CYRKULACJA OCEANICZNA                                                                                             Sedymentologia 2015 

 

Spirala Ekmana (z: Davidson-Arnott 2010) 

 

WAŻNE: Odchylenie wywołane siłą Coriolisa  gdy v przepływu  , a wiatr wiejący 12 h z 
prędkością v = 10 m/s    generuje prąd płynący z v = 0,2 m/s (j. ok. 2% v wiatru) 

 

Przemieszczanie się wód pod wpływem wiatru i prądy powierzchniowe w oceanie ograniczonym 
lądami od E i W (Open University Press) 

 

 

 

Cyrkulacja wód w strefach dywergencji i konwergencji oceanicznych – wstępujące i zstępujące 
prądy oceaniczne (upwelling i downwelling oceaniczny) (Open University Press) 

 

 

Ciśnienie hydrostatyczne na głębokości z: 

p

z

 = mg = V



g = z



g    gdzie: m – masa słupa wody, V – objętość słupa wody,   



 – gęstość wody, g – 

przyspieszenie ziemskie 

Poziomy gradient ciśnień: Δp/Δx = 



g tan 



           gdzie: 



 – kąt wychylenia swobodnej powierzchni 

oceanu od poziomu 

Prąd geostroficzny – prąd, w którym przepływ wymuszony jest poziomym gradientem ciśnień i 
odchylany przez siłę Coriolisa.  

W układzie, w którym te 2 siły się równoważą prąd geostroficzny płynie II do linii gradientu. 

 

PRZYBRZEŻNE PRĄDY WSTĘPUJĄCE I ZSTĘPUJĄCE (upwelling i downwelling przybrzeżny) 

Przybrzeżny prąd wstępujący (upwelling przybrzeżny) – wynosi na powierzchnię chłodne, gęstsze 
wody bogate w składniki odżywcze 

 

Upwelling przybrzeżny na półkuli N (Open University Press) 

 

       

 

Prądy geostroficzne Atlantyku N (Open University Press) 

 

 

Wody Atlantyku (Open University Press) 

 

NADW – Głębinowa Woda Atlantyku N (North Atlantic Deep Water) 

AAIW – Antarktyczna Woda Pośrednia (Antarctic Intermediate Water) 

AABW – Antarktyczna Woda Przydenna (Antarctic Bottom Water)