składowiska odpadów gruntowych)

o Antropogeniczne:

•

wysypisko przemysłowe (składowisko odpadów przemysłowych, np.
szlam z kopalni miedzi)

•

wysypiska komunalne

•

osady z oczyszczalni ścieków

17.

Rodzaje gruntów ze względu na ich uziarnienie i

parametry geologiczne.

o W zależności od uziarnienia gruntu wyróżniamy frakcje:

•

duże głazy: d > 630 mm

•

głazy: d = 200÷6300 mm

•

kamienista: d = 63÷200 mm

•

żwirowa: d= 63÷2 mm

•

piaskowa: d= 2÷0,063 mm

•

pylasta: d=0,063÷0,002 mm

•

iłowa: d < 0,002 mm

o Podział gruntów ze względu na wytrzymałość i stan

skupienia:

o 1. grunty skaliste o wytrzymałości na ściskanie fc> 0,2 MPa

Skały lite bez pęknięć - bardzo dobre podłoże, duża wytrzymałość,

np. do wysokich budynków, przy małych fundamentach

mało spękane

średnio spękane

bardzo spękane

skały miękkie

twarde

o 2. grunty nieskaliste o wytrzymałości na ściskanie fc<0,2

MPa; podział ze względu na średnicę:

bardzo gruboziarniste (kamieniste, głazy i duże głazy)

o zwietrzeliny (powstają na swoim miejscu, nie ulegają

transportowaniu, na skutek sił grawitacji następuje opadanie)
transportowanie lądowe  powstaje rumosz, który ulega
dalszemu rozdrobnieniu, wpadają do wody i ulegają
transportowaniu wodnemu  otoczaki)

gruboziarniste (piaski i żwiry drobne, średnie, grube)

o Są dobrze, źle lub słabo uziarnione

drobnoziarniste (iły i pyły drobne, średnie i grube)

o Parametry geotechniczne decydujące o zastosowaniu

gruntu sypkiego jako grunt budowlany:

•

rodzaj gruntu

•

kąta tarcia wewnętrznego (jeżeli 0

nie występuje praktycznie tarcie

 nie można zbudować zamku na plaży z piasku, bo jest zbyt sypki)
– zależy od gęstości objętościowej gruntu, wilgotności, ziarna

o Parametry geotechniczne decydujące o zastosowaniu

gruntu spoistego jako grunt budowlany:

•

gęstość nasypowa (ρ

), która zależy od stopnia zawilgocenia (w) i

zagęszczenia(I

)

•

wilgotność, zawilgocenie (w), zależy od zawartości wody

•

kąta tarcie wewnętrznego (Φ), decyduje o nim rodzaj gruntu i kształt

ziaren

•

 N

, N

– współczynniki przy wytrzymałości gruntu, zależą od kąta

tarcia

•

kąta stoku naturalnego

18.

Rodzaje wykopów budowlanych, wymienić metody

ich zabezpieczenia – naszkicować przykład sposobu
zabezpieczenia wykopu szerokoprzestrzennego.

o Rodzaje wykopów:

•

Płytkie 6-10m

•

Głębokie >10m

o Podział ze względu na kształt:

•

Wąskoprzestrzenne (pod ławy fundamentowe, wykopy instalacyjne =

liniowe)

•

Szerokoprzestrzenne (pod obiekty podpiwniczone)

•

Jamiste

o Metody zabezpieczeń wykopów:

•

Wąskoprzestrzenne => rozpieranie

•

Szerokoprzestrzenne => podpieranie

•

Kierownice żelbetowe

•

Metoda stropowa rozpierania ścianek

•

Ścianka berlińska

o Sposób zabezpieczenia wykopu szerokoprzestrzennego:

19.

Metody projektowania fundamentów – rodzaje

stanów granicznych.

o Fundament – część konstrukcji, która przejmuje wszelkie

obciążenia z całego obiektu i obciążenia te przekazuje na
grunt.

o Na fundamenty budynku i obiektów inżynierskich

przekazywane są wszelkie obciążenia, a fundament przekazuje
na grunt – musi to być zrównoważone. Musi być zachowany
SGN i SGU.

o SGN w gruncie muszą być sprawdzone dla wszystkich

przypadków posadowienia.

o Rodzaje SGN: (3 rodzaje)

•

Wypieranie gruntu spod fundamentu (siła pozioma niewielka, a

pionowa znaczna)

•

Zsuw oraz osuwisko, na skarpach, stokach (zsuw – tylko fundament

się zsuwa, osuw – grunt też się zsuwa)

•

Przesunięcie w poziomie posadowienia lub w głębszych warstwach

geotechnicznych (dotyczy obiektów, dla których występują znaczne
obciążenia poziome) np. zbiorniki, budowle hydrostatyczne, zapory

o Nie sprawdza się SGU jeśli:

•

jeśli fundament jest na skale litej (magazyny do 3 kondygnacji)

•

budynek mieszkalny lub użyteczności publicznej do 11 kondygnacji

•

przy rozstawie słupów, ścian nośnych do 6 m

o Rodzaje SGU: (3 rodzaje)

•

Średnie osiadanie budynku (sprawdzamy o ile fundament osiądzie,

wypieranie podłoża spod fundamentów, obciążenia pionowe)

•

Przechylenie budowli (budowa narażona na działanie sił poziomych –

wiatru itp.)

•

Wygięcie konstrukcji lub różnica osiadania pomiędzy dylatacjami

(gdy w pewniej strefie grunt ma różne parametry)

20.

Rodzaje fundamentów.

o Fundament – część konstrukcji, która przejmuje wszelkie

obciążenia z całego obiektu i obciążenia te przekazuje na grunt

o Rodzaje fundamentów

o 1. ze względu na głębokość fundamentu:

•

głębokie – powyżej 4m, najczęściej pośrednie

•

płytkie – mniej niż 4m, najczęściej bezpośrednie

o 2. ze względu na sposób przekazywania obciążeń:

•

bezpośrednie (przekazywanie wszystkich obciążeń obiektu

bezpośrednio na grunt)

 Ławy fundamentowe

 Stopy

 Płyty

 Skrzynie żelbetowe

o Wymagany jest grunt o specjalnych parametrach

geologicznych. Fundamenty muszą stać na gruncie o dobrej
nośności.

•

pośrednie (przekazywanie obciążeń na elementy dodatkowe, które

przekazują obciążenia na grunt). Gdy grunty są słabe lub ciężkie
obiekty  fundamenty pośrednie  wbicie pali i zbudowanie na
niech fundamentów.

 Pale

 Ścianki szczelinowe

 Studnie opuszczone

 Kesony.

o 3. ze względu na kształt:



ławy fundamentowe (ciągłe elementy konstrukcyjne, pod

ściany)



stopy fundamentowe



fundament płytowy



skrzynie żelbetowe



fundamenty na ruszcie (budynek słupowy)

o Pale:

 pale stojące (słupy)

 pale wiszące

 pale ukośne

 studnie opuszczane (w postaci skrzyni żelbetowej)

 ścianka szczelinowa

 kesony (wodoszczelne, obiekty betonowe pod wodą)

21.

Od czego zależy głębokość posadowienia
budynków?

o Przy ustaleniu głębokości posadowienia należy

uwzględnić:

występowanie gruntów pęczniejących, zapadowych lub

wysadzinowych  wówczas przy projektowaniu głębokości musimy
wziąć pod uwagę głębokość przemarzania gruntu, fundament należy
wykonać poniżej tego poziomu.

o Jeżeli frakcji pylastych jest więcej niż 10% w stosunku do

ziarenek o średnicy mniejszej niż 2mm, to grunt jest
niebezpieczny: podczas zimy rozsadzanie, przemarzanie
gruntu, na wiosnę zapadanie gruntu.

o W Polsce głębokość przemarzania 0,8÷1,4 m. W ścianach

wewnętrznych budynku ogrzewanego nie ma konieczności
zwracania uwagi na głębokość przemarzania. W przypadku
budynków nieogrzewanych głębokość przemarzania liczymy od
posadzki w piwnicy.

głębokość występowania poszczególnych warstw

geotechnicznych,

o Osiadanie w gruntach sypkich, niespoistych kończy się wraz z

ukończeniem budynku.

o Na gruntach spoistych osiadanie jest ciągłe, wieloletnie.

o Jeżeli w podłożu mamy różne grunty, musimy zejść z

fundamentem do tego samego gruntu lub wykonać dylatację w
ścianie lub fundamencie.

możliwość wypierania podłoża spod fundamentu

o W normalnych warunkach D

min

≥ 0,5 m

głębokość posadowienia sąsiednich budowli

o - budynek stary usadowiony głębiej niż nowy

o Zasadą jest żeby ściana budynku nowego sąsiadująca ze

starym budynkiem miała łatę fundamentową na tym samym
poziomie.

o - nowy budynek zagłębiony głębiej niż stary

o Należy zastosować podbicie fundamentów budynku starego -

obok budynku starego należy wykonać ściankę szczelinową i
przez nią podbić stary fundament (taka sama zasada jak przy
starym budynku posadowionym głębiej niż nowy)

poziom wód podziemnych (gruntowych)

22.

Rodzaje ścian w budynkach.

o Ściany – pionowe elementy konstrukcyjne obiektów

budowlanych, które spełniają funkcje.

o 1. Podział ze względu na usytuowanie względem

gruntu:

•

ściany fundamentowe (podziemne)

o Stykają się z gruntem, a nawet z wodą gruntową. Przenoszą

obciążenia stałe od budynku i przekazują je na fundamenty.
Muszą być odporne na kontakt z wodą, cykliczne zamarzania i
odporne na korozję, wykonane z dobrego materiału
konstrukcyjnego (żelbet, beton). Musi spełniać wytrzymałość,
mrozoodporność, wodoszczelność. Jeżeli nie są wodoszczelne,
musimy dodać izolację przeciwwilgociową.

•

ściany naziemne

o 2. Podział:

•

ściany zewnętrzne

•

ściany wewnętrzne

o 3. Podział ze względu na funkcję:

•

ściany konstrukcyjne- nośne

 zewnętrzne - obciążenia od czynników zewnętrznych, np.

parcie wiatru, izolacja cieplna

 konstrukcyjne – izolacja dźwiękowa

o Ściana nośna- oprócz własnego ciężaru przenosi także

obciążenia od innych elementów konstrukcyjnych i
niekonstrukcyjnych, obciążenia użytkowe i obciążenia od
czynników zewnętrznych (woda, wiatr, śnieg)

•

ściany niekonstrukcyjne – nienośne

 działowa - ściany wewnętrzne; pomiędzy pomieszczeniami

lub mieszkaniami, przenoszenie ciężaru własnego, izolacja
dźwiękowa, lekkie materiały budowlane (bloki gipsowe,
YTONG, z płyt gipsowo-kartonowych )

 osłonowa * budynek szkieletowy – między słupami ściany

osłonowe przenoszenie ciężaru własnego, osłona wnętrza
budynku przed czynnikami zewnętrznymi

o 4. Podział ze względu na materiał:

•

ściany murowane

o Mur- element służący głównie do przenoszenia obciążeń

pionowych, wykonany z poszczególnych elementów (cegły,
pustaki, bloczki) wykonany z betonu lub żelbetu w deskowaniu

o Mur z elementów – powierzchnie usytuowane mijankowo,

największe powierzchnie powinny leżeć w powierzchniach
wspornych

•

ściany drewniane

•

mieszane

23.

Mury kanałowe.

o Rodzaje murów:

mury pełne – oprócz elementów konstrukcyjnych nie ma kanałów i
przestrzeni między elementami, cegły pełne, kratówki, pustaki,
bloczki

mury warstwowe- mury składające się z 3 warstw (wewnętrzna –
konstrukcyjna, warstwa izolacyjna, warstwa okładzinowa)

mury szczelinowe – 3 warstwy (wewnętrzna, pustka powietrzna,
warstwa elewacyjna- zewnętrzna)

mury kanałowe – mury, w których znajdują się specjalne kanały, np.
ogrzewanie, kanały spalinowe  ogrzewanie gazowe, kanały
wentylacyjne, piec grzewczy

o Mury kanałowe – celowo wykonane przewody kominowe np.:

•

Kanały wentylacyjne

•

Spalinowe

•

Dymowe

o Zadaniem jest odprowadzenie powietrza, spalin, dymów –

grawitacyjne – ssące.

o Należy prowadzić w ścianach budynku albo połączonych z

warstwami budynku, albo oddylatowanie od budynku
(spalinowe, dymowe).

o Wymiary, sposób prowadzenia, wysokość, zapewnienie

przepustowości jest uwarunkowane przepisami budowlanymi w
Prawie Budowlanym.

o Wymagania dotyczące przewodów kominowych:

Zapewnienie szczelności i odporności na uderzenie kuli

kominiarskiej.

Odporne na czynniki w spalinach.

Najmniejszy wymiar lub średnica mur. przewodów kominowych,

spalinowych powinna wynosić co najmniej 0,14m.

Przy zastosowaniu wkładów ze stali średnica co najmniej 0,12m.

Przewody do wentylacji grawitacyjnej powinny mieć przekrój

0,016m

, wymiar boku 0,1m.

Oznaczenie kanałów na rysunku.

Trzony kuchenne, kominki o wielkości otworu paleniskowego do

0,25m

, mogą być podłączone do kanału spalinowego o wym.

0,14x0,14, albo o średnicy 0,15m. Jeżeli większy od 0,25m

wówczas

wym. kanału 0,14x0,25m.

Piece – do jednego przewodu dymowego mogą być podłączone 3

piece, a piec na ostatniej kondygnacji musi mieć swój przewód.
Różnica między podłączeniem 1,5m.

o Zabrania się:

•

Stawiania zbiorczych przewodów spalinowych, dymowych,
wentylacyjnych

•

montowania indywidualnych wyciągów mechanicznych w
pomieszczeniach, w których znajdują się wloty do przewodów
spalinowych.

o Kanały stawiane między pomieszczeniami ogrzewanymi.

Grupować kanały w jednym ciągu. Unikać załamania
przewodów (max 30°). Otwory do czyszczenia w dolnych
częściach przewodu.

24.

Stropy – rodzaje, zadania, obciążenia i wymagania.

o Stropy – są to poziome przegrody budowlane spełniające

zadanie oddzielenia kondygnacji budowlanej i inne zadania
statyczne, czyli:

•

przenoszą ciężar własny, obciążenia użytkowe, obciążenia od ścian

działowych i warstw podłogowych

•

usztywniają budynek i współpracują przy przenoszeniu obciążeń

poziomych

•

stanową przegrodę dźwiękową a czasami również cieplną.

o Stropy spełniają wymagania odnośnie:

•

wytrzymałości:

 sprawdzenie SGN, SGU

 zarysowanie

•

sztywności – usztywnione stropy żelbetowe krzyżowo zbrojone

•

izolacji cieplnej i dźwiękowej

o nad nieogrzaną piwnicą i stropodach => izolacja cieplna pod

podłogą występuje warstwa tłumiąca (2cm płyta styropianowa,
twarda) => izolacja dźwiękowa

•

ognioodporności – usztywnienie żelbetowe najlepsze

•

trwałości - stropy wykonane z jak najlepszego materiału

•

lekkości i małej grubości – zmniejszenie się kubatury, jeśli strop

jest gruby

•

oszczędności w wykonawstwie i projektowaniu – szybkie, tanie,

uzależnione od warunków atmosferycznych

o Rodzaje stropów:

o 1. stropy drewniane

– najtańsze stropy, nie mogą być o dużej

rozpiętości (4- 4,5m) łatwe, proste w wykonaniu, lekkie.

o Wady: znaczne ugięcia, palność, nietrwałe (korniki) słabo

usztywniają budynek

o Zastosowanie: do budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych,

zabronione w domach wielorodzinnych ze względu na
ogniopalność

o a) strop belkowy, nagi

o b) strop belkowy z podsufitką

o c) strop kasetonowy – belki układana w dwóch kierunkach

o 2. stropy stalowe

o Zbudowane z belek zbudowane są z belek stalowych

(najczęściej w kształcie I i C), między blekami (1-1,5m)
znajduje się płyta zbrojona ceglana (Kleina) lub łukowa płyta
ceglana (odcinkowy)

o a) stropy Kleina – ceramiczno- stalowe, płyta zbrojona ceglana

i belki stalowe

•

płyta Kleina lekka – powierzchnie nieużytkowe

•

płyta półciężka – żeberkowa

•

płyta ciężka

o b) stropy odcinkowe – wytrzymałe

o Zalety: łatwe w wykonaniu ( wymaga deskowania,

stemplowania) bez dużych zabiegów, można zmienić na inne
stropy, nie wymagają wieńców, wystarcza zastosowanie kotwy

o Wady: duże zużycie stali, mało ognioodporne, ciężkie; gdy

strop nieogrzewany trzeba uważać na mostki cieplne,
wymagają głębokiego oparcia w ścianie, co 3÷4 m trzeba
zakotwić belki w murze.

o 3. stropy żelbetowe:

o a) żelbetowe wykonane na miejscu budowy, wykonywane w

trakcie wznoszenia budowy

o Najczęściej są to stropy monolityczne płytowe zbrojone jedno

lub dwukierunkowo; stosowane przed wojną, aktualnie w
budowach o dużej użyteczności publicznej; stosowane
stemple, zbrojenia, powiązanie drutów, druty rozdzielcze –
beton; nie należy wykonywać stropów w niskich temperaturach
(zamarzanie wody zalegającej w betonie)

o Zalety: duża wytrzymałość, trwałość. Wady: naklad pracy

o b) stropy częściowo prefabrykowane żelbetowe gęstożebrowe

o c) stropy całkowicie prefabrykowane - płytowe

o 4. stropy żelbetowe, gęstożebrowe

o - mocniejsze od stropów płytowych gładkich, najczęściej

stosowane w budynkach gdzie występują duże obciążenia

o - odstępy między żebrami mniejsze niż 90-100

o Wyróżniamy:

strop Ackermanna – składa się z pustaków (deskowanie,

stemplowanie, pustaki, pręty zbrojeniowe) przenosi obciążenia do 50
kN/m2

stropy żelbetowe gęstożebrowe, których elementami nośnymi są

żebra żelbetowe w większości prefabrykowane, zazwyczaj 12 typów
belek o wymiarach modularnych:

strop DZ- 3; DZ-4; DZ-5 (belki żelbetowe

strop typu F45, F50

FERT 45, FERT 60 (45, 60- rozstaw żeber)

Teriva

EKO

CERAM

o Zalety: zastosowanie do budynków mieszkalnych,(nie w

pomieszczeniach biurowych) nie wymaga deskowania,
elementy prefabrykowane mają lepszy kształt wykonany w
fabrykach, niż na budowie, jednolita ceramiczna warstwa;
szybsze tempo wykonania, dostosowanie do obciążeń
mieszkalnych, częściowe uniezależnienie od pogody,
oszczędniejsze zużycie materiału.

o Wady: kosztowny transport, dodatkowe zbrojenia montażowe

25.

Stropy żelbetowe gęsto żebrowe – rodzaje,

charakter pracy statycznej – naszkicować wybrany
rodzaj stropu, wskazać poszczególne elementy,
sposób oparcia na podporach (ścianach).

o Celowość stosowania:

•

W budynkach mieszkaniowych

•

Nie wymaga deskowań

•

Nie trzeba stemplować

•

Większe tempo wykonywanych prac

•

Większa jakość elementów prefabrykowanych

•

Oszczędność zużycia materiałów

o Wyróżniamy:

•

strop Akermana – składa się z pustaków (deskowanie,

stemplowanie, pustaki, pręty zbrojeniowe) przenosi obciążenia do 50
kN/m2

•

stropy żelbetowe gęstożebrowe, których elementami nośnymi

są żebra żelbetowe w większości prefabrykowane, zazwyczaj 12
typów belek o wymiarach modularnych:

•

strop DZ- 3; DZ-4; DZ-5

•

strop typu F45, F50

•

FERT 45, FERT 60 (45, 60- rozstaw żeber)

•

Teriva

•

EKO

•

CERAM

26.

Dachy – rodzaje dachów i pokryć, stropodachy.

o Dachy:

•

Tradycyjne

o Tworzą poddasza użytkowe, osłaniają od czynników

atmosferycznych, ale nie chronią ludzi. Składają się z:
pokrycia, konstrukcji nośnej, urządzenia do odpływu wód
opadowych (rynny)

•

Stropodachy

o Osłaniają od czynników atmosferycznych, pełnią funkcję

stropu.

•

Tarasy

o Stropodach, na którym mogą przebywać ludzie. Osłona przed

czynnikami atmosferycznymi i funkcja użytkowa.

o Stropodachy w zależności od przeznaczenia budynku:

•

Nieocieplane (tylko budynki nieogrzewane)

•

Ocieplane (budynki ogrzewane):

 Pełne (bez otworów, dzisiaj niestosowane)

 Odpowietrzane

 Wentylowane

 Po odwróconym układzie warstw

o Pokrycie – zewnętrzne warstwy połaci dachowej, której

zadaniem jest ochrona przestrzeni znajdującej się pod nią
przed czynnikami atmosferycznymi, deszczem; składa się z
izolacji i podkładu.

o Podział ze względu na materiał:

 pokrycia bitumiczne – papy, gonty bitumiczne, dachówki

bitumiczne; lekkie, szczelne, estetyczne, trzeba robić konserwację co
3 lata, trwałość do 50 lat.

 pokrycia metalowe – blachy stalowe ocynkowane, blachy stalowe

czarne, blachy zabezpieczone warstwą proszkową, blachy cynowe,
blachy miedziane (miedziane – tworzy się po 50 latach patyna, która
zabezpiecza przed korozją; drogie)

o trapezowe

, faliste

, płaskie

 pokrycia ceramiczne – dachówki glazurowane; zalety: estetyczne,

samo się zabezpiecza; Wady: długi czas wykonania, nieszczelność
przy dużych spadkach, ciężkie

 pokrycia z tworzyw sztucznych

•

korytkowe: płaskie lub faliste

•

folie: sztywne lub elastyczne, przezroczyste lub kolorowe

•

szkła

o Rodzaje dachu w zależności od ukształtowania:

•

jednospadowy

•

dwuspadowy

•

czterospadowy – krawędzie okapowe, brak szczytowej

 kopertowy

 namiotowy – nie ma krawędzi kaleniowej

•

uskokowe

•

mansardowy

•

inne: półszczytowy, naczółkowy

•

przemysłowe

 pilasty

 walcowy

 dwukrzywiznowy

 w postaci hiperboloidy

27.

Wiązary dachowe drewniane – naszkicować przykład

wiązar, opisać jego elementy i charakter pracy
statycznej.

o Rodzaje konstrukcji wiązar dachowych dachów

dwuspadowych:

•

dach bezsłupowy

•

układ z jętką

•

układ jednosłupowy

•

układ dwusłupowy

•

układ trójsłupowy z jętką

o Wiązar dachowy - w budownictwie jest to podstawowy

element nośny konstrukcji dachu (więźby dachowej)
przenoszący obciążenia na podpory główne (ściany lub słupy),
dźwigar dachowy o konstrukcji kratowej lub pełnościennej.

o Wiązar jętkowy - wiązar drewniany o rozpiętości do 9,0 m.

Składa się z krokwi, które przenoszą naprężenia zginające i
ściskające oraz poziomej poprzeczki - jętki, która przenosi

naprężenia ściskające. Może być oparty na belkach
wiązarowych (jak na rys.) lub ścianie za
pośrednictwem murłaty lub belki oczepowej.

o Elementy wiązara jętkowego:

28.

Schody – rodzaje, konstrukcje, charakter pracy

statycznej.

o Schody – element konstrukcyjny służący do komunikacji

pomiędzy kondygnacjami

o Na ogół w budynkach jednorodzinnych znajdują się w klatkach

schodowych, przenoszą ciężary własne i od elementów
konstrukcyjnych, obciążenia użytkowe. Zaprojektowane
obciążenie użytkowego na schodach jest większe niż na
stropie, ze względu na przypadek jednorazowego obciążenia.

o Elementy schodów:

o - elementy pochyłe ze stopniami – biegi
o - elementy poziome – spoczniki i podesty
o - poręcze, musza być gdy wys ≥ 0,5 m.

o Klasyfikacja schodów ze względu na:

•

Położenie w stosunku do budynku:

 Wewnętrzne - komunikacyjne między kondygnacjami
 Zewnętrzne - wejście do budynku – przeciwpożarowe

 Terenowe - nie związane z budynkiem – schody do pokonania

różnic w terenie (skarpy)

•

Przeznaczenie użytkowe

 Główne
 Gospodarcze, np. kuchenne
 Towarowe - specjalne pochylenie do przenoszenia ciężarów
 Piwniczne (bardziej strome)
 Strychowe - często schody drabinkowe
 Pożarowe - najczęściej zewnętrzne

•

Kształtu w rzucie poziomym:

 Jednokierunkowe jednobiegowe

 Jednokierunkowe dwubiegowe

 Dwubiegowe zwykłe

 Dwubiegowe łamane

 Dwubiegowe z podwójnym górnym lub dolnym biegiem

 Trójbiegowe

 Zabiegowe

 Wachlarzowe

 Kręte

•

Ognioodporność:

 Ogniotrwałe (żelbetowe, kamienne, betonowe)
 Nieogniotrwałe (drewniane, stalowe)

•

Materiał:

 Betonowe
 Żelbetowe
 Kamienne
 Ceglane
 Stalowe
 Drewniane
 Mieszane

o Elementy schodów i ich zasadnicze wymiary:

•

s –szerokość stopnia, min 25cm

•

c –zwis, od 2 do 4cm

•

h- wysokość stopnia, max 20cm

•

L – szerokość całkowita biegu z poręczą

•

l – użytkowa szerokość biegu, min. 0,7 m

•

e – prześwit 5-7 cm

•

B- długość spocznika

•

D – szerokość spocznika

o Wzór na schody:

o 2h + s = 60÷65 cm (jeżeli h stopnia jst nie mniejsza od 14 i

nie większa niż 19 cm)

o Ilość stopni w biegu: 3÷12 sztuk

o Z punktu widzenia pracy statycznej wyróżniamy schody:

•

płytowe oparte na belkach spocznikowych (poprzecznych do biegu
schodów) lub ścianach

•

policzkowe oparte na belkach policzkowych (równoległych do biegu
schodów) podpierających końce stopni

•

wspornikowe zamocowane w ścianach lub w słupie (schody kręte)
albo zamocowane w jednej środkowej belce policzkowej

•

spiralne bezsłupowe.

29.

Materiały do izolacji przeciwwilgociowej – przyczyny

zawilgoceń budynków.

o Przyczyny zawilgoceń budynków:

•

Zbyt wczesne wykończenie i zamieszkanie

•

Kondensacja pary wodnej na powierzchni (nadproża)

•

Przenikanie wilgoci z gruntu

•

Opady atmosferyczne

•

Wadliwa konstrukcja

•

Wadliwa instalacja

o Do izolacji przeciwwilgociowych stosuje się:

•

Papy

o Papa- osnowa przesycona bitumitem +ewentualnie dodatkowe

powłoki zewnętrzne; z posypką lub bez.

o Osnowy: tektury, tkaniny techniczne: tkaniny z konopi, lniane,

tkaniny szklane, tkaniny z tworzyw sztucznych; folie sztuczne;
osnowy metalowe: z aluminium a nawet miedzi.

o Osnowa jest częścią wytrzymałościową.
o Posypka- selekcjonowany łupek chlorytowo-serycytowy
o Papy nowej generacji – kompozyt wielowarstwowy.

•

Płynne materiały bitumiczne (emulsje, lepiki i roztwory asfaltowe)

o Emulsje: gruntujące- rzadkie, powłokowe – o konsystencji

półgęstej, pasta – gęsta.

o Masy asfaltowe – roztwór asfaltu i rozpuszczalnika
o Lepiki –asfaltowe masy rozpuszczalnikowe, roztwory,

mieszaniny różnych substancji +rozpuszczalnik

o Smoły- uzyskiwane z suchej destylacji węgla kamiennego, nie

nadają się na izolację, w wyniku destylacji powstają oleje:
lekkie, średnie i ciężkie, pozostałe części – pak.

o Pak po zmieszaniu z olejami daje słomę spreparowaną. W

stosunku do asfaltu ma gorsze właściwości.

o Rodzaje izolacji bitumicznej:
o - lekkie (zabezpieczają tylko przed wilgocią, powłoki

gruntujące, izolacje z mas powłokowych)

o - średnie (chroni obiekt bezpośrednio przed wodą opadową,

np.warstwa gruntującą+2 razy papa)

o - ciężkie (co najmniej 3 warstwy papy, może chronić przed

wodą, która wywiera napór)

o Emulsje – zawiesina rozdrobnionych cząstek asfaltu w wodzie z

dodatkiem stabilizatorów, można je stosować na lekko
zwilżone podłoże.

•

Folie płaskie i membrany

30.

Izolacje przeciwwilgociowe, zasady ich wykonania.

o Rodzaje izolacji bitumicznej:

•

Lekkie - zabezpieczają tylko przed wilgocią, nie chronią przed wodą

naporową (powłoki gruntujące, izolacje z mas powłokowych)

•

średnie - chroni obiekt bezpośrednio przed wodą przesączającą, np.

warstwa gruntującą, 2 x papa)

•

ciężkie – chroni przed parciem hydrostatycznym (co najmniej 3

warstwy papy)

o Wymagania ogólne:

•

nie można układać, gdy mamy dostęp rozpuszczalników

•

nie mogą działać w obecności olejów i smarów

o Warunki, aby izolacja spełniała swoją funkcję:

•

dobre przyleganie do podłoża

•

odporność na określone temperatury

•

powinny być elastyczne (obiekt pracuje)

•

o odpowiedniej wytrzymałości

•

odporne chemicznie

o Izolację bitumiczną nakładamy na podłoże, które:

•

jest czyste (bez pyłów)

•

jest suche

•

o odpowiedniej wytrzymałości

•

równe, ale niezbyt gładkie (chropowate)

o Warstwy papy sklejamy na gorąco.

o Warunki pracy izolacji ciężkiej:

•

na wkładki tektury – odpowiednio dociskamy do podłoża

•

przenosiła obciążenia prostopadłe

•

obciążenia równomiernie rozłożone, bez obciążeń punktowych

•

umieszczenie od strony kontaktu z wodą tak, aby dociskana była do

powierzchni parciem wody

•

zabezpieczenie przed temperaturą >40ºC

31.

Naszkicować i omówić izolacje przeciwwilgociowe w

budynku przy wodzie gruntowej poniżej poziomu
podłogi w piwnicy i nieco powyżej.

32.

Naszkicować i omówić izolacje przeciwwilgociowe

przy wodzie gruntowej powyżej poziomu
posadowienia – podać przykładową technologię jej
wykonania.

o Technologia wykonania:

•

wykop do poziomu I – pompowanie wody gruntowej

•

poziom wody gruntowej obniża się do II

•

wykop do poziomu osadzenia fundamentu

 wykonanie ławy fundamentowej
 izolacja 1
 wykonanie ścian fund i stropu piwnicy
 wylanie podłogi
 koniec pompowania

•

fundamenty osiadły kończymy budować obiekt

•

pompowanie wody do lub poniżej poziomu ławy

•

osuszanie

•

izolacja 2

•

podłoga + połączenie z izolacjami 1 i 2

•

izolacja 3

•

zabezpieczenie izolacji zewnętrznej 2

•

koniec pompowania

33.

Ocieplenie budynków – materiały izolacyjne i

metody ociepleń.

o Izolacja cieplna – ocieplenie i docieplenie:

•

Oszczędność energii

•

Ochrona środowiska

•

Komfort cieplny

o Materiały do izolacji cieplnej:

•

Sprawdzenie współczynnika przewodzenia ciepła

•

Sprawdzenie wytrzymałości na rozciąganie

o Postać izolacji cieplnej:

•

Płyty – dla płaskich powierzchni

•

Maty – dla powierzchni zakrzywionych

o Materiały stosowane do izolacji cieplnej:

•

Styropian

 Ekspandowany – polistyren spieniony, lekki, mała

wytrzymałość

 Ekstradowany – powierzchnia porowata, twarda

•

Wełna mineralna – żużlowa, skalna, bazaltowa, płyty, maty,

otuliny, granulaty

•

Wełna szklana – droższa od mineralnej, bardziej łamliwa,

wytrzymałość do 500°C

•

Pianki poliuretanowe – lekkie, niepalne, postać natryskowa

•

Szkło piankowe – odporne na korozję, wysoki współczynnik

przewodzenia ciepła

•

inne: zasypka keramzytowa, Eko-Fibel -> związek bromu

o Metody:

o 1. metoda lekka - mokra

o Stosowana najczęściej do elewacji nowych, przyklejana za

pomocą specjalnej zaprawy klejowej, następnie przyklejamy
specjalną siatkę wzmacniającą, następnie (gdy klej wyschnie)
nakładamy tynk mineralny lub akrylowy.

o 2. metoda lekka – sucha

o Stosowana do elewacji słabych, starych, albo do budynków

wysokich. Na całą powierzchnię nanosi się ruszt aluminiowy,
drewniany lub metalowy i do niego mocujemy izolację w
postaci płyt (najczęściej z wełny mineralnej) obciążenia
przenosi ruszt. Elewację możemy wykończyć różnego rodzaju
płytami elewacyjnymi, panelami, płytkami itp.

o 3. metoda mokra – ciężka

o Twarde płyty styropianowe lub cementowe wzmocnione siatką

stalową przytwierdza się zaprawą do elewacji, siatkę wieszając
na bolcach, następnie nakłada się tynk mineralny (1,503cm).
Rzadko stosowana.

o 4. metoda gotowych bloczków

o Gotowe bloczki, o różnych wymiarach, które składają się z

ocieplenia mocuje się do elewacji, a następnie maluje się farbą
natryskową. Stosowane na ścianach, w których jest bardzo
mało otworów

o 5. mur szczelinowy dwuwarstwowy

o Dostawiamy dodatkowy mur i kotwimy ze ścianą właściwą,

następnie przez otwory wdmuchujemy granulaty

o 6. docieplenie od wewnątrz

o Rzadko stosowane. W przypadku zabytkowej elewacji. Taka

metoda zmniejsza jednak powierzchnię użytkową
pomieszczeń, zagrożenie kondensacji pary wodnej.

34.

Obiekty budowlane związane z wodociągami i

kanalizacją.

o Budownictwo komunalne – działalność inwestycyjna

polegająca na realizacji projektów inwestycji technicznej miast.

o Wodociągi – ujęcie wody, magazynowanie, uzdatnianie,

dostarczanie do odbiorców.

o Obiekty:

•

Bezpośrednio związane z procesem technologicznym

 Ujęcia wody

•

Transportowanie wody

 Sieci wodociągowe

•

Obiekty służące do uzdatniania

 Zbiornik wody surowej

 Zbiornik chemikaliów

 Zbiornik końcowy

•

Obiekty towarzyszące

 Budynki

o Kanalizacja – odprowadzanie ścieków bytowych

•

Systemy kanalizacyjne

•

System rozdzielczy dwusieciowy

•

System przemysłowy

•

System opadowy

•

Odprowadzanie grawitacyjne

•

Buduje się przepompownie

•

Systemy ciśnieniowe

•

Systemy podciśnieniowe

o Materiały

: beton, kamionkowe, cegła klinkierowa, tworzywa

sztuczne

35.

Obiekty budowlane w oczyszczaniach ścieków.

o Obiekty budowlane w oczyszczalniach ścieków można

podzielić na:

budowle inżynierskie typu zbiornikowego (osadniki, zbiorniki

wyrównawcze, różnego rodzaju komory, np. fermentacji, mieszalniki,
złoża biologiczne, piaskowniki i inne

budynki ( pompownie, stacje filtrów, stacje spalanie osadów,

kotłownia, budynki administracyjne itp.)

przewody ( wodociągowe, kanalizacyjne, energetyczne, gazowe,

melioracyjne, koryta i kanały łączące urządzenia do oczyszczania
ścieków i unieszkodliwiania odpadów)

o ZBIORNIKI:

o Zbiornikami są:

•

piaskowniki

•

osadniki

•

złoża biologiczne

•

komory osadu czynnego

•

komory reakcji

•

komory fermentacji

o Obiekty te są budowlami inżynierskimi pracującymi w bardzo

ciężkich warunkach, poddawane są bardzo zróżnicowanym i
znacznym obciążeniom:

•

parcie cieszy, gazu i gruntu

•

wypór przez wody gruntowe

•

statyczne i dynamiczne obciążenia od maszyn i urządzeń (drgania i

uderzenia)

o Większość wymienionych zbiorników jest wykonywana z

żelbetu, rzadziej są to obiekty stalowe. Konstrukcje żelbetowe
mogą być wykonywane jako monolityczne lub prefabrykowane.

o Zbiorniki mogą mieć różne kształty:

•

walcowe

•

prostokątne

•

wielokomorowe

•

beczkowate

o Zbiorniki w oczyszczalniach ścieków mogą być posadowione

płytko (piaskowniki poziome, osadniki poziome) i wykonuje się
je w wykopach otwartych, jeżeli występuje woda gruntowa to
jej poziom obniża się p. za pomocą drenu opaskowego, rzadziej
przez pompowanie.

o Budowle głębokie:

•

osadniki pionowe

•

duże osadniki poziome

•

komory napowietrzania

•

osadniki Imhoffa

o Te zbiorniki najczęściej realizuje się jako studnie opuszczane

o Piaskowniki

•

do oczyszczania ze ścieków ziarnistych zanieczyszczeń

•

urządzenia przepływowe w postaci koryt lub komór

•

w zależności od kierunku przepływu ścieków: piaskowniki poziome

(przepływ poziomy, poziomo-wirowy, poziomo-śrubowy) , pionowe
(przepływ pionowy, pionowo-wirowy)

•

najczęściej stosowane piaskowniki poziome w kształcie koryt

o Osadniki

•

do oczyszczania ścieków z zawiesin drogą sedymentacji

•

mogą działać okresowo lub ciągle

•

osadnik składa się z 2 części: przepływowej i osadowej

•

osadniki to najczęściej zbiorniki otwarte wyposażone w urządzenia

do usuwania osadu i części pływających

•

w zależności od kierunku przepływu ścieków:

osadniki poziome zwykłe

osadniki poziome odśrodkowe

pionowe – przepływ od dołu do góry

poziomo – pionowe – kierunek ukośny od dołu ku górze

•

kształty zbiorników: kołowy, kwadratowy, prostokątny

o Przy obliczeniach konstrukcyjnych uwzględnia się

następujące obciążenia:

•

ciężar własny konstrukcji

•

parcie ścieków i opadów

•

parcie czynne gruntu

•

parcie czynne wody gruntowej

•

obciążenie temperaturą

•

obciążenie technologiczne – zgarnianie osadu itp.

o Komory fermentacyjne:

•

przeznaczone do przeróbki osadów ściekowych przez fermentację

metanową

•

komory dzielimy na:

Komory fermentacyjne zespolone z osadnikami ( osadniki Imhoffa)

wydzielone komory fermentacji: otwarte i zamknięte

•

komory mogą być konstruowane jako budowle ziemne, żelbetowe lub

żelbetowe sprężone

•

wykonywane jako zbiorniki pojedyncze lub wielokomorowe otwarte

lub przekryte. Przekrycie może być zatopione lub niezatopione
nieruchome lub pływające

o Osadniki Imhoffa:

o Składają się z 2 zasadniczych części:

•

przepływowej w postaci koryta – mechaniczne oddzielanie

ścieków na drodze sedymentacji

•

Komory fermentacyjnej – pod korytami, do komór osad opada

przez szczeliny wykonane w dnie koryta i podlega tam fermentacji
metanowej.

36.

Obiekty budowlane w inżynierii wodnej –

budowle wodne i piętrzące.

o Budownictwo wodne:

 budowle wodne

 betonowe
 ziemne

służą do wykorzystania wody i służą do zapobiegania przed

szkodliwym działaniem: