Raport 27

Kominki, piece, kominy. Kominki i wkłady

Dom

10

2003

budujemy

2

Opracowanie: Anna Grocholska

Fot. Spartherm

Kominki od wieków stanowi-
³y Ÿród³o ogrzewania, popu-
larne przede wszystkim na
zachodzie Europy, u nas bo-
wiem dominowa³y piece.
Obecnie coraz wiêcej w³a-
œcicieli domów jednorodzin-
nych chce mieæ kominek.
I czêsto zdarza siê, ¿e wi-
dzieliby w nim g³ówne Ÿró-
d³o ciep³a dla domu.

Kominki i wk³ady

Kominki i wk³ady

K

ominek mo¿e byæ umieszczony
w ró¿nych miejscach pomiesz-

czenia: przy jednej ze œcian (najczê-
œciej) – mo¿e byæ te¿ w ni¹ wpusz-
czony, wtedy od strony pokoju wi-
doczna jest tylko obramowuj¹ca go
konsola, w naro¿niku, w œcianie po-
miêdzy dwoma pomieszczeniami, po
œrodku pokoju

1

a-c. W tym ostat-

nim przypadku jest to zazwyczaj pa-
lenisko otwarte. Innym rozwi¹za-
niem, choæ rzadziej stosowanym jest
wbudowanie kominka w œcianê gra-
nicz¹c¹ z tarasem. Palenisko jest
wtedy dostêpne z obu stron. W przy-
padku kominka wystaj¹cego na po-
kój, ogieñ mo¿e byæ widoczny z jed-
nej, dwóch lub trzech stron. Przy ta-
kim rozwi¹zaniu zyskujemy te¿
mo¿liwoœæ zaaran¿owania kilku k¹-
cików funkcjonalnych, oddzielo-
nych kominkiem.

N

ajstarszym rodzajem tych urz¹dzeñ s¹
kominki otwarte. Te jednak nie nada-
j¹ siê do efektywnego ogrzewania do-

mu. Temu celowi s³u¿¹ nowoczesne komin-
ki, z zamkniêt¹ komor¹ spalania, wyposa¿o-
ne we wk³ad lub kasetê.

Oczywiœcie, o budowie kominka najle-

piej pomyœleæ w fazie projektowania domu.
Jest on bowiem ciê¿ki (waga zazwyczaj wy-

nosi ponad 500 kg) i wymaga odpowiednio
wytrzyma³ego fundamentu lub stropu. Czê-
sto – oddzielnego, w³asnego fundamentu.
Drugim ograniczeniem jest mo¿liwoœæ pod-
³¹czenia do komina. Odleg³oœæ miêdzy nim
a kominkiem musi byæ bowiem jak naj-
mniejsza, a sam przewód dymowy poprowa-
dzony bez za³amañ. O kominach piszemy
w oddzielnym artykule tego raportu.

Niezaprzeczalnie najpopularniejsze s¹

kominki opalane drewnem i ten opa³ jest
najtañszy. Warto jednak wspomnieæ rów-
nie¿ o kominkach zasilanych gazem, olejem
opa³owym, czy wrêcz elektrycznych. Maj¹
one szczególnie zastosowanie tam, gdzie
z jakichœ przyczyn nie mo¿emy sk³adowaæ
du¿ych iloœci drewna.

Kominki otwarte

K

ominki otwarte, nazywane rów-
nie¿ tradycyjnymi nadal maj¹

wielu zwolenników, choæ coraz czê-
œciej decyduje walor praktyczny –
mo¿liwoœæ ogrzania domu. Trzeba
jednak przyznaæ, ¿e nieschowany za
szyb¹ ogieñ ma swój specyficzny
urok

2

.

S¹ to kominki z otwart¹ komor¹

spalania, które oddaj¹ do otoczenia
ciep³o wy³¹cznie drog¹ promieniowa-
nia,zatem najpierw ogrzewaj¹ siê
osoby, przedmioty i œciany, a od nich
dopiero grzeje siê powietrze. Tylko
10-20% wytwarzanego ciep³a pozos-
taje w pomieszczeniu – reszta ucieka
kominem. Nie mo¿na ³atwo regulo-
waæ iloœci wytwarzanego ciep³a, kon-
trolowaæ tempa spalania drewna. Nie
jest te¿ mo¿liwe rozprowadzenie po-
wstaj¹cego ciep³a do innych pomiesz-

fot. Cheminées Turbo Fonte

1

Ró¿ne umieszczenie kominka w pokoju (Fabrilor): a) urz¹dzenie widoczne z dwóch stron, b) kominek dzieli pokój na ró¿ne k¹ciki, c) kominek umieszczony

w naro¿niku œcian

2003

10

Dom

budujemy

3

Jeœli decydujemy siê na wybudowanie kominka, powinniœmy
zastanowiæ siê nie tylko nad tym, jakie funkcje powinien on
spe³niaæ, ale te¿ jak go chcemy wyeksponowaæ. Kominek jest
urz¹dzeniem du¿ym, przyci¹gaj¹cym uwagê i dlatego jego
miejsce we wnêtrzu powinno zostaæ precyzyjnie okreœlone.

czeñ. Takim kominkiem ogrzejemy jednak pokój, w któ-
rym siê on znajduje oraz pomieszczenia na wy¿szej kon-
dygnacji, gdy¿ ciep³o bêdzie siê przemieszcza³o do góry
klatk¹ schodow¹.

Proces spalania mo¿e byæ regulowany jedynie szy-

brem – gdy komin ju¿ siê mocno nagrzeje, mo¿na szyber
przymkn¹æ. Gdy kominek nie jest u¿ywany, szyber po-

Urok ognia

Kominek otwarty grzeje serca a nie pomieszczenia

winien byæ zamkniêty. Ogranicza to uciekanie ciep³a
z pomieszczenia.

W przypadku otwartej komory spalania szczególnie

istotne jest zapewnienie bezpieczeñstwa podczas u¿ytko-
wania urz¹dzenia. Tak wiêc otaczaj¹ca kominek posadz-
ka – co najmniej na odleg³oœæ 50 cm – musi byæ wykona-
na z materia³ów niepalnych. Czêsto stosuje siê kamieñ
lub p³ytki ceramiczne, ale efektownie wygl¹da te¿ mo-
siê¿na blacha. Dodatkow¹ os³on¹ przed pryskaj¹cymi
iskrami bêdzie parawan z gêstej metalowej siatki lub ¿a-
roodpornego szk³a. Ujêty w ozdobne ramy, prosty lub
segmentowy mo¿e byæ bardzo ³adnym dodatkiem.

Istotnym ograniczeniem przy korzystaniu z otwartego

kominka jest fakt, i¿ nie mo¿emy zostawiæ na noc p³on¹-
cego ognia. Nawet odpowiednio os³oniête palenisko sta-
nowi zagro¿enie po¿arowe.

Palenisko kominka tradycyjnego powinno byæ wyko-

nane z ceg³y pe³nej i wy³o¿one szamotem lub glink¹
ogniotrwa³¹.

Aby kominek otwarty dobrze funkcjonowa³, niezbêd-

ne s¹ w³aœciwe proporcje poszczególnych jego elementów
oraz przekrój i wysokoœæ komina. Przekrój powinien wy-
nosiæ min. 20×20 cm (œrednica komina okr¹g³ego min.
16 cm), zaœ wysokoœæ min. 4,5 m. Komin mo¿e byæ wy-
murowany z ceg³y lub wzniesiony z gotowych elementów
ceramicznych b¹dŸ stalowych.

Jeœli jednak chcemy ko-

min stalowy zamontowaæ do kominka w domu drew-
nianym, musi mieæ on odpowiedni atest.

Kominek tradycyjny teoretycznie mo¿na zrobiæ same-

mu, jednak bezpieczniej bêdzie, jeœli zadanie to powie-
rzymy zdunowi.

Innym rozwi¹zaniem jest zakupienie gotowego pale-

niska – mo¿e byæ przeznaczone do monta¿u przy œcianie,
w naro¿niku pomieszczenia lub centralnie. Palenisko jest
wy³o¿one p³ytkami szamotowymi. W komplecie s¹ rury
przy³¹czeniowe do komina.

W przypadku kominków otwartych niezbêdne jest czê-

ste usuwanie popio³u, poniewa¿ powstaje go wiêcej ni¿
podczas u¿ytkowania wk³adów kominkowych – najlepiej
po ka¿dym paleniu. Jeœli nie ma rusztu lub szuflady na
popió³, wymiatamy go na szufelkê.

Wk³ady i kasety

W

k³ady i kasety s¹ to zamkniête paleniska wyposa¿o-
ne w ozdobnie przeszklone drzwiczki oraz wylot

spalin. Ró¿ne jest natomiast ich zastosowanie.

Poniewa¿, jak powiedzieliœmy,

wk³ad i kaseta maj¹ bardzo zbli¿on¹
budowê, w dalszym opisie bêdziemy
mówili tylko o wk³adach

2

a.

Wk³ady oddaj¹ ciep³o poprzez

szybê a czasem te¿ obudowê – na za-
sadzie promieniowania, oraz w spo-
sób konwekcyjny – dziêki ruchowi
powietrza op³ywaj¹cego wk³ad

3

.

Dom

10

2003

budujemy

4

wylot spalin

wymiennik

ciep³a

kszta³tki

szamotowe

wyci¹gany

popielnik

regulator dop³ywu

powietrza do

paleniska (regulator

szybkoœci spalania)

œruby

do regulacji

wysokoœci

system rozdzielaj¹cy powietrze

do paleniska oraz do systemu

samooczyszczania szyby

wlot powietrza

do systemu

samooczyszczania

szyby oraz do systemu

dopalania gazów

wylotowych

system

samooczyszczania

szyby ¿aroodpornej

radiatory

zwiêkszaj¹ce

powierzchniê

grzejn¹

systemu

korpus

stalowy

automatyczny szyber

z trzystopniow¹

oraz automatyczn¹

regulacj¹

2

a Budowa wk³adu kominkowego (wg Hajduk)

3

Schemat dzia³ania wk³adu kominkowego (Spartherm)

2

Tradycyjny kominek to urok otwartego ognia (Fabilor)

Decyduj¹ce znaczenie ma prze-

kazywanie ciep³a poprzez czynnik
grzewczy, którym najczêœciej jest
powietrze op³ywaj¹ce konwekcyjny
wk³ad, ale mo¿e te¿ byæ równie¿
woda zasilaj¹ca instalacjê c.o.

Jeœli decydujemy siê na zainstalo-

wanie zamkniêtego paleniska, warto

zastanowiæ siê, czy nie skorzystaæ
z mo¿liwoœci ogrzewania nim domu.
Powinniœmy wtedy zwróciæ uwagê na
sprawnoœæ wk³adu i jego moc nomi-
naln¹.

Minimalna sprawnoœæ wk³adu po-

winna wynosiæ przynajmniej 70%.
Oznacza to, ¿e taka czêœæ ciep³a po-

zostaje w pomieszczeniu pomieszczenia podczas pracy
kominka. Dla porównania dodajmy, ¿e sprawnoœæ komin-
ka otwartego wynosi 10-20%. Z kolei moc nominalna jest
œciœle uzale¿niona od powierzchni, jak¹ ma ogrzaæ komi-
nek. Œrednio przyjmuje siê 1 kW na 25 m

3

, przy czym im

gorzej izolowany budynek, tym moc powinna byæ wiêk-
sza.

Uwaga: obliczamy moc nominaln¹, czyli œredni¹,

a nie maksymaln¹, która jest mo¿liwa do utrzymania
tylko przez krótki czas.

Moc dostêpnych w handlu wk³adów kominkowych

jest bardzo zró¿nicowana – od kilku do kilkunastu kW.
Producenci deklaruj¹, ¿e najmocniejszymi wk³adami
mo¿na ogrzaæ kubaturê do 400 m

3

. Skuteczne ogrzewanie

nie jest oczywiœcie mo¿liwe bez systemu rozprowadzenia
ciep³ego powietrza.

Inne, istotne parametry to zu¿ycie opa³u i czêstotli-

woœæ za³adunku.

Im mniejsze zu¿ycie drewna, tym lepiej. Przyj¹æ mo¿-

na, ¿e zadowalaj¹ce jest zu¿ycie poni¿ej 3 kg opa³u pod-
czas jednej godziny pracy urz¹dzenia o mocy ok. 7 kW.

Im czêœciej musimy dok³adaæ opa³, tym jest to bardziej
uci¹¿liwe. Nowoczesne wk³ady mog¹ utrzymywaæ ¿ar na-
wet przez ponad 10 godzin, a dok³adanie do nich drewna
jest mo¿liwe nawet co kilkanaœcie (do 14) godzin.

Na wielu wk³adach mo¿emy znaleŸæ oznaczenia okre-

œlaj¹ce, jak czêsto nale¿y dok³adaæ opa³. S¹ trzy kategorie:

A – urz¹dzenie tylko dekoracyjne; czas palenia jedne-

go wsadu do 5 godzin;

I – wk³ad podtrzymuj¹cy ¿ar do 10 godzin; przed ko-

lejnym za³adunkiem wk³ad musi ostygn¹æ;

C – urz¹dzenie podtrzymuj¹ce ¿ar ponad 10 godzin; ta-

ki kominek jest przystosowany do palenia ci¹g³ego.

Wk³ady produkowane s¹ z ¿eliwa lub stali. Coraz czê-

œciej spotykane s¹ wk³ady dwup³aszczowe. ¯eliwne lub wy-
³o¿one szamotem palenisko ujête jest w obudowê ze stali.

Najczêœciej wk³ady s¹ uszczelniane past¹ grafitow¹,

sznurem grafitowym, lub uszczelkami z w³ókna szklanego,
i skrêcane. Wyroby niektórych producentów s¹ odlewane
w ca³oœci lub poszczególne elementy s¹ wykonane tak do-
k³adnie, ¿e nie jest potrzebne ich uszczelnianie. Gwarantu-
je to ca³kowit¹ szczelnoœæ, a co za tym idzie, bardzo wyso-
k¹ sprawnoœæ wk³adów. Dodatkow¹ zalet¹ jest fakt, i¿ spa-
lane ca³kowicie drewno prawie nie pozostawia popio³u. Pa-
lenisko mo¿na wiêc czyœciæ nawet raz w miesi¹cu.

Ma³e wk³ady czyœci siê, wymiataj¹c popió³ z paleniska.

W wiêkszych mo¿e byæ szuflada na popió³ umieszczona
pod paleniskiem.

Opa³ uk³ada siê bezpoœrednio na p³ycie paleniska lub

na podpórkach – czêsto bardzo ozdobnych

4

.

Drzwiczki. Ramy drzwiczek i widoczne czêœci obudo-

wy, najczêœciej maj¹ czarny kolor (¿aroodporny lakier).
Mo¿na te¿ kupiæ wk³ady powlekane mosi¹dzem lub nawet
24-karatowym z³otem.

Wiêkszoœæ wk³adów ma drzwiczki jednoczêœciowe,

otwierane na bok – lewo- lub prawostronne

5

a-d. Jeœli

2003

10

Dom

budujemy

5

Konstrukcja kasety pozwala na umieszczenie jej

w istniej¹cym kominku. Dobiera siê j¹ do wielkoœci ist-
niej¹cego paleniska. Kasetê mo¿na te¿ montowaæ w no-
wo wznoszonym kominku. Wk³ady s¹ przeznaczone
tylko do kominków nowo wznoszonych; najpierw pod-
³¹cza siê je do komina, a dopiero potem obudowuje.
W przeciwieñstwie do kaset maj¹ nad paleniskiem kró-
ciec, który s³u¿y do pod³¹czenia wk³adu do komina.

4

Opa³ uk³ada siê bezpoœrednio na p³ycie paleniska lub na ozdobnych podpórkach

(Fabilor)

5

Przyk³ady drzwiczek (Tarnawa): a) jednoskrzyd³owe zwyk³e, b) jednoskrzyd³owe

z ramk¹ retro, c) dwuskrzyd³owe, c) dwuskrzyd³owe z dodatkowym podzia³em

a)

b)

c)

d)

chcemy mieæ mo¿liwoœæ ogl¹dania otwartego ognia, po-
winniœmy wybraæ drzwiczki, które po otwarciu mo¿na
wsun¹æ nad wk³ad, pod niego lub z jego boku

6

. Dobrze,

jeœli wyposa¿one s¹ w mechanizm rolkowy. Inne rozwi¹-
zania to drzwiczki dzielone: dwu- lub kilkuczêœciowe.
Drzwiczki powinny mieæ blokadê
otwarcia przy zamkniêtym szybrze
(szyber znajduje siê w króæcu przy³¹-
czeniowym). Nale¿y tu wspomnieæ,
¿e wiele wk³adów jest wyposa¿onych
w tzw. deflektor – p³ytê zmieniaj¹c¹
kierunek przep³ywu dymu tak, aby
nie dostawa³ siê on bezpoœrednio do
komina. Deflektor, umieszczony tu¿
pod króæcem przy³¹czeniowym do
komina, w pewnym stopniu pe³ni
wiêc funkcjê szybra.

Szyby. Drzwiczki mog¹ byæ wy-

pe³nione szk³em p³askim, pryzma-
tycznym lub panoramicznym – wi-
troceramicznym i, oczywiœcie, ¿aro-
odpornym

7

. Szyba witroceramicz-

na sk³ada siê z kilku warstw: cerami-
ki, szk³a i napylonej na nie cienkiej

warstwy metalu. Jeœli kominek ma
przeszklone równie¿ boki – wype³-
nieniem jest szk³o p³askie.

W trosce o bezpieczeñstwo dzie-

ci wymyœlono podwójne przeszkle-
nie. Przep³ywaj¹ce pomiêdzy dwie-
ma szybami powietrze studzi szybê
zewnêtrzn¹, dziêki czemu, nawet
jeœli dziecko dotknie szyby podczas
dzia³ania kominka, nie poparzy siê.

Wygodnym rozwi¹zaniem s¹ tzw.

szyby samoczyszcz¹ce. Wykorzy-
stuje siê tu zjawisko pyrolizy lub
kurtynê powietrzn¹. W pierwszym
przypadku napylony na powierzch-

niê wewnêtrzn¹ szyby metal powo-
duje, ¿e cz¹stki sadzy i cia³ smoli-
stych, ³¹cz¹c siê z rozgrzanym po-
wietrzem, odbijaj¹ siê od powierzch-
ni szyby i wpadaj¹ do paleniska.
W przypadku kurtyny powietrznej
strumieñ powietrza jest kierowany
na szybê, przez co nie dopuszcza do
osadzania siê na niej sadzy.

Kszta³t. Dominuj¹ wk³ady, któ-

rych front jest oparty na planie pro-
stok¹ta (krótszy bok stanowi wyso-
koœæ), coraz wiêksza jest jednak ofer-
ta wk³adów wyd³u¿onych do góry,
niekiedy doœæ w¹skich. Ten kszta³t
szczególnie dobrze prezentuje siê
w nowoczesnej obudowie i takim sa-
mym wnêtrzu

8

.

Akcesoria. Do palenia w komin-

ku potrzebne bêd¹ szczypce, pogrze-
bacz, szufelka. Kupuje siê je najczê-
œciej w zestawach wraz ze stojakiem.
Wzornictwo jest bardzo ró¿norodne.

Obudowy

O

budowa musi byæ stylistycznie
dopasowana do wk³adu. Nie bê-

dzie dobrze wygl¹da³ kominek pro-
stok¹tny, wyd³u¿ony do góry i ujêty
w rustykaln¹ obudowê z piaskowca.
Kupuj¹c wk³ad u producenta lub
dystrybutora, najczêœciej mo¿emy
otrzymaæ do przejrzenia katalog,
w którym pokazano konkretny
wk³ad w obudowie.

Z kolei w marketach budowla-

nych mo¿emy kupiæ oddzielnie

6

Szyba odsu-

wana ponad
wk³ad pozwala
cieszyæ siê wido-
kiem ognia
(Fabrilor)

8

Wyci¹gniêty do góry wk³ad w nowo-

czesnej obudowie pasuje do skromnie
urz¹dzonego wnêtrza (Spartherm)

9

Po³¹czenie piaskowca, klinkieru

i drewna w jednej obudowie (Fabrilor)

7

Szyba pryzmatyczna dziêki wiêkszej

powierzchni skuteczniej wypromieniowuje
ciep³o (Spartherm)

Kominek w wk³adem grzeje

pomieszczenie 5 razy lepiej ni¿ otwarty

Raport 27

Kominki i wkłady

2003

10

Dom

budujemy

7

wk³ad i samemu dopasowaæ do niego
obudowê. Trzeba wtedy pos³u¿yæ siê
wyobraŸni¹ i „zobaczyæ” dany komi-
nek we w³asnym domu.

Obudowy kominków zazwyczaj

wykonuje siê z kamienia (piasko-
wiec, marmur, granit), cegie³ i p³ytek
klinkierowych, kafli, p³yt gipsowo-
-kartonowych (mo¿na je póŸniej
otynkowaæ). W awangardowych mo-

delach zdarzaj¹ siê obudowy z lakie-
rowanej stali. Obudowy wk³adów ko-
minkowych mo¿na wykonywaæ rów-
nie¿ z drewna

9

.

Kominki wpuszczane w œcianê

maj¹ palenisko ujête w konsolê – czê-
sto z marmuru lub trawertynu, styli-
styk¹ nawi¹zuj¹ce do wnêtrz pa³aco-
wych

0

. Narzuca to okreœlony wy-

strój ca³emu wnêtrzu. Najbardziej

uniwersalne s¹ obudowy rustykalne

!

. Warto te¿ pamiê-

taæ, ¿e zdecydowanie futurystyczne kszta³ty narzucaj¹
powa¿ne ograniczenia w stylowym urz¹dzaniu wnêtrza.

Jak pracuje wk³ad

W

czasie pracy kominka pomiêdzy obudowê a paleni-
sko dostaje siê zimne powietrze z pomieszczenia,

a nastêpnie ogrzane wydostaje siê poprzez kratkê (lub
kratki) wylotow¹ umieszczon¹ w górnej czêœci obudowy
– z przodu lub po bokach

@

.

W przedniej lub bocznej œciance wk³adu znajduj¹ siê

otwory, przez które do paleniska dostaje siê powietrze po-
trzebne do spalania. Mo¿liwoœæ regulowania iloœci do-
starczanego powietrza decyduje o szybkoœci spalania.
Przy spalaniu zwolnionym mo¿na osi¹gn¹æ zu¿ycie
drewna w granicach 2 kg/godz. Obieg powietrza w wiêk-
szoœci modeli jest grawitacyjny. Bardziej skomplikowane
wk³ady s¹ wyposa¿one w wentylator zasysaj¹cy zimne po-
wietrz i wydmuchuj¹cy ogrzane.

Do procesu spalania niezbêdne jest dostarczenie od-

powiedniej iloœci powietrza. W przypadku kominków
otwartych musi go byæ szczególnie du¿o. Zu¿ywaj¹ one
bowiem w ci¹gu godziny kilkanaœcie razy wiêcej powie-
trza, ni¿ wynosi kubatura pomieszczenia (dla porówna-
nia: kominek otwarty potrzebuje min. 200 m

3

powie-

trza na godzinê, podczas gdy wk³ad min 6 m

3

.). Czêœæ

bierze udzia³ w procesie spalania drewna, wiêkszoœæ jest
zasysana do komina przez gor¹cy dym. Jeœli dom jest
szczelny, mo¿emy mieæ z tym k³opot. Jeœli w pomieszcze-
niu jest zbyt ma³o œwie¿ego powietrza, mo¿e nast¹piæ co-
fanie siê dymu z komina. Dlatego konieczne jest umiesz-
czenie – o ile to mo¿liwe tu¿ przy palenisku otworu do-
prowadzaj¹cego powietrze z zewn¹trz. Otwór musi mieæ
mo¿liwoœæ regulowania iloœci dostarczanego powietrza
oraz jego ca³kowitego odciêcia, poprzez ruchom¹ ¿aluzjê
lub anemostat. Z zewn¹trz powinien byæ zabezpieczony
siatk¹, aby nie dostawa³y siê do œrodka gryzonie i owady.
Jeœli nie jest mo¿liwe umieszczenie wlotu powietrza bli-
sko kominka, musi on znaleŸæ siê w œcianie zewnêtrznej
w tym co kominek pomieszczeniu.

W najnowszych urz¹dzeniach stosuje siê komorê

wtórnego spalania. Znajduj¹ siê w niej ¿ebrowane wy-
mienniki ciep³a, które odbieraj¹ temperaturê ze spalin.

!

Najpopularniejsze s¹ obudowy rustykalne (Fabilor)

@

Schemat kominka

0

Konsola obramowuje wk³ad wpuszczony w œcianê (Spartherm)

Komora s³u¿y te¿ do dopalenia zawartych w dymie cz¹-
stek, które pozosta³y z procesu spalania opa³u w paleni-
sku. W ten sposób uzyskuje siê dodatkowe ciep³o i obni-
¿a temperaturê wydostaj¹cych siê do komina spalin.

Najwiêksza jest oferta wk³adów wyposa¿onych w rêcz-

nie regulowany szyber. W dro¿szych modelach jest szy-
ber automatyczny, który otwiera siê, gdy otwieramy
drzwiczki paleniska.

Opa³, jak paliæ

N

ajwiêcej jest kominków opalanych drewnem. Jakoœæ
surowca ma ogromne znaczenie dla efektywnoœci spa-

lania. Powinniœmy stosowaæ drewno drzew liœciastych,
dobrze wysuszone – ok. 20% wilgotnoœci. Wilgotne drew-
no jest niskokaloryczne, jego spalanie powoduje powsta-
wanie du¿ej iloœci dymu oraz sadzy. Najwy¿sz¹ wartoœæ
energetyczn¹ ma grab, nastêpnie s¹ grochodrzew, d¹b, je-
sion, buk, wi¹z i brzoza. Drewno iglaste zawiera du¿o ¿y-

wicy i podczas spalania strzelaj¹
iskry, a produkty spalania zanie-
czyszczaj¹ palenisko i komin.

Drewno gotowe do u¿ycia kupuje

siê w marketach budowlanych lub
chocia¿by na stacjach benzynowych.
Jest jednak stosunkowo drogie.
Znacznie taniej, szczególnie ¿e
w ci¹gu sezonu potrzebujemy du¿o
opa³u, jest kupiæ drewno w najbli¿-
szym leœnictwie. Wymaga ono jed-
nak wysuszenia – dopuszczalna wil-
gotnoœæ to ok. 20%. Œwie¿e drewno
powinno siê sk³adowaæ przez kilka-
naœcie – do 18-miesiêcy. Pociête po-
lana (mo¿liwie d³ugie i grube) po-
winny byæ u³o¿one na podk³adkach
i nie przytykaæ bezpoœrednio do
œciany. Musi byæ zapewniony swo-
bodny przep³yw powietrza.

W wiêkszoœci wk³adów mo¿na pa-

liæ brykietami z wiórów drewnia-
nych oraz wêglem. Trzeba jednak
sprawdziæ w instrukcji, czy wk³ad
jest przeznaczony do takiego opa³u.

Konserwacja

C

o jakiœ czas wnêtrze paleniska
czyœci siê z sadzy. Wewnêtrzne

powierzchnie metalowe nale¿y sta-
rannie wyczyœciæ przynajmniej raz
w roku szczotk¹ stalow¹, pomimo te-
go, ¿e nie widaæ na nich brudu.

Przed sezonem nale¿y przejrzeæ stan
uszczelek wokó³ szyb i drzwiczek.
Poluzowane wkrêty trzeba dokrêciæ.
Nale¿y ostro¿nie wyj¹æ deflektor
(w niektórych modelach wk³adów s¹
dwa) i równie¿ oczyœciæ go z sadzy,
która mo¿e utrudniaæ odprowadza-
nie dymu.

Podczas spalania drewna powstaje

popió³, który nale¿y usuwaæ z pale-
niska. W przypadku szuflady na po-
pió³ nie mo¿na doprowadziæ do jej
przepe³nienia, gdy¿ poprzez ni¹ naj-
czêœciej jest doprowadzane powie-
trze do spalania.

Szyby nale¿y myæ wod¹ z dodat-

kiem detergentu. Szyb witrocera-
micznych nie wolno czyœciæ œrod-
kiem œciernym, gdy¿ ³atwo mo¿na
uszkodziæ delikatn¹ pow³okê metalu.

Elementy metalowe i widoczne

czêœci obudowy czyœci siê preparata-
mi przeznaczonymi do czyszczenia
i polerowania metalu.

Mo¿liwe jest pobieranie przez kominek powietrza

z pomieszczenia, jeœli ma ono odpowiednio du¿¹ kuba-
turê (powierzchnia min. 40 m

2

), jest dobrze dzia³aj¹ca

wentylacja, a kominek u¿ywa siê sporadycznie. Je¿eli
jednak dom jest szczelny, to i tak po pewnym czasie po-
wietrza oka¿e siê zbyt ma³o.

Nale¿y wiêc zapewniæ ci¹g³y dop³yw powietrza do

pomieszczenia z kominkiem, np. kana³em w œcianie
zewnêtrznej – tzw. zetk¹.

Nie wolno umieszczaæ kominków w pomieszcze-

niach z mechaniczn¹ wentylacj¹ wywiewn¹, jeœli nie
ma w nich wentylacji nawiewnej.

Je¿eli kominek ma byæ podsta-

wowym Ÿród³em ciep³a, to na je-
den sezon grzewczy potrzeba
ok. 10 m

3

drewna opa³owego.

Dom

10

2003

budujemy

8

Kominek otwarty potrzebuje „mnóstwo” powietrza – 200-1000 m

3

/godz.,

podczas gdy kominek z wk³adem – tylko 6-8 m

3

/godz.

Kominki gazowe
i olejowe

K

ominki gazowe. Mog¹ byæ zasila-
ne gazem ziemnym lub p³ynnym.

DowolnoϾ lokalizacji takiego ko-
minka jest ograniczona przepisami,
z których najistotniejsze i odmienne
od tych, które dotycz¹ kominków
opalanych drewnem s¹ trzy. Otó¿ ko-
minek gazowy nie mo¿e siê znajdo-
waæ w pomieszczeniach, w których
instalacja wentylacyjna lub ogrzewa-
j¹ca ciep³ym powietrzem jest wyposa-
¿ona w wentylatory. Wk³ad na gaz
p³ynny mo¿na instalowaæ tylko w po-
mieszczeniach, w których poziom
pod³ogi znajduje siê powy¿ej otacza-
j¹cego terenu. Bezpoœrednio przed
palnikiem musi znajdowaæ siê ³atwo
dostêpne i demontowalne po³¹czenie
z zaworem odcinaj¹cym.

Oprócz tego pomieszczenie prze-

znaczone do monta¿u kominka gazo-
wego musi spe³niaæ wymagania nor-
my dotycz¹ce instalowania urz¹dzeñ
gazowych, zatem nie mo¿e mieæ
mniejszej kubatury ni¿ 8 m

3

. W przy-

padku kominka zasilanego gazem
ziemnym wylotowa kratka wentyla-
cyjna musi znajdowaæ siê pod sufi-
tem. Jeœli kominek jest zasilany ga-
zem p³ynnym – kratka powinna byæ
umieszczona przy pod³odze. Gdy

spaliny s¹ odprowadzane do komina,
musi byæ on wykonany ze stali kwa-
soodpornej.

Kominek gazowy mo¿e byæ otwar-

ty, z umieszczonym bezpoœrednio
w p³ycie paleniska palnikiem. Drugi
rodzaj to wk³ady kominkowe zasila-
ne gazem. W obu przypadkach dla
ozdoby mo¿na u³o¿yæ ceramiczne po-
lana, wygl¹daj¹ce jak nadpalone
drewno

#

. Gdy kominek jest w³¹-

czony polana roz¿arzaj¹ siê i „dopala-
j¹ siê” jeszcze przez jakiœ czas, po je-
go wy³¹czeniu. W handlu s¹ te¿ cera-

miczne bry³ki wêgla. Palniki w poszczególnych modelach
wk³adów mog¹ wspó³pracowaæ tylko z konkretnym pali-
wem i okreœlonym rodzajem „opa³u”. Dziêki specjalnej
konstrukcji palników p³omienie wygl¹daj¹ jak pochodz¹-
ce ze spalania drewna.

Wk³ad gazowy z zewn¹trz wygl¹da tak, jak zwyk³y na

drewno

$

. Wykonany jest najczêœciej z ¿eliwa, które na-

grzewa siê i skutecznie przekazuje ciep³o otoczeniu. Po-
wierzchniê grzewcz¹ zwiêkszaj¹ o¿ebrowania w górnej
czêœci wk³adu, po jego zewnêtrznej stronie.

Taka sama jest konstrukcja przeszkleñ i drzwiczek. S¹

wiêc wk³ady z ¿aroodpornymi szybami p³askimi, zaokr¹-
glonymi i pryzmatycznymi

%

. Podczas palenia szyba po-

winna byæ zamkniêta.

Moc grzewcza wk³adów gazowych to od 2,5 do kilku-

nastu kW. Œrednie zu¿ycie gazu ziemnego – dla wk³adu
o mocy 7 kW – wynosi ok. 1 m

3

/godzinê, zaœ gazu p³ynne-

go – ok. 0,3 kg/godz.

W wielu modelach wk³adów gazowych na obudowie

umieszczone jest pokrêt³o, a przy palniku zapalarka. Uru-
chomienie urz¹dzenia jest takie same, jak w przypadku
przenoœnych piecyków na propan-butan: nale¿y pokrêt³o
ustawiæ w pozycji „zap³on”, przycisn¹æ i chwilê przytrzy-

2003

10

Dom

budujemy

9

W przypadku wk³adu gazowego z zamkniêt¹ komo-

r¹ spalania nie jest potrzebne pod³¹czenie go do komi-
na; wystarcza przewód powietrzno-spalinowy (typu ru-
ra w rurze), którym usuwane s¹ produkty spalania bez-
poœrednio na zewn¹trz budynku i jednoczeœnie pobie-
rane jest powietrze do komory paleniska.

fot. Godin

#

Ceramiczne polana wygl¹daj¹ jak

drewno (Godin)

$

Kominek gazowy w stalowej obudowie

(Godin)

Nie ma nic przyjemniejszego, ni¿ obserwowanie w ch³od-
ne wieczory ognia w kominku. Jeœli jednak nie mamy mo¿li-
woœci zainstalowania kominka opalanego drewnem, to czy
musimy z tej przyjemnoœci rezygnowaæ? Otó¿ nie. Mo¿na bo-
wiem kupiæ urz¹dzenie zasilane gazem ziemnym czy olejem
opa³owym, a tak¿e pr¹dem. Oczywiœcie, bêdzie to namiastka
prawdziwego ognia, ale jednak...

A jeœli nie drewno...

maæ w celu ustabilizowania siê p³omienia. Nastêpnie re-
guluje siê wielkoœæ p³omienia. Wszystkie paleniska gazo-
we mog¹ byæ sterowane za pomoc¹ pilota.

Estetyka. Wiele gazowych wk³adów kominkowych

ma taki wygl¹d zewnêtrzny, ¿e nie wymagaj¹ obudowy.
Mo¿emy jednak kupiæ niczym nieozdobiony wk³ad
i wstawiæ go w obudowê, tak¹ jak w przypadku komin-
ków na drewno. Mo¿na te¿ nabyæ wk³ad ju¿ z obudow¹,
która mo¿e byæ bardzo efektowna

^

.

Kominki olejowe. S¹ zasilane ole-

jem opa³owym. Materia³ami, z ja-
kich s¹ produkowane i wzornictwem
nie ró¿ni¹ siê od wk³adów gazowych.
Inny jest tylko palnik, przystosowa-
ny do konkretnego opa³u. Nie stosu-

je siê te¿ ozdobnych, ceramicznych
polan. Gdy kominek pracuje, wi-
doczny jest palnik, a sam p³omieñ –
niebieski – niestety w niczym nie
przypomina ognia z drewna.

Znakomita wiêkszoœæ wk³adów to

urz¹dzenia z zamkniêt¹ komor¹ spa-
lania

^

a. Moc jest równie¿ taka, jak

kominków gazowych.

Kominki elektryczne

S

¹ to urz¹dzenia wolno stoj¹ce lub
wk³ady przeznaczone do zabudowy.

Kominki wolno stoj¹ce z grza³k¹,

wykonywane s¹ z mosi¹dzu lub alu-
minium, czasem ze stali. S¹ te¿ mo-
dele wykonywane z kutego ¿elaza.
Wyposa¿one s¹ w drzwiczki, które

Przed zakupem wk³adu gazo-

wego nale¿y sprawdziæ, czy ma on
wymagany w Polsce certyfikat In-
stytutu Górnictwa Naftowego
i Gazownictwa.

%

Kominek wolno stoj¹cy z p³ask¹ szyb¹ w lakierowanej obudowie (Godin)

^

Wk³ad kominkowy na gaz p³ynny, w obudowie z kafli (Godin)

^

a Wk³ad kominkowy zasilany olejem

opa³owym (Godin)

&

koszyk wype³niony „¿arz¹cymi siê” polanami (Burley)

2003

10

Dom

budujemy

11

mog¹ byæ podczas dzia³ania kominka
otwarte lub zamkniête. Druga grupa
to kominki elektryczne ca³kowicie
otwarte. Wœród kominków wolno sto-
j¹cych znajduj¹ siê te¿ koszyki wy-
pe³nione „¿arz¹cymi siê” polana-
mi

&

. Mo¿na je ustawiaæ nawet na

œrodku pomieszczenia. Odmian¹ ko-
szy s¹ wk³ady do istniej¹cych komin-
ków, równie¿ wyposa¿one w grza³kê -
najczêœciej o mocy 2 kW.

Wk³ady do zabudowy s¹ o wiele

p³ytsze ni¿ kominki na drewno; ich
g³êbokoœæ zazwyczaj nie przekracza
30 cm. Oferowane obudowy wykony-
wane s¹ najczêœciej z p³yty MDF
imituj¹cej drewno, lub z drewna

*

.

Mo¿na jednak wykonaæ obudowê do-
woln¹, stosuj¹c takie materia³y, jak
przy kominkach na drewno.

Kominki elektryczne s¹ zasilane

z instalacji na 230 V. Warunkiem jest
gniazdo z uziemieniem. Moc tych
urz¹dzeñ to najczêœciej 2-3 kW. Wy-
starcza to do dogrzewania lub ogrza-

nia pomieszczenia o powierzchni na-
wet do 30 m

2

(jeœli dom jest dobrze

izolowany). Elementem grzejnym s¹
najczêœciej dwie grza³ki – jedna
o mocy 1 kW, druga – taka sama lub
mocniejsza. U¿ywaæ mo¿na je poje-
dynczo, lub dwie na raz.

Dziêki termostatowi, mo¿na p³yn-

nie regulowaæ temperaturê w po-
mieszczeniu.

Elementy grzewcze s¹ schowane.

Z zewn¹trz widaæ tylko imitacjê
ognia – czêsto jest to nie tylko ¿arz¹-
ce siê palenisko, ale i pe³gaj¹ce „p³o-
mienie”. Imitacja paliwa wykonana
jest najczêœciej z ceramiki, choæ
w niektórych modelach kominków
jest umieszczony prawdziwy wêgiel.

W niektórych kominkach mo¿na

wy³¹czyæ funkcjê grzania i pozosta-
wiæ jedynie efekt p³on¹cego ognia.

W najtañszych kominkach cie-

p³o jest przekazywane do pomiesz-
czenia tylko przez promieniowanie.
W bardziej skomplikowanych – na

*

Wk³ad do zabudowy w obudowie pokrytej mahoniem (Burley)

Ogrzewanie
konwekcyjne

N

awet nie planuj¹c szczegól-
nej instalacji mo¿na efek-

tywnie wykorzystaæ wytwarza-
ne przez kominek ciep³o.
Sprzyja temu budowa wk³a-
du

(

. Otó¿ przep³ywaj¹ce

miêdzy jego korpusem a obu-
dow¹ kominka zimne powie-
trze nagrzewa siê i na zasadzie
konwekcji unosi siê do góry.
Wystarczy w okapie umieœciæ
wyloty powietrza – zazwyczaj
jeden na powierzchni fronto-
wej lub dwa na powierzch-
niach bocznych

)

– aby cie-

p³e powietrze wydostawa³o siê
do pomieszczenia.

Uwaga:

wewnêtrzne powierzchnie

Kominek grzeje. To jest oczywiste. Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e
nawet wk³ad kominkowy „sam z siebie” ogrzewa pomieszcze-
nie g³ównie na drodze promieniowania przez szybê. Zatem
mo¿liwe jest ogrzanie jednego pokoju, a nie ca³ego domu.

fot. Godin

(

Schemat kominka z odprowa-

dzeniem ciep³a do pomieszczenia,
w którym siê znajduje

Orientacyjnie, zapotrzebowanie na ciep³o w dobrze

izolowanym, nowym domu wynosi 30 w/m

3

, zaœ w sta-

rym domu bez izolacji – 80 W/m

3

. Znaj¹c kubaturê do-

mu, który chcemy ogrzaæ i stan jego izolacji, mo¿emy
wiêc w przybli¿eniu oszacowaæ, jak¹ moc powinien
mieæ wk³ad kominkowy.

drodze konwekcji wspomaganej wentylatorem. Wenty-
lator zasysa zimne powietrze do paleniska i ogrzane wy-
dmuchuje poprzez otwory umieszczone pod nim.

Ogrzewanie kominkiem

Dom

10

2003

budujemy

12

obudowy i okapu musz¹ byæ zaizolowane we³n¹ mine-
raln¹ z p³aszczem z folii aluminiowej.

Ochroni to wymienione elementy przed wysok¹ tem-

peratur¹ i zmniejszy straty ciep³a.

W ten sposób ogrzaæ mo¿na stosunkowo spor¹ po-

wierzchniê, nawet w domu dwukondygnacyjnym, pod
warunkiem, ¿e ciep³e powietrze bêdzie mog³o bez prze-
szkód przedostawaæ siê na piêtro.

Systemy DGP

J

eœli chcemy, aby naprawdê skutecznie wykorzystaæ
ciep³o z kominka do ogrzewania domu, nale¿y zainsta-

lowaæ system Dystrybucji Gor¹cego Powietrza (DGP).

System najlepiej uwzglêdniæ na etapie projektowania

domu. Istnieje wtedy mo¿liwoœæ najbardziej dogodnego
usytuowania kominka – najlepiej centralnie w budynku,
zaplanowania w œcianach przebiegu kana³ów rozprowa-
dzaj¹cych ogrzane powietrze. Nie powinno siê umiesz-

czaæ wylotów powietrza w ³azien-
kach i kuchni, gdy¿ instalacj¹ mog¹
siê rozchodziæ nieprzyjemne zapa-
chy z tych pomieszczeñ.

S¹ dwa rodzaje systemów DGP:

grawitacyjny i wymuszony (wentyla-
torowy). W obu do rozprowadzenia
ogrzanego w kominku powietrza po
ca³ym domu s³u¿¹ aluminiowe rury
okr¹g³e (o œrednicach 100-160 mm)
lub kwadratowe. Powinny byæ izolo-
wane termicznie i akustycznie. Prze-
wody najczêœciej prowadzi siê w stro-
pach, a wyloty – kratki lub anemo-
staty – znajduj¹ siê w poszczegól-
nych pomieszczeniach pod sufitem
lub przy pod³odze. Bardzo wa¿ne jest
zapewnienie mo¿liwoœci regulacji
strumienia ciep³ego powietrza –
xxxxxx lub kratk¹ z regulacj¹.
Oczywiœcie, trzeba te¿ zapewniæ
swobodn¹ cyrkulacjê powietrza, aby
wp³ywaj¹ce do pomieszczenia gor¹ce
powietrze, po sch³odzeniu mog³o

)

Kratki wyloto-

we s¹ umieszcza-
ne w okapie (Che-
minées Turbo
Fonte)

Q

Schemat instalacji grawitacyjnej (wg Komo)

Kolano nastawne

0 – 90°

Kratka nawiewna

z kaset¹ i filtrem

Opcjonalna kratka

nawiewna z filtrem

wlot boczny

Skrzynka filtracyjna

z wysuwanym filtrem

Elektryczny aparat nawiewny

z termostatem i regulatorem

obrotów

Trójnik okr¹g³y 90°

Zawór zwrotny

Trójnik Y 90 lub 120°

Kolano nastawne 0– 45°

PW

C

PW

C

KOCIO£

GAZOWY

JEDNOFUNKCYJNY

wejœcie do

obiegu grzewczego

powrót

z obiegu grzewczego

- p³ytowy wymiennik ciep³a

- pompa obiegowa

- naczynie wzbiorcze otwarte

- zawór zwrotny

- zawór

- filtr

E

Schemat instalacji c.o. zasilanej z kot³a i kominka; wymiennik p³ytowy nie jest ele-

mentem niezbêdnym (wg Verner)

W

Czêœci sk³adowe instalacji z wymuszonym obiegiem powietrza (wg Komo)

pomieszczenie opuœciæ – choæby
szczelin¹ miêdzy drzwiami i pod³og¹
(wystarczy 2 cm). Istotnym elemen-
tem obu systemów jest filtr powie-
trza. Powinien byæ umieszczony
w niewielkiej odleg³oœci pod komin-
ka i ³atwo dostêpny, gdy¿ konieczne
jest jego stosunkowo czêste czyszcze-
nie.

System grawitacyjny. Ogrzane

powietrze przedostaje siê rurami do
poszczególnych pomieszczeñ tylko
na zasadzie konwekcji – bez wspo-
magania

Q

. Ten system ma istotn¹

wadê. Jeœli dom ma du¿¹ powierzch-
niê lub czêœæ pomieszczeñ jest bar-
dzo oddalona od kominka, nastêpuj¹
du¿e straty ciep³a i nierównomierne
ogrzewanie. W zasadzie w tym
systemie powietrze mo¿e byæ rozpro-
wadzane na odleg³oœci do 3 m od
kominka,

System wymuszony. Przewody

i ich rozmieszczenie s¹ takie same,
jak w przypadku systemu grawitacyj-
nego. Istota systemu wymuszonego
polega na zastosowaniu turbiny
zwiêkszaj¹cej szybkoœæ przep³ywu
ogrzanego powietrza

W

. Turbinê sto-

suje siê wówczas, kiedy zachodzi po-
trzeba doprowadzenia powietrza na

wiêksze odleg³oœci lub
poni¿ej poziomu ko-
minka (np. do piwnicy).
Jednak otwory wylotowe (kratki) cie-
p³ego powietrza powinny siê znajdo-
waæ w odleg³oœci nie wiêkszej ni¿
10 m od turbiny.

Turbina powinna byæ zainstalowa-

na w odleg³oœci ok. 4 m od paleniska.
Nie nale¿y instalowaæ jej wewn¹trz
króæca przy³¹czeniowego (czopu-
cha). Naj³atwiej instaluje siê turbinê
w domach parterowych – na podda-
szu.

Turbina musi byæ oddzielona od

przegród budowlanych niepalnym
materia³em izolacyjnym. Zazwyczaj
temperatura ciep³ego powietrza mo-
¿e byæ regulowana dziêki termostato-
wi umieszczonemu w turbinie. We-
wn¹trz turbiny znajduje siê filtr po-
wietrza, który nale¿y czyœciæ co
4 miesi¹ce.

Nie nale¿y obudowywaæ turbiny –

silnik powinien byæ dobrze wentylo-
wany. Podczas u¿ywania kominka
turbina ciep³ego powietrza powinna
byæ uruchomiona.

Zazwyczaj uruchomienie turbiny nastêpuje za poœred-

nictwem termostatu, gdy dotrze do niej powietrze ogrza-
ne do 40° C.

Wspomaganie c.o.

W

k³ad kominkowy mo¿e byæ w³¹czony w instalacjê
c.o

E

. W sezonie grzewczym mo¿e stanowiæ jedyne

lub wspomagaj¹ce Ÿród³o ciep³a. W takim przypadku sto-
suje siê kominki z p³aszczem wodnym, zwane te¿ termo-
kominkami, czasem kot³ami kominkowymi, lub nagrzew-
nicami.

Termokominki. Jest to grupa kominków, które ogrze-

waj¹ wodê, s³u¿¹c¹ do zasilania grzejników c.o. Najczê-
œciej stosuje siê je jako wspó³pracuj¹ce z dowolnym ko-
t³em c.o. Wiele modeli ma równie¿ mo¿liwoœæ podgrze-
wania ciep³ej wody u¿ytkowej. Wiêkszoœæ termokomin-
ków jest opalana drewnem, ale s¹ te¿ modele zasilane ga-
zem ziemnym lub p³ynnym, albo olejem opa³owym. Od-
dzieln¹ grupê stanowi¹ kominki dwupaliwowe, gdzie pa-
lenisko na drewno pe³ni funkcjê zdobn¹, zaœ do ogrzewa-
nia wody u¿ywane jest palenisko na gaz lub olej.

Konstrukcyjnie termokominki

ró¿ni¹ siê od zwyk³ych wk³adów
tym, ¿e s¹ po³¹czone z zasobnikiem
na wodê. Najczêœciej s¹ to dwup³asz-
czowe, p³askie zbiorniki, umieszczo-
ne nad paleniskiem lub obudowuj¹-
ce okap

R

. W niektórych modelach

– szczególnie tych, które s¹ zasilane
dwoma rodzajami opa³u – znajduje
siê pod spodem paleniska

T

.

W p³aszczu kr¹¿y woda ogrzewana
ciep³em wypromieniowywanym

R

Najczêœciej p³aszcz wodny znajduje siê przy okapie (Godin)

2003

10

Dom

budujemy

13

T

W kominkach dwupaliwowych spotyka siê zasobnik na wodê

umieszczony czêœciowo pod paleniskiem (Godin)

przez palenisko i obudowê kominka.
Po¿¹dan¹ temperaturê nastawia siê
pokrêt³em umieszczonym zazwyczaj
na fasadzie wk³adu. Zawór termicz-
ny zabezpiecza kocio³ przed prze-
grzaniem.

Termokominki sprawdzaj¹ siê ja-

ko uzupe³niaj¹ce Ÿród³o podgrzewa-
nia wody, u¿ywane w okresach przej-
œciowych. Znajduj¹ce siê w handlu
urz¹dzenia o mocy do kilkunastu ki-
lowatów s¹ zbyt s³abe, aby stanowiæ
jedyne Ÿród³o. Wystarczy powie-
dzieæ, ¿e we wk³adach o mocy nomi-
nalnej wynosz¹cej 19 kW tylko 15
kW stanowi moc systemu wodnego.
Pozosta³e 4 kW to moc promienio-
wania cieplnego.

Nagrzewnica. Jest to wykonana

z miedzi i aluminium grza³ka, przez
któr¹ przep³ywa cieple powietrze
z kominka – grawitacyjnie lub w spo-
sób wymuszony. Grza³ka jest umiesz-
czona w zasobniku wody tu¿ przy ko-
minku lub niemal w dowolnym miej-
scu instalacji

Y

a, b. Moc nagrzewnic

Raport 27

Kominki i wkłady

to 600 i 1200 W. Moc ta jednak nie
jest sta³a, gdy¿ zale¿y od temperatury
przep³ywaj¹cego powietrza.

W zale¿noœci od wielkoœci wk³adu

kominkowego oraz potrzebnej iloœci
wody u¿ytkowej mo¿liwe jest zasto-
sowanie nagrzewnicy o wiêkszej lub
mniejszej mocy.

W tym rozwi¹zaniu do ogrzewa-

nia wody s³u¿yæ mo¿e ka¿dy komi-
nek – nie musi mieæ on p³aszcza
wodnego.

W przypadku istnienia systemu

DGP ta czêœæ powietrza, która dosta-
je siê do niego przez nagrzewnicê
jest nieco sch³odzona.

n

KOMINEK

CIEP£E POWIETRZE

KIEROWANE DO

KRATKI WLOTOWEJ

POMIESZCZENIA

(NIEZNACZNIE SCH£ODZONE)

NAGRZEWNICA

UMIESZCZONA

W DYSTRYBUTORZE

KOMINKA

WODA CIEP£A

U¯YTKOWA

ZBIORNIK

O POJEMNOŒCI

80/120/150/200

LITRÓW

W ZALE¯NOŒCI

OD POTRZEB

CIEP£E POWIETRZE

KIEROWANE DO

KRATKI WYLOTOWEJ

POMIESZCZENIA

(NIEZNACZNIE SCH£ODZONE)

ZASILANIE WODY

DO ZBIORNIKA

(WODA SIECIOWA)

KOMINEK

CIEP£E POWIETRZE

KIEROWANE DO

KRATEK WYLOTOWYCH

POMIESZCZENIACH

NAGRZEWNICA

UMIESZCZONA

W DOWOLNYM

MIEJSCU

WODA CIEP£A

U¯YTKOWA

ZBIORNIK

O POJEMNOŒCI

80/120/150/200

LITRÓW

W ZALE¯NOŒCI

OD POTRZEB

CIEP£E POWIETRZE

KIEROWANE DO

KRATKI WYLOTOWEJ

W POMIESZCZENIU

(NIEZNACZNIE SCH£ODZONE)

ZASILANIE WODY

DO ZBIORNIKA

(WODA SIECIOWA)

IZOLACJA

Y

Sposób umieszczenia nagrzewnicy (wg Pawpol): a) nagrzewnica umieszczona w ob-

rêbie kominka, b) nagrzewnica poza kominkiem

Dom

10

2003

budujemy

14

a)

b)