MECHANIZM RYNKOWY
dr Sylwia Machowska
Plan wykładu
Gospodarka rynkowa
Mechanizm rynkowy
Rynek
Popyt, wielko
ść
popytu, prawo popytu
Poda
ż
, wielko
ść
poda
ż
y, prawo poda
ż
y
Równowaga rynkowa
Ingerencja pa
ń
stwa
Gospodarka
Gospodarka rynkowa
Gospodarka w której zasadniczy wpływ na
alokacj
ę
czynników wytwórczych maj
ą
indywidualne decyzje konsumentów i
producentów dóbr i usług, a nie decyzje
władz administracyjnych ró
ż
nego szczebla.
Gospodarka nakazowa
Gospodarka w której:
1.
Wszystkie decyzje alokacyjne
podejmowane s
ą
przez pa
ń
stwo,
2.
Pa
ń
stwo decyduje o tym, co, jak i dla kogo
produkowa
ć
,
3.
Szczegółowe nakazy kierowane s
ą
do
gospodarstw domowych i producentów dóbr
i usług.
Gospodarka mieszana
Gospodarka w której:
1.
Pa
ń
stwo i sektor prywatny współdecyduj
ą
o
alokacji czynników wytwórczych,
2.
Pa
ń
stwo kontroluje procesy rynkowe,
wyst
ę
puj
ą
ce tendencje oraz równowag
ę
(podatki, płatno
ś
ci transferowe, ulgi, itp.),
3.
Pa
ń
stwo dostarcza dobra i usługi publiczne.
Mechanizm rynkowy
Mechanizm rynkowy to wszelkie procesy
popytowo – poda
ż
owe pojawiaj
ą
ce si
ę
na
rynkach czynników wytwórczych
uruchamiaj
ą
ce podobne procesy na rynkach
dóbr i usług gotowych i odwrotnie.
Rynek
Rynek to proces wzajemnego
oddziaływania popytu i poda
ż
y za
po
ś
rednictwem ceny
Kryteria Klasyfikacji Rynków
Rynek ze wzgl
ę
du na
przedmiot obrotu
Rynek ze wzgl
ę
du
zasi
ę
g działania
Rynek ze wzgl
ę
du
na sytuacj
ę
rynkow
ą
Rynek ze wzgl
ę
du
na charakter
Rynek ze wzgl
ę
du
na stopie
ń
zrównowa
ż
enia
ceny
Rynek Dóbr i usług
Konsumpcyjnych
Rynek Czynników
Produkcji (Pracy,
Ziemi, Kapitału)
Rynek Lokalny
Rynek Regionalny
Rynek Krajowy
Rynek
Mi
ę
dzynarodowy
Rynek
Ś
wiatowy
Rynek Nabywcy
Rynek Sprzedawcy
Rynek Homogeniczny
(Jednorodny)
Rynek
Heterogeniczny
(Niejednorodny)
Rynek Doskonały
Rynek Niedoskonały
Uczestnicy rynku
Uczestnikami rynku s
ą
:
Gospodarstwa domowe – to grupa ludzi wspólnie
zamieszkuj
ą
cych i podejmuj
ą
cych wspólne decyzje;
Przedsi
ę
biorstwa – podmioty gospodaruj
ą
ce, które
wykorzystuj
ą
usługi czynników produkcji do
wytwarzania dóbr i usług, które nast
ę
pnie sprzedaj
ą
innym uczestnikom procesu rynkowego;
Rz
ą
d (władza centralna) – obejmuje instytucje
nale
żą
ce do rz
ą
du i te, które swoje istnienie
zawdzi
ę
czaj
ą
rz
ą
dowi, jedn
ą
z funkcji władzy
centralnej jest kierowanie gospodark
ą
.
Popyt – definicje
Popyt (D) to odwrotna zależność ilościowo –
cenowa wskazująca ile jednostek danego dobra
konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć przy
różnych poziomach ceny (P), w określonym
przedziale czasu, ceteris paribus.
Ceteris paribus to przyjmowane założenie o
niezmienności innych czynników.
Wielkość popytu jest to ilość dobra (X) nabywana
przy danej cenie (jest to punkt na krzywej popytu)
Prawo popytu i krzywa popytu
Wzrost ceny dobra
powoduje spadek
wielkości popytu, zaś
spadek ceny
powoduje wzrost
wielkości popytu.
Graficznym wyrazem
działania prawa
popytu jest
przesunięcie wzdłuż
krzywej popytu w
górę lub w dół
Czynniki pozacenowe (ceteris paribus) i krzywa
popytu
Zmiany czynników
pozacenowych powodują,
że przy każdej możliwej
cenie dobra/usługi
następuje zmiana
wielkości popytu
Graficznym wyrazem
oddziaływania czynników
pozacenowych jest
przesunięcie całej
krzywej popytu w prawo
lub w lewo
Czynniki pozacenowe („ceteris paribus”) wpływające
na popyt:
Ceny innych produktów (substytucyjnych i
komplementarnych)
Dochody nabywców
Moda, preferencje, gusty, postęp cywilizacyjny
Liczba kupujących
Przewidywania dotyczące cen w przyszłości
Pozostałe czynniki
ceny innych produktów - porównujemy dany
towar z innymi dobrami oferowanymi na rynku (z
ich cenami). Ma to szczególne znaczenie w
przypadku dóbr substytucyjnych (czyli takich,
które mogą się wzajemnie zastępować, ponieważ
zaspokajają tę samą potrzebę) oraz dóbr
komplementarnych (czyli takich, które muszą
być kupowane razem z innymi i używane łącznie,
ponieważ konsumowane osobno są właściwie
bezużyteczne).
Dobra substytucyjne i komplementarne -
zależności
Zależność między takimi dobrami wygląda
tak, że: jeśli cena danego towaru rośnie, to
maleje wielkość popytu na niego, ale rośnie
popyt na jego substytut. Z kolei jeśli cena
dobra komplementarnego rośnie, to spada
wielkość popytu na nie i jednocześnie
zmniejsza się popyt na dobro komplementarne
w stosunku do niego;
Dobra substytucyjne i komplementarne - zależności
Dobra A i B są substytutami.
P
A
D
B
Dobra A i B są komplementarne wobec siebie.
P
A
D
B
dochody nabywców - oznaczą sumę pieniędzy,
jaką można przeznaczyć na transakcje na
określonym rynku w danym czasie. Oczywiście
nie bez znaczenia jest skłonność do
oszczędzania. Jednak ogólnie rzecz biorąc im
wyższy dochód, tym większy popyt zgłasza
uczestnik rynku;
moda, preferencje, gust, postęp cywilizacyjny -
czynniki te odgrywają coraz większą rolę w
określaniu zgłaszanego popytu. Indywidualne
upodobania kupującego mają znaczący wpływ na
dokonywane zakupy. Coraz większą rolę
przypisuje się reklamie, która w znacznej mierze
kształtuje rozmiary popytu na współczesnych
rynkach;
liczba kupujących - na rynku najczęściej
występuje zależność następującej postaci: im
więcej kupujących, tym większy popyt
obserwowany na rynku;
przewidywania dotyczące cen w przyszłości -
prognozy dotyczące kształtowania się cen w
najbliższym czasie wpływają na popyt - jeśli
wzrost ceny jest bardzo prawdopodobny, to popyt
na produkt może wzrosnąć (ludzie będą chcieli
kupić więcej towaru zanim stanie się on droższy
niż obecnie);
pozostałe czynniki - przybierają postać
najczęściej jakiejś chwilowej tendencji, zaleceń
lekarzy, filmu itp. Przyczyny te często wydają
się być nieracjonalne, jednak wpływają na
rozmiary popytu.
Popyt na czekoladę – przykład
0
5,00
40
4,00
80
3,00
120
2,00
160
1,00
200
0,00
Popyt
(mln
tabliczek/rok)
Cena
(zł/tabliczkę)
Popyt na czekoladę - przykład
Nawet gdy cena wynosi 0 zł, wielkość popytu na
czekoladę ma pewne granice (nie można jej zjeść za
dużo); ceteris paribus wraz ze wzrostem ceny
wielkość popytu na czekoladę maleje (przy cenie 5 zł
nikt jej nie kupi)
Przykładem zmian innych czynników kształtujących
popyt na czekoladę może być np. obniżka cen innych
słodyczy (zastąpienie czekolady innymi słodyczami),
kampania dentystów ostrzegająca przed próchnicą,
lub też nagły spadek dochodów gospodarstw
domowych (każda z tych zmian zmniejszyłaby
zapotrzebowanie przy każdej cenie)
Przypomnienie
Zmiana popytu i zmiana wielkości popytu
Zmiana popytu ilustrowana jest przesunięciem
krzywej D.
Zmiana wielkości popytu – przesunięciem po
krzywej D.
Podaż – definicje
Podaż (S) to prosta zależność ilościowo–
cenowa wskazująca ile jednostek danego dobra
producenci są skłonni i są w stanie dostarczyć
na rynek przy różnych poziomach ceny (P), w
określonym przedziale czasu, ceteris paribus.
Wielkość podaży to ilość dobra wytwarzana
przy danej cenie przez producentów (punkt na
krzywej S).
Prawo podaży i krzywa podaży
Wzrost ceny dobra
powoduje wzrost
wielkości podaży, zaś
spadek ceny spadek
wielkości podaży
Graficznym wyrazem
działania prawa podaży
jest przesunięcie
wzdłuż krzywej podaży
w górę lub w dół
Czynniki pozacenowe (ceteris paribus) i krzywa podaży
Zmiany czynników
pozacenowych
powodują, że przy
każdej możliwej cenie
dobra/usługi następuje
zmiana wielkości podaży
Graficznym wyrazem
działania czynników
pozacenowych jest
przesunięcie całej
krzywej podaży w
prawo lub w lewo
Czynniki pozacenowe („ceteris paribus”) wpływające na podaż:
Ceny czynników produkcji
Dostępność czynników produkcji
Technologia produkcji
Ceny innych produktów
Liczba sprzedających
Oczekiwania dotyczące przyszłych cen
produktów i czynników wytwórczych
technologia produkcji - oznacza pewien
sposób zorganizowania procesu wytwarzania
danego produktu (rodzaju i sposobu
wykorzystanych czynników produkcji),
najczęściej im lepsza technologia, tym niższe
koszty wytwarzania, pozwalające na
zwiększenie podaży.
ceny innych produktów - w sytuacji rosnących
cen innych wyrobów, produkcja danego dobra
staje się relatywnie nieopłacalna, więc producenci
przesuwają swoje zasoby do tych dziedzin, w
których ceny są wyższe i pozwalają na
osiągnięcie większych przychodów i zysków;
liczba sprzedających - jeśli rośnie liczba
producentów/dostawców danego towaru na
rynek, wzrasta tym samym podaż danego
produktu;
oczekiwania dotyczące przyszłych cen
produktów i czynników wytwórczych - jeśli
prawdopodobny jest wzrost cen czynników
wytwórczych, podaż danego towaru zostanie
najpierw zwiększona. Jeśli przewiduje się, że
ceny dobra wzrosną, to podaż może zostać
ograniczona;
Podaż czekolady – przykład
160
5,00
120
4,00
80
3,00
40
2,00
0
1,00
0
0,00
Podaż
(mln
tabliczek/rok)
Cena
(zł/tabliczkę
)
Podaż czekolady - przykład
Ponieważ produkcja czekolady wymaga
poniesienia określonych kosztów, nikt nie
byłby chętny oferować jej po cenie 0 zł,
dopiero cena 2 zł za sztukę stwarza bodziec
do zaoferowania czekolady; wraz ze
wzrostem ceny od tego poziomu sprzedaż
czekolady staje się coraz bardziej opłacalna,
i w konsekwencji rośnie wielkość podaży
Przykładem zmian innych czynników
kształtujących podaż czekolady mogą być np.
usprawnienia techniczne w procesie
pakowania, obniżające koszty produkcji, co
przejawiło by się wzrostem ilości oferowanej
przy każdym poziomie ceny
Równowaga rynkowa – cena i ilość równowagi
Na rynku następuje spotkanie nabywców i
sprzedawców oraz określenie relacji pomiędzy
wielkością popytu i podaży przy różnych cenach.
Interesy obu grup są przeciwstawne. Nabywcy chcieliby
kupić jak najtaniej a producenci chcieliby sprzedać jak
najdrożej; istnieją jednak granice, gdyż:
- śaden nabywca nie może zapłacić każdej ceny – po
osiągnięciu pewnego poziomu zrezygnuje z zakupu
- śaden sprzedawca nie może sprzedać swojego produktu
taniej niż wynika to z kosztów produkcji i określonego
zysku minimalnego
Równowaga rynkowa – cena i ilość równowagi
Rynek w wyniku gry popytu i podaży będzie dążył do
równowagi rynkowej. Równowaga rynkowa następuje
gdy wielkość popytu zrówna się z wielkością podaży.
Jednak rynek nie zawsze osiąga równowagę.
Przy zbyt niskiej cenie wielkość zapotrzebowania
przewyższa ilość oferowaną, przy zbyt wysokiej cenie
ilość oferowana przewyższa wielkość zapotrzebowania.
Równowaga rynkowa zmienia się za każdym razem gdy
wpłynie na nią zmiana ceny lub któryś z czynników
pozacenowych oddziałujących na popyt i podaż, które
powodują przesunięcia się krzywych popytu i podaży w
prawo lub w lewo.
Sytuacja kiedy:
wielko
ść
S > wielko
ś
ci D
nadwy
ż
ka rynkowa
wielko
ść
D > wielko
ś
ci S
niedobór rynkowy
Nadwy
ż
ka i niedobór
Równowaga rynkowa – cena i ilość równowagi
Cena równowagi
(P
E
) i ilość
równowagi (Q
E
)
występują w punkcie
przecięcia się
krzywych popytu i
podaży (E)
C
en
a
(
P
)
Ilość (Q)
P
E
Q
E
E
Nadwyżka
popytu
Nadwyżka
podaży
Punkt
równowagi
rynkowej
S
D
Równowaga na rynku czekolady – przykład
0
40
80
120
160
200
Popyt
(mln
tabliczek/rok)
160
5,00
120
4,00
80
3,00
40
2,00
0
1,00
0
0,00
Podaż
(mln
tabliczek/rok)
Cena
(zł/tabliczkę)
S
D
Równowaga na rynku czekolady – przykład
Cena równowagi na rynku czekolady kształtuje się
na poziomie 3 zł, co oznacza że przy tej cenie 80
mln tabliczek rocznie to ilość którą nabywcy chcą
kupić a sprzedawcy sprzedać, a więc jest to ilość
równoważąca rynek.
Przy cenach poniżej 3 zł rozmiary zapotrzebowania
(popyt) przewyższą ilość oferowaną (podaż) –
nadwyżka popytu (niedobór rynkowy).
Przy cenach powyżej 3 zł ilość oferowana (podaż)
przewyższa rozmiary zapotrzebowania (popyt) –
nadwyżka podaży (nadwyżka rynkowa).
Równowaga na rynku czekolady – przykład
Gdy cena czekolady wynosi 5 zł,
producenci chcą sprzedać 160 mln
tabliczek rocznie, ale nikt nie chce
jej po tej cenie kupować; będą więc
zmuszeni obniżyć cenę do poziomu
który umożliwi zlikwidowanie
powstałych zapasów
Obniżanie ceny będzie trwało tak
długo aż zostanie osiągnięta cena
równowagi 3 zł, co umożliwi
zlikwidowanie nadwyżki podaży a
rynek zostanie zrównoważony
Równowaga na rynku czekolady – przykład
Obniżenie ceny do 4 zł
wywoła dwojaki efekt:
Zapotrzebowanie na
czekoladę wzrośnie do 40
mln tabliczek (1)
Ilość którą producenci
chcą dostarczyć zmaleje do
120 mln (2)
Obydwa efekty działają w
kierunku ograniczenia
podaży
Nierównowaga na rynku
Kiedy na rynku występuje nierównowaga,
konkurencja między tymi, którzy chcą kupić,
a z drugiej strony między tymi, którzy chcą
sprzedać, wyzwala siły, które spowodują
Zmianę ceny w kierunku równowagi. Nie ma
Potrzeby kierowania rynkiem – sam znajdzie
drogę do równowagi. Kieruje nim
niewidzialna ręka.
Wpływ wzrostu popytu na sytuację na
rynku
Nast
ę
puje
wzrost
ceny
równowagi
oraz
wzrost
wielko
ś
ci
równowagi.
Wpływ spadku popytu na sytuację na
rynku
Nast
ę
puje
spadek
ceny
równowagi
oraz
spadek
wielko
ś
ci
równowagi.
Wpływ wzrostu podaży na sytuację na
rynku
Nast
ę
puje
spadek
ceny
równowagi
oraz
wzrost
wielko
ś
ci
równowagi.
Wpływ spadku podaży na sytuację na
rynku
Poda
ż
spada
do góry!
Nast
ę
puje
wzrost
ceny
równowagi
oraz
spadek
wielko
ś
ci
równowagi.
Funkcja popytu
Funkcja popytu - zależność między ilością nabywanego
dobra w danym czasie a czynnikami wpływającymi na
zmianę ilości nabywanego dobra:
Dx = f (Pn, P1, … , Pn-1, Y, W, U, L, e, E)
D
x
– popyt na dobro X;
Pn – cena badanego dobra;
P1, … , Pn-1 – ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych);
Y – dochód konsumentów;
W – poziom dobrobytu nabywcy;
U – gusty i upodobania konsumentów, użyteczność dobra;
L – liczba nabywców
e – oczekiwania co do poziomu przyszłych cen;
E – pozostałe czynniki (opinia znajomych, rekomendacje popularnej osoby, czynniki
losowe).
Funkcja podaży
Funkcja podaży – zależność między ilością dobra
dostarczonego na rynek w danym czasie a czynnikami
wpływającymi na ilość dobra oferowanego przez
wytwórców:
Sx = f (Pn, P1, … , Pn-1, F1, … , Fm, T, Pr, M, e, E)
S
x
– ilość dobra A dostarczonego na rynek;
Pn – cena badanego dobra;
P1, … , Pn-1 – ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych);
F1, … , Fm – ceny czynników produkcji;
T – stosowane technologie;
Pr – cele działania firmy (maksymalizacja zysków);
M – majątek przedsiębiorstwa;
e – oczekiwania co do poziomu przyszłych cen;
E – pozostałe czynniki (np. pogoda, czynniki losowe).
Krzywe popytu i podaży jako funkcje
liniowe
Krzywa popytu jest najczęściej ilustrowana
funkcją liniową opisaną równaniem:
X
D
= a – bP
Krzywa podaży ilustrowana jest
funkcją liniową opisaną równaniem:
X
S
= a + bP
Krzywe popytu i podaży jako funkcje
liniowe
gdzie:
X
D
,X
S,
Przykład
Popyt rynkowy opisany jest równaniem:
X
D
= 60 – 2P
Podaż rynkowa opisana jest równaniem:
X
S
= -40 + 2P
Oblicz cenę i wielkość równowagi rynkowej.
60-2P
=
-40 +2P
X
D
= 60 - 2P
-2P-2P= -40-60
X
D
= 60 – 2
•
25
-4P=-100 /-1
X
D
= 10
P= 25
Czy można te funkcje zapisać inaczej?
X
D
= 60 – 2P P= 30 – 0,5X
X
S
= - 40 + 2P P = 20 + 0,5X
Państwowa kontrola cen
Państwowa kontrola cen to reguły i przepisy
uniemożliwiające dostosowanie się cen do poziomu
równowagi rynkowej. Kontrola cen może polegać na
określaniu progów lub pułapów cenowych tj. cen
maksymalnych lub minimalnych. Inną formą kontroli cen
jest narzucenie cen urzędowych, wówczas państwo ustala
konkretną wysokość ceny a nie tylko jej pułap.
Wolny rynek umożliwia ustalanie się cen wyłącznie w
wyniku gry sił podaży i popytu.
Państwowa kontrola cen ma charakter ingerencji
bezpośredniej, a rynek nie jest wówczas rynkiem wolnym.
Cena maksymalna
Takie ograniczenie
wprowadza się w przypadku
wystąpienia braku pewnych
dóbr na rynku lub dla
ochrony konsumenta przed
zbyt wysokimi cenami.
Istnieje ryzyko że
sprzedawcy będą odkładać
część towarów dla swoich
znajomych, niekoniecznie
ubogich; dlatego też cenie
maksymalnej często
towarzyszy system
ograniczeń ilościowych
(reglamentacja).
Cena minimalna
Ustalana przez większość
państw na produkty rolne
w celu ochrony
producenta.
W niektórych przypadkach
państwo posuwa się do
czegoś więcej niż kontrola
cen: kupuje pewne ilości
dóbr (skup interwencyjny).
Np. masło sprzedawane
jest w Europie Zachodniej
przy cenie wyższej niż
rynkowa, a nadwyżka
podaży zostaje skupowana
przez państwo.
Paradoksy rynkowe
Zależność między ceną a ilością jest z reguły
odwrotna: gdy cena wzrasta wielkość popytu
zmniejsza się a gdy cena maleje – wielkość
popytu rośnie (prawo popytu).
Nie zawsze jednak rynek zachowuje się zgodnie z
prawem popytu; takie sytuacje określamy jako
paradoksy.
Paradoksy rynkowe –
wyjątki od prawa popytu
Paradoks Giffena
Paradoks Veblena (efekt prestiżowy)
Paradoks spekulacyjny
Paradoks Giffena
Jest to zwiększenie popytu na dobro podstawowe
spowodowane wzrostem jego ceny.
Przy bardzo niskich dochodach nabywców,
zwiększenie ceny dobra podstawowego (np. chleba)
powoduje zwiększenie popytu na to dobro i spadek
popytu na dobra komplementarne (np. masło)
Jest to związane z powstałą w wyniku wzrostu ceny
danego dobra koniecznością zwiększenia jego
zakupów dla zrekompensowania braku innych dóbr,
na których zakup nie wystarcza ju
Paradoks Giffena - przykład
W XIX wieku w Irlandii, która wówczas była
jeszcze bardzo biednym krajem, znacząco rosła
cena ziemniaków i chleba, a konsumenci
kupowali ich coraz więcej.
Polegało to na tym, że wydatki na te podstawowe
artykuły żywnościowe stanowiły dużą część
budżetu i gdy cena wzrosła, zaczęto kupować ich
więcej, bo ludzi nie stać było na inne produkty.
Paradoks Veblena = efekt prestiżowy
= efekt snoba
Jest to zwiększenie popytu na dobro luksusowe,
spowodowane wzrostem jego ceny.
Dotyczy dóbr będących dla niektórych osób
symbolami prestiżu społecznego i poziomu
zamożności.
Przykład: wzrost cen obrazów jakiegoś malarza
może spowodować wzrost popytu na jego obrazy.
Paradoks spekulacyjny
Jest to zwiększenie popytu na dobro spowodowane
wzrostem jego ceny, jeśli nabywcy przewidują, że
w najbliższym czasie ceny nadal będą rosły.
Przychody producentów oraz wydatki
konsumentów TR=TE
TR = P × X
gdzie:
TR – przychód ze sprzedaży
(w założeniach równy TE)
P – cena danego dobra
X lub Q – nabyta ilość
danego dobra
TR= 2 × 120
TR= 240
Nadwyżka konsumenta
Jest to różnica
między
wydatkami
jakie
konsumenci
skłonni byliby
ponieść a
wydatkami
rzeczywiście
przez nich
poniesionymi.
Nadwyżka producenta
Różnica między
przychodem uzyskanym
przez producentów ze
sprzedaży określonej
ilości dobra X, a
przychodem koniecznym
do skłonienia ich do
dostarczenia na rynek tej
ilości dobra X.
Nadwyżka producenta jest
różnicą między
osiągniętym przychodem a
kosztem alternatywnym.
Równowaga długookresowa
W ekonomii
długi okres
to taki okres, który jest
wystarczający, aby przedsiębiorstwo mogło powiększyć
swoje moce wytwórcze drogą inwestycyjną.
Okres krótki
, to taki okres w którym przedsiębiorstwo
może zwiększyć produkcję tylko i wyłącznie poprzez
pełniejsze (efektywniejsze, sprawniejsze) wykorzystanie
istniejącego potencjału wytwórczego.
Analiza długookresowa opera się zatem na założeniu, że w
długim okresie dzięki inwestycjom będzie mogła
zwiększyć się znacznie produkcja i tym samym wzrosnąć
podaż rynkowa.
Ćwiczenie: Proszę odwrócić funkcję
popytu oraz ją wykreślić.
X= 8,5 – 0,05P
Odwrócona posta
ć
równania popytu
przyjmuje posta
ć
….
P= 170 – 20X
Ćwiczenie: Funkcja popytu opisana jest
równaniem x=580 -2P. Przy obecnej cenie
towaru równej 240j.p. sprzedawanych jest
100 sztuk.
Gdyby obniżyć cenę do 235j.p. sprzedaż
wyniosłaby wówczas …..
110 sztuk