Żywienie w chorobach trzustki

Trzustka jest organem leżącym w pobliżu wątroby. Jej najważniejszym zadaniem, oprócz
produkowania insuliny - substancji stabilizującej poziom glukozy w surowicy - jest wytwarzanie i
wydzielanie do przewodu pokarmowego tak zwanego soku trzustkowego.

Przyczyny zachorowao na przewlekłe zapalenie trzustki nie są w pełni poznane. W wyniku procesu
chorobowego najczęściej dochodzi do upośledzenia wchłaniania tłuszczów.

Typowymi objawami niedomagania tego narządu są tępe bóle umiejscowione w górnej części jamy
brzusznej promieniujące w kierunku lewego podżebrza oraz mniej lub bardziej dokuczliwe, "tłuste",
cuchnące i obfite stolce powodujące widoczne wychudzenie, niedożywienie, a nawet anemię. Oprócz
tego mogą występowad nudności, wzdęcia, brak łaknienia, nadmierne odchodzenie gazów, stany
podgorączkowe.

1. Żywienie w ostrym zapaleniu trzustki

(pancreatitis)

W ostrej fazie choroby obowiązuje całkowity zakaz podawania pokarmów i płynów do przewodu
pokarmowego.

DIETA

 W okresie 1-2 dni podaje się słabą, gorzką herbatę, rumianek, wodę.
 W okresie pierwszych 2-3 dni należy stosowad dietę płynną kleikową- kaszkową, o

pojemności 200-300 ml jednorazowo, bez dodatku tłuszczu. Dieta ta zawiera przede
wszystkim sucharki, kleiki.

 Następnie podaje się dietę kleikowo-owocową,
 Kolejno dochodzi do rozszerzenia diety łatwo strawnej.
 Jeżeli nie pojawiają się objawy niepożądane, chory może zwiększyd podaż do 2000 kcal. Dieta

nadal powinna byd ubogotłuszczowa.

Powyższa dieta jest dietą niefizjologiczną i nie może byd podawana przez dłuższy czas.

W okresie zdrowienia po przebytym ostrym zapaleniu trzustki wyróżniamy 3 etapy rozszerzenia

diety.

I ETAP ZDROWIENIA

· Tłuszcze dośd znaczne ograniczenie

· Nieznaczne ograniczenie białka

· Uzupełnienie wartości energetycznej poprzez węglowodany.

Produkty wskazane:

· Pieczywo jasne i czerstwe

· Drobne kasze, ryż, drobne makarony

· Chude mleko, twaróg, ryba

· Wędliny, drób, cielęcina, wołowina

· Ziemniaki, masło, olej sojowy, słonecznikowy, oliwa

· Dżem, ziemniaki gotowane, tłuczone, puree

· Warzywa i owoce zawierające witaminę C i karoten

Potrawy powinny byd:

· Gotowane

· Duszone bez obsmażania

· Pieczone w folii

· Zaprawiane słodką śmietanką z mąką, masłem i żółtkiem

Produkty przeciwwskazane:

· Pieczywo razowe, żytnie, grube kasze, makarony

· Przekwaszone przetwory mleczne, jaja

· Tłuste mięsa jak baranina, wieprzowina, gęś, kaczka

· Tłuste ryby jak węgorz, halibut

· Tłuste wędliny,

· Śmietana, smalec, margaryny,

· Cebula, kapusta, papryka, szczypior, rzodkiewki

· Orzechy, gruszki, śliwki, czereśnie, strączkowe

· Chałwa, czekolada zwierająca tłuszcz, kakao

· Torty, ciastka z kremem

Potrawy nie mogą byd:

· Smażone

· Duszone

· Pieczone

· Sosy na zasmażkach, wywarach mięsnych

II ETAP ZDROWIENIA

· Można zwiększyd ilośd tłuszczu

· Dieta łatwo strawna o małej zawartości tłuszczu

· 5 posiłków dziennie

· Potrawy zalecane i przeciwwskazane jak w etapie I.

· Jeżeli chory toleruje dietę to można to może stopniowo przejśd na dietę pełnowartościową.

2. Żywienie w przewlekłym zapaleniu trzustki

(pancreatitis chronica )

Jednostka ta rozwija się najczęściej poprzez powikłania:

 Przewlekłego alkoholizmu ( U osób nie spożywających alkoholu pojedyncza dawka powoduje

hamowanie około 120 minut wydzielania zewnętrznego trzustki, tak więc im więcej i częściej
pije się alkohol tym szybciej dochodzi do zaniku części wydzielniczej i włóknienia narządu.

 Przewlekłego zapalenia trzustki
 Kamicy i przewlekłych stanów zapalnych dróg żółciowych
 Stanów utrudniających odpływ soku trzustkowego i żółci.

Zalecenia:

 Stosowanie preparatów zawierające enzymy trawienne trzustki.
 Dieta łatwo strawna ze zwiększoną ilością energii, niskotłuszczowa i niskoresztkowa.
 Białko podaje się w zwiększonych ilościach.
 Zapotrzebowanie energetyczne pokrywane jest głównie z czerstwego pszennego pieczywa,

kaszy, sucharów, kleików, drobnego makaronu, klusek lanych, glukozy, cukru, miodu,
dżemów, przecierów, owoców bez pestek oraz ziemniaków puree.

 Należy uwzględnid witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, D, E, K i B1, B2, B6.

Dieta Schmidta stosowana jest w celu określenia funkcji wydzielniczych trzustki na zawartośd
enzymów trawiennych w soku trzustkowym. Jest to dieta bogata w białko, tłuszcze i węglowodany.

Skład diety:

100 g sucharków lub bułki

1000-1500 ml mleka

5-6 jaj gotowanych na miękko

150 g polędwicy wołowej na befsztyk skrobany

50 g masła

200 g ziemniaków

20 g kakao

10-20 g cukru

1000 ml kleju z 80 g płatków owsianych.