background image

 

1. Co oznacza termin „bottom up” w odniesieniu do otrzymywania nanocząstek?

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

Przykład 

  

Strategia polegająca na otrzymywaniu nanocząstek od podstaw, szukając cząsteczkowych

 

 

 

 

 

 

 

 

 

składników, które mogę łączyć się w bardziej skomplikowane struktury. Wykorzystuje się

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

przy

tym znajomość chemicznych właściwości pojedynczych cząsteczek. Przykład:

 

 

 

 

 

 

 

 

rozpylanie i piroliza płomieniowa; kondensacja w gazie obojętnym (IGC); procesy

   

 

 

 

 

 

 

 

 

solwotermalne (np. tlenek indowo­cynowy ITO); metody zol­żel; syntezy matrycowe. 
Zaletami tej strategii są czystość cząstek, kontrola kształtu, mała polidyspersja wymiarów.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wadami są wysoka cena i niska wydajność.  
 
2. Co oznacza termin „top down” w odniesieniu do otrzymywania nanocząstek?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przykład 
Strategia polegająca na otrzymywaniu nanocząstek z materiałów o większych wymiarach.

 

 

 

 

   

   

 

 

Obróbka mechaniczna lub termomechaniczna materiałów makroskopowych, a zwłaszcza

 

 

 

 

 

   

 

surowców mineralnych (ścieranie, mielenie). Przykład: otrzymywanie grafenu poprzez

 

 

 

 

 

 

 

 

eksfoliację tlenku grafitu wykorzystując skupione światło słoneczne, wycinanie cześći do

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

procesorów komputerowych z monokryształu krzemu. 
Zaletą jest duża wydajność, wadami możliwość dostawania się zanieczyszczeń oraz duży

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

rozrzut kształtów i rozmiarów cząstek. 
 
3.

Podać

przykład

i

wyjaśnić

cel

zastosowania

wstęg

grafenowych

w

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

nanokompozytach z poli(3­heksylotiofenem). 
Nanowstęgi

grafenowe

(ang.

graphene

nanoribbons,

w

skróbie

GNR)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

rozpuszczalne/ulegają

dyspersji

w

rozpuszczalnikach

organicznych

takich

jak

 

 

 

 

 

 

 

tetrahydrofuran, czy chlorobenzen. Ich dodatek do poli(3­heksylotiofenu) (P3HT) zwiększa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ruchliwość nośników ładunku, w porównaniu do urządzeń opartych na czystym P3HT, nie

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

pogarszając innych właściwości elektrycznych. GNR ułatwiają transport ładunków w paśmie

 

 

 

 

 

 

 

   

 

przewodnictwa. Struktury P3HT z dodatkiem 24% GNR zachowują się jak półprzewodnik

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

typu p. Oświetlane, warstwy te wykazują modyfikowalną odpowiedź na sygnał świetlny, co

   

 

   

 

 

 

 

 

   

umożliwia potencjalne zastosowanie ich w urządzeniach optoelektronicznych. 
 
4. Własności i zastosowania nanokompozytów polimerowo­smektytowych 
­

łatwość

recyklingu,

możliwość przywrócenia pierwotnych właściwości tworzyw

 

 

 

 

 

 

 

 

polimerowych. 
­wytrzymałość na rozciąganie, moduł Younga, wydłużenie przy zerwaniu wzrasta wraz z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

dodatkiem smektytu, tym sposobem można przywracać właściwości recyklingowanym

 

 

 

 

 

 

 

 

tworzywom. 
 
­przejrzystość optyczna, mała przepuszczalność par, stąd zastosowanie w opakowaniach 
­izolacja elektryczna 
­dobra odporność termiczna i właściwości mechaniczne­ zastosowanie w motoryzacji 
 
 
 

background image

5. Jaką klasę układów dyspersyjnych reprezentują nanokompozyty? Odpowiedź

 

 

 

 

 

 

 

 

uzasadnić 
Zole i żele stałe. Nanokompozyty klasyfikujemy, jako układy dyspersyjne, w których zarówno

   

 

 

 

 

 

 

   

 

 

ośrodek ciągły, jak i faza rozproszona są ciałami stałymi. Rozmiary cząstek fazy

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

rozproszonej w nanokompozytach są mniejsze od 100 nm, dlatego zaliczyć je można do

   

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

układów koloidalnych. W obrazie mikroskopowym można odróżnić od siebie obie fazy 
6. Na czym polega matrycowa synteza nanocząstek?

 

 

Otrzymywanie cząstek organicznych i nieorganicznych o złożonych strukturach, gdy micele

 

 

   

   

 

 

 

 

się zderzają upakowują się heksagonalnie, kolejnym stopniem upakowania jest układ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

lamelarny (płytki). 
Miesza się dwa polimery, z których jeden stanowi matrycę (PS) a drugi, którego jest mniej,

 

 

 

   

 

 

 

 

   

 

 

 

 

będzie stanowił nanocząstki osadzone w matrycy. Następnie matryca jest usuwana i

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

uzyskuje się nanocząstki PEO (politlenku etylenu), jeżeli będą one trwale osadzone w

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

matrycy, tak, że nie ulegną degradacji. Działając w drugą stronę można uzyskać coś na

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

kształt kompozytu warstwowego np. matryca PS i warstwy PEO. 
 
7. Jak się otrzymuje i jakie istotne właściwości mają organosmektyty?(uzupełnić)
 
Organosmektyty otrzymuje się w procesie organofilizacji. 
 

 

Organofilizacja ma na celu przede wszystkim ułatwienie dyfuzji cząsteczek organicznych 
monomerów do obszarów międzywarstwowych minerału oraz poprawienie adhezji między 
glinokrzemianem a polimerem. 
­właściwości organosmektytów: zdolność wymiany kationów (CEC), zdolność pochłaniania 
jonów z wody, substancji organicznych i roztworów surfaktantów, pęcznieją w wodzie i 
alkoholach 

background image

 

 
 
9. Wymienić klasy układów (nankompozytów), które można otrzymać z polimerów i

 

 

 

 

 

 

 

   

   

warstwowych glinokrzemianów. 
struktura interkalowana (intercalated)

­ uporządkowana, wielowarstwowa, w której łańcuchy

 

 

 

 

   

 

 

polimerowe znajdują się między pojedynczymi, równoległymi warstwami krzemianu 
 
struktura eksfoliowana (exfoliated)

­ warstwy krzemianowe rozproszone są w różnych

 

 

 

 

 

 

   

 

kierunkach w osnowie polimerowej, przez co odległości między płytkami są większe niż w

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

przypadku kompozytów interkalowanych. Daje to szczególnie dobre właściwości

 

 

 

 

 

 

 

 

fizykochemiczne i mechaniczne. 

 

background image

10. Podać i krótko omówić przykład układu naturalnego, który ma cechy

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

nanokompozytu. 
jedwab: kompozyt jednoskładnikowy, układ polipeptydów, włókna jedwabiu struktura

 

 

 

 

 

 

 

 

homogeniczna 

­

jedwab naturalny ­ polipeptydy α­helis (ciągliwy) uzupełniane β­arkuszami (kruchy) 

                α­helisy + β­arkusze   =====> wytrzymałość 

­

jedwab pajęczy ­ innego rodzaju krystality; pająk reguluje ilości struktur, różne

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

właściwości nici ze względu na różne ilości składników w nici. Fibryle tworzą sploty 

 
11. Sklasyfikować nanocząstki z uwagę na ich umowne wymiarowości. Dla każdej z

 

 

   

 

 

 

 

 

 

   

klas podać przykład 
Nanocząstki to stałe cząstki koloidalne o wymiarach w zakresie 1­100nm. W przypadku

   

 

 

   

   

 

 

 

 

nanocząstek odznaczających się dużym współczynnikiem kształtu (np. nanorurki,

 

 

 

 

 

 

 

 

nanoarkusze) przyjmuje się, że przynajmniej jeden z wymiarów musi być <100nm 
Klasyfikują sie w 3 grupy: 0D, 1D i 2D 

­

0D punkt 

­

1D linia 

­

2D arkusz (płaszczyzna) 

Inny podział: 
0D­ mają nanometrowe rozmiary w trzech kierunkach (kropki kwantowe) 
1D­ posiadają nanometrowe rozmiary w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach (druty,

 

 

 

   

 

 

 

 

 

rurki, pręty) np. nanorurki węglowe 
2D­ mają nanometrowy rozmiar w jednym kierunku (warstwy) np. grafen 
3D­ materiały homo­ i heterogeniczne, zbudowane z kryształów o rozmiarach

 

 

   

 

 

 

 

 

 

nanometrowych 
12. Podać i krótko objaśnić główne metody otrzymywania nanokompozytów

 

   

 

 

 

 

 

 

polimerowo­smektytowych. 
­

mieszanie bezpośrednie 

Nanonapełniacz wprowadzany jest bezpośrednio do ciekłego polimeru i wymieszany z nim

 

 

 

 

 

 

   

   

 

mechanicznie. Metoda trudna ze względu na dużą lepkość polimeru, więc stosuje się środki

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

powierzchniowo­czynne poprawiające zwilżalność nanonapełniaczy. Metoda stosowana w

 

 

 

 

 

   

kompozytach polimerowych z nanokrzemionką, nanocząstkami metalicznymi, ceramicznymi,

 

   

 

 

 

 

nanorurkami i krzemionką warstwową. 

 

­ 

mieszanie w roztworze (metoda rozpuszczalnikowa) 

Najpierw nanonapełniacze są mieszane z roztworem polimeru (polimer+rozpuszczalnik). W 
drugim etapie rozpuszczalnik jest odparowywany. Metoda stosowana w kompozytach z 
nanorurkami węglowymi lub krzemianami warstwowymi. 

background image

 

­

polimeryzacja in­situ 

otrzymywanie nanocząstek w trakcie wytwarzania nanokompozytu lub mieszaniu 
nanocząstek z monomerem lub roztworem monomeru, z następującą po nim reakcją 
polimeryzacji. Możliwość tworzenia wiązań między grupami funkcyjnymi monomeru, a 
grupami na powierzchni nanonapełniaczy napewnia lepszą adhezję. Metoda stosowana do 
otrzymywania nanokompozytów krzemionki, aluminium, tytanu, tlenku wapnia z osnowie 
poliamidu 6 lub PMMA. 
a) polimeryzacja inicjowana homogenicznie (inicjator rozproszony w monomerze) 
b) polimeryzacja inicjowana z powierzchni OMMT­ zaczepienie inicjatora na pow. OMMT 
powoduje wzrost łańcuchów makrocząsteczek związków z pow. napełniacza i umożliwia 
otrzymanie nanokompozytów delaminowanych.