Ostre Stany w Gastroenterologii

Historia endoskopii

• 1868 pierwsza endoskopia przewodu pokarmowego –

Adolf Kussmaul

•  1879 wynalezienie żarówki -  Edison
•  1881 pierwsza udana endoskopia – Jan Mikulicz Radecki
•  1889 pierwszy przypadek raka żołądka rozpoznany

wziernikowaniem – Jan Mikulicz Radecki

•  Lata 30-te XX wieku – gastroskop półsztywny
•  1948 możliwość pobierania wycinków
•  1958 pierwsza fiberoskopia – Hirschowitz
•  1969 pierwsze ECPW – Tokagai
•  1971 pierwsza polipektomia
•  1974 pierwsza sfinkterotomia – Classen, Kawai

Wskazania do endoskopii GOPP

• Kliniczne podejrzenie choroby organicznej GOPP

(objawy alarmowe )

– dysfagia,  odynofagia
– utrzymujące się wymioty,
– ból brzucha w nocy (budzący chorego ze snu),
– niedokrwistość lub objawy krwawienia z przewodu

pokarmowego,

– niezamierzony lub nieadekwatny ubytek masy ciała

• Dodatni wynik testu na krew utajoną w stolcu (FOBT)
• Długotrwałe bóle w nadbrzuszu
• Dyspepsja u osób po 45 rż
• Dyspepsja nie odpowiadająca na próby leczenia
• Dyspepsja u osób przyjmujących NLPZ

Wskazania do endoskopii GOPP

• Uporczywa zgaga nie odpowiadająca na próby

leczenia

• Bóle w klatce piersiowej przy negatywnej

diagnostyce w kierunku CHNS

• Podejrzenie zespołu złego wchłaniania
• Nieprawidłowy wynik badania RTG GOPP
• Stenoza odźwiernika
• Achalazja
• Spożycie kwasów lub zasad
• Ciała obce
• Terapia endoskopowa

Przeciwwskazania do endoskopii

GOPP

Bezwzględne

• Brak współpracy (?)
• Brak zgody pacjenta
• CHNS w okresie niestabilności (?)
• Obostrzenie astmy

oskrzelowej/niewydolności serca (?)

• Ostry brzuch
• Perforacja przewodu pokarmowego

Przeciwwskazania do endoskopii

GOPP

• Względne

• Komorowe zaburzenia rytmu serca
• Skaza krwotoczna
• Tętniak aorty
• Uchyłek Zenkera

• Dyskusyjne

• Powtórna endoskopia z powodu łagodnych

schorzeń (np. gastritis, dyspepsja, niepowikłany
wrzód dwunastnicy)

Wskazania do kolonoskopii

• Podejrzenie nowotworu jelita grubego

• Krwawienie z DOPP
• Niedokrwistość
• Dodatni wynik FOBT
• Zaburzenia rytmu wypróżnień

• Poszukiwanie źródła krwawienia
• Diagnostyka i ustalenie zakresu NCHZJ
• Zmiany w RTG
• Nadzór i skrining endoskopowy
• Terapia endoskopowa (polipy, guzy, krwawienia)

Przeciwwskazania do kolonoskopii

Bezwzględne

• Brak współpracy (?)
• Brak zgody pacjenta
• CHNS w okresie niestabilności
• Obostrzenie astmy oskrzelowej/niewydolności serca
• Ostry brzuch
• Perforacja przewodu pokarmowego

• Względne

• Komorowe zaburzenia rytmu serca
• Skaza krwotoczna
• Tętniak aorty

• Dyskusyjne

• Powtórna endoskopia z powodu łagodnych schorzeń

(np. przebyta polipektomia drobnego polipa przed rokiem)

Powikłania endoskopii

• Powikłania znieczulenia (najczęściej!)

– Spadek saturacji <90%
– Zaburzenia rytmu serca
– Niewydolność wieńcowa
– Zarzucenie treści żołądkowej do oskrzeli (zespół

Mendelsona)

– Nadmierna sedacja

• Powikłania ogólne

– Perforacja
– Krwawienie
– Infekcje
– Powikłania sercowo-naczyniowe

Powikłania kolonoskopii i polipektomii

• Kolonoskopia

– Perforacje

0,1%

– Krwotok

0,06%

– Zgon

0,0015%

• Polipektomia

– Perforacje

0,3%

– Krwotok

1,5%

– Zespół po polipektomii (gorączka, ból brzucha,

↑WBC)

ECPW

• DIAGNOSTYCZNA rzadko ! /ALTERNATYWA MRCP ! i EUS /

– P.Z.T
– Żółtaczka mechaniczna
– Guzy brodawki Vatera

• TERAPEUTYCZNA

– Sfinkterotomia / usunięcie złogów
– Drenaż dróg żółciowych /protezy / sondy nosowo –

żółciowe

– Drenaż  torbieli trzustki
– Rozszerzanie dróg żółciowych
– Przezustna cholangioskopia +   elekrohyrolitotrypsja /

laser

Powikłania ECPW



ostre zapalenie trzustki 1-7%



krwawienie 0,7-2%



perforacja zaotrzewnowa 0,3-0,6%



zapalenie dróg żółciowych <1%



zapalenie pęcherzyka żółciowego 0,2-0,5%



Powikłania krążeniowo-oddechowe <1%



Śmiertelność 0,2% -1,5%

Przeciwwskazania i czynniki

ryzyka w ECPW



BRAK WSKAZAŃ!!!



czynniki ryzyka : płeć żeńska, młody wiek, brak patologii
w innych badaniach obrazowych, dysfunkcja zwieracza
Oddiego, obecność uchyłka okołobrodawkowego,
wielokrotne próby kaniulizacji



doświadczenie wykonującego: jeśli lekarz wykonuje mniej
niż 1 ECPW/tydzień

(Freeman NEJM 1996,335)

Najważniejszym czynnikiem przyczynowym jest doświadczenie wykonującego
badanie – wartość graniczna to 100-150 ECPW rocznie

Freeman , Endoscopy 1998,30,A216-A220