Tarcze żelbetowe – przykłady zastosowań i kształtowanie geometryczne 

Belki - ściany zwane tarczami żelbetowymi są to elementy cienkościenne, obciążone w ich płaszczyźnie 
środkowej. Elementy tarczowe stosowane są w licznych takich konstrukcjach, jak: zasobniki, silosy, 
przykrycia i usztywnienia hal przemysłowych oraz budynkach; pokazano to na rys.1-1.  
 

 

Przykłady zastosowania tarcz: 
a) zasobnik: „1” - tarcza ścienna; 
b) silos okrągły: „2” - zakrzywiona tarcza 
ścienna; 
c) hala przemysłowa: „3” - tarcza ścienna; 
„4” - tarcza stropodachowa; 
d) budynek szkieletowy:  
„5” - tarcze stropowe; „6” - tarcza ścienna 

 

 
Tarcze mogą w zróżnicowany sposób przejmować obciążenie; elementy posiadające wysokość h > 0,4 l (l - 
rozpiętość przęsła), ale h < l - pracują na całej swojej wysokości h. Tarcze o wysokości h > l, pracują w 
przenoszeniu obciążeń tylko na części wysokości równej l. Elementy, w których wysokość przekroju h < 0,4 
l, kwalifikuje się jako elementy prętowe (belki). Szkic wspomnianych elementów pokazano na rys. 1-2.  

 

Tarcze żelbetowe w konstrukcjach rzeczywistych najczęściej poddawane są równoczesnemu obciążeniu 
tarczowemu i zginaniu, wywołanemu oddziaływaniem obciążenia prostopadłego do ich płaszczyzny 
środkowej; na przykładzie ściany zasobnika żelbetowego, pokazano to na rys. 1-4. 
 

Zarys obliczania, wymiarowania i konstruowania tarcz jedno- i 
wieloprzęsłowych 

Rozkład naprężeń normalnych w tarczach zależy od ilości przęseł tarczy - tzw. jednopolowej lub wieloprzęsłowej oraz 
sposobu  obciążenia  tarczy  -  na  krawędzi  górnej  lub  dolnej.  Rozkłady  naprężeń  w  tarczach  jednopolowych  oraz 
trajektorie naprężeń głównych, pokazano na rysunkach 1-5 do 1-8. Dla potrzeb wymiarowania belek - ścian, z uwagi 
na  wypadkowe  siły  tarczowe  w  przekrojach  pionowych,  opracowano  w  literaturze  tablice;  przykładowa  tablica  dla 
tarczy jednopolowej obciążonej na krawędzi górnej została pokazana na rys. 1-9. 

 

Trajektorie  naprężeń  głównych  w  tarczy  jednopolowej  swobodnie  podpartej  (h/l  =  1;  c/l  =  0,1)  obciążonej  na 
krawędzi: a) górnej; b) dolnej [12] 

 

Trajektorie naprężeń głównych w tarczy ciągłej nieskończonej (h/l = 1, c/l = 0,1) obciążonej na krawędzi:  
a) górnej; b) dolnej [12] 

 

Zasady uproszczonego trajektorialnego zbrojenie tarcz: a) schemat zbrojenia; b) rozkład naprężeń normalnych w osi 
przęsła; c) rozkład naprężeń normalnych w osi podpory [12] 

 

Przykład  zbrojenia  tarczy  ciągłej  obciążonej  na  dolnej  krawędzi  wg  zasad  tzw.  uproszczonego  zbrojenia 
trajektorialnego [12] 

 

Zasady zbrojenia tarcz jednopolowych (wartości w nawiasach dotyczą tarcz o h/l > 2) [12] 

 

Zasady zakotwienia strzemion w przypadku obciążenia dolnej krawędzi tarczy [12] 

 

Przykład zbrojenia tarczy ciągłej zbrojeniem ortogonalnym - siatkowym; wartości w nawiasach dotyczą tarcz o h > l [