Marzec 2004

Nr 3 (151)

22

Cztery klucze do kosmosu

24 Kosmiczna symfonia

WAYNE HU i MARTIN WHITE

M∏ody WszechÊwiat rozbrzmiewa∏ dêwi´kami.

34 Zg∏´biajàc plany stworzenia

MICHAEL A. STRAUSS

Najnowsze mapy WszechÊwiata ukazujà bogactwo kosmicznych struktur.

42 Od supernowych do antygrawitacji

ADAM G. RIESS i MICHAEL S. TURNER

Z obserwacji dalekich supernowych wynika, ˝e WszechÊwiat rozszerza si´ coraz szybciej.

48 Moce ciemnoÊci

GEORGI DVALI

PrzyÊpieszenie kosmicznej ekspansji byç mo˝e spowodowane jest ucieczkà grawitacji.

RAPORT SPECJALNY

TECHNIKI INFORMACYJNE

BIOTECHNOLOGIA

SOCJOLOGIA

56

Lekarstwo na wstrzàs

DONALD W. LANDRY i JUAN A. OLIVER

Choç co roku dla tysi´cy ludzi wstrzàs nadal oznacza rych∏à Êmierç,

dziÊ wydaje si´ mniej tajemniczy i coraz ∏atwiej go leczyç.

62

Gi´tkie wyÊwietlacze

WEBSTER E. HOWARD

Âwiecàce materia∏y organiczne pozwalajà na budow´ wyÊwietlaczy

jasnych i energooszcz´dnych, które w dodatku mo˝na zwinàç w rulon.

76

Kryminologiczna ∏amig∏ówka

RICHARD ROSENFELD

Przyczyny znacznego spadku przest´pczoÊci w USA w latach dziewi´çdziesiàtych

sà dla amerykaƒskich kryminologów zagadkà.

EKOLOGIA

68

Groêne skutki przedwczesnej wiosny

DANIEL GROSSMAN

Zbyt wczesny wzrost temperatur wiosnà powoduje rozregulowanie

∏aƒcuchów pokarmowych i grozi wygini´ciem wielu gatunków.

3

Listy

5

Sto lat temu

6

Panorama

n

Cyfrowe organizmy ewoluujà jak ˝ywe.

n

Niewykrywalny Êrodek dopingujàcy.

n

Masakra nietoperzy w elektrowni wiatrowej.

n

Nowy rodzaj podmorskich ryftów.

n

Woda na Ksi´˝ycu na wag´ z∏ota.

n

Sterowce jako platformy obserwacyjne.

n

Skàd si´ wzi´∏y tyranozaury.

n

Coraz wi´kszy t∏ok na Marsie.

19

G∏os sceptyka

Naukowcy o buncie na Bounty.

20

Sylwetka: Bonnie L. Bassler

Mikroorganizmy na pods∏uchu.

sta∏e dzia∏y

20

Ilustracja na ok∏adce: East News/Bill Frymire/Masterfile;

Digi Touch/WSiP

6

16

84

Nauka w zaprz´gu

Samochodowa czarna skrzynka.

86

Podró˝e z naukà w tle

Lecà ˝urawie.

88

Recenzje

n

Barwne dzieje ˝o∏nierzy Chrystusa.

n

Âwi´te ˝uki faraonów.

n

Wspó∏czesne szaleƒstwo.

91

Warto wiedzieç

n

M∏odzi naukowcy jadà do Dublina.

n

Nominacje profesorskie.

93

Ruszmy g∏owà

Wespó∏ w zespó∏.

95

Strefa hi-tech

96

Jak i dlaczego

Zimowe drogi nie tylko na s∏ono.

85