DDT

• Ochrona roślin i plonów związana jest

nierozerwalnie z chemią i terminem pestycydy.
(Pestycydy to syntetyczne związki chemiczne,
których

działanie

sprowadza

się

do

ograniczenia populacji szkodników tych upraw.
Preparaty niszczące chwasty nazywa się
herbicydami,

zwalczające

owady

–

insektycydami, a grzyby – fungicydami).

DDT

• Za początek nowoczesnej ochrony roślin przyjmuje się

rok 1930. Pierwsze osiągnięcia związane są ze

stosowaniem herbicydu 2,4-D czyli kwasu 2,4-
dichlorofenylooctowego oraz insektycydu

DDT –

dichlorodifenylotrichloroetanu

, a więc dwóch

związków organicznych. Zastosowanie DDT (w Polsce

nazwa użytkowa – azotoks) było przełomowym

wydarzeniem w walce człowieka z owadami, gdyż

środek ten zwalczał je bardzo skutecznie, a

jednocześnie odznaczał się stosunkowo małą

toksycznością w stosunku do ludzi i innych kręgowców.

DDT

• Po raz pierwszy zastosowano go na wielką skalę

podczas II wojny światowej do zwalczania

owadów towarzyszących człowiekowi: wszom,

pchłom i pluskwom. Szczególnie przydatny

okazał się w walce z wszami, które przenoszą

zarazki groźnej choroby – tyfusu. Jak groźna to

choroba niech świadczy fakt, że podczas

działań wojennych podczas I wojny światowej

więcej ludzi zmarło na tyfus niż od działań

wojennych.

DDT

• Największym sukcesem DDT było całkowite

zlikwidowanie malarii poprzez wytępienie jej
roznosicieli – komarów. Sukces DDT był tak
wielki, że odkrycie jego zostało zaliczone do
największych osiągnięć światowej nauki, a
odkrywca – chemik szwajcarski Paul Müller –
został uhonorowany w 1948 roku nagrodą
Nobla.

DDT

• Niestety DDT, działając na peryferyjny

układ nerwowy, a więc neurotoksycznie,
nie wykazuje żadnej selektywności i
powoduje śmierć wszystkich owadów.
Negatywną jego cechą jest również to, że
bardzo trudno ulega biodegradacji i
kumuluje się w tkance tłuszczowej.

DDT

• Przełomowym dla DDT był rok 1962. W tym roku

ukazała się książka Rachel Carson „Milcząca wiosna”,
w której autorka przedstawia apokaliptyczną wizję
świata zatrutego przez chemię, świata w którym nie
słychać już śpiewu ptaków, wytrutych przez DDT,
który Pani Carson nazwała „eliksirem śmierci”.
Prawda była taka, że istotnie na terenach gdzie
intensywnie stosowano ten środek zaobserwowano, że
ptaki, szczególnie orzeł amerykański, nie wysiadują
piskląt, gdyż skorupki jaj są zbyt cienkie i jaja zbyt
łatwo ulegają zgnieceniu.

DDT

• Na podstawie obserwowanych faktów władze

USA wydały zakaz stosowania DDT, który
znalazł się na liście substancji zabronionych.
Taka decyzja została źle przyjęta w krajach
tropikalnych, szczególnie krajach trzeciego
świata.

DDT

• W Sri Lance w roku 1946 chorowało na

malarię prawie 3 mln ludzi, a po zastosowaniu
DDT liczba przypadków spadła do 17 osób. Po
wycofaniu DDT liczba przypadków wzrosła
znowu do ponad 2 mln. Dlatego też biedniejsze
kraje, wbrew zakazowi, stosują nadal DDT,
który jest bardzo skutecznym insektycydem,
jednocześnie znacznie tańszym od innych
preparatów.

DDT

• Jakkolwiek by nie wychwalać zasług DDT w

zwalczaniu owadów, szczególnie tych
roznoszących choroby, to nie można nie
zauważyć również niekorzystnego wpływu tego
insektycydu na środowisko naturalne.

DDT

• Nie odnotowano natomiast

ani jednego

przypadku śmiertelnego

na skutek

nagromadzenia DDT w organizmie
ludzkim.

DDT

• DDT kumuluje się w tłuszczu ludzi i

zwierząt, wykrywany jest ciągle w mleku
kobiet oraz samic ssaków (tłuszcz mleka)

DDT

Objawy ostrego zatrucia DDT u ludzi: wzmożona

pobudliwość, zaburzenia koordynacji ruchów, bóle
głowy, wymioty i drgawki, zgon na skutek porażenia
ośrodka oddechowego i obrzęku płuc. Szacuje się, że
dawka śmiertelna DDT dla człowieka wynosi około
kilkunastu gramów. Nagromadzenie takiej dawki w
organizmie na skutek stosowania DDT w celach
owadobójczych, a nie na skutek spożycia, do tej pory
nie zostało odnotowane.

DDT

• DDT ma związek z przedwczesnymi

porodami oraz niską wagą urodzeniową.
Na każdy 10-krotny wzrost stężenia DDT
we krwi matek przypadał 2-3-punktowy
spadek oceny rozwoju umysłowego
rocznych i dwuletnich dzieci.

DDT

• U dzieci urodzonych przez kobiety z

najwyższym poziomem pestycydu
odnotowano spadek oceny o 7-10
punktów, w porównaniu do dzieci
najmniej narażonych w łonie matki na
uszkadzające działanie DDT.

•