1

Niniejszy zestaw notatek / prze

ź

roczy ma charakter

roboczy, do u

ż

ytku dydaktycznego.

Materiały

maj

ą

charakter wybiórczy

nie

stanowi

ą

kompletnego i wyczerpuj

ą

cego opracowania

zagadnienia podanego w tytule.

Materiały nie s

ą

w zało

ż

eniu przeznaczone

do rozpowszechniania i powielania.

2

Diagnoza

neuropsychologiczna

ST

pamięć i jej

zaburzenia

23.03.15

Dr n. med. Agata Przyborska

3

Pamięć (1)

•

Pamięć nie jest zjawiskiem jednorodnym, istnieje wiele
różnych podsystemów pamięci.

•

Kryterium czasu przechowywania informacji:

p.długotrwała - lata.

p.krótkotrwała - do minut,

•

Rodzaj informacji i sposób kodowania:

p. epizodyczna (zdarzeń osobistych)

p. semantyczna – fakty, pojęcia, relacje (wiedza o świecie)
łączenia w grupy informacji o podobnym charakterze, niezbędna
do posługiwania się językiem

•

Odtwarzanie (dekodowanie) wspomnień:

p. deklaratywna

p. niedeklaratywna: pamięć proceduralna (sekwencje czynności,
umiejętności), odruchów warunkowych (gotowości reakcji,
dyspozycyjności), torowanie (priming).

4

Pamięć (2)

•

Pamięć nie jest zjawiskiem jednorodnym, istnieje wiele różnych
podsystemów pamięci.

•

Sposób wydobywania i odtwarzania informacji:

p. dowolna, jawna, - uświadamiana

p. mimowolna, utajona - nieświadoma, ukryta, wpływająca na działanie
mózgu w sposób utajony
Układ pamięci emocjonalnej to często pamięć utajona, ale dzięki
połączeniom hipokamp-kora przejściowa-ciało migdałowate niektóre
wpływy mogą stać się jawne, chociaż nie trudno tu o błędy w interpretacji.

•

Inne terminy:

p. operacyjna – strategie zapamiętywania w pamięci krótkotrwałej

w pamięci długotrwałej:

o

pamięć autobiograficzna (chronologia życia)

o

p. prospektywna – zapamiętanie planu wykonania przyszłych działań.

5

6

hipokamp

7

Struktury anatomiczne służące pamięci:

•

Kora mózgowa

płat ciemieniowy zawiera „szkicownik wzrokowo-przestrzenny”,
ważny dla pamięci krótkotrwałej jak i długotrwałej pamięci
skojarzeniowej.

•

Hipokamp (układ limbiczny) - pamięć przestrzenna,
pamięć epizodyczna o pośrednim czasie życia.

•

Ciało migdałowate - pamięć emocjonalna (utajona).

•

Pamięć proceduralna – jądra podstawy mózgu
(prążkowie), móżdżek i kora ruchowa

•

Jadro ogoniaste – „pamięć genetyczna”, instynktowne
formy zachowania, zaburzenia prowadzą do zachowań
obsesyjno-kompulsywnych.

8

Short Term M.

Long Term M

Lokalizacja STM nie jest jednoznacznie określona
Uboga wiedza o podłożu fizjologicznym
Teoria o istnieniu tych dwóch rodzajów pamięci nie
została jeszcze udowodniona

9

Pamięć robocza

•

Pamięć robocza powstaje w wyniku aktywacji kory przedczołowej
i hipokampa. Powstaje pewnego rodzaju notatnik, który pozwala
przechować przez krótki czas jakieś informacje, przerwać
wykonywaną czynność, zająć się czymś innym, po czym powrócić do
wykonywanej czynności.
Wymaga to zarówno pamięci krótkotrwałej jak i mechanizmów uwagi.

•

Pojemności pamięci roboczej poświęcono wiele uwagi:

klasyczne badania ( G.A. Miller, Psychological Review, 63, 81-97) -
pojemność pamięci roboczej w zadaniach typu zapamiętania listy
przypadkowych cyfr lub wyrazów określono średnio na 7±2.

późniejsze badania wykazały, że zależy to bardzo od charakteru
materiału, dla słów może to być mniej, 5±2, a dla obiektów wizualnych
(np. znaków chińskich, jeśli któś ich nie zna) tylko 4±2.

pojemność pamięci roboczej dla długich słów jest mniejsza niż krótkich,
np. cyfry walijskie są długie i mniej się ich zapamiętuje.

ograniczenie może wynikać z czasu potrzebnego do wypowiedzenia
zapamiętanych słów czy cyfr w ciągu 2 sekund (Marschark, Mayer 1998).

10

Kora przedczołowa

•

Bierze udział w tworzeniu się krótkotrwałej pamięci
roboczej (operacyjnej, PR). Wyróżniono, za pomocą metod
obrazowania, następujące podobszary:

•

A. PR - przestrzenna
B. PR - przestrzenna,
działania zależne od woli
(self-ordered tasks)
C. PR - przestrzenna,

obiektów i werbalna,

działania zależne od woli

i myślenie analityczne

D. PR - obiektów,
myślenie analityczne

11

Molekularne podstawy pamięci.

•

Są zasadniczo dwie możliwości zmian: synaps lub pobudliwości neuronów.

zmiany synaptyczne, wpływające na wzorce powstających pętli aktywności,

wzmacniające lub osłabiające wzajemny wpływ neuronów na siebie, szybkie

lub powolne;

zmiany wewnątrz neuronu, powodujące depolaryzację całej błony komórkowej, a

przez to większą pobudliwość.

•

Długotrwałe wzmocnienie synaptyczne (Long-term Potentiation,

LTP), czyli wzrost sprawności przewodnictwa synaptycznego, jest zapewne

odpowiedzialne za powolne uczenie.

•

Długotrwałe osłabienie synaptyczne (Long-term Depression, LTD),

czyli osłabienie sprawności przewodnictwa synaptycznego, jest procesem

przeciwstawnym.

•

Gwałtownie, po przejściu szybkiej serii impulsów pobudzających, mogą

zmienić stan komórki synapsy elektryczne, zbudowane z kompleksu białek

zwanych koneksynami – zapamiętywanie ważnych epizodów.

•

Za pamięć krótkotrwałą może odpowiadać depolaryzacja neuronu w wyniku

silnego pobudzenia serią impulsów receptorów glutaminowych, modulowana

przez receptory dopaminowe, (K. Sidiropoulou i inn, Nature Neuroscience,

26.01.2009).

12

Błędy i wady pamięci a jej zaburzenia

•

powszechne”mam na końcu języka”

•

zniekształcanie wspomnień,

•

wspomnienia rzekome: iluzje pamięci i konfabulacje

•

powstawanie luk pamięciowych (pomijanie, blokowanie)

•

uporczywe powracanie do dawnych, nieprzyjemnych
przeżyć

•

zapamiętywanie wszystkiego , bez możliwości selekcji
informacji – pamięć wzmożona, hipermnezja

u mnemonistów

u innych ludzi w stanach ekstatycznych, pod wpływem bardzo
silnych przeżyć

13

Zaburzenia pamięci

•

Obraz zaburzeń pamięci w wyniku uszkodzeń mózgu –
zróżnicowany i wielowymiarowy:

Amnezje – symptomy ubytkowe (luki pamięci, niepamięć faktów,
czasu, zdarzeń).

Objawy nadmiarowe:

o

paramnezje – zniekształcenia

o

hipermnezja – z towarzyszącymi często deficytami pozostałych
aspektów pamięci i innych funkcji poznawczych.

•

Zaburzeniom mogą ulec:

o

różne etapy pamięci (zapamiętywanie, przechowywanie,
przypominanie(rozpoznawanie lub reprodukcja)

o

różne rodzaje pamięci

o

strategie kodowania i dekodowania informacji

14

Amnezja

•

Amnezja, amnezja organiczna (

amnesia

) – całkowity

lub czasowy zanik pamięci deklaratywnej.

•

Wyróżnia się 2 typy amnezji:

Amnezja następcza – typ amnezji polegający na utracie
zdolności zapamiętywania nowych informacji.

Amnezja wsteczna – amnezja polegająca na utracie pamięci w
odniesieniu do zdarzeń, których dana osoba była świadkiem przed
urazem, będącym powodem amnezji.

•

Całkowitą lub przejściową amnezję może spowodować
mocne uderzenie w głowę. Amnezja (ostra,
nieodwracalna) występuje również w chorobie
Alzhaimera.

15

3 grupy zaburzeń pamięci - podział w oparciu o rodzaj i przebieg

schorzenia/urazu mózgu i cechy behawioralne deficytów:

1.

Amnezja globalna (całkowita), w ostrych stanach schorzeń lub

urazów mózgu

objawy zwykle się wycofują (w różnym stopniu) wraz z remisją innych

funkcji psychicznych,

mogą pozostać w postaci izolowanej amnezji wstecznej lub następczej

mogą pozostać/prowadzić do innych zaburzeń poznawczych (afazja,

agnozja, apraksja)

mogą pozostać w postaci: zakłóceń samooceny i kontroli zachowania,

konfabulacji, zaprzeczania deficytom (anozognozja) obniżonego afektu i

wycofywania się z kontaktów społecznych,

2.

Amnezja „właściwa” – głębokie zaburzenia mnestyczne występują

przy prawie normalnie funkcjonujących innych czynnościach

poznawczych (mowy, intelektu)

3.

Zaburzenia pamięci w demencjach, pogłębiające się wraz z

upośledzeniem innych funkcji poznawczych

1.

w ch. Alzhaimera – najszybciej ulega zaburzeniu pamięć operacyjna,

potem semantyczna, potem proceduralna

2.

w ch. Parkinsona – najpierw zaburzenia ruchowe, funkcje poznawcze

pozostają długo zachowane (ze zmniejszoną zdolnościa koncentracji

uwagi i większą „męczliwością”

16

Zaburzenia pamięci: Amnezja dziecięca

•

Amnezja dziecięca to całkowite wymazanie z pamięci epizdoycznej
przeżyć z okresu do dwóch lat,

chociaż pamięć epizodyczna zanika, zostaje pamięć semantyczna,

prawdopodobnie niemowlęta nie tworzą śladów pamięci tak jak dzieci;
może wynika to z późnego dojrzewania hipokampa?

kolejność dojrzewania struktur w mózgu: ciało migdałowate, hipokamp,
kora, najpóźniej jej płaty przedczołowe, potrzebne do subtelnych ocen
działań w kontekstach.

urazy z wczesnego dzieciństwa moga mieć wpływ na zachowanie, chociaż
nie są pamiętane w jawny sposób,

pamięć wczesnych wydarzeń jest niewiarygodna, powstała później na
skutek prób przypominania, opowiadań lub oglądanych materiałów z
przeszłości.

•

Amnezja źródłowa (source amnesia) to różnorakie zaburzenia, które
uniemożliwiają przypomnienie sobie źródła (kontekstu), z którego
pochodzi zapamiętana informacja.

17

Zaburzenia pamięci: Amnezja następcza

•

Amnezja następcza - brak możliwości zapamiętania
nowych wydarzeń, ogólna niezdolność do kodowania
informacji:

dotyczy pamięci opisowej,

nie narusza pamięci nieopisowej, można więc nauczyć się nowych
umiejętności, (ale nie uczenie się nowych informacji)

powodują ją uszkodzenia wzgórza, płatów skroniowych, kory
przedczołowej, hipokampa i okolic.

Hipokamp i okolice konieczne są do uformowania się
trwałych śladów pamięci.

Pacjent HM – uszkodzenie hipokampa i jego połaczeń

18

Amnezja następcza - podstawowe cechy

•

Głęboki deficyt przypominania sobie i rozpoznawania zdarzeń, jakie
miały miejsce w życiu pacjenta od momentu jego zachorowania.

•

Mniej więcej normalna pamięć krótkotrwała. Mierzy się ja ilością cyfr,
jakie może przypomnieć sobie badany bezpośrednio po ich
usłyszeniu.

•

Pacjent może nie przypominać sobie ani nie rozpoznawać zdarzeń
sprzed kilku minut, ale jednak jakoś je rejestrować.
Taki zapis można uruchomić, jeśli udzieli się pacjentowi podpowiedzi
w określony sposób oraz zachęci do tego, aby odpowiadał nie myśląc
o przeszłości. Uruchamianie (priming) – podpowiedź początkowych
słów.

•

Przy ponownym kontakcie brak poczucia znajomości zdarzeń („już to
przedtem widziałem”)

•

Zachowanie uczenia proceduralnego

Na podstawie: Mc Carthy R.A., Warrington E.K. (1990) Cognitive neuropsychology, Academic Press Incorporation, 297-307 Seligman t.II (1994) 211-213 teorie amnezji

19

Amnezja następcza – zachowana pamięć

1

•

Zachowana pamięć w amnezji następczej.( istnieją takie
rodzaje pamięci, które nie podlegają amnezji):

1.

warunkowanie – klasyczna forma uczenia się. Niektóre reakcje
warunkowe są możliwe i utrzymują się co najmniej przez 1
dzień, choć już po 10 min. chory nie pamięta, że się uczył,

2.

przyswajanie umiejętności ruchowych – rysowanie w lustrze, gra
na pianinie, program komputerowy.

20

Osiągnięcia pacjenta z amnezją następczą

w zadaniu sensoryczno-motoryczym

21

Amnezja następcza – zachowana pamięć

2

3.

Uczenie percepcyjne: 6 pacjentów z

amnezją uczy się z powodzeniem

piktogramów i materiału werbalnego

w określonych warunkach.

Niekompletne obrazki i słowa.

Uczenie się ich rozpoznawania –

wynik gorszy od zdrowych, ale widać

uczenie się.

4.

Uzupełnianie wyrazów (priming) –

uczono się listy słów i sprawdzano

wyuczenie przez przypominanie,

rozpoznawanie i uzupełnianie

wyrazów.

W pierwszych dwóch chorzy z

amnezja byli ciężko zaburzeniu , a w

ostatnim tak samo dobrzy jak zdrowi.

Podobnie w zadaniu „ uzupełnij

brakujące litery: K...IĄś...A”

22

Amnezja następcza – zachowana pamięć

3

•

Rozwiązywanie problemów – amnestycy potrafili odnaleźć regułę w
serii Fibonaci (np. seria liczb, gdzie następna jest sumą dwóch
poprzednich). Wieża Hanoi (nie wolno kłaść krążka o większej
średnicy na mniejszy ani przekładać kilku krążków jednocześnie).
HM nawet po roku był w stanie ją rozwiązać.

•

Uzupełnianie zdań trudnymi (nieoczekiwanymi) zakończeniami –
robili to nawet po tygodniu odroczenia. Pamięć krótkotrwała – tacy
sami jak zdrowi w powtarzaniu zdań.

•

HM miał normalny zakres pamięci słuchowej dla cyfr i wzrokowej dla
wyświetlanych światełek.

23

Pacjent HM 1926-2008

•

Henry Gustav Molaison -
najdogłębniej przebadany
przypadek neurologiczny
na świecie, dzięki czemu
wiadomo, gdzie forrmuje
się pamięc długotrwała.

•

Jego pamięć proceduralna
i krótkotrwała były
nienaruszone, pamiętał on
także zdarzenia sprzed
operacji, ale jego mózg nie
był w stanie składować
nowych wspomnień.

24

Pacjent HM

•

Henry, ur. 1926, po wypadku rowerowym w wieku lat 9 zaczął
miewać łagodne drgawki padaczkowe.

•

W jego 16 urodziny - bardzo silny atak epilepsji. I stan się pogarszał.

•

We wczesnych latach 50 miewał już 10 ataków/utrat przytomności na
tydzień – uniemożliwiało mu to normalną pracę, .
nie działał też żaden ze znanych leków antykonwulsyjnych, nawet gdy
stosowano maksymalne dawki.

•

W wieku 27 lat HM trafił w ręce neurochirurga Williama Beechera
Scoville w szpitalu Hartforda, który zlokalizował źródło ataków w
korze skroniowej pacjenta.

•

Wykonano obustronną resekcję środkowej części płata skroniowego,
usuwając także jądro migdałowate i 2/3 hipokampu.

•

HM niemal całkowicie pozbył się ataków, ale konsekwencją zabiegu
była głęboka amnezja następcza i częściowa wsteczna:

Henry nie był w stanie przenieść do pamięci długotrwałej niczego, co
zdarzyło się po zabiegu, nie potrafił zdobywać nowej wiedzy o
otaczającym go świecie

każdą nową informację mógł przetwarzać najwyżej kilka minut, po czym
znikała bezpowrotnie.

25

HM

•

H.M. był badany przez bardzo liczne grono neuropsychologów z większymi i

mniejszymi przerwami przez 40 lat życia, współpracowało z nim ponad 100

naukowców, jest tematem bardzo wielu publikacji czy też rozdziałów z książek

neuropsychologicznych.

•

Okazało się, że Henry jednak może się uczyć, tyle, że nowa wiedza jest raczej

wiedzą mięśniową, ruchową. Pokazały to kolejne eksperymenty z

przećwiczonymi prostymi zadaniami manualnymi. H.M. potrafił je wykonywać, i

to wykonywać coraz lepiej, nawet nie pamiętając, że kiedyś zajmował się tego

typu aktywnością.

•

Henry najdłużej badany był przez profesor Brendę Milner. Przez więcej niż 30 lat

współpracy przeprowadziła ona na pacjencie wiele istotnych badań, jednak

mimo ciągłego i tak długiego kontaktu ciągle przedstawiał się jej jak obcej

osobie. Pomimo tak głebokiej amnezji zdobywał średnio 112-118 punktów na

skali inteligencji…

•

Niezaburzona zdolność pojmowania, kojarzenia i wysławiania się sprawiła, że

Henry był świetnym obiektem badań nad rodzajami, wielkością i jakością

pamięci jako takiej.

Na jego przykładzie dokonywano podziałów na pamięć deklaratywną -

książkową wiedzę, a epizodyczną - dotyczącą własnych przeżyć.

•

Analizowano charakter pamięci przestrzennej – HM był zdolny rozrysować plan

swojego starego domu.

•

Przygotowania do pobrania i zbadania mózgu HM trwały jeszcze za jego życia –

w domu opieki, gdzie umarł w wieku 82 lat, behavioryści z MIT utrzymywali

zapas worków z lodem.

•

Problemem było uzyskanie jego zgody na pobranie narządów.

26

HM

•

Po śmierci rozpoczęto „Projekt H.M.” – pierwszą inicjatywę
neurologiczną nagłośnioną i przeprowadzoną na taką skalę.

•

W kilka godzin po śmierci mózg HM spoczywał w formalinie.

•

Po dwóch miesiącach, w San Diego, wykonano skany MRI - to były
ostatnie zdjęcia mózgu, gdy był jeszcze w całości.

•

Kolejne procedury - pocięcie na 2400 kawałków, o gr.
70mikrometrów

27

Teorie amnezji (1)

•

Teoria zablokowania konsolidacji – deficyt podstawowy dotyczy
powstawania i długotrwałego przechowywania nowych treści pamięciowych.

Nie tłumaczy niepamięci wstecznej, uruchamiania i nabywania umiejętności:

jeśli nie powstają nowe ślady pamięciowe, to co sprawia, że możliwe jest normalne
funkcjonowanie i nabywanie umiejętności?

jeżeli treści pamięciowe uległy konsolidacji na długo przed zachorowaniem, to
dlaczego nie można ich sobie przypomnieć?

•

Teoria niemożności wydobywania z pamięci zapamiętanych treści –
nowe treści powstają normalnie (konsolidacja nie została zablokowana), ale
proces wydobywania z pamięci jest upośledzony.

defekt wydobywania zapamiętanych treści z pamięci mógłby wyjaśnić
wykonywanie zadań z podpowiedzią i nabywanie umiejętności

nie wyjaśnia jednak poczucia braku znajomości, gdy pacjent normalnie wykonuje
zadanie pamięciowe,

nie wyjaśnia dlaczego niektórzy pacjenci maja bardzo ograniczona tylko niepamięć
wsteczną

jeżeli wzorzec wydobywania z pamięci jest upośledzony, to powinno to dotyczyć
wszystkich zapamiętanych zdarzeń z przeszłości – skąd więc zachowane
umiejętności?

28

Teorie amnezji (2)

•

Uszkodzenie niektórych składników pamięci długotrwałej:

powoduje głębokie upośledzenie pamięci w pewnych zadaniach, przy
czym w innych zadaniach pamięć zostaje zachowana.

•

Defekt pamięci jawnej (deklaratywnej):

o zapamiętaniu czegoś z przeszłości wnioskuje się na podstawie zmiany
poziomu wykonania zadań jawnych, potwierdzających pamięć
długotrwałą, tzn. rozpoznawanie, odtwarzanie oraz poczucie znajomości.

•

Niemożność rejestrowania lub wydobycia z pamięci znaczników
czasowo - przestrzennych. Uznanie jakiegoś zdarzenia za należące do
przeszłości lub już znane zależy od zdolności jednostki do odtworzenia,
podczas wydobywania z pamięci, najważniejszych aspektów tego zdarzenia,
zakodowanych i skonsolidowanych przy pierwszym zetknięciu z nim.

Znaczniki te mogą być szczególnie podatne na uszkodzenie, ponieważ

są niepowtarzalne i występują jednorazowo. Hipokamp jest niezbędny do
kodowania czasowo-przestrzennych aspektów zdarzeń. Znaczniki są
nieodzowne by w pełni świadome przypominanie sobie było możliwe.

29

Teorie amnezji

•

Pamięć utajona nie wymaga świadomego przypominania
sobie

W utajonych zadaniach pamięciowych sygnał

uruchamiający wydobywanie z pamięci, reaktywuje, bez
udziału naszej świadomości, tylko ten fragment
zapamiętanego zdarzenia, który pasuje do sygnału, nie zaś
kontekst czasowo-przestrzenny sytuujący całe zdarzenie w
doświadczeniu człowieka.

W rezultacie badany może podać określone słowo w

odpowiedzi na bardzo specyficzny sygnał albo tez wykonać
jakieś zadanie szybciej lub sprawniej dzięki uprzedniemu
ćwiczeniu.

Nie będzie miał jednak poczucia, że jest mu to

znajome, czy też zetknął się z tym w przeszłości.

30

ASPEKTY AMNEZJI WYJAŚNIANE PRZEZ RÓśNE TEORIE

AMNEZJI

tak

tak

nie

6. Zachowana zdolność
nabywania umiejętności
i pamięć emocjonalna

Tak

nie

tak

5. Brak poczucia
znajomości

Tak

tak

nie

4. Uruchamianie

nie

nie

Nie

3. Amnezja wsteczna

Tak

tak

tak

2. Amnezja następcza

Tak

tak

tak

1. Normalna pamięć
krótkotrwała

Defekt pamięci

jawnej

(deklaratywnej)

Defekt

wydobywania

z pamięci

Zablokowanie

konsolidacji

Aspekt amnezji

31

32

Konfabulacje:

•

Błędy i zniekształcenia pamięciowe, których chory nie dostrzega.

Zachowania kompensacyjne, służą do wypełniania luk pamięciowych.

•

Nie są charakterystyczne dla amnezji:

objawy amnestyczne mogą nasilać konfabulacje (np. zespół Korsakowa),

nawet głębokie objawy amnezji mogą nie wywoływać konfabulacji (np.

zespół hipokampa).

•

Towarzyszą innym deficytom neuropsychologicznym: (anozognozja –

brak świadomości zaburzeń chorobowych):

zespół Antona – chory nie zdaje sobie sprawy z tego, że nie widzi;

twierdzi, że wszystko widzi, ale w pomieszczeniu jest ciemno.

porażenie lewostronne – chory uważa, że jego lewa ręka jest sprawna i

aby to udowodnić, wykonuje polecone zadanie ruchowe zdrową prawą

ręką.

afazja – chory zaprzecza, że popełnia błędy językowe.

•

Zjawisko konfabulacji nie jest związane bezpośrednio z zaburzeniami

procesów pamięci, ale z dezintegracją systemów monitorowania i

dowolnej kontroli (Moscovitch, 1997; Schnider, 2001).

33

Paramnezja reduplikacyjna

•

Iluzoryczne przekonanie, że jakaś przestrzeń została podwojona i istnieje w
kilku miejscach jednocześnie.

•

Paramnezja reduplikacyjna należy do zespołów urojeniowego błędnego
utożsamiania (delusional misidentification syndrome DMS).

•

Nie należy do tak rzadkich objawów, jak kiedyś uważano; obecnie szacuje
się, że dotyczy około 8 % pacjentów z chorobami neurologicznymi.

•

Pojęcie wprowadził Pick w 1903 r.

67-letnia pacjentka z podejrzeniem choroby Alzheimera była przekonana, że szpital
w Pradze, do którego została przyjęta, znajdował się równocześnie w jej
rodzinnym mieście; podwojeniu podlegał również personel szpitala, w tym dr Pick.

75-letni pacjent z rozpoznaniem choroby Alzheimera (Gunten):
zapytany, gdzie aktualnie się znajduje, odpowiadał, że w innym mieście w
mieszkaniu identycznym z tym, w którym mieszka.
Twierdził, że jego mieszkanie i cały budynek zostały przeniesione do tego innego
miasta i teraz znajdują się w obu miejscach jednocześnie. Nie był w stanie
wyjaśnić, jak to jest możliwe, jednak zastanawiał się, dlaczego wybudowano jego
dom gdzie indziej. Obawiał się, że będzie musiał płacić podwójny czynsz za dwa
identyczne mieszkania i abonament za telewizory.

34

Paramnezja reduplikacyjna (Yamada).

•

73-letnia pacjentka, skarżąca się na ubytki
pamięci i zaburzenia widzenia. MRI wykazało
oponiaka w prawej półkuli mózgu, po usunięciu
guza objawy pierwotne zniknęły.

•

4 mies. po operacji pojawiła się paramnezja
reduplikacyjna:

najczęstsze powielenia dotyczyły jej domu i męża.

pytana, gdzie znajduje się jej prawdziwy dom,
sytuowała go w Otsu (gdzie aktualnie mieszkała)
lub w Tokio (gdzie mieszkała w dzieciństwie).

proszona o podanie adresu swojego domu,
odpowiadała zgodnie z prawdą lub zmieniała tylko
nazwę miasta.

uważała, że ma dwóch mężów i nazywała ich „ten
mąż” i „tamten mąż”

pacjentka była radosna i zdawała się nie
przejmować obecną sytuacją.

z powodu zaburzeń cyklu snu współwystępującego
z paramnezją reduplikacyjną pacjentce zaczęto
podawać risperidon(lek antypsychotyczny),

po 15 miesiącach po operacji paramnezja
reduplikacyjna zniknęła

35

Paramnezja reduplikacyjna –

ustępowanie objawów

36

Paramnezja reduplikacyjna

•

Czynniki mogące wywołać paramnezję reduplikacyjną:

Uraz prawej półkuli mózgu.

Amnezja.

Anozognozja.

Dysfunkcja płata czołowego.

Wadliwe ulokowanie przeszłych wspomnień w teraźniejszości.

•

Przeszłe przeżycia mogą decydować o „zawartości” paramnezji
reduplikacyjnej.