P

RAKTYKA NA BUDOWIE

PODK¸AD POD OGRZE-
WANIE POD¸OGOWE

W niektórych pomieszczeniach zastosowa-
liÊmy wodne ogrzewanie pod∏ogowe firmy
Aquatherm. Po roz∏o˝eniu rur grzejnych za-
lewamy je betonowà zaprawà wyrównujà-
cà ze specjalnymi dodatkami.

JeÊli przy wylewaniu podk∏adu betonowego wykorzystujemy
metod´ z u˝yciem prowadnic nale˝y pami´taç o ich wycià-
gni´ciu przed zaschni´ciem masy.

Powsta∏e szczeliny wype∏niamy masà betonowà i wyrównu-
jemy tak, aby uzyskaç jednolità powierzchni´.

PRZEWODNIK BUDOWLANY LIPIEC 2002

80

naszym budynku za-
stosowaliÊmy i wyko-
naliÊmy system ogrze-

wania pod∏ogowego firmy
„Aquatherm”. Instalacje od ko-
t∏owni do rozdzielacza wykonali-
Êmy z rur Fusiotherm – Stabi
Glass. W∏aÊciwe ogrzewanie od
rozdzielacza wykonaliÊmy z rur
polibutylenowych 16x2 mm po-
krytych warstwà antydyfuzyjnà.
Rury te uk∏adaliÊmy na p∏ytach
ze spienionego polistyrenu gru-
boÊci 30 mm, na polistyren u∏o-
˝yliÊmy dodatkowo aluminiowà
taÊm´ rastrowà w celu zabezpie-
czenia izolacji przed zawilgoce-
niem i dla u∏atwienia uk∏adania
p´tli ze wzgl´du na rysunek li-
nii. Cz´Êç rur ogrzewania pod-
∏ogowego przechodzàcych przez
korytarz zaizolowaliÊmy dodat-
kowo termicznie.

PRZED WYLEWANIEM P¸YTY
GRZEJNEJ

Zanim przystàpiliÊmy do wyle-
wania p∏yty grzejnej musieliÊmy
wykonaç prób´ ciÊnieniowà in-
stalacji ogrzewania pod∏ogowe-
go. Przed nape∏nieniem instala-
cji wszystkie obwody grzejne
musimy starannie wyp∏ukaç, od-
powietrzyç a nast´pnie nape∏niç
wodà i odciàç zaworami. Gdy ob-
wody sà nape∏nione i odpowie-
trzone nale˝y otworzyç zawory
p´tli grzejnych i instalacja jest
gotowa do pracy.
W trakcie wylewania p∏yty ce-
mentowej nale˝y utrzymywaç ci-
Ênienie w instalacji 1.0 MPa.
W celu unikni´cia p´kania wy-
lewki cementowej nale˝y wyko-
naç dylatacje. Polega to na od-
dzieleniu stref ogrzewania pod-
∏ogowego od elementów kon-
strukcyjnych budynku. Granice
dylatacji wyznaczajà Êciany po-
mieszczeƒ lub elementy sta∏ej
zabudowy. Do wykonania takiej
dylatacji s∏u˝y taÊma izolacji
pod∏ogowej, która wyglàda jak
gi´tki styropian.

W

Pierwszà czynnoÊcià jest przygotowanie
pod∏o˝a. Usuwamy zanieczyszczenia
i odkurzamy foli´, na której u∏o˝one sà
przewody ogrzewania pod∏ogowego.

Uk∏adamy dodatkowà warstw´ ocie-
plenia za stela˝ami instalacyjnymi fir-
my Geberit.

Przy pomocy styropianu wykonujemy do-
datkowà dylatacj´ mi´dzy Êcianà a insta-
lacjà ogrzewania pod∏ogowego.

CzyÊcimy równie˝ powierzchni´ pod za-
k∏adem folii, przy Êcianie. Na takie zanie-
czyszczenia wystarcza domowy odkurzacz
wi´kszej mocy.

LIPIEC 2002 PRZEWODNIK BUDOWLANY 81

➧

➧

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

PRZEWODNIK BUDOWLANY LIPIEC 2002

82

Mocujemy przewody wodnego ogrzewa-
nia pod∏ogowego do u∏o˝onych jako
warstwa izolacyjna twardych p∏yt
spienionego polistyrenu.

Pos∏ugujemy si´ specjalnymi zaczepami,
dostarczanymi wraz z przewodami
grzewczymi.

W pobli˝u odp∏ywów zalepiamy zak∏ad-
k´ folii dodatkowo samoprzylepnà ta-
Êmà klejàcà.

Na dystansach uk∏adamy prowadnice
i sprawdzamy prawid∏owoÊç ich u∏o˝e-
nia za pomocà poziomnicy.

Sprawdzamy czy wymiary sauny zmieszczà si´ w pozostawionym fragmencie, bez
u∏o˝onych przewodów grzejnych.

LIPIEC 2002 PRZEWODNIK BUDOWLANY 83

TaÊma ta posiada dodatkowo sa-
moprzylepne brzegi u∏atwiajàce
mocowanie jej do folii ogrzewa-
nia pod∏ogowego.
Przygotowanie instalacji do wy-
lania p∏yty cementowej trwa je-
den dzieƒ. Ekipa firmy Cedat –
producenta Cekolu – sprawdzi∏a
czy nie ma uszkodzeƒ mecha-
nicznych oraz pozakleja∏a miej-
sca gdzie folia pod przewodami
si´ rozdar∏a w trakcie wykony-
wania innych prac w ∏azienkach.
W naszym budynku ca∏kowita
powierzchnia instalacji pod∏ogo-
wej to 60 m

2

. Instalacja zosta∏a

zaprojektowana na maksymalnà
temperatur´ pracy 50ºC. Po-
mieszczenia, w których zaplano-
waliÊmy ogrzewanie pod∏ogowe
wodne to:
❐ kuchnia, w której nie ma mo˝-
liwoÊci powieszenia grzejnika
❐ wiatro∏ap (z powodu jak wy-
˝ej)
❐ dwie ∏azienki i toaleta przy
salonie.

PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY

Po pracach przygotowawczych
przyst´pujemy do wykonania za-
prawy cementowej. WczeÊniej
oczywiÊcie oczyszczamy pod∏o˝e.
Producent instalacji wodnego
ogrzewania pod∏ogowego – fir-
ma Aquatherm – wraz z ele-
mentami instalacji przekaza∏a
nam równie˝ p∏yn, który nale˝y
dodawaç do przygotowywanej
mieszanki cementowej. P∏yn ten
posiada w∏aÊciwoÊci poprawiajà-
ce przenikanie ciep∏a, dzi´ki
czemu p∏yta b´dzie si´ szybciej
nagrzewaç.
Sk∏adniki zaprawy cementowej:
❐ cement – 32,5
❐ kruszywo - piasek ˝wirowy -

0.8 mm

❐ woda wodociàgowa
❐ dodatek uplastyczniajàcy

Aquatherm – Estrichtfest

Proporcje zaprawy:
❐ cement – kruszywo 1:4,5
(50 kg cementu, 225 kg piasku

˝wirowego = 26-28 szufli, 16-
18 litrów wody, 0.5 litra dodat-
ku).
KolejnoÊç dozowania:
❐ 6 szufli piasku ˝wirowego
❐ 1 worek cementu ( 50 kg)
❐ 10 litrów wody
❐ 0.5 litra dodatku firmy Aqu-
atherm
❐ 20-22 szufle piasku ˝wirowego
❐ 6-8 litrów wody wodociàgowej
Zapraw´ nale˝y mieszaç w beto-
niarce oko∏o 3-5 minut.

WYLEWANIE ZAPRAWY

UruchomiliÊmy nasze stanowi-
sko do przygotowywania zaprawy
i w takim samym sk∏adzie jak
przy wylewaniu pozosta∏ych po-
sadzek (2 osoby przy betoniar-
ce, dwie przy transporcie tacz-
kami i dwie rozprowadzajàce
i kontrolujàce poziom wykony-
wanej posadzki). Praca ruszy∏a
w szybkim tempie – w ciàgu jed-
nego dnia wylaliÊmy kuchni´
oraz ∏azienk´. W sumie ca∏y
proces zalewania instalacji
ogrzewania pod∏ogowego tr wa∏
dwa dni.
Praca wyglàda bardzo podobnie
jak w przypadku wylewania za-
prawy wyrównujàcej. Bardzo
wa˝na jest koniecznoÊç zwraca-
nia uwagi na przewody grzejne -
tak aby nie zosta∏y one uszko-
dzone w trakcie rozprowadzania
zaprawy. Miejsca, na których
po∏o˝one sà przewody, oddziela-
my dylatacjami od powierzchni
pustych. Tylko tam, gdzie sà
przewody grzejne stosujemy za-
praw´ z dodatkiem poprawiajà-
cym jej w∏aÊciwoÊci przenikania
ciep∏a – powstaje w ten sposób
tzw. p∏yta grzewcza.
Dosyç wa˝nym elementem jest
kontrola instalacji w trakcie wy-
lewania – istnieje mo˝liwoÊç na-
jechania ko∏em taczki pe∏nej za-
prawy na rur´ i awaria gotowa –
w tym celu ca∏y czas jest w in-
stalacji ciÊnienie.

Odmierzanie dylatacji pod saun´, która
znajdzie si´ w salonie ∏azienkowym. Pod
planowanà zabudowà (m.in. sauna) nie
wolno uk∏adaç przewodów grzewczych.

Jako dystanse pos∏u˝à nam kawa∏ki sty-
ropianu, na którym u∏o˝one sà przewo-
dy ogrzewania pod∏ogowego.

➧

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

PRZEWODNIK BUDOWLANY LIPIEC 2002

84

Sprawdzamy równie˝ czy prowadnice
u∏o˝one sà prawid∏owo wzgl´dem siebie
– jeÊli nie, wyrównujemy nierównoÊci
zmieniajàc wysokoÊç dystansów.

Tak wyglàda przygotowane miejsce przy
stela˝ach przed wylewaniem zaprawy.
Pomi´dzy dylatacjà ogrzewania pod∏ogo-
wego a dylatacjà Êciany b´dziemy wle-
waç zapraw´, aby unieruchomiç stela˝e.

Problemem okaza∏o si´ umieszczenie
w pionie styropianu, który b´dzie s∏u˝y∏
jako dylatacja powierzchni pod saun´.
Jako podpórki pos∏u˝y∏y nam ceg∏y, któ-
re musieliÊmy póêniej usunàç.

Na powierzchniach bez przewodów
grzejnych uk∏adamy siatk´ zbrojeniowà.

Zaczynamy od u∏o˝enia zaprawy na
przewodach, tak aby je unieruchomiç
i zapobiec ich przemieszczaniu w trakcie
dalszego wyrównywania.

Pacà stalowà delikatnie rozprowadzamy
zapraw´ po powierzchni z przewodami
grzejnymi.

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

PRZEWODNIK BUDOWLANY LIPIEC 2002

86

W taczce dowozimy zapraw´ – aby nie
jeêdziç bezpoÊrednio po przewodach
uk∏adamy drewniane deski.

Przy wyrównywaniu zaprawy najwygod-
niej pracowaç w dwie osoby.

W g∏´bi widaç dylatacj´ oddzielajàcà
powierzchni´ wylewanej p∏yty grzewczej
od Êciany pomieszczenia.

W miejscu pod saun´ zosta∏a ju˝ wylana
zaprawa, teraz rozprowadzamy jà
w reszcie pomieszczenia.

Rozprowadzamy mas´ betonowà
pos∏ugujàc si´ ∏opatà.

Aby unieruchomiç prowadnice zatapia-
my je w dwóch miejscach – na poczàtku
i na koƒcu. Usuwamy zapraw´, która
wystaje ponad prowadnic´.

LIPIEC 2002 PRZEWODNIK BUDOWLANY 87

Musimy pami´taç o tym, ˝e do zaprawy
musimy dodawaç, w odpowiednich pro-
porcjach, p∏yn poprawiajàcy przenikanie
ciep∏a zaprawy.

Tak wyglàda wylana powierzchnia za-
prawy, w chwil´ po wyciàgni´ciu szyn
wyznaczajàcych poziom wylewki.

Po ok. 10 godz. od wylania zaprawy
rozpoczynamy piel´gnacj´ posadzki
przez polewanie wodà.

Rozprowadzanie i wst´pne wyrównywa-
nie masy betonowej.

Rozgarniajàc zapraw´ ∏opatà musimy
zachowaç szczególnà uwag´ aby nie
uszkodziç przewodów.

Teraz mo˝emy przystàpiç do wyrówny-
wania powierzchni za pomocà ∏aty
aluminiowej.

➧

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

PRZEWODNIK BUDOWLANY LIPIEC 2002

88

Polewanie wodà zmniejsza ryzyko po-
wstawania p´kni´ç.

Musimy uwa˝aç z iloÊcià u˝ytej wody tak
aby nie zawilgoç elementów konstruk-
cyjnych budynku.

Przez ok. 1,5 tygodnia, w zale˝noÊci od
warunków atmosferycznych, musimy
piel´gnowaç posadzk´.

Docinamy izolacj´, która b´dzie nam
póêniej potrzebna pod próg drzwiowy.

Zamaczamy pustaki ze Êciany funda-
mentowej, aby poprawiç przyczepnoÊç
do betonu.

Wype∏niamy zaprawà cementowà prze-
strzeƒ pod próg drzwiowy.

LIPIEC 2002 PRZEWODNIK BUDOWLANY 89

Dodatkowo rury wype∏nione wo-
dà nie b´dà nam wyp∏ywaç w be-
tonie.
Po wykonaniu posadzki musimy
zapewniç wentylacj´ pomiesz-
czeƒ i zachowaç w∏aÊciwà wilgot-
noÊç. Nie wskazany jest przeciàg
gdy˝ zbyt szybko b´dzie nam
osusza∏ powierzchnie betonu
i mo˝e dochodziç do powstawa-
nia mikrop´kni´ç - a co za tym
idzie os∏abienia jej parametrów
odpornoÊci na Êciskanie. Wy-
starczy zapewniç sta∏y dost´p
Êwie˝ego powietrza. OczywiÊcie
nie nale˝y wykonywaç tych prac
w temperaturach poni˝ej 5ºC.
Co jakiÊ czas polewamy po-
wierzchnie betonu wodà tak aby
ca∏y czas by∏ wilgotny. Cz´stotli-
woÊç polewania musimy dopaso-
waç do temperatury i czasu wy-
sychania.
Po wykonaniu tych prac przez 21
dni nie mo˝emy wykonywaç ˝ad-
nych prac wykoƒczeniowych. Po
tym czasie nale˝y uruchomiç
ogrzewanie pod∏ogowe.
Pier wsze nagrzewanie cemento-
wej posadzki powinno si´ zaczàç
przy temperaturze czynnika
grzewczego o 15ºC wy˝szej od
temperatury pomieszczenia i nie
ni˝szej ni˝ 20ºC. Nie wczeÊniej
ni˝ po 3 dniach mo˝e nastàpiç
dalsze podniesienie temperatury
czynnika o 15ºC. Nie wolno wy-
∏àczaç w tym czasie ogrzewania
w nocy.
Uwaga ! Nie wolno wykonywaç
prac wykoƒczeniowych (wylewek
czy te˝ uk∏adania terakoty) bez
uruchomienia ogrzewania pod∏o-
gowego. Przy rozgrzewaniu p∏yta
zwi´ksza swojà obj´toÊç.

PRÓG DRZWIOWY

W wiatro∏apie, w którym równie˝
zastosowaliÊmy ogrzewanie pod-
∏ogowe, okaza∏o si´, ˝e wylewka
zosta∏a wylana zbyt wysoko
w miejscu progu drzwiowego.
MusieliÊmy skuç wykonane pod-
∏o˝e i wykonaç je jeszcze raz, ju˝
na odpowiednià wysokoÊç.

Osobnym etapem jest przygotowanie
progu pod drzwi wejÊciowe. MusieliÊmy
skuç nadwy˝k´ betonu.

Nacinanie fragmentów betonu za
pomocà tarczy do ci´cia.

Przy nak∏adaniu zaprawy musimy kon-
trolowaç wysokoÊç, którà chcemy osià-
gnàç.

Za pomocà styropianowej pacy wyrów-
nujemy powierzchni´ na∏o˝onej zapra-
wy.

■