CYRKULACJA OCEANICZNA Sedymentologia 2015

Spirala Ekmana (z: Davidson-Arnott 2010)

WAŻNE: Odchylenie wywołane siłą Coriolisa  gdy v przepływu  , a wiatr wiejący 12 h z
prędkością v = 10 m/s generuje prąd płynący z v = 0,2 m/s (j. ok. 2% v wiatru)

Przemieszczanie się wód pod wpływem wiatru i prądy powierzchniowe w oceanie ograniczonym
lądami od E i W (Open University Press)

Cyrkulacja wód w strefach dywergencji i konwergencji oceanicznych – wstępujące i zstępujące
prądy oceaniczne (upwelling i downwelling oceaniczny) (Open University Press)

Ciśnienie hydrostatyczne na głębokości z:

p

z

= mg = V



g = z



g gdzie: m – masa słupa wody, V – objętość słupa wody,



– gęstość wody, g –

przyspieszenie ziemskie

Poziomy gradient ciśnień: Δp/Δx =



g tan



gdzie:



– kąt wychylenia swobodnej powierzchni

oceanu od poziomu

Prąd geostroficzny – prąd, w którym przepływ wymuszony jest poziomym gradientem ciśnień i
odchylany przez siłę Coriolisa.

W układzie, w którym te 2 siły się równoważą prąd geostroficzny płynie II do linii gradientu.

PRZYBRZEŻNE PRĄDY WSTĘPUJĄCE I ZSTĘPUJĄCE (upwelling i downwelling przybrzeżny)

Przybrzeżny prąd wstępujący (upwelling przybrzeżny) – wynosi na powierzchnię chłodne, gęstsze
wody bogate w składniki odżywcze

Upwelling przybrzeżny na półkuli N (Open University Press)

Prądy geostroficzne Atlantyku N (Open University Press)

Wody Atlantyku (Open University Press)

NADW – Głębinowa Woda Atlantyku N (North Atlantic Deep Water)

AAIW – Antarktyczna Woda Pośrednia (Antarctic Intermediate Water)

AABW – Antarktyczna Woda Przydenna (Antarctic Bottom Water)