Popiół i diament - Czas i miejsce akcji
Akcja powieści rozpoczyna się 5 maja, w ostatni dzień wojny i trwa trzy dni. Wiadomo o tym o
komunikatach, dobiegających z megafonów. Również z rachunku, płaconego przez Maćka wiemy o
czasie, w jakim rozgrywają się wydarzenie-bohater płaci za trzydniowy pobyt w hotelu. Po jego
uiszczeniu zostaje zabity, co stanowi ostatnią scenę książki.
Miejscem akcji jest Ostrowiec Świętokrzyski-małe, prowincjonalne miasto. Fabuła rozwija się
także poszczególnych miejscach Ostrowca-w hotelu „Monopol”, w domu Kosseckich, w piwnicy,
na cmentarzu…
Książka Andrzejewskiego miała opisywać problemy społeczne i moralne powojennej Polski, stąd
umieszczenie akcji w takim czasie. Szybka „reakcja” pisarza pozwoliła mu na mniejszy dystans
wobec zastanej rzeczywistości, przez co jest ona lepiej przedstawiona.