„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Marek Olsza

Montaż instalacji z rur miedzianych 713[04].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Robert Wanic
mgr inż. Janusz Rudolf

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marek Olsza



Konsultacja:
mgr Janusz Górny

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[04].Z1.04

Montaż instalacji z rur miedzianych w modułowym programie nauczania dla zawodu monter
systemów rurociągowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

6

3. Cele kształcenia

7

4. Przykładowe scenariusze zajęć

8

5. Ćwiczenia

12

5.1. Charakterystyka elementów instalacji z rur miedzianych

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Przygotowanie rur miedzianych do instalacji

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Połączenia rur miedzianych

19

5.3.1. Ćwiczenia

19

5.4. Montaż instalacji

22

5.4.1. Ćwiczenia

22

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

26

7. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć

dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter systemów rurociągowych 713[04].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności i wiedzy, jakie uczeń powinien mieć już
opanowane,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje w czasie zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W podrozdziałach Poradnika dla ucznia pt. Materiał nauczania treści kształcenia zostały

omówione w sposób ogólny. Podany zasób wiadomości różnych zagadnień powinien być
wystarczający dla każdego przyszłego montera systemów rurociągowych. Szczegółowe
wiadomości uczeń będzie poznawał na zajęciach.

Nauczyciel powinien być pomocny uczniowi przy doborze treści nauczania, wskazując

zagadnienia, zarówno te szczególnie ważne, jak i pomocnicze – potrzebne w wykonywaniu
czynności, określonych zawodem montera systemów rurociągowych.

Pomocne w prowadzeniu zajęć mogą okazać się zestawy pytań zamieszczonych

w Poradniku dla ucznia, w podrozdziałach pt. Pytania sprawdzające, z których uczeń może
wykorzystać w dwojaki sposób, a mianowicie może:

−

zapoznać się z pytaniami przed przystąpieniem do pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania – poznając w ten sposób wymagania wynikające z potrzeb zawodu, a po
opanowaniu wskazanych treści odpowiedzieć na zadane pytania, by sprawdzić stan swojej
gotowości do wykonywania ćwiczeń,

−

zapoznać się z pytaniami i odpowiedzieć na pytania po pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania – sprawdzając w ten sposób stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń.

W Poradniku dla ucznia podano po kilka propozycji ćwiczeń do każdej części materiału

nauczania, sformułowanych w różny sposób. Te same ćwiczenia zamieszczone zostały
w Poradniku dla nauczyciela.

Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone ćwiczenia

i przeprowadzić je:

−

zgodnie z podanymi wskazówkami,

−

na stanowisku wyposażonym w podane środki dydaktyczne.
Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu swoich

postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów.

Uczeń powinien w tym celu samodzielnie:

−

przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,

−

zakreśla odpowiedź, wstawiając X w miejscu pod słowem tak lub nie.

Podobne czynności wykonuje nauczyciel, obserwując zachowania ucznia, sprawdza jego

umiejętności i wiedzę zawodową. Po dokonaniu przeglądu zakreślonych odpowiedzi, określa
pytania, na które uczeń nie potrafił odpowiedzieć prawidłowo. Zakreślenia pod zapisem NIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

wskazują luki w wiedzy ucznia, informują również, jakich treści jeszcze dobrze nie poznał.
Oznacza to, że uczeń musi nauczyć się tych treści.

Poznanie przez ucznia określonej wiedzy o magazynowaniu, składowaniu i transporcie

materiałów stosowanych do budowy rurociągów będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę
przeprowadzenia

sprawdzianu

poziomu

opanowania

wiadomości

i

ukształtowanych

umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale
6 zadaniami testowymi.

W tym rozdziale podano również:

−

klucz odpowiedzi,

−

instrukcję dla nauczyciela, w której omówiono czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,

−

instrukcję dla ucznia, w której omówiono czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,

−

przykładową kartę odpowiedzi, w której, w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje
odpowiedzi na pytania.

W procesie sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć uczniów, można stosować

sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia podczas realizacji zadań, testów
sprawdzających z zadaniami praktycznymi.

Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kontroli bieżącej i końcowej. W ocenie

końcowej, która jest prowadzona na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej,
należy zastosować pomiar dydaktyczny. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji
czynności praktycznych mogą być sprawdzone za pomocą testów osiągnięć. Zadania w teście są
otwarte (krótkiej odpowiedzi) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego).

Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji ćwiczeń.

W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić:

−

wynik sprawdzianu opanowania umiejętności powinien mieć charakter alternatywny, co
oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie wykonać ćwiczenia,

−

może być różny poziom opanowania umiejętności; ćwiczenie może być wykonane szybciej
lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym i poprawionym przez ucznia.

Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi poprawne wykonanie
ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

713[04].Z1

Technologia montażu systemów rurociągowych

713[04].Z1.01

Prace przygotowawczo- zakończeniowe
przy montażu systemów rurociągowych

713[04].Z1.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[04].Z1.03

Montaż rurociągów stalowych

713[04].Z1.04

Montaż instalacji z rur miedzianych

713[04].Z1.05

Montaż rurociągów żeliwnych,

kamionkowych i betonowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżniać rodzaje rurociągów,

−

rozróżniać elementy konstrukcyjne rurociągów,

−

odróżniać technologie wykonania rurociągów różnego typu,

−

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,

−

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

charakteryzować podstawowe materiały stosowane do budowy rurociągów,

−

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

wykonywać przedmiary i obmiary robót,

−

wykonywać rysunki inwentaryzacyjne,

−

organizować stanowiska składowania i magazynowania,

−

składować i magazynować podstawowe materiały do budowy rurociągów,

−

transportować materiały do budowy rurociągów,

−

korzystać z pozatekstowych źródeł informacji,

−

wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu rurociągów,

−

wykonywać połączenia rur instalacyjnych stalowych metodą spawania gazowego,

−

wykonywać połączenia rur stalowych sieciowych metodą spawania elektrycznego,

−

montować rurociągi wraz z armaturą z rur stalowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wykonać prace przy montażu instalacji z rur miedzianych zgodnie z obowiązującymi
przepisami bhp i ochrony ppoż.,

−

rozróżnić kształtki miedziane,

−

przygotować na podstawie wykazu materiały potrzebne do montażu instalacji z rur
miedzianych,

−

ocenić stan techniczny rur i łączników miedzianych do montażu instalacji,

−

wykonać cięcie rur miedzianych na określony wymiar,

−

przygotować końcówki rur miedzianych do montażu,

−

wykonać gięcie rur miedzianych o różnych średnicach,

−

przygotować sprzęt do lutowania rur miedzianych,

−

wykonać połączenia nierozłączne rur miedzianych za pomocą lutowania miękkiego
i twardego,

−

wykonać połączenia rozłączne rur miedzianych,

−

zamocować elementy instalacji z rur miedzianych w budynku,

−

przeprowadzić instalacje z rur miedzianych różnymi sposobami,

−

wykonać kompensatory wydłużeń cieplnych przewodów w instalacji z rur miedzianych,

−

wykonać przejścia instalacji z rur miedzianych na instalacje wykonane z innych materiałów,

−

posłużyć się instalacyjną dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter systemów rurociągowych 713[04]

Moduł: Techniczne podstawy budowy rurociągów 713[04].Z1
Jednostka modułowa: Montaż instalacji z rur miedzianych 713[04].Z1.04

Temat: Stanowisko do lutowania rur miedzianych.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska do lutowania rur

miedzianych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać metodę lutowania, biorąc pod uwagę cechy techniczne instalacji,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

wykonać połączenie rur miedzianych za pomocą lutowania.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca grupowa

Czas: 180 minut

Środki dydaktyczne:

−

opis metod lutowania,

−

stanowisko do lutowania,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

A. omówienie pojęć:

−

należy wyjaśnić pojęcie lutowania miękkiego i twardego,

−

uczniowie otrzymują instrukcje lutowania,

−

uczniowie pracują indywidualnie, przeglądają instrukcje lutowania twardego i miękkiego.

B. lutowanie miękkie i twarde:

−

wstęp- należy zapoznać uczniów z metodami łączenia rur miedzianych stosowanych do
budowy rurociągów; wskazać, jak należy dobierać metody lutowania, biorąc pod uwagę
cechy techniczne instalacji,

−

uczniowie przygotowują stanowisko do lutowania,

−

pracując w grupie uczniowie wykonują połączenie rur instalacji miedzianej za pomocą
lutowania miękkiego.

W trakcie pracy w grupach nauczyciel zwraca uwagę uczniom na przestrzeganie przepisów bhp.

4. Podsumowanie zajęć:

−

uczniowie uzasadniają wybór metody lutowania.

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy czyni postępy,

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

6. Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Spawanie rur miedzianych. Na podstawie

zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter systemów rurociągowych 713[04]

Moduł: Techniczne podstawy budowy rurociągów 713[04].Z1
Jednostka modułowa: Montaż instalacji z rur miedzianych 713[04].Z1.04

Temat: Połączenia zaciskowe.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania połączeń zaciskowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wykonać połączenie zaciskowe rur miedzianych.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

charakterystyka połączeń zaciskowych,

−

rzutnik pisma,

−

przepisy dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy obsłudze urządzeń do zaciskania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach;

−

praca indywidualna

Czas trwania zajęć: 180 minut

Przebieg zajęć:

Lp.

Ogniwa zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Czas

trwania

1.

Stworzenie ładu
zewnętrznego
i wewnętrznego

- wita uczniów
- sprawdza obecność
- podaje temat zajęć
- przedstawia cele zajęć

- witają nauczyciela
- podają obecności
- zapisują temat zajęć

w zeszytach

12 min.

2.

Opracowanie nowego
materiału

- przypomina zagadnienia

z ostatnich zajęć

- rozpoczyna opracowanie

nowego materiału

- odpowiadają na pytania.
- biorą czynny udział w

zajęciach

- zapisują nowe informacje

w zeszytach

20 min.

3.

Kształtowanie pojęć

- omawia metodę wykonywania

połączeń zaciskowych

- nawiązuje rozmowę z uczniami

na temat łączenia rur
miedzianych

- odpowiadają na pytania

nauczyciela

40 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

na temat łączenia rur
miedzianych

4.

Wiązanie teorii
z praktyką

- przypomina zasady bhp podczas

obsługi urządzeń zaciskających

- omawia charakterystyki

połączeń zaciskowych

- omawia zastosowanie połączeń

zaciskowych

- prezentuje sposób wykonania

połączenia zaciskowego

- wybierają materiały do

wykonania połączenia

- dobierają elementy

połączenia (pod kontrolą
nauczyciela)

- dobierają urządzenia do

montażu

- wykonują (pod kontrolą

nauczyciela) połączenie

60 min.

5.

Kształtowanie
nawyków

- powtarza najważniejsze

wiadomości

- sprawdza wykonanie ćwiczenia

oraz przekazuje uwagi

- odpowiadają na pytania
- prezentują wykonane

ćwiczenie

40 min.

6.

Ocena i kontrola

- ocenia aktywność uczniów

4 min.

7.

Zakończenie zajęć

- podaje treść zadania domowego Zapisują treść zadania w

zeszytach przedmiotowych

4 min.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Charakterystyka elementów instalacji z rur miedzianych.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na stanowisko montażowe dostarczono kształtki miedziane. Zapisz w odpowiednim miejscu

tabeli jakie to są elementy i jakie jest ich zastosowanie?

Kształtka

Nazwa i zastosowanie

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przestrzeganie przepisów bhp na stanowisku pracy,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) rozpoznać elementy instalacji i podać ich nazwy,
3) określić zastosowanie przedstawionych elementów,
4) omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi elementów instalacji miedzianych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na stanowisko montażowe dostarczono:

−

rury miedziane o średnicy 22 mm uformowane w kręgi,

−

rury miedziane o średnicy 100 mm w odcinkach prostych o długości 3m.

Omów jakie to są rodzaje rur i jakie jest ich zastosowanie?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przestrzeganie przepisów bhp na stanowisku pracy,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) rozpoznać elementy instalacji i podać ich nazwy,
3) określić zastosowanie przedstawionych elementów,
4) omówić sposób rozwiązania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi rur miedzianych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Przygotowanie rur miedzianych do instalacji.

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na stanowisko montażowe dostarczono rury miedziane o średnicy 16 mm uformowane

w kręgi. Do instalacji należy przygotować dwa odcinki rur o długości 1 m. Dobierz narzędzia
i przygotuj rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie rur do instalacji,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować rury,
4) zmierzyć żądaną długość rur,
5) ciąć rury na wymiar,
6) przygotować końcówki rur do montażu,
7) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

rury miedziane w kręgach,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia monterskie,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na stanowisko montażowe dostarczono rury miedziane o średnicy 20 mm w odcinkach

prostych o długości 3 m. Do instalacji należy przygotować dwa odcinki rur o długości 1 m zgięte
w połowie długości z promieniem gięcia równym 60 mm. Dobierz narzędzia
i przygotuj rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie rur do instalacji,

−

umiejętność pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować rury,
4) zmierzyć żądaną długość rur,
5) ciąć rury na wymiar,
6) przygotować końcówki rur do montażu,
7) dobrać przyrząd do gięcia,
8) zgiąć rury z żądanym promieniem gięcia,
9) sprawdzić promień gięcia,
10) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

rury miedziane w odcinkach,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia monterskie,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na stanowisko montażowe dostarczono rury miedziane o średnicy 30 mm w odcinkach

prostych o długości 3 m. Do instalacji należy przygotować dwa odcinki rur o długości 1 m zgięte
w połowie długości pod kątem 180

0

. Dobierz narzędzia i przygotuj rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie rur do instalacji,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować rury,
4) zmierzyć żądaną długość rur,
5) ciąć rury na wymiar,
6) przygotować końcówki rur do montażu,
7) dobrać przyrząd do gięcia,
8) zgiąć rury pod kątem 180

0

,

9) sprawdzić kąt gięcia,
10) zaprezentować sposób rozwiązania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

rury miedziane w odcinkach,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia monterskie,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na stanowisko montażowe dostarczono rury miedziane o średnicy 30 mm w odcinkach

prostych o długości 3 m. Do instalacji należy przygotować dwa odcinki rur o długości 3 m.
W połowie długości rur należy wykonać wcinek. Dobierz narzędzia i przygotuj rury miedziane
do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie rur do instalacji,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować rury,
4) zmierzyć żądaną długość rur,
5) przygotować końcówki rur do montażu,
6) dobrać narzędzie do wykonania wcinka,
7) wykonać wcinek,
8) sprawdzić przygotowane rury miedziane,
9) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

rury miedziane w odcinkach,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia monterskie,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 5

Na stanowisko montażowe dostarczono rury miedziane o średnicy 30 mm w odcinkach

prostych o długości 3 m. Do instalacji należy przygotować dwa odcinki rur o długości 3 m
i naciąć gwintem zewnętrzny drobnozwojny na długości 30 mm. Dobierz narzędzia i przygotuj
rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie rur do instalacji,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować rury,
4) dobrać narzędzie do wykonania gwintu,
5) naciąć gwint,
6) przygotować końcówki rur do montażu,
7) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

rury miedziane w odcinkach,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia monterskie,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.3. Połączenia rur miedzianych.

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na stanowisko montażowe dostarczono dwa odcinki rur miedzianych o długości 1m

i średnicy 16 mm. Na końcu jednej rury należy zamontować obejście pełne, a na drugiej kolanko
90

0

. Dobierz narzędzia i przygotuj rury miedziane do instalacji. Połączenie należy wykonać za

pomocą lutowania miękkiego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować końcówki rur i kształtki,
4) nałożyć topnik do lutowania,
5) ogrzewać łączone elementy za pomocą palnika,
6) wprowadzić stop lutowniczy do złącza i kontynuować ogrzewanie,
7) usunąć nadmiar stopu,
8) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane,

−

narzędzia pomiarowe,

−

materiały i narzędzia do lutowania miękkiego,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na stanowisko montażowe dostarczono dwa odcinki rur miedzianych o długości 1m

i średnicy 20 mm. Na końcu jednej rury należy zamontować mufę redukcyjną, a na drugiej
trójnik. Dobierz narzędzia i przygotuj rury miedziane do instalacji. Połączenie należy wykonać
za pomocą lutowania twardego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować końcówki rur i kształtki,
4) nałożyć topnik do lutowania,
5) ogrzewać łączone elementy za pomocą palnika,
6) wprowadzić stop lutowniczy do złącza i kontynuować ogrzewanie,
7) usunąć nadmiar stopu,
8) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane,

−

narzędzia pomiarowe,

−

materiały i narzędzia do lutowania twardego,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na stanowisko montażowe dostarczono dwa odcinki rur miedzianych o długości 1m

i średnicy 20 mm. Rury te należy połączyć za pomocą połączenia zaciskowego. Dobierz
narzędzia i przygotuj rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować końcówki rur i złączkę zaciskową,
4) zaznaczyć na rurze głębokość wsunięcia złączki,
5) dobrać odpowiednie szczęki zaciskowe i nałożyć na maszynę,
6) sprawdzić, czy oznaczenie na rurze zgadza się z krawędzią złączki,
7) otworzyć szczękę i nałożyć na złączkę,
8) rozpocząć zaciskanie,
9) zdjąć szczękę,
10) zaprezentować sposób rozwiązania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane,

−

narzędzia pomiarowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na stanowisko montażowe dostarczono dwa odcinki rur miedzianych o długości 1m

i średnicy 50 mm. Rury te należy połączyć za pomocą połączenia zaciskowego. Dobierz
narzędzia i przygotuj rury miedziane do instalacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) przygotować końcówki rur i złączkę zaciskową,
4) zaznaczyć na rurze głębokość wsunięcia złączki,
5) dobrać odpowiedni łańcuch zaciskowy i nałożyć na złączkę,
6) sprawdzić, czy oznaczenie na rurze zgadza się z krawędzią złączki,
7) dobrać odpowiednie szczęki pośrednie i umieścić je w maszynie zaciskającej,
8) otworzyć szczękę i nałożyć na łańcuch,
9) rozpocząć zaciskanie,
10) zdjąć szczękę i otworzyć łańcuch,
11) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane,

−

narzędzia pomiarowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.4. Montaż instalacji

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj podłączenie zgodnie z poniższym rysunkiem.

Rys. do ćw. 1. Podwójny wspornik montażowy w odgałęzieniu pod baterię 1 - element montażowy (podwójny),
2 - kolana przejściowe, 3 - uszczelka, 4 – tarcza zaciskowa, 5 — przeciwnakrętka [1, s. 190]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) dobrać narzędzia montażowe,
4) przygotować elementy instalacji,
5) zamocować element montażowy,
6) zmontować połączenie,
7) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane i kształtki,

−

narzędzia pomiarowe i obróbkowe,

−

narzędzia montażowe,

−

elementy montażowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ćwiczenie 2

Z jakich elementów składa się przedstawiona na schemacie instalacja gazowa?

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

8)

9)

10)

11)

Rys. do ćw. 2.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się ze schematem instalacji,
3) wypisać elementy instalacji,
4) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj podłączenie zgodnie z poniższym rysunkiem. Podłączenie grzejnika poprzez

rozdzielacz kondygnacyjny z elementem krzyżowym T. Rozdzielacz kondygnacyjny z giętą rurą
Ø 15 mm, przewód przyłączeniowy grzejnika z giętą rurą Ø 12 mm, jako podłączenie
podłogowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Rys. do ćw. 3. [33]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) dobrać narzędzia montażowe,
4) przygotować elementy instalacji,
5) zamocować element montażowy,
6) zmontować połączenie,
7) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane i kształtki,

−

narzędzia pomiarowe i obróbkowe,

−

narzędzia montażowe,

−

elementy montażowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj podłączenie zgodnie z poniższym rysunkiem. Podłączenie grzejnika poprzez

rozdzielacz kondygnacyjny z elementem krzyżowym T. Rozdzielacz kondygnacyjny z giętą rurą
Ø 15 mm, przewód przyłączeniowy grzejnika z giętą rurą Ø 12 mm, jako podłączenie ścienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Rys. do ćw. 4. [33]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na :

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

przygotowanie połączenia,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe,
3) dobrać narzędzia montażowe,
4) przygotować elementy instalacji,
5) zamocować element montażowy,
6) zmontować połączenie,
7) zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rury miedziane i kształtki,

−

narzędzia pomiarowe i obróbkowe,

−

narzędzia montażowe,

−

elementy montażowe,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Montaż instalacji z rur
miedzianych”

Test składa się z 21 zadań dwóch typów:

1. Typu otwartego, w tym:

−

11 zadań z luką,

2. Typu zamkniętego, w tym:

−

10 zadań wielokrotnego wyboru.

Zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 13, 15, 16, 17, 19 i 20 są z poziomu podstawowego; 9, 10, 12,
14, 18 i 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Rozróżnić łączniki miedziane

B

P

a

2.

Rozróżnić kształtki miedziane

B

P

c

3.

Rozróżnić narzędzie do cięcia
rur miedzianych

B

P

b

4.

Porównać piły mechaniczne

C

P

c

5.

Scharakteryzować lutowanie
miękkie

C

P

a

6.

Scharakteryzować lutowanie
twarde

C

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7.

Zaproponować materiały do
lutowania miękkiego

D

P

a

8.

Wyjaśnić kompensację
wydłużeń rur miedzianych

B

P

d

9.

Zanalizować sposób montażu
rur miedzianych

D

PP

c

10.

Sklasyfikować rodzaje
montażu instalacji
miedzianych

C

PP

d

11.

Wymienić rodzaje rur
miedzianych miękkich

A

P

54 mm

12.

Zaproponować rury
miedziane do określonego
zastosowania

D

PP

twarde

13.

Dobrać promień gięcia rur
miedzianych

D

P

4÷5

14.

Wybrać sposób gięcia rur
miedzianych

D

PP

75 mm

15.

Nazwać narzędzia do
wykonywania wycinek

A

P

Ekstraktory

16.

Nazwać narzędzia do
prefabrykacji rur
miedzianych

A

P

giętarki

17.

Wymienić narzędzia do
obróbki wykańczającej rur
miedzianych

A

P

gratownikami

18.

Zaproponować zastosowanie
lutowania miękkiego do
rodzaju instalacji miedzianej

D

PP

grzewczych

19.

Scharakteryzować połączenia
zaciskowe rur miedzianych

C

P

42 mm

20.

Wybrać sposób kompensacji
wydłużeń rur miedzianych

C

P

rozmieszczenia

21.

Scharakteryzować sposób
montażu pod tynkiem

C

PP

amonu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

A. INSTRUKCJA OGÓLNA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

B. INSTRUKCJA SZCZEGÓŁOWA
1. Zestaw zadań testowych składa się z:

a. zadań otwartych (zadań z luką),
b. zadań zamkniętych (zadań wielokrotnego wyboru).

2. W zadaniach z luką należy w miejsce kropek wpisać prawidłowe wyrażenie, wzór lub

dokonać opisu np. rysunku, czyli uzupełnić je w sposób stanowiący logiczną całość.

3. Zadania wielokrotnego wyboru mają 4 odpowiedzi, z których jedna jest prawidłowa.

Prawidłową odpowiedź należy zakreślić we właściwym miejscu na Karcie odpowiedzi.

4. W wypadku pomyłki błędną odpowiedź należy ująć w kółko i ponownie zakreślić

odpowiedź prawidłową.

5. Jeżeli udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawia Ci trudność, to opuść je

i przejdź do zadania następnego. Do zadań bez odpowiedzi możesz wrócić później.

6. Czas trwania testu – 45 min.
7. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu

wynosi 21 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi,

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości
i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia
w jednostce modułowej Montaż instalacji z rur miedzianych. Pytania nie są trudne i jeżeli
zastanowisz się, to na pewno udzielisz poprawnej odpowiedzi.

Powodzenia !

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Który szkic przedstawia kolano 90° z gwintem wewnętrznym?

a)

c)

b)

d)

2. Na rysunku przedstawiono

a) obejście pełne,
b) kolanko 90

0

,

c) półobejście nyplowe,
d) mufę redukcyjną.

3. Jakie jest zastosowanie narzędzia przedstawionego na rysunku?

a) do trasowania rur,
b) do cięcia rur,
c) do gratowania,
d) do usuwania tlenków.

4. Które piły mechaniczne są najbardziej wydajne?

a) tarczowe,
b) ramowe,
c) cierne,
d) taśmowe.

5. Temperatura lutowania miękkiego rur miedzianych wynosi

a) poniżej 450

0

C,

b) 500

0

C,

c) 550

0

C,

d) 600

0

C.

6. Temperatura lutowania twardego rur miedzianych wynosi

a) 500

0

C,

b) 600

0

C,

c) 700

0

C,

d) 800

0

C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. Jako topnika do lutowania miękkiego używa się

a) chlorku cynku,
b) boraksu,
c) chlorku sodu,
d) chlorku potasu.

8. Na rysunku przestawiono

a) łączenie rur miedzianych,
b) trasowanie rur,
c) cięcie rur,
d) kompensację wydłużeń rur.

9. Sposób montażu rur miedzianych przedstawiony na rysunku to montaż

a) w stropie,
b) pod jastrychem,
c) pod tynkiem,
d) we wnęce.

10. Na którym rysunku przedstawiono układanie instalacji w szachcie?

a)

c)

b)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

11. Rury miedziane miękkie mogą mieć średnicę od 6 do ….. mm.
12. Do instalacji gazowych należy stosować rury miedziane ………….ciągnione bez szwu.
13. Promień gięcia rur miedzianych nie powinien być mniejszy niż … ÷ …. średnic

zewnętrznych giętej rury.

14. Na zimno zgina się rury miedziane o średnicach mniejszych niż …….. mm.
15. ………….. to urządzenia służące do wyciągania trójników na rurach, czyli wykonywania

tzw. wcinek.

16. Narzędzia do prefabrykacji można ogólnie podzielić na: ekspandery, …………..

i ekstraktory.

17. Usuwanie nadmiaru materiału po cięciu rur miedzianych przeprowadza się narzędziami

zwanymi ………………...

18. Lutowanie miękkie można stosować w instalacjach zimnej i ciepłej wody oraz ……………,

w których temperatura czynnika nie przekracza 110

0

C.

19. Podczas wykonywania połączeń zaciskowych przy średnicach rur miedzianych powyżej

…………… mm zaleca się stosowanie łańcuchów zaciskających.

20. Do kompensacji zmian długości rur często można wykorzystać sposób ich

……………………...

21. Dla instalacji układanych pod tynkiem swobodne rozszerzenie cieplne należy zapewnić

poprzez osłonięcie instalacji elastycznym, pozbawionym ………………. materiałem
o odpowiedniej grubości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Montaż instalacji z rur miedzianych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

II. Uzupełnij zdania

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Suma punktów za część I+II

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Zadanie typu próba pracy

Wykonaj podłączenia instalacji miedzianej wg załączonego schematu.

Rys. do zadania [33]

Instrukcja dla ucznia

Zapoznaj się z treścią zadania, dokumentacją do jego wykonania, stanowiskiem pracy oraz

instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń znajdujących się na stanowisku pracy.
Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut (3 godziny zegarowe). W ciągu tego czasu musisz
wykonać zadanie, które obejmuje:

−

zaplanowanie przez Ciebie działań związanych z wykonaniem zadania,

−

zorganizowanie stanowiska pracy odpowiednio do zaplanowanych działań,

−

wykonanie operacji technologicznych, w tym czynności pozwalających na uzyskanie
zamierzonego efektu, zgodnie z warunkami określonymi w zadaniu; powinieneś też
pamiętać o uporządkowaniu stanowiska pracy,

−

zaprezentowanie efektu wykonanego zadania z uwzględnieniem uzasadnienia sposobu
wykonania oraz oceny jakości wykonania.

Pamiętaj!

Zadanie musisz wykonać samodzielnie i w przewidzianym czasie. Powinieneś wykonywać

czynności z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej, a także:

−

zwracaj uwagę na ład i porządek na stanowisku pracy,

−

uporządkuj stanowisko po wykonaniu zadania,

−

zgłoś nauczycielowi gotowość do zaprezentowania efektu wykonanego zadania.

Materiały dla ucznia:

−

rury miedziane i elementy instalacji,

−

narzędzia monterskie,

−

materiały do lutowania,

−

elementy montażowe.

Uczeń zaliczył zadanie, jeżeli wykonał 75% czynności określonych w arkuszu oceny pracy
ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Arkusz oceny pracy ucznia

L.p.

Czynności związane z montażem instalacji

Uczeń

wykonał

0/1

1. Zorganizował stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp

2. Dobrał odpowiednie elementy instalacji

3. Dobrał odpowiednie narzędzia

4. Uciął rury na właściwy wymiar

5. Przygotował powierzchnie rur do połączenia

6. Dobrał materiały do lutowania

7. Zlutował połączenia

8. Oczyścił powierzchnie po lutowaniu

9. Zamocował rury zgodnie z dokumentacją

10. Sprawdził jakość wykonanych prac

11. Uporządkował stanowisko pracy

12. Zaprezentował efekty wykonanego zadania

Ocenianie:

−

dopuszczający

– 9 pkt

−

dostateczny

– 10 pkt

−

dobry

– 11 pkt

−

bardzo dobry

– 12 pkt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1. Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne. Część 1. Technologia. WSiP, Warszawa 1998
2. Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne. Część 2. Technologia. WSiP, Warszawa 1998
3. Dzierżawski T.: Gazownictwo i ciepłownictwo. Technologia. WSiP, Warszawa 1996
4. Dzierżawski T.: Gazownictwo i ciepłownictwo. Zeszyt ćwiczeń. WSiP, Warszawa 1996
5. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa 1998
6. Górecki A., Grzegórski Z.: Ślusarstwo przemysłowe i usługowe. Technologia. WSiP,

Warszawa 1998

7. Górecki A. i inni.: Instalacje z rur miedzianych. Poradnik. COBRTI „INSTAL”, Warszawa 1994
8. Heidrich Z.: Wodociągi i kanalizacja. Część 1. Wodociągi. WSiP, Warszawa 1999
9. Heidrich Z.: Wodociągi i kanalizacja. Część 2. Kanalizacja. WSiP, Warszawa 1999
10. Hillar J., Jarmoszuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo. Technologia. WSiP, Warszawa 1995
11. Hoffman Z., Lisiecki K.: Instalacje budowlane. WSiP, Warszawa 1995
12. Jarmoszuk S.: Spawanie metodą MAG. WSiP, Warszawa 1996
13. Karpiński M.: Instalacje gazu. WSiP, Warszawa 1996
14. Keszthelyi F.: Spawanie rurociągów. WNT, Warszawa 1977
15. Krygier K., Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo. Wentylacja. Klimatyzacja. WSiP,

Warszawa 1997

16. Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. Cz.4. WSiP, Warszawa 1998
17. Mielnicki J.S.: Centralne ogrzewanie. Regulacja i eksploatacja. ARKADY, 1985
18. Mirski J.: Budownictwo z technologią. Cz.3. WSiP, Warszawa 1995
19. Mirski J., Łącki K.: Budownictwo z technologią. Cz.2. WSiP, Warszawa 1998,
20. Poradnik montera – Aquatherm-Polska 1995
21. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. T.II. Instalacje

sanitarne i przemysłowe, ARKADY 1988

22. www.aspol.com.pl
23. www.e-instalacje.pl
24. www.gebo.com.pl
25. www.ibpgroup.com
26. www.instalacje.gejzer.pl
27. www.instalacjebudowlane.pl
28. www.instalsystem.pl
29. www.kisan.pl
30. www.muratordom.pl
31. www.nibco.com.pl
32. www.sanha.com.pl
33. www.viega.pl

LITERATURA METODYCZNA

1. Baraniak B.: Dobór treści kształcenia zawodowego. Instytut Badań Edukacyjnych,

Warszawa 1997

2. Figurski J.: Eksperyment pedagogiczny Modułowe programy nauczania w kształceniu

zawodowym: model ujednoliconego egzaminu zawodowego. Instytut Technologii
Eksploatacji, Radom 2001

3. Francuz W.M.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki

Krakowskiej, Kraków 2004

4. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
5. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,

Radom 2000

6. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,

Radom 1995