background image

Obliczanie powierzchni 

i kubatury obiektów 

o róŜnym przeznaczeniu

Poradnik specjalisty ds. nieruchomości

Jerzy Ebing, Andrzej Kysiak

Budownictwo

background image

Tabela 2. Porównanie zasad uwzgl´dniania wysokoÊci pomieszczeƒ przy obliczaniu
ich powierzchni według PN-70/B-02365 i PN-ISO 9836:1997

* Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690,
zm. w 2003 r., nr 33, poz. 270).

Jednocześnie z rozporządzeniem MTBiGM w sprawie szczegółowego za-

kresu i formy projektu budowlanego z dniem 29 kwietnia 2012 r. zaczęła obo-
wiązywać równieŜ ustawa z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy
lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (Dz. U. z 2011 r. nr 232, poz. 1377)
regulująca m.in. tryb i nowe zasady zawierania umów deweloperskich pomiędzy
nabywcą lokalu lub domu jednorodzinnego a deweloperem. Zgodnie z tą ustawą,
umowa deweloperska ma zawierać wskazanie sposobu pomiaru powierzchni lokalu
mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Oczywistym jest, Ŝe kwestia pomiaru
powierzchni została uregulowana rozporządzeniem Ministra Transportu, Budow-
nictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegóło-
wego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z dnia 27 kwietnia 2012 r.
poz. 462).

Oznacza to, Ŝe wg. PN-ISO 9836:1997 naleŜy przeprowadzać obliczenia po-

wierzchni uŜytkowej dla budynków nowobudowanych oraz budynków i lokali
oddanych juŜ do uŜytkowania (w przypadku ich nadbudowy, rozbudowy, prze-
budowy i zmiany sposobu uŜytkowania), jeŜeli zasady te były w nich stosowane
przed dniem wejścia w Ŝycie rozporządzenia. 

Natomiast  przy  obliczaniu  powierzchni  uŜytkowej  lokalu  mieszkalnego

uwzględniana będzie jedynie powierzchnia mieszkalna wydzielona trwałymi ścia-
nami w obrębie budynku, co wyłącza powierzchnię tarasów, balkonów i loggii.
Jedynie w przypadku ich zabudowy trwałymi ścianami powierzchnia ta uwzględ-

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ˚NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

6

-

background image

niana będzie przy obliczeniu powierzchni uŜytkowej lokalu. W związku z tym
zaszła konieczność doprecyzowania w rozporządzeniu MTBiGM z 25 kwietnia
2012 r. pojęcia „lokal mieszkalny” (§ 11 ust. 2 pkt 2 lit a), które nie zostało zde-
finiowane w powołanej Polskiej Normie PN-ISO 9836:1997. W § 11 ust. 2 pkt 2
lit  b  wprowadzono  zaś  ujednoliconą  zasadę  przyjmowania  do  obliczeń  po-
wierzchni pomieszczeń: w 100%., jeśli wysokość pomieszczeń jest równa lub większa
od 2,20 m, w 50%, jeśli jest równa lub większa od 1,40 m i mniejsza niŜ 2,20 m,
natomiast o wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się ją całkowicie. 

Niniejsze  opracowanie  ma  na  celu  wyjaśnienie  zasady  obliczania  po-

wierzchni i kubatury obiektów według normy PN-ISO 9836:1997 oraz zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej 
z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu
budowlanego. W zamyśle autorskim, publikacja ta moŜe stanowić narzędzie po-
mocne w prawidłowym rozumieniu i wdraŜaniu zasad normy przez projektantów,
wykonawców, inwestorów, właścicieli i zarządców budynków oraz ich uŜytkow-
ników, a takŜe przez notariuszy i rzeczoznawców majątkowych, umoŜliwi, wreszcie,
uniknięcie wieloznacznych interpretacji w obliczeniach powierzchni i kubatury. 

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ˚NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

7

-

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

2. OGÓLNE ZASADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY

2.1. ZASADY POMIARU POWIERZCHNI

5.1.1.1  Pola  powierzchni  poziomych  i  pionowych  okreœla  siê  zgodnie  z

wymiarami rzeczywistymi. P³aszczyzny nachylone wymiaruje siê na ich rzucie
na  p³aszczyznê  poziom¹  (do  obliczeñ  strat  ciep³a  zawsze  nale¿y  jednak
przyjmowaæ rzeczywiste pole powierzchni).

5.1.1.2 Pole powierzchni podaje siê w m

2

 z dok³adnoœci¹ do dwóch miejsc

po przecinku”.

Powy¿sze zapisy normy nale¿y tak interpretowaæ:

1) Powierzchniê wewnêtrzn¹ budynku lub jego czêœci mierzy siê na poziomie

pod³ogi  kondygnacji  (z  dok³adnoœci¹  do  0,01m²)  w  œwietle  wykoñczonych
powierzchni pionowych przegród zamykaj¹cych pomieszczenie od zewn¹trz i od
wewn¹trz, bez odliczania od tej powierzchni listew przyœciennych i cokolików.
Zasadê tê stosuje siê równie¿ w przypadku, gdy górna przegroda zamykaj¹ca nie
jest równoleg³a do p³aszczyzny pod³ogi (o rzeczywistej powierzchni u¿ytkowej
w sprawach spornej interpretacji decyduje wielkoœæ powierzchni pod³ogi).

Rysunek 1. Zasady mierzenia powierzchni pomieszczeñ z nierównoleg³¹

przegrod¹ zamykaj¹c¹ lub nieprostopad³¹ do p³aszczyzny pod³ogi:

a) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu bez œcianki kolankowej,
b) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu ze œciank¹ kolankow¹.

-   -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

Powierzchnie pomieszczeñ ze stropem  nachylonym, ³amanym albo ³ukowym

nale¿y  podzieliæ na:

1) czêœæ o wysokoœci 1,9 m lub mniejszej, która powinna byæ zaliczona, do

powierzchni pomocniczej (Pd = b · c); mo¿e byæ wykorzystana na cele pomocnicze,
co  do których inne przepisy rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania wiêkszej
wysokoœci ni¿ 1,9m,

2) czêœæ o wysokoœci wiêkszej ni¿ 1,9 m, która mo¿e byæ wykorzystana na

pomieszczenia przeznaczone na sta³y lub czasowy pobyt ludzi, je¿eli œrednia wyso-
koœæ  pomieszczenia  odpowiada  wymaganiom  §  72  rozporz¹dzenia  Ministra
Infrastruktury,  jak  te¿  na  pomieszczenia  nieprzystosowane  do  przebywaniat  w
nich ludzi, je¿eli inne przepisy tego rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania
wiêkszej  wysokoœci.  Stosownie  do  przeznaczenia,  odpowiedni¹  czêœæ
pomieszczenia zalicza siê do powierzchni podstawowej (Pp) lub pomocniczej (Pd).

Oznaczenia: h

max

  -  najwiêksza  wysokoœæ  pomieszczenia,  h

œr

  -  œrednia

wysokoœæ  pomieszczenia  odpowiadaj¹ca  przepisom  §  72  ust.  1, h

k

 -  wysokoœæ

œcianki kolankowej <1,9 m,  Pd - powierzchnia pomocnicza, Pp - powierzchnia
podstawowa, Pu - powierzchnia u¿ytkowa.

2) Nie dolicza siê do powierzchni przekroju poziomego przegród zewnêtrz-

nych i wewnêtrznych takich elementów, jak pilastry i pó³kolumny, ani nie odlicza
siê  od  niej  otworów  drzwiowych,  balkonowych,  nisz  i  wnêk  wykonanych
w gruboœci tych przegród (rys. 2).

Rysunek 2. Zasada mierzenia powierzchni poziomych w budynku

Pomiar wykonuje siê na poziomie pod³ogi ka¿dej kondygnacji, przy czym

wymiary wewnêtrzne pomieszczeñ mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród
starych ograniczaj¹cych pomieszczenia, a wymiary zewnêtrzne  z uwzglêdnieniem
tynków lub ok³adzin elewacyjnych.

- ! -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

Wymiary pomieszczenia (a, b) mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród

pionowych, a jego powierzchniê oblicza bez dodawania wnêk i bez potr¹cania
powierzchni otworów w tych przegrodach oraz potr¹cania przekroju poziomego
œcian dzia³owych przystosowanych do demonta¿u, przestawienia lub likwidacji.

Do powierzchni konstrukcji (Pk), czyli pola przekroju poziomego œcian lub

innych konstrukcji noœnych oraz sta³ych œcian dzia³owych (Ss) i kominowych (Km),
nie wlicza siê pola przekroju lizen (Lz), pilastrów (PI) i pó³kolumn oraz œcian
dzia³owych niestarych (Sr) przystosowanych do demonta¿u i przestawiania lub
likwidacji. Z powierzchni konstrukcji (Pk) nie potr¹ca siê wnêk (Wn), otworów
drzwiowych i okiennych (tak¿e balkonowych lub tarasowych) oraz innych przejœæ
w œcianach noœnych, a tak¿e w sta³ych œcianach dzia³owych.

3)  Wlicza  siê  w  stanie  wykoñczonym  do  powierzchni  konstrukcji  na  danej

kondygnacji:  œciany  noœne,  filary,  s³upy  i  kolumny,  kominy,  obudowane  piony
instalacyjne i zsypowe oraz sta³e œcianki dzia³owe, nieprzystosowane do demonta¿u.

4)  Nie  odlicza  siê  powierzchni  przekroju  poziomego  œcianek  dzia³owych

niesta³ych, przystosowanych do demonta¿u, likwidacji lub zmiany po³o¿enia.

5) Powierzchniê zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie, ale przekrytych

elementów budynku (np. loggii) mierzy siê w obrysie pod³ogi, natomiast pole
przekroju  poziomego  ich  konstrukcji  noœnych,  podobnie  jak  œcian  bocznych,
s³upów  i  kolumn,  wlicza  siê  do  powierzchni  konstrukcji,  zaœ  powierzchniê
zewnêtrznych  niezamkniêtych  ca³kowicie  i  nieprzekrytych  elementów  np.
balkonów  mierzy  siê  w  obrysie  skrajnym  p³yty,  bez  potr¹cania  powierzchni
przekroju poziomego balustrad, niezale¿nie od sposobu ich zamocowania.

- "# -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

Uwzglêdniaj¹c ustalenia normy, z logiczn¹ korekt¹ zasad obmiaru elementów

zewnêtrznych w³¹cznie, nale¿y przyjmowaæ w praktyce, ¿e:

1) Powierzchnia  netto  budynku  (Pn)  stanowi  sumê  powierzchni  netto

wszystkich kondygnacji (Pn

k

) podziemnych i nadziemnych, czyli Pn = ZPn

k.

2)  Powierzchniê  kondygnacji  netto  (Pn

k

)  stanowi  ró¿nica  miêdzy  sum¹

powierzchni  ca³kowitej  zamkniêtej  ze  wszystkich  stron  (Pc

zk

)  oraz  obejmuj¹cej

elementy zewnêtrzne niezamkniête ca³kowicie, lecz przekryte (Pc

nk

), a powierzchni¹

konstrukcji (Pk

k

) przegród pionowych zewnêtrznych i wewnêtrznych (rys. 7).,

3)  Do  powierzchni  netto  nie  wlicza  siê  powierzchni  poddasza  (strychu)

nieu¿ytkowego (Ps

n

) oraz u¿ytkowej powierzchni antresoli (Pa) otwartych od

strony pomieszczenia wy¿szego (rys. 5b).,

4) Powierzchniê netto kondygnacji (Pn

k

) dzieli siê (rys. 7) na:

a) powierzchniê netto zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pn

zk

),

b) powierzchniê netto niezamkniêt¹ ca³kowicie, ograniczon¹ niepe³nymi

przegrodami  i  przekryt¹  (Pn

nk

),  np.  bramy,  ganki,  kru¿ganki,  loggie,  loggio-

balkony przystawiane, werandy,

c)  powierzchniê  netto  niezamkniêt¹  ca³kowicie,  ograniczon¹  niepe³nymi

przegrodami i nieprzyekryt¹ (Pn

ok

), np. balkony i tarasy, czyli Pn

k

 = Pn

zk

 + Pn

nk

 + Pn

ok.

5)  Powierzchniê  netto  czêœci  kondygnacji  zamkniêtej  ze  wszystkich  stron

(Pn

zk

) przedstawia siê w podziale na:

a)  powierzchniê  pomieszczeñ  o  wysokoœci  odpowiadaj¹cej  danej

kondygnacji,  czyli  z  wy³¹czeniem  powierzchni  wymienionych  poni¿ej
w podpunkcie lit. b) oraz c),

b) powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci wiêkszej od wysokoœci danej

kondygnacji, na której znajduje siê ich pod³oga,

c) powierzchniê czêœci pomieszczeñ o wysokoœci mniejszej ni¿ 1,90 m

w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów.

- 1! -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

Rysunek 7. Powierzchnia netto kondygnacji budynku

Do powierzchni netto kondygnacji (Pn

k

) zalicza siê oddzielnie:

1. powierzchniê u¿ytkow¹ kondygnacji, zamkniêt¹ ze wszystkich stron(Pu

zk

),

powierzchniê ruchu (Pr

k

) - zakreskowane ukoœnie, a tak¿e us³ugow¹ (Pg

k

), je¿eli na

danej kondygnacji znajduj¹ siê pomieszczenia techniczne lub gospodarcze, stanowi¹ce
³¹cznie zamkniêt¹ powierzchniê netto kondygnacji, czyli P

N

ZK

 = Pu

zk

 + Pr

k

 + Pg

k

,

2.  powierzchniê  elementów  zewnêtrznych  niezamkniêtych  ze  wszystkich

stron, lecz nakrytych (Pn

nk

), np. loggie (Lg) - zakreskowan¹ poziomo,

3. powierzchniê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron

i nienakrytych (Pn

ok

), np. balkony (Bl) - zakreskowan¹ pionowo.

Powierzchnia  netto  nie  obejmuje  powierzchni  konstrukcji  (Pk

k

),  czyli

powierzchni  przekroju  poziomego  przegród  pionowych  zewnêtrznych
i wewnêtrznych.

- $# -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

Rysunek  16.  Zasady  mierzenia  wysokoœci  pomieszczeñ  nale¿¹cych  do

powierzchni ruchu

Do obliczenia kubatury pomieszczeñ ruchu (Vr) przyjmuje siê ich wysokoœci

mierzone  w  œwietle  wykoñczonych  pod³óg  i  sufitów.  W  przypadku,  gdy
pomieszczenia  te  maj¹  skoœne  przekrycia,  nale¿y  przyjmowaæ  wysokoœci
odpowiednie do ich figury geometrycznej.

£¹czna  kubatura  klatki  schodowej  (Vr

k s

)  stanowi  sumê  kubatury

odpowiedniej czêœci powierzchni ruchu na ka¿dej kondygnacji (Vr

ks

k

), ale mo¿na

j¹ obliczyæ w prostszy sposób jako jedno pomieszczenie o wysokoœci uœrednionej
(h

k

1

+h

k

2

) · 0,5. Szyb dŸwigowy wraz z podszybiem nale¿y traktowaæ zawsze jako

jedno pomieszczenie, poniewa¿ do powierzchni ruchu zalicza siê go tylko jeden
raz na poziomie pierwszego przystanku dŸwigowego (patrz komentarz do pkt 5.1.9
normy).

-  ! -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

3.2. DOM WIELORODZINNY

Powierzchnia podstawowa - Pp 

Powierzchnia pomocnicza - Pd 

Powierzchnia us

áugowa - Pg 

a) mieszkanie: pokoje, salon, 
gabinet 

b) budynek: 

 - suma Pp mieszka

Ĕ 

 -  suma Pp innych lokali 

u

Īytkowych 

hol, przedpokój, kuchnia, spi

Īarka, 

garderoba, szafy wbudowane, WC, 

áazienka 
 - suma Pd mieszka

Ĕ 

 - suma Pd innych lokali u

Īytkowych 

w obr

Ċbie mieszkania nie ma 

pomieszcze

Ĕ usáugowych pralnie 

domowe, suszarnie bielizny, 
wózkarnie, rowerkownie, komórki 
lokatorskie, pomieszczenia 
magazynowe lokali u

Īytkowych, 

kot

áownia lub wĊzeá cieplny, 

wentylatornia, komory zsypowe 
oraz wykazane oddzielnie gara

Īe 

wbudowane 

- 4" -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

3.8. BUDYNEK ADMINISTRACYJNO-BIUROWY

Powierzchnia podstawowa - Pp 

Powierzchnia pomocnicza - Pd 

Powierzchnia us

áugowa - Pg 

sale ekspozycji i obs

áugi klienta, 

sale konferencyjne, pokoje 
biurowe 

przedsionek, hol, recepcja, 
archiwum, pomieszczenia socjalne i 
higieniczno-sanitarne 

kot

áownia, rozdzielnia ciepáa, 

wentylatornia, klimatyzatornia oraz 
wykazany oddzielnie gara

Ī 

wbudowany 

- 4# -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

3.9. BUDYNEK U¯YTECZNOŒCI PUBLICZNEJ

Powierzchnia podstawowa - Pp 

Powierzchnia pomocnicza - Pd 

Powierzchnia us

áugowa - Pg 

pomieszczenia do zbiorowego 
uczestnictwa i ekspozycji 

przedsionek, hol, szatnia, pokoje 
biurowe kierownictwa, 
pomieszczenia socjalne i 
higieniczno-sanitarne 

kot

áownia, rozdzielnia ciepáa lub 

w

Ċzeá cieplny, wentylatornia, 

klimatyzatornia, akumulatorownia, 
magazyn oraz wykazany 
oddzielnie gara

Ī wbudowany 

- $! -

background image

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ¯NYM PRZEZNACZENIU

www.dashofer.pl

3.10. POWIERZCHNIE DZIA£EK BUDOWLANYCH

Warunki  Techniczne 

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie ustalone 12 kwietnia 2002 r.(Dz.U. Nr
75,  poz.  690)  oraz  Norma  PN-ISO  9836:1997  nie  okreœlaj¹  jednoznacznie
sposobu obliczania dzia³ek budowlanych, dlatego te¿ ogólne zasady normy mog¹
mieæ zastosowanie.

Podstawowa  zasada  obmiaru  powierzchni  poziomych  g³osi,  ¿e  oblicza  siê  je

zgodnie  z  rzeczywistymi  wymiarami,  natomiast  pola  p³aszczyzn  nachylonych
wyznacza siê na podstawie wymiarów rzutu poziomego. Pole powierzchni podaje siê
w metrach kwadratowych z dok³adnoœci¹ do 2 miejsc po przecinku np. 1500,15 m²

Jedynym wyj¹tkiem, co do sposobu obmiaru powierzchni dzia³ki (dotycz¹cego

bilansu zagospodarowania dzia³ki), jest obmiar powierzchni terenu biologicznie
czynnej. Nale¿y przez to rozumieæ grunt rodzimy oraz wodê powierzchniow¹ na
terenie  dzia³ki  budowlanej,  a  tak¿e  50  %  sumy  powierzchni  tarasów
i stropodachów o powierzchni nie mniejszej ni¿ 10 m

urz¹dzonych jako sta³e

trawniki lub kwietniki na pod³o¿u zapewniaj¹cym im naturaln¹ wegetacjê.

-  ! -