1

oprac. Justyna Kowalczyk

Etyka opisowa

4 ćwiczenia – 24.XI.2009

dr A. Stoiński

Tekst: „Podstawy nauki o moralności” – M. Ossowska

I.

Społeczne uwarunkowania norm moralnych

1.

Car co służy czyimś interesom moralność, normy moralne

2.

odpowiedź na potrzeby społeczeństwa

1.

Sformułował je Platon w 2 dialogach: „Gorgiasz” i „Kalikles”; twierdził, że
moralność służy interesom słabych i uciskanych, np. „nie zabijaj”;
Trazymach

moralność jest wyrazem interesów słabszych; Marus

moralność jest wyrazem klas posiadających oraz podobnie uważają
feministki; np. treści przekazywane – „czcij ojca swego…”

2.

Czy moralność jest odpowiedzią na potrzeby społeczeństwa?

wg

Ossowskiej, każda norma może być uznana za taką odpowiedź przy scaleniu
potrzeb; alkoholizm – gdyby nie był wyrazem potrzeby to powstałby takie
normy zakazujące picia alkoholu lub nakazujące jego spożywanie; np.
kodeks rycerski lub wendetta;

II.

Czynniki kształtujące moralność społeczną;

1.

Wpływ środowiska fizycznego

– np. gleba, klimat, zmiany pór roku lub ich brak,

klęski głodu, stabilny klimat jak w Amazonii,

2.

Czynniki biologiczne

– np. rasa, płeć – kobiety nastawione są bardziej

opiekuńczo a mężczyźni zasadniczo

3.

Czynniki demograficzne

– np. gęstość zaludnienia, wielkość grup społecznych,

długość życia, wielopokoleniowość, proporcja płci, wielkość rodzin,
mobilność,

4.

Wieś / miasto

5.

Czynniki ekonomiczne

– np. sposoby zdobywania i zatrzymywania rzeczy;

zanikają cnoty – np. heroizm, które są zastępowane mniejszymi; zanik etosu
chłopskiego, mieszczańskiego; silna uniwersalizacja etosu; niedocenianie
standardów życia np. branie rat; przebudowa sposobu ukształtowania
charakteru

6.

Pozycja społeczna

– etos zależny od społeczeństwa

7.

Ustrój społeczny

– inne ustawy wymagające innych cnót, zachowań