1

DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA – FORMY TRADYCYJNE

I.

Polis

–

zgromadzenie

ludowe

obywateli;

demokracja

elitarystyczna

II.

Walne zgromadzenia ludowe obywateli, kantowy Appenzell,

Unterwalden

III. Referendum – forma zgromadzenia ludowego na dużym terytorium:

a/ obligatoryjne i fakultatywne

b/kreatywne i uchylające (abrogacyjne)

c/ ogólnokrajowe i lokalne

d/ ratyfikacyjne i opiniodawcze;

e/ kontrolowane i niekontrolowane

f/ prawnie uregulowane i nieuregulowane (opiniodawcze)

g/ konstytucyjne, ustawodawcze, problemowe

h/ referendum w wyniku zgłoszenia inicjatywy ludowej (Szwajcaria – 18

miesięcy – 100 000 wyborców

IV.

Veto ludowe (referendum abrogacyjne)

- fakultatywne referendum ustawodawcze, Szwajcaria, USA: 24 stany, w

18 fakultatywne referendum konstytucyjne, fakultatywne referendum

ustawodawcze, inicjatywa ustawodawcza

V.

Powszechna inicjatywa ludowa (inicjatywa konstytucyjna USA i

kantony szwajcarskie; inicjatywa ustawodawcza)

VI.

Townmeetings

VII.

Recal – odwołanie urzędnika publicznego z urzędu, zwykle 25 %

sumy oddanych głosów w ostatnich wyborach w okręgu; Georgia –

15 % urzędnicy stanowi, 30 % - ustawodawcy; Kansas 40 %;

Oregon 15 %.

2

VIII.

USA – prawybory (primary elections)

DEMOKRACJA ELEKTRONICZNA – udoskonalenie demokracji przedstawicielskiej

Lewis A. Friedland: „koncepcja demokracji elektronicznej oznacza radykalnie nową

formę praktyki demokratycznej zmodyfikowaną przez nowe technologie informacyjne”

Martin Hagen: „elektroniczna demokracja to każdy demokratyczny system polityczny,

w którym używa się komputerów i sieci komputerowych do realizacji podstawowych

funkcji procesu demokratycznego, takich jak informowanie i komunikacja, artykulacja

i agregacja interesów oraz proces decyzyjny (zarówno w sensie dyskusji, jak i w

głosowaniu”.

Demokracja cyfrowa; e-demokracja – zob. P. Wimmer, Elektroniczna demokracja,

http:/www.ucze.pl/InternetDemocracy.htm

Narzędzia komunikacji:

1/ jednokierunkowe – strony internetowe;

2/ czat i e-mail;

3/ blog

4/ e-voting głosowanie elektroniczne (telewizyjne platformy cyfrowe, telefonia, Internet)

5/ i-voting (głosowanie internetowe:

A/ Internet Voting at the Polling Place

B/ Remote Internet Voting

Pierwsze zastosowanie głosowania elektronicznego 11 marzec 2000 r. stan Arizona

wyłanianie kandydata na Prezydenta USA z Partii Demokratycznej

2002 Wielka Brytania dwa obwody wyborcze Liverpool i trzy w Sheffield – Internet, SMSy,

wykorzystanie kiosków informacyjnych (infomatów) i kart mikroprocesorowych do

identyfikacji wyborców.

2000 – 2005 Genewa web-based e-voting od stycznia 2003 r.; 8 luty 2009 r. większością 70, 2

% zatwierdzono wprowadzenie do konstytucji kantonu regulacji dotyczących internetowego

głosowania; karta kodów

Neuchatel – system głosowania elektronicznego (Guichet Unique) – e-voting

3

Zurich E-voting System, umożliwia także wykorzystanie telefonów komórkowych –

odpowiednio zakodowany SMS

Pierwsza próba gmina Bülach październik 2005 r.: 3823 uprawnionych – 41,5 %

1461 głosów elektronicznie: 1006 internet; 455 telefon komórkowy

przykład 18 kwiecień 2004 r kanton Genewa gmina Carouge referendum lokalne wykup kina

ponad 9 tysięcy uprawnionych frekwencja 44 % 3978 osób.

-głosowanie w lokalu wyborczym – 4,8 %

- Internet – 25, 9 %

- głosowanie korespondencyjne – 69, 3 %

ESTONIA – 26 – 28 luty 2007 r parlamentarne prawybory elektroniczne aktywna karta

identyfikacyjna (ID-cart) – 3,5 % uprawnionych; 4 marzec 2007 r. wybory parlamentarne dwa

rozwiązania, internet – 30275 osób na 940 tys. wyborców.