Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

1/6

Biopsychologia
Wykład 8








Uczenie się i pamięć – mechanizm mózgowy

Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

2/6

Podłożem fizjologicznym uczenia się i pamięci
Jest pobudliwość komórek nerwowych i przewodnictwo
synaptyczne.
-stan funkcjonalny komórki nerwowej (w tym poziom
pobudzenia) zmienia się pod wpływem stymulacji (via
synapsy) przez komórki presynaptyczne.

-stymulacja między-komórkowa ma charakter
informacyjny (wytwarza w neuronie specyficzną serię
potencjałów czynnościowych lub je hamuje)

-zewnętrznym źródłem informacji jest transdukcja
bodźców na potencjały czynnościowe, zachodząca w
komórkach narządów zmysłów.

-informacje są adresowane przede wszystkim do
komórek centralnego systemu percepcyjnego oraz do
innych systemów funkcjonalnych w mózgu (np.
emocyjnego, motorycznego, werbalnego)

-komórki mózgowych systemów funkcjonalnych
przekazują informacje do komórek mięśniowych
(prążkowanych i gładkich), budujących narządy
wykonawcze.

Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

3/6

Poziom molekularny

Uczenie się to proces modyfikacji pobudliwości
komórek nerwowych w poszczególnych systemach
funkcjonalnych.
Pamięć to proces utrwalania i przechowywania tych
zmian.


Proces modyfikacji pobudliwości komórek
nerwowych

Komórki nerwowe cechują się plastycznością tj.
modyfikacją (przebudową) struktury połączeń
synaptycznych i związaną z tym zmianą poziomu
aktywności (generowanie potencjałów
czynnościowych).

Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

4/6

Plastyczność komórki nerwowej przejawia się w
warunkach równoczesnej stymulacji dwóch lub więcej
„wejść” synaptycznych, które mogą mieć różne źródła.

Równoczesność stymulacji wywołuje wewnątrz
komórki wzrost poziomu tzw. wtórnych przekaźników
m.in. jonów wapnia. Jest to krótko trwający proces
„wykrywania równoczesności”, który indukuje
długotrwałe zmiany (wzmocnienie lub osłabienie) w
przewodnictwie synaps w danym neuronie.

Utrwalenie zmian w przewodnictwie synaps następują
w wyniku oddziaływania wtórnych przekaźników na
jądro komórki, co prowadzi do zmian ekspresji
specyficznych genów (mechanizm syntezy białek).
Z jądra komórkowego informacja (w formie
molekularnej) jest przekazana do odpowiednich
połączeń synaptycznych, co prowadzi do trwałych
zmian strukturalnych w tych połączeniach.

Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

5/6

Poziom behawioralny

Uczenie się to proces nabywania wiedzy i form
zachowania przystosowujących osobnika do wymogów
sytuacyjnych.
Uczenie się może mieć charakter intencjonalny i
zautomatyzowany
Podstawowe formy uczenia się:
-warunkowanie klasyczne
-warunkowanie instrumentalne
-uczenie się percepcyjne
-uczenie się pojęć

Pamięć to proces utrwalania, przechowywania i
odtwarzania efektów uczenia się.

Rodzaje pamięci:
-sensoryczna
-robocza, krótkotrwała
-długotrwała

Rodzaje pamięci długotrwałej
-pamięć deklaratywna (epizodyczna, semantyczna)
-pamięć proceduralna (czynności nawykowe)

Biopsychologia: Tezy do wykładu 8.

6/6

Zaburzenia pamięci deklaratywnej – amnezja

Amnezja następcza jako wynik uszkodzenia hipokampa
(niemożność rejestracji i konsolidacji efektów uczenia
się)
Amnezja wsteczna związana z funkcją czasu jest
związana z uszkodzeniem hipokampa (nie związana z
funkcją czasu z uszkodzeniem struktur
międzymózgowia (wzgórze)

Zaburzenia pamięci proceduralnej

Uszkodzenie zwojów podstawy (jądro ogoniaste,
skorupa, gałka blada, istota czarna) zaburza pamięć
proceduralną.
Istotna rola połączeń zwojów podstawy z
wyspecjalizowanymi obszarami kory mózgowej i z
układem limbicznym w procesach pamięci
proceduralnej

Zaburzenia pamięci roboczej

-uszkodzenie grzbietowo – bocznej kory przedczołowej
wywołuje zaburzenia pamięci krótkotrwałej (reakcje
odroczone na specyficzne bodźce) oraz zaburzenie
pamięci roboczej (monitorowanie i manipulowanie
informacjami pamięciowymi ze względu na wymogi
zadania)