WARSZAWA

2008

Istota i znaczenie prognozowania w warunkach
gospodarki rynkowej

Wykład

Opracowanie: Dr Dariusz Prokopowicz

Prognozowanie i

Prognozowanie i

symulacje gospodarcze

symulacje gospodarcze

© Copyright by Dariusz Prokopowicz

Analiza dzia

Analiza dzia

ł

ł

alno

alno

ś

ś

ci podmiotu gospodaruj

ci podmiotu gospodaruj

ą

ą

cego

cego

Działalność każdego podmiotu gospodarującego
wymaga okresowej analizy:

Ogólne pojęcie „

analiza

” oznacza rozbiór, tj. rozłożenie pewnej

całości na części składowe i rozpatrywanie każdej z nich z
osobna, dokonywane w procesie poznania i działalności
praktycznej.

Analiza ta powinna pozwolić z jednej strony na ustalenie, czy
dotychczasowa działalność dała zamierzone efekty (

analiza ex

post

), z drugiej zaś na określenie kierunków i sposobów

doskonalenia dalszej działalności (

analiza ex ante

). Wyróżnia

się także

analizę bieżącą

(operatywną).

Analiza mikro

Analiza mikro

-

-

i makroekonomiczna

i makroekonomiczna

Analiza makroekonomiczna

obejmuje badanie i ocenę

wielkości ekonomicznych zagregowanych, a więc
ujmowanych głównie dla całej gospodarki narodowej.

Analiza mikroekonomiczna

natomiast dotyczy badania i

oceny działalności takich podmiotów gospodarujących,
jak przedsiębiorstwo, gospodarstwo domowe czy
pojedyncze osoby.

Zakres analiz

Zakres analiz

Zależnie od zakresu przedmiotowego i czasowego na
uwagę zasługuje wyróżnienie analiz:

bieżących

– służą potrzebom operatywnego zarządzania,

oparte są na bieżących danych ewidencyjnych lub
sprawozdaniach krótkookresowych,

problemowych

– dotyczą wybranych zagadnień

uznanych za najważniejsze lub najtrudniejsze dla dalszej
działalności przedsiębiorstwa,

rocznych

- zwykle o najważniejszym znaczeniu, służące

ocenie działalności przedsiębiorstwa i jego kierownictwa
w podstawowym okresie rozliczeniowym.

Analiza strategiczna

Analiza strategiczna

Analiza strategiczna to całokształt działań mających na
celu zapewnienie rozwoju przedsiębiorstwa w
zmieniających się i złożonych warunkach działalności.

Analiza strategiczna

jest zbiorem działań diagnozujących

organizację i jej otoczenie w zakresie umożliwiającym
zbudowanie planu strategicznego i jego realizację.

W analizie strategicznej szczególne znaczenie ma poznanie i
ocena otoczenia przedsiębiorstwa, które dzieli się ogólnie
na makrootoczenie i otoczenie konkurencyjne.

Determinanty

Determinanty

makrootoczenia

makrootoczenia

W zakresie składników makrootoczenia wyróżnić
można otoczenie:

ekonomiczne,

technologiczne,

społeczne,

demograficzne,

polityczne,

prawne,

międzynarodowe.

Bezscenariuszowa

Bezscenariuszowa

i scenariuszowa analiza

i scenariuszowa analiza

…

…

W analizie np. makrootoczenia stosować można
koncepcje:

bezscenariuszową

– polega na wyborze kierunków i zasad

działania uwzględniających sytuację przedsiębiorstwa
wynikającą z dedukcji wniosków o przewidywanych
zmianach otoczenia,

scenariuszową

– polega na opracowywaniu kilku wersji

scenariuszy opisujących spodziewaną sytuację
przedsiębiorstwa i jego otoczenia oraz dostosowana do
tego strategię działania.

Metody analizy

Metody analizy

makrootoczenia

makrootoczenia

Stosowane są głównie:

ekstrapolacja trendów,

opinie ekspertów (metoda delficka),

strategiczna analiza luki,

scenariusze możliwych zdarzeń (trendów i skutków),

różne scenariusze symulacyjne (stanów i procesów).

Analiza otoczenia konkurencyjnego

Analiza otoczenia konkurencyjnego

W analizie tej stosowany jest model

„pięciu sił” M.E.

Portera.

W modelu tym rozpatruje się

sektor

, czyli grupę

przedsiębiorstw wytwarzających wyroby lub usługi o
podobnym przeznaczeniu.

W modelu tym uwzględnia się podczas analiz 5
czynników (sił) otoczenia konkurencyjnego.

Analiza wpływu tych czynników może pozwolić na

określenie możliwości rozwojowych i atrakcyjności
danego sektora dla bieżących i przyszłych inwestorów.

5 czynnik

5 czynnik

ó

ó

w (si

w (si

ł

ł

) otoczenia konkurencyjnego

) otoczenia konkurencyjnego

siła oddziaływania dostawców i możliwości wywierania
przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora,

siła oddziaływania nabywców i możliwości wywierania
przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora,

natężenie walki konkurencyjnej wewnątrz sektora,

groźba pojawienia się nowych produktów,

groźba pojawienia się substytutów.

Analiza SWOT

Analiza SWOT

W analizie strategicznej istotne znaczenie może mieć
także tzw. analiza SWOT, której nazwa jest zespołem
takich określeń jak:

Strenghts (mocne strony),

Weaknesses (słabe strony),

Opportunities (szanse w otoczeniu),

Threats (zagrożenia w otoczeniu).

Analiza SWOT

Analiza SWOT

…

…

Analiza SWOT ogólnie polega na badaniu
uwarunkowań zmian organizacyjnych
przedsiębiorstwa, uwzględniając czynniki sprzyjające
oraz zewnętrzne i wewnętrzne. Czynniki:

zewnętrzne pozytywne – szanse,

zewnętrzne negatywne – zagrożenia,

wewnętrzne pozytywne – mocne strony,

wewnętrzne negatywne – słabe strony.

Analiza SWOT

Analiza SWOT

…

…

W analizie SWOT wyróżnia się trzy etapy:

Identyfikacja i analiza szans i zagrożeń,

Identyfikację i analizę mocnych i słabych stron
przedsiębiorstwa,

Określenie pozycji strategicznej przedsiębiorstwa i
kierunków jego rozwoju.

Analiza finansowa a otoczenie przedsi

Analiza finansowa a otoczenie przedsi

ę

ę

biorstwa

biorstwa

W ramach analizy finansowej formułowane są dwa podsystemy:
analizy

efektywności ekonomicznej

oraz analizy

sytuacji finansowej

działalności przedsiębiorstwa.

Nie wolno skoncentrować sie tylko na analizie

danych

finansowych

. Zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne warunki

towarzyszące działaniu przedsiębiorstwa mają istotny wpływ na
wyniki i możliwości jego rozwoju.

Szczególna rola analizy finansowej w realizacji celu
przedsiębiorstwa wynika z tego, że prawidłowa ocena faktów
(wyników, zjawisk) jest tylko wtedy możliwa, jeśli wiadomo,

w

jakich okolicznościach

fakty te powstały, tj. jeśli zna się przyczyny

kształtujące poszczególne fakty (wyniki, zjawiska) oraz wynikające
z nich skutki.

Sprawozdawczo

Sprawozdawczo

ść

ść

finansowa

finansowa

–

–

jednostkowa i skonsolidowana

jednostkowa i skonsolidowana

Podstawowym źródłem danych do analizy finansowej są
sprawozdania finansowe zarówno jednostkowe, jak i
skonsolidowane.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej
obejmuje dane

jednostki dominującej

i jednostek od niej

zależnych

wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę,

zestawione w taki sposób, jakby grupa kapitałowa stanowiła
jedną jednostkę.

Sprawozdaniem tym obejmuje się również dane pozostałych
jednostek podporządkowanych, czyli jednostek
współzależnych i stowarzyszonych.