Gospodarka

nieruchomościami

Studia stacjonarne drugiego stopnia sem.1

dr in

ż

. Józef Iwanicki

luty 2011r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

2

Regulamin przedmiotu:

Forma prowadzonych zaj

ęć

: wykład.

Zaliczenie przedmiotu: dwa sprawdziany
– sprawdzian 1-szy 11.04.2011r.,
sprawdzian 2-gi -6.06.2011r. Istnieje
mo

ż

liwo

ść

poprawiania jednego z dwóch

sprawdzianów w dniu 13.06.2011r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

3

Program wykładów:

Przepisy szczególne w gospodarce
nieruchomo

ś

ciami

Gospodarowanie nieruchomo

ś

ciami Skarbu

Pa

ń

stwa: Agencja Nieruchomo

ś

ci Rolnych,

Agencja Mienia Wojskowego, Wojskowa
Agencja Mieszkaniowa, Lasy Pa

ń

stwowe.

Zasady gospodarki nieruchomo

ś

ciami

lokalowymi : ustawa o własno

ś

ci lokali,

ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych.

Mienie „zabu

ż

a

ń

skie”.

Program wykładów cd.:

Reprywatyzacja „gruntów warszawskich”.

Regulacja stanu prawnego nieruchomo

ś

ci

zaj

ę

tych pod drogi publiczne.

Nieruchomo

ś

ci rodzinnych ogrodów

działkowych. Numeracja porz

ą

dkowa

nieruchomo

ś

ci.

Elektroniczne ksi

ę

gi wieczyste.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

4

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

5

Wykład 1 – literatura, przepisy prawne

W. Ptasznik – Utracone maj

ą

tki – Warszawa 2005r.

W Korzeniewski – Zasady obmiaru i obliczania
powierzchni i kubatury budynków - Polcen Sp. z . o.
2006r.

A. Stefa

ń

ska – Elektroniczna ksi

ę

ga wieczysta –

LexisNexis – 2006r.

Ustawa z 19.10.1991r. o gospodarowaniu
nieruchomo

ś

ciami rolnymi Skarbu Pa

ń

stwa – Dz.U. z

2004r. nr 208, poz. 2128 z pó

ź

n. zm.

Ustawa z 11.04.2003r. o kształtowaniu ustroju rolnego –
Dz. U. nr 64, poz. 592;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

6

Wykład 1 – literatura – c.d.

Ustawa z 30.05.1996r. o gospodarowaniu
niektórymi składnikami mienia Skarbu Pa

ń

stwa

oraz Agencji Mienia Wojskowego – Dz.U. z
2004r. nr 163, poz. 1711 z pó

ź

n. zm.

Ustawa z 22.06.1995r. o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. z
2005r. nr 41, poz. 398 z pó

ź

n. zm.

Ustawa z 15.12.2000r. o spółdzielniach
mieszkaniowych – Dz.U. z 2003r. nr 119, poz.
1116 z pó

ź

n. zm.

Ustawa z 24.06.1994r. o własno

ś

ci lokali –

Dz.U. z 2000r. nr 80, poz. 903 z pó

ź

n. zm.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

7

Wykład 1 – przepisy prawne

Ustawa z 8.07.2005r. o realizacji prawa do
rekompensaty z tytułu pozostawienia
nieruchomo

ś

ci poza obecnymi granicami

Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. nr 169, poz.
1418 z pó

ź

n. zm.

Dekret z 26.10.1945r. o własno

ś

ci i

u

ż

ytkowaniu gruntów na obszarze m. st.

Warszawy – Dz.U. nr 50, poz.279;

Ustawa z 8.07.2005r. o rodzinnych ogrodach
działkowych – Dz.U. nr 169, poz. 1419;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

8

Wykład 1 – przepisy prawne – c.d.

Rozp. MI z 28.10.2004r. w sprawie numeracji
porz

ą

dkowej nieruchomo

ś

ci – Dz.U. Nr 243,

poz. 2432;

Ustawa z 6.07.1982r. o ksi

ę

gach wieczystych i

hipotece – dz.U. z 2001r. nr 124, poz. 1361 z
pó

ź

n. zm.

Ustawa z 14.02.2003r. o przenoszeniu tre

ś

ci

ksi

ę

gi wieczystej do struktury ksi

ę

gi wieczystej

prowadzonej w systemie informatycznym –
Dz.U. nr 42, poz. 363;

Przepisy wykonawcze do ww. ustaw.

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(drogowa)

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych
zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie dróg publicznych – Dz. U. nr 80, poz. 721
z późn. zm.

(do 16.12.2006 r. ustawa dotyczyła jedynie dróg
krajowych)

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia. Przepisy rozdziałów 1-5 tracą moc z
dniem 31 grudnia 2020 r. (pierwotnie był koniec
2007r. następnie koniec 2013r.)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

9

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(drogowa)

Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i
wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg
powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego
zarządcy drogi.

Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i
wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg
powiatowych i gminnych wysyłają zawiadomienie o
wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
wnioskodawcy, właścicielom lub użytkownikom
wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie
tej decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

10

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(drogowa)

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
zawiera w szczególności:

wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami
publicznymi, z określeniem ich kategorii;

określenie linii rozgraniczających teren;

warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków
i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;

wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich;

zatwierdzenie podziału nieruchomości;

oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru
nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa
lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego;

zatwierdzenie projektu budowlanego;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

11

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(drogowa)

Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i
wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg
powiatowych i gminnych doręczają decyzję o zezwoleniu
na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy oraz
zawiadamiają o jej wydaniu pozostałe strony w drodze
obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub
starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin
właściwych ze względu na przebieg drogi, na stronach
internetowych tych gmin, a także w prasie lokalnej.

Ponadto wysyłają zawiadomienie o wydaniu decyzji o

zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi
wieczystemu na adres wskazany w katastrze
nieruchomości.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

12

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(drogowa)

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze
wieczystej i w katastrze nieruchomości.

W sprawach dotyczących zezwolenia na realizację
inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.

Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzjami o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się
przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

13

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(kolejowa)

Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie
kolejowym – t.j. Dz. U. z 2007 r. nr 16, poz. 94 z
późn. zm.

Od 2 listopada 2007 roku ustawa określa m.in.
„szczególne zasady i warunki przygotowania
inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu
państwowym, w tym warunki lokalizacji i
nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy
właściwe w tych sprawach” – rozdział 2b.

Rozdział 2b ustawy traci moc z dniem 31 grudnia
2020 r. pierwotnie był koniec 2015r

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

14

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(kolejowa)

Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje
wojewoda, na wniosek PKP Polskich Linii Kolejowych
Spółki Akcyjnej, zwanych dalej "PLK S.A.”

Wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej zawiera w szczególności:

mapę w skali co najmniej 1:5.000, przedstawiającą
istniejące uzbrojenie terenu, proponowany przebieg
linii kolejowej, z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla
planowanych obiektów budowlanych, opracowaną na
kopii mapy zasadniczej … ;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

15

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(kolejowa)

określenie zmian w dotychczasowym przeznaczeniu,
zagospodarowaniu i uzbrojeniu terenu;

mapy z projektami podziału nieruchomości, w
przypadku konieczności dokonania podziału
nieruchomości, sporządzone zgodnie z odrębnymi
przepisami;

opinie: (8) …

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

16

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(kolejowa)

Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera
w szczególności:

linie rozgraniczające teren;

warunki techniczne realizacji inwestycji;

warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb
ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury
współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;

wymagania dotyczące ochrony interesów osób
trzecich;

zatwierdzenie podziału nieruchomości

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

17

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(kolejowa)

Nieruchomości wydzielone liniami
rozgraniczającymi teren linii kolejowej stają się z
mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem,
w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej stała się ostateczna.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze
wieczystej i w katastrze nieruchomości.

W sprawach dotyczących lokalizacji linii
kolejowych przepisów o zagospodarowaniu
przestrzennym nie stosuje się.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

18

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o
przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw
Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 – Dz.
U. nr 173, poz. 1219 z późn. zm..

Wykaz przedsięwzięć EURO 2012 określa Rada
Ministrów w drodze rozporządzenia

NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI DLA
REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ EURO 2012

(zmiana od 15.10.2009r. – Dz.U. nr 161, poz. 1281

z 30.09.2009r.)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

19

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

Decyzję o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012, na
wniosek spółki celowej lub innego właściwego podmiotu,
wydaje wojewoda w terminie 1 miesiąca od złożenia
wniosku.

Wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji
przedsięwzięcia Euro 2012 zawiera w szczególności:

mapę w skali odpowiedniej dla przedstawienia danego
przedsięwzięcia Euro 2012, w tym istniejącego uzbrojenia
terenu, z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla obiektów
budowlanych i ustanowienia stref ochronnych, o ile mają
one zastosowanie;

określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze
zagospodarowania terenu;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

20

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

mapy zawierające projekty podziału nieruchomości, w
przypadku konieczności dokonania podziału
nieruchomości, sporządzone zgodnie z przepisami o
gospodarce nieruchomościami i przepisami prawa
geodezyjnego i kartograficznego;

oznaczenie nieruchomości lub ich części według
katastru nieruchomości, które staną się własnością
Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu
terytorialnego;

decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach ….;

opinie: (12) …

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

21

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

Decyzja o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięcia
Euro 2012 zawiera w szczególności:

linie rozgraniczające teren;

warunki techniczne realizacji przedsięwzięcia
Euro 2012;

warunki wynikające z prawnie chronionych
potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i
dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb
obronności państwa;

wymagania dotyczące ochrony interesów osób
trzecich;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

22

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

zatwierdzenie podziału nieruchomości;

oznaczenie nieruchomości lub ich części, według
katastru nieruchomości, które stają się własnością
Skarbu Państwa lub właściwej jednostki
samorządu terytorialnego;

określenie terminu wydania nieruchomości lub
opróżnienia lokali i innych pomieszczeń.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

23

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(EURO 2012)

Nieruchomości w liniach rozgraniczających lokalizacji
przedsięwzięcia EURO 2012, stają się z mocy prawa
własnością odpowiednio Skarbu Państwa albo
jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w
którym decyzja o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięcia
Euro 2012 stała się ostateczna.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięcia Euro
2012 stanowi podstawę do dokonania wpisów w
księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

24

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(lotnicza)

Ustawa z dnia 12 lutego 2009r. o szczególnych
zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie lotnisk użytku publicznego – Dz. U. nr 42,
poz. 340 z 2009r.

Art.3. Właściwy wojewoda wydaje decyzję o
zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie
lotniska użytku publicznego nie później niż w
terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez
zakładającego lotnisko, zarządzającego lotniskiem
lub Polską Agencję Żeglugi Powietrznej.

Art. 4. Wniosek, o którym mowa w art. 3, można
złożyć nie później niż do dnia 31 grudnia 2015 r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

25

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(lotnicza)

Do wniosku załącza się:

mapę w skali co najmniej 1:5.000 przedstawiającą
projektowany obszar lotniska, z zaznaczeniem terenu
niezbędnego dla obiektów budowlanych, oraz
istniejące uzbrojenie terenu;

mapy zawierające projekty podziału nieruchomości;

oznaczenie nieruchomości podlegających wykupieniu
przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu
terytorialnego ….;

określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze
zagospodarowania terenu;

cztery egzemplarze projektu budowlanego ….

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

26

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(lotnicza)

Z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację
inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego stała
się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym w
odrębnej decyzji, nieruchomości w liniach
rozgraniczających inwestycji, stają się z mocy prawa
własnością SP albo właściwej JST - w przypadku, gdy
zakładającym lotnisko albo zarządzającym lotniskiem
jest organ tej JST albo jej samorządowa jednostka
organizacyjna.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje
właściwy wojewoda w terminie 30 dni od dnia, w którym
decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie
lotniska użytku publicznego stała się ostateczna.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

27

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(lotnicza)

Do usuwania drzew i krzewów znajdujących się na
nieruchomościach objętych decyzją o zezwoleniu ….
wydaną na rzecz zakładającego lotnisko,, nie stosuje się
przepisów ustawy o ochronie przyrody w zakresie
obowiązku uzyskiwania zezwoleń na ich usunięcie oraz
opłat z tym związanych.

Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzją o
zezwoleniu … nie stosuje się przepisów ustawy o ochronie
gruntów rolnych i leśnych.

W sprawach dotyczących decyzji o zezwoleniu na
realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku
publicznego nie stosuje się przepisów ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

28

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(gazowa)

USTAWA z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w
zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego
gazu ziemnego w Świnoujściu1 (Dz. U. z dnia 4
czerwca 2009 r.)

Nieruchomości znajdujące się w liniach
rozgraniczających teren inwestycji stają się z mocy
prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym
decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie
terminalu stała się ostateczna, za odszkodowaniem.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

29

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

USTAWA z dnia 8 lipca 2010 r.

o szczególnych zasadach przygotowania do
realizacji inwestycji w zakresie budowli
przeciwpowodziowych - Dz. U. Nr 143, poz. 963

Decyzj

ę

o pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji

wydaje wojewoda na wniosek inwestora

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

30

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

Wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację
inwestycji zawiera:

charakterystykę inwestycji określającą rodzaj budowli
przeciwpowodziowej oraz jej lokalizację i parametry
techniczne;

mapę w skali co najmniej 1:10 000, przedstawiającą
projektowany obszar inwestycji z zaznaczeniem
podziału geodezyjnego nieruchomości oraz terenu
niezbędnego dla obiektów budowlanych, oraz
istniejące uzbrojenie terenu, a także wskazanie części
nieruchomości będących częścią inwestycji, na której
nie będą prowadzone roboty budowlane;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

31

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

analizę powiązania inwestycji z mapami zagrożenia
powodziowego, mapami ryzyka powodziowego, z
planami zarządzania ryzykiem powodziowym, o ile
zostały opracowane;

mapy zawierające projekty podziału nieruchomości,
sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami;

określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze
zagospodarowania terenu;

cztery egzemplarze projektu budowlanego ….;

opinie: (12) …

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

32

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

Decyzja o pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji

zawiera:

1) okre

ś

lenie linii rozgraniczaj

ą

cych teren;

2) warunki wynikaj

ą

ce z potrzeb ochrony

ś

rodowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury

współczesnej oraz potrzeb obronno

ś

ci pa

ń

stwa;

3) wymagania dotycz

ą

ce ochrony uzasadnionych

interesów osób trzecich;

4) zatwierdzenie podziału nieruchomo

ś

ci;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

33

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

5) oznaczenie według katastru nieruchomo

ś

ci:

a)

nieruchomo

ś

ci lub ich cz

ęś

ci, b

ę

d

ą

cych

cz

ęś

ci

ą

inwestycji, niezb

ę

dnych do jej realizacji,

które staj

ą

si

ę

własno

ś

ci

ą

Skarbu Pa

ń

stwa albo

jednostki samorz

ą

du terytorialnego,

b)

nieruchomo

ś

ci lub ich cz

ęś

ci b

ę

d

ą

cych

cz

ęś

ci

ą

inwestycji, niezb

ę

dnych do jej

funkcjonowania, które nie staj

ą

si

ę

własno

ś

ci

ą

Skarbu Pa

ń

stwa albo jednostki samorz

ą

du

terytorialnego, ale wobec których trwale ogranicza
si

ę

sposób korzystania;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

34

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

6) zatwierdzenie projektu budowlanego;

7) warunki okre

ś

lone w decyzji o

ś

rodowiskowych uwarunkowaniach;

8) w razie potrzeby inne ustalenia dotycz

ą

ce okre

ś

lenia:

a) szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia

robót budowlanych,

b) czasu u

ż

ytkowania tymczasowych obiektów budowlanych,

c) terminów rozbiórki istniej

ą

cych obiektów budowlanych nieprzewidzianych

do dalszego u

ż

ytkowania oraz tymczasowych obiektów budowlanych,

d) szczegółowych wymaga

ń

dotycz

ą

cych nadzoru na budowie,

e) obowi

ą

zku dokonania przebudowy istniej

ą

cej sieci uzbrojenia terenu,

f) ogranicze

ń

w korzystaniu z nieruchomo

ś

ci, z uwzgl

ę

dnieniem obszarów

bezpo

ś

redniego zagro

ż

enia powodzi

ą

oraz obszarów potencjalnego

zagro

ż

enia powodzi

ą

, lub szczególnego zagro

ż

enia powodzi

ą

, o ile zostały

wyznaczone.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

35

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

W sprawach o wydanie decyzji o pozwoleniu
na realizacj

ę

inwestycji nie stosuje si

ę

przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym.

Do nieruchomo

ś

ci stanowi

ą

cych rodzinne

ogrody działkowe obj

ę

tych decyzj

ą

o

pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji nie

stosuje si

ę

art. 17-22 ustawy z dnia 8 lipca

2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

36

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

Decyzj

ą

o pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji

zatwierdza si

ę

podział nieruchomo

ś

ci.

Linie rozgraniczaj

ą

ce teren ustalone decyzj

ą

o pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji

stanowi

ą

linie podziału nieruchomo

ś

ci.

Decyzja o pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji

stanowi podstaw

ę

do dokonania wpisów w

ksi

ę

dze wieczystej oraz w katastrze

nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

37

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

Nieruchomo

ś

ci lub ich cz

ęś

ci, obj

ę

te

decyzj

ą

, staj

ą

si

ę

z mocy prawa własno

ś

ci

ą

Skarbu Pa

ń

stwa albo jednostki samorz

ą

du

terytorialnego z dniem, w którym decyzja o
pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji stała si

ę

ostateczna.

Decyzja ta stanowi podstaw

ę

wpisu do ksi

ę

gi

wieczystej oraz katastru nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

38

„specustawy” w gospodarce nieruchomościami
(przeciwpowodziowa)

Do gruntów rolnych i le

ś

nych obj

ę

tych decyzj

ą

o

pozwoleniu na realizacj

ę

inwestycji nie stosuje si

ę

przepisów o ochronie gruntów rolnych i le

ś

nych.

2. Do usuwania drzew i krzewów znajduj

ą

cych si

ę

na

nieruchomo

ś

ciach obj

ę

tych decyzj

ą

o pozwoleniu na

realizacj

ę

inwestycji, z wył

ą

czeniem drzew i krzewów

usuwanych z nieruchomo

ś

ci wpisanej do rejestru

zabytków, nie stosuje si

ę

przepisów o ochronie

przyrody w zakresie obowi

ą

zku uzyskiwania

zezwole

ń

na ich usuni

ę

cie oraz opłat z tym

zwi

ą

zanych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

39

ugn- granice nieruchomości

Art. 26. 1. Granice mi

ę

dzy nieruchomo

ś

ciami

nabywanymi na własno

ść

Skarbu Pa

ń

stwa lub na

własno

ść

jednostki samorz

ą

du terytorialnego

przyjmuje si

ę

według istniej

ą

cego stanu prawnego, a

je

ż

eli stanu takiego nie mo

ż

na stwierdzi

ć

, według

stanu uwidocznionego w katastrze nieruchomo

ś

ci.

2. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych, o
których mowa w ust. 1, nie wstrzymuje si

ę

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych z nabyciem nieruchomo

ś

ci, co nie

wył

ą

cza roszcze

ń

pomi

ę

dzy wła

ś

cicielami

nieruchomo

ś

ci, których granice zostały ustalone w

sposób, o którym mowa w ust. 1.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

40

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

41

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Podstawa prawna:

1.

Ustawa z 19.10.1991r. o gospodarowaniu
nieruchomo

ś

ciami rolnymi Skarbu Pa

ń

stwa

(Dz. U. nr 231, poz. 1700 z 2007r. z pó

ź

n. zm.)

2.

Rozp. Ministra RiRW 17.02.2010r. w sprawie
szczegółowego trybu sprzeda

ż

y

nieruchomo

ś

ci ZWRSP i ich cz

ęś

ci

składowych, warunków rozkładania ceny
sprzeda

ż

y na raty oraz stawek szacunkowych

gruntów (Dz. U. nr 29, poz. 151)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

42

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

3. Rozp. Ministra RiRW z 14.01.2009r. w

sprawie szczegółowego trybu
przeprowadzania przetargów na dzier

ż

aw

ę

nieruchomo

ś

ci ZWRSP (Dz. U. 17, poz. 93)

4. Rozp. Ministra RiRW z 21.05.2009r. W

sprawie sposobu ustalania wysoko

ś

ci

czynszu dzier

ż

awnego w umowach

zawieranych ze spółkami w trybie
bezprzetargowym (Dz. U. 93, poz. 766)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

43

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

5. Rozp. Ministra RiRW z 2.03.2009r. w

sprawie warunków i trybu dokonywania
zamiany nieruchomo

ś

ci (Dz. U. 45, poz.

367)

6.Ustawa z 15.11.1984r. o podatku rolnym

(Dz. U. z 2006r Nr 136, poz 969 z pó

ź

n. zm.)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

44

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Skarb Pa

ń

stwa powierza Agencji Nieruchomo

ś

ci

Rolnych wykonywanie prawa własno

ś

ci i innych

praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do
nieruchomo

ś

ci ZWRSP.

ZWRSP tworz

ą

nieruchomo

ś

ci SP:

-

nieruchomo

ś

ci rolne w rozumieniu KC z wył

ą

czeniem

gruntów b

ę

d

ą

cych w zarz

ą

dzie Lasów Pa

ń

stwowych i

parków narodowych,

-

inne nieruchomo

ś

ci i składniki mienia po zlikwidowanych

ppgr,

-

lasy niewydzielone geodezyjnie z nieruchomo

ś

ci ww.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

45

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Zadania ANR:

1.

Tworzenie oraz poprawa struktury obszarowej
gospodarstw rolnych;

2.

Tworzenie warunków sprzyjaj

ą

cych racjonalnemu

wykorzystaniu ZWRSP;

3.

Restrukturyzacja oraz prywatyzacja mienia SP
u

ż

ytkowanego na cele rolnicze;

4.

Obrót nieruchomo

ś

ciami i innymi składnikami

maj

ą

tku SP u

ż

ytkowanymi na cele rolnicze;

5.

Administrowanie ZWRSP;

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

46

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

6.

Zabezpieczanie maj

ą

tku SP;

7.

Inicjowanie prac urz

ą

dzeniowo-rolnych na

gruntach SP oraz popieranie organizowania na
gruntach SP prywatnych gospodarstw rolnych.

Ponadto ANR realizuje zadania wynikaj

ą

ce z

ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz
ustawy o realizacji prawa do rekompensaty za tzw.
„mienie zabu

ż

a

ń

skie”.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

47

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

U

ż

ytkowanie wieczyste nieruchomo

ś

ci

rolnych SP

Opłaty roczne:

- na cele obronno

ś

ci pa

ń

stwa – 0.1%;

- na cele rolne – 1%;

- na cele mieszkaniowe – 1%;

- na inne cele – 3%.

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Nieruchomo

ść

b

ę

d

ą

ca przedmiotem u.w.

mo

ż

e by

ć

sprzedana jej u.w.

Na poczet ceny zalicza si

ę

kwot

ę

równ

ą

warto

ś

ci prawa u.w. okre

ś

lon

ą

w sposób

przewidziany w ugn według stanu na dzie

ń

sprzeda

ż

y nieruchomo

ś

ci.

Cen

ę

nieruchomo

ś

ci ZWRSP ustala si

ę

w

wysoko

ś

ci nie ni

ż

szej ni

ż

jej warto

ść

okre

ś

lona zgodnie z ugn - opinia

rzeczoznawcy maj

ą

tkowego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

48

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Cen

ę

nieruchomo

ś

ci rolnej mo

ż

na równie

ż

ustali

ć

w wysoko

ś

ci nie ni

ż

szej ni

ż

suma

warto

ś

ci gruntu okre

ś

lonej z uwzgl

ę

dnieniem

stawek szacunkowych jednego hektara oraz
ceny 1dt

ż

yta, ustalonej stosownie do

przepisów o podatku rolnym, i warto

ś

ci

cz

ęś

ci składowych tego gruntu

(grunt - bez opinii rzeczoznawcy maj

ą

tkowego,

naniesienia - na podstawie opinii
rzeczoznawcy maj

ą

tkowego).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

49

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Cen

ę

sprzeda

ż

y nieruchomo

ś

ci wpisanej do

rejestru zabytków obni

ż

a si

ę

o 50%.

Okre

ś

lenie warto

ś

ci gruntu bez udziału

rzeczoznawcy maj

ą

tkowego mo

ż

na dokona

ć

w celu ustalenia:



odpłatno

ś

ci, w zwi

ą

zku z przej

ę

ciem gruntu na własno

ść

SP w

trybie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo



ceny gruntu niezabudowanego o powierzchni
nieprzekraczaj

ą

cej 1 ha, albo



ceny gruntu stanowi

ą

cej podstaw

ę

obliczenia opłat z tytułu

wykonywania trwałego zarz

ą

du

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

50

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

51

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

ANR gospodaruje ZWRSP w drodze:

-

Sprzeda

ż

y mienia w cało

ś

ci lub jego cz

ęś

ci;

-

Oddania na czas oznaczony do odpłatnego
korzystania osobom prawnym lub fizycznym
(dzier

ż

awa, najem);

-

Wniesienia mienia do spółki;

-

Oddania na czas oznaczony administratorowi;

-

Przekazania w zarz

ą

d;

-

Zamiany nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

52

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Na wniosek ANR starosta … przekazuje
nieodpłatnie w drodze decyzji LP wydzielone
geodezyjnie grunty ZWRSP przeznaczone do
zalesienia w mpzp albo w dwz.

Nieruchomo

ś

ci ZWRSP zaj

ę

te pod drogi gminne,

powiatowe i wojewódzkie oraz grunty
przeznaczone na te cele w mpzp lub studium,
ANR mo

ż

e, w drodze umowy, nieodpłatnie

przekaza

ć

na własno

ść

JST.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

53

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

ANR mo

ż

e nieodpłatnie przekaza

ć

w drodze

umowy nieruchomo

ś

ci ZWRSP:

- jednostkom samorz

ą

du terytorialnego

- na cele zwi

ą

zane z inwestycjami infrastrukturalnymi;

- na cele zwi

ą

zane z realizacj

ą

inwestycji w zakresie

budowli przeciwpowodziowych

(„specustawa” przeciwpowodziowa);

- w celu umo

ż

liwienia realizacji miejscowego planu

odbudowy (ustawa z 11.08.2010r. );

- osobom bezrobotnym bez prawa do zasiłku,
które przez okres co najmniej 5 lat były
pracownikami ppgr – do 2 ha na cele zwi

ą

zane z

zalesieniem.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

54

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa

Nieruchomo

ś

ci przeznaczone na drogi

krajowe, stanowi

ą

ce własno

ść

SP,

wchodz

ą

ce w skład ZWRSP, staj

ą

si

ę

nieodpłatnie z mocy prawa przedmiotem
trwałego zarz

ą

du ustanowionego na rzecz

GDDKiA z dniem w którym „decyzja
lokalizacyjna” stała si

ę

ostateczna.

Decyzj

ę

wydaje wojewoda, stanowi ona

te

ż

podstaw

ę

wpisu w KW.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

55

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Sprzeda

ż

nieruchomo

ś

ci ZWRSP

Dla nieruchomo

ś

ci przewidzianych do sprzeda

ż

y

przed ogłoszeniem przetargu nale

ż

y sporz

ą

dzi

ć

wykaz zawieraj

ą

cy m.in.:

- oznaczenie i powierzchni

ę

nieruchomo

ś

ci

według egib;
- rodzaje u

ż

ytków i ich klasy;

- oznaczenie KW;
- opis budynków i innych składników
maj

ą

tkowych przeznaczonych do sprzeda

ż

y.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

56

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Sprzeda

ż

nieruchomo

ś

ci rolnej przez ANR

mo

ż

e nast

ą

pi

ć

je

ż

eli w wyniku tej sprzeda

ż

y

ł

ą

czna powierzchnia u

ż

ytków rolnych

b

ę

d

ą

cych własno

ś

ci

ą

nabywcy nie

przekroczy 500 ha.

Powierzchni

ę

u

ż

ytków rolnych nabywcy,

ustala si

ę

na podstawie o

ś

wiadczenia

zło

ż

onego przez nabywc

ę

nieruchomo

ś

ci

rolnej.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

57

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Sprzeda

ż

w trybie bezprzetargowym:

1.

Osobie fizycznej lub prawnej, która w dniu
wej

ś

cia nieruchomo

ś

ci rolnej do Zasobu włada

ni

ą

na podstawie umowy (do 1 roku);

2.

U

ż

ytkownikowi wieczystemu;

3.

Najemcy domu, lokalu mieszkalnego i budynku
gospodarczego wraz z niezb

ę

dnymi gruntami,

osobie korzystaj

ą

cej z gara

ż

u i ogródka

przydomowego (bonifikata max. 95%);

4.

Kandydatowi ustalonemu przed 1.01.1992r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

58

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Pierwsze

ń

stwo w nabyciu nieruchomo

ś

ci rolnej:

1.

Były wła

ś

ciciel lub jego spadkobiercy, je

ż

eli

nieruchomo

ść

została przej

ę

ta na rzecz SP

przed 1.01.1992r.

2.

SPR władaj

ą

ca nieruchomo

ś

ci

ą

, do której

u

ż

ytkowanie ustanowione na rzecz tej

spółdzielni wygasło z dniem 31.12.1993r.

3.

Dzier

ż

awca zbywanej nieruchomo

ś

ci, je

ż

eli

dzier

ż

awa trwała faktycznie co najmniej 3 lata.

4.

Zarz

ą

dzaj

ą

cy specjaln

ą

stref

ą

ekonomiczn

ą

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

59

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Przetargi:

1.

Ustne nieograniczone (licytacja)

2.

Ustne ograniczone (art. 29 ust. 3b)

3.

Pisemny nieograniczony (przetarg ofert)

4.

Pisemny ograniczony (art. 29 ust. 3b)

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

60

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Przetargi ograniczone:
1. Udział mog

ą

bra

ć

osoby fizyczne spełniaj

ą

ce

warunki okre

ś

lone w ustawie o kur zamierzaj

ą

ce

utworzy

ć

lub powi

ę

kszy

ć

gospodarstwo rodzinne,

które s

ą

:

-

rolnikami posiadaj

ą

cymi gospodarstwo rolne w

danej gminie;

-

pracownikami zlikwidowanego ppgr
zamierzaj

ą

cymi utworzy

ć

gospodarstwo;

-

rolnikami, którzy po 31.12.1991r. sprzedali SP
nieruchomo

ś

ci na cele publiczne;

-

członkami RSP postawionych w stan likwidacji.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

61

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa - sprzedaż

Przetargi ograniczone – cd.

2. Osoby spełniaj

ą

ce warunki do obj

ę

cia

programem osadnictwa rolniczego;

3. Repatrianci – przybyli do Polski nie wcze

ś

nie

ni

ż

6 lat przed dniem przetargu;

4. Spółki utworzone przez pracowników

zlikwidowanych ppgr.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

62

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa – dzierżawa i najem

Mienie ZWRSP mo

ż

e by

ć

wydzier

ż

awiane

lub wynajmowane osobom fizycznym lub
prawnym na zasadach KC.

Mienie ZWRSP mo

ż

e by

ć

wydzier

ż

awiane

lub wynajmowane osobom fizycznym lub
prawnym z zapewnieniem dzier

ż

awcy lub

najemcy prawa kupna przedmiotu dzier

ż

awy

lub najmu najpó

ź

niej z upływem okresu na

jaki została zawarta umowa.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

63

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa – dzierżawa i najem

Umow

ę

dzier

ż

awy lub najmu zawiera si

ę

po

przeprowadzeniu przetargu ustnego lub pisemnego,
nieograniczonego lub ograniczonego.

Czynsz dzier

ż

awny w wysoko

ś

ci równej sumie

warto

ś

ci przedmiotu dzier

ż

awy lub najmu

podzielonej przez liczb

ę

lat, na któr

ą

została

zawarta umowa (wylicytowany lub ustalony w
najkorzystniejszej ofercie jako suma pieni

ęż

na albo

jako równowarto

ść

odpowiedniej ilo

ś

ci pszenicy).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

64

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi SP –
zamiana –

rozp. MRiRW z 2.03.2009r. w sprawie warunków i trybu

dokonywania zamiany nieruchomości – Dz.U nr 45, poz.367

Zamian

ą

mog

ą

by

ć

obj

ę

te wył

ą

cznie nieruchomo

ś

ci

wolne od wszelkich obci

ąż

e

ń

, z wyj

ą

tkiem

słu

ż

ebno

ś

ci gruntowych.

Dla nieruchomo

ś

ci przeznaczonych do zamiany

ANR sporz

ą

dza wykaz i ogłasza go w sposób

zwyczajowo przyj

ę

ty w danej miejscowo

ś

ci.

Po upływie 14 dni ANR ogłasza w sposób
zwyczajowo przyj

ę

ty zamiar zamiany

nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

65

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa – zamiana

ANR mo

ż

e dokona

ć

zamiany:

je

ż

eli w jej wyniku ulegnie likwidacji gospodarstwo

rolne stanowi

ą

ce własno

ść

rolnika co najmniej przez

5 lat, poło

ż

one na terenie województw, w których

ś

rednia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa

rolnego jest mniejsza ni

ż

5 ha, i zostanie utworzone

przez tego rolnika gospodarstwo rolne na terenie
innych województw oraz nast

ą

pi odpowiednia

zmiana stałego miejsca zamieszkania rolnika;

na wniosek rolnika, je

ż

eli w jej wyniku zapobiegnie

si

ę

zmniejszeniu powierzchni gospodarstwa rolnego

w zwi

ą

zku z przeznaczeniem cz

ęś

ci gospodarstwa

na cele publiczne.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

66

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa – zamiana

Powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego w
wyniku zamiany (1) nie mo

ż

e by

ć

mniejsza ni

ż

ś

rednia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa

rolnego w danym województwie i nie wi

ę

ksza ni

ż

10-

krotno

ść

tej

ś

redniej.

Zamian

ę

(1) uwa

ż

a si

ę

za ekwiwalentn

ą

, je

ż

eli w

zamian za przeniesienie własno

ś

ci 1 ha

przeliczeniowego gruntu rolnego na SP ANR
przenosi 10 ha przeliczeniowych gruntu rolnego na
własno

ść

rolnika.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

67

Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa – zamiana

W pozostałych przypadkach (2) zamian

ę

uwa

ż

a si

ę

za ekwiwalentn

ą

, je

ż

eli warto

ść

zamienianych nieruchomo

ś

ci jest równa.

Ró

ż

nica warto

ś

ci zamienianych

nieruchomo

ś

ci podlega dopłacie.

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Ustawa z 30.05.1996r. o gospodarowaniu
niektórymi składnikami mienia SP oraz o
AMW – Dz.U. z 2004r. Nr 163, poz.1711 z
pó

ź

n. zm.

Ustawa z 22.06.1995r. O zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U.
z 2010r. Nr 206, poz.1367 z pó

ź

n. zm.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

68

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Nieruchomo

ś

ci Skarbu Pa

ń

stwa stanowi

ą

ce lotniska

wojskowe lub ich cz

ęś

ci, wła

ś

ciwy wojewoda przekazuje w

drodze darowizny nast

ę

puj

ą

cym jednostkom samorz

ą

du

terytorialnego wła

ś

ciwym ze wzgl

ę

du na poło

ż

enie lotniska

wojskowego lub jego cz

ęś

ci:

1)

gminie - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy lokalnego

lotniska cywilnego u

ż

ytku publicznego;

2)

powiatowi - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy

powiatowego lotniska cywilnego u

ż

ytku publicznego;

3)

województwu - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy

regionalnego albo krajowego lotniska cywilnego u

ż

ytku

publicznego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

69

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Dla nieruchomo

ś

ci zaj

ę

tych pod byłe lotniska

wojskowe, przekazanych wła

ś

ciwym jednostkom

samorz

ą

du terytorialnego, sporz

ą

dzenie

miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego jest obowi

ą

zkowe, z

uwzgl

ę

dnieniem przepisów dotycz

ą

cych terenów

zamkni

ę

tych.

Jednostka samorz

ą

du terytorialnego przekazuje

30 % dochodów uzyskanych z gospodarowania
darowan

ą

jej nieruchomo

ś

ci

ą

na zasilenie

Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

70

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Nieruchomo

ś

ci Skarbu Pa

ń

stwa stanowi

ą

ce lotniska

wojskowe lub ich cz

ęś

ci, wła

ś

ciwy wojewoda, na wniosek

JST wła

ś

ciwych ze wzgl

ę

du na poło

ż

enie lotniska

wojskowego lub jego cz

ęś

ci albo instytucji

zapewniaj

ą

cych słu

ż

by ruchu lotniczego, przekazuje w

drodze u

ż

yczenia co najmniej na lat 30:

1) gminie - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy lokalnego lotniska cywilnego u

ż

ytku

publicznego;

2) powiatowi - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy powiatowego lotniska cywilnego

u

ż

ytku publicznego;

3) województwu - w celu zało

ż

enia albo rozbudowy regionalnego albo krajowego

lotniska cywilnego u

ż

ytku publicznego;

4) instytucjom zapewniaj

ą

cym słu

ż

by ruchu lotniczego - na potrzeby realizacji

ich zada

ń

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

71

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW odbywa si

ę

zgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki i polega, w
szczególno

ś

ci na:

1) sprzeda

ż

y lub zamianie mienia albo oddaniu gruntów w

u

ż

ytkowanie wieczyste;

2) oddaniu mienia w u

ż

ytkowanie, najem, dzier

ż

aw

ę

, u

ż

yczenie,

trwały zarz

ą

d lub do korzystania na podstawie innego stosunku

prawnego;

3) oddaniu mienia w administrowanie, na podstawie umowy na
czas oznaczony, za wynagrodzeniem;

4) wnoszeniu mienia do spółek, a tak

ż

e nabywaniu i

obejmowaniu udziałów w spółkach

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

72

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Nieruchomo

ś

ci Skarbu Pa

ń

stwa mog

ą

by

ć

przekazane

przez Agencj

ę

, w drodze umowy, na własno

ść

jednostce

samorz

ą

du terytorialnego na cele zwi

ą

zane z

inwestycjami infrastrukturalnymi słu

żą

cymi wykonywaniu

zada

ń

własnych

.

Nieruchomo

ś

ci Skarbu Pa

ń

stwa mog

ą

by

ć

przekazywane przez Agencj

ę

do zasobów

nieruchomo

ś

ci Skarbu Pa

ń

stwa, którym gospodaruje

starosta wykonuj

ą

cy zadanie z zakresu administracji

rz

ą

dowej lub agencje pa

ń

stwowe w zamian za

przekazanie Agencji innych nieruchomo

ś

ci z tych

zasobów.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

73

Gospodarowanie mieniem SP przez AMW i WAM

Nieruchomo

ś

ci SP przeznaczone w mpzp pod budownictwo

mieszkaniowe lub które mog

ą

by

ć

przeznaczone na ten cel,

AMW mo

ż

e przekazywa

ć

WAM, a WAM mo

ż

e przekazywa

ć

AMW nieruchomo

ś

ci, które nie b

ę

d

ą

przez ni

ą

zagospodarowane na ten cel.

Nieruchomo

ś

ci zabudowane budynkami mieszkalnymi,

nieruchomo

ś

ci lokalowe i nieruchomo

ś

ci, które s

ą

lub mog

ą

by

ć

w mpzp przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe,

AMW mo

ż

e przekaza

ć

WAM nieodpłatnie lub w zamian za

przekazanie jej przez WAM

ś

rodków finansowych w

wysoko

ś

ci okre

ś

lonej w umowie przekazania, nie wi

ę

cej

jednak ni

ż

warto

ść

przekazanych nieruchomo

ś

ci

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

74

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

75

Gospodarowanie nieruchomościami
lokalowymi

1.

Ustawa o własno

ś

ci lokali z 24.06.1994r.

2.

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z
15.12.2000r.

3.

Ustawa o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
Kodeksu cywilnego z 21.06.2001r.

4.

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z
12.01.1991r.

5.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn z
28.07.1983r.

6.

Ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

76

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi

Samodzielny lokal mieszkalny – wydzielona trwałymi

ś

cianami w obr

ę

bie budynku izba lub zespół izb

przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z
pomieszczeniami pomocniczymi słu

żą

zaspokajaniu

potrzeb mieszkaniowych.

Kryteria te stosuje si

ę

odpowiednio do

samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z
przeznaczeniem na cele inne ni

ż

mieszkaniowe.

„Samodzielno

ść

” lokalu stwierdza starosta w formie

za

ś

wiadczenia.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

77

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Pomieszczenia przynale

ż

ne – cz

ęś

ci składowe

lokalu, cho

ć

by nawet do niego bezpo

ś

rednio nie

przylegały lub były poło

ż

one w granicach

nieruchomo

ś

ci gruntowej poza budynkiem, w którym

wyodr

ę

bniono dany lokal, a w szczególno

ś

ci:

piwnica, strych, komórka, gara

ż

.

Lokale wraz z pomieszczeniami do nich
przynale

ż

nymi zaznacza si

ę

na rzucie odpowiednich

kondygnacji budynku, a w razie poło

ż

enia

pomieszcze

ń

przynale

ż

nych poza budynkiem

mieszkalnym – tak

ż

e na wyrysie z operatu

ewidencyjnego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

78

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Wyodr

ę

bnienie własno

ś

ci lokalu wi

ąż

e si

ę

z

ustanowieniem prawa do nieruchomo

ś

ci

wspólnej (grunt, cz

ęść

budynku, urz

ą

dzenia).

Udział wła

ś

ciciela lokalu w nieruchomo

ś

ci

wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni
u

ż

ytkowej lokalu wraz z powierzchni

ą

pomieszcze

ń

przynale

ż

nych do ł

ą

cznej

powierzchni u

ż

ytkowej wszystkich lokali wraz

z pomieszczeniami do nich przynale

ż

nymi.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

79

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Przy oddawaniu w u.w. ułamkowej cz

ęś

ci gruntu,

jako prawa zwi

ą

zanego z odr

ę

bn

ą

własno

ś

ci

ą

lokali,

stosuje si

ę

nast

ę

puj

ą

ce zasady:

-

nie oddaje si

ę

gruntu we współu

ż

ytkowanie

wieczyste, je

ż

eli stanowi on przedmiot

współwłasno

ś

ci zwi

ą

zanej z własno

ś

ci

ą

uprzednio

wyodr

ę

bnionych lokali;

-

nie sprzedaje si

ę

udziału we współwłasno

ś

ci gruntu,

je

ż

eli grunt ten stanowi przedmiot współu

ż

ytkowania

wieczystego zwi

ą

zanego z własno

ś

ci

ą

uprzednio

wyodr

ę

bnionych lokali,

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

80

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

- ustala si

ę

jeden termin trwania prawa u.w. w

odniesieniu do wszystkich udziałów we
współu

ż

ytkowaniu wieczystym, niezale

ż

nie od daty

wyodr

ę

bnienia lokalu, z którym jest zwi

ą

zany udział

w tym prawie.

Je

ż

eli powierzchnia nieruchomo

ś

ci gruntowej

zabudowanej budynkiem, w którym wyodr

ę

bniono

własno

ść

lokali, jest wi

ę

ksza ni

ż

powierzchnia

niezb

ę

dna do korzystania z niego, współwła

ś

ciciele

mog

ą

dokona

ć

podziału tej nieruchomo

ś

ci.

Wspólnota mieszkaniowa – ogół wła

ś

cicieli, których

lokale wchodz

ą

w skład okre

ś

lonej nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

81

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Powierzchnia u

ż

ytkowa lokalu (budynku):

1.

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych

2.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn

Powierzchnia mierzona po wewn

ę

trznej długo

ś

ci

ś

cian

na wszystkich kondygnacjach, z wyj

ą

tkiem powierzchni

klatek schodowych oraz szybów d

ź

wigowych; za

kondygnacj

ę

uwa

ż

a si

ę

równie

ż

gara

ż

e podziemne,

piwnice, sutereny i poddasza u

ż

ytkowe.

Powierzchni

ę

pomieszcze

ń

lub ich cz

ęś

ci oraz

kondygnacji o wysoko

ś

ci w

ś

wietle od 1.40m do 2.20m

zalicza si

ę

do powierzchni u

ż

ytkowej budynku w 50%,

a je

ż

eli wysoko

ść

jest mniejsza ni

ż

1.40m,

powierzchni

ę

t

ę

pomija si

ę

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

82

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

3. Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i

zmianie KC

Art.1. Ustawa reguluje zasady i formy ochrony
praw lokatorów oraz zasady gospodarowania
mieszkaniowym zasobem gminy.
Art.39. Traci moc ustawa z dnia 2 lipca 1994r. o
najmie lokali mieszkalnych i dodatkach
mieszkaniowych (od 10 lipca 2001r.).

Rozp. w sprawie egib – powierzchni

ę

u

ż

ytkow

ą

lokalu ustala si

ę

zgodnie z zasadami okre

ś

lonymi

w przepisach ustawy z 2 lipca 1994r. o najmie
lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

83

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Przez powierzchni

ę

u

ż

ytkow

ą

lokalu nale

ż

y

rozumie

ć

powierzchni

ę

wszystkich pomieszcze

ń

znajduj

ą

cych si

ę

w lokalu, a w szczególno

ś

ci

pokoi, kuchni, spi

ż

arni, przedpokoi, alków, holi,

korytarzy, łazienek oraz innych pomieszcze

ń

słu

żą

cych mieszkalnym i gospodarczym

potrzebom lokatora, bez wzgl

ę

du na ich

przeznaczenie i sposób u

ż

ywania;

za powierzchni

ę

u

ż

ytkow

ą

lokalu nie uwa

ż

a si

ę

powierzchni balkonów, tarasów i loggii,
antresoli, szaf i schowków w

ś

cianach, pralni,

suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek
przeznaczonych do przechowywania opału.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

84

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Obmiaru powierzchni u

ż

ytkowej lokalu dokonuje si

ę

w

ś

wietle wyprawionych

ś

cian.

Powierzchni

ę

pomieszcze

ń

lub ich cz

ęś

ci o

wysoko

ś

ci w

ś

wietle równej lub mniejszej od 2.20m

nale

ż

y zaliczy

ć

w 100%, o wysoko

ś

ci od 1.40m do

2.20m – w 50%, a je

ż

eli wysoko

ść

jest mniejsza ni

ż

1.40m, powierzchni

ę

t

ę

pomija si

ę

.

Pozostałe zasady obliczania powierzchni nale

ż

y

przyjmowa

ć

zgodnie z PN odpowiedni

ą

do

okre

ś

lania i obliczania wska

ź

ników

powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

85

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Polska Norma PN-70/B-02365 Powierzchnia budynków. Podział, okre

ś

lenia i

zasady obmiaru

.

Powierzchnia u

ż

ytkowa – powierzchnia pomieszcze

ń

,

słu

żą

cych do zaspokajania potrzeb zwi

ą

zanych

bezpo

ś

rednio z przeznaczeniem budynku.

Powierzchnia u

ż

ytkowa budynku składa si

ę

z

powierzchni podstawowej i pomocniczej.

Powierzchnia podstawowa – w budynku mieszkalnym –
pokoje.
Powierzchnia pomocnicza – w budynku mieszkalnym –
łazienka.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

86

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Zasady obmiaru:

- wymiary liniowe z dokładno

ś

ci

ą

do 0.01m;

- powierzchnia z dokładno

ś

ci

ą

do 0.1 m

2

;

- pomiar na wysoko

ś

ci 1.0m od podłogi.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

87

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Polska Norma PN-ISO 9836:1997 Wła

ś

ciwo

ś

ci u

ż

ytkowe w budownictwie.

Okre

ś

lenia i obliczanie wska

ź

ników powierzchniowych i kubaturowych

.

Powierzchnia u

ż

ytkowa – cz

ęść

powierzchni

kondygnacji netto (powierzchni ograniczonej przez
elementy zamykaj

ą

ce obliczonej dla wymiarów

budynku w stanie wyko

ń

czonym, na poziomie

podłogi, nie wliczaj

ą

c listew przypodłogowych,

progów, itp., bez powierzchni otworów na drzwi i
okna w elementach zamykaj

ą

cych, za to z

powierzchni

ą

elementów nadaj

ą

cych si

ę

do

demonta

ż

u, takich jak

ś

cianki działowe, rury,

kanały), która odpowiada celom i przeznaczeniu
budynku.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

88

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Zasady obmiaru:

- wymiary liniowe z dokładno

ś

ci

ą

do 0.01m;

- powierzchnia z dokładno

ś

ci

ą

do 0.01 m

2

;

- pomiar na poziomie podłogi.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

89

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Przepisy dotycz

ą

ce normalizacji:

Ustawa o normalizacji z 3 kwietnia 1993r. –
obowi

ą

zywała do 31 grudnia 2002r. – upowa

ż

niała

wła

ś

ciwych ministrów do wprowadzenia w drodze

rozporz

ą

dzenia obowi

ą

zku stosowania PN.

Rozp. MSWiA (z 1999r.) w sprawie wprowadzenia
obowi

ą

zku stosowania niektórych Polskich Norm

wprowadziło do stosowania PN-ISO 9836:1997
jedynie w zakresie kubatury budynku nie wycofuj

ą

c

wcze

ś

niejszej normy PN-70/B-02365.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

90

Gospodarowanie nieruchomościami lokalowymi –cd.

Od dnia 1 stycznia 2003r. Obowi

ą

zuje nowa

ustawa o normalizacji z 12.09.2002r. (Dz.U.
nr 169, poz. 1386 z pó

ź

n. zm.). Ustawa ta nie

daje uprawnie

ń

wła

ś

ciwym ministrom do

wprowadzenia obowi

ą

zku stosowania PN.

Obowi

ą

zek taki mo

ż

e wynika

ć

jedynie z

przepisu ustawowego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

91

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Ustawa z 15.12.2000r. o spółdzielniach
mieszkaniowych – Dz.U. z 2003r. Nr 119,
poz. 1116 z pó

ź

n. zm. (od 24.04.2001r.)

Ustawa z 16.09.1982r. Prawo spółdzielcze –
Dz.U. z 2003r. Nr 188, poz. 1848 z pó

ź

n. zm.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

92

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem
nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie
osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które
w interesie swoich członków prowadzi wspóln

ą

działalno

ść

gospodarcz

ą

.

Maj

ą

tek spółdzielni jest prywatn

ą

własno

ś

ci

ą

jej

członków.

Spółdzielnia podlega obowi

ą

zkowi wpisu do KRS,

nabywa osobowo

ść

prawn

ą

z chwil

ą

wpisu do KRS.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

93

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego

-

przez umow

ę

o ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu

mieszkalnego spółdzielnia zobowi

ą

zuje si

ę

odda

ć

członkowi

lokal mieszkalny do u

ż

ywania, a członek zobowi

ą

zuje si

ę

wnie

ść

wkład mieszkaniowy oraz uiszcza

ć

opłaty okre

ś

lone w

ustawie i w statucie spółdzielni;

-

prawo to mo

ż

e by

ć

ustanowione w budynku stanowi

ą

cym

własno

ść

lub współwłasno

ść

spółdzielni;

-

spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest
niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega
egzekucji.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

94

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Spółdzielcze własno

ś

ciowe prawo do lokalu

Spółdzielcze własno

ś

ciowe prawo do lokalu jest prawem

zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega
egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.

Spółdzielnia nie mo

ż

e odmówi

ć

przyj

ę

cia w poczet członków

nabywcy spółdzielczego własno

ś

ciowego prawa do lokalu,

je

ż

eli odpowiada on wymaganiom statutu.

Spółdzielnia mieszkaniowa prowadzi rejestr lokali, dla których
zostały zało

ż

one oddzielne ksi

ę

gi wieczyste.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

95

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Prawo odr

ę

bnej własno

ś

ci lokalu w SM

Spółdzielnia zawiera umow

ę

z członkiem ubiegaj

ą

cym si

ę

o

ustanowienie odr

ę

bnej własno

ś

ci lokalu, zawieraj

ą

c

ą

m.in.:

-

zobowi

ą

zania członka spółdzielni do pokrycia kosztów

zadania inwestycyjnego w cz

ęś

ci przypadaj

ą

cej na jego lokal;

-

zakres rzeczowy prac realizowanego zadania inwestycyjnego;

-

zasady ustalania wysoko

ś

ci kosztów budowy lokalu;

-

rodzaj, poło

ż

enie i powierzchni

ę

lokalu wraz z

pomieszczeniami przynale

ż

nymi;

-

Inne postanowienia.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

96

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Czynno

ś

ci prawno-geodezyjne SM

-

wyst

ą

pienie z wnioskiem do wła

ś

ciwego organu w sprawie

scalenia lub podziału nieruchomo

ś

ci;

-

podj

ę

cie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z rozgraniczeniem oraz

poł

ą

czeniem nieruchomo

ś

ci, a tak

ż

e egib, je

ż

eli bez tych

czynno

ś

ci oznaczenie przedmiotu odr

ę

bnej własno

ś

ci lokali

poło

ż

onych w obr

ę

bie nieruchomo

ś

ci byłoby niemo

ż

liwe albo

działka wydzielona pod budynkiem nie spełniałaby wymogów
przewidzianych dla działek budowlanych.

Ustanowienie odr

ę

bnej własno

ś

ci lokali mo

ż

e nast

ą

pi

ć

po

nabyciu przez SM własno

ś

ci lub prawa u.w. działek

budowlanych, na których wybudowano budynki.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

97

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Podział nieruchomo

ś

ci SM mo

ż

e nast

ą

pi

ć

niezale

ż

nie od ustale

ń

mpzp.

Podział nie jest dopuszczalny, je

ż

eli

projektowane do wydzielenia działki gruntu nie
maj

ą

dost

ę

pu do drogi publicznej.

Koszty zwi

ą

zane z podziałem nieruchomo

ś

ci

oraz z czynno

ś

ciami zwi

ą

zanymi z

rozgraniczaniem nieruchomo

ś

ci oraz egib, w

tym koszty uzasadnionych prac geodezyjnych,
refunduje SP (wniosek do wojewody).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

98

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

W okresie 24 miesi

ę

cy od dnia zło

ż

enia 1-go wniosku o

wyodr

ę

bnienie własno

ś

ci lokalu w danej nieruchomo

ś

ci SM

okre

ś

li przedmiot odr

ę

bnej własno

ś

ci wszystkich lokali

mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu, podaj

ą

c:

- oznaczenie nieruchomo

ś

ci obejmuj

ą

cej budynek wraz z

gruntem przynale

ż

nym do tego budynku (art.42.1);

-

rodzaj, poło

ż

enie i powierzchni

ę

lokali oraz pomieszcze

ń

przynale

ż

nych;

-

wielko

ść

udziałów we współwłasno

ś

ci nieruchomo

ś

ci

wspólnej;

-

oznaczenie osób, którym przysługuje prawo

żą

dania

przeniesienia na nich własno

ś

ci poszczególnych lokali;

-

przypadaj

ą

cy na ka

ż

dy lokal stan zadłu

ż

enia.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

99

Gospodarowanie nieruchomościami

w spółdzielniach mieszkaniowych

Decyzj

ę

o przyj

ę

ciu metody okre

ś

lania

powierzchni u

ż

ytkowej lokali oraz

pomieszcze

ń

do nich przynale

ż

nych

podejmuje zarz

ą

d SM.

Metoda ta ma zastosowanie do wszystkich

lokali w danej nieruchomo

ś

ci

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

100

Reprywatyzacja gruntów warszawskich

1.

Dekret z 26.10.1945r. O własno

ś

ci i

u

ż

ytkowaniu gruntów na obszarze m. st.

Warszawy – Dz. U. nr 50, poz. 279 z 1945r.

2.

Rozporz

ą

dzenie Ministra Odbudowy z 7.04.1946r. …

w sprawie obejmowania gruntów w posiadanie przez
gmin

ę

m. st. Warszawy – Dz. U. nr 16, poz. 112 z

1946r.

3.

Rozporz

ą

dzenia Ministra Odbudowy z

27.01.1948r. … w sprawie obejmowania w
posiadanie gruntów przez gmin

ę

m. st.

Warszawy – Dz. U. nr 6, poz. 43 z 1948r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

101

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Dekret pozbawił wszystkich wła

ś

cicieli prawa

własno

ś

ci, jednak

ż

e organy zobowi

ą

zane były

do ustanowienia na ich rzecz wieczystej
dzier

ż

awy (obecnie u

ż

ytkowania wieczystego),

je

ż

eli korzystanie z gruntu dało si

ę

pogodzi

ć

z

przeznaczeniem gruntu według planu zabudowy.

Licznym byłym wła

ś

cicielom odmówiono

ustanowienia prawa u

ż

ytkowania wieczystego,

niejednokrotnie z ra

żą

cym naruszeniem prawa.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

102

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Zmiany ustrojowe, porz

ą

dkowanie stosunków

własno

ś

ciowych, uwłaszczenie pa

ń

stwowych i

komunalnych osób prawnych, a tak

ż

e mo

ż

liwo

ść

ostatnio wprowadzonej przez ustawodawc

ę

regulacji, polegaj

ą

cej na przekształceniu prawa

u

ż

ytkowania wieczystego przysługuj

ą

cego

osobom fizycznych w prawo własno

ś

ci w

zestawieniu z unormowaniami nadal
obowi

ą

zuj

ą

cego dekretu z 1945r., pot

ę

guje skal

ę

trudno

ś

ci interpretacyjnych zwi

ą

zanych z

rozpatrywaniem roszcze

ń

byłych wła

ś

cicieli.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

103

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Roszczenia zgłaszane przez byłych wła

ś

cicieli

dotycz

ą

obecnie „innych nieruchomo

ś

ci”, gdy

ż

przedwojenne granice nieruchomo

ś

ci

najcz

ęś

ciej nie pokrywaj

ą

si

ę

z granicami

obecnych działek ewidencyjnych.

Dotyczy to nie tylko gruntów stanowi

ą

cych

dawne gospodarstwa role, ale równie

ż

takich

nieruchomo

ś

ci, które w dniu wej

ś

cia w

ż

ycie

dekretu stanowiły zwarte nieruchomo

ś

ci

zurbanizowane.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

104

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Roszczenia poprzednich wła

ś

cicieli dotycz

ą

konkretnych nieruchomo

ś

ci i mog

ą

by

ć

uwzgl

ę

dnione wył

ą

cznie do gruntu w granicach

ich dawnej nieruchomo

ś

ci. Zachodzi wi

ę

c

potrzeba wykazania przebiegu granic tych
nieruchomo

ś

ci w odniesieniu do granic działki

ewidencyjnej (obecnej nieruchomo

ś

ci

uregulowanej w ksi

ę

dze wieczystej) a niekiedy

wykonania podziału nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

105

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Przej

ę

te nieruchomo

ś

ci - w wi

ę

kszo

ś

ci przypadków

- posiadały urz

ą

dzone ksi

ę

gi wieczyste, cz

ę

sto

zakładane jeszcze w XIX wieku i pisane w j

ę

zyku

rosyjskim (z uwagi na fakt, i

ż

Warszawa przed

odzyskaniem niepodległo

ś

ci pozostawała pod

zaborem rosyjskim).

Ksi

ę

gi przedwojenne posiadały podobn

ą

budow

ę

, z

podziałem na IV Działy (niekiedy w przedwojennych
ksi

ę

gach mo

ż

emy zetkn

ąć

si

ę

z innymi miarami

powierzchni ni

ż

metry kwadratowe np. morgi, pr

ę

ty

kwadratowe, sa

ż

enie, wiorsty).

Wiele z tych ksi

ą

g wieczystych zagin

ę

ło lub uległo

zniszczeniu wskutek działa

ń

wojennych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

106

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Ewidencja gruntów dla Miasta Warszawy, oparta
na podstawowym podziale na obr

ę

b i działki

ewidencyjne była tworzona dopiero w latach
1960-1970 i nie uwzgl

ę

dniała przebiegu granic

przedwojennych nieruchomo

ś

ci hipotecznych.

Granice działek ewidencyjnych najcz

ęś

ciej

okre

ś

lały faktyczne władanie gruntem ró

ż

nych

podmiotów, a do rzadko

ś

ci nale

żą

przypadki,

kiedy granice działki ewidencyjnej pokrywały si

ę

z granicami przedwojennych nieruchomo

ś

ci

hipotecznych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

107

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Moc

ą

art. 1 cyt. dekretu wszystkie grunty na obszarze

m.st. Warszawy przeszły na własno

ść

gminy m. st.

Warszawy, za

ś

inne przedmioty (budynki) znajduj

ą

ce si

ę

na tych gruntach pozostały własno

ś

ci

ą

dotychczasowego

wła

ś

ciciela (art. 5 dekretu). Budynek istniej

ą

cy na

gruntach obj

ę

tych działaniem dekretu mo

ż

na było

traktowa

ć

jako odr

ę

bn

ą

nieruchomo

ść

budynkow

ą

.

Dekret – zgodnie z zapisami art. 7 stwarzał
dotychczasowym wła

ś

cicielom mo

ż

liwo

ść

wyst

ą

pienia z

wnioskiem o przyznanie na przej

ę

tym gruncie prawa

zabudowy lub prawa wieczystej dzier

ż

awy, je

ż

eli

korzystanie z gruntu przez dotychczasowego wła

ś

ciciela

dało si

ę

pogodzi

ć

z planem zabudowania, natomiast w

stosunku do gruntów osób prawnych - dodatkowo – z
zasadami ustawowymi lub statutowymi tej osoby .

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

108

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Prawo wieczystej dzier

ż

awy i prawo zabudowy z

mocy art. XXXiX dekretu z dnia 11 pa

ź

dziernika

1946r. – Przepisy wprowadzaj

ą

ce prawo

rzeczowe i prawo o ksi

ę

gach wieczystych (Dz. U.

Nr 57, poz. 321) zostały przekształcone w prawo
własno

ś

ci czasowej, które nast

ę

pnie na

podstawie art. 41 ustawy z dnia 14 lipca 1961r. o
gospodarce terenami w miastach i osiedlach
(Dz. U. Nr 32, poz. 159) przekształciło si

ę

w

prawo wieczystego u

ż

ytkowania.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

109

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

W my

ś

l art. 7 ust. 1 dekretu, wniosek o

przyznanie prawa zabudowy lub wieczystej
dzier

ż

awy nale

ż

ało zło

ż

y

ć

w terminie 6 miesi

ę

cy

od dnia obj

ę

cia w posiadanie przez gmin

ę

, a od

dnia 13 kwietnia 1950 przez Skarb Pa

ń

stwa.

W przypadku nieuwzgl

ę

dnienia wniosku gmina

obowi

ą

zana była zaoferowa

ć

dotychczasowemu

wła

ś

cicielowi prawo dzier

ż

awy wieczystej lub

prawo zabudowy gruntu równej warto

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

110

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Wg rozporz

ą

dzenia z dnia 07 kwietnia 1946r.

obejmowanie gruntów przez gmin

ę

nast

ę

powało

z urz

ę

du lub na wniosek dotychczasowego

wła

ś

ciciela, a dat

ą

obj

ę

cia gruntu przez gmin

ę

był dzie

ń

ogłoszenia przez Zarz

ą

d Miejski w

organie urz

ę

dowym o sporz

ą

dzeniu protokołu

ogl

ę

dzin.

Ogl

ę

dzin nieruchomo

ś

ci dokonywał

przedstawiciel Zarz

ą

du Miejskiego i

dotychczasowy wła

ś

ciciel.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

111

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Obj

ę

cie w posiadanie nieruchomo

ś

ci, na

podstawie ww. Rozporz

ą

dzenia umo

ż

liwiało

wła

ś

ciwie ka

ż

demu poprzedniemu wła

ś

cicielowi

zło

ż

enie stosownego wniosku. Jedyn

ą

przeszkod

ą

mógł by

ć

brak informacji o miejscu

pobytu poprzedniego wła

ś

ciciela a tym samym

skutecznego poinformowania o obj

ę

ciu danej

nieruchomo

ś

ci w posiadanie. Sytuacji tej

sprzyjał fakt dopiero zako

ń

czonej II wojny

ś

wiatowej i nast

ę

puj

ą

cym bardzo powoli

powrotem ludzi do rodzimych miejsc.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

112

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Natomiast w Rozporz

ą

dzeniu z 1948r.

zrezygnowano w ogóle z ogłaszania o
przyst

ą

pieniu do obj

ę

cia gruntów i

zawiadamiania dotychczasowych wła

ś

cicieli o

ogl

ę

dzinach. Regulacje tego rozporz

ą

dzenia

ograniczaj

ą

si

ę

wła

ś

ciwie do stwierdzenia,

ż

e

grunty nieobj

ę

te dotychczas w posiadanie, b

ę

d

ą

obejmowane w drodze ogłosze

ń

Zarz

ą

du

Miejskiego w organie urz

ę

dowym w jednym z

codziennych pism oraz przez rozplakatowanie.
Dniem obj

ę

cia był dzie

ń

wydania dziennika

urz

ę

dowego, w którym zamieszczono

ogłoszenie.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

113

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Okre

ś

lenie terminu obj

ę

cia w posiadanie gruntu

przez gmin

ę

jest o tyle istotne, gdy

ż

od tego

terminu liczony jest 6 miesi

ę

czny okres na

zło

ż

enie wniosku przez byłego wła

ś

ciciela o

ustanowienie – obecnie – wieczystego
u

ż

ytkowania.

W stosunku do gruntów warszawskich, obj

ę

tych

działaniem dekretu, zostało zło

ż

onych 17 tysi

ę

cy

wniosków o ustanowienia prawa wieczystej
dzier

ż

awy / prawa zabudowy.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

114

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Zgodnie z unormowaniami art. 7 ust. 2 dekretu
Gmina uwzgl

ę

dni wniosek, je

ż

eli korzystanie z

gruntu przez dotychczasowego wła

ś

ciciela da si

ę

pogodzi

ć

z przeznaczeniem gruntu według planu

zabudowania, a je

ż

eli chodzi o osoby prawne

dodatkowo, gdy u

ż

ytkowanie gruntu zgodnie z jego

przeznaczeniem w my

ś

l planu zabudowania nie

pozostaje w sprzeczno

ś

ci z zasadami ustawowymi

lub statutowymi tej osoby prawnej.

Zgodnie z zapisami art. 7 ust. 2 dekretu, to wył

ą

cznie

zapisy planu miejscowego mog

ą

stanowi

ć

przesłank

ę

do rozpoznania wniosku dawnego

wła

ś

ciciela o ustanowienie prawa wieczystego

u

ż

ytkowania.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

115

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Dekret nacjonalizuj

ą

c „wszystkie grunty na obszarze

m. st. Warszawy” pozostawiał dotychczasowym
wła

ś

cicielom prawo własno

ś

ci znajduj

ą

cych si

ę

na

tych gruntach nie zniszczonych lub zniszczonych,
ale nadaj

ą

cych si

ę

do naprawy „budynków oraz

innych przedmiotów”.

W dotychczasowej praktyce stosowano zasad

ę

, i

ż

w

przypadku zniszcze

ń

budynku przewy

ż

szaj

ą

cego

okre

ś

lony pułap (powy

ż

ej 66%) uznawano, i

ż

w

momencie wej

ś

cia w

ż

ycie dekretu, budynku nie było

i dopiero potem został odbudowany.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

116

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

W obecnej praktyce przyj

ę

te jest, i

ż

je

ś

li jest to

taki sam budynek, zlokalizowany w tych samych
granicach, to niezale

ż

nie od stopnia zniszczenia

budynku nale

ż

y uzna

ć

, i

ż

stanowi on własno

ść

poprzedniego wła

ś

ciciela.

Organ orzekaj

ą

cy w sprawie, w przypadku

odbudowy budynku z maj

ą

tku Skarbu Pa

ń

stwa

lub innego podmiotu, mo

ż

e

żą

da

ć

zwrotu

nakładów poniesionych na odbudow

ę

i

modernizacj

ę

budynku i zabezpieczy

ć

wierzytelno

ść

na hipotece.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

117

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Dla oceny roszcze

ń

poprzednich wła

ś

cicieli gruntów

zabudowanych budynkami odbudowanymi istotne
znaczenie ma równie

ż

fakt, czy odbudowany budynek

zlokalizowany jest w tych samych granicach.

Mo

ż

liwo

ść

odtworzenia poło

ż

enia budynku z okresu

sprzed wej

ś

cia w

ż

ycie przepisów dekretu istnieje dzi

ę

ki

zachowanej dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej
tzw. planów lindleyowskich, z okresu 1883-1915 -
stanowi

ą

cych obecnie cz

ęść

archiwaln

ą

Powiatowego

O

ś

rodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.

Plany (lindleyowskie) szczegółowe w skali 1:250
zawieraj

ą

tre

ść

odpowiadaj

ą

c

ą

tre

ś

ci obecnej mapy

zasadniczej z wykazaniem przedwojennych granic
nieruchomo

ś

ci hipotecznych.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

118

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Uchwała Nr 11 Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1965r. w sprawie
oddania niektórych terenów na obszarze m. st. Warszawy w wieczyste
użytkowanie.

Uchwała Nr 11 Rady Ministrów z 1965r. ma charakter samoistnego
aktu normatywnego i nie znajduje „zakotwiczenia” ustawowego,
jednak do chwili obecnej posiada moc obowi

ą

zuj

ą

c

ą

.

W oparciu o zapisy uchwały Nr 11 Rady Ministrów poprzedni
wła

ś

ciciele lub ich nast

ę

pcy prawni, mimo i

ż

nie zło

ż

yli wniosków o

przyznanie prawa wieczystej dzier

ż

awy / prawa zabudowy w

terminie przewidzianym w dekrecie z dnia 26.10.1945r. mogli
otrzyma

ć

w u

ż

ytkowanie wieczyste:

jedn

ą

działk

ę

budowlan

ą

przeznaczon

ą

pod budow

ę

domu

jednorodzinnego,

jedn

ą

działk

ę

zabudowan

ą

domem jednorodzinnym,

jedn

ą

działk

ę

zabudowan

ą

małym domem mieszkalnym,

jedn

ą

działk

ę

zabudowan

ą

budynkiem przeznaczonym na warsztat

rzemie

ś

lniczy,

gospodarstwo rolne, sadownicze i warzywnicze.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

119

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Zasiedzenie gruntów warszawskich przez ich
dawnych wła

ś

cicieli

Grupa byłych wła

ś

cicieli, którzy nie posiadaj

ą

dzi

ś

roszczenia o oddanie im gruntów w u

ż

ytkowanie

wieczyste na podstawie obowi

ą

zuj

ą

cych unormowa

ń

prawnych lub roszczenia ich nie zostały
uwzgl

ę

dnione, a do dzisiejszego dnia faktycznie

u

ż

ytkuj

ą

, gdy

ż

ich roszczenia mog

ą

by

ć

zrealizowanie w drodze cywilnej (post

ę

powanie

s

ą

dowego) tj. faktycznego potwierdzenia własno

ś

ci

nieruchomo

ś

ci poprzez zasiedzenie.

Zasadniczym przepisem reguluj

ą

cym zasiedzenie

nieruchomo

ś

ci jest art. 172 kodeksu cywilnego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

120

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Posiadanie nieruchomo

ś

ci przez byłego wła

ś

ciciela

gruntów warszawskich, a wi

ę

c osoby, która w my

ś

l art.

1 dekretu z dnia 26 pa

ź

dziernika 1945r. - samowolnie

weszła w posiadanie cudzej nieruchomo

ś

ci uznawane

jest za posiadanie w złej wierze, a zatem okres
samoistnego posiadania wynosi 30 lat.

Okres samoistnego posiadania dla gruntów
warszawskich - w

ś

wietle obowi

ą

zuj

ą

cej wykładni S

ą

du

Najwy

ż

szego z dnia 31.01.2002r. - liczony jest dopiero

od dnia 01 pa

ź

dziernika 1990r. przy czym termin ten

ulega skróceniu o czas, w którym powy

ż

szy stan istniał

przed wej

ś

ciem w

ż

ycie ustawy, lecz nie wi

ę

cej ni

ż

o

połow

ę

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

121

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Data 1 pa

ź

dziernika 2005r. dotyczy gruntów

b

ę

d

ą

cych obecnie własno

ś

ci

ą

Skarbu

Pa

ń

stwa.

Dla gruntów b

ę

d

ą

cych własno

ś

ci

ą

m. st.

Warszawy – w uwzgl

ę

dnieniu uzasadnienia

uchwały S

ą

du Najwy

ż

szego z 31.01.2002r. -

przyjmuje si

ę

wcze

ś

niejsz

ą

dat

ę

, na któr

ą

byli wła

ś

ciciele mog

ą

sta

ć

si

ę

wła

ś

cicielami

gruntów warszawskich, a mianowicie jest to
termin 27 maja 2005r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

122

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Tylko zło

ż

enie wniosku do s

ą

du o wydanie

nieruchomo

ś

ci na rzecz jej wła

ś

ciciela (gmin

ę

/

Skarb Pa

ń

stwa) lub zawarcie w okresie do dnia

27.05.2005r. / 01.10.2005r. umowy dzier

ż

awy

przerywa bieg zasiedzenia faktycznemu
posiadaczowi gruntu.

W przypadku wydania orzeczenia o zasiedzeniu,
postanowienie s

ą

dowe w sprawie nabycia prawa

własno

ś

ci przez zasiedzenie stanowi tytuł

potwierdzaj

ą

cy własno

ść

i podlega ujawnieniu w

ksi

ę

dze wieczystej i w operatach ewidencji

gruntów.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

123

Reprywatyzacja gruntów warszawskich – cd.

Nieodwracalne skutki prawne

Nieodwracalne skutki prawne to takie, które nie mog

ą

wywoła

ć

restytucji uprawnie

ń

w drodze

administracyjnej przez wydanie decyzji w trybie
uregulowanym przepisami Kodeksu post

ę

powania

administracyjnego.

Nieodwracalne skutki prawne to takie, których
„odwrócenie” mo

ż

e nast

ą

pi

ć

na podstawie orzeczenia

s

ą

dowego a nie w drodze administracyjnej.

Przykładem mo

ż

e by

ć

sytuacja, w której podmiot,

który nabył nieruchomo

ść

w oparciu o wadliw

ą

decyzj

ę

administracyjn

ą

, nast

ę

pnie przeniósł

własno

ść

tak nabytej nieruchomo

ś

ci odpłatnie na

rzecz osoby trzeciej, której nabycie chronione jest
r

ę

kojmi

ą

wiary publicznej ksi

ą

g wieczystych. Jest to

wypadek nieodwracalno

ś

ci skutku prawnego

wywołanego przez wadliw

ą

decyzj

ę

.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

124

Mienie „zabużańskie”

Kresy Wschodnie RP – teren le

żą

cy na wschód od

obecnej granicy Rzeczypospolitej i na zachód od jej
granicy z 1939r.

Kresy Wschodnie obejmuj

ą

obszar nast

ę

puj

ą

cych

jednostek podziału administracyjnego wg stanu na dzie

ń

1.09.1939r.:
- miasto Wilno + woj. wile

ń

skie

- woj. nowogródzkie – całe;
-

woj. białostockie: pow. grodzie

ń

ski, wołkowyski, bielski –cz.;

- woj. poleskie – całe;
- woj. woły

ń

skie – całe;

- woj. tarnopolskie – całe;
- woj. stanisławowskie – całe;
- miasto Lwów + cz. woj. lwowskiego.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

125

Mienie „zabużańskie” – cd.

Obszar Kresów liczył w 1939 r. 191 826 km2 na ogóln

ą

powierzchni

ę

Polski 389 720 km2. Na obszarze tym

zamieszkiwali Polacy, Rusini, Litwini,

Ż

ydzi, Ormianie,

Czesi, Niemcy, W

ę

grzy, Tatarzy i Rosjanie.

Były to obszary o bardzo zró

ż

nicowanym potencjale

gospodarczym.

PKWN przyj

ą

ł do akceptuj

ą

cej wiadomo

ś

ci pozbawienie

Polski terytoriów Kresów Wschodnich. W konsekwencji
podpisał we wrze

ś

niu 1944r. układy „dotycz

ą

ce

ewakuacji obywateli polskich z terytorium Ukrainy,
Białorusi i Litwy”. (+ umowa z ZSRR z lipca 1945r.).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

126

Mienie „zabużańskie” – cd.

Układy te i umowa nie były ratyfikowane przez
Sejm RP, nie zostały ogłoszone w Dz.U. – nie
stanowi

ą

wi

ę

c

ź

ródeł praw i obowi

ą

zków

obywateli.

Mimo tych w

ą

tpliwo

ś

ci na ich podstawie

przeprowadzono masow

ą

akcj

ę

przesiedle

ń

cz

ą

,

Polska przej

ę

ła na siebie obowi

ą

zek

rekompensowania szkód, jakich doznali w
wyniku ewakuacji obywatele polscy.

Dla technicznego przeprowadzenia przesiedlenia
powołano pełnomocników i przedstawicieli
stron, a w Polsce powołano te

ż

Pa

ń

stwowy

Urz

ą

d Repatriacyjny (PUR).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

127

Mienie „zabużańskie” – cd.

Organy te wystawiały odpowiednie dokumenty
ewakuacyjne, które obecnie traktowane s

ą

jako

dokumenty podstawowe dla okre

ś

lenia uprawnie

ń

osób i

składu pozostawionego mienia:

-

Karta Ewakuacyjna (dokument podro

ż

y – dowód i data

przyjazdu do Polski);

- opis mienia pozostawionego (obszar pozostawionego

gruntu i cz

ęś

ci składowych z ich uproszczon

ą

charakterystyk

ą

);

- orzeczenie PUR, zawieraj

ą

ce równie

ż

opis mienia

pozostawionego;

- ró

ż

ne za

ś

wiadczenia i protokóły PUR stwierdzaj

ą

ce

przyjazd i osiedlenie (czasem z opisem mienia
pozostawionego).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

128

Mienie „zabużańskie” – cd.

Poza akcj

ą

ewakuacyjn

ą

znacz

ą

ca liczba

kresowian znalazła si

ę

na terenie Polski

powracaj

ą

c z wojska, z łagrów, z obozów

koncentracyjnych i jenieckich, z robót
przymusowych czy te

ż

uciekaj

ą

c przed

okupantem – głównie tej grupy kresowian
dotycz

ą

dzisiejsze problemy „zabu

ż

a

ń

skie”.

Akcja osadnicza zaspokoiła wi

ę

kszo

ść

roszcze

ń

osób ewakuowanych. Realizacja „układów
republika

ń

skich” miała charakter pomocowy, a

nie odszkodowawczy.

Pewne próby regulacji prawnych w tym zakresie
miały miejsce w latach 60. ubiegłego wieku.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

129

Mienie „zabużańskie” – cd.

Pełna regulacja znalazła si

ę

w ustawie z 29.04.1985r. o

gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomo

ś

ci.

Osobom spełniaj

ą

cym kryteria „zabu

ż

a

ń

skie” przyznano

prawa do zaliczenia na poczet ceny nabywanych od SP
nieruchomo

ś

ci lub opłat za u

ż

ytkowanie wieczyste

warto

ś

ci pozostawionego mienia (nieruchomo

ś

ci).

Nabyciu w tym trybie podlegało jedno mieszkanie, jeden
dom jednorodzinny lub jedna działka budowlana (!), a
tak

ż

e grunt rolny.

Po 1990r. z tego katalogu usuni

ę

to mo

ż

liwo

ść

nabycia

gruntu rolnego.

Procedura przewidywała mo

ż

liwo

ść

składania wniosków

roszczeniowych do ko

ń

ca 1992 roku.

Według raportu URM wniosków takich zło

ż

ono około 90

tys. (około 30% zdublowanych).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

130

Mienie „zabużańskie” – cd.

Podobne regulacje prawne w tym zakresie znalazły si

ę

w

ustawie o gospodarce nieruchomo

ś

ciami z 21.08.1997r.

Art. 212. 1. Na pokrycie opłat za u

ż

ytkowanie wieczyste lub

ceny sprzeda

ż

y działki budowlanej oraz sprzeda

ż

y

poło

ż

onych na niej budynków lub lokali stanowi

ą

cych

własno

ść

SP osobom, które w zwi

ą

zku z wojn

ą

rozpocz

ę

t

ą

w

1939 r. pozostawiły nieruchomo

ś

ci na terenach nie

wchodz

ą

cych w skład obecnego obszaru pa

ń

stwa, które na

mocy umów mi

ę

dzynarodowych zawartych przez pa

ń

stwo

miały otrzyma

ć

ekwiwalent za mienie pozostawione za

granic

ą

, zalicza si

ę

warto

ść

pozostawionych nieruchomo

ś

ci.

….. (art. uchylony z dniem 30.01.2004r.)

Powoływanie si

ę

na umowy mi

ę

dzynarodowe powodowało,

ż

e ustaw

ą

mogli by

ć

obj

ę

ci jedynie obywatele ewakuowani

w trybie tzw. „układów republika

ń

skich”.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

131

Mienie „zabużańskie” – cd.

Orzecznictwo SN i TK - „układy republika

ń

skie” nie

stanowi

ą

elementu polskiego systemu prawnego, czyli

prawnie nie obowi

ą

zuj

ą

, a własno

ść

nale

ż

y respektowa

ć

w pełnym zakresie.

Wycena maj

ą

tków obejmowała warto

ś

ci wszystkich

cz

ęś

ci składowych (grunty, wody, lasy itp.), a realizacja

roszcze

ń

dotyczyła pełnej warto

ś

ci mienia – zaliczanie

przy nabywaniu kolejnych nieruchomo

ś

ci a

ż

do

wyczerpania limitu warto

ś

ci.

Rozporz

ą

dzenie RM z 1998r. przewidywało,

ż

e form

ą

po

ś

wiadczenia uprawnie

ń

b

ę

dzie „za

ś

wiadczenie”

wydawane przez urz

ę

dy rejonowe (pó

ź

niej starostwa).

Od 2001 r. stwierdzenie uprawnie

ń

nast

ę

powało w trybie

decyzji.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

132

Mienie „zabużańskie” – cd.

Ustaw

ą

z 12.12.2003r. o zaliczaniu na poczet ceny

sprzeda

ż

y albo opłat z tytułu u

ż

ytkowania

wieczystego nieruchomo

ś

ci SP warto

ś

ci

nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza obecnymi

granicami pa

ń

stwa polskiego wprowadzono szereg

ogranicze

ń

w mo

ż

liwo

ś

ciach realizacji roszcze

ń

„zabu

ż

a

ń

skich”

- uchylono art. 212 ustawy o gospodarce nieruchomo

ś

ciami,

- kr

ą

g osób uprawnionych ograniczono do ewakuowanych w

trybie „układów republika

ń

skich”,

- wprowadzono zasad

ę

„domicylu” – warunek zamieszkiwania

na stałe w Polsce,

- wysoko

ść

rekompensaty ograniczono do 15% warto

ś

ci

pozostawionego mienia, wprowadzaj

ą

c górny limit w

wysoko

ś

ci 50 000zł,

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

133

Mienie „zabużańskie” – cd.

- dowód z zezna

ń ś

wiadków był dopuszczalny tylko wtedy ,

gdy tych

ś

wiadków było dwóch oraz gdy w dniu ewakuacji

byli pełnoletni (76 lat),

- do warto

ś

ci mienia w wysoko

ś

ci 100 tys. zł zb

ę

dny był

operat szacunkowy – o

ś

wiadczenie osoby zainteresowanej,

- pozostawiono w obiegu prawnym „za

ś

wiadczenia”.

W dniu 15.12.2004r. Trybunał Konstytucyjny
stwierdził niezgodno

ść

z Konstytucj

ą

wielu zapisów

ustawy z 2003r, zobowi

ą

zuj

ą

c do opracowania nowej

regulacji w tym zakresie.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

134

Mienie „zabużańskie” – cd.

Ustawa z 8.07.2005r. o realizacji prawa do
rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomo

ś

ci

poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz. U. nr 169, poz. 1418) – obowi

ą

zuje od 7.10.2005r.

Straciła moc ustawa z 12.12.2003r. o zaliczaniu na poczet ceny
sprzeda

ż

y albo opłat z tytułu u

ż

ytkowania wieczystego nieruchomo

ś

ci

SP warto

ś

ci nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza obecnymi granicami

pa

ń

stwa polskiego.

Rozporz

ą

dzenie RM z dnia 21.09.2004r. w sprawie

wyceny nieruchomo

ś

ci i sporz

ą

dzania operatu

szacunkowego (Dz. U. nr 207, poz. 2109 z 2004r.,
oraz Dz. U. nr 196, poz. 1628 z 7.10.2005r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

135

Mienie „zabużańskie” – cd.

Kto ma prawo do rekompensaty?
Wła

ś

ciciel nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza obecnymi

granicami RP, je

ż

eli spełnia ł

ą

cznie nast

ę

puj

ą

ce warunki:

- był w dniu 1.09.1939r. obywatelem polskim, zamieszkiwał w

tym dniu na byłym terytorium RP oraz opu

ś

cił je w zwi

ą

zku z

wojn

ą

rozpocz

ę

t

ą

w 1939r.

- posiada obywatelstwo polskie.

W przypadku

ś

mierci wła

ś

ciciela nieruchomo

ś

ci, prawo do

rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym
z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców.

W przypadku gdy nieruchomo

ść

była przedmiotem współwłasno

ś

ci,

prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim współwła

ś

cicielom,

albo niektórym z nich wskazanym przez pozostałych współwła

ś

cicieli.

Prawo do rekompensaty jest niezbywalne.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

136

Mienie „zabużańskie” – cd.

Terminy i organy:
Wniosek o potwierdzenie prawa do
rekompensaty nale

ż

ało zło

ż

y

ć

do wojewody (?)

w terminie do 31.12.2008r.

Prawo do rekompensaty w drodze decyzji
potwierdza wła

ś

ciwy wojewoda (miejsce

zamieszkania wnioskodawcy, ostatnie miejsce
zamieszkania wła

ś

ciciela, miejsce zamieszkania

jednego z wnioskodawców, miejsce zło

ż

enia

wniosku).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

137

Mienie „zabużańskie” – cd.

Wniosek powinien zawiera

ć

:

- dowody

ś

wiadcz

ą

ce o pozostawieniu nieruchomo

ś

ci

poza granicami, rodzaj nieruchomo

ś

ci i powierzchnia,

- dowody potwierdzaj

ą

ce posiadanie obywatelstwa

polskiego,

- dowody potwierdzaj

ą

ce miejsce zamieszkania

wnioskodawcy,

- o

ś

wiadczenie notarialne o wskazaniu osoby uprawnionej

do rekompensaty,

- o

ś

wiadczenie o dotychczasowym stanie realizacji prawa

do rekompensaty;

- postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo dziale

spadku (w przypadku

ś

mierci wła

ś

ciciela).

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

138

Mienie „zabużańskie” – cd.

Ocena wniosku przez wojewod

ę

:

Pozytywna ocena wniosku stanowi podstaw

ę

do wydania

postanowienia, w którym wojewoda wzywa wnioskodawc

ę

do:

wskazania jednej z wybranych form realizacji prawa do
rekompensaty:

-

zaliczenia warto

ś

ci nieruchomo

ś

ci na poczet: ceny

sprzeda

ż

y nieruchomo

ś

ci stanowi

ą

cych własno

ść

SP, albo

-

ceny sprzeda

ż

y prawa u.w. przysługuj

ą

cego SP, albo opłat z

tytułu u.w. nieruchomo

ś

ci gruntowych stanowi

ą

cych

własno

ść

SP i ceny sprzeda

ż

y poło

ż

onych na nich

budynków oraz innych urz

ą

dze

ń

lub lokali, albo

-

opłaty za przekształcenie prawa u.w. w prawo własno

ś

ci

nieruchomo

ś

ci stanowi

ą

cych własno

ść

SP, albo

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

139

Mienie „zabużańskie” – cd.

-

ś

wiadczenia pieni

ęż

nego wypłacanego ze

ś

rodków

Funduszu Rekompensacyjnego,

wskazania numeru rachunku bankowego w
przypadku wyboru

ś

wiadczenia pieni

ęż

nego,

doł

ą

czenia do wniosku operatu szacunkowego z

okre

ś

lon

ą

warto

ś

ci

ą

nieruchomo

ś

ci

pozostawionych poza granicami pa

ń

stwa

polskiego,

doł

ą

czenia operatu szacunkowego z okre

ś

lon

ą

warto

ś

ci

ą

nabytego ju

ż

prawa własno

ś

ci w

ramach rekompensaty na podstawie odr

ę

bnych

przepisów.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

140

Mienie „zabużańskie” – cd.

Zaliczenia warto

ś

ci nieruchomo

ś

ci

pozostawionych poza granicami RP
dokonuje si

ę

w wysoko

ś

ci równej 20%

warto

ś

ci tych nieruchomo

ś

ci.

Wysoko

ść ś

wiadczenia pieni

ęż

nego

stanowi równie

ż

20% warto

ś

ci

pozostawionych nieruchomo

ś

ci.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

141

Mienie „zabużańskie” – cd.

Prawo do rekompensaty potwierdza wojewoda w
drodze decyzji, okre

ś

laj

ą

c m.in.:

osoby, którym potwierdza si

ę

prawo do

rekompensaty,

zwaloryzowan

ą

na dzie

ń

wydania decyzji warto

ść

nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza granicami RP,

wysoko

ś

ci rekompensaty,

wybranej formy realizacji prawa do rekompensaty.

Organem wy

ż

szego stopnia jest Minister Skarbu

Pa

ń

stwa.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

142

Mienie „zabużańskie” – cd.

Okre

ś

lenie warto

ś

ci nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza

granicami RP
Warto

ść

rynkow

ą

nieruchomo

ś

ci pozostawionych poza

obecnymi granicami RP okre

ś

la si

ę

na podstawie

nieruchomo

ś

ci podobnych, poło

ż

onych na obszarze

porównywalnych rynków lokalnych funkcjonuj

ą

cych

obecnie w RP. Przy okre

ś

laniu warto

ś

ci nieruchomo

ś

ci

uwzgl

ę

dnia si

ę

przeci

ę

tne ceny transakcyjne uzyskane za

nieruchomo

ś

ci podobne, zbywane w miejscowo

ś

ci o

zbli

ż

onej liczbie mieszka

ń

ców, porównywalnym stopniu

urbanizacji i charakterze administracyjnym do
miejscowo

ś

ci, w której znajduje si

ę

nieruchomo

ść

pozostawiona …, z uwzgl

ę

dnieniem współczynników

okre

ś

laj

ą

cych ró

ż

nice w poziomie rozwoju gospodarczego w

okresie przed 1939r.

dr inż. Józef Iwanicki

Gospodarka nieruchomościami

143

Mienie „zabużańskie” – cd.

Fundusz Rekompensacyjny:

przychody ze sprzeda

ż

y nieruchomo

ś

ci pochodz

ą

cych z

Zasobu WRSP o ł

ą

cznej powierzchni nie mniejszej

ni

ż

400 000 ha,

odsetki z tytułu oprocentowania zgromadzonych

ś

rodków,

po

ż

yczki z bud

ż

etu pa

ń

stwa.

Wojewódzkie rejestry decyzji i za

ś

wiadcze

ń

:

wykaz decyzji i za

ś

wiadcze

ń

potwierdzaj

ą

cych prawo do

rekompensaty,

wykaz osób, którym te prawa przysługuj

ą

(imi

ę

i nazwisko,

imi

ę

ojca, PESEL, adres zamieszkania),

stan i forma realizacji praw do rekompensaty.