Ekologia

Ćwiczenia z dnia 09.01.2010

Jeziora

Limnologia – nauka o jeziorach

Strefy wody w jeziorze

1 – strefa przybrzeżna – litoral (makrofity wodne – mogą rosnąć rośliny które mają liście na

powierzchni wody) strefa litoralu kończy się tam gdzie nie dochodzi światło

2 – strefa toni wodnej – pelagial

3 – przydenna strefa – profundal/bentos (zawsze ciemno, zawsze mało tlenu, zawsze +4 st. C)

I. Podział jezior ze względu na żyzność (trofię)

a) jeziora oligotroficzne – bardzo słabo żyzne, ubogie w substancje odżywcze, woda czysta –

przezroczysta, dobrze natleniona, niebieska. Nie ma tam dużo istot żywych

jeziora kalcyoligotroficzne – jezioro Marta – na wapieniu

jeziora lobeliowe – rosną wymagające lobelie, bardzo czyste

jeziora górskie – pojezierze Bytowskie

b) jeziora mezotroficzne – średnio żyzne, więcej substancji odżywczych, więcej życia w jeziorze, woda

jest bardziej mętna (30-40%)

c) jeziora eutroficzne – przeżyźnione, nieprzezroczysta woda, zielonkawy kolor, dużo życia

d) hypertroficzne – bardzo przeżyźnione, cuchnące, mało życia

e) dystroficzne – brak trofi = jeziora suchary, silnie zakwaszone (kwasy humusowe) co daje im barwę

esencji herbacianej, ulokowane są między borami albo torfowiskami, czyste, mało życia

jeziora w Wigierskim Parku Narodowym

jezioro Skrzynka w Wielkopolskim Parku Narodowym

Proces eutrofizacji jezior – przyspieszony proces sukcesji i dzieli się na kilka etapów:

I etap – do jeziora dostaje się nadmierna ilość substancji biogennych (głównie związków azotowych,

nawozów i związków fosforowych pochodzących z detergentów)

II etap – namnożenie producentów (glony, bakterie, sinice), co za tym idzie namnożenie się

konsumentów (oczliki)

III etap – nieskonsumowani producenci opadają na dno. Na dnie dochodzi do rozkładu beztlenowego

(pojawiają się siarkowodór i amoniak) powierzchnia jeziora jest ciągle zarastana przez kożuch sinic,

bakterii i glonów. Od brzegu jezioro się wypłyca

IV etap – ryby duszą się brakiem tlenu i duszą się nadmiarem amoniaku i siarkowodoru, opadają na

dno. Jezioro się wypłyca i tworzy się hypertroficzne bagienko

II. Mieszanie się wód w jeziorze, czyli podział jezior ze względu na miksję

miksja = mieszanie się wód w jeziorze

Wyróżniamy jeziora:

- amiktyczne – takie które się nie mieszają ponieważ albo są skute lodem, albo są małe a głębokie

- dimiktyczne – mieszają się dwa razy do roku

woda się nie miesza, stagnacja/stratyfikacja odwrócona

termoklina – linia zmiany temperatury

- polimiktyczne – mieszają się wiele razy do roku, najczęściej bardzo rozległe i płytkie na otwartym

terenie